-Dita e të pagjeturve të Kosovës-27 Prilli, 20 vjet pas luftës ende mbi 1.600 të zhdukur/
-Në Mejë, në Lëndinën e Pikëllimit, në 27 Prill 1999, forcat serbe masakruan e zhdukën 377 shqiptarë që i rrëmbyen nga kolona e refugjatëve/
-Në tubimin në Mejë morën pjesë edhe presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, kryeministri Ramush Haradinaj, kryetari i Kuvendit Kadri Veseli, si dhe ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Prishtinë, Philip S. Kosnett/
MEJË, 27 Prill 2019-Gazeta DIELLI/ Dita e të pagjeturve të Kosovës – 27 Prilli, me mesazhe për zbardhjen e fatit të mbi 1.600 personave që ende figurojnë të zhdukur që nga lufta e përfunduar në qershorin e para 20 viteve, shënohet sot me tubimin përkujtimor në Kompleksin Memorial në Mejë, komuna e Gjakovës.
Në tubimin në Mejë morën pjesë edhe presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, kryeministri Ramush Haradinaj, kryetari i Kuvendit Kadri Veseli, si dhe ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Prishtinë, Philip S. Kosnett.
PRESIDENTI THAÇI: FATI I TË PAGJETURVE DUHET TË ZBARDHET URGJENTISHT
Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, para familjarëve të të pagjeturve dhe të pranishmëve të tjerë ka thënë se kaluan njëzet vite dhe ende pasojat e luftës nga shteti i Serbisë janë të freskëta, për familjet e të pagjeturve dhe gjithë qytetarët e Kosovës dhe ndërgjegjen demokratike të botës.
“Serbia kreu spastrim etnik dhe gjenocid në Kosovë. Vrau 13 mijë e pesëqind civilë, gra pleq dhe fëmijë. Kreu mbi 400 masakra anembanë Kosovës, duke përshirë edhe Mejën këtu, ku sot jemi. Vrau 1250 fëmijë. Aparati i shtetit të Serbisë dhunoi 20 mijë gra shqiptare. Dëboi mbi 800 mijë shqiptarë nga shtëpitë dhe pronat e veta”, ka thënë presidenti Thaçi.
Kreu i shtetit ka shtuar se, për fat të keq, ky gjenocid as nga drejtësia lokale e as nga ajo ndërkombëtare nuk u ndëshkua.
“Sikur po kalon në heshtje ndërkombëtare, me tendenca të baraspeshës. Pra, ndëshkimi i gjenocidit serb është zero. Qytetarët e Kosovës e duan të vërtetën dhe drejtësinë”, ka theksuar ai.
I pari i vendit ka thënë se fati i të pagjeturve duhet të zbardhet urgjentisht, i çdo etnie.
“Kishim shpresuar se në dialogun e Brukselit kjo do të ishte pika e parë, midis dy shteteve tona. Por, Serbia ka kushtëzuar këtë proces”, tha presidenti Thaçi dhe shtoi se, “Kosova nuk do të pranojë proces të kushtëzuar, as në takimin e Berlinit e as gjetiu”.
Kreu i vendit e ka inkurajuar Kryetarin e Kuvendit, Kadri Veseli, për iniciativën që Parlamenti i Kosovës në një të ardhme të afërt të nxjerrë rezolutën për gjenocidin e Serbisë në Kosovë.
Presidenti Thaçi duke shprehur falënderimin e tij për prezencën e ambasadorit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Philip S. Kosnett, ka thënë se kjo prezencë këtij tubimi i jep kuptim të veçantë, rrit shpresat për drejtësi, nderon viktimat dhe lehtëson dhimbjet për familjet e të pagjeturve.
“U jemi mirënjohës Shteteve të Bashkuara të Amerikës që na qëndruan afër në momentet më të rënda që kemi përjetuar”, ka thënë presidenti Thaçi.
Kreu i vendit ka shtuar se populli i Kosovës do të jetë përjetë mirënjohës dhe falënderues ndaj SHBA-së.
KRYEMINISTRI HARADINAJ: QEVERIA DO TA RREGULLOJË STATUSIN LIGJOR TË PERSONAVE TË ZHDUKUR DHE TË MARTIRËVE TË KOMBIT
Kryeministri i Republikës së Kosovës, Ramush Haradinaj,
theksoi se Ligji për Personat e Zhdukur është ligj i ri i cili është në
diskutim publik i cili ka për qëllim rregullimin e statusit të personave të
zhdukur dhe të martirëve të kombit.
Kryeministri Haradinaj tha se në këtë ligj nuk ka mekanizëm që do t’i ndalohet pensioni familjeve të personave të zhdukur pas gjetjes së të zhdukurit siç ka ndodhur deri më tani.
Duke shpjeguar procedurat e Ligjit për Personat e Zhdukur, kryeministri Haradinaj theksoi se ligji në gjysmën e dytë të qershorit dërgohet në Parlament, duke vlerësuar se me këtë Kosova dhe populli i saj po i dalin zot dhe po i njohin të drejtën, pra statusin ligjor të personave të zhdukur dhe familjeve të martirëve.
“Me Ligjin e ri ka rritje të mbështetjes shëndetësore, mbështetjes në arsim, e drejta e bursës, përparësi në sistemimin në konvikte, në shërbimet sociale, transport falas, lehtësira në Doganë dhe obligime tjera tatimore, lehtësira në pagesa të rrymës dhe shërbime tjera komunale, në shërbime shëndetësore në ato primare, sekondare dhe terciare”, tha kryeministri Haradinaj dhe shtoi se familjet do të kenë përkrahje të merituar, të dinjitetshme dhe të vazhdueshme institucionale.
Përmes këtij Ligji, kryeministri Haradinaj tha se ju garantohet drejtpërdrejt pjesëmarrje aktive në procesin e ardhjes së të vërtetës për më të dashurit e familjarëve. Poashtu rregullohet përkrahja e shoqatave që në të ardhmen mos të mbetet vetëm në vullnet të kryetarëve të qeverive.
Kryeministri Haradinaj duke shprehur përkushtimin e Qeverisë tha se pas rregullimit të statusit të kategorisë së viktimave të dhunës seksuale të luftës, tani po rregullohet edhe kategoria e personave të zhdukur, pra të pagjetur dhe martirëve dhe Qeveria e vendit do t’i kryej detyrat e saj dhe do t’i garantoj status ligjor personave, familjeve dhe të gjithë atyre që janë kategori e personave të pagjetur dhe të martirëve.
KRYEPARLAMENTARI VESELI: MEJA ËSHTË SHENJË E LIRISË SONË
Kryetari i Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli tha se në Mejë çdo vit flasim dhe ndajmë dhembjen si komb.
“Meja është shenjë e lirisë
sonë. Monument i një populli që me asnjë çmim nuk pranoi nënshtrimin.
Ne çdo vit kujtojmë
e ata që kryen këto krime ikin dhe mohojnë. Por, ne asnjëherë nuk do të ndalemi
të kërkojmë drejtësi për 186 masakrat e kryera në Kosovë. Nuk duam hakmarrje,
duam drejtësi”, tha kryeparlamentari Veseli.
Nga një fjalë në këtë tubim përkujtimor mbajtën edhe ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë, Philip Kosnett, kryetari i Komunës së Gjakovës, Ardian Gjini dhe përfaqësuesi i shoqatës “27 prilli 1999 – Mejë” Zeqë Tahiri.
FJALA E AMBASADORIT TË SHTETEVE TË BASHKUARA TË AMERIKËS NË KOSOVË, PHILIP KOSNETT, GJATË PËRKUJTIMIT TË PËRVJETORIT TË 20-TË TË MASAKRËS NË MEJË, 27 PRILL 2019
Mirëmëngjesi, z. President, z. Kryetar i Kuvendit, z. Kryeministër, zonja dhe zotërinj. Kam nderin që jam sot këtu, duke përfaqësuar popullin amerikan, për ti nderuar të gjithë ata që e humbën jetën këtu.
Realiteti i krimeve të kryera në Mejë është aq i tmerrshëm sa që e kam të vështirë ta di çka mund të them që mund të ketë rëndësi. I kujtoj fjalët e presidentit Abraham Linkoln në letrën që ia kishte dërguar një nëne që kishte humbur pesë djem: „E kuptoj sa të dobëta dhe të padobishme mund të jenë fjalët e mia, me të cilat do të përpiqesha t’ua tërhiqja vëmendjen nga pikëllimi prej një humbjeje aq dërrmuese“.
Megjithatë, më lejoni të reflektoj çka nënkupton sakrifica juaj për Shtetet e Bashkuara të Amerikës, si dhe ti shpreh disa mendime se si të gjithë përpiqemi ta ndërtojmë të ardhmen më të mirë duke u përballur sy më sy me të kaluarën.
Së pari, të mos lejojmë askënd të harrojë apo mohojë arsyen pse Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe aleatët tanë dolën në mbrojtje të popullit të Kosovës.
Shtetet e Bashkuara të Amerikës morën pjesë në përdorimin e domosdoshëm dhe legjitim të forcës nga ana e NATO-s si mjeti i fundit për ti dhënë fund fushatës së spastrimit etnik të regjimit të Millosheviqit, pas dështimit të përpjekjeve të vazhdueshme diplomatike për zgjidhje paqësore.
Shtetet e Bashkuara të Amerikës vepruan në mbështetje të civilëve të pambrojtur. Vepruam në emër të paqes, lirisë dhe stabilitetit për rajonin. Këto qëllime i pasqyrojnë thellësisht vlerat amerikane. Ne besojmë se të gjithë njerëzit, pa marrë parasysh përkatësinë etnike apo fetare, e meritojnë për të jetuar me dinjitet në liri dhe siguri.
E dimë se ka njerëz që do të mohonin realitetin e dokumentuar mirë të mizorive të kryera në Mejë dhe vendet tjera në Kosovë. Mohimi i këtyre ngjarjeve përdhos kujtimin e të vdekurve, ua rihap plagët të gjallëve dhe e kthen rajonin prapa në përpjekjet për të ndërtuar shtete demokratike në paqe me njëri-tjetrin. Pranimi i krimeve kundër njerëzimit të kryera këtu dhe në pjesë të tjera të këtij vendi është jetik për të siguruar që ato të mos përsëriten kurrë më.
E dyta, askush të mos dyshojë sa e thellë apo e qëndrueshme është miqësia mes Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Kosovës.
Mbështetja e Amerikës ndaj qëllimit për paqe, drejtësi dhe mbarësi për Kosovën – dhe fqinjët e Kosovës – mbetet e qëndrueshme. Përkushtimi i Amerikës për të ardhmen e Kosovës paraqet një trashëgimi të thellë për ata që vdiqën që Kosova të jetë e lirë.
E kjo më sjell te pika e tretë: rëndësia për tu përballur me të kaluarën për ta trasuar rrugën kah e ardhmja më e mirë. Amerika është krenare me trashëgiminë e të arriturave të vendit tonë gjatë më shumë se dy shekujve të pavarësisë. Por, edhe historia jonë i ka kapitujt e saj të errët, përfshirë padrejtësitë ndaj amerikanëve indigjenë dhe shtypjen e afrikano-amerikanëve.
Përgjatë viteve, amerikanët janë përmirësuar në përpjekjet për të pranuar dhe mësuar nga e tërë historia jonë – e mirë dhe e keqe – duke e korrigjuar cilësinë e teksteve shkollore dhe muzeve tanë dhe duke u bërë më të hapur në diskursin tonë politik. Sepse siç ka thënë aktivistja për të drejtat civile, Ajda Uells, para më shumë se një shekulli: „Mënyra më e mirë për ti ndrequr të këqijat është duke ndriçuar të vërtetën mbi to“.
Trauma e të kaluarës së Kosovës prek çdo cep të këtij vendi – nga veriu në jug – dhe shtrihet përtej kufijve të saj. E kam parë të njëjtën dhimbje që e shoh sot këtu edhe në fytyrat e familjeve të personave të pagjetur dhe në ato të të mbijetuarve të dhunës gjatë luftës nga shumë rajone e komunitete.
Prandaj, për hir të gjeneratave që vijnë pas, e nxis popullin e Kosovës dhe fqinjët tuaj të pranoni dhe të diskutoni drejtpërdrejt për çastet e errëta të historisë suaj të përbashkët.
Për disa, kjo do të thotë pranim të realitetit të fushatës së spastrimit etnik të sponsorizuar nga regjimi i Milosheviqit, që rezultoi me vrasjen dhe zhdukjen e mijërave dhe për tu siguruar që përgjegjësit të japin llogari të plotë.
Për popullin e Kosovës, duhet të nënkuptojë që ju dhe demokracia juaj ti përmbahet një parimi më të lartë dhe të sigurojë llogaridhënie për të gjithë ata individë që kanë kryer krime gjatë dhe pas luftës, përkundër realitetit të hidhur se shumë fajtorë tjetërkund i janë shmangur drejtësisë deri tash.
E për Kosovën dhe Serbinë duhet të nënkuptojë përkushtim të përtërirë për ti gjetur dhe kthyer trupat e të pagjeturve duke punuar në mirëbesim me bashkësinë ndërkombëtare për të bërë publike dhe për të vepruar në bazë të gjitha informatave në dispozicion.
Fjalët e fundit do t’ua drejtoj të mbijetuarve – juve që jeni mbledhur sot këtu dhe të gjithë të mbijetuarve të krimeve që i kujtojmë sot.
Zonja dhe zotërinj, përgjegjësia për ta çuar Kosovën përpara drejt të ardhmes më të mirë nuk mund të bjerë vetëm mbi udhëheqësit politikë. Barra për të bie edhe mbi ju, si qytetarë të lirë në demokraci dhe si të mbijetuar që e dini çka do të thotë të përjetosh dhunën për shkak të përkatësisë etnike, fetare apo për shkak të gjuhës.
Përderisa i kujtoni krimet kundër familjeve dhe komunitetit tuaj, me respektin më të thellë ju lus që po ashtu të ngrini zërin në emër të atyre nga komunitetet e tjera që i kanë humbur të dashurit.
Ju ftoj t’ua shtrini dorën atyre që e ndajnë dhimbjen dhe pikëllimin tuaj, pa marrë parasysh komunitetin, gjuhën, fenë e tyre. Ju nxis të takoheni me njëri-tjetrin dhe të gjeni gjuhë të përbashkët.
Sepse jeni ju, të mbijetuarit, që keni autoritetin moral për të folur për një Kosovë njëmend përfshirëse, ku të gjithë qytetarët ndjehen në shtëpi dhe të lirë për të jetuar, punuar dhe për tu lutur së bashku në paqe me fqinjët e tyre.
Jeni ju, të mbijetuarit, që keni forcën për ta ndërtuar vendin në përputhje me fjalët e vetë Deklaratës së Pavarësisë së Kosovës: „Të zotuar për tu përballur me trashëgiminë e dhimbshme të të kaluarës së afërt në frymën e pajtimit dhe faljes. Të përkushtuar për të mbrojtur, promovuar dhe respektuar shumëllojshmërinë e popullit tonë”.
Duke punuar për këtë vizion, ju e vazhdoni punën që NATO-ja e ka filluar 20 vjet më parë.
Më lejoni ta përmbylli me fjalët e poetes amerikane, Maja Anxhellu: “Historia, pavarësisht dhimbjes dërrmuese, nuk mund të zhbëhet. Por, nëse përballet me guxim, nuk ka nevojë të përjetohet sërish”.
NË MEJË, NË LËNDINËN E PIKËLLIMIT, PARA 20 VITEVE, FORCAT SERBE MASAKRUAN E ZHDUKËN 377 SHQIPTARË QË I RRËMBYEN NGA KOLONA E REFUGJATËVE
Në Mejë, në Lëndinën e Pikëllimit, para 20 viteve, në 27 Prill 1999, forcat serbe masakruan e zhdukën 377 shqiptarë që i rrëmbyen nga kolona e refugjatëve.
Asnjëri nga të ndaluarit në rrethimin e hekurt të kolonës së civilëve nuk kishte arritur të dilte i gjallë. Ajo ishte një nga kolonat e shumta të spastrimit etnik, të rreth 1 milion shqiptarëve të dëbuar nga Kosova, shumica drejt Shqipërisë.
Sipas Institutit për Hulumtimin e Krimeve të Luftës, në vitet 1998-99 forcat serbe me motive gjenocidale kanë vrarë e masakruar mëse 12 mijë civilë shqiptarë, ndërsa menjëherë pas luftës Kryqi i Kuq Ndërkombëtar evidenconte më shumë se 6.000 të zhdukur.
Kosova vazhdon të kërkojë zbardhjen e fatit të qytetarëve të saj të zhdukur dhe me këtë mesazh fotografitë e të pagjeturve janë vendosur e rivenodur nga familjarët në rrethojat e Kuvendit e qeverisë kosovare dhe te Obelisku i të Pagjeturv i ngritur aty në sheshin kryesor të Prishtinës, ku sot bëhen edhe homazhe.
HOMAZHE NË PRISHTINË TE MONUMENTI I PERSONAVE TË PAGJETUR
Së bashku, presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, kryeministri Ramush Haradinaj dhe zyrtarë të tjerë institucionalë, sot në mëngjes në Prishtinë kanë bërë homazhe te Monumenti i të Pagjeturve në nderim të tyre, me rastin e 27 Prillit, Ditës së të Pagjeturve.
Gjatë ditës kanë marrë pjesë në Tubimin Përkujtimor për shënimin e Ditës së të Pagjeturve të Kosovës, në Mejë të Gjakovës. Ky shënim përkujtimor është organizuar nën përkujdesjen e Kryeministrit të Republikës së Kosovës Ramush Haradinaj, Komisionit Qeveritar për Persona të Zhdukur në bashkëpunim me Komunën e Gjakovës, Shoqatën ’27 Prilli 1999 – Mejë’, Këshillin Koordinues të Asociacioneve Familjare të të Zhdukurve të Kosovës dhe organizatat tjera vendore e ndërkombëtare













