• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

DIETOLOGIA:Ushqimet më të mira për shtatzëni të shëndetshme

August 14, 2018 by dgreca

Një mënyrë jetese e shëndetshme dhe një dietë e mirë është shumë e rëndësishme gjatë shtatzënisë. Së bashku me të gjitha kontrollet e rregullta, ju duhet të kujdeseni edhe më tepër me nevojat tuaja ushqyese./

Ajshe

Shkruan: Ajshe Leka/*

Sipas një studimi të kohëve të fundit, gratë me dieta të varfra para shtatzënisë kanë më shumë gjasa të lindin para kohe sesa gratë të cilat ushqehen në mënyrë të drejtë dhe të shëndetshme.

Prandaj, është me të vërtetë e domosdoshme që gjatë shtatzënisë kërkohet një dietë e ekuilibruar e shëndetshme për të siguruar shëndetin e mirë të nënës dhe fëmijës.

Këtu do te gjeni një listë te ushqimeve të shëndetshme për nënën dhe foshnjën gjatë shtatzënisë;

1.Qumështi dhe Produktet e Qumështit

Qumështi dhe produktet e qumështit mbulojnë nevojat e trupit tuaj për vitaminë B12, kalcium, fosfor dhe proteina. Këta ushqyes janë esenciale për zhvillimin e dhëmbëve, eshtrave, muskujve, zemrës dhe koagulimit të foshnjës. Kalciumi është jetik për themelimin e eshtrave të zhvillimit të fëmijës suaj dhe për këtë arsye bëhet edhe më i rëndësishëm gjatë javëve të fundit të shtatëzanisë.

Sasia e rekomanduar ditore e kalciumit gjatë shtatzënisë është 1 gram – 1.3 gram në ditë. Ushqime të tilla si qumështi gjysmë i skremuar, kos i ulët në yndyre dhe djathi i fortë me yndyrë të ulët sigurojnë sasi të mira të këtyre lëndëve ushqyese. Ju duhet të synoni të merrni dy deri në tre servime të qumështit dhe produkteve të qumështit çdo ditë që duhet të plotësojnë kërkesat e përditshme.

2.Fruta dhe perime

Frutat dhe perimet që janë të pasura me fibra, vitamina dhe minerale, përmirësojnë tretjen dhe ndihmojnë në parandalimin e kapsllekut. Ushqyesit kryesorë të pranishëm në këtë grup ushqimi janë acid folik, kalium, beta karotinë dhe vitaminë C. Ju duhet të synoni të hani të paktën pesë pjesë të frutave dhe perimeve të ndryshme brenda dites. Sigurohuni që ato jene sezonale,te freskëta dhe te pastruara mire.

  1. Avokado – janë të mrekullueshme gjatë shtatzënisë, pasi ato ofrojnë një shumëllojshmëri përfitimesh. Avokadot janë të pasura me acid folik, kalium, vitaminë B6 dhe vitaminë C.Përmbajtja e acidit folik siguron zhvillimin e duhur të tubit nervor në foshnjën, vitamina C nxit zhvillimin e një sistemi të shëndetshëm imunitar, ndërsa vitaminat e tjera B bëjnë gjithçka nga parandalimi i sëmundjes së mëngjesit-vjelljes. Gjithashtu, avokadot janë shumë të lartë në yndyrna të shëndosha, kështu që ata mund t’ju ndihmojnë të rritni peshën tuaj,nëse jeni me peshë të ulët.

4.Karrota dhe Brokoli

Karrota dhe brokoli janë një burim i mirë i fibrave, vitamina A, karotenoide dhe vitamina C. Karotat janë të pasura me elemente alkaline, të cilat rinovojnë gjakun dhe ekuilibrojnë alkalinitetin e acidit në trup. Këto ushqyes janë gjithashtu të rëndësishme për zhvillimin e kockave të foshnjës, shëndetin e syve, të dhëmbëve. Perimet Cruciferous si brokoli janë detoksifikantë të mirë dhe mbrojnë fëmijën nga kanceret e caktuara gjatë foshnjërisë dhe më vonë gjithashtu.

5.Spinaqi dhe zarzavate me gjethe jeshile

Kale, spinaqi dhe perime të tjera me gjethe jeshile kanë vitamina të tilla si A, C, K dhe atë acid shumë thelbësor folik. Ata janë gjithashtu burim i mirë i hekurit, i cili kërkohet të mbajë oksigjen rreth trupit dhe fëmijës.

6.Fiku

Të freskëta ose të thata, përmbajnë sasi të mëdha të fibrave, në krahasim me çdo frut tjetër apo perime tropikale, që ndihmon për të lehtësuar kapsllëkun. Një shërbim i tre fiqve përmban pesë gram fibra. Ata gjithashtu kanë një sasi të mirë të kalciumit, zinkut, kaliumit dhe hekurit dhe prandaj janë një mundësi shumë e mirë për t’u përfshirë në një dietë shtatëzanie. Përmbajtja e kaliumit në fik është më shumë sesa në banane, të cilat vlerësohen aq shpesh për atë atribut mineral. Kaliumi kontrollon presionin e gjakut dhe parandalon para-eklampsi gjatë shtatzënisë. Fiku i thatë përmban një sasi të mirë të acideve yndyrore Omega-3 (“kolesteroli i mirë”) dhe janë gjithashtu një burim i mirë i vitaminës B6 dhe përmbajnë një enzimë proteolitike që ndihmon në tretje.

7.Mishi i shpezëve, peshkut dhe kafshëve

Gratë shtatzëna kërkojnë më shumë hekur se ato gra që nuk janë shtatzëna. Futja e rekomanduar ditore e hekurit është 27 mg në ditë gjatë shtatzënisë.Mishi i qengjit, shpendët, peshqit, vezët janë disa nga burimet më të mira  të hekurit.duhet te keni parasysh se duhet te largoni yndyrën e dukshme nga mishrat para se të gatuani,dhe të shmangni çdo mish të përpunuar, pasi ato shpesh mund të përmbajnë baktere ose kimikate të dëmshme sidomos gjate shtatzanise.

Disa peshq mund të përmbajnë sasi gjurmë të zhivës dhe mineraleve dhe përbërësve të tjerë të dëmshëm që mund të jenë shumë të dëmshëm për fëmijën tuaj. Megjithatë, peshqit si salmoni, skumbri, sardelet dhe harengat kanë tendencë të kenë nivele të ulëta të mineraleve të rrezikshme dhe janë të mbushura me ushqyes të shëndetshëm si acide yndyrore omega-3, të cilat janë jashtëzakonisht të rëndësishme për zhvillimin e duhur të fëmijës suaj.Për të thithur hekur të mjaftueshëm nga burimi, trupi ka nevojë qe këto ushqime të kombinohen me ushqimet e pasura me vitaminë C. Ju gjithashtu do të duhet të mbani në konsum caffeine, pasi ajo zvogëlon absorbimin e hekurit në trup.

8.Vezët

Vezë janë një burim i mirë i proteinave me një sasi të ulët të kalorive. Vezët janë një burim i shkëlqyeshëm i Omega-3 dhe kolinës, të cilat janë të mira për zhvillimin e shëndetshëm të funksioneve të retinës, trurit dhe kujtesës së foshnjës.Ndërsa vlera e kolesterolit është e lartë në vezë ,te bardhët e vezëve janë një mundësi edhe më e shëndetshme.

9.Arrat

Grate shtatzena mund të përfitojnë shumë nga arrat. Ata ofrojnë një shumëllojshmëri të gjerë të ushqyesve, përfshirë vitaminën E dhe mineralet e rëndësishme si bakri, mangani, magnez, seleni, zinku, kaliumi dhe kalciumi. Arrat sigurojnë DHA (Acid Docosahexenoic) për shendetin e trurit  për fëmijën. Nëse jeni vegjetarian dhe nuk dëshironi të zgjidhni peshk të yndyrshëm, arra mund t’ju japin pjesën tuaj të acideve yndyrore omega-3 të shëndetshme.

10.Fasulet dhe thjerrëzat

Një shumëllojshmëri e gjerë e fasulave, fasule të zeza, dhe thjerrëzat janë burime të mira të hekurit, kalciumit, folatit dhe zinkut. Së bashku me këtë, ato gjithashtu sigurojnë sasi të nevojshme të proteinave dhe fibrave. Ndërsa lëvizja në traktin gastrointestinal ngadalësohet gjatë shtatzënisë, fibra do të ndihmojë në parandalimin e kapsllëkut.

11.Dritherat

Dritherat me kokrra të plota luajnë një rol jashtëzakonisht thelbësor në një dietë shtatëzanie, nëse doni që ajo të jetë e balancuar. Ata kanë një përmbajtje të lartë të fibrave dhe ushqyesve të tjerë vitalë si vitamina E, B (B1, B2, acid folik dhe niacin), selen dhe fitonutrientë (një kompleks bimore që mbron qelizat e trupit). Vitamina B ndihmon trupin të nxjerrë energji nga proteina, karbohidratet dhe yndyrnat. Ushqime si bukë me gjalpë, miell gruri, miell misri, elb, oriz kafe, bollgur, dhe quinoa janë shumë ushqyese. Kokrrat e tëra janë burim i rëndësishëm i karbohidrateve, të cilat sigurojnë energji në formën e glukozës në qelizat e kuqe të gjakut. Kjo pastaj arrin placentën dhe fetusin gjatë shtatzënisë.

12.Tershera

Është e pasur me vitamina B, hekur dhe minerale të tjera. Ata janë gjithashtu të mbushur me fibra dhe do t’ju mbajnë të ngopur për një kohë të gjatë. Ato mund të merren si pjesë e një mëngjesi të shëndetshëm me ose pa qumësht.

13.Konsumimi i ujit dhe lëngjeve

Uji gjithmonë vepron si bazë për një trup të shëndetshëm ne largimin e  toksinave. Pirja e sasive adekuate të ujit siguron tretjen, qarkullimin e gjakut dhe lehtëson thithjen e ushqyesve të nevojshëm. Gjithashtu ndihmon për të transportuar vitamina, minerale dhe hormone esenciale në qelizat e gjakut, të cilat më vonë arrijnë te foshnja përmes placentës. Përveç ujit, gjithashtu mund të zgjidhni nga qumështi me yndyrë të ulët, lëng frutash të holluar, dhallë dhe supa, këto opsione sigurojnë nutrient më të mirë sesa pije të tjera te gazuara, të cilat janë të larta në sheqer dhe mund të jenë të dëmshme nëse merren në sasi të mëdha.

Kjo gjithashtu ndihmon për të parandaluar kapsllëk dhe hemorroide. Pirja e ujit të mjaftueshëm gjithashtu parandalon infeksionet e traktit urinar, të cilat mund të shkaktohen nëse urina qëndron në fshikëz për një periudhë të zgjatur kohe, ndihmon për të parandaluar kapsllëk dhe hemorroide .

Gjatë shtatzënisë, rekomandohet të futni rreth 2.4 litra lëngje çdo ditë, të cilat përafërsisht janë të barabarta me 10 gota nga 250ml.

14.Kripë deti

Edhe pse shumica e njerëzve priren të qëndrojnë larg kripës për të përmirësuar shëndetin e tyre, rritjen e qarkullimit dhe presionin e ulët të gjakut, por nëse konsumohet ne sasi te duhur,kripa e detit ka një element shumë të rëndësishëm për zhvillimin e duhur të fetusit.

Për të qëndruar e shëndetshme, gruaja shtatzënë duhet të zgjedhë nga grupet ushqimore të ndryshme çdo ditë për ta bërë atë një dietë të shijshme dhe te shendetshme Të hahet gjithçka në moderim do të ndihmojë në mbajtjen e ekuilibrit të trupit tuaj. Në rast se ndieni se ndonjë ushqim ju tërheq në vjellje ose tronditje të lëvizjeve tuaja të zorrëve, atëherë këshillohet që të hiqet një kohë, konsultohuni me mjekun tuaj dhe nutricistin dhe përpiquni të kërkoni disa alternativa të tjera të shëndetshme për të plotësuar atë pjesë të të ushqyerit .

(Autorja është konsulentë për nutricion dhe dietologji: fb.com/nutricistedietologe ) 

Filed Under: Ekonomi Tagged With: Ajshe Leka, SHTATZANIA, ushqimet

Cilat ushqime duhet t`i shmangni nëse keni probleme me aciditet dhe gazra ?

July 11, 2018 by dgreca

Aplikimi i një diete për zbrazjen e acidit, është shpesh strategjia më e mirë për lehtësimin e simptomave si dhe përmirësimin e niveleve të aciditetit në zorrët tuaja./

1 Ajshe

Shkruan: AJSHE LEKA/

Çfarë është dieta e zbrazjes së acidit?/

Dieta e zbrazjes së acidit është projektuar për të ndihmuar në përmirësimin e sistemit të tretjes, eliminimin e simptomave të uljes së acidit si dhe për të rritur sistemin tuaj imunitar, për të parandaluar këtë lloj çrregullimi të stomakut.

Sasia e acidit që prodhon stomaku varet shumë nga ushqimet që ju hani, kështu që formimi i një diete që shmang prodhimin e acidit, është thelbësor. Shqetësimi më i zakonshëm për zbrazjen e acidit është urthi, një gjendje në të cilën lëngjet ndihmojnë tretjen e ushqimit të hyjnë në ezofag, gjë që mund të rezultojë në një ndjesi djegieje.

Disa nga simptomat tjera të zakonshme të zbrazjes se acidit, përfshijnë dhimbjet e gjoksit dhe problemet me tretjen e disa ushqimeve. Kjo dietë mund të rikthejë stomakun tuaj në gjendje normale dhe gjithashtu të krijojë zakone të shëndetshme dietike që parandalojë këto simptoma në të ardhmen.

Ushqimet për zbrazjen e acidit:

Nëse ndiqni një dietë për zbrazjen e acidit, ka mjaft ushqime të sigurta për të ngrënë dhe që mund të ndihmojnë në korrigjimin e këtyre simptomave.

Ushqimet që duhet të përfshihen janë: xhenxhefili, bollguri, lëngu aloe vera, pjepri, pula, peshku, bananet, majdanozi, selino, avokado, vaji i ullirit, dardha, e bardhë vezës.

Ushqimet që duhet shmangur janë: të kuqtë e vezës, proshuta, mishi me yndyrë, krem kosi, produktet e qumështit me yndyrë të lartë, akulloret, lëngu i mishit, hudhra dhe qepa, ushqimet me erëza, çokollata, kafeina.

Përveç ndryshimit të dietës, ekzistojnë edhe disa ndryshime në mënyrën e jetesës, të cilat mund të ndihmojnë në korrigjimin e simptomave të zbrazjes së acidit, siç janë braktisja e duhanit, alkoolit si dhe përpjekja për të humbur peshë.

Konsumimi i alkoolit dhe pirja e duhanit janë të dëmshëm për shëndetin tuaj në shumë aspekte, ndërsa kur bëhet fjalë për problemin e acidit, mund të përkeqësojë simptomat dhe të sjellë sulme më të shpeshta. Me fjalë të tjera, ju të duhet të ndërpriteni  konsumin e pijeve alkoolike dhe duhanit, sepse kjo do t`ju shpërblehet me një shëndet më të mirë.

Veshja e rrobave të ngushta, posaçërisht rreth zonës së belit ose brezit, mund të përkeqësojë më tepër simptomat e uljes së acidit, pasi stomaku juaj do të jetë i ndrydhur.

Pesha shtesë do të thotë më shumë presion mbi stomakun tuaj, gjë që mund të përkeqësojë simptomat, prandaj duhet të përpiqeni që t`i largoni disa kilogramë.

Sa i përket vakteve, ju duhet të konsumoni sasi më të vogla të ushqimit dhe në vakte më të shpeshta, sepse kështu zvogëloni ngarkesën e zorrëve dhe ndihmoni në përmirësimin e balancës së acidit.

Gazrat dhe fryrja e stomakut

Me problemet gastrike përballet pothuajse çdo individ. Manifestohet me fryrje barku dhe gazra. Problemet gastrike mund të çojnë gjithashtu në stres ose ankth, infeksion gastrointestinal ose bllokim si dhe dhimbje në stomak.

Në traktin digjestiv, gazi krijohet duke gëlltitur ajrin dhe ndarjen normale të disa ushqimeve të padëmtuara nga bakteret e padëmshme që janë të natyrshme në zorrë të trashë. Dikush mund ta përjetojë këtë problem disa herë edhe në të njëjtën ditë.

Parandalimi i problemit kërkon kohë, por mund të reduktohet në masë të madhe duke ndjekur disa mënyra të thjeshta shtëpiake. Mbajtja e një diete të duhur, shmangia e duhanit dhe ushtrimi i rregullt, ndihmojnë në zvogëlimin e këtyre problemeve.

Personat që përballen me këtë problem, duhet të shmangin ushqimin që ndikon më shumë në zorrë. Kjo përfshin reduktimin e ushqimit me yndyrë, artikujt si brokoli, lakra, qepët, fasulet, bizelet, pijet e gazuara dhe birrën, lulelakrën dhe karamelet e forta. Nëse edhe produktet e qumështit krijojnë problem, atëherë duhet të provohet një lloj që përmban nivel të ulët laktozë.

Ushtrimet e rregullta dhe shëtitjet në mbrëmje ndihmojnë në reduktimin e problemit, pasi që e mbajnë sistemin tonë të barkut në një nivel të shëndetshëm dhe të balancuar.

Këshillë:

Hani ngadalë. Futja e shpejtë e ushqimit, shpeshherë mund të rezultojë me probleme të tretjes. Sistemi juaj i tretjes kërkon kohë për të tretur ushqimin, proces ky që nuk mund të bëhet nëse hani shumë shpejt. Përtypja e mirë e ushqimit që konsumoni, është domosdoshmëri dhe mund të ndihmojë në reduktimin e problemeve të stomakut. Në të vërtetë, ata që hanë shpejt, duhet të ngadalësojnë për t’u kujdesur për problemin e tyre të zorrëve.

Herë pas here shmangeni përkohësisht ushqimin me sasi të lartë të fibrave. Fibrat ndihmojnë tretjen, por shumë ushqime me fibra të larta, janë gjithashtu prodhues të mëdhenj të gazrave. Pas një pushimi, ngadalë shtoni fibra përsëri në dietën tuaj.

Fibrat janë lëndë ushqyese të rëndësishme dhe duhet të jenë pjesë thelbësore e çdo diete të shëndetshme, por nëse jeni të prirë që të keni gazra dhe fryrje stomaku, atëherë ju duhet të rritni gradualisht tolerancën tuaj.

……………………………………………….

Autorja është konsulentë për nutricion dhe dietologji: fb.com/nutricistedietologe  

Filed Under: Analiza Tagged With: acidi, Ajshe Leka, gazrat, stomaku, ushqimet

Artikujt e fundit

  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!
  • Veprimtaria atdhetare e Isa Boletinit në shërbim të çështjes kombëtare
  • FLAMURI I SKËNDERBEUT
  • Këngët e dasmës dhe rituali i tyre te “Bleta shqiptare” e Thimi Mitkos
  • Trashëgimia shqiptare meriton më shumë se sa emërtimet simbolike të rrugëve në New York
  • “Unbreakable and other short stories”
  • ÇËSHTJA SHQIPTARE NË MAQEDONINË E VERIUT NUK TRAJTOHET SI PARTNERITET KONSTITUIV, POR SI PROBLEM PËR T’U ADMINISTRUAR
  • Dr. Evia Nano hosts Albanian American author, Dearta Logu Fusaro
  • DR IBRAHIM RUGOVA – PRESIDENTI I PARË HISTORIK I DARDANISË
  • Krijohet Albanian American Gastrointestinal Association (AAGA)
  • Prof. Rifat Latifi zgjidhet drejtor i Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara Kirurgjike dhe Mjekësore të Kosovës (QKSTK) në Universitetin e Prishtinës

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT