Archives for October 2017

SHBA Kosovës pajisje për kontrollin e kufirit

October 6, 2017 by dgreca

-SHBA i dhuron Kosovës pajisje për kontrollin e kufirit në vlerë prej 1 milion dollarëve/

-Ambasadori i ShBA-ve, Greg Delawie, theksoi se Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë të përkushtuara për të bashkëpunuar me Institucionet e Kosovës për forcimin e kufijve, sepse sipas tij kufijtë e fortë i lehtësojnë udhëtarëve të ligjshëm të kalojnë kufirin por edhe parandalojnë krimin dhe korrupsionin/

PRISHTINË, 5 Tetor 2017-Gazeta DIELLI/ “Ministria e Financave është shumë falënderuese ndaj Ambasadës së SHBA-ve për gjithë ndihmën që ka ofruar për Doganën e Kosovës, duke përfshirë edhe këtë donacion që është me vlerë të madhe për ne, sidomos në këtë kohë kur Dogana po ngarkohet çdo ditë e më shumë me detyra, në veçanti në zbatimin e ligjit për të ofruar një siguri më të madhe për qytetarët e vendit”, tha sot ministri i Financave Bedri Hamza në ceremoninë e dhënies së donacionit për Ministrinë e Punëve të Brendshme, Ministrinë e Financave dhe Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë nga Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës.Programi për Kontrollin e Eksportit dhe Sigurisë së Ndërlidhur Kufitare të SHBA-ve (EXBS) dhe Departamenti i Energjisë (DOE) kanë dhuruar pajisje në vlerë prej 1 milion e 100 mijë dollarë për Ministrinë e Punëve të Brendshme – Policinë Kufitare dhe Qendrën Kombëtare për Menaxhimin e Kufirit, Ministrinë e Financave – Doganat, Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë – Departamentin për Kontrollin e Tregtisë me Mallra Strategjike dhe Agjencinë e Kosovës për Mbrojtjen nga Rrezatimi dhe Siguria Bërthamore.

Me këtë rast, ministri Hamza tha se “Përfitimet nga ky donacion janë shumë dimensionale, e para Dogana e Kosovës do të jetë e pajisur me informata më të besueshme nga baza e re e të dhënave që po përditësohet në Qendrën Nacionale për Menaxhimin e Kufijve, e që ndikon në rritjen e efikasitetit dhe kualitetit të punës së Doganës. E dyta përfiton Ministria e Financave si dhe bizneset, sepse Ministria e Financave do të ketë të hyra më të mëdha në buxhet nga luftimi i kontrabandës, ndërsa bizneset do të kenë një ambient më të mirë për të bërë biznes.“Por, nga ky donacion përfituesit më të mëdhenj do të jenë qytetarët e Kosovës të cilët do të ndihen më të sigurt nga përdorimi i llojeve të ndryshme të mallrave të cilat gjenden në tregun tonë, duke përfshirë edhe luftimin e hyrjes së drogave të ndryshme, armëve etj”, shtoi Ministri Hamza.Ambasadori i ShBA-ve, Greg Delawie, theksoi se Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë të përkushtuara për të bashkëpunuar me Institucionet e Kosovës për forcimin e kufijve, sepse sipas tij kufijtë e fortë i lehtësojnë udhëtarëve të ligjshëm të kalojnë kufirin por edhe parandalojnë krimin dhe korrupsionin.“Jemi shumë krenarë për punën tonë në aftësimin e zyrtarëve me metodat më të reja, por edhe për bashkëpunimin që këto agjenci të kenë pajisje që iu nevojiten për të kryer operacione efikase dhe të efektshme”, shtoi ambasadori Delawie.Ministri i Punëve të Brendshme Flamur Sefaj, tha se “MPB është e përkushtuar që të punojë së bashku me Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe vlerësoi se ky donacion është shumë i mirëseardhur për Kosovën, me qenë se kufijtë e fuqishëm promovojnë sigurinë e brendshme dhe rajonale”.Ndërsa, ministri i Tregtisë dhe Industrisë Bajram Hasani, duke shprehur mirënjohje për ndihmën e SHBA-ve për institucionin që ai drejton tha se ky bashkëpunim shpresoj se do të vazhdojë edhe në të ardhmen me qëllim të ngritjes së cilësisë dhe performancës së institucioneve tona në kontrollim më të mirë të kufirit./b.j/

Pse Shqipëria u përjashtua nga Samiti i Varnës?!

October 6, 2017 by dgreca

2 enver-Bytyci-1

Shkruan: Enver Bytyçi/Kryeministrat e katër vendeve ballkanike, Greqisë, Rumanisë, Bullgarisë dhe Serbisë, janë mbledhur sot në Varna të Bullgarisë, në një takim, të cilin Tcipras nuk e konsideron si politik, por që “Huffington Post” e konsideron si praktik dhe të rëndësishëm për gjeopolitikën e rajonit. Nga takimi ka dalë një kërkesë e përbashkët për Presidentin e Komisionit Europian, Junker, që ky komision të financojë ndërtimin e një linje hekurudhore që lidh Selanikun me qytetin bregdetar të Bullgarisë, Varna.
Ndonëse takimi në fjalë është motivuar me axhendën e Samitit të Selanikut të vitit 2003 për integrimin e vendeve të rajonit në BE, Shqipëria dhe Maqedonia nuk janë ftuar të bëhen pjesë e tij, edhe pse këto dy vende ishin asokohe pjesë e kësaj axhende. Ndërsa me shpalljen e pavarësisë së tij edhe Mali i Zi që prej vitit 2006 konsiderohet pjesë e asaj axhende. Pa folur për Bosnjë-Hercegovinën dhe Kosovën. Në fakt axhenda e tri prej këtyre katër vendeve është kundër integrimit të Kosovës në BE, sepse këto tri vende, përkatësisht Greqia, Rumania dhe Serbia nuk duan ende ta njohin shtetësinë e saj. Pra, deklarata e kryeministrit grek se takimi na qenka në vazhdën e përpjekjeve që prej Selanikut të 2003 për integrimin europian bie poshtë. Në atë samit nuk ishte vendosur thjesht për Serbinë, por për të gjitha vendet e rajonit.
Ky samit i tri vendeve të BE-së plus Serbia do të rimblidhet herën tjetër në Beograd. Duket kështu se është themeluar një aleancë midis këtyre katër vendeve. Po t’i referohemi historisë, atëherë me samite të tilla asocohet Aleamva Ballkanike e vitit 1912, kur katër vende balklkanike, përkatësisht Serbia, Greqia, Bullgaria dhe Mali i Zi u bënë bashkë politikisht e ushtarakisht dhe në emër të luftës kundër Perandorisë Osmane kërcvënuan ekzistëncën fizike të shqiptarëve si dhe ekzistencës politike të Shqipërisë dhe Maqedonisë. Pikërisht këto dy vende janë përjashtuar nga samiti i Varnës. Eshtë përjashtuar dhe Mali i ZI, i cili tashmë ka ndërruar lokomotivën e lëvizjes nga Lindja në Perendim. Por vendin e Podgoricës e ka zënë Bukureshti, ndonëse Aleanca Ballkanike në fazën e dytë të ekzistëncës së saj para 104 vitesh u drejtua kundër Rumanisë.
A do të thotë kjo se këto katër vende po komplotojnë edhe sot kundër Shqipërisë, Kosovës dhe Maqedonisë?! Vështirë të bëhet një paralele me situatën e zhvilluar para një shekulli, megjithatë në rend të ditës ishin të njëjtat aspirate, kërkesa dhe probleme për gjeopolitikën ballkanike si edhe sot. Por sot është shtuar në rajon një aktor i ri dhe i rëndësishëm gjeopolitik, NATO dhe SHBA. Ndikimi amerikan dhe prezenca e BE-së në rajon është e fuqishme dhe tri nga këto vende janë anëtare të BE-së dhe NATO-s. Pra politikisht janë në të njëjtin tren si dhe Shqipëria, Maqedonia e Mali i Zi. Por ka një lidhje që shkon përtej politikës, ajo është lidhja sentimentale lindore ortodokse si dhe interesi i përbashkët për një infrastrukturë që kontrollohet prej këtyre vendeve, duke përjashtuar vendet e tjera të rajonit. Nëse dikujt në Ballkan do t’i duhet të dominojë, ai detyrimisht do të duhet të kishte përparësi në ngritjen e vendit të tij si fuqi ekonomike dhe si nyje lidhëse e urave të komunikimit mes kontinentin europian me pjesët e tjera të botës, madje të bëhej urë lidhëse në këtë kommunikim të Fuqive të Mëdha ekonomikë të botës. Serbia e Greqia e preferojnë këtë status, për pasojë është në interesin e tyre që Shqipëria, Maqedonia e Mali i Zi, Kosova dhe Bosnja po e po, të injorohen dhe të mbeten në bisht të iniciativave rajonale. Bullgaria dhe Rumania gjithashtu nuk kanë arësye të imponojnë qëndrimet e tyre. Për pasojë më shumë se gjysma e kryeministrave të rajonit munguan në Samitin e Varnës dhe me shumë gjasa do të mungojnë në samitet e ardhshme.
Ajo që bie në sy ka të bëjë me atë se samiti i katër vendeve të mësipërme duket se përballet dhe konkuron Axhendën e Berlinit për rajonin. Kjo arësyetohet me faktin se tri vendet anëtare të BE-së, përkatësisht Greqia, Rumania dhe Bullgaria, duken të pakënaqura për zbehjen e rolit që kishin si “kujdestare” e për integrimet europiane të Ballkanit Perendimor. Selaniku ishte qendra e projekteve europiane për “përgatitjen e vendeve të Ballkanit për në BE”. Axhenda e Berlinit ka mbyllur rubinetin e parave që Brukseli i destinoi për xhepat e Athinës. Prandaj mund të duket si organizim inatçor e si një lëvizje politike me qëllim imponimin e rolit të këtyre tri vendeve për procesin e integrimeve europiane.
Megjithatë fakti që vetëm një nga 6 vendet e rajonit të interesuara për integrime euro-atlantike merr pjesë në këtë samit e bën gjithçka të dyshimtë dhe çon në hamendësime gjeopolitike më të thelluara. Rumania dhe Bullgaria janë vende që kanë pakte ushtarake me NATO-n dhe SHBA-të. Megjithatë në të dy këto vende ka një opozitë të fuqishme proruse. Greqia e Tciprasit dhe vetë kryeministri grek kanë shfaqur hapur prirjen për një lidhje të qëndrueshme në boshtin Moskë-Athinë. Ndërsa Beogradi sapo pranoi dhuratën ruse të avionëve luftarakë, ndërkohë që oficerët e të dy vendeve punojnë me instruksione për përdorimine tyre. Në Moaskë para pak javësh u promovua edhe njëherë iniciativa e Lidhjes Ortodokse, një aleancë e themeluar që në fillimin e shekullit XIX, e cila ka për qëllim grupimin gjeopolitik të ortodoksisë kundër civilizimeve të tjera.
Retorika e këtyre ditëve katalanjase në Beograd është e fuqishme kundër mëvehtësisë së Kosovës, që shkoi deri te një precedent i panjohur më parë, letra që Vuçiç u ka dërguar 22 vendeve të BE-së që ato të tërheqin njohjen e shtetit të Kosovës. Orekset e Beogradit, por deri diku edhe të Athinës, janë shtuar në raportet me Moskën. Athina mund të kërkojë ndryshimin e kursit të saj në vijën e vjetër tradicionale ortodokse edhe për shkak të Turqisë, me qëllim që të mbështetet te ndikimi i Moskës për të neutralizuar qëndrimet e veprimet antigreke të Ankarasë. Të gjitha janë në tavolinë dhe asgjë nuk është më si më parë. Secili bën llogaritë e tij dhe në këto llogari kërkon të përfitojë sa më shumë.
Tirana zyrtare nuk ka reaguar ende dhe nuk pres që ajo të reagojë për këtë përjashtim që i bëjnë vendet e tjera të rajonit. Krerët e shtetit e dijnë tashmë se ky përjashtim nuk ka ndodhur nga frika e prishjes së protokollit të atleteve të kryeministrit tonë, por nga shkaqe madhore gjeopolitike. Megjithatë urojmë që kjo ngjarje të kthjellojë Tiranën zyrtare se është e pammundur të mbështetesh në “sinqeritetin” e politikave serbe për bashkëpunim gjithëpërfshirës me Beogradin. Edhe partizanët shqiptarë më 1944-1948 betoheshin në vëllazërim-bashkimin shqiptaro-serb, por dardha e pati bishtin prapa. Nga vëllezër shqiptarët e serbët u shndërruan brenda natës në armiqtë më të mëdhenj të rajonit. Natyrisht armiq ideologjikë, derisa Kosovën e lanë në mëshirën e fatit nën siglën e bashkim-vëllazërimit!

DY DEKADA TË TV KULTURA SHQIPTARE

October 6, 2017 by dgreca

Asllani Portret-66

Nga Asllan Bushati/Ishte prilli i vitit 1998. Problemet ne Kosovë po zjenin . Gjak shqiptarësh po derdhej nga shtypja, dhuna e reprezaljet e skadroneve ushtarako-policore të Milloshevicit. Diaspora ishte ngritur në këmbë në SHBA, Europë e kudo në mbrojtje të Kosovës. Fondacioni “Vendlindja thërret” bënte dy mitingje në dite (si edhe organizma të tjerë të diasporës), për të ndërgjegjësuar komunitetin vecanërisht në tri shtetëshin NY, NJ dhe Kenerika, e për të mbështetur me të gjitha mënyrat e mjetet, formacionet e ardhëshme ushtarake të Kosovës. Në kuadër të kësaj veprimtarie në disa zyra në Artur Avenue në Bronx dhe në mjediset e Royall Regency Hotel në Yankers të NY, së bashku me disa kolegë të tjerë, i ishim futur punës për ngritjen dhe stërvitjen e “Batalionit Atllantiku”. Aty erdhën shumë reporter televizionesh të cilët donin të filmonin dhe të merrnin intervista, por ne për të mbrojtur punën tonë nga ndonjë keqbërës, nuk pranuam të publikonim atë që po bënim (me përjashtim të të autorizuarve të Shtetit Amerikan). Ne si shtaf drejtues , kishim autorizuar( për efekt arkivi) Zotin Gani Bllaka të bënte foto-portretin e cdo pjesëmarësi të Batalionit Atllantiku dhe të filmonte disa pjesë të ngritjes e stërvitjes së Batalionit, filmime të cilat do ti shërbenin historisë së ardhme së UCK-së.

Por ndërkohë që po punonim ,erdhi të na takonte edhe Zoti Adem Belliu , cili kishte filluar që në 1997, një program televiziv një orësh në gjuhën shqipe i njohur me emrin” TV Kultura Shqiptare” . Ishte hera e parë që e takoja dhe përnjëherësh më krijoi përshtypjen e intelektualit e atdhetarit të formuar me idetë dhe prakticitetin e kohës, e larg slloganeve e steriotipeve të së shkuarës. Pasi shkëmbyem disa mendime me Zotin Adem, ramë dakort se do të ishte një gjë e mirë për të ardhmen që edhe TV-ja Kultura Shqiptare ta filmonte këtë veprimtari. Ashtu u bë, dhe që nga ajo kohë e deri më sot po bëhen dy dekada që shohim, ndiejmë e shijojmë gjithë programet e TV Kultura Shqiptare së bashku me familjarët, miqt, shokët, vatranët dhe gjithë bashkatdhetarët në SHBA. Ai tashmë midis nesh është një “familjar” shtesë cdo ditë e cdo natë.

Programi i ketij TV, nisi si një program kulturor një orësh në javë, por në këto njëzet vite, ai ka pësuar një evolucion të vërtetë zhvillimi. Ai ka ardhur duke u shtuar në orë transmetimi, është pasuruar në përmbajtje, është përsosur figura, dritëhijet, portreti, këndi i shikimit, titrat, zëri, transmetimi etj. Eshtë bërë jo vetëm kulturor por dhe informues, është bërë jo vetëm hulumtues por edhe arenë debate për problemet shqetësuese të komunitetit madje dhe të Kombit.Eshtë bërë promovues i sukseseve në biznes,por edhe shumë argëtues për të gjitha moshat e njerëzve të komunitetit shqiptar. Ëshë bërë mjet i pa zëvëndësueshëm për fëmijët e komunitetit që ata ta mësojnë e mbajnë gjallë gjuhën e bukur shqipe. Por, mbi të gjitha arkivi i TV Kultura Shqiptare në këto njëzet vite, i hedhur në shirita e CD, është një enciklopedi e gjallë e jetës dhe e veprimtarisë së komunitetit shqiptar në SHBA.

Me këtë rast , specifikisht do të theksoja se të gjitha aktivitetet kryesore të Vatrës në këto njëzet vite si : Kuvendet e Vatrës, formimi i disa degëve të reja, festimet e Ditës Pavarsisë së Shqipërisë e Kosovës,përvjetore për Nolin, Konicën, Arshi Pipën, Mithat Frashrin,Abas Kupin, Mark Krasniqin, Musine Kokalarin, promovime librash etj, janë filmuar e transmetuar nga TV Kultura Shqiptare. Kjo ka qenë për ne vatranët ( e vecanërisht drejtuesit), një ndihmesë shumë e madhe në përcielljen para vatranëve e gjithë komunitetit të problemeve, shqetësimeve dhe ideve të Vatrës për të ardhmen. Nuk ka patur aktivitet madhor të Vatrës që drejtuesit e saj të mos jenë ftuar para mikrofonit të TV Kultura Shqiptare e intervistuar, duke përciellë kështu nëpërmjet këtij ekrani, jo vetëm frymën e vendimeve të marra, por edhe ndiesitë shpirtërore e qytetare të të zgjedhurve në organet drejtuese. Dhe sic është vepruar me Vatrën, është vepruar edhe me të gjitha shoqatat, organizmat dhe institucionet e tjera të komunitetit. Kam bindjen se Shoqatat: Liga Civile shqiptaro-amerikane, “Motrat Qirjazi”, ”Kosova”, “Cameria”, “Dibra”,” Malsia”etj ,do të kishin vënë në dukje më specifikisht shumë detaje të punës së mbrekullueshme e të pa lodhur të këtij televizioni.

Tematika rreth ceshtjeve e shqetësimeve të mëdha kombëtare ka qenë jo vetëm e pranishme në TV Kultura Shqiptare , por ka qenë boshti dhe strumullari i pjesës më thelbësore të emisioneve të transmetuara. Forcimi i demokracisë dhe i shtetit ligjor në Shqipëri e Kosovë, zgjedhjet e lira, punësimi, rritja e mirëqenies, frenimi i emigrimit, zhvillimi i arsimit,kulturës, shëndetsisë , e lufta kundër kriminalitetit, janë trajtuar me përparësi nga vetë TV Kultura Shqiptare (Zoti Adem Belliu) e gazetarët Dalip Greca, Marjana Zeneli Bulku etj dhe personalitetet e komunitetit. Po ashtu me shume vemendje janë trajtuar edhe problemet e shqiptarëve në trojet e tyre etnike në Maqedoni, në Camëri, Mal të Zi, Luginën e Preshevës etj.

Reportazhet e TV Kultura Shqiptare kanë patur si dimension hapsinor nga NY në Kaliforni e nga Alaska në Florida. Madje kohët e fundit edhe nga gjithë trojet etnike shqiptare. Por mbledhja e informacionit në këto distance, përpunimi i të dhënave, përgatija dhe transmetimi, kanë qenë e janë një punë voluminoze dhe shumë e lodhëshme për Zotin Adem Belliu, bashkshorten e tij Mimoza, vajzën Vera, e djalin Gertold. Për të cilët komunitetit në këtë njëzet vjetor, shpreh ndjenjat e konsideratës me të lartë. Kudo e kurdoherë është përdorur një fjalor i zgjedhur, gjuhë e kulturuar, larmëni shprehjesh e frazash të dialekteve te ndryshme, por pa cënuar aspak versionin zyrtar të gjuhes njesuar . E tashme ky TV pothuaj i ka kaluar brezit te dyte, sepse Vera Belliu pothuaj drejton nentedhjete perqind te emisioneve.

Shumë politikanë, njerëz të artit e kulturës, nxënës e student nga Shqipëria , Kosova, diaspora dhe trevat etnike, kanë patur rastin të ftohen e ta përdorin mikrofonin e TV Kultura Shqiptare, që ndiesitë dhe shqetësinet e tyre t’ja përciellin komunitetit shqiptaro-amerikan e më gjërë. Kjo e ka bërë këtë TV një mik më të mirë e më të besueshëm, të të gjithë shqiptarëve pa dallim krahine, krahu politik, feje a dallimi tjetër.

Dhe së fundi, është e pa mundur që në një copëz shkrimi në përvjetorin e njëzetë të jetës së TV Kultura Shqiptare, të rroket e të vihet në dukje gjithë ajo punë kolosale që është bërë, e cila po të hidhej në letër do të ishte mijra faqesh. Pa ashtu, është dashur që organizma përfaqësues të komunitetit, në këtë përvjetor ti propozinin Presidentëve të Shqipërisë dhe Kosovës, dekorimin e këtij televizioni si institucion dhe të Drejtorit të tij Zotit Adem Belliu me medalje e urdhera të nivelit të merituar. TV Kultura Shqiptare është mjet i fuqishëm i komunikimit dhe edukimit e si i tillë ka nevoje edhe per përkrahjen jo vetëm morale por edhe financiare të biznesmenëve e organizmave të tjerë të komunitetit. Dhe më e vogla gjë që mund të bëjmë është që më 29 Tetor të marrim pjesë në mbrëmjen gala të njëzet vjetorit të tij.

Të shemben muret mentale

October 6, 2017 by dgreca

1 Thaci

nga Hashim Thaçi*/Marrëdhënia e Komisionit Evropian me Ballkanin Perëndimor si edhe vetë politika e zgjerimit ka qenë e ndërlikuar. Të frikësuar nga ndjenjat ksenofobie, të përziera me lodhjen nga zgjerimi përbrenda BE-së, administrata pat nxituar të thotë se nuk do të ketë zgjerim të BE-së gjatë mandatit 2014-2019. Edhe pse të gjithë njohësit e politikave të zgjerimit e dinin se vështirë se do të kishte diçka konkrete për zgjerim deri në vitin 2019, megjithatë shprehja e kësaj politika në mënyrën më eksplicite ka pasur pasoja shkatërrimtare në rajon, duke minuar përpjekjet reformuese. Fakti që kancelaria Merkel e pa të nevojshme nisjen procesit të Berlinit për gjashtë vendet e Ballkanin Perëndimor, si përpjekje për të mbajtur gjallë perspektivën evropiane pavarësisht deklaratave të Komisionit, është shumë domethënës.

Muajin e kaluar, Ballkani Perëndimor mori edhe një goditje tjetër nga Komisioni aktual. Në letrën e publikuar pas fjalimit vjetor para Parlamentit, Presidenti i Komisionit Evropian premtoi një strategji për pranimin e Malit të Zi dhe Serbisë në BE deri në vitin 2025. Problemi qëndron në faktin se katër vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor janë lënë jashtë kësaj perspektive të ripërtërirë dhe të përforcuar. A është e nevojshme të përmendet se tri nga katër prej këtyre vendeve janë vende me shumicë myslimane dhe tri nga të katërtat kanë shumicë ose popullsi të konsiderueshme shqiptare? Ky veprim ngriti spekulime se kjo ishte një përpjekje për t’i bërë qejfin forcave që anojnë më shumë nga e djathta, e që po shfaqen në të gjithë BE-në. Megjithatë, çfarëdo qoftë arsyeja, kërcënimi i rritjes së ndikimit rus në Malin e Zi dhe Serbi nuk duhet të shpërblehet nga BE-ja, ashtu siç nuk duhet të kthehet në disavantazhmungesa e kërcënimeve të ngjashme ose alternativave për Kosovën.

Për fat të keq, për Kosovën komplikimet nuk përfundojnë këtu. Kosova mbetet pa njohje nga pesë shtete anëtare të BE-së. BE-ja ende duket e bindur edhe pse disa nga anëtarët e saj mund të vazhdojnë të mos njohin pavarësinë e Kosovës se edhe Kosova një ditë do t’i bashkohet BE-së. Ky është përkufizimi i të menduarit të dyfishtë Oruellian, i papërshtatshëm për një institucion demokratik dhe transparent. Zgjidhjet e pamenduara deri në fund, e të cilat u gjetën për të mbajtur procesin në lëvizje por pa rënduar shtetet jo-njohëse (siç ishte nënshkrimi i Marrëveshjes për Stabilizim Asociim pa qartësi të plotë për hapat e ardhshëm), në një moment do të vihen në test dhe një përgjigje e qartë duhet dhënë: A e gëzon Kosova një perspektivë evropiane, apo jo?

Më lejoni të jem i qartë: nuk ushqej ëndrra se Kosova do të jetë e gatshme për t’iu bashkuar BE-së vitin e ardhshëm. Ne në Ballkan e dimë mirë se sa shumë kohë merr ky proces. Sidoqoftë, ne jemi njëlloj të vetëdijshëm- dhe të shqetësuar – për faktin se procesi është po aq i padrejtë. Liberalizimi i vizave është një shembull i qartë. Përveç që është e fundit në rend, Kosovës i janë dhënë 95 kritere, kur fqinjët e saj i kanë pranuar me përmbushjen e rreth 50 kritereve. Për më tepër, Kosova ka përmbushur plotësisht të 95-tat, nëse interpretohen në mënyrën e paraparë në udhërrëfyesin formal, por qytetarët ende mbesin të izoluar. Të dy kriteret “e mbetura” kanë qenë dhe vazhdojnë të ri-interpretohen nga BE-ja për arsye politike si një justifikim për t’i penguar kosovarët që të udhëtojnë lirshëm. Qeveria e Kosovës është “përpjekur të përmbyllë” demarkacionin e kufirit me Malin e Zi, edhe pse Kuvendi nuk e ka ratifikuar ende atë. Mirëpo, sa më shumë që Kosova i është afruar fazës finale, aq më e ashpër u bë kjo kërkesë. Mos të përmendim këtu faktin që jemi përballur me një kërkesë asimetrike, pasi që Malit të Zi nuk i është kërkuar të bëjë të njëjtën gjë në udhërrëfyesin e tyre për liberalizim të vizave. Për më tepër, Kosova ka adresuar kriteret që kanë të bëjnë me luftimin e krimit të organizuar dhe korrupsionit në një masë shumë më të madhe se sa që ka bërë në procesin e liberalizimit të vizave cilido shtet tjetër që ka përfituar nga ky proces. Neve po na kërkohet vazhdimisht të punojmë “më shumë” në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar pa asnjë qartësi se çfarë do të paraqiste përmbushja e këtyre kriteri të mbetura. Arsyetimi i bërë shpesh nga shumë zyrtarë të BE-së se përse Kosova po vlerësohet më ashpër, është se BE-ja mëson nga përvoja e saj e kaluar. Megjithatë, kjo vetëm e ekspozon faktin se kemi të bëjmë me qasje të ndryshueshme dhe se ky sistem është çdo gjë tjetër përveç se i drejtë. Në rastin tonë, është diskriminues.

Ne e dimë se rruga përpara është e gjatë dhe e mbushur me pengesa, por ne jemi të gatshëm të punojmë. Ajo që ne kërkojmë është e thjeshtë: Të formalizohet perspektiva e anëtarësimit për të gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor. Çdo strategji për anëtarësim duhet të përfshijë të gjitha vendet që gëzojnë një perspektivë të tillë. Duke anashkaluar disa dhe duke dhënë data për anëtarësim vetëm për disa prej tyre, automatikisht zvogëlon kredibilitetin e pjesës tjetër. Kjo, nga ana tjetër, është demoralizuese dhe ngadalëson shpejtësinë e procesit dhe rrezikon t’i frenoj proceset reformuese.

Përparësitë e trajtimit të barabartë janë veçanërisht të dukshme në rastin e Kosovës dhe Serbisë. Në kontekstin e dialogut për normalizimin e marrëdhënieve midis dy vendeve tona, ku forca kryesore shtytëse është procesi i integrimit në BE për secilin vend, stimulimi asimetrik është shkatërrues. Si mund të presë dikush që populli kosovar, koalicioni qeverisës dhe opozita të bien dakord për reforma jashtëzakonisht të pakëndshme në favor të një pakice që dikur na ka shtypur, nëse shohin se frytet e një marrëveshjeje të tillë do të jenë vetëm në të mirë të palës tjetër?

BE-ja shpesh na e përsërit se ne duhet të tregojmë lidership dhe të marrim vendime që nuk janë as të lehta dhe as popullore, por që janë në interes të vendit tonë. Epo, tani kanë rastin e mirë për të na dëshmuar këtë. Pavarësisht lodhjes me zgjerimin dhe rritjes së partive të djathta populliste – bëjeni gjënë e duhur!? Zgjerimi është padyshim i mirë për secilin nga vendet e rajonit, individualisht dhe si grup, si dhe do të ishte i mirë edhe për vet BE-në, sepse do të krijonte stabilitet dhe mundësi ekonomike në një rajon të shkatërruar nga lufta që ndodhi me pak se 20 viteve më parë.

Unë ende besoj në vlerat fondamentale të BE-së dhe në atë se vullneti qytetar për një kontinent të bashkuar dhe të integruar, do të mbizotërojnë. Kosovarët janë me shumicë dërmuese në favor të anëtarësimit në BE dhe janë plotësisht dhe tërësisht të përkushtuar ndaj vlerave evropiane. Nëse na jepet një mundësi e drejtë dhe një perspektivë e qartë, ne si popull do të bëjmë gjithçka që është në fuqinë tonë për t’u reformuar, përmirësuar dhe për të përmbushur të gjitha kriteret e Kopenhagës. Por që kjo të ndodhë, BE-ja duhet t’i japë fund izolimit të kosovarëve dhe të shemb muret mentale, të ndërtuara mbi paragjykime të rreme dhe të rrezikshme.

*editorial i Presidentit të Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, për portalin panevoprian “EurActiv”:

PRECEDENTËT NUK I KRIJON KOSOVA, POR DHUNA SHTETËRORE

October 6, 2017 by dgreca

Nga Islam LAUKA*/

Mbajtja e referendumit për pavarësinë e Katalonjës, më 1 Tetor 2017, i dha shkas aktivizimit të fushatës së radhës, nga ana e Serbisë dhe Rusisë, kundër pavarësisë së Kosovës, si dhe rifreskimit të tezave të tyre, për gjoja, pasojat e rrezikshme që paskërka sjellë i ashtuquajturi “precedent kosovar”, në dëm të paqes e stabilitetit në rajon, në Europë dhe në botë.

Zëvendëskryeministri dhe Ministri i Jashtëm i Serbisë, Ivica Daciq, deklaroi se “Ajo që pati paralajmëruar Serbia, ndodhi në Katalonjë. Prirjet separatiste në Europë nuk do të mbyllen me kaq… Kutia e Pandorës është hapur”.

Politologu i njohur rus, kryeredaktor i revistës, “Russia in Global Affairs”, Fjodor Llukianov, i mëshon të njëjtës ide. Sipas tij, Perëndimi nuk u vuri veshin paralajmërimeve ruse, “në nivel zyrtar dhe eskpertize”, që qëndrimet arbitrare ndaj kufijve dhe tërësisë territoriale shtetërore, do t’u ktheheshin si bumerang, edhe vetë perëndimorëve.

Duke iu referuar “Deklaratës mbi ngjarjet ne Katalonjë” të Komisionit Europian dhe qëndrimeve të disa përfaqësuesve të lartë të BE-së për këtë çështje, në të cilat theksohet se rasti i Kosovës, si sui-generis, nuk mund të krahasohet me atë të Katalonjës dhe se referendumi i këtij rajoni për pavarësi është i paligjshëm, si Beogradi, ashtu edhe Moska, e akuzuan Brukselin për politikë të “standardeve të dyfishta”.

Presidenti serb, Aleksandër Vuçiç, e quajti “hipokrit”, qëndrim, sipas të cilit, pavarësia e Kosovës konsiderohet e ligjshme, ndërsa ajo e Katalonjës, e paligjshme. Ai u shpreh se kjo është një padrejtësi e madhe e Bashkimit Europian ndaj Serbisë. Vuçiç ripërsëriti pikëpamjet e Beogradit se Kosova nuk është rast i veçantë, specifik. Të njëjtën ide, por në mënyrë më agresive shprehu Ministri i Jashtëm serb, Ivica Daciq. Sipas tij, pavarësia e Kosovës dhe e Katalonjës janë akte të njëanshme dhe në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar.

“I indinjuar” nga ky qëndrim i Brukselit, Beogradi zyrtar vendosi që, nëpërmjet kryeministres Brnabiç, t’i kërkojë sqarime BE-së, nëse kemi të bëjmë me ekzistencën paralele të dy ligjeve ndërkombëtare, një për shtetet anëtare të Bashkimit Europian, tjetri për ato që nuk janë anëtare të kësaj organizate.

Bashkëpunëtori i vjetër shkencor i Institutit të Sllavistikës në Moskë, Peter Iskenderov, “hipokrizinë” europiane e zhvendos nga Katalonja, në Krime. Në shkrimin e tij, “Referendumi në Katalonjë – sfidë për BE-në”, ai vë në dukje se Brukseli, deri tani, të drejtën e një etnosi për shkëputje e ka zgjidhur, nisur nga interesat dhe konjuktura politike. Janë këto interesa, sipas tij, që përcaktojnë se pavarësia e Kosovës duhet të konsiderohet e ligjshme, ndërsa pavarësia e Krimesë dhe bashkimi i saj me Federatën Ruse, të paligjshme.Rikthimi i këtyre pseudoargumenteve në diskursin politik, diplomatik dhe mediatik, shtron nevojën e ritheksimikt të argumenteve mbi karakterin sui generis të rastit të Kosovës, me të cilin, lidhet edhe gjetja e një zgjidhjeje sui generis, siç është pavarësimi i saj.

Midis këtyre argumenteve mund të veçojmë:Së pari, shpërbërja, jo me marrëveshje, por me dhunë të përgjakshme e ish- Federatës Jugosllave. Me shpërbërjen e saj, të gjitha pjesët përbërëse të federatës, përfshirë Kosovën, si një dër elementët konstituivë të saj, fituan të drejtën e krijimit të shtetit të tyre të pavarur. Pra, nuk kemi të bëjmë me rast të shkëputjes së një territori nga një shtet tjetër, mbi bazën e të drejtës së popujve për vetëvendosje, pikëpamje që, gabimisht, mbrohet edhe nga pjesa më e madhe e studiuesve dhe analistëve shqiptarë, por me të drejtën e popullit për të krijuar shtetin e vet, pas shpërbërjes, jokonsensuale, të entitetit shtetëror, ku bënte pjesë më parë.

Së dyti, ushtrimi i dhunës së strukturuar shtetërore nga Beogradi, që kulmoi në vitet 1998-1999, me mbi 12 mije të vrarë, 20 mijë të plagosur, me spastrim etnik, duke dëbuar, rreth 1 milion shqiptarë nga territori i Kosovës, me masakra dhe me varreza masive. Vazhdimi i bashkëjetesës Kosovë-Serbi, pas kësaj dhune masive, ishte i pamundur.

Së treti, OKB, nëpërmjet dy rezolutave të saj, situaten e atëhershme në Kosovë, e ka klasifikuar “si kërcënim për paqen dhe sigurinë në rajon dhe në botë”. Duke iu referuar kapitullit të VII të Statutit të OKB-së, në pranverë të vitit 1999, komuniteti ndërkombëtar ndërhyri ushtarakisht në ish Jugosllavi për të parandaluar një katastrofë humanitare dhe përshkallëzimin e mëtejshëm të konfliktit. Në bazë të Rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, Kosova u vu nën protektorat ndërkombëtar.

Së katërti, shpallja e pavarësisë së Kosovës, më 17 Shkurt 2008, sipas mendimit këshillëdhënës të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, nuk është në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar.

Asnjë prej këtyre elementëve thelbësorë nuk është i pranishëm në rastin e Katalonjës dhe as në atë të Krimesë. Thënë më shkoqur, ata që pretendojnë në njëjtësinë e rastit të Katalonjës me Kosovën, duhet të sjellin, të paktën, këto fakte: që Spanja, si shtet me të 17 rajonet autonome është në shpërbërje jokonsensuale, por të dhunshme; që ndaj Katalonjës është zbatuar e po zbatohet politikë e spastrimit etnik dhe dhunë sistematike shtetërore; që, nga ana e OKB-së, situata në Katalonjë të klasifikohet si kërcënim për paqen e sigurinë rajonale e botërore; që të ketë ndërhyrje të armatosur të komunitetit ndërkombëtar: së fundi, në rast të shpalljes së pavarësisë së Katalonjës, GJND duhet ta vlerësojë atë si një akt që nuk është në kundërashtim me të drejtën ndërkombëtare.

Ka edhe dallime të tjera të rëndësishme, me natyrë historike, kushtetuese, ekonomike dhe gjeopolitike midis Katalonjës e Kosovës, të cilat nuk eshtë vendi për t’i trajtuar. Aq më pak, mund të flitet për ngjashmëri, a njëjtësi të Krimesë dhe Kosovës. Mjafton të thuhet që me rezolutën e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, datë 27 Mars 2014, pavarësimi dhe bashkimi i saj me Federatën Ruse janë konsideruar si të paligjshme dhe të njëjtën pikëpamje ka mbrojtur edhe Komisioni i Venecias i Këshillit të Europës, ku bën pjesë edhe Rusia.

Pohimi që rasti i Kosovës është sui-generis, do të thotë që në asnjë konflikt tjetër nuk mund të argumentohet, motivohet, apo justifikohet akti i pavarësimit të vendit, me atë të Kosovës. Ky apo ai rajon mund të kenë një mijë arsye të tjera për t’u shpallur të pavarur, por jo sepse kështu ka vepruar edhe Kosova.

Në rastin e Katalonjës, po flitet për padrejtësi, për kufizim të të drejtës sovrane, lidhur me shfrytëzimin e të ardhurave të rajonit, për refuzim të autoriteteve qendrore që kësaj krahine t’i jepet autonomi tatimore, etj. Ditën e referendumit për pavarësi, me 1 Tetor 2017, u njoftua për dhunë të policisë mbi qytetarët katalonjas, ku pati, mbi 900 të plagosur. Madridi u shfaq me fytyrë demoni, në emër të ligjit, duke harruar legjitmitetin. Pas dhunës, “gremina midis Katalonjës dhe Spanjës u thellua si kurrë më parë”. Në rast se Madridi vazhdon me përshkallëzimin e dhunës, gjoja, në emër të mbrojtjes së Kushtetutës, pa pyetur për jetët njerëzore, atëherë, me të vërtetë, në vend të Katalonjës, ai mund të fitojë Kosoven e vet, jo si pasojë e ndikimit të” precedentit Kosovar”, por e politikës së tij dritëshkurtër.

Spanja është midis 5 shteteve anëtare të BE-së, që, nisur nga konsiderata të brendshme, “për të mos nxitur prirjet separatiste”, nuk e ka njohur pavarësinë e Kosovës. Ngjarjet e fundit po dëshmojnë dështimin e kësaj politike. Do të ishte tragjike, nëse Madridi, nuk tërhiqet nga konfrontimi me qytetarët e vet, për t’i zgjidhur problemet me ta, nëpërmjet dialogut dhe kompromisit. Përvoja historike, më se një herë, na ka mësuar, se dhuna shtetërore është mamia e “precedentëve Kosovë”, jo vetëm në Spanjë, por kudo në botë.

*Autori është doktor i shkencave politike, ish ambasador i Shqipërisë në Kosovë, drejtor i Institutit Shqiptar të Studimeve Politike, president i Qëndres Shqiptare të Studimeve Amerikane e Britanike.