Opinion Nga Harry Bajraktari/

Nga koha kur u nënshkruan dy marrëveshjet nga Qeveria e Kosovës: ajo( më 25  Gusht  2015) për formimin e Bashkësisë së Komunave serbe dhe Marrëveshja për Demarkacionin me Malin e Zi, ka kaluar po thuaj një vit i plotë. Këto dy marrëveshje kontestuese krijuan një krizë të thellë politike e cila vazhdon edhe sot mes institucioneve dhe opozitës. Kuvendi i Kosovës, si organ më i lartë legjislativ, për shkak të kësaj situate, shpeshherë dramatike, nuk ishte funksional. Lidhur me  nënshkrimin e këtyre dy marrëveshjeve, opozita reagoi dhe tërheqi vërejtjen në vazhdimësi se me to shkelej kushtetuta dhe cenohej territori i Republikës së Kosovës. Për kaq kohë, krahas debateve të ndara e deklaratave kundërthënëse, nuk u gjet asnjë mënyrë e mundshme që këto dy projektligje të trajtoheshin bashkarisht në Parlamentin e Kosovës dhe të vendosej në bazë të argumenteve e kritereve profesionale,  e jo njëanshëm siç pretendohet me politikë të presioneve. Çështja e kufirit me Malin e Zi e në të ardhmen edhe me Serbinë, nuk mund të jetë dhe s’ do të duhej të jetë sferë ndikuese e politikës, e pazareve dhe presioneve, por çështje e ballafaqimit të argumenteve të bazuara në të dhëna konkrete. Rreth demarkacionit me Malin e Zi, kanë dalë fakte nga opozita dhe nga njerëz të tjerë të shkencës që merren ngusht me këtë fushë , se brenda territorit të Malit të Zi, mbetet një pjesë e tokave të Kosovës. Kjo marrveshje diskutuese e vijës kufitare me Malin e Zi, duke marrë parasysh situatën e krijuar, nuk do të duhej të jetë objekt procedimi në Kuvend për ratifikim, aq më parë nga kjo legjislaturë e tashme, sepse mendoj që kjo e ka humbur besimin tek qytetarët  për një gjë kaq të rëndësishme për Kosovën dhe shtetin tonë. Ratifikimi i këtyre dy marrëveshjeve do të duhej të shtyhej deri në zgjedhjet e ardhshme, qofshin ato të rregullta apo të parakohshme. Do të ishte jo produktive dhe shumë e dëmshme për Kosovën që në këtë atmosferë politike dhe të presionit të brendshëm e të jashtëm të bëhet ratifikimi i këtyre dy dokumenteve për Republikën e Kosovës.

Nuk është vetëm opozita parlamentare (Vetëvendosja, Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës dhe Nisma për Kosovën) që po reagon kundër ratifikimit të vijës kufitare me Malin e Zi, e cila pritet të qitet në Kuvend, por kjo po kundërshtohet edhe nga një numër i deputetëve të PDK-së dhe LDK-së si dhe nga disa organizata të shoqërive civile. Kjo flet më së miri për dyshimet se Malit të Zi po i jipet një sipërfaqe e konsiderueshme e tokës së Kosovës.

Mendoj se institucionet tona nuk do të duhej të bien pre e presioneve të jashtme, qofshin ato edhe nga aleatët dhe miqtë tanë, që ne të marrim vendime që nuk janë në përputhshmëri me parimet kushtetuese dhe të dëmshme për Republikën e Kosovës.

Bashkësia Evropiane nuk do të duhej ta lidhë liberalizimin e vizave për qytetarët e Kosovës për shkak të demarkacionit me Malin e Zi. Vendosja e vijës kufitare është një çështje shumë më e thellë sesa mund të mendohet për ekzistencën e shtetit të Kosovës, prandaj ngutja e procedimit të këtij projektligji për ratifikim nga qeveria e Kosovës në Kuvend, pa dyshim do të krijojë shqetësime të mëdha në mjediset tona qytetare.

Fqinjësia e mirë ndërshtetërore me Malin e Zi mund të jetë stabile vetëm me ndarje të drejtë të vijës kufitara, ku asnjëra palë nuk do të dyshonte në palën tjetër. Në të kundërtën këtë fqinjësi do ta përcjellin probleme e ngarkesa të vazhdueshme. Këto probleme më së miri e dinë shqiptarët, të cilët u sprovuan në etapa të ndryshme historike.

Mendoj se ratifikimi i Marrëveshjes për Kufirin Shtetëror ndërmjet Republikës së Kosovës dhe Malit të Zi, si dhe i Bashkësisë së Komunave serbe, duhet të prolengohet deri në zgjedhjet e ardhshme ku deputetët e Kuvendit, të zgjedhur nga vota e lirë e popullit në bazë të argumenteve dhe kritereve profesionale do të merrnin vendimin e drejtë për ratifikimin e tyre. Me zgjedhjet e reja  do t’ i jipej shansi popullit që ai të vendos për këto dy çështje kapitale të shtetit të tonë.

Ky parlament dhe kjo qeveri, pas gjithë asaj çka ka ndodhur nga nënshkrimi i këtyre dy marrëveshjeve kontestuese nuk do ta kenë mbështetjen e popullit për ratifikimin e tyre. Prandaj, në këtë kontekst, kërkohet një zgjidhje e qëndrueshme.

Përcaktimi i vijës kufitare me Malin e Zi, sipas kritereve relevante, është me rëndësi të veçantë për të dy shtetet si element stabiliteti për integrimin e tyre në Bashkësinë Evropiane dhe në proceset integruese të NATO-s. Kosovës dhe Malit të Zi i duhet një vijë kufitare stabile dhe e pranueshme nga qytetarët e dy vendeve. Dyshimet  dhe çështjet kontestuese kufitare lënë kriza pas, bashkë me pasoja në marrëdhënjet e fqinjësisë mes Kosovës dhe Malit të Zi. Duke u nisur nga kjo situatë e krijuar, dhe sipas bindjes sime, shtyrja e ratifikimit të demarkacionit me Malin e Zi dhe e Bashkësisë së Komunave serbe deri në legjistraturën e re, do të ishte zgjidhja më reale dhe më e mirë. Kështu, në këtë mënyrë, do të krijohej hapësirë më e volitshme për një rishqyrtim më të plotë dhe të argumentuar të vendosjes së vijës kufitare në mes dy shteteve- Kosovës dhe Malit të Zi.

 

New York

12 Korrik, 2016