Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for December 2017

Lojë fjalësh

by

1 astrit LULUSHI

Astrit Lulushi/

Eshtë sugjeruar se emri Odiseu është me origjinë jo-greke, ndoshta as indo-evropiane, pra me një etimologji të panjohur. Në fenë etruske emri dhe historitë e Odiseut njihen me emrin Utuz, Ushuz ose Udhuz, që është interpretuar si huamarrje nga një formë e mëparshme e emrit Oduze. Kjo teori mendohet të shpjegojë gjithashtu mos ekzistencën e “d” ose “l” në rajon në atë kohë. Odise, Odhise, Udhuz përfaqësojnë të njëjtin emër me të njëjtën kuptim në prejardhje – “Udhëtar” sipas shqipes së sotme apo njeri që udhëton a endet udhëve deri sa të ketë gjetur shtëpinë e tij, njësoj si Odisea pas luftës së Trojës.

Dy mbishkrimet dygjuhëshe u zbuluan në vitet 1920 në pjesën perëndimore të murit lindor të tempullit  te Delphit në Dreros të Kretës. Tekstet janë në alfabetin arkaik dhe datojnë nga fundi i shekullit VII pes. Ato jane me karakter kryesisht fetar dhe u botuan nga Henri Van Effenterre i universitetit të Sorbonës në vitin 1937 dhe 1946 dhe ruheshin në muze në Neapolis, Greqi.

Teksti i parë nuk mund të lexohet lehtë. Me siguri me teknologjinë moderne pjesa greke do të jepte më shumë, por mbishkrimi humbi gjatë okupimit të ishullit në Luftën e Dytë Botërore, dhe pavarësisht nga kërkimet, nuk është gjetur.

Teksti i dytë u botua gjithashtu nga Van Effenterre në vitin 1946. Një pjesë e mirë e tekstit gjithashtu ka humbur,  vetëm një fragment ku përfshihet fjala “tuprmēriēia” ka mbetur. Më1946, Van Effenterre sugjeroi se shprehja “tuprmēriēia” mund të shpjegohet me “i pastër”, si në rastin e sotëm të njeriut të turpshëm sepse është i pastër.

Shtetësia e Janullatosit, një varr më shumë për Vorio Epirin

by

1-arben-llalla-250x299

Nga Arben Llalla/

Me turravrap publicistët tiranas për pak euro filluan të shprehin simpatinë e tyre për shtetësinë e Anastasit. Janë po ata fytyra që në fillim të viteve ‘90 e shanin, e ofendonin, e akuzonin si oficerë i zbulim dhe kundërzbulimit grek. Por çfarë ndodhi me këta analistë, publicistë apo politikanë? Thjeshtë janë blerë në panairin e kotësive të Ballkanit.

Shqipëria u ka dhënë shtetësinë shqiptare me qindra agjentëve grekë, serbë, rusë, arabë e kështu me radhë, prandaj edhe dhënia e kësaj shtetësie nuk është ndonjë çudi e madhe. Shtetësinë e Shqipërisë më lehtë e fiton një narkoman, vrasës, agjent i vendeve armike të shqiptarëve se sa një atdhedashës shqiptar. Fjala vjen, Gafur Adilit nga Kërçova prej 20 vitesh nuk ju dha shtetësia e Shqipërisë, megjithëse jetonte dhe punonte në Durrës ligjërisht, ndërsa është një kontribues i Çështjes Kombëtare.

Për dhënien e shtetësisë Anastas Janullatosit nuk ka ndodhur mrekullia, as fundi i botës, vetëm gjërat qartësohen se kush i shërben atij dhe këtij vendi. Të paktën Greqia juridikisht është në gjendje luftë me Shqipërinë dhe Ilir Meta i dha shtetësinë një “armiku” që i ka shpallur luftë Shqipërisë qysh më 1941, gjithnjë po ta shohim nga këndvështrimi i Legjistacionit të Greqisë.

Greqia për prishjen e ndërtimeve pa leje në Himarë i hoqi shtetësinë greke kryetarit të bashkisë, Gjergji Goros, ndërsa Ilir Meta për aktivitete antishqiptare në rini dhe aktivitete fetare i jep shtetësinë shqiptare Tasos Gierasimos Janullatos. Pas moshës 33 vjeçare ai njihet si Anastas Gieramos Janullatos. Mbaroi gjimnazin mashkullor në Athinë, më tej shkollën e oficerave zbulim dhe kundërbulimit më 1951-1954, në taktikën për luftën greko-shqiptare. Por, ama në fund të jetës së tij do vdesë si shtetas i vendit armik, për ta luftuar të cilin ai u edukua dhe u stërvit prej disa vitesh.

Ironia më e madhe është se Shqipërisë do i shtohet edhe një varr më shumë i ushtarëve grekë të rënë për “çlirimin” e Vorios Epirus.

Pak rëndësi ka, nëse e mori sot apo dje shtetësinë shqiptare kryepeshkopi Anastas, i cili që këtej e tutje duhet të zgjedhë nëse është pakicë greke apo shqiptar me origjinë greke, por Vangjel Dules ju shtua edhe një votë e sigurt në zgjedhjet e ardhshme.

Sa për Kryepeshkopin e ardhshëm të Shqipërisë mendoj se është paravendosur dhe do jetë Mitropoliti i Korçës At Joani Pelushi.

Gëzuar Krishtlindjet dhe Vitin e Ri.

RAFAELA PRIFTI, EDITORE E DIELLIT PER FAQET E ANGLISHTES

by

1 rafaela

Kryetari i Vatrës z. Dritan Mishto, ka firmosur Vendimin për emrimin e gazetares Rafaela Prifti bashkë-editore e Gazetës Dielli, përgjegjëse për faqet në gjuhën angleze.

1 ok Vendimi 5 Rafaela.JPG

Në Vendimin që mban nr. 5 , datë 12 Dhjetor 2017, Shkruhet:

Në zbatim të Kanunores të Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA dhe me miratimin e Kryesisë, Vendosa:

1- Znj. Rafaela Prifti emërohet bashkë-ditore e Gazetës DIELLI, përgjegjëse për faqet në gjuhën angleze.

2- Ngarkohet Znj. Rafaela Prifti, që brenda një periudhe 90 ditore të paraqesë në Kryesi një projekt për vizionin e saj sa i përket seksionit të gjuhës angleze në Gazetën Dielli.

Ky  Vendim hyn në fuqi menjëherë.

Kryetari

Dritan Mishto

Si shihet atdheu nga larg

by

2 azem Bejta

Nga Skender Karacica-Çikago/

Përsiatje rreth Filmit artistik,,Azem Bejta,,dhe Halil Budakova/
E pashë përsëri Drenicën time të përgjakur me hasmin e Serbisë fashiste.E pashë Azem Bejten se si e shalonte kalin nëpër malet e Drenicës dhe ishte bërë gati të vdiste për Lirinë e Kosovës!
Drenica,malet,plagët,pushka e Azem Bejtës!Ejani vllazën e i dalim përballë të bijve të shkinisë që po vijnë në Dreenicë për të marrë gjak në ballin tonë.Jo qebesa do të vijnë,por nuk do të kthehen,flsite Azem Bejta me malet e Drenicës heroike.
Këtu parakalojnë personazhet historike të kohës.Vjen Isa Boletini,Hasan Prishtina dhe burrat e Drenicës që kishin dëgjuar thirrjen e maleve:Ejani e luftojmë bashkë kundër shkinisë së kralit të Serbisë!
Tym e flakë Drenica,ashtu siç janë vetë zjarret e jetës nëpër histori…Azem Bejta përgjakët nga plagët e hasmit,varsje të familjes së tij,por Njeriu Kryengritës nuk e ndal pushkën për Lirinë e Kosovës!
Halil Budakova në rolin e Azem Bejtës për mërgimtarët në Amerikën e largët u përcoll me lotë dhe me mesazhin e qartë se malet e Drenicës u bënë istikame të betejave dhe të ballit të përgjakur të drenicakëve të mi kryengritës,që për këto njëqind vjet nuk ia ndalën pushkën Serbisë!
Loti im…seç mu kujtua fjala e popullit:Nuk është turp të qashë për Atdheun…!
Filmi i Halil Budakovës erdhi në Amerikë me Azem Bejten e Drenicës heroike!Saherë që vetën e ndiejmë ngusht para hasmit,duhet të kujtojmë Drenicën e zjarreve në male për lirinë e Kosovës(nga anonimi në librin e përshtypjeve)në Kullën e Adem Jasharit në Prekaz!
Azem Bejta dhe Shotë Galica e bënë dasmën e Lirisë së Kosovës.
Azemi Bejta la pas vetës djelmeninë shqiptare amanet për ty Kosovë martire!
Halil Budakova me filmin e tij nisi një buqetë lulesh në varrin e Azem Bejtës dhe të Shotë Galicës!

Çikago,26 dhjetor 2017

***

E kohës/

Kur të gjithë në Kosovë po merremi me vetveten,Serbia vërtetë po merret me Kosovën…!
Leni lojën e fjalëve,kthehuni dhe qëndroni pip në këmbë, sepse orët e jetës po trokasin në ndërgjegjen tonë!
E shihni se në çfarë deregje kemi mbërri,kerkush nuk e ka menduar dhe as që e dëshiron të mendoj për kohën Kosovë as në tokë e as në qiell.
E kemi pas dhënë fjalën e madhe,veçsa të çlirohemi nga Serbia dhe të na vjen Liria e Kosovës,do të bëhemi bashkë dhe bashkë në shtetndërtimin dhe Udha jonë kombëtare në[ BE dhe në miqësi të përjetshme me Amerikën!
Dhe,tashti,çfarë po ndodhë…?
Jemi bërë pikë e pesë,partitë politike në fronte të ndara,të përçarë deri në derën e fundit sa nuk ka se ku shkon më keq.
Pse kështu…nuk i kemi pasë këto fjalë para orës vrastare të Serbisë fashiste të Millosheviqit.Mbase kemi harruar se sa të përgjakur që ishim në Kosovë!
Kur ne po bëjmë lojë fjalësh,hasmi pranë gradhit po na shikon me buzë në gaz!Kështu sot e këtu,Serbia dëshiron të na shohë duke ia kthyer shpinën njeri-tjetrit.Nuk i patëm fjalët dje e pardje të përçarë e në hamëri politike dhe jo vetëm kaq…Kështu, Kosova, nuk duron lojë fjalësh dhe hilet tona…!
Dhe,tashti,kthehuni aty ku duhet të jeni në shtetndërtimin e Republikës së Kosovës!

Çikago,26 dhjetor 2017

Një kafe për Rasimi Bebon

by

Nga Kostaq Duka/

Skicë/

1 rasim Bebo

Lajmërimi për t’u mbledhur aty në vendi i zakonshëm, në Addison, të shtunë në ora  dhjetë, u përcoll shpejt tek njëri, tjetri. Tanimë pirja e kafes për ta është më shumë se një nevojë.  Kanë dëshirë ta takohen, të bisedojnë , nga  çështjet e jetës së përditëshme këtu  në Amerikë e  më shumë për ngjarjet në Shqipëri e Botë.  Përpiqen të mos jenë zhurrmaxhinj siç ndodh jo në pak  raste , të respektojnë  njeri- tjetrin ndonse në jetë formimet, prijet, besimet  jo gjithnjë kanë  pasur rrjedhë të njëjtë.

Dashuria, respekti dhe shkëmbimi i vlefshëm i mendimeve  në këto pirje kafesh së paku çdo të martë të javës,  këtij  zakoni i kanë dhënë vlerën e një ngjarjeje. Shpesh  në  këtë shoqëri të zgjeruar  vijnë të ftuar edhe të tjerë  vizitorë të nderuar nga Shqipëria apo me banim në Amerikë, figura të shquara të politikës e artit.

Por këtë të shtunë pirja e kafes dallonte nga pirja e kafes si zakonisht të martave.

Para pak kohës u nda nga jeta burri i nderuar , që nga të gjithë  thirrej Xha  Rasim.

Pas shumë vitesh në Amerikë çastet e fundit të jetës, kur kish kaluar  mbi 90 vjet zoti Rasim Bebo vendosi t’i kalonte në Shqipëri, ku edhe është me banim njëri nga djemtë. I’u plotësua dëshiraqë të varrosej në Shqipëri, që e kish dashur aq shumë e për të cilën ish përpjekur aq shumë , për lirinë e saj, duke marrë pjesë  si partizan  në Batalionin “Çamëria” e më tej si mësues, historian , autor  i disa librave me karakter studimor e publicistik.

Por   mendjen s’e ndau  asnjëherë edhe nga miqtë e vet në Amerikë, të takimeve për kafe ditën e martë.Ja këtu zuri fill takimi për një kafe  në vëndi i zakonshëm ditën e shtunë. U pi një kafe për të nderuar kujtimin e tij.

Ja atje , në atë qoshe ulej xha Rasimi, kujtoi dikush, Një tjetër shtoi se  e kish zakon te ngrinte pak dorën lart  kur donte të fliste. Ishte  tolerant  në bisedë por edhe të vërtetën e thoshte hapur siç e ka thënë edhe në librat e shumta.  Një  njeri me shumë dije e kulturë dhe shumë modest. U përpoq aq shumë për Çamërinë. Një mik i mirë….

Fjala  shkonte  sa nga njeri tek tjetri duke  i përcjellë  ngrushëllimet djalit të xha  Rasimit, Arjan Bebos , më i riu mes miqve të moshuar të babait të vet, i cili me fjalë zemre i falenderoi të gjithë….Ditët ndrrohen njëra pas tjetrës. Jeta ka vazhdimësinë e saj. Të martave ata do të mbidhen sipas traditës për kafe e sigurisht zërin  e xha Rasimit,  ulur diku në qoshe do ta ndjejnë  gjithnjë, si të ishte i pranishëm.