• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for May 2013

At Stathi Melani. Portreti i një atdhetari !

May 6, 2013 by dgreca

Hani , ju hani! Hani e mos u ngopshi ! (fxh)/

Shkruan:Fahri XHARRA/ Gjakove/
E shikonin si prift , fliste për zotin, e predikonte të mirën, e dënonte të keqen , nuk biente në mashtrimin e kohës , nuk harlisej pas parave dhe pas të mirave që i afronin sepse e kishtje mendjën e pa ”helmuar” , e dinte dhe e thoshte haptas dhe pa frikë:” Djema! Ju më shikoni si prift, por unë nuk u linda kësisoji, por shqiptar dhe shqiptar dua të vdes” E dinte mirë që e vërteta e thënë e mbyt , i vetdijshëm që e vërteta e mbrojtur e hedhë në botën tjetër ; por , e thoshte të vërtetën .At Stathi Melani ,një atdhetar shembull ; një atdhetar që duhen t`i kenë lakminë edhe predikusit e sotëm të fesë. * Stathi Melani ishte një prift ortodoks shqiptar, pjesëmarrës i Kongresit të Manastirit, i cili vendimet e marrura në kongres për përhapje e gjuhës së njësuar letrare shqipe i zbatonte në fshatrat e Shqipërisë së jugut. Për veprimtarinë e tij patriotike ai u përndoq nga autoritetet turke që sundonin në atë kohë në Shqipëri. Edhe përkundër faktit që turqit ia dogjën tri herë shtëpinë, ai nuk e ndali veprimtarin e tij. Në të njëjtën kohë veprimtaria e tij përcillej edhe nga priftërinjtë ortodoksë grekë të cilët organizuan edhe vrasjen e tij. Kështu, më 24 Dhjetor 1917 banda e kusarëve të Josif Suropullos i zuri pritën e vrau dhe i masakroi kufomën duke i prerë kokën për t’u tërhequr vërejtjen dhe frikësuar veprimtarët e tjerë shqiptarë ortodoksë. Megjithatë vrasja dhe masakrimi i tij te të rinjtë e Shqipërisë së jugut ishte vetëm një vërtetim për rendësinë e gjuhës shqipe
Ne kohën e Lidhjës Shqiptare te Prizrenit, Stath Melani i kish lënë të 20-tat dhe kishte nisur moshën e pjekurisë. Ishin vitet e rënda të roberisë turke të Stulltan Abdyl Hamitit të Dytë, kur populli shqiptar, jo vetëm lëngonte nën zgjedhen e rëndë dhe të egër shekullore të Turqisë, por rrezikohej te zhdukej edhe si komb, nga shtimi i përpjekjeve shkombtarizuese te Portës së Lartë, si dhe nga perpjekjet e fqinjëve për coptimin e saj.
Sipas Williamsit, është tragjedi tej çdo përfytyrimi që kjo racë e madhe dhe shumë e lashtë të katandiset në këtë gjendje, e cila meriton të quhet skandali i qytetërimit europian. “Nuk është për t’u çuditur që pushtuesi otoman ndalonte çfarëdolloj gërmimesh në tokën shqiptare, që të mund t’i kujtonin popullit lavdinë e tij të dikurshme”.( Xhorxh Fred Uilliams)
Katandisja s`kishte të ndalur : ”Më të mjerët janë grupi i patriotëve të vërtetë nga Korça, që janë në ankth të madh pas shkatërrimit të shpresave të veta. Shumë prej tyre kanë punuar për vite të tëra për kauzën e tyre kombëtare dhe kanë humbur shumë prej zotërimeve të veta. Banorët e një fshati të tërë pranë Skraparit thuhet se janë masakruar. Ka mundësi, sepse ishin antigrekë. Shumica e refugjatëve po rrinë nën pemë. Këtu janë ata që u dogjën në prill, por edhe më parë nga grekët dhe që kanë ikur me korçarët” ( (Edith Durham , Vlorë, 15 korrik,1914)”
Ishte edhe Kamber Bënja që luftoi per çështjen kombëtare por me 1916 e dha jetën duke mbrojtur monumentet e kulturë së lashtë materiale ne Apolloni nga grabitjet e pushtuesve te huaj. .Dhe ne ,disa prej nesh , shumë nga ne hajmë dhe hajmë dhe nuk ngopemi.
Edhe pas shpalljës së pavarsisë ,1912, shumë figura të shquara luftuan për mbrojtjen e lirisë, pavarsisë dhe tërësisë tokësore te Shqiperise si Bilal Alipostivani që dha jetën duke luftuar kunder ushtrive greke….Pra duke jetuar ne një mjedis të tillë politiko-shoqëror, si në mergim ashtu edhe në vendlindjen e vet, At Stath Melani mori krahë dhe iu pervesh punës dhe luftës me vrull te papërmbajtur dhe me besim në fitoren e cështjes kombëtare, të terësisë tokësore e të shkollës shqipe dhe krjimit te kishës kombëtare shqiptare. Për këtë arsye lufta për gjuhën, shkollën shqipe me përmbajtje patriotike, mbeti në këtë periudhë, detyrë kryesore e Levizjes Kombëtare Shqiptare.
Duke u njohur me këto detyra te Levizjës Kombëtare të kohës At Stath Melani e vlerësoi përhapjen e gjuhës, shkollës shqipe dhe iu përvesh punës në këto fusha duke iu kundervënë hapur politikës shkombetarizuese të zbatuesve osmanllinj, Patriarkanës së Stambollit dhe Fanarit grek që e ndalonin mësimin dhe perdorimin e gjuhës shqipe në shkolla, në jetën e përditshme dhe nëkisha e xhami .
I brumosur me këto ide, Stathi pranoi te vishte petkun e priftit që kur ishte ne Amerikë me 1899 dhe po atë vit u kthye ne atdhe per t’i shërbyer atij nga afër. Petkun e priftit e veshi në Kishën e Shën Marisë së Worchesterit te SHBA, për t’u shpëtuar ndikimeve të klerit antishqiptar. Pas 9 vjetësh, me 1908 u bë edhe Ikonom (Kryeprift) ne Mitropolinë e Permetit. Por atij nuk i hynte fare ne sy hijearkia kishtare. Petkun e priftit, sikurse u tha, ai e veshi jo vetëm per bindjet tek Zoti, por edhe që te maskonte veprimtarinë patriotike në dobi te atdheut. Kjo vërtetohet jo vetëm nga veprimtaria praktike e tij por edhe nga thëniet e veta te vazhdueshme:”Djema! Ju më shikoni prift,Por unë nuk u linda kësisoj, por shqiptar dhe shqiptar dua të vdes.”
Veprimtaria patriotike e At Stath Melanit, e kap një periudhë rreth 35 vjeçare që u zhvillua ne Stamboll, ne Shtetet e Bashkuara te Amerikes dhe mbi dhjetë vjet në Shqiperi, është e njohur në brezat e krahinave te Shqiperisë Jugore dhe më gjerë. Për veprimtarinë atdhetare të tij hedhin dritë një mori shkrimesh, në libra, gazeta e revista të kohës, që kur ishte gjallë dhe pas renies deshmor, nëpërmjet te cilave është arritur të jepet një tabllo pak a shumë e plotë për veprimtarinë e këtij atdhetari.
Ai as pasurinë e gjithë botes nuk e vinte përpara detyrës së shenjtë ndaj Atdheut.
Në një letër të zbuluar dhe e botuar nga Dr.Thoma Çomora në gazetën Illyria (Nëntor1996), e shkruar për At Stathin nga Ikonom Kozma Ikonomi nga Iliasi i Himarës me 5 Mars 1917 , ku në mes tjerash thuhet:
“… O i nderuari dhe i dashuri im, mik dhe shok i istikamit… te kam rixha që të tregosh shume kujdes, se me sa më thanë, grekërit kane derguar pesë asfalios (spiune) te kishave greke e serbe per të vrarë e prerë shqiptaret. Keto m’i tha miku im Agajoti Koço Dhjako, qe ia kish thene Llambro Konduri, çobani ku kane fjetur ata te pestë. Njëri nga ata kish thene se: “Ne jemi ata qe do t’ua rregullojmë samarin, prandaj ta rimblidhni mendjen e të bashkoheni me ne…se atyre që e kundershtojnë gjuhën greke, qe e duan gjuhën shqipe nëte psallture dhe ne skoliat, ate gjuhe arixhifke, do t’u presim kokën e do t’ua dergojmë ne Athine e që atje, kryepeshkopi, do t’ua shpjere ne Stamboll te Patriku”. Pese asfaliosit ishin: Jorgo Jankulla, Jani Maksakuli, Lefter Kakavja, Pano Perikliu dhe Sotir Jorgji. Jorgo Jankulla i pat thene çobanit Llambro Konduri se: “Ne Allvani kanë ardhur shumë njerëz nga Greqia… për të vrarë e për te prerë të gjithë ata shqiptar, te çdo feje që janë kundra kishave ortodokse te Greqisë dhe Serbisë…
O At Stathi! Mos harro fare se pabesia e grekëve dhe e serbëve nuk kanë fund …. Duhet të tregohemi syhapur se këto dy kisha të satanait kerkojnë të shkatërrojnë çdo gjë tonën. Ruaju Stathi! Dhe koburen e dyfekun mos i nda nga vetja se grekët e serbët janë të pabesë,. Janë dhelpra plaka! … Te shtrëngoj për qafe e tëputh, unë miku yt, e shoku i istikamit…”

Dhe…..

Fahri Xharra
04.05.13, Gjakovë

Filed Under: Histori, Kulture Tagged With: At Stathi melani, Fahri Xharra, portreti i nje atdhetari

Bienalja e athines: Demokracia nuk ka qenë kurrë një utopi

May 6, 2013 by dgreca

EKSPOZITA- Pjesëmarrje e një numri të madh artistësh nga bota midis të cilëve edhe Artan Shabani nga Shqipëria/

NGA GEZIM LLOJDIA/

Trillime dhe të dridhura në art paraqiten Athina nga datat 16-19 maj 2013 me pjesëmarrjen e një numri të madh artistësh nga bota midis të cilëve edhe Artan Shabani nga Shqipëria.
Prezantuar nga Daily Lazy Projects :Trillime dhe të dridhura.
Ekspozita përfshin vepra që variacionet aktuale të realitetit dhe të sfidojë marrëdhënien mes optikes dhe shpirtërores, iluziοnale dhe trupore. Koncepti i ekspozitës është i bazuar në tekstet përzgjedhura ngashfaqjet e Bill Hicks.
Teksti i mbledhur ofron transmetime të ndryshme në lidhje me përdorimin e drogës dhe se si Hicks bëri koment filozofike mbi kuptimin e ekzistencës dhe perceptimin e realitetit. Ende shumë provokues dhe të diskutueshme referencat mbi përdorimin e drogës përpjekje për të argumentuar në lidhje me marrëdhëniet midis vetëdijes, realitetit dhe iluzionit.
Bill Hicks thotë:Ky është një akt, që është një tigan, kjo është një sobë, ju jeni një alkoolike!
Dude, unë jam fikje të drejtë tani, dhe unë ende e shoh se kjo është një vezë e ndyrë, ne rregull? Unë shoh UFO-t rreth tij, por kjo është një vezë e Zotit në mes. Ka një hahet atë, por kjo është Hobbit hahet një vezë e ndyrë! Ai është një buall. Por, jo, tha-kjo është një vezë e ndyrë. Si guxojnë të keni një tino thoni nuk duhet të bëni drogë!Si për një histori pozitive të LSD? Kjo do të jetë lajm, nuk mendoni ju? Çdokush mendoj se vetëm një herë, për të dëgjuar një histori pozitive LSD.: “Sot, një burrë i ri e kuptoi se e gjithë materia është vetëm energji kondensohet në një dridhje të ngadaltë se ne jemi të gjithë një vetëdije e përjeton veten subjektivisht, nuk ka asnjë gjë të tillë si, jeta, vdekja është vetëm një ëndërr, dhe ne jemi imagjinatën nga vetja … këtu është Tom t. Jo, unë nuk bëj më drogë . Por unë do t’ju them diçka në lidhje me drogat. I përdorur për të bërë drogë, por unë do t’ju them diçka ndershmërisht rreth drogës, ndershmëri, dhe unë e di kjo nuk është një ide shumë e popullarizuar, ju nuk e dëgjoni atë shumë më shpesh, por kjo është e vërteta: Unë kisha një kohë të madh eduke bërë drogë..Më vjen keq. Asnjëherë mos vrarë askënd, kurrë grabitur askënd, kurrë dhunuar askënd kurrë, kurrë nuk mundi askënd, humbi një punë, një makinë, një shtëpi, një grua ose mbret, qeshi dhe shkoi për ditën time.Bota është si një udhëtim dëfrimi në një park. Dhe kur ju vendosni të shkoni në atë që ju mendoni se është e vërtetë, sepse kjo është se sa të fuqishme mendjet tona janë. Dhe udhëtim shkon lart e poshtë dhe raundin dhe raundin. Ajo ka trillime dhe të dridhura dhe kjo është shumë me ngjyra të ndezura dhe kjo është shumë me zë të lartë dhe kjo është argëtim për një kohë. Disa njerëz kanë qenë në udhëtim për një kohë të gjatë dhe ata fillojnë të pyesin: “A është kjo e vërtetë, apo është kjo vetëm një udhëtim?” Dhe njerëzit e tjerë kanë mend dhe ata kthehen tek ne, ata thonë, “Hej, mos u bëni merak, mos kini frikë, ndonjëherë, sepse kjo është vetëm një udhëtim.” Dhe ne i vrasim ata njerëz.
Artistët pjesëmarrës: Adrian Scicluna, Artan Shabani, Alexandros Laios, Andreas Ragnar Kasapis, Christoph Hoschele, Diamantis Sotiropoulos, Dan Beudean, Daniel Kingery, Dimitris Antonitsis, Daniel Kannenberg, Daniel Jackson, Dimitris Foutris, Debombourg Baptiste, Dionisis Christofilogiannis, Dritan Hyska, Efrosini Asteri, Emma Dixon, Eva Mitala, Fabian Fobbe, Filipos Kavakas, Gabriel Braun, Gjeorgjia Sagri, Giorgos Tserionis, Halina Kliem, Hannah Giseler, Helidon Gjergji, Daniela Ioana Iacob, Jenny Oellerich, Joulia Strauss, Katerina Papazisi, Konstantinos Emmanouilidis, Kostas Roussakis , Leonidha Giannakopoulos, Leontios Toumpouris, Manolis Panayiotou, Margarita Bofiliou, Maria Daboë, Maro Michalakakos, Martin Skauen, Marlon Ëobst, Maro Fasouli, Michelle Jezierski, Nikos Kanarelis, Nikos Larios, Nikos Tranos, Oana Farkash, Panos Papadhopulos, Patrick Alt, Pavlos Kapalas, Peter Eramian, Piu Fox, Renata Kaminska, Spiros Hadjidjanos, Stelios Karamanolis, Tarohei Nakagaëa, Tomaž Kramberger, Tula Plumi, Yorgia Karidi, Yorgos Kontis, Yorgos Stamkopoulos, Radu Cioca, Vassiliea Stylianidou, Vassilis Karouk, Viktor Timofeev, Zoi Gaitanidou
Pasthenie
Demokracia nuk është ‘kurrë nuk ka qenë një utopi …. Grekët e lashtë e kishin kuptuar mirë, aq shumë’ se Aristoteli vetë kishte ardhur për të thirrur atë “tirania e shumicës”, e cila është një degjeneruar versionin e tri pushteteve themelore të qeverisjes: monarkike, aristokrate dhe teokratike.Nëse ndonjë gjë, madje edhe para demokracisë utopike dhe ‘paradoksale. Nëse shumica e njerëzve donin një qeveri anti-demokratike, demokracia do të pushojë së ekzistuari. Megjithatë, në qoftë se ajo do të pushojë të jetë demokracia e kundërshtuar në se ajo shkon kundër vullnetit të shumicës.
Demokracia aktuale në bazë të konkurrencës në mes të kandidatëve dhe në mekanizmin e delegacionit përmes zgjedhjeve dhe jo ‘atëherë një utopi, por në formën e saj degjeneroi shprehja e vërtetë e një formë të fshehtë të tiranisë. Ajo është ‘pasojë e pashmangshme e sjelljes demagogjike që lidhet me përvetësimin e pëlqimit.
Artan Shabani, Venecia 2013
Ekspozita demo dhe të çmendur ‘në çadër të mbrojtur nga shqiptare për këtë edicion të bienales të Athinës. Pjesa ironike e titullit nuk do të jetë mashtruar: ajo fsheh brenda vetes ndjenjën e një vetëdije serioze në lidhje me dinamikën aktuale të formave kryesore të pushtetit.
Prandaj monumentet arkitektonike e Dritan Hyska në dizajn të kalbjes së tyre të vjetëruara, memecë cmendura, bosh i njerëzimit ‘, gjithashtu citon fuqinë e zhdukjen e miratimin dhe pëlqimin.Në fotografitë e Artan Shabani ironikja dhe tragjike përzierje së bashku në një puthje pasionante të kastës. Ata janë emblemat e dashurisë reduktohet në një sprovë, imazh reklamat, edhe monumentet e asgjësë që na rrethon dhe fuqisë despotike e mediave.
Rreptë Cardinals Marco Fantini bëhen në këtë kontekst, ikonografia përsëritet pandryshueshmërinë ‘e pushtetit dhe padepërtueshmëri e saj’. Ata nuk thonë, nuk dëgjojnë …. maskë e pushtetit dhe “gjithmonë të njëjtën …. dhe Agora ‘këtë dhe’ përshkohet nga heshtje absolute.Më shumë ‘se për përfaqësuesit e sytë e njerëzve Driant Zeneli duket për të adresuar Parnassus dhe përfaqësuesit e tij të denjë. Pretendimi i Driant dhe ‘renë projektuar një kalimtar në qiell. Padëmshme dhe ende Zeneli veprim kurajoz dhe ‘a drejtat aisacrosanti Himnin e ëndrrës. Icarus saj nuk qëndron mbi burrat, por në vend ‘më sipër mizorisë së tyre’.

Filed Under: Kulture Tagged With: Artan Shabani, Bienalaj e Athines, Gezim Llojdia

FEDERATA VATRA PROMOVOI LIBRIN E AMBASADORIT MAL BERISHA: “CHARLES TELFORD ERICKSON-JETA DHE VEPRA PËR SHQIPËRINË DHE NË SHQIPËRI”

May 6, 2013 by dgreca

“Mal Berisha, aktualisht ambasador i Republikës së Shqipërisë në Mbretëri të Bashkuar dhe në Republikën e Irlandës, për të gjithë ata që e njohin e kuptojnë fare mirë se ndonëse ai është një diplomat i arrirë, përmes këtij botimi ai vjen dhe si një studiues, një person që merret me meditimin”, ka thënë ambasadori i SHBA, në Tiranë z. Aleksandër Arvizu./
Nga BEQIR SINA, New York/

YONKERS NEW YORK : Shkrimtari, publicisti dhe analisti i cështjve politike, Ambasadori i Shqipërisë në Londër, dhe jo rezident në Republikën e Irlandës, zoti Mal Berisha, në New York, në njërin nga ambientet e Royal Regency Hotel , promovoi të shtunën librin me titull: “Charles Telford Erickson, jeta dhe vepra për Shqipërinë dhe në Shqipëri”. Autori i librit zoti Mal Berisha, është anëtarë nderi i Federatës Pan Shqiptare e Amerikës, shoqatës Vatra, ashtu si dhe ishte dhe vetë Eriksoni shumë dekada më parë.
Andaj dhe ky promovim u mbajtë nën kujdesin e Vatrës, duke ftuar me këtë rast përzemërsisht, dhjetra vetë; përfshirë këtu edhe disa drejtues të organizatave shqiptaro – amerikane, komuniteteve fetare, përfaqesuasve të dy shteteve tona, Shqipërisë e Kosovës, kritikë, shkrimtar, poet, piktor, studiues, biznesmenë, artistë, aktivistë, studentë shqiptarë në shkollat amerikane, dhe lexues të pasionuar të librit në komunitetit, si dhe të afërmit të autorit, bashkëshortia e tij zonja Donika Berisha dhe i biri.
Ky libër, erdhi në vendlindjen e Ericksonit, SHBA, mbasi më parë është promovuar në Tiranë me pjesmarrjen një audience shumë më të gjërë, duke nisur që nga Kryeministri i Shqipërisë z. Sali Berisha, Ministri i Kulturës, ai i Arësimit, shkelqesitë e tyre, ambasadorë të SHBA, Alexandër Arvizu, dhe Britanisë së Madhe në Tiranë, Nicholas Cannon, akademikë, studjues, lexues, dhe 3 nipa dhe mbesa të Ericksonit, Poul Telford Erickson Jr, Mary Morris dhe Donald Johnson, etj.
Po, kështu ky libër, është paraqitur në promovimin e tij – edhe në Londër, nga një organizatë si-motër e Vatrës, Shoqata Anglo – Shqiptare, e themeluar para se Shqipëria të bëhej e pavarur, në vititn 1912, nga dy anglezë të shquar, Kolonel Aubrey Herbert dhe Kraijlica e Malsisë, Edith Durham(ajo shoqatë ekziston edhe sot dhe ambasada shqiptare në Londër bashkevepron me të në mënyrë të shkëlqyer dhe të vazhdueshme, Presidenti i nderit i asaj shoqate sot është Professor Noel Malcolm, autori i veprës më të bukur të shkruar deri më sot për Kosovën, “Kosova a Short History”).Në promovimin e librit, “Charles Telford Erickson, jeta dhe vepra për Shqipërinë dhe në Shqipëri”, të autorit Mal Berisha, nga shoqata famëmadhe e Amerikës Vatra, morën pjesë Konsulli i Përgjithshëm i R.SH në NY, z Dritan Mishto, Doktor Gjon Bucaj, Kryetar i shoqatës Vatra, Nën/ kryetari i Vatrës, z Agim Rexhaj, zoti Naim Dedushaj, Drejtori për Diasporën në kabinetin e qeverisë së republikës së Kosovës, diplomat të misioneve tona në New York, veprimtari i njohur Harry Bajraktari. Gjithashtu, të pranishëm ishin dy nipër të Doktor Charles Telford Ericksonit, Donald and Bob Johnson, si dhe autor librash dhe kritik të njohur të tjerë të komunitetit.
Në sallën qendrore të konferencave të hotelit Royal Regency Hotel – New York, ishte vendosur një Ekran i Madh me një video-projektim në sistemin Video-Power-Point, për prezantimin e libirit. Ndërkohë, që në dy anët e saj – ishin të vendosur Flamuri Shqiptar dhe ai Amerikan.
Ceremonia e promovimit të librit “Charles Telford Erickson, jeta dhe vepra për Shqipërinë dhe në Shqipëri”, nisi me ekzekutimin e dy Hymneve Kombëtare, atë të Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Hymni Shqiptar
Kurse, drejtuesia e këtij promovimi znj Miriana Bulku, mbasi ka paraqitur anëtarin Nderi iVatrës, Ambasador i Republikës së Shqipërisë në Mbretërinë e Bashkuar dhe jo rezident në Iralndë, zotin Mal Berisha, tha se “është një nder dhe kënaqësi e veçantë, që sot të moderoj prezantimin e një libri, i cili ringjall dhe sjell në kujtesën tonë kombëtare, veprën e një amerikani legjendar, i cili i kushtoi jetën çështjes tonë kombëtare shqiptare, pra të Charles Telford Erickson”
Më tej ajo ftoi kryetarin e ri të Vatrës, doktor Gjon Bucaj, të hapte këtë eveniment . Duke folur në emër të Vatrës, kreu i vatranëve dr Bucaj, tha se ishte nderi dhe përvilegje, për Vatrën dhe vatranët, të ogranizojnë promovimin e këtij libri, i cili është historia, dhe është shkenca e të kujtuarit të ngjarjeve, veprave, emrave, bëmave dhe përjetësimit të tyre, nëpërmjet shkrimit, duke shtuar se më pas se figura të tilla si Eriksoni zënë një vend të vecantë në panteonin e miqësisë së shqiptarëve me SHBA, dhe merr një vlerë historike, kur ajo iu përcillet brezave.” tha kryetari i sapo zgjedhur i Vatrës Dr Gjon Bucaj.
Duke folur për promovimin e këtij libri, zonja Bulku shtoi se “Në këtë mbasdite të bukur shqiptaro amerikane në New York, kjo merr kuptim më shumë, edhe ndoshta se më shumë se kurrë, sepse sjell në kujtesën tonë një punë – kryevepër të një njeriu të jashtëzakonshëm të përkushtuar ndaj Shqipërisë, i cili pas 75 vjetësh harrese të plotë, e bënë që emri i Charles Telford Eriksonit, të na vjen tani i përtërirë, në një vepër dinjitoze, e cila përshkruan Biografinë e tij dhe veprën e tij të shkruar, por të pabotuar ndonjëherë, në një variant shqip të mbledhur, sistemuar, digitalizuar, përkthyer dhe botuar në gjuhën shqipe, nga z. Mal Berisha.”

Më pas znj Bulku, ftoi të marrë fjalën, shkrimtari dhe studjuesi i njohur, ish – gazetari i Zërit të Amerikës, njërit prej pjestarëve më aktivë të bashkësisë shqiptaro Amerikane, këtu në Nju Jork, z Idriz Lama.
Lamaj në kumtesën e tij e zbërtheu në detaje librin, dhe u përqendrua më shumë në punën e madhe publicistike, që bëri 75 vjetë më parë misoneri amerikan në Shqipëri, Charles Talford Erickson, për prezantimin e Shqipërisë, sidomos në atë në opinionin e gjerë në SHBA, nëpërmjet publicistikës, së tij tek amerikanët, megjithëse, tha ai për 50 vjet regjimi komunist i Enver Hoxhës e la në harresë, të përgithshme, ishte autori i këtij libri, që na e solli sot mbas 75 vjetëve të pavdekshme veprën e këtij amerikani të madh, i cili gjithë jetën e tij e kaloi “Për Shqipërinë dhe me Shqiptarët”, u shpreh zoti Lamaj.
Drejtuesia prezantojë të ftuarit e nderit, të ardhur që nga Bostoni për të ndarë kënaqësinë e kësaj mbasditje të bukur me shqiptarët e Amerikës, në promovimin e këtij libri, dy prej nipërve të Ericksonit, Donald and Bob Johnos, të bijtë e Grace Elizabeth Johnson – Erickon. Nëna e tyre, sqaroi znj Bulku, ka lindur me datën 19 Gusht të vitit 1911 në Manastir, aso kohë territor shqiptar i pushtuar nga otomanët, në kushtet kur familja Erickson, u internua nga xhon turqit, pasi ishin bërë të rrezikshëm me punën e tyre për hapjen e Shkollës Shqipe në atë qytet, ndërkohë që jetonin në Elbasan. Ajo është ende gjallë, dhe sivjet feston 102 vjetorin e lindjes dhe jeton në Boston, tha ajo.
Mbas saj folën dy nipërit, Donald dhe Bob Johnos, të cilët sollën nëpërmjet disa kujtimeve të asaj kohe, disa nga fragmentet nga më të bukurat të jetës së tyre, me Shqipërinë dhe shqiptarët, treguar vite më parë nga gjyshi i tyre Charles Talford Erickson.
Më pas znj. Bulku, nëpërmjet nji përshkrimi shfaqi një nderimin të thellë për atë burrë që bëri gjithçka për Shqipërinë, por edhe për ata amerikanë tjerë, që e mbrojtën Shqipërinë në ditët e saj më të vështira, duke përmend disa prej tyre.
Gjithashtu, znj Miriana Bulku, shprehu edhe një herë një Mirënjohje të thellë dhe të përjetshme të të gjithë amerikanëve, miq tanët që e mbrojtën kombin tonë, edhe në kohët e momentet më të vështira të kombit shqiptarë. Pjesmarrësit, mbasi ndoqën me interesim prezantimin e librit, “Charles Telford Erickson, jeta dhe vepra për Shqipërinë dhe në Shqipëri”, të autorit Mal Berisha, nëpërmjet video-projektorit, kaluan në një formë më interactive, në panelin e këtij promovimi atë me pyetje dhe përgjigje, diskutime të shkurtëra nga salla.
Ish botuesi i gazetës shqiptaro amerikane Illyria, veprimtari i dalluar Harry Bajraktari, mbasi përgëzoi perzemërsisht autorin e këtij libri, ambasadorin Mal Berisha, vlersoi lart kontributin e Eriksonit, në lidhjen e miqësisë që krijojë ai mes SHBA, dhe shqiptarëve, lidhje kjo tha ai që ka mbetur e përkryer edhe sot, duke bërë me shumë miq në Amerikë, prej presidentit Clinton, kongresmenët dhe senatorët amerikan.
“Kur më tha autori i librit se kam shkruar një libër për një Amerikan, që kishte jetuar 70-80 vjet më parë në Elbasan, tha Konsulli i Përgjithshëm i Shqipërisë, zoti Dritan Mishto, më shkoi mendja menjëherë te tregimet, mbresalënëse e rreth asaj kohe, të gjyshes sime, e cila rrefente për një amerikan – që kishte jetuar në qytetin tim Elbasanin, pra për amerikanin Ericksonin”, me thënë të drejtën u gëzova shumë, tha Mishto.
Mishto, u shpreh se mbasi kjo ishte “një mundësi për të mësuar edhe një herë për kontributin e madh të këtij amerikani, për Shqipërinë, këtij njeriu të madh – në 100 vjetorin e pavarësisë u vendos me plot të drejt nga qeveria shqiptare, në axhendën e festimeve, krahas figurave më të shquara të kombit tonë, të lëna dhe mbuluar me pëlhurin e harresë, për më shumë se gjysmë shekulli nga regjimi komunist në Shqipëri, duke e vendosuar, tani si një monument, i cili shërben sot si “një ure të lidhjeve të forta dhe historike të miqësisë së shkëlqyer mes shqiptarëve dhe SHBA,”
Konsulli i Përgjithshëm i Shqipërisë, në Amerikë, zoti Dritan Mishto bëri thirrje, në fund që cdo njeri të gjejë kohë, që të lexoi këtë libër, vetëm si një mënyrë për të nderuar këtë veprën fondamentale të Ericksonit dhe miqësinë tonë me Amerikanët.
Kurse, nën/kryetari i shoqatës, Vatra, nikoqires së këtij promovimi, zoti Agim Rexhaj , tha se ky promovim është i jashtëzakonshëm, sic u shpreh ai për të gjithë ne, për Vatrën dhe vatranët. Sepse shpjegojë Rexhaj në fjalën e tij :” Pa punën e madhe kërkimore dhe studimore të këtij autori, i cili është dhe mik i madh i Vatrës, nuk do të ishte realizuar kjo vepër e madhe, e cila në një farë mënyre, duket qartë se është edhe”kartëvizita” e lindjes së miqësisë së përjetëshme me dy vendeve tona, SHBA – Shqipërisë dhe shqiptarëve, prej Presidentit Uillsion deri tek Presidenti Clinton, Bushi e të tjerë, ashtu si edhe ka shprehur me një pendë të fort në detaje, edhe autori i këtij libri, ambasadori i nderuar në Londër, z. Mal Berisha, miku i ynë dhe anëtari nderi i Vatrës”
Në mbyllje të kësaj veprimtarie të bukur, drejtuesia e këtij promovimi znj Mariana Bulku, ftoi znj. Elida Reçi, të i bënte edhe ajo përmbylljen të shkurtër këtij aktiviteti, nga që ajo njihte me autorin dhe veprën e Ericksonit në Shqipëri.
Zonja Reci, me këtë rast tha se :” Uroj që të kemi sa më shumë vepra dhe aktivitete të tilla në komunitet, dhe uroj organizatorin e këtij promovimi VATREN tonë, si vatër e vërtetë patriotike, që ajo të jetojë me shekuj ka mbajtur dhe forcuar mardhënjet e vendit dhe popullit tonë me aleatin më të madh dhe më besnik, Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Për këtë znj Reçi, kujotj fjalët e Sekretares Clinton në Tiranë: “Ne ju kemi mbështetur njëqint vjet, dhe do ju mbështesim edhe njëqint tjera” dhe shtoi se për këtë flet mirë edhe ” Epoka e Erickosnit”, e cila megjithse i ka kaluar të njëqintat, qindra të tjera i presin këto dy kombe, ndërsa autorit të librit i uroj suksese,” përfundoi znj Elida Reçi.
“Mal Berisha, aktualisht ambasador i Republikës së Shqipërisë në Mbretërin e Bashkuar dhe në Republikën e Irlandës, për të gjithë ata që e njohin e kuptojnë fare mirë se ndonëse ai është një diplomat i arrirë, përmes këtij botimi – ai vjen dhe si një studiues, një person që merret me meditimin”, ka thënë ambasadori i SHBA, në Tiranë z. Aleksandër Arvizu, në promovimin e vitit të kaluar të këtij libri.
Ndërkohë që në librin e tij, “Charles Telford Erikson” zoti Mal Berisha, duhet cekur se ai i përshkruan amerikanët, përmes figurës së Eriksonit, një personalitet, ky i cili ka jetuar për tre dekada në Shqipëri, në periudhën 1908- 1939, si misonarët e kësaj miqësie të fort që kemi ne sot. “Kjo figurë vjen tek lexuesi i zbërthyer me të gjithë simbolikën e tij, duke e përshkruar atë në fakt si një figurë historike që personifikon, Vullnetarët e Korpusit të Paqes, të cilët në mesin e viteve ’90 arritën deri në 1 mijë vullnetarë, ndërsa tani nëpër Shqipëri kemi 60 deri 70 prej tyre”. Në të gjithë këtë histori bashkëpunimi mes dy vendeve, gjithnjë shqiptarët i kanë mirë pritur, amerikanët duke i parë atë si miq historik,dhe se përshkrimi në këtë libër, është mënyra më e mirë për të nderuar personalitetet dhe historinë e zhvillimit të këtyre marrëdhënive dhe miqësisë mes dy vendeve tona SHBA dhe Shqipërisë.
Mal Berisha është Ambasadori i Republikës së Shqipërisë në Mbretërinë e Bashkuar dhe në Republikën e Irlandës, studiuesi, dhe diplomati që prej më shume se tre vitesh ka punuar në mënyrë intensive për librin e tij – më të fundit dedikuar shkrimtarit amerikan Charles Telford Erikson, i cili ka jetuar për tre dekada në Shqipëri, në periudhën 1908- 1939.

Filozofi dhe misionari i njohur i ka dedikuar 4000 mijë faqe në Librin Saga e Shqiptarëve e shkruar por e pabotuar

Erikson është një prej personaliteteve që kanë dhënë kontribut të shquar në Shqipëri dhe për Shqipërinë. I angazhuar thellësisht në çështjet shqiptare, ai i ka kushtuar një pjesë të jetës dhe veprimtarisë së tij promovimit të shqiptarëve dhe mbrojtjes së çështjes së tyre, si përmes veprimtarisë diplomatike, ashtu edhe përmes artikujve në shtypin botëror të kohës dhe studimeve shqiptare.
Në 1919, Erikson është delegat i Shqipërisë në Konferencën e Paqes në Paris, në vitet 1921-1922 është komisioner i posaçëm për Shqipërinë Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në vitin 1945 është delegat i vetëm shqiptar i Federatës Panshqiptare të Amerikës, Vatra, në Konferencën e Kombeve të Bashkuara në San Francisco, për pranimin e Shqipërisë anëtare e OKB-së.
Gjatë qëndrimit të gjatë në Shqipëri, përpjekjet e Erickson, u përqendruan edhe në ndërtimin e shkollave. Ai ngriti shkollën Shqiptaro-Amerikane të Bujqësisë në Kavajë dhe shkollat e vajzave në Tiranë dhe në Kavajë. Nga viti 1937-1941, ai studion tërë literaturën e deriatëhershme në bibliotekat e Muzeut Britanik, Athinë, Romë, Stamboll dhe Uashington dhe shkruan pafund për shqiptarët dhe Shqipërinë.
Libri “Charles Telford Erickson, jeta dhe vepra për Shqipërinë dhe në Shqipëri” i Mal Berishës, është një materiali i vyer, që dokumenton jetën personale të Erickson-it, dhe një numër të aspekteve të historisë shqiptare në marrëdhienit historike të Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Shqipërisë, të cilat zënë fillë prej Mbretërisë shqiptare – Mbretit Zogu i Parë, i cili qe i pari që vendosi marrëdhëniet diplomatike në rang ambasadorësh me SHBA.
Ky libër është koleksion i përgatitur me shumë mjeshtëri, nga autori Mal Berisha, dhe përbëhet nga korrespondenca, shkrime dhe materiale të shtypura, të cilat datojnë prej vitit 1908 deri në 1973. Letrat në detaje të udhëtimit të Ericksonit ‘ dhe të jetës në Shqipëri,1908-1909, letra të burrështetasve, presidentë, senatorë dhe të tjerët të diskutojnë gjendjen e Shqipërisë dhe subjekteve tjera aktuale politike.
Charles Telford Erickson u lind në Galesburg, Illinois në vitin 1867, dhe vdiq ne vitin 1966. Ai ishte arsimuar në DEPAUW University, Universiteti i Bostonit, dhe Yale University. Ai shërbeu si një ministër para dhe pas shërbimit të tij misionar në Shqipëri, i cili filloi në vitin 1908.Erickson ka shërbyer për 12 vjet nën Bordi Amerikan i Komisionerëve për Misionet e Jashtmedhe 14 vjet ka qenë i pavarur. Nga 1920-1921, ai ishte Komisioneri special për Shqipërinë në SHBA Nga 1922-1923, Erickson ka asistuar në stafin e Legatës Amerikane në Shqipëri. Ai ishte i autorizuar nga qeveria shqiptare për të ndërtuar një kolegj kombëtar të Bujqësisë. Ai themeloi dy shkolla dhe një ndërmarrje të njohur si “shqiptaro-amerikane të Shkollave tëBujqësisë”. Pas daljes në pension, ai udhëtoi gjerësisht, për promovimin e Këshillit Botëror tëKishave dhe Këshillit Misionar Ndërkombëtar, dhe si një zëdhënës për Shqipërinë.Ne vitin 1945 deri ne vitin 1963 ne San Francisko punoi per Kombet e Bashkauara.

Filed Under: Kulture Tagged With: librin e Mal Berishes, per Erckson, Vatar promovoi

AMANTIA – PROBLEME TË URBANIZIMIT TË SAJ NË PERIUDHAT ANTIKE

May 5, 2013 by dgreca

• Identifikimin e të gjithë elementëve arkitektonikë të të gjitha periudhave të shpërndarënë sit, brenda fortifikimit, dhe të ripërdorura në muret e banesave. dokumentimin e tyre dhe fillimin e përgatitjes së katalogut./
NGA GËZIM LLOJDIA*/
Këshilli Kombëtar i Arkeologjisë miratoi, projektet e reja të gërmimit arkeologjik për vitin 2013,shkruhet në komunikatën e MTKRS tek ëebi i kësaj ministrie. Në zërin projekte te reja : është përfshirë qyteti ilir Amantia. Konkretisht aty shkruhet:Amantia:Probleme të urbanizimit të saj në periudhat antike.(projekt 5-vjeçar).Drejtues projekti Dr. Elio Hobdari & Jamarber Buzo.Projekti synon të eksplorojë qytetin e Amantia në të gjitha drejtimet. Në gjendjen e tanishme është e pamundur të fillohet një gërmim në shkallë të gjerë në sit. Për këtë arsye gjykohet më i dobishëm një fillim gradual i punës duke pasur parasysh edhe nevojat logjistike të projektit.
Për vitin 2013, qershor:
Do të realizohet survey brenda fortifikimit. Dy do të jenë qëllimet e kësaj pune:
• Identifikimin e të gjithë elementëve arkitektonikë të të gjitha periudhave të shpërndarë
në sit, brenda fortifikimit, dhe të ripërdorura në muret e banesave. dokumentimin e
tyre dhe fillimin e përgatitjes së katalogut.
• Identifikimin e pikave ku mund të realizohen sondazhe (të paktën një i tillë)
stratigrafike me qëllim kapjen e kronologjisë së okupimit të sitit.
• Dokumentimin e plotë të materialit arkitekturor në “Lëmin e Peçit” (tempulli dhe
bazilika). Përfundimin e katalogut të tyre.
• Pastrimin e plotë të një strukture funerare, të grabitur në antikitet, në nekropolin
verilindor dhe dokumentimin e plotë të tij (varri 3
Kthimi i vëmendjes karshi qytetit ilir Amantia përbënë një fakt që duhet vlerësuar.Amantia është një qendër arkeologjike e njohur ndër vite me monumente të rëndësishme,që paraqesin shkallën e zhvillimit të qytetit. Amantia i përket periudhës së antikitetit të mesëm. Momentet janë gjetur pas gërmimeve arkeologjike shprehin kohë ekzistencën e qytetit antik gjatë historisë së tij. Zbulimet arkeologjike në këtë qendër të lashtë ilire filluan në vitin 1949 me një ekspeditë arkeologjike e përbërë nga Hasan Ceka,Skëndër Anamali dhe Frano Prendi. Nëse ka një autor ,Amantia është frut i gërmimeve që ka kryer Skënder Anamali. Të dhënat që la Anamali, na krijuan mundësin që të botojmë librin:”Amantia-qytet i Ilirisë Jugore”, ku janë përfshirë të gjithë botimet e S.Anamalit dhe A,Meksit-bazilika palokristiane dhe H.Ceka-monetat e Amantias”.
Rëndësia e burimit arkeologjik
Monumentet në Amantia kanë një rëndësi kulturore dhe historike .Ato kanë një renditje që shkojnë nga shek VI ,para Kr.deri në shekujt I .Gërmimet do të plotësonin një kuadër më të qartësuar dhe më të plotë me material arkeologjik. Gërmimet në Amantia të kryera shumë vite me parë kanë nxjerr në dritë të dhëna, që plotësojnë shkallët e zhvillimit të qytetit në kohë-shekujt e tyre. Të dhënat arkeologjike flasin për një qytet ilir .Shembulli i të cilit janë shumë ndërtime dhe vepra monumentale. Kohë-ekzistenca e Amantias shkon përtej kufijve të 10 shekujve jetë. Arkeologët e paraqesin Amantian në ekzistencën e këtij qytetërimi në një limit kohor prej 1 mijë vjecari. Në librin e jetës së këtij qyteti është ende i pazbardhur por mendohet,se ky qytet ka jetuar brenda kufinjëve të një mijëvjeçari. Rrugëtimi i periudhave të këtij qyteti në hapësirën kohore mbetet jo i plotësuar. Qyteti i Amantias ka qenë i shtrirë në tarraca. Mbetjet arkeologjike të kësaj shtrirje janë gjetur vetëm në disa site. Jashtë mureve rrethuese gjendet siti Lëmi i Pecit ku janë tempulli dhe një kishë paleokristiane të dhënat e të cilës i ka publikuar A.Meksi.
Zona jashtë mureve rrethuese. Të dhënat flasin se qyteti antik u shtri në tarracat e sajuar rreth saj. Tarracat zbresin deri poshtë dhe shumë prej tyre janë forcuar me murre mbështetëse të fuqishme. Në këtë mënyrë Amantia kishte një pamje të veçantë
Monumentet e zbuluara
1-Stadiumi
2-murri rrethues i akropolit,porta e hyrjes juglindore dhe harku
3-tempulli dhe kisha
4-nekropoli
5-monumente dhe godina
Ku do të mund të gërmohet
Resurset arkeologjike.
a-gropa e Kovacit.
b-kalaja
c-lëmi i Pecit
d-qafa e varreve
e-qafa e pazarit
a-Gropa e Kovaçit. Shekulli i III-II para .Kr ka qenë shekulli i lulëzimit më të madh të Amantia. Kësaj kohe i përkasin ndërtimi i stadiumit, ,tempulli si dhe shumë godina dhe varre monumentale. Gërmime tek gropa e Kovacit.Të dhënat flasin se pranë stadiumit ka qenë ndërtuar edhe godina e gjimnazit. Fragmente gjenden në veri të stadiumit. Në pjesën veriperëndim të stadiumit ka fragmente murri me blloqe të mëdha guri të gdhendur. Gërimet në këtë vend do të pasurojnë monumentet gjurmët e të cilave shquhen. Por ato do të krijojnë ansamblin e parë të monumenteve tek vendi :Gropa e kovaçit”.Qëllimi është të plotësohet një ansambël monumentesh të cilat kanë ekzistuar por ato plotësojnë një hartë të plotë dhe të qartë të kësaj periudhe. Dyshohet për pozicionin e një amfiteatri. Gërmime në vendin e quajtur Gropa e Kovacit tregojnë me sy të lirë objekte të cilat janë të dukshme zgjatim i një murri. Pikërisht në këtë vend kur është bërë ndërtimi i një fushe sporti dëshmohet për objekte. Një kolonë rreth 1m e kemi mbuluar kur rikonstruktuan rrugën që të shpie në kala. Kjo rrugë ishte ndërtuar në vitet ’80.Amantia është e shtrirë në një sipërfaqe të madhe dhe gërmimet në këtë zonë do të shtoni n monumentet të cilat janë edhe premisa e parë e takimit me vizitorët. Janë kryer këto gërmime para viti ‘1990. Është gërmuar ne zonën ne hyrje te qafës se Pazarit. Janë zbuluara objektet e mëposhtme-themele ndërtese. b-2 godina përkarshi stadiumit. Qëllimi. Gërmimet në këtë zone do te plotësojnë hartën e plote objekteve qe kane ekzistuar ne vendin qe sot quhet qafa e pazarit.Arsyeja:Kjo është pika e pare e takimit te vizitoreve me qytetin antik.
b-kalaja. Quhet akropoli i qytetit. Është rreth 1.2 km nga stadiumi. ka nevojë të përfshihet nga gërmimet .Ne ketë zone kane qene godinat publike dhe ndërtesa te tjera .Qëllimi plotësimi të dhënave për vendbanimin brenda akropolit .Nuk është gërmuar për asnjë objekt qe mund te ndodhet ne zone .Arsyeja mendohet se para vitit 1990 kjo zone ka qene e populluar nga shtepit e banoreve te cilat i kane braktisur më vonë duke ndërtuar fshatin e sotëm ne zonën përmbi rrugën kryesore Vlore-Sevaster. Ende ne këtë zone aktualisht banojnë 5 familje dhe janë me banim rreth 7 ndërtesa .Banoret kane mbetur ne zonën e kalasë që nga koha kur këtu ka banuar fshati i vjetër Amantia. Në zonën e kalasë jetojnë prej vitesh 5 familje. Ekzistenca e tyre është e lidhur me fshatin e Amantia i cili ka qenë pikërisht i ngulur në këtë zonë banimi. Në 40 vitet e fundit fshati u shpërngul në kodrën përkarshi. Brenda këtij territori mbeten vetëm 5 familjet cilat janë ende problem. Familjet jetojnë në zonën e kalasë brenda mureve rrethuese të akropolit. Shpronësimi dhe largimi i 5 familjeve nga ky territor do të krijonte mundësia të mëdha për administrimin më të mirë të tij. Amantia ka pasur të fortifikuar akropolin rreth 220m.
”Pllaja e sipërme shkëmbore në pjerrësi të ndryshme të faqeve të saj i ka detyruar ndërtuesit të përshtatin muret,teknikën e ndërtimit e ndërtimit dhe drejtimin e tyre në përqasje me vendin, shkruan S.Anamali. Por akropoli ka lartësuar muret e tij pikërisht në kohën e zhvillimit qytetërimit ilir. Ky monument antik si dhe të tjera të gjetur në rrënojat e kësaj kodre është shprehje e fuqisë ekonomike,materiale të ilirëve.
c-Lëmi i Pecit.
Nga muret e akropolit distanca është 400 m. Tempulli shquhet qartazi, gurët janë të ndërtuar dhe planimetria është në sipërfaqe .Blloqe guri të gdhendur parapelpiped me përmbajtje gëlqerore. Arkeologët e tjerë në vitin 1950 në këtë shesh është bërë një lloj sondazhi për të gjetur llojin e godinave. Rezultati ishte se ndërtesë ishte tempulli. Në të vërtetët edhe sot e kësaj dite në vendin e quajtur Lëmi Pecit gjendet tempulli i Afroditës. Themelet e tempullit shquhen qartazi. Ai ishte i orientuar jugperëndim në verilindje. Ka formë katërkëndëshe. Themelet që sot janë tepër të ruajtura mirë kanë gjatësi 12.15 m,me gjerësi 6.75 m. Blloqet ,që e formojnë atë kanë këto përmasa 1.20 me 1m të gjerë .Sipas konkluzioneve të para, që nxorën arkeologët nga shenjat që shquheshin në tokë dukeshin se tempulli ka qenë i rrethuar me shtylla,por gjurmë të tjera muresh duken edhe brenda tij. Pranë tempullit gjendet edhe një kishë .Ajo ka këto përmasa 14m e gjatë, 11.5m e gjerë .Orientimi i saj është lindje perëndim. Deri para viteve ’90 ,vendi përreth tyre ka qenë i rrethuar me një garth. Nga vitet 1990-2000 të dy monumentet kanë pësuar dëmtime të ndryshme. Brenda territorit të kishës gjenden shumë dërrasa të thyera .Ka kolona të dëmtuara. Të dy monumentet janë bërë objekt grabitjesh . Ka shumë fragmente të prishura e të thyera. Duke parë këto dëmtime si dhe mundësin e ndodhjes së tyre larg mureve rrethuese u krye rrethimi i tyre .Rrethimi i këtij siti synon në mbrojtjen nga dëmtimet, vjedhjet, kullotja dhe nga faktorë të tjerë. Gjithashtu rrethimi i këtij siti krijojë mundësin që brenda tij të kryhet pastrimi dhe prerja e barërave shumëvjeçar të cilët mund të dëmtojnë objektet. Marrja e këtyre masave synuan mbrojtjen e tyre dhe kthimin e tyre në vende të vizitueshme. Rreth 10 objekte të bazilikës kryesisht pjesë të ikonostasit janë dozuar në muzeun e Apolonisë në vitin 2008.
Zbulimi i tyre do të formonte hartën e plotë të kësaj periudhe e cila identifikon zhvillimin e fuqishëm të qytetit antik. Pjesa më e madhe e varreve monumentale janë zbuluar mbetet të bëhen gërmime në afërsi të tyre. Nga muret rrethuese deri tek te ky sit ende nuk ka pasur gërmime .Kjo ndoshta duhet të jetë zona ku mund të përfshihen gërmimet pas disa vitesh. Gërmimet mund të fillojnë të kryhen duke ndjekur këtë pozicionim ,pra gërmime rreth e qark lëmit të pecit nëpër tarracat .Qëllimi është që të zbulohen dhe të nxirren në dritë banesa të kësaj periudhe që do të plotësojnë idenë se qyteti antik ishte i shtrirë jashtë mureve rrethuese nëpër tarraca duke qenë një qytet kodrinor i veçantë nga të tjerët, pikërisht se ishte i shtirë pjesa më e madhe e tij jashtë mureve rrethuese nëpër tarraca
Si u krye survey “Amantia 2008”?
”Observatori vrojtues” i arkeologjisë shqiptare ka filluar të zhbiroj në nëntokën e pasur në një nga qytet antike ilire,qendër e rëndësime Ilirisë së Jugut në Amantia. Projekti survjeim arkeologjik është projekti që ka filluar punën në qendrën e largët antike rreth 680 m nga lartësia edetit në ditët e para të muajit gusht .Projekti është një bashkëpunim i Institutit Ndërkombëtar të Arkeologjisë me Universitetin e Sinesnatit SHBA,Instituti i Arkeologjisë shqiptare dhe Parku Amantia.Në këtë projekt tepër të rëndësishëm për qytetin antik janë përfshirë arkeologë amerikanë,shqiptarë .Drejtuesja e këtij projekti Shpresa Gjongecaj, Drejtore e Institutit të arkeologjisë shprehet se survey është hapi i parë i hedhur në një qendër arkeologjik i cili kas rreth 50 vite që nuk është vëzhguar.
Krahas Gjongecaj në këtë projekt janë përfshirë arkeologët shqiptarë Ilir Gjipali,Dhimitër Çondi,Drejtori i parkut Amantia Gëzim Llojdia si dhe 2 arkeologët e huaj David Hernandez arkeolog dhe Emily Glass,arkeologe që mbron masterin.Arkeologu amerikan David Hernandez u shpreh se ky survey që do të zgjas për një periudhë 2 jave është fillimi i punës për këtë zonë arkeologjike si dhe është tepër i rëndësishëm për Shqipërinë.Shqipëria ka shumë qendra të vjetra antike,Amantia është një qytet i rëndësishëm antik. Gërmimet në këtë qytet antik kanë 50 vjet që janë kryer dhe nuk ka pasur më informacion për arkeologjinë. Ne shpresojmë që më këtë projekt të kontribuojmë për të krijuar një imazh të plotë për monumentet tij,jetën e zhvillimit si dhe ecurinë e tij.,të cilat janë të rëndësishme për arkeologjinë,turizmin,trashëgimin kulturore. Projekti konsiston në ndërtimin e hartës topografike me mjetet digjitale duke përcaktuar në ardhmëri vendin ku do të mund të gërmohet për të zbuluar atë pasuri ,që koha dhe shekujt kanë fshehur nën dheun e Amantias .Hernandez shprehet se topografia digjitale filloi nga stadiumi,vepra më e plotë më e rëndësishme dhe me e veçanta në Ballkan duke përvijuar më ë teje në Qafën e pazarit për të identifikuar objektet që mund të kenë ekzistuar në kohën e qytetërimit të mesëm ilir kur Amantia pësoi zhvillimin e madh ekonomik dhe ishte një pikë e rëndësishme strategjike përmes rrjedhjes së 2 lumenjve të cilat i kontrollonin 2 kulla vrojtuese që dominon zonën dhe kalimin për në agoranë e qytetit bëhej nëpërmjet 4 portave hyrje. Ndërkohë survey arkeologjik do të zbresi në Lëmin e Peçit ku gjenden 2 monumente të rëndësishme tempulli i Afërditës e shekullit të 3 para Krishtit dhe kisha e tipit bazilikë tre nefës e shekullit V-VI pas Krishtit. Ndërkohë survey i do të përshkojë murrin rrethues të qytetit, dhe objektet e tjera arkeologjike që janë zbuluar përpara viteve ’90. Me fillimin projekti drejtori i parqeve arkeologjike Amantia-Orikum Gëzim Llojdia shprehet se kjo është ekspedita e parë që fillon punën në Amantia pas 18 viteve haresë,duke hedhur hapin e parë dhe është ekspedita e dytë arkeologjike që kërkon paralelisht në Amantia dhe në Orikum për identifikimin e objekteve që mbanë kjo zonë e pa eksploruar prej vitesh.
*Msc.Autori ka qen Drejtor i parkut Kombëtar Amantia

Filed Under: Kulture Tagged With: Amantia, antike, Gezim Llojdia, ne periudhat, probleme te urbanizmit

BASHKEBISEDIM MES VATRANEVE: NICK MARKOLA I PERGJIGJET MERITA B McCORMACK

May 5, 2013 by dgreca

Pershendetje Merita,/
Falemenderit shume per mesazhin tuaj dhe per fjalet e bukura. Me vjen keq qe nuk patet mundesi te merrni pjese fizikisht ne Kuvendin e Vatres megjithate, shpresoj se do te takohemi s’shpejti dhe te bashkpunojme. Ju falenderoj shume edhe per urimet tuaja. Sa i perket ardhjes ne Vater, une nuk jam ri tek Vatra. Ka vite qe perpiqem ta ndihmoje dhe shkruaj ekskluzivisht per Vatren dhe gazeten Diellli, por te gjith shkrimet kan qen ne gjuhen angleze. Shpresoj se lexusit kan nje interes per tema dhe shrkime rreth botes se investimeve, financave dhe ekonomis. Shepresoj se dhe tjeret do te shkruajn ta ndihmojme Dalipin, gazeten dhe Vatren. Se paku nga atikujt qe shkruaj ekskluzivisht per Diellin shpresoj lexusit marrin disa ideja per investime 🙂
Ne rrethe me daljen ne TV, ju falenderoj per pergezimet tuaja dhe shresoj qe nje numer i Shqiptarve to vazhdojn te dalin ne mediat boterore. Ne fakt, te enjten me 9 Maj do te marre pjese ne nji interviste te re ne Fox Business News TV channel mbas ores 8 te mbremjes.
Sa i parket bashkpunimit, lirisht na kontaktoni dhe, si une ashtu dhe anetaret e deges, do te perpiqemi te ndihmojm ne cdo aspekt dhe te bashkpunojme. Kur do te vije ne DC me pune radhen tjeter, do t’ju lajmeroj, a ndoshta ka mundesi me u taku. Gjithashtu, kur do qe jeni ne NY lajmerohuni.
Falimiderit dhe nje heri per mesazhin dhe fjalet te bukura dhe shpresoj se te gjith se bashku duke bashkpunuar dhe nxjerre sendet positive nga secili do te vazhdojme historine madheshtore dhe do te arrisim nje sukses te shkelqyer me Vatren per te gjithe Shqiptaret kudo ne bot.
Zoti ju bekofte ju, lexusit e keti mesazhi pak to gjate 🙂 dhe gjithe Shqiptaret!
Nick Markola(Foto:Nick Markola gjate Kuvendit et Vatres)

Filed Under: Featured

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 41
  • 42
  • 43
  • 44
  • 45
  • …
  • 50
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit
  • Shqipëria u bë pjesë e Lidhjes së Kombeve (17 dhjetor 1920)
  • NJЁ SURPRIZЁ XHENTЁLMENЁSH E GJON MILIT   
  • Format jo standarde të pullave në Filatelinë Shqiptare
  • Avokati i kujt?
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI MJET PËR FORMIMIN E VETEDIJES KOMBËTARE TE SHQIPTARËT  
  • MES KULTURES DHE HIJEVE TE ANTIKULTURES
  • Historia dhe braktisja e Kullës së Elez Murrës – Një apel për të shpëtuar trashëgiminë historike

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT