Archives for November 2019

Kryeministër “MARKSIST” me aftësi të ulët për të pranuar realitetin

November 3, 2019 by dgreca

Opinion nga Agustin M. Mirakaj/

Sapo lind dielli, me brekushe nëpër këmbë kryeministri bardhosh shfaqet ekraneve dhe mburret për mirëqenien e ulët që ka mbërthyer vendin. Mburret, si një nxënës i dobët përpara klasës, detyrat jane plotësuar por…mësuesi e ka fajin për notën ngelse. Nuk jep shpresë, prodhon vetëm papunësi dhe mjerim.

Nga papunësia njerzit në Shqipëri., si në mëngjes, drekë apo darkë të gjithë vërshojnë kafeneve. Vetëm thashetheme, ndonese janë të gjithë pa probleme e halle…Në muret e çdo lokali varen ekranet televizive ku shfaqen politikanët socialistë mashtrues që bëjnë sikur po interesohen për qytetarët. Edi hedh dhe Eri pret…. të kthyer në fallxhore me veshje shumë ngjyrshe, vërshojnë si të tërbuar ekraneve e studiove me fjalorin e tyre te ulet….24 ore, 7 ditë të javes duke manipuluar çdo çast, çdo audience…

Gjithandej njerzit duken të mpire nga dorezat e manipulimit. Në fytyrat e tyre shikon vetëm zhgënjim, ankthe, vetëm ankthe. Diskutojnë si do bëjmë për nesër. Kë të thërrasim në telefon e ti kërkojmë ndonjë lek për të shtyrë muajin.

Fatkeqësia mbizotëron gjithandej, shteti është kthyer si ato puntorët pastrues të bashkisë që mezi fshijnë rrugët me gropa, me fshesa të kalbura prej kashte, të cilat kur i tërheqin lënë çdo gjë pas. Jemi kthyer në mesjetë – jetohet vetëm për sot, pa një të ardhme…

Prespektiva nuk ka, të gjithë ikin. Mafja mbizotëron në çdo skaj e cep të Shqipërisë. Makinat luksoze vërshojnë në rrugë si të çmëndura, kush e kush të jetë i pari – të duket vetja se jeton në kaos.

Sot qeveritarët socialistë me fytyrë djallzore mbulojnë bulevardin me figurat e kriminelve komunist/sllav si heronjë të Shqipërisë me urdhër të skicofrenit-marksist, që shpirtin e ka në Moskë, mendjen në Serbi dhe duart në Turqi.

Si mundet Shqipëria të ecë përpara dhe të jetë pjesë e Europës me gjithë këto probleme?! Kur kryeministeri marksist ka falimentuar në të gjitha drejtimet dhe s’di të japë dorheqjen, çfarë duhet të presin qytetarët?! Paraqitet si padronë me aftësi të ulët pa kuptuar realitetin, zgerdhihet si i çmëndur dhe mendon se është i pa thyeshëm!

Në demokraci nuk ka të pathyeshëm. Sot koha është e njerzve që po kërkojnë të ecin përpara.

Shqipëria meriton të jete një qytetërim Europian, dhe jo një qytetërim anadollak me sytë nga Turku, Moska dhe Beogradi.Shqiptarët duan punësim, mirëqenie dhe shpresë. Njerëzit duhet të votojnë për demokracinë dhe Shqipëria, Atdheu ynë i çmuar duhet të votojë shpresën për një të ardhme të sigurtë me sytë nga Perëndimi…

EVROPA NUK MUND TË VALLZOJË E VETME

November 3, 2019 by dgreca

Nga **ANGELO PANEBIANCO/**
            Nuk është ende e mundur të kuptohet se si do të përfundojë çështja tëpër sfilitëse e Brexit: siç duket kryeministri, Boris Johnson, nuk do të arrijë të ketë daljen përfundimtare të Britanisë së Madhe brënda 31 tetorit, ndoshta fitojnë kundërshtarët e tij të brëndshëm duke fituar një shtyrje prej disa muajsh. Megjithatë mund të kuptohet, o së paku të merret me mend që Brexit mund të ketë jo vetëm pasoja të rëndësishme ekonomike (për Britaninë e Madhe ashtu si dhe për Vendet e tjera evropiane). Mund të paralajmërojë ndryshime në barazpeshat gjeopolitike. Mund të ndezë një revolucion, të shpejtojë shkëputjen e marrëdhënieve ndëratllantike, të nxjerrë në pah një thyerje të padëgjuar ndërmjet një blloku të përfaqësuar nga demokracitë anglosaksone dhe Evropës kontinentale.
            **Referendumi në të cilin mbizotëroi partia e Brexit-it u mbajt më 2016, pak përpara zgjedhjeve presidenciale amerikane të fituara nga Donald Trump**. Atëherë ishte ende kryesia Obama. Por këputja e fijeve të marrëdhënieve ndëratllantike kishte filluar prej kohësh. Edhe se me një stil të ndryshëm nga pasardhësi, edhe Obama synonte të kufizonte zotimin ndërkombëtar të Shteteve të Bashkuara. Siç tregoi politika e tij (e dështuar) në Lindjen e Mesme: qe me të e në sajë të gabimeve të tij, që Rusia e Putin-it mundi të rihyjë si kryesore në politikën e atij rajoni. Referendumi britanik ra në atë periudhë. Pastaj arriti cikloni Trump: në ndryshim nga paraardhësi ai mbështeti zgjedhjen britanike për të lënë Evropën.
            **Trump-i tregoi shpejt se nga çfarë brumi ishte mbruajtur.** Filloi të godasë fuqishëm mbi NATO-n dhe Bashkimin evropian. Sqaroi se kombëtarizmi amerikan, i të cilit ai ishte kampion, nuk përputhej me mbajtjen e sistemit të aleancave të krijuara nga Vendi i tij mbas vitit 1945, në të cilat ishte pjesë qenësore lidhja ndëratllantike, shoqërizimi ndërmjet Shteteve të Bashkuara dhe Evropës. Nëse Trump-i që, siç duket, ka shumë gjasë të ketë një mandat të dytë presidencial, atë lidhje, tashmë të dobësuar, mundet së fundi t’a këpusë krejt. Ndërthurja ndërmjet Brexit dhe rrugëdaljeve të Trump-it mund të shkojë në dobi të nxjerrjes në dritë përsëri të një plani të hershëm që qarkullonte në sferat qeveritare amerikane gjatë luftës së Dytë botërore e që pastaj u mënjanua. Ishte ideja që, mbas luftës, do të ishte e nevojshme t’i jepej jetë një aleance të qëndrueshme ndërmjet demokracive vetëm anglosaksone (Shtetet e Bashkuara, Britania e Madhe, Kanadaja, Australia, Zelanda e Re). Do të bëhej fjalë për një aleancë të fuqishme, që sigurohej nga pozita zotëruese e Shteteve të Bashkuara, por edhe nga afërsia kulturore mes demokracive të bashkuara nga e shkuara e përbashkët, nga protestantizmi, nga gjuha angleze. Më pas ai projekt u la mënjanë. Me planin Marshall dhe NATO-n Shtetet e Bashkuara zgjodhën, në vënd të aleancës (së ngushtë) me demokracitë anglosaksone, atë (të gjërë) Shtetet e Bashkuara – Evropë. Ka mundësi që ai projekt i vjetër të kthehet përsëri aktual. Ka ndonjë që mendon – por ndoshta e tepron –  që ai është tashmë gjë e kryer, edhe në sajë të funksionimit të shkëlqyer të sistemit të shkrirë për shkëmbimin e njoftimeve ndërmjet demokracive anglosaksone të quajtur FiveEyes (pesë sy). Aleanca e ngushtë ndoshta do të përceptohej nga shumë amerikanë më e përshtatëshme për një epokë të një rënieje relative të fuqisë amerikane. Publiku mund të vlerësojë njëjtësinë kulturore të aleancës së ngushtë.
            **Nëse, me të vërtetë, në vënd të lidhjeve ndëratllantike, do të ngrihej pak nga pak një bllok i ngjeshur anglosakson, për evropianët kontinentalë do të ishin dhimbje**. Megjithë disa mendime të kota që vazhdojnë të shfaqen në sektorë të klasave drejtuese evropiane (ideja se nëse amerikanët ikin bëhet fjalë për një lajm të mirë, mbasi më së fundi evropianët do të jenë “të shtrënguar” të integrohen politikisht) përfundimi më i mundshëm do të ishte një tjetër. Duke munguar ngjitësi  i përfaqësuar nga hegjemonia amerikane, instiktet e vjetër, pothuajse sigurisht do të rimerrnin epërsinë, përçarjet do të mëshonin mbi shtysat përbashkuese, e Vendet e ndryshme evropiane – jo më të penguar nga drejtimi amerikan – do të hynin në shemëri ndërmjet tyre me qëllim të fitojnë favorin e fqinjit më të fuqishëm: Rusisë.
            Shfaqja e trishtuar e vënë në skenë nga evropianët në çështjen e kurdëve sirianë, në të cilën janë në lojë interesa shumë të gjëra të Kontinentit të Vjetër, thotë gjithshka që është për t’u thënë mbi aftësinë e Evropës për të bërë pa armët dhe ushtarët amerikanë: përballë një krize ushtarake të kësaj rëndësie Evropa ka pamjen e të menduarit se mjafton të trumhasësh të keqin e rradhës (sot Erdogani) me të shtëna fjalësh për të zgjidhur krizën. A mendoni se një Evropë e tillë është në gjëndje të ecë mbi këmbët e saj?
            Por ndonjeri thotë se do të arrijë shpejt çasti kur do të vemë në jetë të famëshmen “mbrojtje evropiane” dhe Bashkimi do të bëhet një fuqi e aftë të bëjë të respektohet dhe të kujdeset vetë për sigurinë e tij. Nuk kuptohet se ai që e thotë i beson me të vërtetë apo përsërit formula ritesh “evropianisht korrekte”, thjesht sepse nuk din çfarë të thotë tjetër. Jo vetëm se mundësia për t’i dhënë jetë një mbrojtjeje evropiane që mund të arrijë, së paku pjesërisht, të shkojë para pa Shtetet e Bashkuara, është sot edhe më pak e mundëshme se më parë, duke llogarittur se me Brexit-in del nga Bashkimi ajo që është, me Francën fuqia më e madhe ushtarake dhe fuqia e parë detare. Mbi të gjitha kjo është një bllëf, nga të gjithë i njohur si i tillë. Cili politikan evropian mund të rizgjidhej nëse do të shkonte t’u shpjegonte zgjedhësve se ata duhej të ngarkoheshin me taksa ose të pranonin një pakësim të standartit shoqëror me qëllim për të financuar mbrojtjen evropiane? A mund të përfytyroni një politikan, të themi gjerman ose italian, që zgjedh këtë mënyrë për t’u vetëvrarë politikisht?
            **Përfundimi është se evropianët nuk kana alternativë kundrejt aleancës me Shtetet e Bashkuara**.  Aqë sa nëse Amerika, e më përgjithësisht, bota anglosaksone do të ndahen prej nesh, do të kemi telashe. Por meqë historia nuk mund të shkruhet para kohe, mbasi jemi të gjithë të zotë të parashikojmë të shkuarën (mbi t’ardhmen kemi gjithmonë ndonjë vështirësi), deri sa ka jetë ka dhe shpresë. Ndoshta, shpejt a vonë, së bashku me natën e keqe do të kalojnë edhe Trump-i e Johnson-i.

            “Corriere della Sera”, 23  tetor 2019          E përktheu Eugjen Merlika

Vlerësime të disa të huajve për Padër Gjergj Fishtën

November 3, 2019 by dgreca

Zgjedhur dhe përgatitur për botim prej librit “Gjergj Fishta – Jeta dhe veprat” e autorit Pal Duka Gjini, nga Anton Çefa/

Carlo Tagliavini

“Ndër shkrimtarë ende gjallë , vendin e parë e xen Padër Gjergj Fishta, Françeskan. . . . Pader Fishta asht përfaqësuesi ma tipik i literaturës gege.”

Maximilian Lambertz

“Populli shqiptar pat nji fat të madhe fort e krejt të jashtzakonshëm, çka popujve tjerë u ra për hise vetëm mbas qinda vjetësh të lavrimit letrar, pat due të them, të madhin e të lartin e të gjithve, atë që të pështetun krejtsisht në popull e vetëm në gjuhën e tij, që me vjerrsha të veta ndezi flakë zemrat, pat genin poetik të vetin në At Gjergj Fishtën. »

Norbert Jokl

« Atë Fishta, kjo zheni e rranjosun në tokën amtare të popullit shqiptar, që për shkak të njoftimit të kthellë të tij mbi literaturën e popujve klasikë e të jetës shpirtnore të kombeve të tanishme të Evropës, u kap deri ndër majet ma të naltat e kulturës së përgjithtë. »

Ivan Esih

« Fishta asht ma i madhi letrar shqiptar e ma i madhi organizator i kulturës arbënore. »

Luigi Federzoni

« Në Fishtën kemi pa se gjallonte e rrahte zemra e shpirti i kombit fisnik shqiptar me të g jitha bukuritë e miteve origjinale, të traditave mitike e kalorse, të dokeve besnike të vjetërsisë, të ndjenjave heroike. Secili nesh ka kuptue se Gjergj Fishta kishte me të vërtetë lartësinë e Poetit Kombëtar. Tani e dijmë se vepra e tij ka për të mbetë në mende e në nderim të shqiptarëve. »

Erwin Stranik

«Pader Fishta njihet si vjerrshtari ma popullor i shqiptarëve, si poeti ma i përzemërti i këtij populli. Si këtë kemi edhe nji të madh tjetër: Rabindranath Tagore. Edhe këtë na e çmojmë jo vetëm se asht nji poet prej Indije, por na në te kqyrim e çmojmë jo gjithaq poetin, sa njeriun. E kështu na perket edhe ne me çmue veten e Pader Fishtën të dalun prej ndjenjave të popullit shqiptar, ushqye me kulturën e Evropës së mesme, tue kërkue përplotësim në lidhjen harmonike të këtyne dy poleve.”

Dante Serra

“Fishta asht për t’u njehur në numër të atyne shkrimtarëve të mëdhaj që nderojnë popujt e qytetnuem të Evropës . . . Pa frikë gabimi, Fishta asht ma i madhi Poet që njeh Shqipnia.”

Antonio Baldacci

“Atë Gjergj Fishta asht përtrisi i gjuhës shqipe, apostulli i lirisë së Atdheut të vet, mbrojtësi i emnit e i përparimit të Shqipërisë, ndera e gjallë e popullit të vet.”

Padër Fulvio Cordignano

“Në vargjet e Fishtës unë gjeta poezinë që më donte ma fort zemra. Nëpër këtë poezi unë mujta me shijue gjithçka ishte ma të gjallë e ma të ambël në genin e në muzën e një populli krejt të veçantë.”

Domenico Frannzè

“Fishta . . .Orfeu i Shqipnisë, asht Mësuesi i Madh për mbasardhësa e vazhdues të literaturës shqiptare, . . . ai që zgjedh landën, sajon formën, i jep ngjyrën e vertetë kombëtare dhe i ven në gojë shprehje e fraza thjeshtë shqipe.”

Jozef Zdenjek Rausar

“Fytyra ma e shqueme e literaturës shqipe . . . prandej me arsye shqiptarët e quejnë Fishtën Homerin e Shqipnisë.”

Gaetano Petrotta

“Ndër vepra të Fishtës asht shprehë dhe pasqyrohet në mënyrën ma të thjeshtë shpirti i popullit shqiptar.”

Marie Amelie von Godin

“Zemra e Fishtës asht e ndezun flakë për Atdhe e vetëm çka paraqet vigëm Atdheu ia vlon gjakun ndër dej. Prej buzëve të tija rrjeh nji shqipe e fuqishme që del si bisedat e fatosave, e ambël si gazi i njaj grueje.”

Fr. Lovro Mihacèviç

“Fishta në Zader botoi veprën kryesore “Lahutën e Malcisë”, vepër kjo fort e randësishme, për të cilën mund të themi se asht për shqiptarë ate çka asht për

ne poema “Luka Vukalović” apo “Osvetnici” i Maritić-it.

Giuseppe Gradilione

“Vepra (Lahuta e Malcisë) fishtiane përveçse asht vepër me vlerë estetike, ka meritën se në te autori krijesës artistike i ka dhanë nji jetë të pavdekshme, në mënyrë që nji popull gjen në te vetvetin si në rrethana ngadhnimi, asht në atë të vuejtjes.”

Paolo Emilio Pavolini

“Fishta shkroi poemë epiko-lirike me argument patriotik, kangë fetare, karme, melodrama dhe vargje satirike, të gjitha të frymëzueme nga nji besim i flakët në të ardhmen e Atdheut.”

FJALA NË SIMPOZIUMIN KUSHTUAR AT GJERGJ FISHTËS

November 3, 2019 by dgreca

NGA FRANK SHKRELI/

Kisha Katolike Shqiptare në Nju Jork,/ Salla Nëna Tereze, 2 Nëntor, 2019/- Përshëndetje…Falënderimet e mia bashk organizatorëve të këtij simpoziumi, Shoqatës Shqiptaro-Amerikane “Skendërbej” dhe Kishës Katolike, Zoja e Shkodrës –ku 50-vjetë më parë kam hedhur hapat e parë drejtë pjekurisë.

Një falënderim i veçant i shkon famullitarit Dom Pjetër Popaj, i cili në frymën më fishtjane, që është e mundur, gjithmonë vepron – pa dallim feje a krahine — bazuar në fjalët që na kanë lënë trashëgimi At Gjergj Fishta: “Vërtetë ne kemi Bajram e Pashkë, por Shqiptarinë e kemi bashkë”. Të gjithë jemi krenar me Ju, Dom Pjetër!

Historia moderne ka shënuar rolin e ish-Presidentit Ibrahim Rugova në marrëdhëniet e Amerikës me Kosovën në veçanti, por edhe në marrëdhëniet shqiptaro-amerikane në përgjithësi. Historia e fillim shekullit të kaluar, ka vulosur përgjithmonë rolin që ka luajtur Peshkop Fan Noli në takimin me Presidentin Wilson, në mbështetje të Shqipërisë.

Por shumë pak njerëz dinë për vizitën tre mujore të At Gjergj Fishtës në Amerikë në vitin 1922. Historia zyrtare shqiptare, me sa kam parë, nuk e përmend këtë vizitë, as rolin që ka luajtur At Gjergj Fishta në njohjen diplomatike të Shqipërisë nga Shtetet e Bashkuara.

Falë urrejtjes, harresës dhe anashkalimit zyrtar të At Gjergj Fishtës, për pothuaj një shekull nga regjimi komunist – përfshir edhe 30-vjet-post-komunizëm — pak njerëz mund të dinë kontributin e çmueshëm që Gjergj Fishta ka dhënë në atë që sot e quajmë “lobim”, në mbrojtje të interesave kombëtare.

Vizita e Fishtës në Amerikë kishte dy objektiva: një, që të “kujdesej për interesat e Shqipërisë”, lobim pra për njohjen diplomatike të Shqipërisë nga Washingtoni, sipas porosisë së Imzot Luigj Bumçit, Kryetar i delegacionit shqiptar në Konferencën e Paqës në Paris. Objektivi i dytë ishte që Fishta të takohej edhe me personalitetet më të dalluara të diasporës shqiptare të asaj kohe në Amerikë. Sipas të gjitha gjasave takimi me komunitetin shqiptaro-amerikan kishte shkuar shumë mirë për Fishtën, sa që në një letër që i kishte dërguar atij Faik Konica nga Bostoni, i shkruante Fishtës, ndë të tjera: “I Shkëlqyer mik, Ju falem nderit për letrën e bukur që më dërguat. Kini lënë ndër shqiptarët e këtushëm një kujtim lartësie dhe drite, që ka shuar gjithë moskputimet e shkuara”.

Provinciali i Kuvendit Françeskan në Shqipëri në atë kohë, At Pal Dodaj shënon në librin përkujtimor, “At Gjergj Fishta – 1871-1940”, se në një letër të datës 8-V-1922, dërguar atij nga At Gjergj Fishta prej Washingtonit, Fishta flet për veprimtarinë e tij lobiste në favor të njohjes diplomatike të Shqipërisë nga Shtetet e Bashkuara dhe për takimet që kishte zhvilluar me Senatorë katolikë amerikanë, me ndihmën e françeskanit të njohur amerikan Godfried Shilling, i cili në atë kohë thuhet se gëzonte influencë të madhe në qarqet diplomatike të Washintonit.

Fishta shkruan: “Këtu në Washington kam kontaktue me nji senator katolik, siç të kam shkrue (29.4. 1922), dhe i jam lutë me u interesue pranë Qeverisë së Tij, për njohjen e Shqypnisë si Shtet i Pamvarun”, thuhet në letrën e Fishtës. “Ai ka folë sot me Senatorin e Partisë Republikane, Henry Cabot Lodge…”, (politikan me autoritet i asaj periudhe dhe mbështetës i madh i rolit amerikan në punët botërore), “i cili më tha se njohja e Shqypnisë asht e mundshme, prandej Qeveria e Tiranës, t’a paraqesi kërkesën e Saj me shkrim në Nensekretariatin e Shteteve të Bashkueme t’ Amerikës”, porosit Fishta në letrën e tij drejtuar At Pal Dodajt.

Në faqen tjetër të letrës, sipas Dodajt, Fishta është shprehur se, “Ndërkaq, vizita eme në Washington ka pasë, si përfundim, njohjen e Shqypnisë prej anës së Shteteve të Bashkueme të Amerikës. Të gjitha përpjekjet e maparshme të Qeverisë sonë, si edhe ato të (Federatës Panshqiptare) “Vatra”, s’kanë pasë sukses…Kjenë Senatorët katolikë — të cilëve ua pata paraqitë çashtjen, sidomos, nga pikëpamja fetare—ata, të cilët, me ndërhymje të veta siguruan njohjen zyrtare të Shqypnisë nga Qeverija amerikane”, citohet letra e At Gjergj Fishtës dërguar nga Washingtoni, At Pal Dodajt.

Kjo deklaratë e Fishtës përputhet me vizitën e tij në Washington dhe me të dhënat e Departamentit Amerikan të Shtetit lidhur me datën e njohjes zyrtare të Shqipërisë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, tre muaj më vonë. Sipas Zyrës së Historianit të Departamentit Amerikan të Shtetit, me anë të një telegrami që mban datën 25 Korrik, 1922, Sekretari Amerikan i Shtetit në atë kohë, Charles Evans Hughes, informon Komisionerin Amerikan në Shqipëri, Maxwell Blake se në datën 28 Korrik , 1922 ai mund t’i, “Dorëzojë Ministrit të Jashtëm të Shqipërisë njoftimin me shkrim për njohjen de jure të Shqipërisë, nga ana e Shteteve të Bashkuara.”

Sipas Zyrës së Historianit të (DASH) njohja zyrtare e shtetit shqiptar nga Washingtoni u pasua me vendosjen e marrëdhënieve diplomatike midis dy kombeve tona, më 4 Dhjetor, 1922, kur Përfaqsuesi i Jashtzakonshëm dhe Ministri Fuqiplotë i Shteteve të Bashkuara në Tiranë, Ulysses Grant-Smith i paraqiti letër-kredencialet Qeverisë së Shqipërisë në Tiranë, pikërisht me 4 Dhjetor, 1922, thekësohet në tekstin e Zyrës së Historianit të (DASH).

Besoj se At Gjergj Fishta meriton sado pak kredi nga historia për njohjen zyrtare të Shqipërisë nga Shtetet e Bashkuara, bazuar në ato që dijmë në lidhje me vizitën e tij në Amerikë ndërsa nevojiten më shumë hulumtime për ato që nuk dimë ende për këtë vizitë.

Thonë se njerëzit e mëdhej të një Kombi vlerësohen më shumë pas vdekjes se kur janë gjallë. Fatkeqsisht, kjo nuk ka ndodhur me At Gjergj Fishtën, madje as sot 30-vjet mbas shembjes së-komunizmit.

Një bashkohas i tij, At Benedikt Dema është shprehur pas vdekjes së At Gjergj Fishtës se “Shqypnia do të nisë me e çmue ma tepër At Fishtën, kur në raste në të cilat Kombi kërkon e lyp ndërmjetësimin e nevojshëm të autoritetit e të veprimtarisë së tij”. Duke marrë parasyshë situatën politike anë e mbanë trojeve shqiptare, besoj se kjo është koha dhe tashti është momenti, për ndërmjetësimin e autoritetit dhe të vlerave të At Gjergj Fishtës.

Fatkeqsisht, Atdheu i At Gjergj Fishtës nuk vepron më me entuziazmin e idealeve që ishin programi i jetës së tij: “Për të vendosur themelet e patundura të idealizmit kombëtar, për të prirë në luftime në mbrojtje të interesave të Kombit, për t’i gërshetue kunora lumnije racës mijëvjeçare shqiptare, gjakut të derdhun e flijeve të vuajtuna të Kreshnikëve të Kombit”, ka shkruar Benedikt Dema, duke shpresuar njëkohësisht se shqiptarët, si Komb i qytetëruar, do të dijnë t’i çmojnë njerzit e mëdhej të tij, duke i ndërtuar këtij gjeniu, atij Ati të Atdheut, një përmendore të pashlyeshme, “një shenjë të përherëshme e të denjë, për një komb të përparuem”.

Të nderuar: Sot, me 2 Nëntor shënohet, si çdo vit, Dita Ndërkombëtare për t’i dhënë fund pandëshkueshmërisë së krimeve kundër gazetarëve. Fishta, përveç të tjerash, ishte edhe gazetar e publicist. Sot, në këtë ditë, bëjmë thirrje për lirinë e plotë të fjalës së lirë për At Gjergj Fishtën dhe që t’i jepet fund dhunës psikologjike ndaj kujtimit të tij.

Fatkeqisht, At Gjergj Fishta trajtohet sot nga një gjysëm censurë: lejohen botimet e veprave të tija, por zyrtarisht nuk pranohet nga institucionet shtetërore.

Pa At Gjergj Fishtën pra, pa vlerat kombëtare dhe pa idealet e lirisë që ai përfaqëson, Shqipëria nuk është e përparuar dhe, rrjedhimisht, pa At Gjergj Fishtën nuk është as Shqipëria as Kosova që duam! Pa Fishtën edhe rruga e Kombit shqiptar drejt Evropës është e pamundur. Gjithnjë bëjmë pyetjen se kur do t’i vijë radha At Gjergj Fishtës që, zyrtarisht, të zejë vendin që meriton dhe që i takon në historinë dhe në kulturën e Kombit shqiptar? Uroj që ky simpozium të jetë një hap i vogël drejt këtij objektivi madhor për të ardhmen e Kombit Shqiptar.

Si një shënim post scriptum – dy lajme të mira për Fishtën. Një, kohët e fundit është përkthyer Lahuta e Malcis në frëngjisht, duke iu bashkuar kështu përkthimeve ekzistuese në anglisht, italisht dhe gjermanisht. Dhe dy, për të qenë i korrekt, pasi gjatë viteve kam qenë shumë kritik ndaj autoriteteve të Tiranës në lidhje me Fishtën — lajmi tjetër i mirë është se gjatë një ceremonie në Lezhë, me rastin e 148 vjetorit të lindjes së Poetit Kombëtar, Ministrja e Kulturës e Republikës së Shqipërisë dhe Kryetari i Bashkisë Lezhë, kohët e fundit, njoftuan se, më në fund, është marrë vendimi zyrtar për restaurimin e shtëpisë së At Gjergj Fishtës! Lajm shumë i mirë, megjithse i vonuar. Me padurim presim realizimin e këtij projekti!

U falemnderit!

Bulevardi i guerrilasve dhe krimet e pa ndëshkuara

November 3, 2019 by dgreca

Nga Ilir Levonja/

”Or burra tash sa ditë që këta tela m’i keni ba provë në krye. Po si mendoni, kur nuk din gja kryet, po din gja b(ytha)?”, janë fjalët e një të deglasuari, i tha në torturë e sipër. Në fakt nuk ishte kundërshtar e as pro qeverisë, ishte një qytetar në punë të vet. Por fati i keq që kishte të njëjtin emër me një të arratisur në mal për të cilin thuhej se kish vrarë një oficer. Ama thuhej, nuk është se ishte e vërtetë. Nuk kishte asnjë lidhje me çfarë akuzohej, por duhej plotësuar plani dhe sipas hetuesit mirditorët janë e ku s’janë të gjithë me tre emra thirren, kështu që ai është ndaj rraseni brenda. Eshtë një paragraf i shkëputur nga libri i At Zef Pllumit, Rrno për me tregue. Nuk po zgjatem në përshkrimin e qelisë, apo trajtimit pasi është zi e më zi përpos trajtimit që fashistët i bënin të burgosurve të regjimit. Dhe jemi në vitet pas çlirimit, në kohën më të ashpër të luftës së klasave. Kohë të cilën me siguri në një të ardhme, historia do ta përmbledhi në një paragraf të vetëm, të tillë që, atë që të bën i joti nuk ta bën as perëndia. Them në një të ardhme pasi duket se niveli kulturor i joni hë për hë lë shumë për të dëshiruar. Sidomos kur shikon një të ashtuqujtuar akademik i cili në një ceremoni përkujtimore mbyt qafën me një shall të kuq thuajse është akoma në luftën e ashpër të klasave, duke vënë kështu në dyshim arsimimin e vet qoftë profesional, titujt shkencor dhe nivelin kulturor. Se i bie që kur lexon akuza të tilla, po të dënojmë se kleri katolik në mesjetë ka djegur të gjallë Galileo Galilein dhe Xhordano Brunon, të mbysësh veten me duart e tua. Nuk e di çfarë i emancipuar a i kulturuar a i edukuar mund të quhesh. Të vret kultura jote të pranosh absurditete të tilla. Dhe kësi bajate gjëmash kanë ndodhur në Shqipërinë tonë. E kam përmendur këtë edhe më parë, sapo ma kapën sytë. Jam rrënuar shpirtërisht, nuk doja ta besoja që në vendin tonë, timin, kanë ndodhur monstruozitete të tilla. Eshtë imagjinare të dënohesh për një krim të mesjetës dhe për më tepër diku në Europë, në perëndim. E për më tepër në rajonin që i kishim bërë bllokadë. Në vendin që e luftuam me armë, në vendin e fashistëve. Po kështu jam tronditur kur kam lexuar rreth Musine Kokalarit, madje më dërrmojnë edhe sot fjalët e saj kur thotë se, fakti që mendoj ndryshe nga ju kjo nuk do të thotë se e dua vendin tim më pak se ju. Gjithsesi Musinea përfundoi si fshesare rrugëve të Burrelit deri ditën që e griu kanceri në një apartament të mbikëqyrur. Nëdrkohë kujtoj se pak muaj më parë u çorrëm kur një mbesa e saj u zgjodh europarlamentare, por ata që u çorrën dyfish ishin persekutorët e saj. Po kështu me historinë e Sabiha Kasimatit, Zaho Kokës, e plot të tjerë. Pa mënjanuar shpirtin e bukur, mendjen e hapur të Petro Markos. Një persekutim brenda llojit për të përmbushur qëllimin absurd me çdo kusht. Madje krimi brenda llojit bëhet më i dhunshëm, më i frikshëm. Vitet e demokracisë kam rastisur të bisedoj me një ”intelektual”, viktimë brenda llojit. E kishin ngritur pupthi teksa flinte në një dhomë konvikti në Moskë, vetëm sepse babait në Tiranë i kishte dalë emri në një grup armiqësor. Ia ndërprenë studimet, e degdisën baltrave të Myzeqesë. Më tha se këtë nuk ia falte kurrë Enver Hoxhës, ai ia kishte bërë, jo partia. Mu dhimbs kaq shumë dhe nuk e di përse e mbante veten si intelektual, përse konsideronin si intelektual dhe e vendosnin në podiume. Megjithëse koha ime, shoqëria ime, demokracia ime, kishte shumë si ky. Këto janë vetëm ca grimasa nga universi i krimeve të shqiptarit karshi shqiptarit. Mund ta besosh që dy ditë e rrahu vëllai vëllain dhe në fund e dënoi me burgim të përjetshëm pikërisht për krimin mesjatar të klerit karshi dy dijetarëve. Nuk e ke di se çfarë shoqërie, çfarë kapaciteti kultural ka aty që mbledhin supet karshi fakteve të tilla. Kam përshtypjen se jemi pa gjak megjithëse na cilësojnë si gjaknxehtë. Kam përshtypjen se jemi një shoqëri e humbur.

Dhe pa diskutim pa nivel. Një shoqëri absurde. Eshtë kjo arsyeja që bulevardi qendror i Tiranës është mbushur me portrete guerrilësh. Duhej të ishin martirët, por janë persekutorët. Dhe mirë e kanë kur gjejnë. Në një shoqëri normale dhe me nivel sot gjindja do ishte në rrugë duke i çjerrur. Por të habit edhe fakti i atyre që i vuajtën nën kurriz mënxyrat, si kalojnë kollajllisht një fyerje të tillë. Duket se janë duar prerë, nuk kanë shkallare, rrinë me sytë tek dëmshpërblimet e qeverisë. A nuk ju dhëmbin plagët? Nuk ju dhëmbin telat? Nuk ju vërshëllejnë kamzhikët? A nuk ju trembin skodat e internimit? A nuk ju shtrydhet përbrenda e vërteta. Prisni lekët nga Rama dhe revoltën nga Luli?! Prisni kot dhe po ashtu kot do të shkoni.