Archives for July 2019

Dedication and Blessing of the Shrine for St. Mother Teresa of Albania in Ossining

July 22, 2019 by dgreca

by Joe DioGuardi*/

It was a wonderful day on the grounds of the St. Augustine Church in Ossining, New York, when, on June 20, 2019, the Papal Nuncio of Albania came to dedicate the shrine and bless the statue of St. Mother Teresa of Albania.

The Nuncio, Archbishop Charles Brown, officiated the ceremony with St. Augustine’s pastor, Fr. Brian T. McSweeney, and former pastor, Msgr. Hilary Franco. Also present were Fr. Peter Popaj, pastor of Our Lady of Shkodra Albanian Church in Hartsdale, New York, Fr. Gjergj Meta, the Catholic Metropolitan of the Archdiocese of Tirana and Durres, Albania, and former Member of Congress Joe DioGuardi, a parishioner of St. Augustine Church and founder of the Albanian American Civic League.

The idea for the shrine and statue of Mother Teresa was first conceived some ten years ago by then St. Augustine Church pastor Msgr. Hilary Franco, who knew Mother Teresa personally, and even attended her State funeral in Calcutta, India, where she founded her religious order of nuns that she named the Missionaries of Charity. Msgr. Franco publicly announced this plan on the occasion of the annual dinner of St. Augustine Church in 2009. He was joined by then New York Archbishop, now Cardinal, Timothy Dolan, Fr. Popaj, Joe DioGuardi, Shirley Cloyes DioGuardi, and 50 Albanian American parishioners of Our Lady of Shkodra Church who supported the Albanian American Civic League and Foundation in planning for the shrine and the statue.

DioGuardi opened the ceremony on June 20, which was attended by more than 200 Albanian Americans, by thanking all for coming to his parish in Ossining and by giving special thanks to Fr. McSweeney, Msgr. Franco, Archbishop Brown, and to Zef and Lina Balaj for their sponsorship of the statue of St. Teresa in the name of Zef’s deceased mother and father, Gjon and Zoja Balaj. In his comments, DioGuardi remembered the day 26 years ago, on April 25, 1993, when he joined with Mother Teresa and Pope John Paul II at the investiture of four Albanian priests as bishops at the newly reopened and reconstituted cathedral in the center of Shkodra, shortly after atheistic communism was brought down in Albania. One of the bishops was Zef Simoni who incredibly survived the barbaric Stalinist Communist regime of Enver Hoxha in horrible prisons for more than 45 years. The other bishops invested by the Pope were Franco Illine, Rrok Mirdita, and Robert Ashton.

DioGuardi concluded his comments before the dedication and blessing of the shrine and statue by Papal Nuncio Brown with the words of St. Mother of Teresa of Albania when she said, “By blood I am Albanian, by citizenship I am Indian, and by faith I am a Catholic nun who by my profession belongs to the world, but by faith I belong entirely to the Sacred Heart of Jesus.”

* New York, June 20, 2019

Hon. Joseph J. DioGuardi

President, Albanian American Civic League

www.aacl.com

jjd@aacl.com

(914) 671-8583

GAZETA RILINDJA-22 KORRIK 1969: RAPORTI I PARË NGA HËNA

July 22, 2019 by dgreca

GAZETA RILINDJA-22 KORRIK 1969, NUMËR I POSAÇËM PËR “APOLO 11”: RAPORTI I PARË NGA HËNA/

-Gazeta tradicionale e Kosovës Rilindja para gjysëm shekulli doli me numër të posaçëm për hapat e parë të njerëzimit në Hënë në misionin e suksesshëm e historik të ekuipazhit të “Apolo 11” të Shteteve të Bashkuara të Amerikës/

-Histori nga faqet e gazetës tradicionale shqiptare të Kosovës Rilindja, e cila ka nisë të dalë në 12 Shkurt 1945 në Prizren, në frymën e Konferencës së Bujanit – të Rezolutës për vetëvendosje e të drejtë bashkimi me Shqipërinë, e me angazhimin e intelektualëve më të shquar të asaj kohe, me shkronja plumbi që u sollën me arka nga Tirana. Si në filmin shqiptar “Udha e Shkronjave”…/

SPECIALE-Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI

PRISHTINË, 22 Korrik 2019/ Për ngjarje të jashtëzakonshme, gazeta tradicionale e Kosovës Rilindja ka dalë edhe me numra të posaçëm, ndër të cilët është edhe ai i 22 Korrikut 1969 për hapat e parë të njerëzimit në Hënë në misionin e sukseshëm të ekuipazhit të “Apolo 11” të Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Në atë numër të gazetës Rilindja kanë mbetur të shënuara FJALËT E PARA NGA HËNA, të astronautit Amerikan Neil Armstrong, që është njeriu i parë që shkeli në Hënë: “KËTU BAZA NË DETIN E QETËSISË, ‘SHQIPONJA’ ZBRITI”.

“ÇFARË SHKRETËTIRE MADHËSHTORE”, kishte thënë Buzz Aldrin, njeriu i dytë që shkeli në Hënë.

Siç shihet në arkiva dhe në monografi, gazeta historike e Kosovës Rilindja ka botuar edhe informata të dhëna drejtpërdrejtë nga Hëna, të astronautëve Amerikanë.

Në fillim të raportit saktësohet vendngjarja e ndodhisë historike: Deti i Qetësisë, Hënë. Prej andej vinte zëri i njerëzve të parë që shkelën në Hënë në 20 Korrik të vitit 1969. Astronautët Amerikanë, Neil Armstrong, Buzz Aldrin dhe Michael Collins në udhëtimin historik nga Toka drejt Hënës ishin nisur katër ditë më parë, në 16 Korrik të vitit 1969, nga Qendra e Hapësirës së Lartë të NASA-s Kennedy, në Florida.

GAZETA RILINDJA QË NISI TË DALË NË 12 SHKURT 1945 NË PRIZREN, HISTORI KOSOVE…

Është histori Kosove gazeta tradicionale shqiptare Rilindja, e cila ka nisë të dalë në 12 Shkurt 1945 në Prizren, në frymën e Konferencës së Bujanit – të Rezolutës për vetëvendosje e të drejtë bashkimi me Shqipërinë, e me angazhimin e intelektualëve më të shquar të asaj kohe, me shkronja plumbi që u sollën me arka nga Tirana. Si në filmin shqiptar “Udha e Shkronjave”…

Në monografinë “RILINDJA 60 VJET” kam shkruar se “SHKRONJA PËR RILINDJEN DËRGOI TIRANA” pasi në Shtypshkronjën e Rilindjes në Prizren nuk kishte shkronja të mjaftueshme të derdhura në plumb për shkrim në gjuhën shqipe.

“T’I PËRVISHEMI PUNËS…”, ishte kryeartikulli në ballinë i numrit të parë të gazetës Rilindja, që mbanë datën 12 Fruer (Shkurt) 1945, e që sipas shkrimeve Kosovën e përcaktonte si një vend të veçantë.

“JEHONA E VENDIT” ishte rubrika, ku janë të botuara 6 lajme e informata nga Kosova, e të 4 lajmet e tjera janë të jashtë vendit nga fronte të ndryshme të Luftës së Dytë Botërore, që ende vazhdonte (Froni i Lindjes, i Perëndimit, i Jugosllavisë dhe ai i Italisë).

RILINDJA E PARË U SHTYP NË MËSE 3000 EKZEMPLARË

Numri i parë i gazetës Rilindja u shtyp në një tirazh prej mëse 3.000 ekzemplarësh dhe u shpërnda në gjithë Kosovën.

“Kudo Rilindja u prit me entuziazëm e dashuri të madhe, njerëzit e puthnin dhe u mbusheshin sytë lotë nga gëzimi, gazetën e ngritnin lart në duarë si një flamur të jetës”. Ky është tregimi i përmbledhur i atyre që e shpërndanë numrin e parë të gazetës deri te lexuesit.

Në fillimet e saj, në rrethanat e një shkalle të lartë të analfabetizmit të asaj kohe në Kosovë, gazeta Rilindja u përdor edhe për mësimin e shkronjave shqipe, shkrimit e leximit.

ABETARJA E PARË NË GJUHËN SHQIPE

Gazeta historike Rilindja në 19 nanduer (nëntor) 1946 jepte lajmin e madh për abetaren e parë në gjuhën shqipe të botuar në Kosovë: “Sot duel nga shtypi abetarja e parë në gjuhën shqipe e cila me punën vetmohuese të punëtorëve grafikë u shtyp, për një kohë relativisht të shkurtë…Abetarja përmbanë 58 faqe dhe asht shtypë në 5.000 ekzemplarë”.

Rilindja e 14 kallnor (janar) 1948 shkruante se si ishte GJENDJA NË SHKOLLAT FILLORE të Kosovës:

“Në vjetin 1945/46 prej 25.302 nxansve e nxanseve të regjistuem në shkollë kanë vazhdue rregullisht dhe kalue klasen vetëm 12.213 nxanësa e nxanëse, d.m.th. ma pak se gjysa.

Në vjetin 1946/47 prej 45.692 nxanësve të regjistruem e kanë ndjekë shkollen ne rrugull dhe kalue klasen 26.157 nxanës dhë në vjetin shkollor 1947/48 prej 51.225 nxansve të regjistruem ne mbarim te tremuejshit të pare ka pase vetëm 17.421 nxanës të regjistruem.

Çka don me thane kjo? Kjo s’don te thot tjeter veçse qe komitetet shqiptare nuk ua kane spjegue njerzve qe nuk asht e mjaftueshme me i regjistrue femijtë e tyne por edhe qe ata t’a vazhdojnë rregullisht shkollën”.

RILINDJA NË LUFTIMIN E ANALFABETIZMIT, PËR EMANCIPIM DHE PËR NDËRTIMIN E SHKOLLAVE

Rilindja lindi në një kohë kur duhej luftuar analfabetizmi. Më 23 janar 1946 kjo gazetë botonte artikullin redaksional “Analfabetizmi asht anmiku i popullit”.

Ndërsa, ndonjë ditë më vonë shkruante se “afër 20.000 burra e gra marrin pjesë në kurset për luftimin e analfabetizmit”. Rilindja e datës 14 fruer (shkurt) 1947, në një titull të madh, shkrunte se në Kosovë “FUNKSIONOJNË 2.485 KURSE KUNDËR ANALFABETIZMIT, KU JANË PËRFSHI 52.413 NDJEKËSA”.

Rilindja (e datës 1 janar) ka hyrë në vitin 1949 me një artikull që angazhohet për të drejtën e shqiptarëve në “përdorimin e gjuhës së tyne amnore” dhe shënon faktin se gjatë viteve 1945 -1949 në Kosovë “kanë mësue shkrim-këndim mëse 100.000 analfabetë”.

Ndërkohë, krahas luftës kundër analkfabetizmit, është zhvilluar edhe aksioni për zgjerimin e rrjetit të bibliotekave. Sipas Rilindjes, në fillimin e vitit 1949 në bibliotekat e Kosovës kishte 8.230 libra e broshura në gjuhën shqipe. Kurset kundër analfabetizmit nëpër qyetet e fshatrat e Kosovës kanë qenë tema e qindëra shkrimeve në shumë numra e faqe të gazetës Rilindja. Fushata – aksioni i Rilindjes për zhdukjen e analfabetizmit filloi qysh në vitin 1945 dhe zgjati gati 7 vjet. Më 1946 dhe 1947 Rilindja iu bashkua aksionit për emancipimin e femrës shqiptare, ndërsa në vitet 1972 – 1975 aksionit për shkollimin e femrës shqiptare.

Aksion tjetër i rëndësishëm në faqet e gazetës Rilindja ishte ai i huasë popullore për ndërtimin e shkollave në Kosovë gjatë viteve 1970-1972.

TEATRI KOMBËTAR NË PRISHTINË FILLOI MË 1948

Rilindja ka njoftuar se më 1 shtator të vitit 1948 fillon punën Teatri Kombëtar në Prishtinë me 20 anëtarë.

Gazeta ka njoftuar edhe se më 7 qershor 1949 u dha shfaqja e parë në gjuhën shqipe në Teatrin Kombëtar të Kosovës në Prishtinë. Më 9 qershor 1950 Rilindja njoftonte se “pranë Teatrit papulluer në Prishtinë u formue ansambli Krahinuer i valleve popullore”. E në 13 prill 1951 Rilindja shkruante për “NJIZETENANDË ÇFAQJE TË THEATRIT TË KUKLLAVE”: Mbas disa përgatitjeve teknike Theatri i Kukllave në Prishtinë filloi punen e tij të rregullt, me ketë rast dha çfaqjen e parë “Borbardha dhe shtate shkurtabiqat” ne gjuhen shqipe…Kjo asht çfaqja e njizetenande e këtij Theatri prej Majit të vitit 1950, kur asht formue e deri tash…”.

RILINDJA MË 1947: NË INTERES TË POPULLIT SHQIPTAR

Rilindja në 6 Gusht 1947 shkruante: …Lufta kundër çarshafit duhet të vazhdojë deri sa të zbulohet edhe femna e fundit. Tridhjet mijë femna shqiptare të zbulueme, në interes të popullit shqiptar kërkojnë që lufta kundra çarshafit të vazhdojë deri në fund…

E më herët, Rilindja e 17 Mars 1946 njoftonte edhe cili ishte “PREMTIMI I NJË GRUAJE”: “Rukmane Blaka (nga Istogu-plotësim yni) ka premtue se deri me 1 Maj ka me zbulue 2 shqiptare, ka me mësue shkrim e këndim 20 gra dhe me mbarue 200 palë çarape”.

RILINDJA MË 6 JANAR 1946: NA DUHET EDHE NJË REVISTË SHQIPE

RILINDJA e 6 janarit 1946 shtronte çështjen e nxjerrjes së një reviste të re shqipe në Kosovë, meqë, siç theksonte, kjo gazetë dhe revista “Zani i rinisë shqiptare” nuk mund të përmbushnin kërkesat e shtuara krijuese, letrare e shkencore. Po në atë numër Rilindja bënte apel për një kujdes më të madh ndaj pastërtisë së gjuhës shqipe. Dalja e numrit të parë të revistës së parë letrare në Kosovë JETA E RE ishte një lajm i rëndësishëm kulturor në gazetën RILINDJA të datës 17 Korrik 1949.

FORMIMI I SHOQËRISË KULTURO-ARTISTIKE TË ARBËRESHËVE DHE OPERA E PARË NË GJUHËN SHQIPE NË ZARË

RILINDJA e datës 14 Tetor 1951 njoftonte se në Zarë (qytet bregdetar në Kroaci) është formuar shoqëria kulturo-artistike e Arbëreshëve, me iniciativën e profesorit të muzikës Shime Deshpalit dhe Josip Reles.

“Në koncertin e parë u këndue edhe nji tercet nga opera ‘Vana’ e Shime Deshpalit ne gjuhën shqipe (e para në historinë e muzikës shqiptare). Opera ‘Vana’ asht nji fragment nga jeta e tyne para 50 vjetësh”, shkruante Rilindja.

GJUHA AMNORE

(…) Popujt e qytetnuem çmohen edhe përkah begatia, pasunija, përkah bamunia se sa kujdes i kushtojnë gjuhës së tyne amnore. Ata kanë themelata të posaçme që ruajnë dhe shtjellojnë gjithnjishëm mundësitë e saj shprehjore… (Idriz Ajeti në RILINDJA, 4 Dhjetor 1952. Akademik, në vitet 1979-1981 dhe 1996-1999 ishte edhe kryetar i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës)

REVISTA “HYLLI” DREJTUAR NGA MARK KRASNIQI

Akademik Mark Krasniqi është një nga emrat e shquar të kulturës, arsimit e shkencës shqiptare i pranishëm gjatë shumë viteve në Rilindje. Një kohë para daljes së Rilindjes Mark Krasniqi shkruante dhe drejtonte revistën e nxënësve “Hylli”, që botohej në gjuhën shqipe në Seminarin katolik të Prizrenit nga fundi i viteve të tridhjeta dhe fillimi i të dyzetave të shekullit XX.

TETOVA E VITIT 1952

Tetova ka sot 8 shoqni kulturo-artistike. Organizata sindikale, rinija punuese, rinija shkollore, Shqiptarët, Turqit, organizata e grues, etj. – kanë bashkue në gjiun e vet afër 1500 antarë aktivë që në misjonin e tyne kultural naltojnë vehten dhe popullin. Vetëm shoqnija kulturo-artistike shqiptare “Gjeladin Zeqiri” bashkon në radhët e veta afër 320 antarë dhe anëtare aktivë.

Dy kinothetrat, Theatri profesional, Theatri i kukllave, biblioteka e pasun e qytetit, universiteti populluer, shkollat fillore e të mesme, gjimnazi për puntorë, kurset e ndryshme (për gjuhë të huaja, për amvise), janë çerdhet ku Tetovarët fitojnë dije dhe gjejnë prehinë kulturore. Nuk kalon javë pa udhanë të paktën 4 çfaqje që japin kinotheatri dhe Thetari populluer i qytetit…

(RILINDJA, 24 prill 1952 – fragment nga një shkrim i Gjeto Lekajt)

RILINDJA-ÇDO JAVË, PËRDITË…

Esad Mekuli, drejtor përgjegjës në shënimin e njëvjetorit të daljes së gazetës Rilindja më 1946, ndër të tjera, shkruante: “… ‘Rilindja’ duhet të dalë çdo javë rregullisht…duhet të bahet pasqyrë e veprimtarisë s’onë…”

Rilindja që nga fundi i nëntorit të vitit 1958 filloi të botohet përditë.

Në fillimin e daljes përditë të Rilindjes rubrikës standarde “Jeta kulturore” iu shtuan edhe rubrika e posaçme “Gjuhë, letërsi, art”, si dhe rubrika e filmit dhe ajo e tregimit.

RILINDJA ME NGJYRËN E KALTËRT, që iu shtua faqeve bardhezi, me fizionomi të re, filloi të dalë të dielen e 17 prillit të vitit 1966. “Dje, sot, nesër”, ishte rubrikë e re në faqen e parë.

RILINDJA MË 1962: KOSOVA FITOI BANORIN E NJIMILIONIT

RILINDJA e datës 6 Korrik 1962 shkruante se Kosova “fitoi këto ditë banorin e njimilionit…”

“Simbas regjistrimit të fundit të 31 marsit të vitit të kaluem, në këtë teritor ka pasë 963.551 banorë…” shkruante gazeta duke shtuar se “asht interesante” se në Kosovë “ka afër 40 mijë mashkuj ma shumë se femna”.

GJUHA E NJËSUAR LETRARE NË RILINDJA NGA 12 SHKURTI 1970

RILINDJA në 25 vjetorin e saj, në 12 Shkurt 1970, filloi të dalë me gjuhën e njësuar letrare shqipe. Me këtë rast, në artikullin “Të mësojmë me vullnet gjuhën letrare” bënte thirrje që gjuhës letrare t’i kushtohet kujdes më i madh nga të gjithë.

PALLATI I SHTYPIT FILLOI TË NDËRTOHET NË NËNTOR 1971

RILINDJA më 20 Nëntor 1971 informonte se një ditë më parë në afërsi të Stadiumit të Prishtinës me një solemnitet rasti filloi ndërtimi i Pallatit të Shtypit. RILINDJA pasi kishte investuar në truallin e Pallatit filloi edhe ndërtimin e tij, duke qenë udhëheqëse e punimeve dhe investitore.

THEMELIMI I UNIVERSITETIT TË PRISHTINËS- RILINDJA: DO TË JAPË DRITË, SHKENCË E KULTURË

“Universiteti i Prishtinës do të japë dritë, shkencë e kulturë”, ishte kryetitulli në gjithë ballinën e gazetës Rilindja në 16 Shkurt 1970. Kështu gazeta historike raportonte gjerësisht për themelimin e Universitetit të Prishtinës – kryeqytetit të Kosovës.

Festa e madhe dhe e shumëpritur e themelimit të Universitetit të Prishtinës u mbajt më 15 Shkurt 1970 me mbledhje solemne të Kuvendit të Universitetit, vetëm tre ditë pas festës së 25 vjetorit të Rilindjes, e cila në fillimet e saj kishte botuar abetaren e parë shqipe të Kosovës.

“Në RILINDJA, që është edhe abetare e parë, i kanë rrënjët edhe Universiteti, edhe Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, edhe shumë zhvillime e aspiratat tona”, kam shkruar në Monografi.

Universiteti i Prishtinës është themeluar me ligjin e miratuar nga Kuvendi i Kosovës në 18 nëntor 1969 edhe si kërkesë e demonstratave studentore e gjithëpopullore kosovare një vit më herët – në 1968. Kuvendi themelues i Universitetit është mbajtur në 13 shkurt 1970, ndërsa mbledhja solemne e tij dy ditë më vonë, në 15 shkurt, dhe kjo datë është shpallur Dita e Universitetit të Prishtinës.

Në prag të demonstratave shqiptare, Rilindja ditën e diel të 6 tetorit të vitit 1968 në ballinë kishte shkrimin me titull “Përdorimi i lirë i flamujve kombëtarë”, që po riniste në Kosovë për shqiptarët…

RILINDJA NË VITIN 1972 PËR ZGJERIME BASHKËPUNIMI TË KOSOVËS ME SHQIPËRINË

Gazeta Rilindja në vitin 1972 (në shtator e tetor) shkruante për zgjerime bashkëpunimi të Kosovës me Shqipërinë dhe për këtë nënshkrimin në kryeqytetin shqiptar të protokolit mes Universitetit të Tiranës dhe Universitetit të Prishtinës, bisedat në kryeqytetin kosovar mes drejtuesve të “Kosova Filmit” dhe delegacionit të Kinostudios “Shpiqëria e Re”, ardhjen e shkrimtarëve nga Shqipëria në Gjakovë e Prishtinë dhe bisedat për shkëmbim të botimeve mes shtëpive botuese, Shfaqjen në Teatrin Kombëtar të Prishtinës të “Gjenaralit të Ushtrisë së Vdekur”, që e solli i ardhur nga Tirana Piro Mani si autor i dramatizimit e regjisor, derisa në premierë asistoi edhe autori i romanit Ismail Kadare, siç shkruante kritiku teatror Vehap Shita edhe në librin “Kur ndizen dritat”, botuar nga Rilindja, ku ka punuar shumë vite…

KOSOVA DREJT PAVARËSISË. RILINDJA NUK U NDAL EDHE KUR U NDALUA, AS KUR U DËBUA…

Kosova po shkonte drejt Kushtetutës së vitit 1974, e cila i ka siguruar mëvetësi organizative si njësi konstituive me të drejtë vetoje në federatën e atëhershme, nga shpërbërja e së cilës dolën shtatë shtete të reja të rajonit – Kosova, Sllovenia, Kroacia, Bosnja e Hercegovina, Serbia, Mali i Zi dhe Maqedona…

Rilindja nuk u ndal edhe kur u ndalua me ndërhyrje ushtarako-policore në shtypshkronjë nga regjimi okupues serb në 7 Gusht 1990, edhe kur u dëbua kundërlishëm e padrejtësisht nga shtëpia e saj – Pallati i Rilindjes në 21 Shkurt 2002 nga administrata e UNMIK-ut…Nga 18 Janari 1991 doli edhe me emrin “Bujku” gazetë e rezistencës, e lëvizjes e luftës për liri, pavarësi e demokraci, me përcaktim e orientim të fuqishëm properëndimor euroatlantik, kryeredaktor i parë-themelues i së cilës isha.

Gazeta Rilindja, kryeredaktor i së cilës isha në kohën e dëbimit nga UNMIK e deri në numrin e fundit, pas datës 21 shkurt 2002 deri kur doli përditë, doli me numra të jashtëzakonshëm të kohëpaskohshëm e protestues duke e bërë gazetën tradicionale edhe histori të Kosovës që nga koha e rreth një viti pas Konferencës së Bujanit, e nisur në 31 Dhjetor 1943 dhe e përfunduar në 2 Janar 1944, deri në shpalljen e pavarësisë së Kosovës në 17 Shkurtin historik 2008 e njohjet ndërkombëtare…

Gazeta tradicionale e Kosovës Rilindja për 17 Shkurtin historik 2008 doli numër i jashtëzakonshëm festiv me kryetitullin me shkonja ngjyrë ari: KOSOVA SHPALLI PAVARËSINË BOTA E NJEH SHTETIN MË TË RI.

Po në ballinë, nën imazhet e nënshkrimit të Deklaratës së Pavarësisë së Kosovës, të Flamurit e Stemës së shtetit të ri evropian dhe fishekzjarreve të festimeve në Prishtinë, Rilindja shkruante poashtu me shkronja ngjyrë ari: 17 SHKURTI 2008 DITA MË E MADHE SHQIPTARE PAS 28 NËNTORIT 1912 TË PAVARËSISË SË SHQIPËRISË.

Lart te logoja po në faqen e parë shkruante: RILINDJA JU URON SHPALLJEN DHE NJOHJEN E KOSOVËS SHTET I PAVARUR.

Në këtë numër festiv për shpalljen e Pavarësisë së Kosovës një nga titujt e Gazetës ishte: PRESIDENTI RUGOVA: DUHET TË SHIKOJMË TË GJEJMË NJË ZGJIDHJE PËR RILINDJEN. Në këtë shkrim citohet një pjesë e një prej intervistave ekskluzive që kam zhvilluar me Presidentin historik të Kosovës Dr. Ibrahim Rugova, me këtë rast për gazetën Rilindja të jubileut të 60 vjetorit – të 12 Shkurtit 2005, kur në Rezidencën Presidenciale në cilësinë e kryetarit të Këshillit Drejtues dhe kryeredaktorit të Rilindjes i dhurova Pllakatin e Jubileut të 60 vjetorit të gazetës tradicionale të Kosovës, të punar me ar e argjend nga argjendarët e Prizrenit, qytetit historik ku ka dalë numri i parë i gazetës. Presidenti Rugova uroi për Jubileun e gazetës Rilindja gjashtë dekada në jetën dhe në familjet e kosovarëve, duke u shprehur, mes tjerash:

“Unë Ju përgëzoj për këtë përvjetor Jubilar, pra 60 vjetorin e Rilindjes, dhe dëshirojmë që kjo gazetë sa më shpejtë të konsolidohet. Duhet të shikojmë të gjejmë një zgjidhje për Rilindjen, që të mund të vazhdojë si një gazetë tradicionale. Ne duhet të kemi edhe mjete të informimit të formave të ndryshme, mund të gjejë, ta ketë atë formën të një informacioni dhe prezentimi të çështjeve shtetërore, nëse nesër do ta pranojë Rilindja apo dikush tjetër. Dhe, gjithsesi do të gjendet në mozaikun e masmeriumeve të Kosovës. Ne do t’i shikojmë të gjitha mundësitë dhe do të ndihmojmë në këtë plan dhe do t’ju përkrahim. Rilindja është një gazetë që është një pjesë e historisë së Kosovës dhe që ka ndihmuar zhvillimin e Kosovës në përgjithësi. Natyrisht, tash edhe Rilindja duhet të gjendet në këtë çështjen e tregut të mediumeve. Dhe, duhet t’i ketë ato të drejtat që i takojnë si shtëpi botuese, ose si shtëpi informacioni. Sepse ishte një gjigant i masmediumeve, i botimeve për atë kohë, e sot, tash, duhet ta gjejë rolin e vet si gazetë, e të vazhdojë të ndihmojë zhvillimin dhe perspektivën e Kosovës. Prandaj, do të keni përkrahjen tonë dhe do të shikojmë gjitha mundësitë administrative si do të ecin.

Pra, Urime edhe një herë dhe Gëzuar!”

Gazeta Rilindja, kronikë e zhvillimeve historike të Kosovës, pasi doli me botime speciale edhe për ngjarjen historike të shpalljes së pavarësisë dhe njohjet ndërkombëtare që pasuan, ka përmbyllë daljet e mëse 40 numrave të jashtëzakonshëm të kohëpaskohëshëm në 30 Dhjetor 2008, me numrin festiv të Vitit të Ri 2009, me paralajmërimin në ballinë: DUKE BESUAR NË SUNDIMIN E LIGJIT NË SHTETIN E KOSOVËS PRESIM QË NGA NUMRI I ARDHSHËM RILINDJA TË DALË PËRDITË.
Kryetitulli në ballinën e gazetës Rilindja ishte i ëndërres dhe i të ardhmes: KOSOVA SHTET NË OKB. Dy nga titujt tjerë në ballinë: 53 SHTETE NJOHËN SHTETIN E KOSOVËS dhe VITI 2009 I SHQIPËRISË NË NATO.

Pas 10 vitesh, gazeta tradicionale e Kosovës Rilindja në ndërrim motesh – në pritje të 2019-tës, në mbrëmje 31 Dhjetorit 2018 ridoli simbolikisht (botim digjital) për protestë dhe me kërkesën e përsëritur për t’u rikthyer e përditshme – për privatizim, sipas shembullit të gazetave në rajon që kishin status të njëjtë ndërmarrje shoqërore e që janë pzivatizuar e vazhdojnë të dalin…

“GAZETA DIELLI NË SHBA PËRKRAHJE GAZETËS RILINDJA TË KOSOVËS – SHËNIM REDAKSIONAL I DATËS 22 SHKURT 2017”, është një nga titujt në faqet ku botohet edhe shkrimi i marrë nga Gazeta DIELLI që e kam shkruar si korrespondent i saj në Kosovë, i 17 Shkurtit 2018, me titull “FESTOHET 10 VJETORI I KOSOVËS SHTET” dhe me këtë shënim:

(Botuar në Gazeta DIELLI në Shtetet e Bashkuara të Amerikes – më e herëshmja shqiptare në gjithë botën, e themeluar nga Fan Noli e Faik Konica, organ i Federatës Mbarëshqiptare të Amerikës VATRA, e cila feston jubileun e 110 vjetorit në 15 Shkurt 2019. Në të njëjtin muaj e vit është 74 vjetori i gazetës tradicionale shqiptare të Kosovës RILINDJA, numri i parë i së cilës doli në Prizren në 12 Shkurt 1945. Gazeta DIELLI në vazhdimësi mbështetë të drejtën e Gazetës RILINDJA)…

PARA 9 VITEVE KOSOVA FITUESE NË GJND

July 22, 2019 by dgreca

KALENDARI I GAZETËS DIELLI: PARA 9 VITEVE KOSOVA FITUESE NË GJND/

-Para 9 viteve, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (GJND) nori vendimin historik për legalitetin e Deklaratës së Pavarësisë së Kosovës. Presidenti Thaçi: Kjo ishte fitorja më e madhe ndërkombëtare e Republikës së Kosovës, e cila i hapi rrugë forcimit të subjektivitetit ndërkombëtar dhe vulosi përjetësisht të drejtën tonë për vetëvendosje/

-Vendimi i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë pasoi ankesën që Serbia i kishte dërguar kundër shpalljes së pavarësisë së Kosovës/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

PRISHTINË, 22 Korrik 2019/ Para 9 vitesh, në 22 korrik 2010, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë ka konkluduar se miratimi i Deklaratës së Pavrësisë së Kosovës në 17 Shkurt 2008 “nuk e ka shkelur të drejtën e përgjithshme ndërkombëtare, as rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit e as Kornizën Kushtetuese”.

“Prandaj, miratimi i kësaj deklarate nuk e ka shkelur asnjë rregull të aplikushme të së drejtës ndërkombëtare”, theksohej më tej.

Presidenti i Republikës, Hashim Thaçi, sot përkujton: “U bënë nëntë vjet nga vendimi i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, e cila konfirmoi të drejtën tonë për shpalljen e pavarësisë së Kosovës. Kjo ishte fitorja më e madhe ndërkombëtare e Republikës së Kosovës, e cila i hapi rrugë forcimit të subjektivitetit ndërkombëtar dhe vulosi përjetësisht të drejtën tonë për vetëvendosje. Ky vendim ka trasuar rrugën për anëtarësimin e Kosovës në NATO, BE dhe OKB.”

Para 9 viteve, atëherë ministri i Jashtëm i Kosovës, Skender Hyseni, e cilësonte vendimin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë si “të qartë” dhe që “nuk lë vend për dyshime”, se pavarësia e Kosovës është bërë në përputhje me të drejtën ndrëkombëtare.

“Gjykata konstatoi, me shumicë dërmuese, se Deklarata e Pavarësisë së Kosovës nuk ka shkelur të drejtën ndërkombëtare. Mendimi i Gjykatës është eksplicit dhe i qartë, dhe nuk lë vend për dyshim”, thuhej në deklaratën e ministrit Hyseni, pas vendimit të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në lidhje me pavarësinë e Kosovës.

“Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë ka vendosur në favor të Kosovës në të gjitha pikat”, vazhdonte më tej deklarata.

“Tani presim njohje të mëtejme të Kosovës. U bëjmë thirrje shteteve që e kanë shtyrë njohjen e Republikës së Kosovës në pritje të Mendimit të Gjykatës, që tani të vendosin për njohjen (e Kosovës)”, thuhej në deklaratën e ministrit të Jashtëm të Kosovës.

Menjëherë pas këtij zhvillimi me rëndësi historike, në një deklaratë të anëtarëve të Grupit Drejtues Ndërkombëtar për mendimin këshillues të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë rikonfirmohej mbështetja e palëkundur për pavarësinë e pakthyeshme të Kosovës dhe bëhej thirrje për njohje.

“Grupi Drejtues Ndërkombëtar rikonfirmon mbështetjen e palëkundur të tij për pavarësinë e pakthyeshme të Kosovës demokratike dhe shumetnike në kufijtë e saj të tanishëm dhe i bën thirrje shteteve tjera që të njohin Kosovën. Ai po ashtu përshëndet përkushtimin e vazhdueshëm të Kosovës dhe progresin e konsiderueshëm në zbatimin e Propozimit Gjithëpërfshirës për Statusin dhe do të vazhdojë të mbështesë Kosovën në punën për realizimin e perspektivës së saj evropiane”, theksohej në deklaratë.

Grupi Drejtues Ndërkombëtar (ISG) për Kosovën, i cili përbëhej nga vendet që e kanë njohur Pavarësinë, ishte formuar më 28 shkurt të vitit 2008 dhe synonte të orientojë dhe mbikëqyrë zhvillimin demokratik të Kosovës, të nxisë qeverisjen e mirë dhe shumetnicitetin, bazuar në Propozimin Gjithëpërfshirës të emisarit të posaçëm të OKB-së, kryenegociatorit për statusin, Martti Ahtisaari.

Vendimi i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë u dha pas një ankese që Serbia i kishte dërguar kundër shpalljes së pavarësisë së Kosovës.

“Dasma e madhe”

July 21, 2019 by dgreca

Nga Reshat Kripa/

Nuk është në karakterin tim të zhvillojë polemikë, por nuk mund të hesht kur një grup hijesh të vetëquajtur “veteranë të luftës nacional-çlirimtare”, por që nuk kanë asgjë të përbashkët me veteranët e vërtetë dhe ish-punonjës të Sigurimit të Shtetit apo drejtorë të burgjeve komuniste bëjnë deklarata të paskrupullta në të cilat kërkojnë të denigrojnë figura të shquara të inteligjencës së sotme që rrjedhin nga shtresa më e nderuar e shoqërisë shqiptare, shtresa e të përndjekurve politikë nga rregjimi komunist. Këtyre monstrave, mbeturina të kalbura të sistemit komunist, na u qenka prishur qetësia nga botimi i një libri mbi krimet e komunistave gjatë luftës së dytë botërore. Çudia më e madhe është se libri për të cilin bëjnë fjalë ata është botuar nga Instituti për Studimin dhe Pasojat e Krimeve Komunste, me miratimin e bordit të tij drejtues, qysh në vitin 2015 dhe vetën tani, pas katër viteve, na u kujtuan këto monstra ta kundërshtojnë, madje edhe në një seancë parlamentare E pra këto hiena ia arritën që t’i impononin Komisionit të Ligjeve të Kuvendit të Shqipërise vendimin që t’i hiqnin Institutit të Hetimit të Krimevë dhe Pasojave të Rregjimit Komunist të drejtën e hetimit të periudhes së të ashtuquajturës luftë nacinal-çlirimtare. Këto hiena na qenkan shqetësuar sepse, sipas tyre, na qenka përgojuar lufta nacional- çlirimtare dhe dëshmorët e saj, se ajo paska qenë vetëm një luftë kundër pushtuesve të huaj ku nuk qenka kryer asnjë krim dhe se krimet na paskan filluar vetën pas vitit 1944 kur u vendos pushteti komunist. Por, në të vërtetë, a kishte kriminelë në rradhët e lëvisjes së ashtuquajtur nacional-çlirimtare? A janë kryer krime nga komunistët gjatë kësaj periudhe? Për të sqaruar më mirë këtë problem le të hedhim vështrimin prapa, në vitet e zjarrta të luftës, kur në Shqipëri përballë fashizmit dhe nazizmit qëndronin dy forca kryesore. Nga njera anë forcat nacionaliste të përfaqësuar nga Balli Kombëtar dhe Legaliteti, të udhëhequra nga Mit-hat Frashëri dhe Abas Kupi, ndërsa nga ana tjetër Fronti Nacional-Çlirimtar i udhëhequr nga figura më e errët që ka nxjerrë ky komb, Enver Hoxha, prapa të cilit qëndronin jugosllavët me përfaqësuesit e tyre Mugosha dhe Popoviç, për të gllabëruar Shqipërinë ose në pamundësi të saj Kosovën martire. Këto forca kanë zhvilluar disa beteja të përbashkëta kundër pushtuesve fashistë, beteja që sot hienat e kuqe mundohen t’i kalojnë në heshtje, madje t’i harrojnë fare.

Si keni kurajon të mohoni të vërtetën në këtë mënyrë? Ku e latë kontributin e Abaz Kupit në luftën kundër pushtuesve? Po kontributin e Muharrem Bajraktarit, Gani Kryeziut, Gjon Marka Gjonit, Jup Kastratit dhe të tjerëve? Po betejat e Gjormit më 29 dhjetor 1942-2 janar 1943, Voskopojës më 14 janar, Greshicës 5 shkurt, Ruzhdijes 13 mars, Selenicës 1 prill, Mogilës dhe Miricës në qershor, Krujës dhe Matit në gusht apo Drashovicës në shtator 1943, a nuk ishin beteja të përbashkëta të forcave nacionaliste me ato të Frontit Nacionalçlirimtar? Nëqoftëse nuk ishin të tilla, nëqoftëse nacionalistët paskëshin bashkëpunuar me okupatorin, si u ulët me ta në gusht të vitit 1943 për të biseduar për të ardhmen në Mukje? Përse i mohoni? Kjo ndodh se ju nuk keni kurajon të pranoni të vërtetën. Ju vetëm i shërbeni asaj klike që populli e përmbysi në fundin e vitit 1990.

Por komunizmi, që nuk ishte tjetër veçse një variant më i egër i fashizmit, nuk mund të pranonte një gjë të tillë. Pa u tharë ende boja me të cilën u nënshkrua kjo marrëveshje u hodh poshtë nga komunistët. Atëherë filloi lufta vëllavrasëse dhe bashkë me të edhe krimet. Më 10 shtator 1943 në Tragjas vriten tradhëtisht, duke pirë ujë, dy djelmosha nga Sevasteri, Asaf Grabova dhe Ismail Isaj, i pari 28 dhe i dyti 23 vjeç. Ishte dita e parë e vëllavrasjes. Tre ditë më vonë, më 13 shtator 1943, pas provokimit të bërë nga Bedri Spahiu dhe Shemsi Totozani, vriten në përpjekje me italianët, komandanti trim i Ballit Kombëtar Hysni Lepenica së bashku me 35 komandantë të tjerë çetash. A nuk janë krime këto raste? Lufta çlirimtare ishte kthyer në luftë civile. Komunistët kaluan nga një krim në tjetrin. Në Bolenë vriten pranë shtëpisë së tyre një familje e tërë, përfshirë edhe gra, ajo e Sabri, Islam, Bilo, Numan, Mahmude dhe Dyzene Novruzit, si dhe familja tjetër e Peshqeshe, Fako, Bilo dhe Gani Çelomemajt. Në Kuç kriminelët komunistë vrasin në pabesi tetë antarë të familjes Sadikaj: Jupen, Lamen, Isan, Memon, Arapin, Merxhanen, Hetemen dhe Memenë. A nuk është krim zhdukja e familjeve të pafajshme? Para syve më del beteja e Goskovës më 19 shtator 1943 midis forcave nacionaliste dhe atyre partizane. Luftëtarët i propozojnë komandantit Safet Butka të sulmojnë forcat komuniste. Ai përgjigjet: – Kjo nuk do të bëhet kurrë, sa të jem unë gjallë. Vetëm po të kalohet mbi trupin tim. Në këtë mënyrë, të parin dhe të fundit shqiptar që mund të vrasë, është vetja e ime. Dhe trimi e mbajti fjalën e thënë. Ai nuk mund të qëllonte kundër vëllezërve të tij, paçka se kishin bindje të kundërta me të. Përpara këtij fakti tragjik, vrau veten. Një shembull i qartë i diferencës ndërmjet personalitetit të një nacionalisti dhe një komunisti. Para syve më del gjithashtu figura heroike e Hysni Toskës, pjesëmarrës i çetave të 1911—1912-ës, shpalljes së pavarësisë, pjesëmarrës i luftës së Vlorës, deputet i parlamentit shqiptar e të tjera kur mbetet i rrethuar nga forcat e komanduara nga Neshat Hysi, në banesën e tij së bashku me gruan Rabijen, vajzën Ervehenë dhe djalin Skënderin. Të katër qëndrojnë duke luftuar si burrat. Në fund, për të mos u dorëzuar Hysniu vret veten, ndërsa Skënderi mundi të ikë, por kapet pas disa ditësh dhe pushkatohet. Erveheja mbetet e plagosur në shtëpi. Kriminelët i djegin edhe shtëpinë. Po ky a nuk është një krim i shëmtuar? Një epope më vete është edhe beteja e Dukatit në Vlorë më 30 nëntor 1943. Një shembull kuptim plotë i krimeve të kryera nga kriminelët komunistë. Batalionet “Asim Zeneli“, “Halim Xhelo” dhe “Antonio Gramshi“, sulmojnë fshatin në pabesi natën. Forcat nacionaliste, të komanduara nga trimi Maliq Koshena i përgjigjen zjarrit me zjarr. Komunisti Myrto Sadiku nga Tërbaçi i drejtohet dukatasit Murat Bodo: Hidhe armën, fashist i ndyrë! Ndërsa Murati i përgjigjet me bejte: – S’jam fashist por i dukat, As ti rus, por i tërbaç, Po na qenka taksirat, Që na vjen, na vret në prak! Në këtë betejë vriten njëzetetre djem, pesëmbëdhjetë partizanë dhe tetë ballistë. Partizanët detyrohen të tërhiqen, duke lënë të vrarët në fushën e betejës. Populli i Dukatit i varrosi të njëzetetre njeri pranë tjetrit dhe gratë dukatase i qanë së bashku:

Korba, na u vranë djemtë, Ca këtu dhe ca në çetë, Ca në çetë, ca në parti, Vaj medet o Shqipëri!

Ky ishte karakteri i vërtetë i nacionalistëve shqiptarë që i dallonte nga egërsia e shfrenuar e komunistëve.

Le të vazhdojmë më tej. A nuk ishte një krim i pa dëgjuar në historinë e Shqipërisë ekzekutimi i gjashtëdhjetepesë bujqve të pafajshëm që i groposi brenda një dite në një varr të përbashkët udhëheqësi juaj krimineli Mehmet Shehu, apo njëqindepesë martirët e Libohovës të vrarë në një ditë dhe shtatëmbëdhjetë të pushkatuarit në Gjirokastër ku midis tyre mbeti i vrarë martiri Boço Kalo me të birin e ri fare? Kush të mundet le të përgjigjet.

Më lejoni tani t’u përshkruaj dy ngjarje të cilat i kam mbijetuar vetë.

Kam qenë i vogël në ato vite, por përpara syve të mi kanë mbetur të gjalla dy skena të paharruara. Ishte shtatori i vitit 1943. Banonim në Tiranë, në një rrugicë në rrugën e Kavajës, përballë asaj të ish Radio Tiranës. Një mëngjes, ndërsa po bëheshim gati për të shkuar në shkollë, dëgjojmë dy krisma revolveri dhe menjëherë pas saj një klithmë të tmerrshme. Dolëm me vrap përjashta dhe para portës së shtëpisë së fqinjit përballë pamë të shtrirë, të gjakosur trupin e djalit të shtëpisë dhe nënën e tij të ngratë që vajtonte mbi kufomën e të birit. Atë mbrëmje im atë u kthye vonë, i shoqëruar nga një miku i tij. Kishin qenë në familjen e të vrarit. Akoma kam parasysh fjalët e mikut që i thosh tim eti:

– Më vjen shumë keq për këto që filluan të ndodhin. Tani në vend të luftës çlirimtare do të kemi luftën vllavrasëse.

Djali kishte qenë një aktivist i Ballit Kombëtar për qytetin e Tiranës. Ngjarja e dytë ka të bëjë me ditët e luftës së Tiranës, në nëntorin e vitit 1944. Atëherë banonim në Pazarin e Ri, në shtëpinë e doktor Kërçikut. Një natë trokiti porta e shtëpisë. E hapëm dhe brënda hynë një skuadër partizanësh. – Duam doktor Kërçikun. – tha komandanti tyre Burri i hallës që banonte së bashku me ne, doktor Bajram Emiri, u thotë:

– Doktor Kërçiku nuk banon këtu, por po patët nevojë edhe unë jam mjek dhe mund t’ju ndihmoj.

– Jo, jo duam doktor Kërçikun, – tha komandanti.

Doktori e kuptoi qëllimin e tyre. Dërgoi me vrap vëllan tim të madh , i cili nëpërmjet një porte që lidhte oborrin tonë me atë të doktorit, e lajmëroi atë përpara se të mbërrinin partizanët. Doktor Bajrami tha:

– E kërkonin për ta vrarë, ashtu si vranë Akil Sakiqin, ushtarakun e shquar që banon në rrugën e Pishës, siç vranë Mumtaz dhe Vesim Kokalarin, botuesit e njohur të “ Mesagjerisë Shqiptare “, ashtu si vranë gazetarin e njohur Nebil Çika te kafe Kursali. Po shyqyr që mundëm ta lajmërojmë dhe ai shpëtoi.

Më vonë do të mësoja për masakrën e kryer ato ditë, ku mbetën të vrarë tridhjetetetë intelektualë.

Kjo ishte tablloja e atyre viteve të tmerrshme, vite që i ka pasqyruar me vërtetësi, duke u mbështetur në dokumenta historike të nxjerra nga arshivat shtetërore Uran Butka në librin e tij që do të mbetet si një perlë e historiografisë së re shqiptare.

Në krye të këtij kori të hienave të kuqe qëndron një ish gjykatës i regjimit komunist që në ndërgjegjen e tij mban shumë dënime të njerëzve të pafashëm dhe që tani ka uzurpuar fronin e deputetit të Kuvendit të Shqiparisë. Para syve kam gazetën “55” datë 27 shkurt 1999. Ajo ka një shkrim të gjatë kushtuar kësaj monstre. Sipas tij kjo hienë, duke qenë me detyrë gjyqtar, në vitin 1985, ka kryer një gjyq fiktiv kundër katër ushtarakëve që mbaheshin në arrest. Ai urdhëroi sekretaren e tij të përpilonte një proces-verbal sipas të cilit gjyqi na paskej qenë zhvilluar në rregull dhe duke caktuar edhe dënimet për sejcilin prej tyre, të cilat ua komunikoi personalisht të akuzuarve. Një gjë e tillë u zbulua nga rekursi që bënë të pandehurit në Gjykatën e Lartë. Kjo ra në sy edhe të anëtarëve të Byrosë Politike të Partisë së Punës. Anëtari i kësaj byroje, Rita Marko, porositi që gjyqtari të çohej për ndjekje penale nën akuzat “ Për heqje të padrejtë të lirisë” dhe “ Për shpërdorim të detyrës”. Por gjyqtari me ndërhyrjen e Sulo Gradecit pranë Ramiz Alisë detyroi kryetarin e Gjykatës së Lartë ta kthejë dënimin nga ndjekje penale në përjashtim nga organet e drejtësisë. Por mjeshtri i mashtrimeve nuk u mjaftua me kaq. Nëpërmjet manovrimeve të ulta të tij ai bëri te heshte Komisionin e Kontrollit të Figurave kur ishte kandidat për deputet dhe kështu mundi të hynte në Kuvendin e Shqipërisë. Cilido që kërkon të mësojë më shumë për këtë çështje le të lexojë gazetën që citova më lart.

Së fundi, për ta mbyllur, më lejoni të citoj disa vargje nga poeti i njohur Ali Asllani, i cili në poezinë “Dasma e madhe“ shkruan pikërisht për atë periudhë të errët të historisë së kombit tonë:

Un’të them se jam i kuq ti më thua jam i bardhë,

un’me huq e ti me huq, pra… të zezat radhë radhë!

Nën’e zezë, motër e zezë, bab’i zi e babëzi,

Në një çap- një varrezë, ky atdheu yn’i zi.

Ky atdheu yn’i zi, na u bë skëterr i vrerit,

Varen eshtrat e shqiptarit nëpër sqepe të skifterit.

DINJITETI I SHTETIT

July 21, 2019 by dgreca

NGA EUGJEN MERLIKA/

Në këtë dalldi të nxehtë politike të Shqipërisë, një dukuri e shfaqur në Poznan të Polonisë në korrik 2019, kaloi në një gjysëm heshtje mediatike. Bëhet fjalë për përjashtimin e Shqipërisë nga ndihma ekonomike e caktuar prej Komisionit evropian për Vendet e Ballkanit perëndimor në formë fondesh të humbura. Nuk ishte ndonjë vendim i ndonjë burokrati “të mykur” të Brukselit, por një episod i politikës evropiane në nivel të lartë, me pjesëmarrjen e dy prej drejtuesve më me peshë në BE, siç ishin Kancelarja Merkel dhe Presidenti Makron.

Ekranet televizive të kanaleve shqiptare përsëritën deri në mërzi skenat e bisedave të kryeministrit shqiptar me kancelaren gjermane. Me gjasë më shumë se sa biseda zyrtare ishin takime të shkurtëra në pushimet e samitit, por qëllimi ishte të nxirrej në pah konsiderata e kancelares gjermane për Shqipërinë dhe përfaqësuesit e saj politikë në drejtim të shtetit. Nga ato skena pritej një qasje më dashamirëse kundrejt nesh, por përfundimi qe se ndër 280 miljon €, të caktuara nga Komisioni evropian, Shqipëria nuk mori asnjë qindarkë me justifikimin se nuk kishte paraqitur projektet përkatëse.

Nuk ka rëndësi të madhe mungesa e përfitimit material edhe se 30 apo 40 milion € mund t’i vlenin plotësimit të ndonjë objekti të infrastrukturës shqiptare, por ajo që është zhgënjyese, deri në dëshpërim, është motivimi i përjashtimit të Shqipërisë nga programi i ndihmës së BE, së paku në këtë rast. Politika zyrtare u mundua të mos i japë peshën e duhur kësaj dukurie të mbrapshtë, por edhe opozita e së bashku me të, kryetari i shtetit, mjaft i pranishëm me deklarata ditët e fundit, nuk e vunë sa duhet theksin mbi këtë shenjë, do t’a quaja ogurzezë për shpresat në t’ardhmen.

Duke lënë të kuptohet se nuk ka asnjë problem në episodin e Poznanit, klasa politike, sidomos ajo qeveritare, tregon se sa e ka për zemër t’ardhmen e Shqipërisë e me sa pak përgjegjësi punon për të. Është i paligjësueshëm fakti që administrata e stërfryrë pushtetore e Shqipërisë, e mbushur me të rinj të arsimuar brënda e jashtë Vendit, titullarë diplomash e titujsh pasuniversitarë nga Vendet më të zhvilluara të botës, të mos jetë në gjëndje të hartojë e të paraqesë në instancat përkatëse të BE projekte të studiuara saktë për nevojat e Vendit të tyre. Kjo shpjegohet me disa arsye hamendësore: ose administrata qëndrore nuk jep udhëzime të qarta për hartimin e projekteve, duke përcaktuar saktë detyrat e përgjegjësitë; ose qeveria e quan të dorës së dytë apo të tretë këtë lloj veprimtarie, sa që nuk kërkon asnjë farë llogarie; ose njerëzit e ngarkuar me ato detyra janë krejtësisht të paaftë për të hartuar projektet, por vazhdojnë të vegjetojnë në punët e tyre duke marrë rrogën; apo, ende më keq, nëse ata projekte, zbatimi eventual i të cilëve nënkupton kontrollin dhe mbikqyrjen e dhuruesve, gjë e cila “vështirëson” mundësinë e përfitimit vetiak të një njeriu apo një grupi njerëzish që do të kenë detyrën e vënies në jetë të tyre, lihen qëllimisht jashtë vëmëndjes së nevojshme. Secili prej këtyre motiveve që hamendësova më sipër përbën një problem serioz për të sotmen dhe t’ardhmen e Shqipërisë.

Le t’i shtjellojmë një nga një ato arsye. Nëse administrata qëndrore, në nivele të larta të vendimmarrjes, nuk e “vret mëndjen” për të paraqitur projektet e nevojshme për të thithur ndihmat e Bruselit, nuk mund të përcaktohet veçse me dy epitete të buta si “e papërgjegjëshme” dhe “inkompetente”. Nëse qeveria nuk i jep rëndësinë e duhur kësaj kërkese tregon se është e pandërgjegjëshme në punën e saj në drejtimin e shtetit, duke vënë në dyshim besueshmërinë e mbarështimit të ekonomisë së Vendit. Nëse nga moria e nëpunësve të administratave qëndrore e vendore nuk ka asnjë të aftë të hartojë një projekt funksional për të bindur institucionet kreditore të BE, që të miratojnë ndihmat e tyre për Shqipërinë, duhet të ndërgjegjësohemi se kemi një klasë tekniko intelektuale tepër larg aftësive të kërkuara e kjo do të përbënte me të vërtetë një gjëndje dramatike, për t’u parë me seriozitetin më të madh. Mbas gati tridhjetë vitesh të tjetërsimit të sistemit, të hasim përsëri në dukuritë mjerane të paaftësisë së kuadrove, si pasojë e parimit enverian “politika në plan të parë” është një gjë krejtësisht e papranueshme për rrugën tonë drejt Evropës.

Do t’ishte një fatkeqësi kombëtare nëse hamendja e katërt do t’ishte shpjegimi më afër së vërtetës. Që në fillimet e periudhës së kalesës mbas komuniste, shpresat për daljen e Shqipërisë nga gjendja e urisë në të cilën e la socializmi, u varën tek investimet e huaja që priteshin si shiu në shkretëtirë për të gjallëruar ekonominë e atrofizuar dhe pa gjak të vazhdimësisë ramiziane. Por n’atë kohë në shoqërinë e varfër shqiptare doli si parim qëndror ai i “pasurimit” të shpejtë e problemi i korrupsionit, i shprehur në kërkesat vetiake të nëpunësve me përgjegjësi në ballafaqimin me kapitalin e huaj, i shkaktoi një dëm shumë të madh Vendit, si pasojë e ikjes s’atyre kapitaleve që kishin zgjedhur Shqipërinë për të investuar. Nëse, në gjithë këta vite, ajo mendësi grabitqare përfitimi vetiak me nxitjen dhe bekimin e politikës, ka ardhur duke u forcuar, thelluar e zgjeruar në pafundësi, sa që sot Shqipëria renditet ndër Vendet më të korruptuara në botë, nuk është për t’u habitur nëse ajo mendësi këshillon që projektet e planet të zgjidhen e vendosen, jo në vartësi të nevojave të vërteta të Vendit por të mundësisë që krijojnëpër përfitime vetiake për ata që do të kenë përgjegjësinë e zbatimit të tyre. Më duket e tepërt të zgjatem më shumë në këtë arsyetim, mbasi është i dukshëm dëmi që i shkaktohet Vendit dhe përgjegjësia e atyre që e shkaktojnë atë.

Në fjalën e tij të fundit në Kuvend kryeministri u shpreh, mes të tjera reminishencash të epokës enveriane të armiqve të ndryshëm, me këto fjalë: “Jemi të detyruar të ndalojmë Ilir Metën të gabojë më tej, sepse për ne, dinjiteti i këtij shteti është më i rëndësishëm sesa çdo interes partiak, apo kalkulim elektoral.”

Duke lënë mënjanë pjesën e parë të fjalisë që është një pasqyrë e luftës së forcave të ndryshme pas komuniste për pushtetin, pjesa e dytë, në Shqipërinë e hershme do të quhej “fjalë arit”. Por sa pajtohet ajo fjalë me të vërtetën e mungesës së projekteve për t’i paraqitur në BE, është e qartë si drita e diellit. Nga çdo këndvështrimi t’a shtjellojmë problemin e dukurisë së mësipërme, besoj se dinjiteti i shtetit del si pjesa më e lënduar e asaj historie. Kjo sepse nuk mund të ketë dinjitet një shtet që qeveriset n’atë mënyrë sa të pjellë shfaqje të tilla paaftësie e mungese dëshire për të shkuar përpara, së paku me hapin e të tjerëve, edhe se kërkesat e nevojat tona janë për shumë më tepër.

Ndokush, më optimist se i nënëshkruari, duke lexuar këta rrjeshta mund të mendojë se autori i tyre jeton n’Itali, një Vend që humbet miliarda € çdo vit, sepse nuk është në gjëndje të paraqesë projektet e duhura në BE për të marrë ndihmat e saj. Plotësisht e vërtetë, por ky nuk duhet të jetë një ngushullim i dobët për të na vënë në gjumë, se jemi në shoqëri të mirë, sepse dinjiteti i një shteti forcohet duke përvehtësuar e vënë në zbatim përvojat më të mira e më të përparuara të botës e jo ato më të prapambeturat e më të këqijat.

Po ashtu dinjiteti i një Vendi nuk është në lartësinë e duhur kur në drejtimin e tij vihen e mbahen njerëz me probleme morale të papranueshme. Kështu nuk kuptohet se si zyrtarë të lartë si Ulsi Manja e Damian Gjiknuri, të lakuar mbarë e mbrapsht në përgjimet e botuara nga “Bild”-i, si matrapazë votash, të vazhdojnë e të qëndrojnë në krye të dy komisioneve më të rëndësishëm të Kuvendit për çastin politik, deri sa kohët biblike të drejtësisë të përcaktojnë nëse kanë përgjegjësi penale apo jo. Dinjiteti i një shteti duhet të ketë të tjera kritere e kode etike për funksionarët e tij e, po të kthehemi mbrapa në kohët para komuniste, përvoja e jonë tradicionale nuk njeh batakçinj e hajdutë votash në krye të vendit askund, n’asnjë trevë shqiptare. Nëse bashkëkohësia, simbol zhvillimi e kërkimesh standartesh të qytetërimit, që së pari duhen të jenë morale në një shoqëri, aq më tepër në drejtimin e një shteti, kthehet në një braktisje tërësore të atyre vlerave e parimeve, dinjiteti i tij është rrënuar në mënyrë të pandreqëshme e nuk mund të mbrohet me asnjë lloj sofizme apo demagogjie mashtruese të politikanëve.

Korrik 2019 Eugjen Merlika