Archives for July 2016

Lufta brenda llojit është tradhëti!

July 14, 2016 by dgreca

“Lufta kundër Llojit” është një e keqe e madhe.Duke u ushqyer me të keqen, ajo e pjell atë për të depërtuar me një fuqi të tmerrshme në shpirtrat e trazuar, nganjëherë të pashpresë, dhe kështu shndërrohet nga aderencë anakronike sporadike në cilësi sadiste. “Lufta kundër llojit” nuk duhet të ekzistojë më ndër shqiptarë, për vetë genin e veçantë që kemi. Dëmi i pallogaritshëm që ka sjellë kjo luftë në Shqipëri, sidomos gjatë qeverisjes komuniste dhe postkomuniste dëshmohet tek karakteri i njeriut dhe i shtetit. Fakti që gjysma e shqiptarëve,kanë emigruar nëpër botë, të pashpresë për një të ardhme në shtetin e tyre amë, duhet të na shërbejë për të kuptuar definitivisht fuqinë djallëzore dhe shkatërruese që mbart në vetvete kjo luftë./

Nga Alfons Grishaj/*

Lufta brenda llojit , nuk është retorikë të cilën e përdorim në kushte dhe rrethana te caktuara…, por mjeti më amoral i të dobëtit për të rikuperuar defiçencën, i cili ka dëshirë pë të arritur të pamundshmen me çdo lloj mjeti. Mund të ndodh që edhe hyjnori ta përdor atë si masë profilaktike , por jo si masë shkatërruese … Një rast të tillë e hasim tek Zoti , që “ndëshkoi” për mosbindje ëngjëllin e tij, Luciferin! Po, Luciferri , atje është përsëri , nuk ndryshoi se nuk ndryshoi…

Me fillimin e botës, Kaini vret Abelin.

Perëndia Kronos, gëlltiti fëmijët e vet prej frikës semos i merrnin pushtetin. Zeusi mposhti babain Kronos dhe Titanët. Pra, lufta brenda llojit nisi me zanafillën, u pasua tek njeriu i parë dhe vazhdoi tek Perënditë Mitologjike.

Mitologjia ka përçuar tragjizmin e kësaj lufte me një pafundësi “rastesh” të cilat shpesh gjenden dhe në histori. Ndër më të dhimbshmet (mendoj unë), ishte mitologjia e Osirisit dhe Isisit.

Osirisi ishte dhe Perëndi dhe mbreti i parë i Egjiptit (gjithashtu mumja e parë,sipas një versioni). Ai ishte Zoti ibujqësisë, duke u mësuar njerëzit se si të civilizoheshin dhe si t’i shërbenin vetes me anë të punës kultivuese. Sethi, vëllai i Osirisit, ishte xheloz ndaj tij. Ai mundohej të ngjallte pakënaqësi në sërën e lartë dhe në popull kundër vëllait të vet. Sipas mitologjisë, Sethi, i kish këputur mamasë së tij arterien e vezoreve (uterusin). Figura e Sethit është ajo e një përbindshi që nuk e kish për gjë të bënte më të keqen e të këqijave. Ai e masakroi të vëllanë, Osirisin, duke e shqyer copa-copa e duke ia shpërndarë copat e trupit të tij. Kokën ia varrosi në Abydos, zemrën në Arthribis, një këmbë në Biga Island etj.*

E shoqja e Osirisit, Isisi, ishte njëkohësisht dhe motra etyre. Ajo duke ditur se ishte shtatëzënë, për t’i shpëtuar ndjekjes së vëllait vrastar, u fsheh në marshlands* të lumit Nil. Ajo lindi djalin e saj që e kishte me Osirisin, duke e emëruar foshnjen, Horus. Fëmija ishte ishenjtë, por me instiktin e gjakut të xhaxhait Seth.

Ai, Horus! Pas luftës për pushtet me xhaxhanë Seth, kthehet kundër nënës (që sakrifikoi aq shumë)duke i këputur kokën. Megjithatë, falë aftësisë së saj hyjnore dhe magjike Isisi, u kthye në skifter.

Shkrimtari grek, Plutark, na sjell një version tjetër mitologjik të Osirisit dhe Isisit, pak më modern, por pa ndryshuar thelbin dhe konceptin.

Ndër vite dhe shekuj, ne e shohim këtë luftë në mbretëri, shtete, politikë, shoqëri dhe familje. Në Shqipëri, e hasim për herë të parë këtë fenomen tek tre vëllezërit që ndërtojnë kalanë Rozafa,të cilët, lidhën besën që të mos i tregonin nuseve të tyre që ajo që kishte radhën për të sjellë bukën të nesërmen, do flijohej që kështjella të qëndronte (sipas orakullit). Për pasojë, varroset e gjallë Rozafa, gruaja e vëllaut të vogël, i vetmi që mbajti besën.

Në Qeverinë e Parë të shqiptarëve të krijuar nga Gjergj Kastrioti Skënderbeu, shohim disa tradhëti. Gjergji u tradhëtua nga Moisi Golemi njëherë, dy apo tre herë nga Lekë Dukagjini, dhe më pas nga nipi i tij,Hamza Kastrioti.Në qeverinë e komunistëve të kryesuar nga poltergeisti* Enver Hoxha, ne shohim periudhën më të errët të luftës brenda llojit. Fillimisht, Enveri, eleminoi shokët e vet dhe bashkëpunëtorët e ngushtë që i kishte përkrah.Më pas zhvilloinjë luftë të paprinciptë që njihet tashmë si genocid: “Luftën e Klasave”! Pasi nuk gjente më “armiq”, kthehej përsëri në luftën brenda llojit, duke eleminuar shokët e vet një e nga një. Kulmi arriti nështyrjen e vetvrasjessë shokut të tij më të ngushtë, Mehmet Shehu,i cili, shkruan një letër përpara aktit final, shtrihet në shtrat dhe vendos dy gishtat në zemër, për të dëgjuar rrahjet e zemrës. Aty vendos tytën e pistoletës midis dy gishtave dhe e shkreh atë! Dy gishtat e hapur digjen nga fuqia e plumbit dhe e barutit.* Më vonë kjo hollësi nuk u tha kurrë! Disa për alibi! Të tjerët, për“heroizëm” patetik! Të nesërmen , Kadri Hazbiu , skilja më dinake e PP-së , hyn në shtëpinë e Mehmetit, merr dhe lexon letren që kish lënë ish-bosi i tij…, – “Vetëm këtë mos t’a kish bërë”! – U shpreh , Kadriu. Kjo fjali e dalë nga nënvetëdija do ti kushtonte shumë më pas…

Mehmeti nuk ish më pak kriminel se Enveri, por diabolikët gjithnjë hanë njëri-tjetrin, kur nuk kanë ç’të hanë më!

Lufta për demokraci vendosi tjera raporte në qytetërimin shqiptar. Të gjithë dolën sëbashku për të mposhtur të keqen, por me një gabim të madh, se nuk e kishin mposhtur të keqen e vetvetes, gjeneratorin e tragjedisë shqipëtare. Njeriu negativprej pasionit dhe momentit bëhet njësh me të tjerët, por origjina dhe geni e kthen atë nga ka ardhur, mbase më të keq dhe më të egër se më parë. Pushteti i fituar me gjakun dhe votën e popullit nxori jo frutin e menduar, por një hibrit të rrezikshëm që do ta vazhdonte luftën brenda llojit me një dinakëri të pashoqe. Kjo shkatërroi shtetin, por dhe shpresën e rindërtimit të një të ardhmeje ndryshe. Kleptokracia e lindur prej pushtetit të konvertuar asfiksoi zhvillimin. Loja me të vuajturit ishte nga më të pamoralshmet.Poshtërsitë e klasës neokomuniste penetruan deri tek shtresa e ringjalljes së një kombi, tek të persekutuarit. Klasa e persekutuar u la përsëri në baltë, jo se nuk kishin tru, porse gjaku diabolik nuk lejonte që toka shqiptare të vendoste paqen dhe prosperitetin nëpërmjet të vuajturve që e dinin çfarë do të thoshte atdhe dhe jo internacionalizëm proletar. Djallëzia e pushtetit të momentit instruktoi luftën midis të persekutuarve, luftën brenda llojit, e cila e pat shoqëruar njeriun që në lindjen e tij. Të persekutuarit ranë në grackën e ngritur! Ata filluan të ndahen dhe të gjykonin njëri-tjetrin. Karrigia flauroi unin duke harruar misionin. “Pushtetari” i persekutuar bënte not bretkocë pa çuar dallgë në breg. Pushteti ekzekutiv nuk ra kurrë në duart e tyre, për arsyet që tashmë dihen. Filluan të dëgjoheshinxhevahire”, se si qe ky dhe si ishte ai! Dikush, tha: “Ramizi, solli demokracinë”!!! Një tjetër, për hir të cmirës, bëri krushqi me persekutorin! Padjallëzia, fisnikëria dhe lodhja e gjatë e vuatjeve kishin stopuar ushqimin e subkoshiencës. Nuk kish më fajtor e as faj! Fytyrat e reja të fëmijëve të përsekutorëve nuk kishin vrangat e krimit, por geni i tyre do shfaqej më vonë me të gjithë barometrat e babëzitjes së baballarëve.

Po a nuk ishin persekutorët që skllavëruan 2. 900.000 mijë shqiptarë?Po a nuk ishin po ata që vranë e prenë, grabitën pasurinë (e përsëris… e përsëris dhe do ta përsëris sa të kem frymë), internuan e burgosën me një mijë e një akuza të paqëna?! Çfarë ndodh tani? Me nofkat që vunë persekutorët i përdorin të njëjtat shpifje kundër njëri-tjerit?! Pale, shkruajmë dhe broçkulla si të vërteta!Përse? Përse? Persekutorin mund ta falësh, duke treguar superioritetin e genit fisnik, por nuk mund të falësh dhimbjen brenda dhimbjes, se ajo dhëmb më fort se një kalvar mundimesh nga mizoria dhe mizorët, sepse për mizorët je i pregatitur, kurse kundër vetvetes, kurrë!

Kam menduar se fisnikëria (shejtnia) e njeriut të vërtetë,e ruan botën, shtetin, shoqërinë dhe familjen. Mendoj se, përsëri po ky njeri do ta shpëtojë njeriun vetë prej verdiktit të agonisë diabolike.

*Shënimet e mia:

Sipas “World Mythology” ….

Marshlands = Tokë me sipërfaqe uji, si kënetë, ku më tepër mbizotërojnë barishtet.

Poltergeist = Fantazem e zhurmshme

* Thënjet, sipas dy Ali-ve, të familjes Shehu…

Gafat e Ilir Metës me rastin e vizitës së tij në Mal të Zi !

July 14, 2016 by dgreca

Shkruan Xheladin Zeneli*/Nju Jork/

Kryetari i kuvendit të Shqipërisë z. Ilir Meta bashkë me bashkëpunëtorët e tij,zhvilloi vizitë zyrtare në Podgoricë, me 12 Korrik 2016, kryeqyetin e Malit të Zi ,me ç’rast pati takime me zyrtarët e qeverisë së Malit të Zi si dhe u paraqit me një fjalim në parlamentin e këtij shteti./

Fillimisht duhet të cekim se mediumet në gjuhën shqipe i dhënë një pompozitet faktit se z. Meta foli shqip në parlamentin e Malit të Zi .

Z. Meta u drejtu pjesëmarrësve në parlamentin malazez në gjuhën e tij amtare, ashtu si iu drejtu homologu i tij malazez në gjuhën e tij malazeze parlametit shqiptar,kohë më parë me rastin e vizitës së tij në Tiranë. A mos vallë u prit që kryeparlametari i Shqipërisë t’ju drejtohet deputetëve në gjuhën e tyre sllavo-malazeze !?. Është një procedurë normale protokolare që zyrtarët e shteteve të tyre përkatëse të flasin gjuhën e vet dhe njëkohësisht është obligim i shtetit nikoqir që të realizohet përkthimi gjuhësor. Sa i përket instalimit të sistemit të përkthimit simultan nga gjuha shqipe në ate malazeze, kjo është një metodë e aprovuar dhe e realizuar prej kohësh nga shumë parlamente të shtetetve të rajonit. Mali i Zi është shumë prapa në këtë aspekt. Por, ma mirë vonë se kurrë.

Gafi i parë me përmasë skandali, u bë kur kryetari i Kuvendit të Shqipërisë, z. Ilir Meta, me rastin e vizitës së tij në Podgoricë, në emër të presidentit të Shqipërisë, i dorëzoi kryeministrit malazez Millo Gjukanoviq dekoratën e Flamurit Kombëtar, dekoratën më të lartë që i jepet një qytetari të huaj nga zyra e presidentit të Shqipërisë !?. Së pari , shteti shqiptar dekoron kryeministrin i cili mban përgjegjësinë kryesore e mos realizimit e të drejtave të plota të shqiptarëve në Mal të Zi, gjatë 25 vite të fundit, dhe së dyti, shteti shqiptar dekoron poltikanin më të korruptuar në rajon. Në fillim të këtij viti, Millo Gjukanoviq muar titullin “kriminel i vitit” nga organizata e njohur Projekti Raportues i Krimit të Organizuar dhe Korrupcionit ( OCCRP) e cila merret me hetimin e korrupcionit të politikanëve dhe qeveritarëve të vendeve të ndryshme. Ironia e rastit është fakti se vetë kryeparlametari i Shqipërisë akuzohet për korrupcion në shtetin e tij !.

Tani ti kthehemi fjalimit të z. Meta në parlamentin e Malit të Zi.

S’ka dyshim se duhet vlerësuar fakti se kryeparlametari i Shqipërisë ,në fjalimin e tij, u angazhu në ngritjen e çështjes së të drejtave të shqiptarëve në Mal të Zi, por me këtë rast bëri disa gafe (gabime) të cilat nuk i lejojen një zyrtari të lartë të Shtetit Amë.

– Lidhur me simbolet kombëtare,z. Meta, në mes tjerash tha”…” flamuri shqiptar mund të jetë i pranishëm në institucione shtetërore me seli në komuna me shumicë shqiptare, përkrah flamurit shtetëror kombëtar të Malit të Zi”. Një gjë e tillë veçse egziston , sepse sipas Ligjit të tanishëm për përdorimin e simboleve nacionale, neni 8 i të cilit thotë: ” Në njësit e vetëqeverisjes lokale, ku pjesëtarët e popujve pakicë përbëjnë shumicën,në ditët e festave shtetërore si dhe festave të popujve pakicë, në objektet e vetëqeverisjes lokale, përkrah flamurit shtetëror, vendoset edhe flamuri i papujve pakicë”.

Pra, z. Meta nuk kërkoi diçka të re , diçka që nuk është e pranishme në këtë moment apo diçka në favor të avancimit të çështjes në fjalë. Çfarë do të duhej të kërkonte z. Meta është anulimi i nenit 23 i Ligjit për rendin dhe qetësinë i cili e konsideron flamuri shqiptar si flamur i një ” shteti tjetër”, çka ka shkaktuar incidentet e shpeshta që kanë ndodhur kohët e fundit ( për të cilët z. Meta nuk tha asnjë fjalë) dhe që kanë nxitur reagimin organeve policore të Malit të Zi ndaj shqiptarëve që dëshirojnë të festojnë me simbolet e veta kombëtare;

– Lidhur me Komunën e Tuzit ( Malësisë ) , z. Meta tha se “Tuzi duhet të jetë komunë e pavarur, por duke ruajtur edhe disa lidhje me Podgoricën …”.

Nuk mund të jetë njëkohësisht edhe komunë e pavarur edhe të mbaj lidhje me Podgoricën (!?). Pra, as në këtë rast z. Meta nuk ofroi diçka progresive,por konstatoi gjendjen e tanishme e statusit të komunës “urbane” dhe mbajti pozicionin e njëjtë me atë të Podgoricës zyrtare e cila angazhohet tash një kohë të gjatë që të mbaj Tuzin ( Malësinë) nën diktatin e vet administrativ duke i refuzuar atyre statusin e barabartë të komunës me komunat e tjera në Mal të Zi;

– Gjatë fjalimit të tij, z. Meta disa herë i kategorizoi shqiptarët në Mal të Zi si ” pakicë nacionale”. Ky është një term i tejkaluar juridik dhe si i tillë degradues dhe në në asnjë mënyrë nuk do të duhej të përdoret për shqiptarët në Mal të Zi. Që nga viti 2007 ( kur u aprovua kushtetuta e Malit të Zi të pavarur), shqiptarët katekorizohen si “popull pakicë” , çka është një term pak më i avancuar i statusit të tyre politik. Por, në të vërtetë , shqiptarët në Mal të Zi janë pjesë e ndarë e popullit shqiptar;

– Në fjalimin e tij, z. Meta përmendi edhe pakicën malazeze në Shqipëri dhe shfaqi ndjeshmëri ndaj ” kërkesave të tyre legjitime” sipas standardeve më bashkëkohore europiane. Përmendja në të njëjtin kontekst e të drejtave të shqiptarëve në Mal të Zi dhe malazezëve në Shqipëri , mund të kuptohet si tërheqje e paralelizmave në mes dy entiteve krejtësisht të ndryshme nga aspekti etno-gjeografik dhe historik. Shqiptarët në Mal të Zi janë popull autokton,kurse malazezët në Shqipëri janë të ardhur. Z. Meta gabon kur deklaron se “të gjithë popujt e kombet diku janë shumicë, e diku janë pakicë. Ndaj, e vetmja zgjidhje për të gjithë ne, është të zbatojmë të njëjtat standarde për pakicat dhe minoritetet në vendet tona” (!?). Si mund të zbatohen të njëjtat standarde si për shqiptarët në Mal të Zi, ashtu edhe për malazezët në Shqipëri !?.Ky është një absurditet i llojit të vet që nuk ka nevojë për sqarim.

Bëhet pyetja se nga i merr informatat z. Ilir Meta dhe pse nuk është i njoftuar me informatat e fundit për shqiptarët në Mal të Zi? A do të ishte e udhës që para se të drejtohet organit më të lartë legjislativ të Malit të Zi, dhe të flas për të drejtat e shqiptarëve , të konsulltohet së pari me ekspertë të mirëfilltë të të drejtave të tyre dhe njohës të mirë të çështjes shqiptare në këtë shtet ?.

Kryetari i organit më të lartë legjislativ të Shqipërisë, si Shteti Amë i shqiptarëve në Mal të Zi,do të duhej të ishte më i përgatitur lidhur me prezentimin e çështjes së të drejtave kombëtare të pjesëtarëve të kombit të vet që jetojnë brenda kufijëve administrativ të Malit të Zi.

*Xheladin Zeneli : është një ndër ish parlamentarët e parë shqiptarë në Paralmentin e parë pluralistë në Mal të Zi, autorë libri dhe analistë e publicist, veprimtar i njohur i komunitetit shqiptar në SHBA

Përurohet në Dibër e Madhe, portreti i Branko Manojlovskit

July 14, 2016 by dgreca

Nga Beqir SINA New York/

Kryetari i Këshillit të Komunës, z. Bashkim Mashkulli, bëri përurimin e portretit të aktivistit të mirënjohur me origjinë nga Reka e Epërme, Branko Manojloski, duke e konsideruar portretin e tij me vlera të mëdha në drejtim të vetëdijes tonë kombëtare shqiptare në zonën e Rekës së Epërme dhe jo vetëm kaq, por, edhe me gjerë tek shqiptarët ortodoks në Maqedoni

DIBER e MADHE : Në qytetin e Dibrës së Madhe – Maqedoni, u bë përurimi i portretit zyrtar të njërit prej mbrojtësve të shquar të origjinës shqiptaro ortodokse, nga shqiptarët e rajonit të Rekës së Eperme, aktivistit të mirënjohur Branko Manojlovski.

Piktura, me sa duket, është me përmasat 150×150, dhe, është portreti zyrtar i aktivistit Shqiptar ortodoks Branko Manojlovski ku ai shihet i veshur me një kostum folklorik të kësaj zone , opinga, tirqe të bardha, dhe xhamadan të zi, duke kalaruar mbi një kalë të bardhë.

Portreti është përuruar, simbas rrjetit social Facebook, nga disa anëtarët e këshillit të Komunës, në hollin qendror të ndërtesës së Komunës Dibra e Madhe në Maqedoni, të paktën kështu njoftojnë mediet sociale nga atje

Piktura e cila është shpërndar sot edhe në statusin e tyre në rrjetin social facebook , është e vendosur në një korrniz të madhe, dhe duket se është e pikturuar me bojra vaji.

Siç dihet tashmë Branko Manojlovski është i vetdeklaruar publikisht si Shqiptar ortodoks nga shqiptarët ortodoks të Rekës së Epërme, në rajonin ndërmjet Gostivarit, Dibrës dhe Kërçovës.

Por, që më shumë i përket rajonit administrativë të Komunës Dibra e Madhe në Maqedoni.

Dje, në ambientet e Komunës së Dibrës së Madhe, në një atmosferë miqësore, shkruan në statusin tij në Facebook, Arian Oboku, kryetari i Këshillit të Komunës së Dibrës së Madhe, zoti Bashkim Mashkulli, bëri përurimin e portretit të aktivistit të mirënjohur me origjinë nga Reka e Epërme, Branko Manojloski, duke e konsideruar portretin e tij me vlera të mëdha në drejtim të vetëdijes tonë kombëtare shqiptare në zonën e Rekës së Epërme dhe jo vetëm kaq, por, edhe me gjerë tek shqiptarët ortodoks në Maqedoni.

Branko Manojlovski është Shqiptari ortodoks nga Bellçica e Rekës së Epërme, në rajonin ndërmjet Gostivarit, Dibrës dhe Kërçovës i vetdeklaruar Shqipëtar.

Branko Manojlovski – u lind më 19 gusht të vitit 1941 në fshatin Kiçinicë të Rekës së Epërme.

Ai nuk e ka mohur asnjëher se është Shqipëtar ortodoks, dhe, është vet-deklaruar publikisht përmes medias dhe rrjeteve sociale se është shqiptar ortodoks dhe jo maqedonase, në Maqedoni, SHBA dhe kudo në Kosovë e Shqipëri.Branko thotë se prindit e tij janë quajtur Zafira dhe Manojl.

Kurse, shkollën 4-vjeçare e ka kryer në Belqicë, atë 8-vjeçare në Gostivar. Mësimet e shkollës së mesme i ndoqi në Tetovë sikurse studimet në Zagreb në vitin 1967.

Në vitin 1969 Branko Manojlovski vendosi të shpërngulet nga vendlindja duke udhëtar drejt Çikagos së Shteteve të Bashkuara të Amerikës, ku dhe aktualisht është duke jetuar familja e tij.

Dhe i është bashkëngjitur komunitetit shqiptarë atje në të gjitha aktivitetet dhe veprimtarit e tyre, përfshirë festimin e 28 Nëntorit Ditën e Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë

Branko Manojlovski – është baba i tre fëmijëve, dy djemve dhe një vajze.

Pas pensionimit, thuajse pjesën më të madhe të vitit e kalon mes vendlindjes Rekës së Epreme dhe Çikagos- SHBA.

PESË DEKADA TË KRIJIMTARISË SË PIKTORIT TË NJOHUR ZEF SHOSHI

July 14, 2016 by dgreca

Nga Blerim Luzha*/

Veprimtaria e piktorit të njohur Zef Shoshi gjithnjë ka ruajtur tiparet kryesore të shprehjes së qartë artistike, duke arrijtur nga periudhat e mëparshme, për ti mbetur konseguent sot e kësaj dite çasjes së botëkuptimit piktural të tij, si angazhim për realizimin e rrëfimeve intime të artistit. Njohja e psikologjisë së personazheve, vizatimi i saktë, kompozicioni i ekuilibruar, atmosfera nostalgjike për traditën e të kaluarën dhe mbi të gjitha koloriti pasur dhe i harmonishëm, janë këto thelbi i veçantisë së krijiomtarisë artistike të Shoshit.

“Lidhjet e Shoshit me historinë (historia e artit në plan të parë, por edhe historia e kulturës dhe e qytetrimit) në një vend të izoluar si ka qenë Shqipëria, nga rrymat të artit perendimor, bëhet pastaj një mënyrë për të dalë prej vetvetës, por pa mohuar rrënjet e veta, përkundarzi duke i rivlerësuar ato…Ai është plotë ndërgjegjshmëri, dhe ky ëshë mbase elementi thelbësor i poetikës së tij, që në kuptimin e artit do të thotë diçka më shumë se riprodhim i realitetit, është ajo që transmetohet tek ai dhe sodit në veprën e artit një mesazh, që për ndryshim nga të gjitha komunikimet është e një natyre krejtësisht emocionale”…(Bruno Rosada, këshilltar i Bienalës së Venecies”).

Zef Pashko Shoshi u lind në Tiranë, më 19 shkurt 1939. Babai i tij merrej me pikturë, andaj ai ishte nxitësi kryesor që biri i tij Zefi të merrrej me këte profesion. Mësoi në Shkollën e Mesme Artistike “Jordan Misja” në Tiranë (1952-1956), ku për pedagog kishte piktorët e njohur, Sadik Kaceli, Abdulla Cangonji dhe Kel Kodheli, nga të cilët mësoi të vizatojë dhe të pikturojë.

Veprimtaria e tij ekspozuese fillon nga viti 1956, në Ekspozitën Kombëtare të Arteve Figurative, kur u paraqit me tri tablo. Prej të cilave portretin “Gjyshja” një vit më vonë e blen Galeria Kombëtare, dhe tani gjendet në Koleksionin e saj.

Shoshi ka studiuar pikturën gjatë viteve 1957-1961 ne Akademinë e Arteve “Rijepin” në Leningrad (Shën Petersburg), në atelienë e artistit sovietik N,K. Babasnik Joganson. Mirëpo, në vitin e fundit ndërpret studimet (kur u prishën mardhënjet me BRSS). Diplomon në Institutin e Lartë të Arteve në Tiranë, më 1962. Menjëherë pas diplomimit filloj punën si pedagog në Shkollën e Mesme Artistike “Jordan Misja”, pastaj në Institutin e Monumenteve të Kulturës si restaurator, dhe më vonë në shtëpitë botuese “Naim Fraishëri” dhe “8 Nëntori”si ilustrator (1962-1964).

Në Galerinë Kombëtare të Arteve në Tiranë, punon si piktor në profesion të lirë nga viti l974 deri më l993.

Piktori Zef Shoshi me punimet e veta ka marrë pjesë po thuaj në të gjitha ekspozitat e vendit me karakter kombëtar, ku ka fituar shumë çmime në pikturë, si ate të vitit 1979 (Çmimin e Dytë të Republikës). Ai gjithashtu ishte pjesëmarrës i gati të gjitha ekspozitave kolektive të karakterit ndërkombëtar, ku kanë marrë pjesë artistët shqiptarë. Pos tjerash ishtë pjesëmarrës i Bienalës së Aleksandrisë (Egjipt) tri herë, në ate të IV-të (1961-1962), të V-të (19 63-19664) dhe në Bienalën e VI-të (1965-1966). Pastaj ishte pjesëmarrës i ekspozitave të organizuara në Kinë, Francë, Austri, Rumani, Greqi, Algjeri, ish Jugosllavi (Prishtinë, Beograd dhe Shkup), Australi etj. Ndërkaq ekspozita përsonale ka patur, në Korçë (1966), në Venecia- Itali (1996), Galeria XXI në Tiranë (1999, në Galerinë Kombëtare në Tiranë (2002).

Në Ekspozitën Retrospektive të vitit 2010, në Galerinë kombëtare të Tiranës Shoshi paraqiti 64 vepra, duke ekspozuar “Autoportretin” e vitit 1965, tablo të kohës së studimeve në Akademi të Shën Petersburgut, pastaj periudha 20 vjeçare, si dhe piktura të vitit 2010.

Shumë vepra të Shoshit ndodhen në Koleksionin e Galerisë Kombëtare te Arteve në Tiranë, në muzeumet, galeritë, institucionet artistike dhe koleksionet private si në Shqipëri po ashtu dhe në botë.

Për rezultatet e arrjtura në artin piktural, në vitin l983 i akordohet titulli “Artist i Merituar”.

Preokupimet e artistit shprehen në disa gjini siç janë: kompozicioni, peizazhi, natyra e qetë, nudo e posaçërisht figura dhe portreti. Tematika e krijimtarisë së tij është e llojllojshme. Ai për frymëzim ka motivet e ndryshme të botës tradicionale shqiptare e sidomos ato të Shqipërisë së Veriut. Krahina e Zadrimes në tablotë e artistit paraqitet në portrete dhe figura të vajzave dhe grave të bukura me kostume të mrekullueshme, por edhe në peizazhe magjepse. Shoshi ka krijuar edhe shumë figura, portrete, dhe kompozicione i frymëzuar nga ngjarjet historike, si dhe personazhe të burrave dhe grave që ndonjëherë bëhen simbole të tipit epiko lirik. Artisti i Merituar Shoshi është një kolorisi i shquar. Për te ngjyrat kanë një rëndësi të dorës së parë, ato janë të pasura dhe formajnë një hapësirë të matur dhe të qartë, madje kanë qetësi koloristike. Janë me shumë shtresime dhe zbusin trajtimin e hijes, ndërkaq pjesët e ndriquara janë të spikatura me tone të bardha e elegante, varësisht nga frymëzimi krijues.

Artisti tregon një aftësi të jashtëzakonshme në trajtimin e portretit. Ai zhytet plotësisht në kërkimin e thellësisë tipoligjike të karakterit dhe të psikologjise së modelit, duke e zotëruar ate me përkushtim dhe kulturë profesionale, pa e zhveshur nga vlerat artistike (“Pashko Vasa“ “Malësori”,”Piktori Abdurahim Buza”, “Princesha Arbërore” etj.). Koloriti në portretet e fëmijëve ka kalime të lehta dhe shumë delikate (“Albana” dhe “Vajza me shami blu”): Artisti është autor i një portreti të diktatorit E. Hoxha, tablo kjo që ishte reprodukuar shumë herë dhe ishte vendosur në të gjitha shkollat, institucionet dhe vendet publike të Shqipërisë. Për këte tablo autori ndër të tjera shprehet, “E kam trajtuar këte portret, pasi ma kishin porositur… bëra një vizatim me karbon (nga një fotografi e rastit). Ky vizatim qëlloi që të lidhej me momentin krijues, dhe u kap mirë në psikologji dhe karakter. Kështu nisi ai portret dhe vijova për ta realizuar në vaj dhe për ta thelluar…”

Kompozicionin e ka të ekuilibruar, si në zgjidhjen e hapësirës, të formës, ritmit dhe të funksionalitetit koloristik, që është harmonik, i ngrohtë dhe me raporte të zgjedhura valeristike. Vepra kompozicionale “Kuvendi i Lezhës” është realizim i suksesshëm i një tabloje historike, që për subjekt ka aktin e bashkimit kombëtar. Kjo tablo paraqet ambjentet e kishës së Shën Kollit, ku Skenderbeu është figura qendrore i rrethar me princat, feudalët dhe kapedanët shqiptar të cilët me vemendje e dëgjojnë fjalen e Kryetrimit. Edhe tabloja “Në mbrojtje të Qeverisë së Vlorës” është vepër e dimensionit historiko artistik, ku Isa Boletini ju prinë luftëtarëve të armatosur kosovarë. Kompozicione me të njejtat vlera janë dhe pikturat “Grup zadrimorësh“, “Kohë të lashta“,”Shqipëria vallzon”,”Në pazarin e vjetër të Shkodrës”,”Shkojnë në punë” etj.

Natyra e qetë është gjithëashtu vokacion i Artistit Shoshi, i cili ka shumë realizime në këte gjini të artit piktural. Janë këto vepra të pikturuara me përkushtim, ku autori me ngjyra të pastërta paraqet objekte intime të materializuara me mjeshtri.

Ai ka pikturuar edhe disa tablo në gjininë e nudos. Këto piktura kryesisht janë të hershme të relizuara gjatë kohes së studimeve, si pjesë e programit akademik. Janë këto realizime me kolorit të ngrohtë e të qetë, për ta fuqizuar shprehjen e modelit të paraqitur.

Vizatimi i tij është i “hollë, fin, sidomos kur prek tiparet delikate”, madje ka ndjeshmëri dhe vrojtim vizuel. Piktori i njohur freng Enger (Jean Auguste Dominique Ingres) një herë ka thënë: “Artist i madh është ai që di të vizatoi një përson duke kërcy mga kati i pestë”. Kjo thënje e prfaqsuesit të klasicizmit të artit piktural, vlen për artistin tonë që e ka vizatimin “maestral”, këte gjini të artit pamor, që është magjia e fillimit të çdo vepre të artit pamor.

Puna intenzive, talenti krijues, vullneti i pashtershëm dhe dashuria e madhe për pikturën e bëjnë Shoshin ndër figurat më të njohura të pikturës shqiptare, në këto pesë dekada. Vepra e tij ka realitet të përpikt, ajo është universale e pastruar nga çdo element mistik, ndërkaq ngjyra dhe forma transformohen në vlera të reja të energjisë dhe shprehjes figuratve.

Artisti Zef Shoshi vazhdon të pikturojë me dorëshkrimin e vet të artistit, por nganjëherë edhe duke kujtuar me pietet artin mesjetar shqiptar e posaqrisht ate të Onufrit madhështor, për të pasuruar opusin e tij krijues.

Dhe në fund të këtij vështrimi po citojmë Andon Kuqalin i cili shprehet se: “…Piktura e Shoshit është një jehonë e jetës dhe histories së Shqipërisë, është një koracë që fsheh një botë të brendëshme, morale dhe shpirtërore, të pasur, me dramacitet, me ndjesi thellësisht lirike dhe epike të gruas dhe të burrit shqiptar”.

Ne Foto: Kuvendi i Lezhes, punim i vitit 1974

*(Nga Arkivi i Diellit)

Paralele kuvendesh midis Anglisë dhe Shqipërisë

July 14, 2016 by dgreca

Nga Ilir Levonja/Florida/

Disa orë më parë, David Cameron lëshoi postin Kryeministrit në Britaninë e Madhe. Ai erdhi në pushtet si lideri i konservatorëve pas fitores së zgjedhjeve në vitin 2010. Atë kohë zëvendosi Gordon Brown e Tony Blair-it ose liderin e laburistëve anglezë.

Midis të tjerash ai i tha kuvendarve se ndihej i lumtur që iu dha mundësia t’i shërbejë për pak kohë së ardhmes së vendit të tij.
Pra nga nga muaji maj i 2010-ës deri më sot, 14 korrik 2016, bëhen plot 6 vjetë. Dhe mos u çudisni që në një të ardhme aty tek dera, emri i tij të jetë vetëm një indeks në faqet e historisë së shtetit anglez. Ashtu siç edhe janë sot emra të tillë si Margaret Thatcher, Tony Blair e Gordon Brown etj. Megjithëse akoma ka një vrull të ashpër, sidomos prej lobit që kërkoi daljen nga komuniteti europian, karshi reformave në arsim dhe shëndetësi. Të cilat ai nisi me masa shtrënguese, për shkak të krizës ekonomike, të ashtuquajtur tashmë si kriza e viteve 2000. Qytetarët britanikë nuk ia mohojnë meritat për një shmangie nga depresioni financiar etj.
David Cameron dha dorëheqjen një muaj më parë për shkak se i hapi rrugën një referendumi, mbi qëndrimin apo jo të Anglisë në BE.
Fitoi jo-ja, kur ai vetë këmbëngulte në atë që Anglia duhej të ishte pjesë e fateve të komunitetit të saj. Për këtë arsye dha edhe dorëheqjen si kryeministër. E për rrjedhojë, në bazë të statutit të partisë, edhe si lider i konservatorëve. Kësisoj edhe emri i pasuesit, po në bazë të statutit, duhet të fitojë më parë se postin e kreut të shtetit, atë të partisë. Kështu edhe Tereza May, iu nështrua zgjedhjeve dhe konkurencës.
E solla këtë shembull jo për faktin e koiçedencave shqiptare me atë të botës. Në një parlament të dorës së parë, ka debat dhe duartrokitje. Kurse në një të tillë të dorës së fundit, ka pështyma dhe krekosje boshe..
Megjithatë në këtë rrotacion pushteti, ne shqiptarëve na del për detyrë që të vendosim syrin tek vrima e çelsit në Kuvendin tonë.
Duhet ta bëjmë edhe pse aty ka plot kokëtula që të zënë pamjen.
Ka plot kollarexhinjë e kollarexhesha që i marrin njëri-tjetrit veç më të këqijat. Ka që nuk janë në pushtet nga 6 apo 7 vjetë. Por që nga dita kur marshuam rrugëve të vendit me thirrjet që e duam Shqipërinë si gjithë Europa. Dhe bëhen kështu më shumë se njëzetë e gjashtë vjetë. Këta nuk kanë se çfarë të japin më. Ndaj nuk është rastësore që reformat tek ne bëhen me tendencë të mbrojtjes së vetvetes. David Cameron në fjalën e largimit tha, që jam i lumtur që i shërbeva të ardhmes së vendit tim. Aty tek ne, deri sa nuk arrijnë të bashkëpunojnë, deri sa nuk arrijnë marrëveshje të përbashkëta. Ka domethënien që i shërbejnë së shkuarës, jo së ardhmes. Dhe e shkuara tek ne janë po ata. Pra i shërbejnë vetvetes.
Të vendosim syrin tek vrima e çelsit në dyert e partive politike.
Edhe pse aty ka plot nevrastenikë që të ulërasin si tradhtarë. Janë militantë që nuk i shërbejnë fateve të vendit. Por fateve personale.
Dhe që shpesh të thumbojnë me Y të madhe. Janë militantë, jo intelektualë që duan të shpalosin talentin, aftësinë, gjeninë etj.
Dhe ky është një regres i madh social. Një depresion më i keq se ai i krizave financiare.
Të vendosim syrin tek vrima e çelsit në derën e memories së demokracisë tonë. Për të kuptuar një herë e mirë se sa i domosdoshëm është rrotacioni etj. Se sa qafëtrashë, e bejtexhinj me makina luksoze paguajmë me djersën tonë. Ndërkohë që vet jemi bërë krijesa që në masë linçojmë edukatore kopshtesh, mësues që rrahin, e drogmenë që shkelin robtë në mes të rrugës. Duke anashkaluar shkaktarët realë. Madje duke ua mbrojtur avenirin me fanatizëm. Edhe pse këto krijesa janë produkte të paaftësisë së qafëtrashëve.
Sot një deputet i Kuvendit i tha kolegëve se jemi bërë të neveritshëm për njerëzit. Po na përçmojnë etj. Kjo nuk është e gjitha. Madje nuk është asgjë, veçse një oratori e cila pa veprimin mbetet një vdekje e ëmbël. Ajo që po e merr me vete përditë Shqipërinë. Sepse i mungojnë prurjet si kjo e David Cameron-it.