Kryeministri turk, Recep Tayyip Erdogan, ka vënë në dukje anën e tij represive në muajin qershor, kur ka cilësuar si “provokues dhe terroristë” protestuesit paqësorë në Sheshin Taksim të Stambollit dhe ka kthyer topat e ujit dhe plumbat e gomës kundër tyre.
Qeveria e Erdoganit është duke thelluar anën e saj paranoike, duke dënuar dhjetëra kundërshtarë me burgime të gjata, për konspiracion të dyshuar.
Me këtë hyrje nis një shkrim në gazetën Wall Street Journal.
Sipas saj, emri i konspiracionit është Ergenekon, vendlindja mitike e turqve dhe emri i supozuar i një organizate ultranacionaliste, e prirë për destabilizimin e vendit dhe përmbysjen e Qeverisë islamike të Erdoganit. Provat për ekzistencën e Ergenekonit janë të pakëta, por Erdogan ka fajësuar atë për gati çdo sulm terrorist të kryer në tokën turke, në vitet e fundit.
Gazeta shkruan se qeveria ka burgosur qindra njerëz për të cilët pretendon se janë pjesë e komplotit; shumica nga ta zyrtarë të lartë ushtarakë, por edhe gazetarë, avokatë dhe anëtarë të parlamentit. Të hënën, gjykata ka shqiptuar më shumë se 250 dënime, nisur nga pesë vjet heqje lirie deri në burgim të përjetshëm. Në mesin e atyre që kanë marrë maksimumin ka qenë Ilker Basbug, ish-shef i shtabit të përgjithshëm të ushtrisë turke, dhe Dogu Perincek, kryetar i Partisë së Punëtorëve.
Mbështetësit e Erdoganit thonë se, sado imagjinar mund të duket Ergenekoni, ushtria turke ka organizuar tre grusht-shtete, të fundit më 1997, kur ka përmbysur qeverinë islamiste të Necmettin Erbakanit. Dhe, nuk ka dyshim se mandati i vjetër politik është përbërë nga gjykatës të lartë, zyrtarë ushtarakë dhe burokratë, të cilët kanë qenë laikë në orientimin e tyre, por shpesh autokratikë.
Kjo është një arsye përse ngritja e Erdoganit në pushtet ka rritur shpresat se Turqia mund të bëhet një demokraci më e pjekur dhe më përfaqësuese. Por, në vend të kësaj, kryeministri ka shfrytëzuar dekadën e tij në zyrë për të zëvendësuar një shtet të thellë me një tjetër, shkruan gazeta. Qindra verdiktet mund të jenë projektuar për të krijuar përshtypjen e një konspiracioni të madh, por gjykimi masiv është një mënyrë e varfër për t’iu dhënë të pandehurve individualë të drejtën ligjore.
Justifikimi i tillë nuk do t’iu shërbejë interesave afatgjatë të Erdoganit dhe partisë së tij politike. Deri në kohët e fundit, shumë turq laikë kanë mbështetur Erdoganin, sepse ai ka mbajtur prosperitetin ekonomik, duke reduktuar ndikimin politik të ushtrisë. Por, qasja e tij brutale ndaj protestuesve në Taksim dhe tani këto aktgjykime kanë bërë që shumë mbështetës të Erdoganit të kthehen kundër tij. Gjëja e fundit që duan turqit është Vladimir Putini i tyre, thuhet në artikull.
Për vite të tëra, Turqia ka qenë model i një vendi mysliman që ka mundur të ndajë xhaminë nga shteti. Me aktgjykimet e së hënës, ajo duket më e afërt me Lindjen e Mesme: një shtet ku fati i qytetarëve varet nga tekat e të fuqishmit, shkruan Wall Street Journal.
Wall Street Journal: NATO-ja e ngujuar në Kosovë
Katërmbëdhjetë vjet që prej hyrjes së ushtarëve të Aleancës Veriatlantike në Kosovë, për t’i dhënë fund luftimeve ndërmjet serbëve dhe shqiptarëve, fundi i misionit nuk duket gjëkundi, shkruan në numrin e sotëm Wall Street Journal.
Situata e brishtë në veriun e dominuar nga serbët, dështimi i forcës policore të Bashkimit Evropian për të përfituar mbështetjen e popullatës dhe kufizimet në institucionet e Kosovës, të cilat edhe ashtu kanë mjete të pakta, kanë bërë që misioni i NATO-s në Kosovë të numërojë ende mbi 5, 500 trupa, përfshirë këtu edhe 700 rezervë, shkruan gazeta.
Duke rikujtuar përplasjet në veri në verën e vitit 2011 dhe shqetësimet pas zgjedhjes së Tomisllav Nikolliqit në krye të Serbisë vitin që shkoi, WSJ shkruan se këto ngjarje kanë bërë që NATO-ja të mos e zvogëlojë praninë e saj në Kosovë dhe që madje as bisedimet e ndërmjetësuara nga Bashkimi Evropian ndërmjet Kosovës e Serbisë nuk kanë arritur të qetësojnë shqetësimet për sigurinë e këtij vendi.
NATO-ja ka folur edhe për ribalansimin e misionit, duke dashur të përqendrohet më shumë në veriun e trazuar, aty ku, siç shkruan gazeta, pakica serbe bllokon rrugët në përpjekje për të penguar çdo lëvizje të autoriteteve në Prishtinë, por edhe të NATO-s.
Ndonëse një vendim më i prerë mbi këtë çështje mund të pritet në takimin e ministrave të NATO-s në muajin shkurt, WSJ citon një zyrtar të ketë thënë se çështja e numrit të forcave në terren nuk pritet të jetë në agjendë.
Gazeta citon zëdhënësen e aleancës, Oana Lungescu, të ketë thënë se “çdo vendim duhet të miratohet në bazë të udhëzimeve që vijnë nga autoritetet ushtarake të NATO-s, e të cilat natyrisht se do të jenë të bazuara në informacionet që arrijnë nga terreni”.
Zëdhënësja e NATO-s ka thënë për gazetën gjithashtu se situata është më stabile, por është qartazi e brishtë, posaçërisht në veri.
Privatisht, disa zyrtarë të NATO-s janë ankuar se një pjesë e problemit është vetë misioni EULEX – ose thënë më mirë vendet anëtare që financojnë misionin prej 2,097 vetash.
Ka pasur pakënaqësi me shkurtimet prej 25 për qind që janë bërë vitin e kaluar në këtë mision, ndonëse gazeta shkruan se ka edhe të tillë që thonë se qeveritë që qëndrojnë prapa këtij misioni kanë mungesë të vullnetit politik për ta adresuar korrupsionin, krimin e organizuar dhe trafikimin me njerëz, fenomene këto nga të cilat lëngon Kosova, posaçërisht veriu i saj.
WSJ në fund rikujton se Kosova, e cila pavarësinë e shpalli në shkurt të vitit 2008, është shteti që fiton më së shumti asistencë në botë nga Bashkimi Evropian për kokë banori.
Përgatiti: Arbana Vidishiqi