Xhevat Limani – Dielli

Një veprimtari e bukur përmbyllëse për Vitin e Skenderebeut

January 9, 2019 by dgreca

Në Nju Xhersi u organizua një Konferencë Shkencore për Vitin e Skenderbeut dhe u bë përurimi i poemës dramatike “Gjergj Kastriot Skenderbeu” të aktorit Xhevat Limani/

1 Marigoja 1 Filadelfia 1 me vajzen 1 Ligejruse Filad

Nga Sadik ELSHANI*/

Viti 2018 është shpallur Viti i Skenderbeut në tërë botën shqiptare, sepse shënojmë 550 vjetorin e ndarjes fizike nga kjo botë të Heroit tonë Kombëtar. Po ashtu, shënojmë edhe 575 vjetorin e kthimit të tij në Krujë, për të shënuar kështu periudhën më të ndritur e më të lavdishme të historisë sonë kombëtare. Me këtë rast në të gjitha trevat shqiptare dhe në diasporë u organizuan mjaft manifestime të ndryshme kulturore – artistike, konferenca shkencore, simpoziume, etj. Siparin e këtyre veprimtarive e hapi Akademia Shqiptaro – Amerikane e Shkencave dhe e Arteve me seli në Nju Jork, e cila ne ditën e shtunë më 13 janar në mjediset e Monroe College në Bronx organizoi Konferencën Shkencore kushtuar figurës së Gjergj Kastriot – Skenderbeut me rastin e 550 vjetorit të kalimit të tij në botën e lavdisë së përjetshme. Në këtë konferencë ku mernin pjesë një numër i lakmueshëm i bashkatdhetareve, u paraqit një numër i madh i kumtesave që vinin nga të gjitha trevat shqiptare dhe diaspora. Në këtë tubim merrte pjesë edhe një grup veprimtarësh nga shoqata “Bijtë e Shqipes”. Ndërsa një javë më vonë, edhe shoqata “Bijtë e Shqipes” në Philadelphia organizoi një veprimtari dinjitoze ku u paraqiten disa kumtesa serioze, shoqëruar pastaj me një program artistik dhe koktejin tradicional me pije e ushqime të kuzhinës shqiptare.

Në fillim të dhjetorit morëm një njoftim nga dr. Bexhet Asani, i cili na ftonte që të marrim pjesë në një veprimtari që do te organizohej në Nju Xhersi në fund të dhjetorit, një veprimtari, një Konferncë Shkencore për ta mbyllur Vitin e Skenderbeut. Edhe përkundër angazhimeve tona në punë e veprimtari të fundvitit, ia arritëm që të bëheshim pjesë e kësaj veprimtarie të bukur. Veprimtaria u zhvillua më 28 dhjetor në Pompkin Lakes (Nju Xhersi), në qendrën qytetare, shoqërore (Civic Center) të këtij qyteti. Kjo Konferencë Shkencore u organizua nga dr. Bexhet Asani, sekretar i Akademisë Alternative Pegasiane, zonja Sabije Veseli, kryetare e Shoqatës së Grave Shqiptaro – Amerikane “Marigona”, imami Arun Pollozhani dhe prof. Bashkim Klloboçishta, hulumtues i shkencave historike. Merrte pjesë një grup, ndoshta jo i madh në numër, por i zgjedur i bashkatdhetarëvë – njerëz të artit shkencës e kulturës, kryesisht me banim në Nju Xhersi e Nju Jork. Nga shoqata “Bijtë e Shqipes” merrte pjesë një grup i përbërë nga kryetari Bujar Gjoka, anëtarët e Këshillit Drejtues: Bujar Çela e Sadik Elshani dhe ish nxënësja e shkollës shqipe “Gjuha Jone”, Silvana Çela – vajza e Bujarit.

Këtë konferencë e hapi dr. Bexhet Asani, i cili u dëshiroi mirëseardhjen të pranishmeve dhe pastaj bëri njoftimin për programin dhe mbarëvajtjen e këtij tubimi shoqëruar me një fjalë hyrëse për rëndësinë e figurës së Skenderbeut në historinë tonë kombëtare dhe theksoi: “Për një cerek shekulli Shqipëria dhe Gjergj Kastriot Skenderbeu ishin mburoja e Europës. Kryeheroi i shqiptarëve Gjergj Kastrioti Skënderbeu, për njëzetë e pesë vjet bëri luftë çlirimtare, për njëzetë e pesë vjet bëri luftë ngadhënjimtare, për njëzetë e pesë vjet vigjiloi për të mbrojtur tokat arbërore nga cilido armik që do të sulmonte Arbërinë e shenjtë të mbretit Skënderbe. Gjergj Kastrioti Skënderbeu bëri luftë triumfale. Kushdo që mendon se Skënderbeu mbrojti fenë apo luftoi kundër kësaj apo asaj feje ai nuk mund të jetë as hulumtues, as studiues, as shqiptar, as atdhetar por vetëm tradhtar i atdheut të tij dhe shqiptarizmit.”Ky tubim pastaj vazhdoi me paraqitjen e kumtesave të përgatitura posaçërisht për këtë konferencë. Në vazhdim po japim titujt dhe autorët e këtyre kumtesave:

Prof. Kristaq F. Shabani:
“Skënderbeu, një histori politike” – Një kumtim paraqitës mbi veprën e Prof. Aurel Plasarit, studiues, përkthyes
Prof. dr. Nebi Dervishi (USHT):
“MARRËVESHJA E SHKUPIT (27 PRILL 1463) DHE FITORET E SKËNDERBEUT NË VITET 1462-1465”
Prof. mr. sc. Migena ARLLATI:
POEMË MBI EPOKËN DHE KULTIN E GJERGJ KASTRIOTIT – (Vështrim mbi poemën e Fran Ukcamës: “Gjergj Kastrioti – Heroi kombëtar e shkëlqimtar”)
Dr. Sadik Elshani:
“SKËNDERBEU I LAVDISË SË PËRJETSHME, MBIJETESA E NJË KOMBI”
Mr. Sabaudin Zhuta:
OPERA “SKANDERBEG” E ANTONIO VIVALDIT, FRYMËZIM BAROK
Prof. dr. Nebi Dervishi:
“BETEJA E LIVADHISË” (vjeshtë 1462), me rastin e 556 vjetorit
Dr. Bexhet Asani:
POEMA “SKËNDERBEU” E RILINDËSIT MAQEDONAS GRIGOR PËRLIÇEV

Për shkaqe objektive autorët e disa kumtesave: Prof. Kristaq F. Shabani, prof. dr. Nebi Dervishi. Mr. sc. Migena Arllati nuk mund të merrnin pjesë personalisht në këtë konferencë, por kumtesat e tyre u lexuan nga zonjat, Sabije Veseli e Sonila Gjona – Fitzpatrick, si dhe z. Shaban Shala. Siç shihet nga vetë titujt e këtyre kumtesave, tematika e kësaj konference ishte mjaft e lërmishme, ndërsa autorët kishin bërë një punë serioze në trajtesat e tyre.

Në këtë veprimtari kushtuar “Vitit të Skënderbeut”u bë edhe përurimi i Poemës dramatike “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” të dramaturgut dhe aktorit Xhevat Limani, themelues dhe drejtues i Teatrit Shqiptar të Amerikës. Libri u botua në përkujdesjen e prof. Kristaq F.Shabanit i cili është redaktor letrar i veprës. Me këtë rast u lexua parathënia e prof. Kristaq Shabanit: Hëna pesëmbëdhjetëshe e paralajmëroi daljen e poemës dramatike,“GJERGJ KASTRIOTI SKËNDERBEU”
Për poemën dramatike “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” të artistit Xhevat Limani, fjalën e rastit e mbajti rcensenti i librit, dr. Bexhet Asani, duke theksuar se kjo poemë dramatike është një panegjirik për Heroin tonë Kombëtar. Me këtë shfaqje të poemës dramatike, “Gjergj Kastriot Skenderbeu, aktori Xhevat Limani gjatë tërë vitit me plot sukses u parqit në të gjitha trevat shqiptare, në shumë qendra të diasporës dhe te arbëreshët e Italisë. Nxënësja Sivana Çela i dhuroi dr. Bexhet Asanit një buqetë me lule dhe recitoi disa vargje për Skendeerbeun. Ishte ky një rast i mirë për kryetarin e shoqatës “Bijtë e Shqipes”, z. Bujar Gjoka që t’i njoftojnte të pranishmit për shkollën e kësaj shoqate dhe për veprimtaritë e shumta që rganizon ajo. Pastaj ne diskutime moren pjese imami Arun Pollozhani dhe z. Naim Balidemaj, të cilët e vlerësuar lart figurën e Skenderbeut si fytyrën më të ndritur të kombit tonë.

Në fund fjalën e mori edhe aktori Xhevat Limani, i cili foli për procesin krijues të poemës dramatike “Gjergj Kastriot Skenderbeu”, duke shprehur dëshirat e kahmotshme dhe motivacionet për hartimin e kësaj poeme. Në vazhdim ai recitoi me një mjeshtri artistike e plot ndjenja disa vargje nga poema e Naim Frashërit, “Skenderbeu”. Duhet përmendur se në këtë konferencë ishte i pranishëm edhe drejtori i AA Vision Media and Interpreting Services,gazetari Qazim Doda, i cili e gjiroi tërë veprimtarinë për kanalin e tij në YoyTube. Po ashtu, ai diskutoi në këtë tubim dhe bëri disa njoftime për punën e tij gazetareske në komunitetin shqiptaro – amerikan e më gjërë. Në fund për të gjithë të pranishmit u shtrua një koktej i pasur me pije e ushqime të shijshme tradicionale shqiptare për të cilin ishin kujdesur zonjat shqiptare. Edhe gjatë koktejit bisedat vazhduan në mes bashkatdhetarëve për Skenderbeun, cështjet kombëtare, gjendjen në trojet shqiptare dhe për disa cështje të komunitetit tonë shqiptaro – amerikan. Kështu mori fund edhe kjo veprimtari përmbyllëse për Vitin e Skenderbeut.

Philadelphia, janar 2019

*Sadik Elshani është doktor i shkencave të kimisë dhe veprimtar i bashkësisë shqiptaro – amerikane.

Drama “Gjegj Kastriotit-Skënderbeut”

September 14, 2018 by dgreca

550 vjet nga Kryeheroi shqiptar Gjergj Kastriotit – Skënderbeu/

Drama “Gjegj Kastriotit-Skënderbeut” nga gjuha e dokumenteve/

Intervistë me Aktorin dhe regjisorin e njohur Xhevat Limani/

nga Hazir MEHMETI, Vjenë/

“Mbi dyqind burime për këtë vepër të shkruar dhe çdo fjalë aty është e mbështetur në faktografi. Një nga motivet kryesore që dua të sjell është mesazhi në politikën shqiptare është kjo, se Gjergj Kastriotit-Skënderbeu, ka folur me diplomat të huaj pa protokoll, pa përkthyes në shtatë gjuhë.UÇK mori si elemente pozitive nga strategjia e Gjergj Kastriotit – Skënderbeu gjë që u çmua shumë në nivele botërore”.
Aktualiteti i një interviste me shkas plotësohet me rastin e 550 vjetorit të vdekjes së Gjergj Kastriotit – Skënderbeu. Aktori dhe regjisori i madh shqiptar, Xhevat Limani, ringjalli porosinë e kryeheroit tonë si autor i veprës dhe aktor që flet me zemër e shpirt të krye personazhit dhe siç e thotë ai “nuk i kemi dal borxhit kryetrimit”. Publiku shqiptar u rifreskua nga afër me veprën madhore të Gjergj Kastriotit – Skënderbeu.

Pyetje: Së pari ju përgëzoj për lojën tuaj teatrale këtu në Vjenë. Ishte diçka tepër domethënëse dhe e fuqishme! Si po ndiheni pas shfaqjes suaj?

Xhevat Limani: “Së pari e falënderoj publikun shqiptarë në Vjenë, kam pasur gjithmonë dëshirë dhe ëndërr që të prezantoj në Vjenë dhe më gjerë, jo vetëm me teatër por konkretisht SKËNDERBEUN për hir të atij borxhi të madh, të asaj Embleme, kur dihet se austriakët këtu mbajnë shpatën dhe përkrenaren e kryeheroit tonë kombëtar. Ia arritëm me disa mundime që ta sjellim këtu dhe më këtë rast dua të falënderoj zj. Drita Cacaj, Zj.Shpresa Kamberin dhe Z. Safet Sadikun. Ne sollëm shfaqjen në mesin e disa qyteteve të njohura nëpër Europë, por mendoj se Vjena është qytet simbol i artit klasik dhe të dëshmojmë para botës se shqiptarët nuk janë popull që pjestarët e tij të trajtohen si qytetarë të rendit të dytë apo të shihen vetëm si viktima, apo të shihen vetëm si fajtor të problemeve në Ballkan siç duan të na japin etiketën, por fajtor janë të tjerët. Ne po paguajmë targën e rëndë për shkak të indolencës së shtetit shqiptar i cili nuk ka formuar një diplomaci pak më vigjilente për të ruajtur dinjitetin e shqiptarëve jashtë kufijve të Shqipërisë londineze. Mendoj, që tani me pavarësimin e Kosovës, diplomacia e saj po i plotëson disa vakume dhe dalë ngadalë do të ecin, dhe diplomacia shqiptare ka zënë t’i artikuloj kërkesat me tingull të qartë që edhe ne të radhitemi aty ku e kemi vendin në mesin e popujve të civilizuar dhe të lashtë të kontinentit.

Pyetje:Ju e thatë, se shpata dhe përkrenarja e Gjegj Kastriotit-Skënderbeut, janë porosi për ne, drama e juaj e ringjall porosinë, si po pritet kjo nga publiku, veçanërisht gjenerata e re?

Xhevat Limani: Unë projektin e kam punuar me qëllim, jo për të treguar historinë e Gjergj Kastriotit-Skënderbeu, këtë punë e ka bërë Barleti, Wudvord Longfellou, Jon Winthkop, Antonio Vivaldi, Kreçiq e shumë studiues e krijues arti, ku ka mbi dymijë e pesëqind vepra për Gjergj Kastrioti-Skënderbeu, si shpëtimtar që ka mbrojtur perëndimin dhe mendoj se sjellja ime në skenë është motivuar nga një dispencë për strategjinë e Gjergj Kastriotit – Skënderbeu që e kam gjetur në Westpoint, në akademinë më të madhe ushtarake, ku strategjia e Skënderbeut mësohet lëndë mësimore gjashtë muaj. Për fat të keq në shtetin shqiptar kjo mësohet vetëm nja katër orë.

Si duket ju keni hulumtuar rreth veprës së Gjegj Kastriotit-Skënderbeut.

Xhevat Limani:Po, jam hulumtues i Skënderbeut në arkivat në Shtetet e Bashkuara të Amerikës ku më shumë më ka ndihmuar Piter Prifti, sekretar i Fan Nolit, i cili ka qenë 33 vjet profesor në Harvard University dhe më ka dhënë që nga historia e Gjon Butkokut dhe historian të tjerë të huaj që kanë shkruar për Gjergj Kastriotit-Skënderbeun. Një nga motivet kryesore është mesazhi në politikën shqiptare që dua të sjell, Gjergj Kastriotit-Skënderbeu ka folur me diplomat të huaj pa protokoll, do më thënë pa përkthyes në shtatë gjuhë. Pra, ai nuk ishte vetëm luftëtar i krahut por ai ishte edhe i mendjes, edhe në akademinë ushtarake që ishte, të jeniçerëve që përgatiteshin. Turqia duhet të krenohet me Gjergj Kastriotit-Skënderbeun, sepse ai për Turqinë ka marrë 17 vende duke ngritur flamurin e fitores gjerë në Eritre. Ndërsa, sa i përket Arbërisë apo Shqipërisë, mendoj se ai erdhi të mbroj pragun, apo erdhi nga ai dinjiteti që kishte; meqë Sulltani nuk e lejonte që të vij të ulet tek varri i të atit të tij Gjon Kastriotit, ashtu siç i ishte dhënë premtimi dhe kjo atë e detyroi nga ndjenja e brendshme atërore që të kthehet dhe ta mbrojë vendin e vet. Sot ka shumë dilema, shumë historian që thonë se ç’na duhet kjo mbrojtje kur zhduket gjysma e këtij populli, por ja që populli shqiptarë si popull i lashtë nga gjithë perandoritë tjera nuk është zhdukur dhe është ripërtërirë e cila ripërtëritje gjenetike, mendoj, ka të bëjë edhe me ambiciet dhe idealin e Gjergj Kastriotit-Skënderbeut, siç e thotë ai: “Me gen babe, me qumësht nëne; me sy shkabe dhe me dritë hëne.”

Ju jeni ndër ata që e bënë të ringjallet, porosia e Gjergj Kastriotit-Skënderbeut me shfaqjen tuaj e cila do shumë mund e kohë të përgatitet dhe të shfaqet në shumë vende sipas projektit tuaj.

Xhevat Limani:Po, Gjegj Kastriotit-Skënderbeu kishte në ushtrinë e vet edhe austriak, pra ideja e NATO-së sot ka qenë ide e Gjegj Kastriotit-Skënderbeut, kjo mësohet tani në West Point (Akademia më e madhe ushtarake në botë). Për ta mundur imperatorinë duhet të bëhen forca të bashkuara të popujve të ndryshëm që e duan lirinë. Ai thotë: “Në ushtrinë time kisha shtatëmbëdhjetë kombe duke u nisur nga gjermanet, galet, austriakët, venedikasit e tjerë dhe t i more edhe tribalet, të cilët janë sllavë dhe ata ishin frikacak, por unë në netët pa hënë i mësova të këndonin dhe kështu e munden frikën e filluan të bëhen luftëtarë”.

Pyetje:E keni vizituar muzeun ku gjenden shpata dhe përkrenarja e Gjegj Kastriotit-Skënderbeut?

Unë i kam vizituar edhe më përpara shpatën dhe përkrenaren këtu në Vjenë, kur qëndroj para tyre gjithmonë rimarr forcë dhe shtroj një pyetje sikurse që pyesin shumë prej nesh; shumë e madhe shpata! Unë kur e kam shkruar veprën Gjegj Kastriotit-Skënderbeu, natyrisht që kam hulumtuar defterët të mbretërisë osman, arkivat romake, austriake, hungareze e shumë tjerë gjerë te Arkivat Nacional në Uashington, kam mbi dyqind burime për këtë vepër të shkruar dhe çdo fjalë aty është e mbështetur në faktografi, ashtu që shumë njerëz mendojnë se jam historian kur flas në tribuna. Unë jam aktor-regjisor, kam kryer përveç aktrimit dhe letërsinë, kam shkruar njëzet libra, po vazhdoj të shkruaj, dhe nuk shkruaj keq dhe mes tyre është edhe “Tragjedia e Skënderbeut”, të cilën e kam përkthyer në anglisht së bashku me një profesor amerikan i cili është edhe poet dhe do të luaj në Brodwey dhe New York në fund të nëntorit në anglisht, sepse dua që të sheh dhe bota, çfarë protagonisti është ky Gjegj Kastriotit-Skënderbeu. Nuk është ndonjë njeri imagjinar dhe një figurë imagjinare ashtu siç i fryjnë heronjtë. Ne ende nuk i kemi dal borxhit krye heroit tonë.

Po rreth publikut, mund të thoni diçka?

Është kënaqësi dhe frymëzuese kur salla është e mbushur. Unë kam dashur që ta bëjë të ditur fuqinë e fjalës së tij, ndërsa dihet fuqia e shpatës së tij. Gjegj Kastriotit-Skënderbeut, mes tjerash ka qenë edhe filozof, ka qenë eruditë, njeri i mendimit, psikolog, ka qenë njeri cili ka ditur t’i dëgjoj e kumtoj dhe baza e kësaj shfaqjeje ka qenë në aftësinë oratorike të Gjegj Kastriotit-Skënderbeut, si të flasim me ushtarë për fitore, si të flasim me ushtarët e mundur, si të flasim me tradhtarët. Dhe, ai jep jo rastësisht mesazhe shumë të fuqishme të cilat, mendoj, lufta e Ushtrisë Çlirimtare e Kosovës i mori si elemente pozitive gjë që u çmua shumë në nivele botërore, kur thotë: mos vrisni robër lufte që dorëzohen. UÇK mes tjerash mund të krenohet me dy gjëra: nuk vrau robër që u dorëzuan dhe nuk vrau fëmijë e as gra e pleq. Kjo është ushtria e mirëfilltë e cila mësohet edhe në Westboyn, kjo është ushtria e mirëfilltë e idesë së madhe të Gjegj Kastriotit-Skënderbeut. Jo rastësisht doktrina e NATO është ngritur mbi idenë e doktrinës së krye heroit tonë kombëtar.

Pyetje: Ideja e ngritjes së Teatrit Shqiptar në Vjenë e nisur nga regjisori i ri Safet Sadiku, e cila mendoj se do ishte një mburrje për ne, si e shpjegoni ju këtë nismë?

Po, unë dua ta përkrah regjisorin e ri Safet Sadiku për nismën e tij rreth teatrit shqiptar në Vjenë i cili duket i ri por ka shumë energji. Mes tjerash unë jam edhe nënpresident i artistëve shqiptarë në botë, jam pedagog dhe dua ta mbështes në format e mundshme. Fundi, më mirë është që shqiptarët të hapin teatro se sa të merren me gjëra negative që nuk i përkasin racës njerëzore. Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës shfaqjen e bëjë me debat, pasi mbaron shfaqja dhe aty marrin pjesë shikuesit nga shumë kombe e rrethe sociale dhe ndodhë të ketë edhe ndonjë anglez, ndonjë irlandez, turk, kroat apo ndonjë serb, grek dhe jam i përgatitur nga arkivi im për debat i cili ndonjë herë zgjatë deri në katër orë.

Pyetje: Ju e thatë, se gjithë kjo Evropë ka origjinën e gjakut tonë, një thënie e bazuar apo.

Xhevat Limani: Po, absolut. Kur gjaku ynë pellazgët zbritën në krah të shqiponjës para Ateu dhe Mëmëdheu dhe dymbëdhjetë mijë vjet më vonë Kadmi kur erdhi për t’i sjell shkronjat nga Fenekia, pra i martuar me Harmonin dhe kishte lindur djalin e parë Ilirin. Pastaj gjaku arbëror pësoi transformime të ndryshme, por nga gjithë këto tufane e vërshime nuk u nënshtrua, vazhdoi. Pra është një nga popujt e lashtë, popujt e zotit që ka vazhdimësi dhe për luftëra shkon, rritet shumohet po edhe vdesin, në fund mbijeton, pra një Feniks i çuditshëm. Unë besoj në ri shndritjen e shpirtit të gjenit shqiptar. Popujt tjerë ne na kanë dëmtuar shumë duke përkrahur popuj të pa qenë, siç ishte rasti me Greqinë. Grekët nuk kanë qenë fare në Luftën e Trojës, kanë ardhur gjashtëqind vjet pas Luftës së Trojës. Nuk ka pasur popull grek dhe nga njëmijë anije që shkuan në Luftën e Trojës, nëntëqind e gjashtëdhjetë prej tyre ishin luftëtarë pellazgë-ilir. E kanë kot të tjerët që torturojnë historinë e një populli, ta mbulojnë me pluhur e baltë, por kristali është kristal dhe rri në thellësinë e tokës dhe për atë arsye është i rrallë, e qymyr ka në sipërfaqe të tokës sa të duash. Mendoj se shqiptarët janë një popull kristal dhe herët a vonë do të shkëlqejnë me tërë dritë rimën hyjnore para fakteve dhe dëshmisë civilizuese. (Bisedoi Hazir Mehmeti)

Xhevat Limani dhe Liza Hoxha protagoinstë në filmin “Prova”

January 3, 2018 by dgreca

Ylli i kinemasë shqiptare Xhevat Limani “Ikonë e Aktrimit Shqiptar” dhe Liza Hoxha luajnë rolet e protagonistëve kryesorë në filmin “Prova” me regji dhe skentar nga Mrika Krasniqi. Përkrah tyre luajnë edhe aktorët e njohur Mirsad Abazi dhe Julian Biba.

NGA ERMIRA BABAMUSTA/

“Pasi lexova skenarin e Mrika Krasniqit m’u duk sikur roli ishte shkruar për mua. Kisha shumë pikëtakime me personazhin dhe dramën e tij të brendshme. Bëmë disa seanca provash me regjisoren dhe ramë dakord të futemi në fazën parapëtgaditore dhe me forca të përqëndruara filluam projektin. Puna hulumtuese me regjisoren ishte një eksperiencë e veçantë. Mrika ishte shumë kërkuese sa u përket skenave me partnerët, situatat e rënda me transformime të shpeshta psikologjoke si dhe në ritmin e brendshëm të veprimeve konkrete në rrafsh natyrshmërie dhe spontaniteti. Mendoj se kemi realizuar diçka të veçantë,” tha Xhevat Limani.

Filmi “Prova” (Proof) është prodhim i kompanisë Nil Production, me drejtor fotografie Ibër Deari. Filmi i dedikohet rreth 20 mijë fëmijëve të Kosovës, prindërit e të cilëve u vranë në luftën e vitit 1999.

“Surprizë për mua ishte drejtori i fotografisë Ibër Deari i cili kishte shumë gjetje që nga groplanet e deri tek planet totale në një mini-hapsirë të ideuar në mënyrë të shkëlqyer nga skenaristja dhe regjisorja Mrika Krasniqi e cila me këtë film të gjatë do trokasë bindshëm nëpēr festivale dhe pse edhe të mos triumfojmë.Jam i bindur s’e kam realizuar një protagonist tejet poliedrik që mund të lë gjurmë. Mendoj se filmi “Prova” është filmi i parë ndër shqiptarët e Amerikës dhe shënon një akt dhe nivel të avancimit të statusit kulturor të Diasporës,” u shpreh aktori legjendar Xhevat Limani për gazetën Dielli. Xhevat Limani është themelues i Teatri Shqiptar në Amerikë. Ka luajtur mbi 100 premiera teatrore. Fitues i Festivalit “Flaka e Janarit” për Rolin më të Mirë Mbreti Kreon tek Aantigona e Sofokliut; fitues i shpërblimit “Aleksandër Mojsiu” me shfaqjen “Shqiptar të jesh apo të mos jesh” sipas Fishtës në Festivalin mbarëkombëtar në Tiranë, fitues i më se 20 shpërblimeve artistike nëpër festivalet kombëtare dhe shtetërore.

Ka luajtur në filmin e Ekrem Kryeziut “Udhë pa kthim”, rolin e Gazetarit, në filmin “Nata” të Esat Musliut rolin Kaska, në filmin “Rrugët që vrasin” të Halil Budakovës rolin e Shefit të UNMIK në Kosovë, në filmin “Kolonel Bunker” rolin e drejtorit të Burgut, në filmin “Jeta private e Pipa Lisë” rolin e Kalimtarit në regji të Rebecca Myller, në filmin “The Journey” të Mike Dusi ku luajti rolin e Profecisë, etj.

Në filmin “PROVA” me skenar dhe regji të Mrika Krasniqit, Xhevat Limani luan rolin e Aktorit kryesor, prof. i Artit dramatik, krahas Liza Hoxha, e cila luan rolin e mbesës “Dea”.

“Liza Hoxha është nxënëse e klasës së VI- në shkollën amerikane në Prishtinë (American School of Kosova) vajza e Ardian dhe Era Hoxha, përndryshe mbesa ime në jetë dhe në film, ku njihet si Dea. Përveç që është nxënëse e shkēlqyer Liza ka talent edhe për aktrim, dizajn dhe pikturë. Përcaktimi i regjisores për Lizën në rolin e Dea-s kishte avantazh raportet tona gjysh-mbesë nga jeta në film. Talenti i Liza Hoxhës do të evidentohet gjithsesi në film,” shtoi Xhevat Limani, protagonisti i filmit Prova.

Sinopsisi i Filmit “Prova”

Gjyshi dhe mbesa e tij, gjatë bombardimeve, mbesin të ngujuar në bodrumin e një ndërtese. Pasi merr vesh se vajzës ia kanë vrarë prindërit, gjyshi pëson një traumë dhe vendos të qëndroj në bodrum edhe pas përfundimit të luftës.

Duke qenë profesor i artit dramatik ai krijon brenda bodrumit hapësira të ndryshme për të argëtuar mbesën e cila gjindet në karrocë invalidesh nga një aksident i pësuar më parë.

Filmi Prova (Proof)

Skenari dhe regjia: Mrika Krasniqi

Drejtor Fofografije: Ibër Deari

Rolet kryesore: Xhevat Limani, Liza Hoxha

Rolet e tjera: Mirsad Abazi, Julian Biba

Filmi “Prova” (2018) është prodhim i kompanisë Nil Production

Në Lehman College në New York u shfaq poema dramatike Gergj Kastrioti Skënderbeu

November 28, 2013 by dgreca

Nga Keze Kozeta Zylo/

Në Nju Jork Skënderbeu mblodhi ushtarët e besës shqiptare dhe përcolli mesazhin hyjnor se Shqipëria do të rrojë sa të jetë njerëzimi.Në Kolegjin Lehman në Bronx, në Recital Hall, në kuadrin e 101 vjetorit të Pavarësisë dramaturgu, regjisori dhe aktori Xhevat Limani interpretoi poemën dramatike “GJERGJ KASTRIOTI SKENDERBEU”.

Në këtë shfaqje në rolin e Donikës ishte sopranoja e mirënjohur, Era Hoxha Limani, kurse narracioni u realizua nga aktorja e qytetit të Korçës Merita Çoçoli, me regji nga Limani dhe Michael Tylo.

Sa hyje në sallë impresionoheshe me skenën madhështore, stemat e principatave dhe me të gjitha reliket në të cilën jetoi Heroi ynë Kombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu. Skena është realizuar mjeshtërisht nga Kristaq Kapedani. Me emocione të fuqishme u prit narratorja Merita Çoçoli e cila me zërin e saj të ngrohte dhe plot ekspresivitet të fytyrës së bukur lajmëroi ardhjen e Skënderbeut. Xhevat Liman një aktor i mirënjohur në skenat e ndryshme shqiptare si brenda saj dhe jashtë kufijve solli Skënderbeun pranë spektatoreve në diten e shënuar të shqiptarëve, në Ditën e shenjtë të tyre, Flamurit Kombetar.

Kumbimi i zërit të tij çka e bën të dallueshëm si aktor ishte tejet mbresëlënës kur interpretoi me tërë fuqinë e shpirtit fjalën e Skënderbeut se: “Lirinë nuk jua solla unë, por e gjeta këtu në mes tuaj, armët nuk jua ngjesha unë, por ju gjeta të armatosur, lirinë e kishit kudo, në kraharor, në ballë, në shpatë, në ushtat! (Nga libri i Marlin Barletit përkthyer nga Fan Noli)

Ato janë kushtrim për shqiptarët në cdo kohë dhe kurdoherë, duke i dëgjuar të dukej sikur autori sillte shekujt një nga një, sillte shekullin e Skënderbeut që luftoi me shpatë në dorë kundër hordhive turke dhe barbare. Lufta e tij prej një strategu ushtarak ishte një sfidë për ushtritë e mëdha turke, i cili sa qe gjallë nuk la këmbë turku në tokën arbërore.

Ajo skenë me tre aktorë nën interpretimin e poemës dramatike Gjergj Kastrioti Skënderbeu solli epokën më të lavishme shqiptare epokën e Skënderbeut. Veshjet që përdorte Skënderbeu, shpata gjigande që vetëm ajo dorë dinte ta përdorte dhe përkrenarja e Tij mbi kokë medoemos që sillnin duartrokitje dhe respekt të veçantë për interpretimin e tij tejet profesional. Përkrenarja ishte e punuar artistikisht duke sjellë me saktësi origjinalen.

Aktori Limani nëpërmjet monologjeve të shumta të Skënderbeut solli historinë tonë të lavdishme, gjakun e derdhur lumë të shqiptarëve për Liri, strategjinëe tij të jashtëzakonshme ushtarake që u përballë me një perandori të madhe dhe e mundi. Poema dramatike për Skënderbeun do të mbetet reale për çdo kohë, ngase mjerisht Shqipërisë nuk i kanë munguar dhe faqezinjtë si ballaban pashët. Kjo ishte një pjesë tronditëse e shkeljes së besës, e tradhëtarëve të cilët me dredhira dhe dhurata u munduan ta blenin Skënderbeun. Por Skënderbeu Ballaban Pashës në vend të dhuratave të cmuara i dërgoi një shkop çobani dhe një gunë, sepse i tillë ishte ballabani për çoban dhe të shkonte më mire të ruante bagëtinë në fshat se sa të tradhëtonte Atdheun.

Efekte të magjishme solli dhe loja e bukur dhe zëri i një zane shqiptare, sopranoja Era Hoxha. Ariet e intepretuara mjeshtërisht nga ajo e cila kishte rolin e Donikës në skenë e bënin dhe më emocionante shfaqjen. Era kishte rolin e Donikës, një rol që kërkon përkushtim dashuri dhe punë të pakufishme. Aktrimi i saj ishte arisokrat, ajo solli pranë nesh Donikën e bukur të Kaninës së Vlorës. Dasmës së Skenderbeut me Donikën të bijën e Gjergj Arianitit populli i këndoi: Ç’dasmë që bë Araniti/ Atë natë kalaja ndriti/ Kënga dhe vallja buçiti/ Çelën llamba, ndezën pisha/ Plot tryeza me të gjitha/ Mish dashi, Labërie/ Verë Parge Çamërie…”

Ariet muzikore ishin përgatitur nga kompozitori i shquar Aleksandër Peçi ndërsa muzika e shfaqjes nga Elvis Peçi. Zëri dhe eleganca e lëvizjes së krahëve si një mjelmë ishin në një harmoni perfekte. Betejat e Skënderbeut së bashku me ushtarët e tij kishin tronditur botën, kishin frymëzuar shkrimtarët dhe artsitët e famshëm botërorë ku një prej tyre ishte poeti amerikan Longfellow i cili ka shkruar poemën për Skënderbeun dhe e ka përkthyer Fan S.Noli. Po sjellë disa vargje prej Tij: Nga Kështjella shpejt ka rënë/ Flamuri me gjysmë-hënë/ Edhe populli shikon/ Që në vent të tij valon/ Flamuri i Skënderit n’erë/ Shkab e zezë me dy krerë/ Dhe një thirrje lart u ngrit/ Se çdo zemër e çdo shpirt/ U mërzit nga turku i lik/ Që e bër atë Krujë/ Zi, murtajë dhe rrëmujë/ Ay zë me gas me bujë/ Q’oshëtin brek më brek/ Eshtë: “Rrofsh o Skanderbeg”!

Aktori Limani pruri Kombin të bashkuar në skenë, ashtu siç donte Kryetrimi Skënderbeu, me lojën aktoreske solli ushtarët trima shqiptarë që dhanë jetën për Lirinë kundër barbarëve turq, me poemën hymn për Heroin Kombëtar Gjergj Kastriot Skënderbeun iu solli Diellin ndriçonjës shqiptarëve, se vetëm nën këtë prijës Shqipëria jonë do të mbijetojë dhe do të jetë kryezonjë.

Në 101 Vjetorin e Pavarësisë, më 28 Nëntor, 2013

Bronx, New York