• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for October 2013

QENDRA “NENE TEREZA” ORGANIZON FESTIVALIN E 23 SHQIPTAR

October 18, 2013 by dgreca

Eshte koha te terhiqni biletat per manifestimin e madh kulturor shqiptar ne Nju Jork. shume artiste amatore dhe profesioniste dhe rreth 3 mije shikues do te jene bashke ne naten magjike te kengeve, valleve, traditave shqiptare nga te gjitha trojet etnike shqiptare. Femije te lindur ne Amerike do te kendojne kenge shqiptare, do te kercejne vallet tona te bukura, do te jene te veshur me kostume kombetare. Mos e humbni rastin. Klikoni mbi njoftimin ne fotografi…per me shume informata.

Filed Under: Kulture

Mashtrimi turk dhe papjekuria shqiptare gjatë historisë

October 18, 2013 by dgreca

Nga Fahri XHARRA/

Mashtrimi turk,por edhe papjekuria shqiptare na ka kushtuar shumë gjatë historisë .Neve gjithemonë na ka munguar qendra e vendosjes kombetare, Na mungon edhe sot.

“Ka popuj në kufinjtë e botës së qytetëruar që janë të njohur në përgjithësi në publik vetëm nëpërmjet emrit, por që e meritojnë të njihen më gjërësisht, bazuar në fatet, bëmat dhe cilësitë që shfaqin. Tek këto popuj bëjnë pjesë edhe popuj të tillë si shqiptarët”, por vë në dukje nga ana tjetër se Shqipëria, s’ishte prekur thuajse fare nga studiuesit e huaj, nëse e krahason me provincat e tjera të Turqisë europiane dmth. të Ballkanit. (“Die Völker des Orients-Die Albanesen”, Feuilleton der „Debatte”, 27 mars 1869, Nr. 86. Viti VI, fq. 1).) . Po pse?

A flitej për ne dhe në çfarë raportesh flitej për ne?

“Edhe pse në pakon e Londrës Shqiptarët u përjashtuan nga parimi i të drejtës së autonomisë se ende nuk ishin pranuar si kombi  veqantë, meqë Perandoria Osmane ende i trajtonte si millet-osman,..”(Jusuf Buxhovi;Kongresi i Berlinit ,2008)..

Kronisti  gjerman Peter Bartler (“ Koelnische Zeitung “,1878) konstaton se ,,Shqiptarët , jo vetëm që nuk u thirrën ne Kongresin e Berlinit , ku vendosej edhe per fatet e tyre , por ata nuk paten as ndonjë mbrojtës te tyre , i cili sadopak do te fliste per ta ,,  , që do të thotë  se përfaqesuesit e Portës ne Kongresin e Berlinit kishin mandatin që të flisnin për mbrojtjen e vilajeteve shiptare  e që hapësira e tyre sa më pak tu jepej  te tjerëve , dhe këte e bënin duke e theksuar edhe fjalën Shqipëri si terësi etnike , por assesi që asaj nga aty ti paracaktohej çfardo statusi autonom. (Jusuf Buxhovi). Po vallë pse? pse na ”donte” aq shumë sa që nuk e ”lejonte” shkëputjen nga ne.

Perpjeka e pare shqiptare per te arritur “standartet” e Europes Perendimore i takon vitit 1462. Sipas dokumentit ka qenë ditë e hëne data 8 nëntor e atij viti, kur Pal Engjelli organizoi ne kishën e Trinisëse Shenjtë, ne Mat, një mbledhje ku morën pjesë gjithë prelatet e kishës katolike në Shqipëri. Në atë mbledhje u fol ,ndër tjerash  për problemin qe u ngrit, ishte edhe ai i mospagezimit te femijeve per shkak te vdkshmërisë së lartë të foshnjeve. Shumë femijë vdisnin pa u pagezuar. Ndaj u vendos që të perdorej një formulë e ngutshme në gjuhën shqipe, e cila t’ju thuhej fëmijeve në djep, pa patur nevojë qëtë pritej ceremonia e mirefilltë e pagëzimit, me qokat e shumta që e shoqeronin ate. Formula ishte: “Unë te pagëzoj në emër te Atit, Birit dhe Shpirtit te Shenjtë”. Kjo është e famshmja Formula e Pagëzimit që njihet si dokumenti i parë i shkruar ne gjuhën shqipe. Por ajo verteton se populli e fliste gjuhën shqipe, madje fliste vetëm ate. Ndryshe nuk kishte pse tëdilte nevoja për një formulë pagëzimi në shqip.

Eshtë logjike që të ketë pasur edhe tekste të shkruara në shqip para kësaj formule, sepse asgjë nuk lind nga hiçi. (“Kryqtari i Fundit” Virgjil Kule)

Në kohën e Lidhjë së Prizrenit  u mbajt  dhe Kongresi i Berlinit, por mashtrimet turke ishin shumë ”joshëse” për ne sulltani e emëroi Abedin Pashën (shqiptar ) si Ministër të Punëve të Jashtme. Ai ishte mashtrues dhe ja çka shkruan në letrën e tij:

”Me emër dhe me dëshirë të të madhit zot shpresoj se do ti kryej dhe do ti plotësoj obligimet e mia. Ashtu si vellezërit tanë , edhe unë ia kam venë vetës për detyrë që terë jetën të punoj dhe të perpiqem për të miren dhe fatin e atdheut tonë Shqiperisë . ( Cila ishte Shqipëria e asja kohe? a mendontente në katër vilajetet shqiptare të cilat edhe shut ishin cunguar më herët ?fxh) Ju mund ti merrni me mend ndjenjat e mia të tanishme dhe duhet tu besony atyre , tash ne kete pozitë që jam . Une po uroj që ti degjoni këshillat e mia , sepse ekzistojnë disa , te cilët qeverinë atërore të madhërisë së tij  Sulltanit ,  deshirojnë ta komprometojnë. Ai juve deshiron tju mbrojë .(mashtrim,mashtrim fxh).

Në Berlin ka ditë qëpo kuvendon një Konferencë per te zgjidhur si duhet çështjen greke .

( Pse jo atë shqiptare? fxh)

Në saje të angazhimit të qeverisë sonë , e cila ka marre masa paraprake , jam shumë i bindur se rezultatet e kesaj mbledhjeje nuk do te shkojnë në dëm te Shqiptarëve , sepse synimet e fuqive te mëdha që Shqiperine ta lenë te madhe , ju do ti shfrytezoni .( Pra fuqitë e mëdha e paskan dashur një Shqipëri etnike ,të madhe …por jo turku fxh)…

Deshirë kryesore e Madhërisë së tij , sulltanit , kur me emëroi ministër të Punëve të Jashtme , ishte që të tregonte se zemra e tij e madhe gjithnjë  rrah per Shqiperinë dhe se ajo eshte e lidhur ne menyre vitale me interesat e pergjithshme të shtetit . ( Jusug Buxhovi,Kongresi Berlinit 1878 fq.78,79)” E shihni hipokrizinë dhe mashtrimin nga turqit ? Ne nuk kishim se kush të na mbroj.

Të vazhdojmë . “Në Marsin e vitit 1998 tensionet në mes të shqiptarëve dhe Serbëve u rritën shumë deri në nivelin ushtarak) .paraqitja e UÇK-së  i tmerroi autoritetet serbe… Masakrat mbi shqiptarët u rritën gjatë gjithë vitit 1998. komuniteti ndërkombëtar u mundua pa sukses të ndërmjetësoj.Më në fund anëtarët e NATO-së të brengosura që autoritetet serbe organizonin apo ishin edhe duke organizuar një spastrim etnik e filluan bombardimin mbi Jugosllavinë Federale (Mars -Qershor 1999) Gjatë gjithë konfliktit liderët turk nuk ndërmorrën asnjë nismë në arenën diplomatike ndërkombëtare.Ata bile gjatë fazës së parë të bombardimeve  frenoheshin nga çdo komentim . Pas vendosjës së NATO-s për ndërhyerje ushtarake ,edhe kësaj rradhe liderët politik dhe ata ushtarak  Turk e preferonin mos përzierjen. Liderë turq nuk e kundërshtuan  intervenimin ( të njejtë si Greqia dhe Rusia )  por e shprehën dëshirën të mbesin anash.(://balkanologie.revues.org/517)

“Ka popuj në kufinjtë e botës së qytetëruar që janë të njohur në përgjithësi në publik vetëm nëpërmjet emrit, por që e meritojnë të njihen më gjërësisht, bazuar në fatet, bëmat dhe cilësitë që shfaqin.

Tetor 2013, Gjakovë

Filed Under: Analiza Tagged With: Fahri Xharra, mashtrim turk

Shqiptarët nuk dinë të bëjnë shtet!?

October 18, 2013 by dgreca

Opinion nga  Faik KRASNIQI

Ky Mustafa Nano duket dhe jep shenja se është një mediokër që nuk e ka shokun.Jo vetëm toskët, por edhe gegët , nuk dinë të bëjnë shtet, se Sala kishte mundësi të kërkonte bashkimin dhe nuk e bëri.

Shqiptarët, si gegë dhe toskë , nuk dinë të bëjnë shtet , janë k… kandari. Këtu e kam fjalën për intelektualët shqiptarë.

Intelektualët shqiptarë nuk janë shtet formues –kanë mungesë të mendimit konceptual për shtetin, sepse janë në përgjithësi të frikësuar ose të rekrutuar nga fqinjët tanë.

Intelektualët tanë kanë tani në krah të tyre Amerikën dhe kanë frikë të kërkojnë bashkimin kombëtar. Sa erdhi Kongresmeni amerikan dhe i tha Majkos në 1999 ore ti pse nuk e kërkon Kosovën?

Ndërsa njerëzit e thjeshtë si gegë dhe toskë e duan dhe janë shtet formues, sepse e shprehin kudo dashurinë ndaj kombit shqiptar, por këta janë turma dhe nuk kanë gjë në dorë -Problemi është tek ata që kemi në krye.

Dhe ata që janë në krye tek ne, si në Shqipëri edhe në Kosovë janë deficente dhe nuk e kanë haberin fare nga politika.

Politika e politikanëve tanë është e interesuar për pushtetin e tyre , dhe as që duan t’ja dijnë për të ardhmen, apo për qëllimet afatgjata dhe afat mesme të kombit shqiptar.

Në fakt këtu ka një defekt edhe nga kombi shqiptar , gegë e toskë , se ne shqiptarët nuk dimë kë zgjedhim në krye.

Ketë e kemi defekt -Ne zgjedhim në krye ca budallenj që mezi e çojnë fjalinë deri në fund, mjafton që ata të fryhen si gjela dhe të mburren me diplomat e tyre ……..Pavarësisht se ata nuk dinë të bëjnë një analizë të thjeshtë fare në lidhje me fenomenet politike që ndodhin në vendin tonë , Shqipëri dhe Kosovë!

Filed Under: Opinion Tagged With: faik Krasniqi, nuk dijne te bejne, shqiptaret, shtet

“Albanians are the living museum of the world’s culture”.”

October 17, 2013 by dgreca

Interview with albanian –american writer  James Wm. Pandeli/

Interviewd by Raimonda Moisiu/

The Pandeli family come from Korça & Devolli (his grandparents) to USA in 1904, 1911,1917 and 1920 respectively. His father was born in Treni Devolli region,  and came at 5 years on the day his mother was born in Philadelphia on 21 dec. 1920.

James Wm. Pandeli  is a product of the Noli-Konitza generation in America. He graduated Univ. of Connecticut in 1966 in economics and California college of Law in 1975 with Jurist Doctor degree.
He published the book “Oh Albania, my poor Albania” in 1980, deciphering a part of Hesiod’s “genesis of the gods” c.700 b.c. (in Albanian language printing will take place 2 marche 2010 in Ferizaj, Kosova).

In this book you will enjoy learning about Cham, Geg, Lab & Tosk and the evolution of the Albanian people thanks in part to Hesiod -though he probably did not understand his own “genesis of the gods”. J. Pandeli was fortunate to analyze a new interpretation in Hesiod’s work as it applies to the pelasg-illyr-albanian people)- Oh Albania, my poor Albania:
The history of ” Mother Albania ” from the beginning of time, the beginning of the world .

It says: James Pandeli is a product of Noli -Konitza? What do we know about the linkage between you and them?

My four grandparents were of the Fan Noli generation, arriving in the usa in 1904, 1911, 1917, 1920. My parents were married in the era of Faik Konitza in America, 1940.One grandfather left Albania at 12 years old in 1904 only to return to marry in 1911 and begin his family in Philadelphia, USA. The other grand father  left Albania in 1884, at 9 years old and worked in mines in Egypt, Boulgaria, Turkey, and finally Russia. I have the Czar Nicholas gold coin dated 1898, the date of his probable return to Albania. Sometime after 1915, having built a home in Korca and already having  two children, he left albania again-this time to go to America.

What was your first book?

My first and only book was “Oh Albania, my poor Albania’.  In older age it was  more productive to do essays.

What year was that?

1980

I didn’t realize you’d been publishing for that long.

Yes

How old were you when “Oh, Albania, my poor Albania”, was published?

36 years old

Writing what was inside of you rather than what you felt you should be writing?

A great desire to find the lost pelasg-illyr-albanian story.  When very important analysis was made while reading “genisis of the gods” by Hesiod, 700 b.c., I realized what I had to do. Then I began exploring ideas about cham , geg, lab, tosk and ideas about the albanian identity from the time of pelasgians – and using dionysus (di-oun-sis) as a vehicle for the ideas.  The unfolding analysis directed my writing.  Rushit  Ali Plaku of Konispol in 1972  encouraged the need to concentrate on the pelasg-illyrian past.

You have published your book,”Oh, Albania, my poor Albania”, in 1980, how did you managed to get it published?

I  neither looked for nor trusted publishers or editors.  For that matter university scholarship and doctorate research, in my thinking, could not be trusted to be presented on matters concerning the albanian story. This had to remain an albanian only, stricyly albanian project.  I published the book  myself and filed copyright paperwork, complying with copyright laws. I brought four copies to the albanian mission to the U.N. On april 1, 1980 where I met one named  Todi Rizo who probably was the security.

It has been said, that if the book “Oh, Albania, my poor Albania”, by James Wm. Pandeli proves to be true one day, it will be the greatest albanian history book ever written? Is this book based on true historical facts?

I understand what constitutes historical facts!  If you are referring to published sources you have to wonder what is presented as ‘fact’.   From the analysis of others about the albanian story I have little confidence nor do I accept as a basis the findings of most scholars concerning pelasg-illyr-albanian history.  From one point of view they could never have imagined the depth of our existence having themselves relatively recent  “jumped down from the trees”.  When dealing with pre- history much is based on the fragments of history.  Along with pottery found, there is a reasoning process and explanations that are difficult to prove inaccurate. Actually, we have to thank enemies because their thinking, their reasonings, have become so outrageous in their confiscation attempts of albanians and albanian lands that they exposed themselves and the weakness in their arguments. And with regard to the pre- history, they remain in a vacuum – empty space.  Believe it or not  the greeks suffer from this.  Understand this, if all facts fail, the albanian DNA has been present, generation after generation.  No one can come up with the facts of pre- history but by the clever and honest use of fragments, ancient names, words, early man’ s perceptions to  imagine a more likely version of the pre – history, a clearer picture of the evolving past. No other group has been able to match what appeared to be an  impossibile task – recover the pelasg-illyr-albanian past.  Yes, it was suggested to me that if this book proves true it will be the greatest albanian history book ever written. What emerges is a new source heretofore not imagined because one false source built on another false source had served  to establish truth that was in effect truth manufactured – that is truth without any considerations for the perceptions of pre- historic man or his language or the various fragments in history.  This process of truth manufctured evolved over centuries while illyr-albanians were caught in the whirlwind of conquest and turmoil,  first by rome, then byzantium, then by the ottomans and then by the instabilies of developing nation- states and the influx of foreign ethnic groups over these hundreds of years. Commercial movies provide ‘interesting facts’.  imagine Alexander the Great, calling out to his illyrian troops “ti kanas, kala”.  A very interesting fact in history is the recording by Hesiod of the birth of Aphrodite.  The more probable story of the birth of Aphrodite is the version that I expressed in my book. Albanians of today realize that balances have to be made in their thinking, but that does not mean they have to capitulate.

Where did this book begin? Did you set out a mission on researching on albanian history or were you inspired by something else?

I always enjoyed reading about the history of the albanian people.  What was written by others as well as what was written by albanians.  My inspiration came from an inquisitive intellect. I balanced what I knew about the albanian people and  myself as an albanian-american . It was in 1979, in the library in Ft. Lauderdale, Florida where I was reading Hesiod and making notes , when I asked myself “could it be that the ancients thought the beginning of the world took place by the Shkumbini river?”-  when I asked myself “could it be that the ancients thought the beginning of the world took place by the Shkumbini river?”-

But how come you’re are able to produce a new interpretation in Hesiod’s work as it applies to the pelasg-illyr-albanian people?

Hesiod gave me this opportunity to be able to produce a new interpretation with his use of concepts chaos; ge (gaea); er; and tartar in his “beginning of the world” story. I played with ideas. Example, we see kaos and ge…  So why not cham and geg?  At first it may not seem plausible, but as other ideas were considered,  what at first  appeared as a catalyst, it  became more substantive when different thoughts  were analyzed.   What was very important was to keep faith in our ancestors’ creativity and just continue going through this maze, this unraveling process.  It was some years  later that I started with essays to clarify in my own thinking what needed to be reviewed and then the implications and i realized just how right my ideas were.  This then (the study of the albanian race) opened some interesting thoughts about some aspects of this thing we call DNA.  My intellect could not rest.

We know now, if proof is required in one phrase “almost impossible”, How would you interpret Geg, Lab & Tosk and the evolution of the Albanian People, to the skeptic academicians/historians?

The ‘almost impossible’  phrase came from me.  The least important thing now as the result of my work and years gone by, are the skeptics, those that feed only on confiscation of people’s, lands and identity.  Those days are gone in truth – but still attempts may continue.  They are feeding!  Don’t dignify the term anti-albanian academicians/historians.  Anyone is welcome with ideas, even if anti-albanian. But the time to just be dishonest is over. Historians with good ideas should be welcome. For example, imagine how much greeks can learn about their past if they took my work seriously.  Even the western scholars in europe and america could benifit. That would prove that so much in history that they created was wrong. So where is the scholarship?  The same is true with slavs. Imagine all they could learn about their heritage in the russian ‘alps’ or ‘plains’ before they became puppets for those interested in Balkan conquests – even puppets to themselves and their people and then live with that as a cultural heritage?  What skeptics?  Those that are very jealous of albanian people and have become obviously so.  They only look to Russia, not for cultural heritage but to be able to continue their feeding frenzy and actions in the Balkans.  If you think I’m joking just review the greek economic turmoil. They are now feeding on themselves. sad for the supposed birthplace of western civilization.  This will be true soon about America.  The concepts cham, geg, tosk and lab have evolved from the earliest time in the Balkans, most probably in stories that evolved  around the Shkumbini river as just beginning stories of primitive people.  We cannot  imagine this primitive time but we can reflect using the various ideas mentioned, fragments, perceptions, language – words and names that survived, always evolving.

That wisdom must come from somewhere though…

The wisdom comes from my life experiences from very early age. I realized that I had to achieve the highest education possible no matter what the cost.

In your writings, is that what you’re relating it to?.

My intellect created the  final product/productions.  My perceptions have always been keen.

Where do you live?

Florida, USA

How would you interpret the current global economic crisis? Is another fiction or a painful reality?

Oh, it is a reality, but created by very old, clever people that only other, very old, clever people can understand and best analyze – old in the sense ancient people.

What are your sentiments on Kosovo & Albania??

My sentiments are the same  as the strategy of Mother Albania, – Nena Shqiperia! As always in history, she displays her strength through the intellect and patriotism of the albanians of the Balkan’s, and maybe a few outside the Balkan’s as well.

Do you consider yourself albanian-albanian?

I am an albanian-american of the pelasg-illyr-albanian faith, spiritually speaking.  Think about this comment seriously when reviewing current events, and mans’ capacity and spiritual interpretations on this one common home, planet mother earth.  Don’t think first to be offended, but rather to edify – think spiritually in this truth what man/woman has not yet imagined. This is the importance of the  discovery of the pelasg-illyr- albanian past in a wider sense because they have existed tens of thousands of years before man reached beyond his capacity to undertake spiritual thought beyond an appreciation of mother earth.

You said the inspiration comes by your albanian origin. Are your writings, esseys heavily plotted or do they come from above, as it were? I get a sense that they do..

No.  The inspiration does not come from “above”.  that “above” comes from interpretations from other cultures, other people, other lesser capacities and abilities;  people very much younger than pelasg-illyr-albanians.  My work comes from the appreciation and respect of the ancestors – from their memory, their creativity and through their strength our survival.

Why do you write?

I  think you can begin to sense why I write  and now you might understand why I am able to sense so much of albanianism.  I was very much in tune to albanian history and identity.  If you cannot sense this,  it is very much worth thinking about it when reading my work, my thoughts and discoveries now that they will be forever established in an albanian context as a source.

What are you writing now?

Now i am interested in writing about the american condition. A condition that I understand very well.

A massage for your albanian community?

Please remember the words of Muharrem Cerabregu: “Albanians are the living museum of the world’s culture”.

All I did was open the door to this understanding – in depth.  The eagle has landed!  Please also remember that I am always mindful of the sufferings of albanians in albania the last 50 years and also of the sufferings in Kosova and the rest of the Balkan’s.  the younger generation has great potential and it is for us living in the free, industrial, productive west who have had opportunities to learn in depth, to share ourselves whenever possibile to help albanians reach that higher plateau.  That too is our kismet, and our DNA!

The  DNA  is an important concept  when understanding the  ethnic propensity to achieve the impossible.

Thanks a lot! Be honored and proud being albanian, Mr.James Wm.Pandeli

Interviewed by Raimonda Moisiu

Hartford CT USA.

 

Filed Under: Interviste Tagged With: Albanians, are the living, James Pandeli, museum, of the world's culture

MUZEU I ANETARIT TE BYROSE POLITIKE DHE PSE NUK U INAGURUA ASNJËHERË

October 17, 2013 by dgreca

Nga Gëzim Llojdia/

 Biografi/

Kadri Hazbi Dautaj lindi më 15 korrik 1922 në Mavrovë të Vlorës, ishte djali i Hazbi Cano Dautaj, një nga komandantet e Luftës se Vlorës 1920. Pasi mbaroi Shkollën Tregtare të Vlorës, pas luftës mbaroi në Moskë të BRSS-së shkollën e lartë të sigurimit. Ka qenë drejtues i disa formacioneve partizane në Luftën e Dytë Botërore, ku dhe u plagos dy herë. Gjatë viteve 1950-1954 ka qenë zëvendësministër i parë i Ministrisë së Brendshme. Gjatë 16 viteve 1954-1980 ka qenë Ministër i Punëve të Brendshme. Gjatë viteve 1979-1982 ka kryer detyrën e Ministrit të Mbrojtjes. Më 10 tetor 1982 shkarkohet nga detyra e Ministrit të Mbrojtjes. Më 13 tetor 1982 Plenumi i Komitetit Qendror të Partisë së Punës së Shqipërisë e përjashton dhe nga partia, arrestohet më 15 tetor1982, ndërsa më 10 shtator 1983 pushkatohet. Biografi e dhënë nga ëikipedia.

Hysoverdhi

Kadri Hazbiu ka lindur në fshatin Hysoverdhë dhe është rritur në fshatin Mavrovë.Hysoverdhi ka mbetur gjithë kohës një fshatë i vogël. Nuk pa pasur ndonjë shqyrtim në lidhje me etimologjinë e emrit, burimet apo gjenezën e tij. I ndërtuar në një kodër por me disa lagje. Hysoverdhi është tokë pete, pra brumi i bukës. Gjithë kohës, uji ka munguara në kodrinat e tij. Diku nga vitet ‘70 është ndërtuar një ngritje  e tretë nga rezervuari i Harvalasë, për efektin e vaditjes për tokat e kodrinave. Në kohën  e kooperativës,kufijtë e tij cekeshin me Kotën,fshatin Vajzë.

Disa të dhëna gjeografike

Kota ka qenë një qendër lokaliteti. Një rrugëtim nga kjo qendër deri në qendër të këtij fshati Hysoverdhë mbahen rreth  5.2 km. Kodra ,që është marrë si njësi e rrumbullakosur për lartësinë është qafa e Dushkut rreth 300 m. Te dhëna të tjera administrative janë se ky fshatë së bashku me fshatin e dëgjuar Mavrovë në antikitet quhej Olympia, por me dekret nr.3653, datë 5.3.1963 mbi disa ndryshime në ndarjen administrative tokësore të republikës popullore të Shqipërisë në mbështetje të nenit 11 të ligjit nt.1763 datë 26.11.1953 mbi këshillat popullore,Presidiumi i kuvendit popullor  dekretuar këtë bashkim fshatrash .Pika5. fshatrat Hysoverdhi dhe Mavrova të lokalitetit të Kotës, bashkohen në një fshat të vetëm me qendër në Mavrovë. Kurse me dekretin nr.4799, datë 28.1.1971 mbi disa ndryshime në ndarjen administrative tokësore të Republikës popullore të Shqipërisë në mbështetje të nenit 7 të ligjit nr. 4352, datë 23.12.1967 “mbi këshillat popullore”,pika 5. Krijohet fshati i bashkuar me qendër Mavrovë me fshatrat:Mavrova, Hysoverdhi, Gumenica, Mazhaj-Lapardha dhe Lapardhaja. Deri në vitin ‘90 ka funksionuar kjo skemë.

 

Muzeu i Kadri Hazbiut

 

Kur kam shkuar në punë në fshatin Mavrovë, një ditë shkuam deri në Hysoverdhë. Rreth 3-4 km nga kalaja e Mavrovës. Në qendër të fshatit ishte një ndërtesë dy kate. Ndërtesa ishte e tipit kullë. -Ndonjë zyrë apo mapo pyeta?  U ndërtuar për muzeun e Kadri Hazbiut.

Ishte me ngjyrë të bardhë. Bënte dallimin nga banesat tjera një kate me tjegulla të kuqe apo të ndërtesa të vjetruara të fshatit. Kadri Hazbiu ka lindur këtu dhe më pas është zhvendosur në Mavrovë? Një fakt i çuditshëm, por ky ,muze është ndërtuar gjatë kohës kur ish-ministri i brendshëm i kohës komuniste Kadrin Hazbiu ruante një reputacion të madh në këtë zonë. Muzeu mund të thuash është një investim i tij, sepse investimet etura në këtë zonë kanë qenë thuajse minimale. Gjithë kohës rruga, që të shpie në qendër të fshatit u shtrua me çakëll, dhe kjo i atribuohet ndërmarrjes së naftës që shpuri sonda për kërkime. Afër asaj është zona naftëmbajtëse Amonicë. Muzeu u ndërtuar pikërisht në periudhën kur ministri i dorës së hekurt po jetonte në ditët e fundit, mirëpo atëherë Byroja politikë kishte marrë një vendim për të ngritur muze për figurat më të shquara dhe anëtarë të byrosë komuniste.

Kadri Hazbiu ka pasur një rol në luftën çlirimtare. Ndërtesa dy kate ka hëngër goxha investim. Ajo përmbante dhoma të mëdha dhe të vogla ku do ët vendoseshin stendat,reliktet dhe gjithfarë materiali .Madje komisioni në Vlorë kishte nisur nga puna për të mbledhur dokumentet, që do të pajisnin  muzeun e ministrit të brendshëm dhe anëtarit të byrosë politike. Ndërsa godina kishte përfunduar dhe pritej mobilim i saj befasisht nga qendra ka mëritur një urdhër. Është shfaqur befasi, fillimisht. Ç’është ky urdhër, që zvarriste pajisjen e muzeut të Mministrit të Mbrojtës ?

Më 13 tetor 1982, Plenumi i Komitetit Qendror të Partisë së Punës së Shqipërisë e përjashton dhe nga partia, arrestohet më 15 tetor 1982, ndërsa më 10 shtator 1983 pushkatohet.

Aty vendohet përfundimisht dhe fati i ndërtesës. Kur kam shkuar atje nga fundi i viteve ‘ 87 ndërtesa kishte banorë brenda. Kjo ndërtesë që ishte nisur për muze i ishte dhënë për banim traktoristit të fshatit, një fshatarë i varfër i zonës. Ndërtesa  me ngjyrë të bardhë ,kishte edhe një oborr të vogël.

 

Si e përshkruan Enver Hoxha :SHPARTALLIMI I FRAKSIONIT(Maj 1943)

Pasi kapërcyem Vaun e Shushicës. morëm rrugën në të djathtë dhe filluam t’u ngjiteshim kodrave midis Lubonjës e Peshkëpisë. Më kujtohet se, pasi kishim udhëtuar disa orë, qëndruam të çlodheshim në një breg. Sado që kishim me vete bukë, nuk kishim futur asnjë kafshatë në gojë dhe na kishte marrë uria. Tek rrinim për t’u çlodhur në majë të bregores, vumë re se aty afër ishte një stan. Një nënë labe po rrinte afër zjarrit. Ajo, pasi na pa, na u afrua e na pyeti:

– Si jeni, more djema?

– Mirë, moj nënë, – iu përgjigjëm ne.

– Keni nevojë për gjëkafshë? – na pyeti prapë ajo.

– Jo, nuk kemi, – ia pritëm ne, – por, po të kesh, na jep një çikë djathë.

– U të keqen nëna, – na tha ajo, – ju bëj unë një çikë djathë të tiganisur.

– O, sa mirë, – i thashë, – ma ke gjetur zemrën, moj nënë, djathin e tiganisur nuk ma ka munguar kurrë nëna ime, sido që me pakicë, por.. .

– Nashti, – tha ajo, – në luftë jemi, por ja, sa për ju kam djathë, të keqen nëna. – Ajo vuri tiganin në zjarr, hodhi një çikë gjalpë e na tiganisi nja 5 a 6 feta djathë. Për mua kjo ishte dasmë.

Pasi hëngrëm bukë dhe vrojtuam vendin edhe një herë, zbritëm poshtë në drejtim të fushës së Peshkëpisë, e kaluam fushën dhe filluam të ngjitnim kodrat me ullishte -përballë Drashovicës, që të dilnim në Kropisht. Nga maja e kodrës dukej mirë fusha e bukur e Drashovicës, ura dhe rruga Vlorë-Gjirokastër, nëpër të cilën lëviznin makina dhe ushtarë italianë. Aty qëndruam pak sa për t’u çlodhur, pastaj u vumë përsëri për udhë.

Në zonën e lirë u takuam me shokun Hysni, u për qafuam e u puthëm me të. Te shtëpia e shokut Kadri Hazbiu në Hysoverdh, ai kishte organizuar takimin që do të bënim me shokët e Qarkorit. U mblodhëm menjëherë dhe aty më informuan më me hollësi për situatën. Mehmeti, sekretar organizativ i Qarkorit, nuk mori dot pjesë në këtë mbledhje, për arsye se kishte dalë në disa fshatra me një grup partizanësh, nuk e mbaj mend se për ç’punë. Nga raporti që më dhanë, vura re se ata kishin reflektuar mirë në mjaft çështje sipas udhëzimeve që u kisha dërguar në emër të Komitetit Qendror për shkatërrimin e fraksionit*.

 

Kur kam shkuar atje nga fundi i viteve ‘ 87 ndërtesa kishte banorë brenda. Kjo ndërtesë që ishte nisur për muze i ishte dhënë për banim traktoristit të fshatit, një fshatarë i varfër i zonës. Ndërtesa  me ngjyrë të bardhë ,kishte edhe një oborr të vogël.

Atëherë ne shkuam atje dhe duke qenë kurjoz pashë të gjitha dhomat e tij, ku do të ngrihej muzeu, që nuk arriti të bëhej i tillë, por që e gëzoi traktoristi Nazo dhe fëmijët e tij.

Deri në vitet ’90 fati mbeti i kësaj familje. Ç’farë ngau më tutje me ndërtesën nuk kam më informacion.

Disa të dhëna për Kadri Hazbiun

 

Të dhënat flasin se Kadri Hazbi  kishte mbiemrin Dautaj lindi më 15 korrik 1922 në Mavrovë të  Vlorës, ishte djali i Hazbi Cano Dautaj, një nga komandantet e Luftës se Vlorës 1920. Pasi mbaroi Shkollën Tregtare të Vlorës, pas luftës mbaroi në Moskë të BRSS-së shkollën e lartë të sigurimit. Ka qenë drejtues i disa formacioneve partizane në Luftën e Dytë Botërore, ku dhe u plagos dy herë. Në aktivitetin e tij politik mbeten të regjistruar këto të dhëna :Gjatë viteve 1950-1954 ka qenë zëvendësministër i parë i Ministrisë së Brendshme. Gjatë 16 viteve 1954-1980 ka qenë Ministër i Punëve të Brendshme..Gjatë viteve 1979-1982 ka kryer detyrën e Ministrit të Mbrojtjes.Më 10 tetor 1982 shkarkohet nga detyra e Ministrit të Mbrojtjes,ndërsa më 10 shtator 1983 pushkatohet. Më 4 nëntor 1995 gjenden eshtrat e tij në afërsi të Selitës, Tiranë dhe rivarrosen nga familjarët.

Arsimi: Shkolla Tregtare në Vlorë, shkolla e lartë e Sigurimit në Moskë, BRSS.

Gjendja familjare: I martuar me pesë fëmijë

Gjuhët e huaja: Italisht, rusisht

Aktiviteti në Luftë: Komisar i Çetës Plakë, në formacionet e Brigadës V-të Sulmuese, u plagos dy herë

Karriera: 1945, shef i Sigurimit të Ushtrisë me gradën kolonel;

1950-1954, zëvendësministër i parë i Ministrisë së Brendshme; 1954-1979, ministër i Brendshëm; 1979-1982, ministër i Mbrojtjes, deputet në të gjitha legjislaturat e atij sistemi.

Aktiviteti partiak: Komunist në vitin 1942; anëtar i Komitetit Qendror, 1950; kandidat i Byrosë Politike, 1960; anëtar i Byrosë Politike, 1971-1982.

Gradat dhe dekoratat: Kolonel, gjeneral leitenant në radhët e Forcave të Ministrisë së Brendshme, dekoruar 13 herë nga Presidiumi i Kuvendit Popullor.

Eliminimi: Më 10 tetor 1982 shkarkohet nga ministër i Mbrojtjes, 13 tetor 1982 përjashtohet nga partia në plenumin e Komitetit Qendror. 15 tetor 1982, arrestohet; 10 shtator 1983, ekzekutohet.

Reprezaljet ndaj familjes: 15 tetor 1982, e gjithë familja internohen në Kurbnesh, 1989 vritet djali, Agroni, ish-futbollist i “Dinamos”, vdes në burg vëllai i Kadriut, Hasani, i dënuar për agjitacion e propagandë, në vitin 1991; vdes pas një internimi të vështirë gruaja, Hedija; 4 nëntor 1995.

 

Prindërit

Në varrezat në shkallën e Mavrovës janë dy varoshe  me mermer . Njëri është i  luftëtarit të luftës së Vlorës Habi Canos, të atit të Kadri Hazbiut, tjetri i nënës së ministrit. Nga koha e Kadri Hazbiut  banorët e kësaj zone mend se vëllai i tij Hasan Hazbiu  ka qenë për shumë vite në Kotë përgjegjës i tregtisë deri sa shkoi në Tiranë. Djali i tij i vetëm quhej Arben. Ishte një djalë i shkathët, por që ka përfunduar internimeve nga sa kishin dijeni njerëzia  e zonës në fshatrat e Beratit  mbasi u pushkatua xhaxhai i tij.

Kadriu vinte shpesh në Mavrovë sidomos për vakira,por edhe në  Kotë sepse kishte vëllanë. Por,  ai interesohej edhe për hallet e mavronjotëve. Hallet  e tyre ishin të thjeshta:Punësime,emërime ndonjë largim në qytete etj. Deri në vitin ‘90 fshati vuante nga mungesa e ujit të pishëm, puset nuk  ua thanin etjen sepse ujësjellësi i ndërtuar në shkallë buzë lumit  nuk funksiononte plotësisht   dhe rruga që nga shkalla e Mavrovës  deri në lagjet e fshatit ishte  e amortizuar deri në shkatërim. Kur sistemi ishte në prishje,banorët u ankuan në mbledhjet fshatçe që bëheshin asokohe dhe rruga u ndërtuar nga ndërmarrja e portit detar të Vlorës që morri në patronazh fshatin.

Kur mavronjotët kanë rrëfyer  se kur u pushkatua Kadriu në shtatorin e vitit ‘83 ata mbajtën zi në një mënyrë të çuditshme për kohën. I gjithë fshati fiku dritat në një kohë.

Nga shumë të përndjekur sot  Kadriun e kanë  akuzuar në vrasje apo internime të shumë familjeve, si dhe të dhëna të tjera që e implikojnë atë gjatë kohës ,kur ai ushtronte detyrën e Ministrit të brendshëm.

 

PËR EKZEKUTIMIN E VENDIMIT TË GJYKATËS SË LARTË, MBI DËNIMIN ME VDEKJE TË ARMIQVE KADRI HAZBIU, FEÇOR SHEHU, LLAMBI PEÇINI DHE LLAMBI ZIÇISHTI

 

Presidiumi i Kuvendit Popullor, me shkresën Nr. 1582/1 datë 9.9.1983, nuk ua fali jetën të dënuarve:

1-Kadri Hazbi Hazbiut

2-Feçor Refat Shehut

3-Llambi Vasil Peçinit

4-Llambi Petro Ziçishtit.

Të dënuarit, pasi u çuan në vendin e ekzekutimit, u njoftuan nga Prokurori i Përgjithshëm se Presidiumi i Kuvendit popullor u refuzon kërkesën për falje. Të dënuarit Kadri Hazbiu dhe Feçor Shehu u shprehën se janë të pafajshëm, kurse të dënuarit Llambi Ziçishti e Llambi Peçini nuk thanë gjë.

Pas këtij veprimi, në ora 24:00 të datës 9.9.1983 u krye ekzekutimi me pushkatim për të dënuarit Kadri Hazbiu, Feçor Shehu, Llambi Peçini e Llambi Ziçishti.

Në ekzekutimin e vendimit me vdekje morën pjesë Prokurori i Përgjithshëm shoku Rrapi Mino, zëvendësministrat e Punëve të Brendshme Zylyftar Ramizi dhe Agron Tafa, sekretar (oficer) Afuz Murati, mjeku Nevzat Vigani dhe oficeri Nikolla Shkurti.

Nënshkruesit, pjesëmarrës në ekzekutim: Zylyftar Ramizi (Firma), Agron Tafa(Firma), Afuz Murati (Firma), Nevzat Vigani (Firma), Nikolla Shkurti (Firma).

 

Filed Under: Kulture Tagged With: Ge, Muzeu izim llojdia Kadri Hazbiut

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25
  • …
  • 55
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”
  • 18 dhjetori është Dita Ndërkombëtare e Emigrantëve
  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT