Archives for August 2016

Si erdhi miss Durhami në Vlorë ?

August 15, 2016 by dgreca

Nga Gezim Llojdia/

Meri,anglezja piktore,Edih Durhami,në librin e saj “Brengat e Ballkanit ‘,u botuar në fundvitet ‘80 në shqip në Tiranë,shkruan,për një Sadik,që e solli nga Tepelena në Vlorë.Ajo thotë se Sadikun e kishte njohur në nënprefekturën e Tepelenës dhe e kishte marrë si shoqërues,që ta zbriste nga vendet e ashpra malore,për tek deti në perëndim,në Vlorë.Sadik,do të thotë “besnik”,shprehet ajo.Po kush është Sadiku ?Rron ,apo nuk rron ?

Ky personazh shqiptar i vizatuar me kaq kujdes nga Meri,në të vërtetë quhej Sadik Hoxha.Në vitin ’91 gjurmova në rrethin e Tepelenës rreth faktit që anglezja simpatike shkruante për shoqëruesin e saj,pasi kisha lexuar më parë librin.Rastësia është mbret i botës.Në një dasmë në një fshatë të tij gjeta të dhëna që i afrohen atij personazhi që përmend anglezja simpatike.Dhe duket se këto gjurmë të shpien tek personazhi që shoqëroi Miss Durahmin në Vlorë,nëpër shtigje dhe nën një mot të egërsuar.U tregova për një angleze që kishte marrë një shoqërues nga Tepelena dhe që quhej Sadik.Shiko më thanë,ka qenë plaku i kësaj shtëpie ku zhvillohet dasma.Ai kishte pasur flori,kishte njohur të huaj dhe e kishte molloisur disa herë udhëtimin e tij,ndër pleqtë e fshatit si një histori të largët të hareshme dhe pa ndonjë interes të vecantë.Ndërkohë që libri i Miss Durhamit është shfaqur kur ,ky personazh prehej në varrezën e thjeshtë të fshatit të tij,larg kësaj bote tonën.

Në fshatin Mezhgoranë të Tepelenës,një fshat njohur nga kënga:”Një zë po vjen nga gryka e Mezhgoranit”,një grykë e rëndë e thellë,gati misterioze me vërshimin e Vjosës shfaqej në pamje të parë,zbulova tre fakte.Një person nga fshati ishte takuar me një angleze.E dyta ishte paguar me flori për një udhëtim.Ky person quhej Sadik,siç e kishte përshkruar Durhami,kohë më të cilin përputhej historia e vajzës angleze.Kishte po atë moshë dhe përkonte me përshkrimin e saj nga anglezja.

Sadiku është nga Tepelena,më saktë ka lindur në Mezhgoran,në vise të ashpëra,me male të larta. me dimër të ftohtë.Mezhgorani është një fshat karakoll në lartësi malesh. Trebeshina,barrëngritjsa e dëborës dimërore është mali përball. Burimet e kanë origjinën nga thellësia e malit. Kthjelltësin,nga mali,ftohtësinë nga dëbora.Origjina e tyre e hershme është vargmali jugor.Nën këmbët e tij,Vjosa çapitet ngadalë ujëshumë e zhurmëmadhe në dimër.

Sadik Hoxha,ka lindur para viteve 1900 besohet mbi vitet 1800.Vendlindja është ky peizazh malor i katundit Mezhgoran. Shtëpia e Sadikut,në këtë katund, është në zemër të tij.Fare pranë sot është edhe një tyrbe dervishi bektashi.Ibrahim Përmeti,deshifrohet në hyrje të saj.Ky dervish ishte kunati i Sadikut,i arsimuar në Arabi.Asnjëherë shpjegojnë familjarë nuk u martua.Ishte dervish në sojin e Haxhi Bektashit.Duke parë shtëpinë e Sadikut ajo ka një hark guri të gdhendur me elegancë,nga mjeshtër të ndërtimit.Flitet për një vit ndërtimi 1926.shprehet në guyrin e latuar.Këtu është rritur Sadiku.Shoqërimin me anglezen,në një farë soji,rrugëtimi i tij drejt Vlorës ku përcolli anglezen Meri është përmendur rrallë,prej tij.Në fshat dihej diçka,por jo e saktë.Dihej përshëmbull se Sadiku ka rrugëtuar me një angleze,po kush ishte kjo,çfarë u bë më vonë,s’u muar dot e vërteta.Familjarë të tij në këto lartësi malore shpjegojnë se kanë mësuar se ai e shoqëroi deri në hanin e Vlorës,por mungesa e të dhënave për Edih Durhamin,ka bërë të vetën,me kohë plasi lufta,ndërkaq ngjarja u harrua fare.Lufta botërore,plagët,hallet pse jo edhe nënvlerësimi i një evenimenti të tillë,nga intelektualët,që bashkëjetuan me xha Sadikun,kanë bërë që sot nuk kemi asgjë të shkruar nga kujtimet e tij për …”anglezen e gjallë shtatvogël e engjëllore,me një kujtesë të jashtëzakonshme”.Në qoftëse ata fshatarët e varfër atje në katundet e errta kaq larg vendit e haruan, si harroi anglezja ata.Meri,shkroi me emocion,çfarë pa,çfarë dëgjoi dhe ku shkeli.Nuk harroi as shoqërruesit e saj,që rrugëtuan me të nën llohë dimri nëpër shkrepa të paudha në Shqipërinë e viteve 13.Sadiku zë dy-tre faqe nga libri i misis Durhamit.Por ai këtë nuk e mësoi dot,megjithëse rrojti 94 vjeç.Sadiku,shoqëruesi i udhëtares angleze ka 35 vjet,që nuk rronë më.Prehet trupi i tij në katundin e largët malor të Mezhgoranit,por shpirrtin e ka në qiell.As Meri,anglezja shtatëvogël,studjuesja nuk rron më.Por libri i saj dhe rrëfimi i saj ,ruhet atje në katundin Mezhgoran,kaq larg provincës Tepelenë,kur e gjeta të freskët në fillimviteve ’90,por sot banorët e këtij karakolli malor e kanë braktisur fshatinë.Bashkë me këtë braktisje janë haruar edhe shumë të vërteta dhe ngjarje që kanë mbajtur banorët në gjirin e tij,sipër maleve,dy orë rrugë në këmbë,atje ku ndriçimi i vetëtimave është një shpërthim drite dhe mjegullat mbulojnë fushëpamjen në kohë llohe dimri të mërzitshëm.

Leter nga New Jork nga poetja dhe pedagogia Kozeta Zylo,qe sjell me te fresket keto ngjarje:Jam tërësisht e befasuar, e shtangur para ekranit, qe me aq bukuri gjuhe ke ditur te sjellësh kulturën e lashte te Mezhgoransve.

Po e kisha dëgjuar këtë, por ju me sollët pranë Plakun e urte, ndjese paste, Xha Sadik Hoxha, qe pikëza loti me shkojnë për këtë burrë, një burrë i mençur qe i peshonte fjala dhe qe e kishte marr gruan nga nje dere e madhe, mbaj mend Imami…

Ne fshat thoshin qe i ndrinte cipa e faqes, dhe me nikoqirllëkun e saj dhe pasurinë ja doli mbanë vështirësive te panumërta te fshatit.

Njëherë kur isha e vogël, dhe qe ti e njeh mire atë perle gryke, te Mezhgoranit, ku qingjat hane majen e barit, u lodha duke ecur per te arritur ne fshat, atehere Xha Sadiku me mban ne krah një cope rruge, per ta ndihmuar sadopak babin tim…

Ai ishte një plak vërtetë i hijshëm, ne mos gabohem dhe me mustaqe te bardha, pak sa te përdredhura mbi buze.

Dera ime dhe sot e ruan te pastër miqësinë me Hoxhat dhe kane qene kurdohere bashke ne te mire dhe ne te lig si i themi ne andej nga ato ane.

Fshati Mezhgoran, Dragot, Luzat dhe Dames, futen ne fshatra te Dervenit.

Shpesh thuhej te pish nje kafe ne Mezhgoran… deri tek Dragoti i Sten Dragotit, qe janë shume afër si fshatra dhe qe kane dhënë e kane marr bashke.

Po keshtu dhe Becishti i Ali Pashait, janë ne varg me njeri-tjetrin. ..

Mezhgorani është një fshat derë e kurbet, shume prej tyre emigruan ne Amerike, ne fillimet e shekullit te kaluar, pa le Greqine dhe Turqine se i canin me kembe.

Vajza e bukur angleze, Meri nuk kish se si te mos i besonte atij djaloshi me flori, me syte blu si deti, i pashëm, por mbi te gjitha i besës, qe e shoqëroi Edit Durhamin ne vendin e caktuar. Eh kohet…kushedi se cfare mund te bëjmë ndonjë gjë, me djemtë e Xha Sadikut, Ibrahimin …te cilet thank God qe janë dëshmi e gjalle per ate kohe.

Jo me kot shkrimtari i madh Qamil Buxheli shkroi tekstin” Nje ze po del nga gryka e Mezhgoranit, ku u interpretua nga Mentor Xhemali, një nga baset me te mëdhenj te muzikës shqiptare… pikërisht ai e gjeti muzën aty tek ai fshat, qe është midis malesh, me përrenj ne mes, qe derdhen si argjend ne lumin Vjosa…

Dhe tani me lejoni ta ilustroj me një poezi Mezhgoranin tim, te Xha Sadikut qe me bujari dhe besnikeri priti dhe shoqeroi Edit Durhamin, nje nga miket e shquara te popullit shqiptar.

Marr nga libri “Pranvere pa Mimoza”

NË PORTAT HIJERËNDA

Në shkofshi ju stërnipër në shtëpitë e të parëve,

Udhëve të monopatit do të gjeni gjurmë,

Në krojet e shumta me burime nga mali ,

Në gjethen e lofatës, vini për pak buzën,

Aty do të shuani etjen per uje.

Bisedoni përqark me zogjtë e malit,

Sec gjyshër jetonin në Mezhgoranin e lashtë,

Edhe pse së largu dëgjohet troku i kalit,

Zogjtë do çuçurrisin është legjendë e rrallë.

Edhe nëse portat kanë ngelur si gërdalla,

Me kyce gojë hapur të ndryshkur nga koha,

Qëmtoni me kujdes gurët e sokakut,

Në carjet e tyre do të gjeni plagëdhimbjet tona.

Me vellon e rënde të trishtimit hedhur,

Mbuluar do të jenë shtëpitë e gurta,

Nga pllakat e portave me hije të rënda,

Do të pikojnë lotët për gjurmët e humbura.

Keze (Kozeta) Zylo, NY

AI ISHTE STRALL, QË USHQENTE SHPIRTIN KOMBETAR

August 15, 2016 by dgreca

Në kujtim të përvjetorin e vdekjes /

Nga Ismail GASHI*/

Abdyl Ramaj, ishte miku im i jetës, ashtu siç ishte mik i madh edhe i shumë e shumë të tjerëve.Ai ishte mik i afërt, bashkëveprues korrekt e serioz me të gjithë shqiptarët, pa marrë parasysh nivelet, gjinitë dhe moshat. I tillë ishte në të gjitha kohët e mjediset, kudo e kurdo që gjendej, Abdyli i tillë ishte, që nga lindja më 12 maj 1943 në Reçan të Therandës, e deri në vdekje. Miqësia e afërsia shpirtërore e Abdylit me bashkëkombësit kishte emërues të përbashkët çështjen kombëtare, afërsinë shpirtërore, nxitjen për punë dhe zgjerimin e rrethit të njerëzve, bashkëmendimtarë të veprimtarisë kombëtare.Që nga ditët e djalërisë e deri në këtë kohë të vlimeve të rënda, e të lavdishme të aspiratës sonë historike. Gjithnjë ishte shok i respektuar i të gjithë bashkënxënësve, që nga mësimet fillore që i mori në Therandë deri në mësimet universitare, Shkollën Normale e filloi në Prizren të cilën e përfundoi më 1965 në Ferizaj, kurse Fakultetin Filozofik-Degën e Pedagogjisë e vazhdoi dhe e kreu me sukses të shkëlqyer më 1969 në Prishtinë për të magjistruar më 1981 në Universitetin e Zagrebit. Abdyli sa ishte i afërt, korrekt dhe i dashur për miqtë, po aq ishte i ashpër e jotolerantë kundër atyre, të cilët çështjen kombëtare nuk e merrnin me seriozitet, apo ishin mospërfillës ndaj saj. Përkundër vlerave të larta njerëzore, ai kishte vlera të larta pozitive të moralit, ai kurrë nuk tregonte ftohje miqësie me miqtë, ishte vazhdimisht stabil e optimist i pakontestueshëm, por real, modest dhe i qëndrueshëm, gjithnjë ishte korrekt, i fortë dhe rrespektiv.Abdyli ishte shumë i pranueshëm për bashkëveprimtarët, ai sakrifikonte çdo gjë prej vetës.Ai ishte zjarr që ushqente shpirtin për çështje kombëtare, Ishte udhëheqës i sinqertë e korrekt.Gëzohej shumë për sukseset e shokëve bashkëpunëtorë, gëzim që e manifestonte me kënaqësi, dhe e ndjente sikur të ishin suksese të Tij.Por edhe prekej e shqetësohej thellë e rëndë, kur dikush nga shokët gjendej në rrethana e pozita të rrezikimit.Shkurt e shqip, Abdyli ishte me tipare të njeriut me shpirt revolucionar, të vuajtur e sentimental dhe në qenie mbante një vullkan ambiciesh për jetën praktike e punën arsimore, veprimin politik e punën shkencore.Për miq të sinqertë çmonte të gjithë shqiptarët e mirëfilltë, dhe për të tillët, nuk kursente sakrificën personale që me gjithë qenien ofronte ndihmë shpirtërore, profesionale e materiale.Gjithmonë e në çfarëdo rrethane, dëshmonte qenjën e Tij me qëndrime e veprime të moralit të lartë dhe ndërgjegje të arsyeshme. I tillë ishte në jetën praktike, në punën shkencore e në veprimtarinë atdhetare e politike siç është rasti i Letrës së njohur të Abdylin dërguar Hans Van Den Bruk më 1991. Ishte fort i ashpër, këmbëngulës e i pakontestueshëm në argumente faktike, kur ndodhej në përballje me kundërshtarët, veçmas me ata që ishin të shtresuar në anën e kundërt të substancës kombëtare shqiptare.

Nuk është vetëm rastisje, që Abdyli Ramaj vdiq, vetëm pak kohë pas ekzekutimit, likuidimit barbar të autoritetit të pakontestueshëm për çështjen shqiptare Akademik Fehmi Aganit.Pranë të cilit Abdyli, qëndroi, që nga koha e studimeve në Prishtinë, e deri në ditët e fundit të jetës. Vazhdimisht qëndronte në krah të Profesorit të respektuar, që kur ishte student i profesorit nga i cili merreshin, jo vetëm leksionet shkencore të sociologjisë, por nga profesor Agani gjithë studentët, e Abdyli ndër më të afërmit me te, merrte edhe mësime, për veprimet politike e kombëtare, aktuale me kohën dhe ngjarjet. Abdyli vazhdimisht gjendej në pozita të rëndësishme, të rrezikshme e të rënda, siç ishte rasti i ngjarjeve e nëntorit të 1968 Demonstratave të Studentëve, më 1970 në veprimet lidhur me konstituivin e Universitetit, që ishte njëra nga kërkesat themelore të studentëve në demonstratat e 1968.Punoi e veproi me kulturë e disiplinë politike e kombëtare, gjithnjë sipas mësimeve e kritereve të rrepta të veprimit njerëzor, shkencor, kombëtare e politike të Fehmi Aganit.Promotorit të Lëvizjes Studentore të 1968 e çështjes shqiptare. Abdyli popullin e vet e dëshironte sa më të ditur e sa më të ngritur. Por, mbi të gjitha, Abdyli popullin shqiptar e dëshironte të lirë e të pavarur.

Arriti kohën të jetë bashkë me popullin në tokën e premtuar

Ai, jo vetëm që shpirtërisht vuante,por vazhdimisht e paralelishtalt punonte edhe për kompromisin alternative të mundshëm, Kosovën e lirëe të pavarur dhe emocionalisht treste ndjenjat kreative e shpirtërore, pa u ndalur së punuari, për shkëputjen e Kosovës nga e zeza më e madhe, Sërbia e komunizmi ortodoks sllav, nga edhe u tret për të dhe dhe në përkushtim të kësaj vprimtarie. Shpirti dhe qenia e Tij shpirtërore e kombëtare, u tretën mu në agun e lirisë, kthimit monumental biblik e historik të popullit të ndjekur nga kjo tokë e djegur. Këtë kënaqësi shpirtërore, Abdyli vetëm sa e pa me sy dhe nuk arriti ta përjetojë këtë kënaqësi fizike e shpirtërore. Ai realisht, mbeti vetëm një marathonomak fizik, por jo edhe të përjetojëkëtë kënaqësie shpirtërore të pritur gjithë jetën, ai arriti të jetë vetëm fizikisht me kohën, kur nga forcat e NATO-së u ndërpren vrasjet, masakrimet serbe mbi shqiptarët, kur filloi rrugëtimi jetës dhe punës në Kosovën e pasluftës.

Abdyl Ramaj, kudo ekurdo që e barti jeta 56 vjeçare, lehtë gjeti shokë, bashkëmendimatarë e miq të afërt.Sa ishte nxënës, ishte shoku më I dëshiruar e më I këndshëm për të gjithë nxënësit, ishte I çmuar dhe I respektuar nga të gjithë mesimdhënësit, të cilët patën nderin ta kishin Abdylin nxënës, edhe pse ndaj shkokëve e mësimdhënësve, për ndonjë veprim a qëndrim te lig,, ai shpeshherë, dinte të ishte edhe I ashpër e qortues dhe i rreptë. Ishte student e shok shembullor I të gjithve, e për të gjithë studentët..Në strallin e lirisë, në Demonstratat e Nëntorit 1968, ishte ndër pjesëmarrisin prijetar dhe organizuesit më aktiv e fort I matur. Madje, mu për këtë veporimtari,, edhe pse sudimet I përfundoi në afatin optimal e me notë shembullore, profesorët antishqiptarë serbë, që asaj kohe ishin shumicë, që mbanin leksione në Fakultetët e Prishtinës, si Velko Branoviq, ish Ministër I Arsimit dhe Fesë në Mbretërinë e Karagjorgjeviqëve, antishqiptari më i mbushur me mllef urrejtës, udhëheqte Katedrën e pedagogjisë, bashkw me pseudoshklenctari tjetër serbë Sveta Canoviq. Abdylit I pamundësuan të pranohet asistent në katedrën e Padagogjisë. Abdyli për sa vjet ishte redaktor i mase 350 botimeve të teksteve shkollore për shkollat fillore, ku u dallua për kritere mjaftë të larta skencore,ishte autor e koautor I 16 librave e teksteve mësimore e botimve tëtjerashkencore e profesionale.Abdyli ka botuar mbi 150 punime e artikuj shkencore nëgazeta e revista kohore vendor, si “Rilindja”,Zëri I R inisë”Pëpar imi”, “Shkëndija” e revistave të jashtme të kohës, ka botuar edhe vepra autoriale shkencore në lemin e pedagogjisë.Punimi I tij I doktorratës” Formësimi Diudaktik I Lëndës në Tekstet Mësimore”, të cilin e përfundojë 1995, u botua pas vdekjes nga Shtëpia Botuese “Libri Shkollor”, më 2001 në Prishtinë.Punim, të cilin Abdyli nuk arriti ta mbrojë para Komisiont shkencor në Universitetin e Zagrebit, ku edhe I pat mbaruar sudimet pasuniversitare. Është dëshmi,jo vetëm e pjekurisë së nivelit të lartë shkencor, ku ai vente gjitha energjitë e jetës e punës shkencore,didaktike e analitike-krahasimtare. Por, kjo vepër, është edhe një dëshmi bindëse e të arriturave shkencore të nivelit evropian në Kosovë.Në dy mandatet 1994 e 1997, ishte Drejtor në Shkollën e Lartë Pedagogjike, e udhëheqës me kompetencë autoritet, Ishte veprimtar partiak e kuadër politik në kohën më të rëndë në okupimin e hekurt serbë 1990-1999, nga edhe doli shumë I vendosur e këmbëngulës kombëtarisht.Objektivisht, gjatë dekadës së okupimit kominist milosheviqian serbë, për një kohë ishte veprimtar I respektuar, anëtar i Kryesisë në KMDLNJ.Më 23 dhjetaor 1989, Ishte mes 119 pjesëmarrësve në themelimine LDK-së. Në Kuvendin e Dytë zgjedhor të saj, u zgjodh edhe anëtar I Kryesisë, dhe po nga ky subject, në dy zgjedhjet Parlamentare e Presidenciale 1992 dhe 1998, Abdyli u zgjodh Deputet nga Theranda-Suhareka, ku vazhdimisht me përcaktim e përkushtim ishte I angazhuar që të konstituohet e të veprojë ky Parlament, në të cilin per dy mandatët kreu detyrën e Kryetarit në Komisionit Parlamentar për Arsim, Shkencë e Kulturë. Abdyli kudo që punonte e verponte dëgjohej, jo vetëm nga bashëveprimtarët e tij, por nga ai kishin venerim e droje të veçantëedhe palët kundërshtare, siç ishte rasti me dialogun me okupatorin serbë 3+3 për lirimin e lokaleve shkollore, nga për rejtingun politik “polli” e quajtura “Marrëveshja për Lirimin e Lokaleve Shkollore”. Në të cilën Abpdyli, nga sinqeriteti personal, bindja e pastër për veprimn politik e përkushtimi kombëtar, ashtu siç e parashikuan projektuesit, Abdylin, për ta njollosur, e fusin ne batakun e lakadredhave të artkitekturës për “ngritjen e vlerave” të tyre personale. Sipas skenarit,ai duhej te ndeshkohej si Kirenari karshi shkelësve të Kushtetutës aktuale, vullnetit të votës së lirë dhe besimit të popullit, që pranuan të ishin pale në këte marrëveshje.

Ramaj prnonte të sprovohej vetëm para popullit

Abdyli ishte kooperativ e transparent që nuk mbyllte e as nuk errësonte hapësira që të dyshohet për keqkuptim. Shkurt e shqip, përkundër ndërskamsave, nga “kopilministrave” të arsimit që vepronin në Kosovë paralel me Ministrin e Arsimit të Qeverisë së Kosovës në egzi. Kontrbuti i Tij është shumë domethënës në qeverisjen e arsimit, në kohë më të rënda në historikun e shkollës shqipe.Bashkë me Profesor Fehmi Aganin dhe Xhavit Ahmetin për këtë dekadë ishin alfa e omega e vazhdimësisë së shkollës shqipe në Kosovë. Abdyli veçohej për virtytet edukativ të mirësjelljes e respetit, për pedantëri e kulturë veprimi. Ai nuk njihte prapaskenat e veprimeve tinëzare, Këtë nuk ia lejonte korrektësia e sinqeriteti I natyrshëm I jetës së tij praktike. Abdyli I tillë ishte edhe në punën e tij arsimore,pedagogjike, shkencore dhe në veprim politik. Edhe pse ishte I vetëdishëm, se sinqeriteti e korrektësia, në veprimet politike, shpeshherë kane kushtuar e kushtojnë shtrenjtë.Por, Abdyli këtë e kishtë edukim familjar e formim tradicional e kishte përcaktimpërkushtueshëm përsonal e jetësor ndaj çështjes kombëtare e respect ndaj popullit dhe vendit. Ai njihte vetëm popullin arbitër të vetëm dhe vetëm para Tij dhe ndërgjegjës sëpastër ishte I gatshëm të sprovohej. Abdyl Ramaj gjithnjë popullin e kishte dhe e njihte për mësuesin e Tij me te madh e më të mirë. Ai para kombëtarës e dha provimin dhe me punën dhe verprën e tij u shpërblye me uratën e madhe të popullit, të cilin aq shumë e deshti. Abdyl Ramaj, për asnjë çmim e për asnjë shpërblim, kurrë nuk deshti t’ia kthejë shpinën Kosovës. Madje, as në ditët më të rrezikshme e më të rënda që përjetonte populli shqiptar dhe ai në Kosovw. Për Abdylin, me të drejtë thot miku i tij, i ndjeri Abdullah Vokrri: ”Më shumë vlerë kishin varret e të parëve në trollin Kosovar, se sa të gjallët jashtë Kosovës”.Ai në 78 ditët e katrahurës e golgotës shqiptare, e të rezistencës krenare kombëtare të UCK-së të pritur 20 shekuj, përjetoi çaste shumë të rënda nga fallanga serbe e cila mbi te dhe popullin e Tij, ushtroi lloj-lloj presioni fizik,kombëtare psikik. Pasi ishte I vendosur të mos nënështrohej kërkesave të barbarisë sllave, refuzoi propozimin e ofruar, në Pallatin e Velanisë, për të marr postin e Ministrit të Arsimit në Qeverinë Kuisllige të Kosovës. Abdyl Ramaj,si edhe Profesor Agani, rrënuan arkitekturën e Qeverisë “Korzo”, e cila ishte produkt i rrethanave të jashtzakonshme Marrëveshja Rugova-Milosheviq. Me kot kryepopi ortodok Nikollaj nga Rusia, bashkë me Milosheviqin, pritën ardhjen e Abdylit në cilësinë e Ministrit të Arsimit për një takim në Beograd. Ndërsa, jo natyrshëm, kreatori i Qeverisë kuislige pushonte në folen “Doimo” të Italisë dhe bronzohej në rivierën e Adriatikut të kaltërt Italian. Ushtria Clirimtare e Kosovës dhe intelektualët shqiptarë,si Abdyl Ramaj, dëshmun se, ata nuk kishin ngelur në Kosovë, për të formuar Qeveri marionete, por ata ngelën në Kosove, për t’I dhënë formë e përmbajtje kombëtre shtetësisë ushtarake e politike Kosovës. Ata ngelën aty, për ta mbrojtur dinitetin dhe nderin historik,kombëtar e njerëzor. Sepse, Kosova në ato momente historike pa shiptarë dhe pa UCK, do të ishte e pakuptimët, apo kjo hapesirë shqiptare do të përjetonte fanitjen kombëtare. Dhuna e barbarisë sllave,sikur edhe shumë shqiptarë të tjerë, Abdylin, për padëgjueshmëri e dërmoi shpirtërish e fizikisht, nga e cila pasoi vdekja e parakohshme më 12 Gusht 1999,kur Abdylit I ndalen të rrahurat e zemrës në tavolinën e operacionit, siç thuhej, nga tumori në kokë, në një qendër mjekesore në Romë të Italisë, Thuhej,si pasojë e një sumndjeje 10 vjeçare të tumorit në tru, për çka, sa Abdyli ishte i gjallë nuk ështe ankuar asnjëherë dhe askush nuk dinte se ai vuante nga kjo sëmundje fatale. Ai përkundër aktivitetit, detyrave,obligimeve e posteve politike,shkencore e shoqërore që kryente sa ishte i gjallë, U varros në Prishtinë më 15 gusht 1999, vetëm si një qytetar i zakonshëm, nën përkujdesin e familjes së ngushtë,farefisit dhe disa prej miqve të ngushtë, pa ndonjë këshill varrimi, pa asnjë lloj ceremonie, apo fjalimi përmbajtësor meritor të nivelit për jetën dhe veprimtarinë e Tij. I tillë ishte Abdyl Ramaj, Ai do të pushojë iqetë në tokën e dashur të Republikës së Kosovës Nënë, Të cilën ai e deshti shumë, e për të cilën punoi me gjithë forcën e Tij fizike, mendore e kombëtare gjithë jetën. Toka e Kosovës, bijtë ë saja si Abdylin, me krenari e ngrohtësi i mban dhe I ruan në gjirin e saj.Sepse ata, vetëm aty, duke kërkuar ndërgjegje korrekte, e sinqeritet nga të gjallët,mund të pushojnë të qetë.

E Dergoi per Diellin gazetari Shaqir Salihu

CURRAJT E EPËRM, “ORA POETIKE” E NDUE VATNIKAJT

August 14, 2016 by dgreca

Nga Ramiz LUSHAJ/

1.Curraj i Epërm është një fshat konkurent dinjitar për “mis” e “ginnes” në planet. Prej 13 dhjetorit 1951 shenjohet dhe vendlindje e poetit Ndue Vatnikaj. Ky amfiteatër natyror, luftarak, poetik, turistik i Currajt të Epërm,, për shumkënd, për nga largësia kilometrike alpine dhe ngjitja e atjeshme në kambë në ecje të thiktë disaorëshe, duket sikur asht “Fundi i Botës”, po, njëherash, asht dhe “Fillimi i Parajsës”. Nji Parajsë hyjnore e tokësore, biblike e historike, kulturore e poetike. Nji Parajsë me rranjë lisnore e degë të mëdha. E gjithkohshme.

Currajt e Epërm janë pikturë e Zotit, janë poezi e Zotit. Truall etno-historik i banorëve të saj dalëzotas.

Currajt e Epërm janë një parajsë e thesartë, hyjnore e homerike, legjendë e realitet, aqsa nuk e ka të lehtë as shkenctari i eposit e i etnosit Anton (Ndoc) Papleka ta gdhendi në parathanien e librit poetik “Djepi i thyer”, as Ndue Vatnikaj ta sjelli në poezitë e librit të tij, as djali i tij piktor, mjeshtri i ri Astrit Vatnikaj, ta pasqyrojë në tablotë e tij.

Currajt e Epërm janë një parajasë e rrallë që jeton prej shekujsh si realitet, si vlerë, si amanet, në shpirtin e hapat e çdo banori të këtij fshati alpin.

Currajt e Epërm janë një parajsë e vërtetë drejt së cilës do të shkojnë banorët e sotëm autoktonë të tij dhe vargnia e turistëve të botës, të lodhur nga qytetet e të joshur nga turizmi i këtij visi alpin. Currajt e Epërm do të kenë turizmin sipas stinëve: turizmin e bardhë e të gjelbër, por dhe turizmin historik, kulturor, shëndetësor, sportiv.

Aty, në Curraj të Epërm, sigurisht, së shpejti, përgjithnji, për kohërat e turistët, do të jenë në një tezgë tregu apo në ndonjë stendë muzeu dhe dy librat e deritanishëm të poetit vendali, Ndue Vatnikaj, vëllimet e tij poetike “Vargu im, shpirti im” (2011) dhe “Djepi i thyer” (2016).

Këta dy libra poetik të Ndue Vatnikajt, ashtu sikurse veprat e profesor doktor Murat Gecajt, publicistika e Agron Prebibajt, Dedë Qokajt, studimet e Ylli Prebibajt, e të tjerëve, në faqet e krijimtarisë së tyre rrezatojnë fort e mirë me genet poetike e letrare, me frymën biblike, epike e lirike të visit të tyre, Curraj i Epërm.

2.Currajt e Epërm janë Tokë e Krishtit. Jetë e mote.

Aty, Kisha Katolike, kjo “shtëpi e Zotit”, ka jetue dhe kur vendi ynë u ba ligjërisht ateist. Aty po bien dhe muret e kullave alpine maje thepit si “Kulla e Ngujimit”, po Kisha Katolike gjithmonë ringrihet, mbetet e re.

Aty, në Curraj të Epërm, njerëzit bajnë kryq për malet alpine dhe malet alpine bajnë kryq për banorët e këtij fshati besimtar të fismë.

Fryma e fytyra e besimit tek Zoti, në Krisht, në brengat e apelin për ardhmërinë e Currajve të Epërm e të Kohës së Re Shqiptare, ndihen me fuqi shpirti dhe me forcë vizionare në fjalën poetike të Ndue Vatnikajt.

3.Currajt e Epërm lartësinë mbidetare e kanë 800 m. Sikurse dhe qyteti i Korçës. Po, në kohën e sotme kur bota shkon deri në planetin Mars, në këtë fshat me histori e bukuri të rralla, ende nuk i ka shkue rruga e makinës apo të ngrihet nji teleferik.

Po kjo nuk do të thotë se në këtë trevë nuk ka shkue qytetrimi pellazg, ilir e arbnor, pasi në anën lindore të malit të Rrukut, rreth 1.000 m. lartësi, është nji shteg që lidh fshatin Curraj i Poshtëm me bjeshkët e tij dhe aty gjenden toponimet “Gjyteti i Madh” dhe “Gjyteti i vogël”, çka lidhet praktikisht me mure të trasha e taracimet e një vendbanimi të shek. III-IV pas Krishtit.

Albanologu i shquar Baron Nopçe në fillim të shek. XX, pasi shkoi dy herë në Curraj të Epërm, i propozoi Parlamentit të Austro-Hungarisë për ta shpall “Monument Kulture” këtë fshat të Nikaj-Mërturit, të Shqipërisë së Veriut. Kjo nuk po ndodh as sot me asnjë nga qeveritë shqiptare të Tranzicionit, të pakten për të shpallë “Monument Kulture” ndonjë objekt të damtuar si “Kulla e Thepit”, etj.

Gjithashtu, do të ishte me interes kombëtar shqiptar që “Eposi i Kreshnikëve”, “Kanga Maje-Krahu”, “Xhubleta” e Lahuta, që janë pasuri tipike e historisë e kulturës dhe të Currajve, të shpallen të shpallen Trashëgimi Botërore e UNESCO-s (Organizata Botërore për Edukim, Shkencë e Kulturë), të merren në mbrojtje prej saj.

Unë, kam pasë fat të kem disa herë, në disa raste, rrezatim nga Parajsa e rrallë “Curraj i Epërm”, nga qytetërimi i Currajve të Epërm, ndaj, sot, iu shpreh mirënjohje shpirtërore e publike:

E kam pasë mësuesen time të klasës së parë e të krejt fillores, mësuesen Drande Ramja, nuse në derën e Prebibajve.

Kryehere, kur isha në ciklin e lartë të 8-vjeçares, e kam pasë mësues të parë në udhën e poezisë, shkrimtarin e gazetarin Murat Gecaj, i cili, asokohe, kishte ardhë nga Tirana të punonte në Komitetin Ekzekutiv të Tropojës për kulturën dhe ishin shokë me babën tim, në nji institucion në qytetin tonë alpin. Ky personalitet, i origjinës nga Currajt e Epërm, më ka pasë ndihmue atëherit për me e botue poezinë e parë në revistën “Pionieri”.

Në vitet ’80, kur punoja me rininë në Tropojë,, në pranverë të vonë, jam kanë mysafir tek kulla mikpritëse e Pjetër Sokolit të Currajve të Epërm, tek kulla e djemve të tij: Ndue, Nikollë, Lulash e Gjin Vatnikaj. Kurrë ma nuk jam kanë në Curraj të Epërm, por kurrë në jetën time nuk e harroj atë pritje të madhe e të rrallë në atë kullë fisnike, bujare, gjallnike. Asokohe stinore kur mbaronin deri dhe turshitë, nana e fisme Linë Sokolja e kullës së Vatnikajve, i kishte koritat me tamel (qumësht), na pruni në sofër deri dhe mazë të zieme e mjaltë. Atë mazë të zieme në Curraj të Epërm ende nuk e kam hasë ndokund ndër vise e udhë të jetës time. Ishin prodhime “bio” të tokës së atyhit, të barit të shëndetshëm e të qindra luleve, të kullotave të shumta të atyhit. Mbi të gjitha, kulla e Vatnikajve ndriste nga gjithçka: nga bisedat, pastërtia, mikpritja, e gjithmonë dritë paçin ndër breza e kudo qofshin me banesë e jetesë këta njerëz të nderuar, njerëz me nder e të nderave, njerëz me kontribute e atribute.

Shenjë e rrezatim i këtij qytetërimi në/nga Currajt e Epërm është dhe vëllimi poetik “Djepi i thyer” i poetit të fismë Ndue Vatnikaj.

4.Në masmedia panshqiptare e në biseda rasti thonë se Currajt e Epërm janë një “vend i braktisur”. Jo. Kurrë. Nuk ka ndodh dhe as ka për të ngjarë ndonjiherë kjo. Currajt e Epërm i kanë banorët e vet të përjetshëm, të cilët rrijnë gjithmonë aty.

Aty, në Curraj të Epërm, rrijnë Orët e Zanat. Aty tek lumi që e ndan likpërmjet fshatin. Aty tek lugina që i mban kullat e tokat e fshatit. Aty tek lartësitë alpine që i rrijnë si kurorë bukurie e madhështie fshatit. Aty, në Curraj të Epërm, është “Ora” e çdo banori të atyhit, vendas në ikje e në rikthim. Aty është dhe “Ora poetike” e Ndue Vatnikajt, aty burimojnë librat e tij poetik.

Aty, në Curraj të Epërm, si në legjenda të moçme, ende jetojnë Kreshnikët. Aty enden Muja e Halili, vijnë e ikin Tanushat, Agët e Jutbinës. Aty asht mbledh nji kangë dhe për legjendarin Gjergj Elez Alia. Aty është një nga djepet e dekanatet e Eposit të Kreshnikëve. Argati i folklorit, Martiri i Krishtërimit, i përndrituri e i përvuajturi Bernard Palaj me bashkëpunëtorin e tij, Donat Kurti, autorë të veprës piedestalore “Visaret e Kombit”, thonë se “variantet e rapsodive ma të gjalla e ma të kullueta gjendeshin në Curraj të Epërm”. E, disa kangë të Eposit të Kreshnikëve i gjetën tek kangëtarët e lahutarët e shquar në Curraj të Epërm, tek Mëhill Preka dhe tek Shan Zefi, çka duhet me thane botnisht se pa kangët e këtyne të dyve, kjo vepra madhore “Visaret e Kombit” do të vinte pak e mangët, jo e plotë, për brezat shqiptarë e për studiuesit e botës.

Aty, në Curraj të Epërm, jetojnë përgjithmonë dhe krijuesit vendas, ata të penës letrare, të fjalës poetike, si poeti Ndue Vatnikaj me librat e tij të sotëm e të nesërm, pasi e kanë nji fjalë të moçme latinët: “Heronjtë vdesin, por shkrimtarët kurrë”.

5.Ndue Vatnikaj e ka pasë gjithmonë me vete poezinë, pasi trevat e mrekullueshme alpine Curraj i Epërm, Nikaj-Mërturi e Malësia e Gjakovës përherë kanë lind e rritë poetë. I ban vet toka me bukuritë e pasuritë e rralla, trashëgimia kulturore e madhe, historia e tyre e shquar.

Tek zemra e shpirti, mendja e fjala e Ndue Vatnikajt, siç jeton realisht e përgjithmonë Currajt e Epërm, frymon për mirë e burimon e pastër dhe poezia e tij, tekstet e kangëve të tij. Përndryshe, Ndue Vatnikaj, shoku im i mirë i shkollës së mesme në qytetin tonë alpin, sa ma shumë ecën në kohë, aq ma shumë i lartnohen vendlindja e poezia, i mbeten gjithmonë te dyja dashuri të reja e të përjetshme dhe kur lumturisht bahet gjysh me nipër e mbesa, dhe kur mirësisht po afirmohet poet me libra poetik të botuar e të mirëpritur nga lexuesit.

Kur e shfleton vëllimin poetik “Djepi i thyer” të poetit Ndue Vatnikaj, tek kapitulli “Shkrihej bora e bahej lotë”(që më kan thanë me e cek në fjalën time) shof qartësisht se në 12 poezitë e këtij kapitulli ka muzë nga Eposi i Kreshnikëve, ndihet fryma e Eposit të Kreshnikëve, ka shumçka nga homerika e Eposit të Kreshnikëve dhe e Gjergj Fishtës, si tek poezitë “Ibrahim Rugovës”, “Marash Ucit” të fisit të Hotit, “’In pesë vllazën” nga Perajt e Nikaj-Mërturit, “Mushak Haxhisë” të Valbonës, “Sokol Delisë”- derë e bajrakut të fisit të Nikajve, “Kangë për Pal Nikën” e Currajve të Epërm,, “Këngë për Man Avdinë e Palçit”, “Kukel Ndout” të Currajve të Epërm, “Avdyl Ukës”- hero nga Vushtri e Kosovës, “Këngë për Familjen e Babun Ukës së Perajve”, “Antigona Fazliut”- nga Drenica, dëshmorja ma e re e UÇK-së, ”Fran Zefit” – nga Gjonpepajt – martir i dritës në Gurore të Fierzës, “Këngë për Kol Nikollajn” e Klinës të Kosovës.

6.Aty, në parajsën Curraj i Epërm, malet takohen me qiellin, dielli lahet tek lumi i Currajve, kullat thepohen në luginë e mbi male, aty njerëzit flasin me Orët e Zanat, me Kreshnikët, aty njerëzit jetojnë me legjendat dhe prekin të ardhmen e vet.

Kudo në Shqipëri mund të pijsh nji kafe magjike me nji president apo kryeministër, me nji mbret, me nji shkrimtar kandidat për nobelist, me një biznesmen sheik, po vetëm në vendin e mrekullueshëm alpin Curraj i Epërm mund të pijsh një kafe hyjnore me Zotin.

Zoti i bekoftë Currajt e Epërm, Nikaj-Mërturin e Malësinë e Gjakovës!

Tiranë, 13 gusht 2016

SPECIALE PER DIELLIN: Prizren-DokuFest përmbyllet me ceremoni e çmime

August 14, 2016 by dgreca

– Në gjashtë kategori, në garë ishin gjithsej 107 filma. Çmim filmit të regjisorit serb Ognjen Glavonić “Thellësia dy” –“Depth two” (“Dubina dva” në serbisht), i cili ballafaqon Serbinё me krimet e kryera gjatё luftёs nё Kosovё në fundshekullin e kaluar/

-Derisa ka vijuar DokuFest, nga Kalaja e Prizrenit është shikuar perëndimi i diellit nën tingujt e iso-polifonisë shqiptare, nga Grupi Jonianët/

PRIZREN, 14 Gusht 2016-Gazeta DIELLI-Behlul Jashari/ Në qytetin e Prizrenit natën e kaluar është përmbyllë Festivali Ndërkombëtar i Filmit të Shkurtër dhe Dokumentar, DokuFest, edicioni i 15-të jubilar, me ceremoninë e ndarjes së çmimeve në Kinemanë Lumëbardhi, pas vendimeve të jurive.

Në gjashtë kategori, në garë ishin gjithsej 107 filma, ndërsa në garën për filmin më të mirë të Ballkanit fituesi është filmi i regjisorit serb Ognjen Glavonić “Thellësia dy” –“Depth two” (“Dubina dva” në serbisht), i cili ballafaqon Serbinё me krimet e kryera gjatё luftёs nё Kosovё në fundshekullin e kaluar.

Tregimi i filmit, sipas prezantimit të DokuFest, është ky: “1999: Derisa NATO po bombardonte Jugosllavinë, një kamion me 53 trupa të vdekur zhytet në Danub pranë kufirit me Rumaninë. Asnjë hetim nuk ndërmerret. Më parë, në Suharekë, Kosovë: policia serbe tubon fshatarët. Një grua përjeton gjëra të tmerrshme, trupat zhduken në varret masive të largëta. Për njerëzit thjeshtë pothuajse nuk ka konsideratë. Ngjarje monstruoze, çdo dhe secila hollësi të organizuara në bazë të një logjistike të dhunës nga një shtet që zbaton një plan sekret vdekjeprurës kundër popullsisë së vet. ‘Dubina dva’ me sukses mat të vërtetën. Njerëzit mund t’i vrasin njerëzit, por jo edhe kujtimet”.

Deklarata e jurisë në përbërje Eric Hynes, Marek Septimus, Maria Bonsanti ishte kjo: “Për filmin të cilin të gjithë e konsideruam të përmbushur në aspektin kinematografik aq sa është shkatërrues moralisht, duke e përdorur një gjuhë për t’ia përshtatur temës së tij që e kombinon dëshminë në audio me pamje nga peizazhe të braktisura tragjikisht, duke e vënë shikuesin në pozitën edhe të reflektimit historik edhe të nëpërkëmbjes aktuale, dhe duke ofruar një betejë të shtresuar, emocionale dhe intelektuale të cilën nuk do ta harrojmë shpejtë, me admirim të thellë, mirënjohje dhe entuziazëm e shpërblejmë filmin ‘Depth two’ nga Ognjen Glavonic me çmimin Best Balkan Documentary”.

Organizatorët janë shprehur shumë të kënaqur me ecurinë e festivalit dhe falenderimet ishin edhe për iso-polifoninë për ngrohtësinë që solli me muzikën shqiptare nga jugu. Derisa ka vijuar DokuFest, nga Kalaja e Prizrenit është shikuar perëndimi i diellit nën tingujt e iso-polifonisë shqiptare, nga Grupi Jonianët.

Në DokuFest 2016, festivalin e hapur në 5 gusht me ceremoninë e zhvilluar në kinemanë mbi lumin Lumëbardh, sipas orgnizatorëve, u shfaqen 238 filma nga 57 shtete të botës, mes tyre Shqipëria e Kosova, që janë përzgjedhur nga një numër rekord – mbi 5 mijë aplikime.

Korrupsioni ishte tema qendrore e DokuFest 2016, ndërsa janë mbajtur punëtori, panele, debate, master klasa, ekspozita dhe një seri e organizimeve në kuadër të DokuNights, që kanë përfshirë edhe yjet botërorë si Omar Souleyman dhe Yasmine Hamdan.

DokuFest e nisi udhën e tij në vitin 2002, me shfaqjen e një numri të madh filmash dhe me pjesëmarrjen e një publiku të gjerë, artistësh nga rajoni dhe bota, duke e shndërruar qytetin historik të Prizrenit, më të madhin jugor të Kosovës pranë kufirit me Shqipërinë, edhe në një kryeqytet filmi çdo verë.

Njoftimi i plotë dërguar nga Festivali: DOKUFEST XV SHPALL FITUESIT!

Në ceremoninë e ndarjes së çmimeve, që u mbajt sot në Kinemanë Lumbardhi në Prizren, pas vendimit të jurisë, u shpallën fituesit e edicionit të 15 të Dokufest-it. Nga gjashtë kategori, në garë ishin gjithsej 107 filma. Në fund do të jepet edhe çmimi i publikut.

Duke arritur që për nëntë ditë të organizojë aktivitete nga më të ndryshmet, gjatë festivalit janë shfaqur 238 filma nga 57 shtete, janë mbajtur punëtori, panele, debate, master klasa, ekspozita dhe një seri e organizimeve në kuadër të DokuNights, që kanë përfshirë edhe yjet botërore si Omar Souleyman dhe Yasmine Hamdan, Prizreni edhe njëherë u kthye në qytetin ku gërshetohet kinemaja dhe kultura.

Ju lutem gjeni listën e fituesve më poshtë:

GARA PËR FILMIN MË TË MIRË TË BALLKANIT – FITUESI: THELLËSIA DY nga Ognjen Glavonić

Juria: Eric Hynes, Marek Septimus, Maria Bonsanti

Deklarata: Për filmin të cilin të gjithë e konsideruam të përmbushur në aspektin kinematografik aq sa është shkatërrues moralisht, duke e përdorur një gjuhë për t’ia përshtatur temës së tij që e kombinon dëshminë në audio me pamje nga peizazhe të braktisura tragjikisht, duke e vënë shikuesin në pozitën edhe të reflektimit historik edhe të nëpërkëmbjes aktuale, dhe duke ofruar një betejë të shtresuar, emocionale dhe intelektuale të cilën nuk do ta harrojmë shpejtë, me admirim të thellë, mirënjohje dhe entuziazëm e shpërblejmë filmin DEPTH TWO nga Ognjen Glavonic me çmimin Best Balkan Documentary.

Juria e njejtë zgjodhi për “Çmim Special” në kategorinë për FILMIN MË TË MIRË TË BALLKANIT filmin SOMETHING ABOUT LIFE nga Nebojsa Slijepcevic.

Deklarata: Juria deshi të falënderojë grupin e filmave të shkurtër tepër të fuqishëm që ishin në garë, si Postcards from Manila, A Short Family Film, dhe It Could Be a Film. Por filmi i cili qëndroi me ne gjatë gjithë javës është një film i vëzhgimit me respekt dhe kureshtje të madhe, një portret i vogël megjithatë i thellë i një vajze të re që ka një familjaritet të lindur me bashkëpunimin. Juria i jep mirënjohje të veçantë filmit SOMETHING ABOUT LIFE nga Nebojsa Slijepcevic.

Juria e njejtë zgjodhi FILMIN MË TË MIRË NGA REGJISORI BALLKANIK NË ARDHJE: TOURISM (TURIZMI) nga Tonci Gacina.

Deklarata: Për filmin i cili i qaset me ndjeshmëri të madhe, humor dhe humanitet një subjekti të cilit një tjetër regjisor thjesht mund ta përqeshte, një film që zë të gjithë ekosistemin, nga punëtorët deri te pushuesit, nga uji në ajër, me një kamerë të kujdesshme, të qetë dhe të gjithëpranishme. Ky është regjisori të cilin jemi shumë të emocionuar ta përcjellim në të ardhmen. Çmimi Best Balkan Newcomer i shkon filmit TOURISM nga Tonci Gucina.

Juria e njejtë zgjodhi për “Çmim Special” në kategorinë për FILMIN MË TË MIRË NGA REGJISORI BALLKANIK NË ARDHJE filmin DRUMS OF RESISTANCE nga Mathieu Jouffre.

Deklarata: Për filmin i cili merr formën e bashkëbisedimeve, një shkëmbim i hapur i kujtimeve personale, që e lejon të shkuarën të dalë në të tashmen si diçka relevante derisa gjithashtu e përdor dialogun dhe përcjelljen e përvojës si mjet rezistence; Juria i jep një mirënjohje të veçantë filmit DRUMS OF RESISTANCE nga Matthieu Jouffre.

FILMI MË I MIRË DOKUMENTAR NDËRKOMBËTAR I METRAZHIT TË GJATË – FITUESI: OLEG AND HIS RARE ARTS nga Andrés Duque

Juria: Carlos Ramos, Jetmir Idrizi, Luke Moody, Nick Pinkerton, Rachael Rakes

Deklarata: Oleg and His Rare Arts është një dokumentar i pazakontë muzikorë që lejon personazhin ta udhëheq filmin, një personazh i paimitueshëm të cilit i jepet hapësira dhe koha në të cilën mund ta shpalosë veten në kohën e tij të mirë. Montimi është i çuditshëm dhe i shkathtë, duke i zgjedhur momentet e buta, të shkëlqyera, rrëfyese në kohë të përsosur, duke ndryshuar në vazhdimësi në mes të interpretimeve të gjata dhe të shkurtra.

Juria e njejtë zgjodhi për “Çmim Special” në kategorinë për FILMIN MË TË MIRË DOKUMENTAR NDËRKOMBËTAR TË METRAZHIT TË GJATË filmin ON FOOTBALL nga Sergio Oksman.

Deklarata: Filmi shumë tërheqës i Sergo Oksman e sajon strategjinë e tij – një sekuencë e xhirimeve me kamerë kryesisht të rregulluar, duke dokumentuar bashkimin e regjisorit me babanë e tij të larguar gjatë periudhës së Kupës Botërore në Brazil – dhe nuk e braktis orientimin e tij edhe përballë tragjedisë: Tragjedisë së një adhuruesi, dhe tragjedinë e të birit. Ashpërsia e qasjes së Oksmanit e zmadhon më shumë se sa e qetëson ndikimin emocional të imazheve, në një film i cili në mënyrë elokuente, thjesht e shpreh shkallën në të cilën sporti mund të luaj rolin e një kanali komunikimi në mes të burrave të heshtur e të tërhequr.

FILMI MË I MIRË DOKUMENTAR NDËRKOMBËTAR I METRAZHIT TË SHKURTËR – FITUESI: IMPRESSIONS OF A WAR nga Camilo Restrepo

Juria: Carlos Ramos, Jetmir Idrizi, Luke Moody, Nick Pinkerton, Rachael Rakes

Deklarata: Impressions of a War pikturon një fotografi të fuqishme dhe të thellë të konfliktit të brendshëm të 70 viteve të fundit në Kolumbi. Duke u larguar nga papërsosuria e gazetave vendore, Camilo Restrepo krijon një univers të shkëlqyer ku këto të meta janë të pranishme në strukturën e filmit, duke theksuar një kombinim të pasur dhe kuptimplotë të shtresave që i drejtohen aspekteve historike, politike dhe njerëzore të rajonit.

Juria e njejtë zgjodhi për “Çmim Special” në kategorinë për FILMIN MË TË MIRË DOKUMENTAR NDËRKOMBËTAR TË METRAZHIT TË SHKURTËR filmin THE PARK nga Randa Maroufi.

Deklarata: The Park ofron një vizion të guximshëm koreografik të rinisë marokene. Dekonstruktimi i regjisorit të fenomenit ‘selfie’ na jep një vetëdije më të lartë për politikën dhe kompozimet artificiale të këtyre imazheve. Secila kornizë është e mbushur pamje të brishta të testosteroneve si friza antike gati për tu shkatërruar.

FILMI MË I MIRË PËR TË DREJTAT E NJERIUT – FITUESI: HOMELAND (IRAQ YEAR ZERO) nga Abbas Fahdel

Juria: James Longely, Mustafa Kerem Yuksel, Tue Sten Muller

Deklarata: Një dokumentar monumental dhe i papërkulur që me qetësi shpalos rutinën ditore të një familje irakiane që vërtitet buzë një tragjedie, Homeland e personalizon çmimin e vërtetë të luftës përmes vështrimit plot respekt të regjisorit.

Juria e njejtë zgjodhi për “Çmim Special” në kategorinë për FILMIN MË TË MIRË PËR TË DREJTAT E NJERIUT filmin STARLESS DREAMS nga Mehrdad Oskouei.

Deklarata: Një film dokumentar i një hijeshie të rrallë, Starless Dreams eksploron botën e brendshme të grave të burgosura në Iran me një saktësi emocionale të pashlyeshme dhe ndjeshmëri ndaj subjektit të tij.

FILMI MË I MIRË PËR AMBIENTIN – FITUESI: WHEN TWO WORLDS COLLIDE nga Heidi Brandenburg dhe Mathew Orzel

Juria: Defne Koryurek, Diego Mas Trelles, Martin Horyna

Deklarata: Patëm një ndjenjë shumë të fuqishme për sinqeritetin e punës, përkushtimin e përzemërt dhe respektin për personazhet dhe njerëzit e përfshirë. Prandaj, do të donim t’i falënderonim regjisorët dhe ekipin për sjelljen e një barbarizmi aq të madh që mori jetët dhe rrezikoi jetesën e shumë të tjerëve. Do të donim t’ia jepnin çmimin filmit When Two Worlds Collide.

Juria e njejtë zgjodhi për “Çmim Special” në kategorinë për FILMIN MË TË MIRË PËR AMBIENTIN filmin THE WOODS DREAMS ARE MADE OF nga Claire Simon

Deklarata: Do të donim t’i jepnim një mirënjohje të veçantë punës e cila paraqiti një sfidë aq të madhe për ne. Ne e falënderojmë regjisoren dhe ekipin e saj që na dha rastin ta shohim ekologjinë nga një këndvështrim tërësisht ndryshe. E falënderojmë për sfidën filmin The Woods Dreams Are Made Of.

FILMI MË I MIRË I SHKURTËR – FITUESI: IMPORT nga Ena Sendjevic

Juria: Anri Sala, Barbara Orlicz – Szczyputa, Christopher Tidman

Deklarata: Juria e shpërblen me çmimin e parë një vështrim intim në natyrën absurde të fillimeve të reja. Përmes përdorimit të teknikave vizuale unike për kohën e tyre, ai eksploron një temë që është edhe sot relevante. Një vështrim i çuditshëm në Migrimin, Ndarjen, Integrimin, Pranimin dhe Familjen në kërkim të një normaliteti të ri.

Juria e njejtë zgjodhi për “Çmim Special” në kategorinë për FILMIN MË TË MIRË TË SHKURTËR filmin FRANKFURTER STR. 99A nga Evgenia Gostrer

Deklarata: Një fotografi e çastit e një jete të rëndomtë të pak ditëve më parë e treguar në mënyrë unike përmes stilit të veçantë të animuar. Një përzierje e animacionit me dokumentar, që nuk kombinohet shpesh në rrëfim, formohen bashkë në mënyrë të përkryer për të eksploruar këtë marrëdhënie.

GARA KOMBËTARE – FITUESI: PERFORMANCË nga Dritëro Mehmetaj

Juria: Blerta Basholli, Christoffer Olofsson, Eriola Pira

Deklarata: Për mjeshtrinë në formën e filmit të shkurtër artistik në një histori të plotë dhe imponuese të dy studentëve dhe negociatave të tyre të përditshme në skenë dhe jashtë saj. Performanca autentike, skenari i zgjuar dhe regjia bindëse ia del të shpalos ëndrrat dhe luftërat e personazheve me një kujdes dhe integritet që refuzon përfundimet e lehta në lidhje me profesionin e tyre të zgjedhur apo vetë-vlerësimin.

Juria e njejtë zgjodhi për “Çmim Special” në kategorinë për GARËN KOMBËTARE filmin I KISSED YOU KISS ON YOUR GIRLFRIEND’S CHEEK, IT WAS STILL WET nga Samuel Weniger, Dardan Zhegrova

Deklarata: Për bastisjen e tij ambicioze në një drejtim të ri, me pamje joshëse në aspektin vizual, poetik dhe zanor, që kombinohen për të krijuar një film të shquar.

ÇMIMI I AUDIENCËS

“Batusha’s House” Tino Glimmann dhe Jan Gollob

ÇMIMI I BANKËS PROCREDIT PËR EKOVIDEO-N MË TË MIRË

Fituesit e garës EkoVideo jane:

Besnik Boletini
Indrit Loshi
Agon Veselaj

OBAMA, Përpara se të ishte president, ai ishte profesori im i juridikut

August 14, 2016 by dgreca

Përktheu për “Diellin”, Herion Kërcelli/

Për më shumë se 10 vjet, presidenti Obama dha mësim tek Universiteti i Cikagos, në fakultetin juridik, një institucion ku Ai tregoi aftësi e profesionalizëm të lartë gjatë debateve dhe diskutimeve për këtë spektër të rëndësishëm në drejtësinë amerikane. Këtu, Profesori i ndjerë Antonin Scalia, punoi profesor për disa vjet dhe shpalosi pamjen origjinale te Kushtetutës së SHBA. Theksoj se, Univeristeti i Cikagos është një institucion ku të gjitha pikëpamjet trajtohen me respekt dhe njëkohësisht janë subjekti ndaj të njëjtës sfidë rigoroze.

Kohë më parë Presidenti Obama u kthye nga Shtëpia e Bardhë për në Cikago, ku sqaroi studentët e juridikut rreth përfitimeve të qëndrueshme të një Gjykate Supreme të paanshme dhe se, si procesi i konfrontimit të tanishëm në senat mbart pasojat potenciale që zgjatin gjatë për disa prej vlerave kushtetuese më të rëndësishme në SHBA.

Për herë të parë në kujtimin e kohëve të fundit, Republikanët e Senatit janë duke refuzuar kategorikisht për të marrë në konsideratë një nominim të Gjykatës Supreme, sepse ata shpresojnë se një parti tjetër do të fitojë zgjedhjet e reja. Nuk është e qartë nëse Senati do të mohojë në fund të fundit nominimin e presidentit, në një gjyq ose një votë për një vit tjetër. Kështu përpara se pozicionet të veshtirësohen, kjo është kohë e mirë për të gjithë ne që të shohim mbrapa dhe të mendojmë për kosto të tjera të veprimit potencial drejt drejtësisë në SHBA.

Profesor Obama, si shumica e profesorevë të juridikut, përdor hipotezën për të ilustruar pikëpamjet e tij. Kështu duhet vlerësuar ky fakt: Cfarë ndodh nëse Senati pasues deklaron që absolutisht asnjë prej takimeve të Gjykatës Supreme do të konsiderohej i pavlefshëm jo vetëm në vitin e fundit të kohës së presidentit, por për kohën e plotë të presidentit, pavarësisht sa vende pune të lira mund të afrojë, sepse ata shpresonin se dikush tjetër do të zgjidhej katër vjet më vonë?

Nuk është e lehtë të krijosh një sistem gjyqësor të paanshëm kur njerëzit i zgjedhin dhe konfirmojnë gjykatësit tanë, të cilët janë zgjedhur dhe trashëguar në mënyrë partizane, në një kohë kur kërkohet bashkëpunimin mes presidentit dhe udhëheqjes së Senatit, që shpesh përfaqëson parti të ndryshme. Kështu, ne besojmë se udhëheqësit politikë kapërcejnë numërimet politike të momentit për të rezervuar dicka që përfitojmë ne të gjithë: një sistem i vërtetë i pavarur i drejtësisë. Ka dicka të pacmuar dhe me pushtet rreth një drejtësie të pavarur, një segment qeverisës që mund dhe duhet të mbajë paanshmërinë në sistemin tonë politik. Eshtë e vështire për ta bërë.

Të gjithë ne duam gjykatës që janë të respektuar, të pavarur, të paanshëm dhe të drejtë.

Unë mendoj se ne i duam profesorët e juridikut të ardhshëm që të na shpjegojne se si në v.2016, filloi një cikël partishmërie në takimet juridike dhe konfirmimet për këtë fushë të rëndësishme. Një drejtësi e pavarur, e lindur nga zemra e kushtetutës sonë, është shumë e rëndësishme për të rrezikuar.

Kjo është një nga mësimet kryesoreë që unë mësova nga profesor Obama. Unë shpresoj se senatorët tanë do e marrin atë mësim seriozisht gjithashtu.

Falenderime,

Dan Johnson

Viti i 2000

Universiteti i Cikagos, Fakulteti Juridik

Cikago, Illinois, Foto e Ditës: “Para se të ishte President, ai ishte një profesor i drejtësisë. Profesori im. “Dan Johnson, Universiteti i Çikagos, Shkolla e Juridikut, Klasa e vitit 2000”.

Në foto: Profesori i atëhershëm, tani president Barack Obama, Ellen Fulton, Joe Khan, dhe Dan Johnson, në Universitetit e Cikagos, Fakulteti Juridik, viti 1999.

Photo Of The Day: “Before he was President, he was a laë professor. My professor.” —Dan Johnson, The University of Chicago Law School Class of 2000.