Nga SKËNDER BUÇPAPAJ/
Le të më lejojë lexuesi që, para se të kem cekur temën e përmendur në titull, të bëj këto paranteza:
1. Në Shqipëri nuk është konsoliduar kultura e opozitarizmit, nuk e ka lejuar kultura e antiopozitarizmit
Kultura e opozitarizmit është një faktor përparimtar që ndikon vendosmërisht në zhvillimin cilësor të demokracisë së një vendi dhe në edukatën demokratike të shoqërisë përkatëse. Kësisoj ajo mbarështrohet (kultivohet) njëherësh nga krejt spektri partiak, nga krejt institucionet dhe nga e gjithë shoqëria.
Në Shqipëri këto 24 vite kemi parë se si një kulturë antiopozitare dhe një frymë antiopozitarizmi e ka karakterizuar përherë e më shumë jetën e partive, jetën e politikës dhe atë të shoqërisë. Partitë pak ose aspak i kanë lejuar zërat e brendshëm të ndryshëm nga ai i udhëheqjes apo i udhëheqësit. Faktorët shoqërorë, mediat e tjerë rrallë i kanë përkrahur ata. Rrallë, pothuaj hiç, kemi parë që projektligje, në fazën e konsultimeve apo miratimeve, të shtyhen për rishqyrtime. Po ashtu, rrallë a hiç, kemi parë që të shtohen nene, të ndryshohen nene, të redaktohen ato gjatë seancave plenare të miratimit të paketave ligjore.

2. Në Shqipëri pozitën dhe opozitën, kryesisht PD-në dhe PS-në i karakterizojnë marrëdhëniet klienteliste
Disa herë që forcat politike kanë kaluar nga pozita në opozitë e anasjelltas, nuk kemi parë që të bëhet opozitë për hir të interesave të elektoratit apo për hir të interesave të gjera të shoqërisë, qoftë edhe me qëllim që opozitat ta zgjerojnë elektoratin e tyre apo ta rimarrin elektoratin e tyre.

Opozitë, në Kuvend apo në rrugë, është bërë në mbrojtje të tenderave, në mbrojtje të figurave kryesore të opozitës përballë kërcënimeve për vënie të tyre përballë drejtësisë, për të mos lejuar që reformat e mundshme të cënojnë interesa biznesi të grupeve të ngushta pranë kreut të partive.
Lëshimet e bëra nga pozita ndaj opozitës kanë ndikuar në përmirësimin e klimës brenda politikës, por nuk kanë ndikuar në përmirësimin e klimës së përgjithshme të vendit as të sektorëve të ndryshëm të jetës.

3. Opozita në Kuvendin e Shqipërisë është thjesht dekor
Pavarësisht se e zhurmshëm apo e heshtur, statike apo e lëvizshme, opozita në këto 24 vite ka pasur rolin e dekorit. Edhe faktorët perëndimorë kur kanë kërkuar rol të opozitës, e kanë reduktuar kërkesën e tyre vetëm në praninë fizike të opozitës në Kuvend. Bojkotet, si rrjedhim, kanë ndikuar në imazhin e demokracisë, por nuk kanë sjellë ndonjë dëm apo dobi tjetër.
Prej këtu, të cekim tash shkurtimisht shqetësimin e ngritur në titull:
Opozita aktuale, me në krye PD-në, është ndër më të pamotivuarat për të bërë opozitarizëm. Deputetët, kur janë listuar për në Kuvend, nuk janë parashikuar për të pasur një rol të tillë, për të qenë debatues të fortë, për të qenë krijues në idetë dhe vizionet e tyre brenda grupit kuvendor, në komisione apo në sallën e Kuvendit. Ata janë parashikuar si votëmarrës, si të besuar të udhëheqësit, si të shpërblyer për shërbimet e tyre, por jo si opozitarë.
Pjesa dërmuese e deputetëve të PD-së nuk kanë përvojë opozitare, kanë ardhur drejtpërdrejt në karrike ministrash apo zëvendësministrash. Dhe kanë kaluar në opozitë drejtpërdrejt nga këto karrike.
Pothuaj asnjëri prej tyre nuk shikon ndonjë të ardhme në politikë. Interesat e tyre më të ngutshme dhe më të mëdha janë të natyrës së binznesit, të përfitimeve të ngushta.
Gjatë pranisë së grupit të PD-së në Kuvend kemi parë aktivizimin e jashtëzakonshëm të ish kryetarit të partisë, por kjo e ka vënë atë më se në pozitë të vështirë. Kjo vetëm sa e ka nxjerrë më tepër në pah mungesën e figurave të PD-së në Kuvend, sidomos e ka nxjerrë në pah paaftësinë e tyre, mosmotivimin e tyre, mosdëshirën e tyre për të marrë pjesë në debatet. Kjo nuk e ka ndihmuar klimën e Kuvendit, nuk e ka ndihmuar klimën e politikës në përgjithësi as klimën e jetës së vendit në përgjithësi.
Kjo çon natyrshëm, edhe pa pretekste, në daljet nga Kuvendi për të kërkuar hapësirë drejtpërdrejt në publik apo nëpërmjet mediave, sidomos atyre sociale.
Roli i opozitës është për ta vënë në punë me kapacitet sa më të plotë dhe me transparencë sa më të thellë qeverinë. Nëpërmjet pjesëmarrjes së saj, opozita nxit ide në vetë qeverinë dhe në faktorët e shoqërisë. Ajo është dimension kryesor i kreativitetit në politikën dhe në jetën e një vendi apo shoqërie.
Mungesa e opozitës reale, e rolit të saj konstruktiv është burimi më i shpeshtë i krizave politike në shoqëritë demokratike, si rezultat i shterrimit të shpejtë, shterpësimit të parakohshëm të pushtetit. Më shpesh se dobësitë e qeverisë, në zgjedhje të parakohshme apo në situata të pazakonshme kanë çuar dobësitë e opozitës. Këtë e kemi parë edhe pranë nesh, në Evropë.
Ekipet që e bazojnë suksesin e tyre thjesht në prishjen e aksioneve të kundërshtarit, e lënë pa rezultat veten dhe kundërshtarin, ndërkohë e bëjnë edhe publikun të tepërt.
Edhe pse Kuvendi, gjatë sesioneve, mblidhet vetëm të enjteve, ai duket se e mbingarkon shoqërinë psikologjikisht. Edhe sikur mbledhjet do të ishin më të rralla kjo nuk do të ndihej për keq.
Prandaj mendoj se kërkohet një reformim rrënjësor i marrëdhënieve të politikës në Shqipëri.
Unë kam shpresuar se PS-ja e Edi Ramës do të jetë e para që do të heqë dorë nga marrëdhëniet klienteliste me PD-në, duke krijuar ashtu bazat për një politikë vërtet të re në Shqipëri.
Ndoshta është ende herët me heqë dorë nga kjo shpresë, por viti i parë i qeverisjes socialiste nuk ka dhënë shenja domethënëse ndryshimesh cilësore.