• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for January 2020

VATRA sot është një stad më lart se dje, Nesër do të jetë më lart se sot…

January 23, 2020 by dgreca

Kryetarët e Vatrës janë të gjithë kalimtarë, përveç Nolit e Konicës, të cilët shërbejnë për vatranët e mirë si modeli i vendosjes së dashurisë mbi urrejtjen…./

NGA DRITAN MISHTO/

– Fjala e Kryetarit të Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA mbajtur në Kuvendin e Michigan, me 19 Janar 2020/

Të dashur Anëtarë, Delegatë dhe Drejtues të Federatës!

Të nderuar Klerikë!

Të nderuar përfaqësues të organizatave të komunitetit!

Dua t’Ju uroj fillimisht: Mirëserdhët në Kuvendin e Federatës sonë.

Kuvendi i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA i mbajtur sot në Michigan është një ngjarje e rëndësishme për të gjithë vatranët dhe mbarë komunitetin shqiptar dhe besoj se ai do të dalë me sukses dhe të përmbushë objektivat e tij.

Siç e dini, ky Kuvend shënon edhe përfundimin e mandatit tim si Kryetar i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, i zgjedhur me një shumicë shumë të cilësuar në Kuvendin e vitit 2017, i cili është cilësuar gjerazi një kuvend historik, pasi pas dekadash të tëra, kandidatët paraqitën platformat e tyre duke marrë besimin e delegatëve në formën më transparente, me votim të fshehtë në një shumicë tejet të cilësuar. Kuvendi 2017 ishtë historik edhe për faktin se pas dhjetëra vitesh, Vatra u drejtua nga një kryetar ri në moshë, që solli me vehte shumë të rinj të tjerë që janë me ne sot këtu. Nuk ka gjë më historike se të jesh dëshmitar i ndryshimit të mentalitetit në drejtimin e një organizate, aq më shumë Federatës Vatra. Ky besim i madh i vatranëve, më ka qëndruar gjithmonë si “shpata e Demokleut” duke më shtyrë drejt maturisë dhe përkushtimit në përmbushjen e kësaj detyre të lartë shoqërore dhe vullnetare.

Dua të falenderoj nga zemra secilin prej jush dhe të shpreh mirënjohjen time të thellë për punën e mirë dhe bashkëpunimin, që kemi pasur. Pa mbështetjen tuaj do të ishte e pamundur të kryenim tërë ato punë të mëdha. Dua të përulem me nderimin më të madh edhe përpara vatranëve të vjetër të të gjithë epokave, për sakrificat e tyre deri në vetëmohim në dobi të Federatës sonë, Shqipërisë dhe kombit. Gjatë këtij mandate, ne përjetuam me dhimbje kalimin në botën e përjetshme të Presidentit tonë të nderit z. Agim Karagjozi, i cili më mbështeti me tërë forcën dhe mundësitë e tij, jashtë çdo imagjinate për kushtet e tij shëndetësore, duke vizituar zyrat dhe duke marrë pjesë edhe në aktivitetet tona. Jam takuar me z. Karagjozi disa herë gjatë kësaj periudhe dhe shpreh respektin tim më të thellë për atë njeri me mendje të hapur dhe me shumë mirësi në shpirt, i cili më qëndroi gjithnjë pranë gjatë ushtrimit të detyrës sime.

Gjatë këtyre dy viteve unë kam punuar fort që në Vatrën tonë të dashur të ndryshojë mënyra se si konceptohen gjërat dhe si zbatohen projektet. Kam punuar fort që mendja e hapur të mbizotërojë ndaj ngushtësisë, vështrimi larg i problematikës sonë kombëtare të qëndrojë mbi optikën e dobët dhe arkaike. Jam i lumtur që shumë të rinj janë sot në Vatër dhe janë pranë nesh. Vetëm duke punuar me vehten tonë së pari, për përmirësimin e pandalshëm të mendësive tona, do të mund t’i tregojmë të tjerëve se cilët jemi.

Këto dy vite, Federata Pashqiptare e Amerikës Vatra ka njohur rritje të dukshme. Pas Kuvendit 2017, Kryesia ka pasur në përbërjen e saj një gërshetim brezash të ndryshëm, por me të njëjtin përkushtim për të përmbushur objetivat e marra përsipër. Duke pasur vlerësim të plotë për punën e vatranëve ndër vite, unë propozova që përbërja e Këshillit të Vatrës të mbetej pothuaj e pandryshuar. Dhe kështu u bë. U ruajt përbërja e Këshillit të mëparshëm të Vatrës, si vlerësim për punën e kryer, por edhe sepse gjithnjë kam këmbëngulur që Këshilli i Vatrës duhet të ketë autoritet mbi Kryesinë dhe Kryetarin dhe se Këshilli duhet të ishte krejt jashtë ndikimit tim si kryetar. Për fat të mirë marrëdhëniet me Këshillin kanë qenë të mira dhe sjellja e Kryesisë dhe profesionalizmi i të dy strukturave, pra Kryesisë dhe Këshillit bëri që gjatë kësaj periudhe të ketë bashkëpunim të shkëlqyer, duke ruajtur stabilitetin e Federatës sonë. Të gjitha vendimet e Kryesisë, pa asnjë përjashtim janë miratuar nga Këshilli dhe Këshilli ka mbështetur hapur Kryesinë.

Për herë të parë, me qëllim që të ketë një garanci të plotë të zbatimit të Kanunores, Këshilli miratoi formimin e Komisionit për Garantimin e Kanunores, si një organ që garanton funksionimin tonë. Si kryetar i ri une lashë në drejtimin e kësaj strukture të njëjtin person, i cili edhe më përpara ishte marrë me rishikimin e strukturës ligjore të Vatrës, juristin z. Bashkim Musabelliu. Ky Komision, me një përgjegjësi të lartë do të parashtrojë rishikimet kanunore, një punë e lënë e papërfunduar prej vitesh e vitesh, me synimin që t’i jepet Federatës një përshtatje sa më e plotë me kuadrin bashkëkohor të funksionimit të organizatave vullnetare.

Figurat më të njohura të artit shqiptar në nivel ndërkombëtar vizituan Vatrën. Aktivitetet e Federatës VATRA dy vitet e fundit kanë qenë me pjesëmarrjen më të lartë të shënuar ndër vite, gjë që na ka mbushur me gëzim. Vatra po lëviz dhe po rimerr prestigjin e dikurshëm. Festimet e 106 vjetorit dhe 107 vjetorit të Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA ishin me motot: “Vatra nuk është Politike – Vatra është Mbipolitike” dhe “Jam vatran se jam shqiptar / jam shqiptar se jam vatran”.

Teza e hedhur prej nesh “Vatra nuk është Politike – Vatra është Mbipolitike” është një sintezë e tërë asaj çfarë është dhe duhet të jetë Vatra. Të jesh apolitik dhe të jesh mbipolitik janë gjëra ta ndryshme. Është e vërtetë se Vatra është apolike, domethënë nuk merret dhe nuk mban asnjë krah politik. Vatra është Mbipolitike që do të thotë se Vatra qëndron mbi çdo zgjidhje që mund të ofrojë politika, pasi largpamësia e Vatrës është përtej opsioneve dhe interesave të politikës së ditës. Ka qenë qëndrimi Mbipolitik, ai që e ka mbajtur Vatrën gjithmonë në qendër të mendimit estetik shqiptar.

Teza tjetër e hedhur prej nesh këtë mandat “Jam vatran se jam shqiptar / jam shqiptar se jam vatran” tregon përmbledhurazi binomin dhe standardin, që ka vendosur Federata VATRA me punën e saj për çështjen shqiptare duke lidhur shpirtërisht ëndrrën e çdo shqiptari të mirë me punën shekullore të Vatrës.

Për herë të parë ne po festojmë ditëlindjet e Vatrës periodikisht, një traditë e cila duhet të vazhdojë sepse ato na ndërgjegjësojnë gjithnjë e më shumë për kujdesin që duhet të tregojmë për shëndetin e Federatës sonë të dashur.

Gjatë këtij mandate ne filluam të kërkojmë grupet e hershme të emigrantëve vatranë dhe e nisëm me rivendosjen e kontakteve me zagoritët gjirokastritë, ardhja e të cilëve në selinë e Vatrës ishte emocionuese.

Federata jonë ka tashmë një kategori nderimi të veçantë për anëtarët e saj, të cilët vazhdojnë të jenë aktivë: “50 vjet anëtarësi aktive” duke përbërë diçka të rrallë edhe për organizatat amerikane. Gjithashtu, ndonëse të rinj në moshë, ne vendosëm të nderojmë figura të njohura të komunitetit tonë, njerëz me reputacion dhe kontribut prej dekadash për çështjen tonë kombëtare, të cilët Vatra duhet t’i kishte nderuar prej kohësh dhe akoma nuk i kishte nderuar si: Prof. Sami Repishti, Prof. Nicholas Pano, Dr. Elez Biberaj, z. Ekrem Bardha.

Figura të nderuara të nacionalizmit shqiptar kanë qenë pjesë e aktiviteteve tona, si akademia për Hysni Lepenicën apo aktivitetet në nderim të Mid’hat Frashërit, për të cilin dua të falenderoj publikisht mikun e Vatrës z. Pëllumb Lamaj, një ish i burgosur politik I pakompromis .

Siç e dini kohët e fundit u krye rivarrimi i ështrave të Mit’hat Frashërit në Shqipëri. Federata VATRA shprehu publikisht qëndrimin e saj nëpërmjet meje në Zërin e Amerikës, se Mid’hat Frashëri duhej të sillej në atdhe i plotë dhe jo i cunguar, si edhe të mos përdorej për qëllime politike. Rivarrimi i tij nga qeveria shqiptare vetëm si Lumo Skëndo, duke lënë në errësirë kontributin e madh patriotik, është për VATRËN, i papranueshëm. Qeveria Shqiptare duhej t’i paraprinte fushatës dhe debatit të gjerë intelektual për veprat dhe veprimtarinë patriotike të Mit’hat Frashërit dhe të ndërmerrte nisma konkrete administrative në nderim të këtij personaliteti. Ja ku jemi sot pas kaq kohësh. Çfarë është bërë për rivlerësimin institucional të figurës së tij? Asgjë. Koha provoi qëndrimin e drejtë të Federatës VATRA, që nuk pranoi të bëhej pjesë e fasadës qeveritare sepse edhe pas kaq kohësh Mi’thati prehet në Shqipëri, por fatkeqësisht vepra e tij mbetet e varrosur së bashku me eshtrat, në harrësë të plotë.

Gjatë këtij mandati ne patëm fatin e rrallë të ishim dëshmitarë të 110 vjetorit të Gazetës Dielli. Ky jubile I madh e gjeti gazetën Dielli në kulmin e saj, të paktën 50 vitet e fundit. Me këtë rast dua të shpreh respektim tim më të madh dhe të falenderoj publikisht në emër të Federatës Vatra, Editorin e Gazetës z. Dalip Greca, për punën e tij të shkëlqyer, mençurinë dhe durimin në drejtimin e saj. Z. Dalip Greca meriton mirënjohjen tonë më të thellë dhe jam i bindur se koha e ka futur në panteonin e gazetarisë profesioniste. Gjatë këtij mandati ne arritëm të sjellim në gazetë pas gjashtë dekadash edhe Editoren për botimin në Anglisht Znj. Rafela Prifti, pasuese e denjë e Peter dhe Naum Priftit, së cilës dua t’i shpreh respektin tim më të thellë për profilin shumë interesant që i ka dhënë gazetës. Simpoziumi shkencor me pjesëmarrjen e studiuesve të njohur shqiptarë dhe amerikanë, nga Libraria e Kongresit Amerikan, evidentoi faktin, që na bën vërtet krenar, se Gazeta Dielli është sot gazeta më e vjetër e kombeve, që jetojnë në Amerikë dhe që vazhdon të botohet. Kjo është vërtet prekëse dhe na shton përgjegjësinë që ne duhet ta ruajmë me fanatizëm këtë dhuratë të artë që na kanë dhënë koha: Gazetën Dielli.

Gjatë këtij mandati ne arritëm të ngrejmë bibliotekën e Federatës sonë. Siç dihet ne kemi pasur shumë libra, në një magazinë, por nuk kemi pasur bibliotekë. Dua të falenderoj veçanërisht z. Idriz Lamaj dhe znj. Arjeta Ferlushkaj, të cilët profesionalisht arritën të ngrejnë bibliotekën e Vatrës, me një sistem bashkëkohor inventarizimi, regjistrimi dhe skedimi. Po ashtu ne kemi kryer digjitalizimin profesional të koleksionit të numrave të Gazetës Dielli. Numrat e vjetër dhe të rinj, të ruajtur me fanatizëm ndër dekada tashmë janë kthyer në kopje elektronike dhe mund të përdoren lehtësisht.

Të dashur vatranë!

Periudha e drejtimit tim të Federatës Vatra përkoi me mandatin e dytë qeverisës të socialistëve në Shqipëri. Qeveria Socialiste Rama, në vlerësimin tonë mbetet një qeveri pinjolle fizike dhe shpirtërore e ish-diktaturës shqiptare. Shkeljet e të drejtave të njeriut në të gjitha format, lirisë dhe pronës janë kthyer tashmë në një sjellje normale qeveritare. Kriminalizimi i parlamentit dhe vjedhjet e hapura të financave publike nëpërmjet projektesh të dyshimta, të denoncuara publikisht nga një sërë strukturash ndërkombëtare, po e varfërojnë dhe do ta zhysim akoma më shumë ekonominë në kolaps. Tërmeti i fundit në Shqipëri nxorri krejtësisht zbuluar paaftësinë e kësaj qeverie për të menaxhuar kriza të tilla, e cila shpërdorimet dhe mungesat buxhetore kërkon t’i mbulojë me donacionet e shteteve mike dhe ndihmat e shqiptarëve nga e tërë bota. Arroganca qeveritare socialiste arriti deri në daljen hapur kundër qëndrimeve të Qeverisë Amerikane, në disa votime në OKB, akt i cili befasoi dhe shqetësoi shqiptarët kudo në botë. VATRA e shprehu qëndrimin e saj në instancat më të larta të administratës amerikane dhe argumentoi rrezikshmërinë dhe pasojat e veprimeve të tilla nga ana e Kryeministrit Rama.

Fatkeqësisht kjo Qeveri vrau shpresën për të ardhmen. Mijëra shqiptarë kanë emigruar dhe po vazhdojnë të emigrojnë, duke ulur drastikisht popullatën. Ku do shkojmë pas disa dekadash nëse keqqeverisja vazhdon? Nëse korrupsioni qeveritar dhe nismat e tjera të dëmshme nuk ndalen?

Siç e dini Federata VATRA u prit para pak muajsh në Departamentin e Shtetit, takim i cili hapi një faqe të re në marrëdhëniet e Federatës Vatra me Qeverinë e Shteteve të Bashkuara. Ne paraqitëm shqetësimet tona për situatën në Shqipëri dhe më gjerë. Gjithashtu i jam drejtuar personalisht Presidentit Trump me një letër ku e kam cilësuar Qeverinë Socialiste Rama si një qeveri me mentalitet totalitar, të korruptuar dhe të lidhur me trafikun e narkotikëve, dhe duke i kërkuar kësisoj Z. Trump kthimin e vëmendjes ndaj Shqipërisë dhe shqiptarëve. Fatkeqësisht Qeveria Socialiste Rama po bën atë dëm që as armiku më i madh nuk mund t’ja shkaktonte vendit tonë.

Dashuria e shqiptarëve për Amerikën duhet mbajtur gjallë dhe duhet ushqyer edhe duke rritur vëmendjen amerikane ndaj shqiptarëve.

Për këto arsye ne shpallëm në vitin 2018 në Vatër “Strategjinë për Mbrojtjen dhe Thellimin e Marrëdhënieve Shqiptaro – Amerikane” gjatë publikimit të librit më të fundit të studiuesit të mirënjohur Frank Shkreli. Kjo strategji konsiston në një rol aktiv të VATRËS për mbajtjen gjallë të këtyre marrëdhënieve, pavarësisht qëndrimeve të qeverive shqiptare, që për interesa të ngushta, në periudha të ndryshme kanë ndikuar në dobësimin e marrëdhënieve mes dy shteteve tona. Jam i bindur se kjo strategji do të vazhdojë të zbatohet në të ardhmen duke treguar intolerancë maksimale në çdo shfaqje, që dobëson marëdhëniet mes dy vendeve tona.

Gjatë vitit 2018 ne patëm një bashkëpunim të mirë me Autoritetin e Dosjeve nga Shqipëria. Gjatë këtij projekti mes Federatës Vatra, Autoritetit të Dosjeve dhe Zërit të Amerikës u arrit të sigurohen një sërë intervistash, histori të jetës dhe dëshmi, që tashmë janë depozituar në arkivën e Autoritetit të Dosjeve në Tiranë dhe i shërbejnë studiuesve. Po ashtu Federata Vatra mori konform legjislacionit Dosjen e Sigurimit të Shtetit, e cila për arsye studimore po shfrytëzohet nga Editori për botimin e librit të tij përmbledhës për Editorët e Gazetës Dielli ndër vite. Po ashtu ne kryem disa aktivitete në nderim të viktimave të komunizmit me pjesëmarrjen në aktivitetet vjetore të organizuara nga Fondacioni për Viktimat e Komunizmit dhe po ashtu në shtatoren e ngritur në Uashington DC.

Të dashur vatranë!

Si gjithmonë, Vatra ka ndjekur me vëmendje shqetësimet kombëtare që vinin nga të gjitha trojet shqiptare, pas asnjë dallim. Jemi shprehur haptazi kundër bisedimeve Kosovë – Serbi për rishikimin e kufinjve, si një strategji e rrezikshme, që mund të vinte në pikëpyetje procesin e njohjeve të Repulikës së Kosovës dhe një precedent i rrezikshëm në kuadër të së drejtës ndërkombëtare. Konsolidimi i shtetit të Kosovës dhe jo vënia në dyshim e tërësisë territoriale të tij është rruga e vetme e Kosovës si shtet i sigurtë. Në këtë aspekt Federata Vatra ka ndërmarrë hapa konkretë për njohjen e Kosovës si shtet nëpërmjet kërkesave direkte. Kështu, gjatë vizitës së fundit që Nunci Apostolik i Vatikanit në Shqipëri zhvilloi në selinë tone në Nju Jork, ne i kërkuam me forcë njohjen e Kosovës si shtet i pavarur nga Vatikani, për një sërë arsyesh që ne i dimë të gjithë.

Kohët e fundit ka pasur zhvillime në drejtim të të ashtuquajtuarit “shengen ballkanik”, ku boshti kryesor mbetet Tiranë – Beograd dhe se pjesëmarrja e Maqedonisë së Veriut duket anësore. Federata Vatra është së pari tërësisht kundër çdo nisme rajonale që përjashton Republikën e Kosovës dhe së dyti kundër çdo tendence për krijimin e hapësirave serbe në Shqipëri. Futja e Serbisë në Shqipëri ne vetvehte, por edhe duke lënë jashtë Kosovën është një plan në dëm të botës shqiptare.

Zgjedhjet në Maqedoninë e Veriut dhe ardhja në krye të Parlamentit të një politikani shqiptar është padyshim një arritje, por jo më e madhja dhe as e mjaftueshme. Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut kanë akoma punë për të konsoliduar bashkëpunimin, si mundësia më e mirë për të rritur faktorizimin e tyre në shoqëri dhe politikëbërje.

Në Malin e Zi, politika shqiptare shënoi një arritje të madhe, fitoren në Komunën e Tuzit, si pasojë e bashkimit të subjekteve politike dhe vetë elektoratit shqiptar, gjë e cila përbën një sinjal dhe mesazh të qartë për të gjithë shqiptarët, kudo qofshin.

Kryeministri Socialist Rama e nisi qeverisjen e tij me moton: “Zero probleme me fqinjët”. Por sot në përfundim të mandatit të dytë qeverisës, Shqiperia rezulton me probleme të thella me të gjithe fqinjët dhe Zero probleme vetëm me Serbinë. Marredhëniet me Greqine jane në nivelet më të ulëta të tre dekadave të fundit duke injoruar haptazi faktin që afro një milion shqiptarë jetojne në atë shtet. Marrëdheniet me Greqine duhet të trajtohen ndryshe nga ato me fqinjët sllavë. Këto marrëdhenie duhen trajtuar me kujdes, mençuri dhe dashuri. Duhet trajtuar me kujdes sepse kërkimet më të fundit po tregojnë gjithnjë e më shumë afrimin genetik mes shqiptarëve dhe grekëve. Duhet trajtuar me mençuri sepse prej shekujsh shqiptarët, apo të njohur si arvanitasit, kanë jetuar dhe jetojnë në Greqi, duke u pasar tre dekadat e fundit edhe me qindra mijëra shqiptarë, mes të cilëve ka një numër të lartë martesash mikse, me lindjen e dhjetëra fëmijëve shqiptaro-grekë dhe greko-shqiptarë. Duhet trajtuar me dashuri sepse me kaq shumë ura lidhëse, vetëm një marrëdhënie e mirë dhe e afërt mes dy vendeve dhe popujve do të lehtësojë zgjidhjen e problematikave tona. Dashuria mes popujve tanë duhet t’i paraprijë qëndrimeve të qeverive, të cilat kur bien në duar të gabuara dhe dritëshkurtra shkaktojnë tronditje mes popujve. Është me rëndesi jetike për kombin tonë që në ti rikthehemi nivelit të ndërgjegjësimit kombëtar në kuotat e Shqipërisë paraosmane, apo skernderberiane, për të rivendosur standardet e orientimit perëndimor dhe të riformatojmë rolin tonë si shqiptarë në Ballkan.

Të dashur vatranë!

Gjatë drejtimit të Federatës ruaj si një nga momentet më të bukura të jetës vizitën e delegacionit tonë në Kishën Orthodhokse të Shën Gjergjit në Boston. Kjo vizitë shënoi edhe nisjen e aktiviteteve për kremtimin e 110 vjetorit të gazetës Dielli. E ku më mirë se tek Kisha e Nolit do të mund ta nisnim një aktivitet të tillë? M’u dha mundësia që të isha i pari kryetar i Federatës Panshqiptare VATRA, të ulem në karrigen dhe tryezën e punës së Fan Nolit. Gjithashtu pata rastin të bisedoj konfidencialisht me At Artur Liolin pikërisht në zyrën e Nolit, hyrja në të cilën i nënshtohet një protokolli të veçantë dhe për afro gjysëm orë zhvilluam në këtë zyrë të shenjtë një bisedë sa shpirtërore aq edhe tokësore, për të shkuarën dhe të ardhmen. Me këtë rast dua të falenderoj publikisht At Artur Liolin për gjithë respektin dhe bashkëpunimin! Zoti e bekoftë!

Të dashur anëtarë të Kryesisë, të Këshillit dhe të Degëve!

Gjithmonë kam qenë i hapur ndaj sugjerimeve e kritikave dhe mendoj se Federata VATRA nuk ka pasur ndonjëherë demokraci të brendshme më shumë sesa kësaj periudhe. Kam ndjekur gjithmonë konceptin filozofik platonian: E pyetën Platonin se cila është zgjidhja kur të bëjnë kritika? – Shqyrtoji kritikat me dashuri, u përgjigj Platoni. Po kur të kritikojnë ashpër? – Sërish shqytoji me dashuri. Po kur shpifin, intrigojnë, sulmojnë në mënyrat më të ulëta, çfarë duhet të bëjmë Platon? – Atëherë duhet të shtosh dozën e dashurisë.

Federata VATRA sot është një stad më lart se dje. Nesër do të jetë një stad më lart se sot. Kështu Vatra jonë e dashur forcohet gjithnjë e më shumë. Kryetarët e Vatrës janë të gjithë kalimtarë, përveç Nolit e Konicës, të cilët shërbejnë për vatranët e mirë si modeli i vendosjes së dashurisë mbi urrejtjen, përunjësisë mbi arrogancën dhe argumentit mbi forcën e injorancës.

E kam shprehur edhe më parë në mbledhjet e strukturave tona, edhe në mbledhjen e Këshillit që në Mars 2018, se unë nuk do të rikandidoj për postin e kryetarit të Federatës Vatra me arsyen e vetme se qarkullimi i elitës drejtuese e shëndosh strukturën tonë. Noli e Konica e kanë përcaktuar drejt në Kanunoren e Vatrës, duke vendosur mandat afatshkurtër për kryetarin. Kjo është bërë pikërisht për të qarkulluar elitat drejtuese, t’i japim mundesine kujtdo të drejtojë Federatën dhe jo që kryetarët të qëndrojnë me vite të tëra në drejtim, të vegjetojnë dhe të mbysin çdo ide që guxon të nxjerrë krye. Federata Vatra nuk eshte e kryetarëve, por kryetaret duhet t’i shërbejnë Federatës. Çdo kryetar, duke e konsideruar këtë detyrë të lartë shoqërore dhe vullnetare si përgjegjësi dhe jo si privilegj, duhet të përmbushë mandatin e tij kohor duke dhënë sa më shumë dhe jo të mendojë se si të rizgjidhet. Ashtu siç nga ana tjetër, askujt nuk mund t’i shkojë ndermend, kushdo qofte ai, se Kryetari i Vatrës të mund të largohet nga zyra e Vatres, jashtë dëshirës së tij përpara mbarimit të mandatit, si pasojë e sulmeve, shpifjeve dhe inskenimeve. Kjo nuk ka për të ndodhur kurrë.

Ndaj, ndonëse me mbështetjen unanime të Kryesisë, të shumicës së cilësuar të Këshillit, të Degëve dhe të Anëtarësisë, duke falenderuar përzemërsisht secilin prej jush, ju përsëris vendimin tim e parevokueshëm për të mos rikandiduar. Me këtë rast dua të falenderoj të gjithë bashkepunëtorët e mi të ngushtë në kryesi për mbeshtejen që më kanë dhënë gjatë ushtrimit të detyrës.

Kuvendi i Michigan 2020 jam i bindur se do te thellojë më tej reformat e nisura në Kuvendin historik të Nju Jorkut 2017. Reformimi i Vatrës dhe jo kthimi mbrapa në mentalitetin e ndryshkur të bllokimit, është jo vetëm domosdoshmeri, por edhe rruga e vetme për ngritjen e Federates Vatra në nivelin e kohës. Dua t’Ju siguroj të gjitheve, duke sjellë përpara jush aksiomën e provuar të filozofisë së lashtë greke: Rezultati i çdo plani të bazuar në urrejtjen është vetëm dështimi. Ndaj, Vatra do të shohë vetëm përpara!

Tashmë, si një ndër kryetarët e rradhës të Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, jam i kënaqur kur shoh se Federata Vatra dhe Gazeta Dielli mbesin autoriteti më i lartë moral i botës shqiptare dhe të vendosura të mbajnë në supe peshën e rëndë që u ka vënë historia mbi shpinë, për të dërguar çështjen shqiptare drejt destinacionit të zgjidhjes së plotë. Jam i bindur se anëtaret e Federatës sonë, të cilët do të mbesin për mua gjithmonë “vatranet e mi të dashur” do të ecin përpara me ritëm të shpejtë, pa e ndalur hapin dhe do të vazhdojnë të bëjnë punë të mira, sepse gara jonë nuk është me të shkuarën. Gara jone është me atë që na kërkon koha. Me të ardhmen!

Rroftë Federata Panshqiptare e Amerikës VATRA!

Filed Under: Featured Tagged With: Dritan Mishto-Vatra- Stad me lart se dje

HARRY BAJRAKTARI: JA SI MUND T’IA SIGUROJMË VATRËS EDHE 100 VITE EKZISTENCË…

January 23, 2020 by dgreca

–Mesazhi i z. Harry Bajraktari dërguar kryetarit të Komisionit të organizimit të Kuvendit të Vatrës, 19 Janar 2020-/

I nderuar Agim Rexhaj,/

 Kryetar i Komisionit për organizimin e Kuvendit zgjedhor të “Vatrës” me 19 Janar, 2020 në Michigan:

Ju falenderoj shumë për respektin dhe ftesën që më dërguat për të marrë pjesë në këtë ngjarje të rëndësishme të Federatës”VATRA”, e cila ka rol të madh për komunitetin tonë shqiptar-amerikan në SHBA. Në pamundësi të marr pjesë e të jem me Ju, Kuvendit zgjedhor dhe delegatëve të tij, i uroj shumë sukses dhe punë të mbarë në realizimin e obligimeve që miraton ky Kuvend.

            Më lejoni që në këtë kontekst, para këtij Kuvendi zgjedhor, t’i paraqes disa ide të mia, që kanë të bëjnë me zhvillimin, organizimin dhe zgjerimin e Vatrës, si organizata më e vjetër e shqiptarëve në Amerikë.

Të nderuar Vatranë’

   Të gjitëh e dimë se roli i Vatrës, që nga themelimi i saj, ka qenë historik dhe i jashtzakonshëm, ku asnjë organizatë tjetër shqiptare, në Amerikë, si kjo, nuk ka mundur të mbijetojë kaq gjatë e të ketë aq famë e sukses.

            Sot, numri i shqiptarëve në Amerikë,është shumë më i madh si asnjëherë më parë. Jemi dëshmitarë se ky numër i shqiptarëve po rritet prej viti në vit, e bashkë me të dhe komuniteti ynë. Sot, veprojmë në rrethana e kushte të reja, kemi biznesmenë e e kompani të sukesshëm gjithandej Amerikës, e disa drejtojnë bizneset në Wall Street, njerëz të profesioneve të ndryshëm si: mjekë, avokatë, drejtues të kompanive dhe profesionistë në vende të ndryshme pune, të rinj që po shkollohen në degë të shumta në Universitetet e njohur amerikane e po marrin detyra me përgjegjësi në sektorë të ndryshëm.Në rrethana të tilla, jam i bindur se mundësitë për krijimin e kushteve për riorganizimin, forcimin dhe zgjerimin e Vatrës, në një organizatë të fuqishme, janë shumë më të mëdha dhe më të volitshme se kurrë më parë.

            VATRA, mendoj se duhet të projektojë edhe afate më të gjatë kohore për zhvillimin e ardhshëm të saj. Me këtë dua të them se atë duhet ta kemi edhe pas 100 vitesh, ashtu siç arritën brezat e saj të mbajnë gjallë e të fuqishme tash pas 100 vite.

      Ekzistenca e saj, varet nga ajo se sa kemi vullnet të punojmë së bashku, për një qëllim të caktuar, që idealin e atyre që e themeluan para një shekulli, ta çojmë përpara edhe për një shekull tjetër.

Kushtet në të cilat vepron sot Vatra, janë të pamjaftueshme që ajo të jetë në nivelin e dëshiruar, prandaj unë mendoj se kësaj organizate, para së gjithash, i duhet një mbështetje e fuqishme për sigurimin e një objekti “Shtëpi e Vatrës”, që do të krijonte kushte të mira pune, mundësi për pritjen e delegacioneve shtetërore, organizimin e simpoziumeve shkencore-kulturore, si dhe mundësi për mbajtjen e manifestimeve të tjera shqiptare e amerikane.

  Ky objekt, sipas meje, do të duhej të kishte: një sallë për pritje, një muzeum,- ku vizitorët do të mësonin historinë e Vatrës dhe të komunitetit tonë, si dhe komponente të tjera për nevojat e kësaj organizate. Sigurimi i një objekti të tillë nuk është i pa arritshëm sot. Sipas bisedave që kam pasur me disa miq e shokë, që janë biznesmenë dhe profesionistë, shprehin dëshirën për të investuar dhe për tu bërë pjesë e Vatrës, ku në Amerikë quhen-Permanent Trustees. Të gjithë këto biznese shqiptare, investitorë të vullnetit të mirë, njerëz të profesioneve të ndryshëm, dhe individë të tjerë, mendoj se kanë gadishmëri, që të mbështesin një projekt të tillë, ku krahas reformave, VATRA do të kishte mundësi ideale të luante një rol tejet të rëndësishëm për komunitetin tonë shqiptaro-amerikan dhe për gjithë shqiptarët që jetojnë në trojet tona etnike në Ballkan. Në këtë mënyrë do t’i siguronim Vatrës edhe 100 vite të tjerë ekzistencë dhe do të lartësonim kontributin historik të gjithë atyre që Vatërn e sollën deri këtu-nga NOLI e KONICA dhe deri sot.

Zoti e bekoftë popullin shqiptar!

Zoti e bekoftë Amerikën?

Me respekt

HARRY BAJRAKTARI

Filed Under: Opinion Tagged With: Harry Bajraktari-Vatra-100 Vjet-Agim rexhaj

URIM I ISH KRYETARIT TE VATRES Z. DRITAN MISHTO

January 23, 2020 by dgreca

Ish kryetari i Vatrës Dritan Mishto uron Kryetarin e ri të Vatrës Elmi Berisha dhe Presidentin e Nderit Agim Rexhaj/

I nderuar z. Kryetar Elmi Berisha,

Së pari dua tju percjell Urimet e mia më të sinqerta për zgjedhjen tuaj në detyrën e lartë të Kryetarit të Federates Panshqiptare të Amerikës Vatra.

Zgjedhja juaj nga Kuvendi i Michigan 2020 ishte vendimi i mencur dhe i logjikshëm i delegateve nga tërë Amerika dhe Kanadaja, jo vetëm mbi bazën e programit tuaj ambicioz, por lidhur edhe me përvojën tuaj për mëse tre dekada në cështje kyce kombëtare, përvojen dhe sukseset profesionale. Ndaj jam i bindur se mandati juaj do të jetë i suksesshëm.

Gjithashtu i përcjell urimet më të përzemërta bashkëpunëtorit tim të ngushtë dhe të të gjithë vatranëve, njeriut me kontribute të jashtëzakonshme në Vatër dhe në proceset e rëndësishme jetike të Shqipërisë dhe Kosovës, Presidentit të Nderit z. Agim Rexhaj, për të cilin jam i bindur se do të dijë të mbajë me nder këtë pozicion.

I nderuar z. Kryetar Berisha!

Gjatë mandatit tuaj do tju duhet të lundroni ndonjëherë në ujërat e injorancës, shpifjeve, intrigave dhe urrejtjes për te cilat ne shqiptaret nuk mbetemi pas, biles i perfeksionojmë dita ditës. Do të të duhet të ndeshesh me mendjet e ndryshkura, që përvec goditjes me baltë nuk dinë gjë tjetër. Këta janë pakicë dhe të parëndësishëm. Ndaj injoroji, kuptohet duke ushqyer zemrën tënde me dashuri.

Shumica e anëtarëve të Federatës do tju japin kënaqesi kur të bisedoni me ta, do tju mbeshtesin dhe ndihmojnë sepse Ne të  gjithë besojmë se Ju do të vazhdoni me më shumë forcë reformat e mëdha të Vatrës të nisura në Kuvendin 2017 dhe që po konsolidohen dita ditës. Ne jemi dëshmitarë të ndryshimit të mentalitetit në Vatër dhe kjo është vepra më e madhe nga fillon cdo punë e mirë dhe e suksesshme. Ndaj puno fort, sërish duke vazhduar të ushqesh zemrën me dashuri.

Së fundi do të doja tju thoja dicka: Vatra nuk eshte e kryetarëve dhe ish kryetarëve. E kundërta është e vërtetë: Kryetarët dhe  Ish Kryetaret jane aty për të shërbyer.

Zakonisht në rastet e zgjedhjeve është Kryetari i ri ai që premton se cfarë do të bëjë. Por, në këtë rast, jam Unë që do të bëj një premtim: Si ish kryetar do të jem gjithmonë pranë Jush për aq sa Ju mendoni se mund tju ndihmoj. E në mos, do të hesht.

Sic po duket, të jesh Ish Kryetar i Vatrës është më e vështirë se të jesh Kryetar i saj.

Përzemërsisht,

Dritan Mishto

Filed Under: Featured Tagged With: Dritan Mishto-Vatra- Elmi berisha-Agim Rexhaj

VISAR ZHITI: “Vatra” do ta mbajë ndezur “zjarrin” prometean…

January 23, 2020 by dgreca

– Vatra, një copëz Shqipërie në Amerikë, që nderohet dhe i nderon kryetarët e saj të përkushtuar, vazhdon më të mirën, zgjodhi kryetarin e ri, për herë të parë nga Kosova, duke prirë kështu dhe duke dhënë shembullin përbashkues….

– Mesazh i shkrimtarit Visar Zhiti, dërguar editorit të gazetës “Dielli”, pas Kuvendit të Vatrës dhe zgjedhjes të Kryetarit të ri-

Pershendetje, Mik!
“Kuvendi i Vatres”. – janë fjalë që ngrohin, edhe vatër, edhe kuvend, përfytyrohen njerëz pranë zjarrit, bisedat e urta, me mençuri, zëra nga gjithandej, meraku për punët, bashkimi per më mirë…

Këshillat e të vjetërve, përvoja e tyre dhe zelli i të rinjëve, forca për të vazhduar…      Shqiptarët kanë shekullin e Vatrës së tyre dhe ku? – në SHBA, vendi i lirisë dhe begative, mbrojtës i kombit tonë dhe i kombeve… shqiptarët kanë dhe zjarrin e atdhedashurisë në atë Vatër, që e ndezën burrat e lartë si Faik Konica dhe Noli dhe e mbajtën gjallë bijtë…
              Vatra, një copëz Shqipërie në Amerikë, që nderohet dhe i nderon kryetarët e saj të përkushtuar, vazhdon më të mirën, zgjodhi kryetarin e ri, për herë të parë nga Kosova, duke prirë kështu dhe duke dhënë shembullin përbashkues….
       Besojmë që duke patur mbeshtetjen tradicionale të të gjithëve, frymëzimin e bekimin nga demokracia e SHBA-së dhe amanetet e dheut amë, nga Shqiperia e Kosova, -besnikë dhe aleatë historikë të SHBA, -urimet e çdo shqiptari edhe në Mal të Zi e Maqedoni e nga diaspora kudo, “Vatra” do ta mbajë ndezur “zjarrin” prometean, do të bëjë më shumë dhe më bukur për kulturën dhe gjuhën, për historine dhe kujtesën, për shkencat, për Kombin dhe ardhmërinë, duke e forcuar miqesinë jetike mes dy popujve tanë, atij shqiptar dhe amerikan.
“Vatra” shqiptaro-amerikane, me anëtarët e saj amerikano-shqiptarë, ka dhe “Diellin” e saj metaforik që i përhap rrezet për më shumë dritë dhe ngrohtesi së bashku, si dikur dhe në “motet moderne”.
Mes jush,
Visar Zhiti
Shkrimtar

Filed Under: Featured Tagged With: Visar Zhiti-Vatar-Zjarri Prometian

Kujtesë me shkas- Ministri i Kulturës Prof. Ernest Koliqi dhe mons. dr. Zef Oroshi….

January 23, 2020 by dgreca

– (In memorian: Në 45–vjetorin e kalimit në amshim të prof. Ernest Koliqit dhe 50-vjetorit të meshës së parë nga mons. dr. Zef Oroshi në kishën e re katolike shqiptare Zoja e Këshillit të Mirë (sot Zoja e Shkodrës) në New York)/

Dy kulturëdashësit e shquar Ministri i Kulturës Prof. Ernest Koliqi dhe mons. dr. Zef Oroshi në kujtime e studiuesit Tomë Mrijaj/

“Nji ndër fatëkeqësitë gati të përgjithta âsht se nierzit e mdhaj bahen aq të nevojshëm në rangun e tyne të përditshëm, saqë dalin vonë në pushim, e nuk arrinë m’e shfrytësue plotësisht përvojën e tyne të gjatë më krijime të reja, ose edhe për t’u dhanë dorën e fundit prodhimeve, që ata i dhanë nierzimit.

Shum herë ndigjova nga shqiptarët e Bostonit se Imzot Fan Noli nuk mendonte me vdekë!… pse donte me vijue punën e tij intelektuale, për t’u lanë sa mâ shum breznivet t’ardhëshme. Këtë të vërtetë e shprehë ma së mirit edhe proverbi popullor: “Nuk më lanë punët me vdekë!” Nji gjerman më thonte për kancelarin Adenauer: Sa të largohet nga Kançellaria, ai vdes. Këta ngjanë, sidomos me nierzit krijimtarë, si në shkencë e n’arte të bukura. Ata e përfillin rangun e tyne, jo vetëm si nji detyrë për t’u krye, por mâ tepër si nji vokacjon, për t’i kushtue jetën. Për ta nuk ka matëshmeni, as shmangie flijimesh, çfarëdo qofshin. Poeti lirik romak thonte për materialistat: Parja siellë punë pares. Anasjellëtas ásht për shkencëtarët e artistat: puna u shton unë e punës, përherë e ma tepër. Të kallun në psyhen e tyne, për të gjinikue ata çka në menden e tyne âsht sajue, sendergjue e shestue, per të mirën e nierzimit, naltësohen n’atmosferat e universalevet të pamatëshmenisë së kohës e hapsinës, tue harrue deri ligështinë e natyrës nierzore, së cilës Krijuesi, në setcilin individ, i ka vû nji cak.

Nder këso rrethanash e gjet vdekja papritmas profesor Ernest Koliqin, Ordinar i Universitetit të Romës për Letersinë Shqipe, për ma se tridhetë e pesë vjet…

Prof. Koliqi qe i pari, që hapi periudhën e prozës artistike të letërsisë shqipe, në të cilën zen vend mbi nominativat, adjektivi me fuqinë kromatike të piktorit, gërshetue me jehonat e ambla të muzikantit. Gjuha e tij âsht zhurmuese si prrojet e lumejt shkallmuesa; asht si currili i kronit të kaltert e të pameshëm, që në verën rreshkuese me puhinë freskuese, grishë shtektarin me u flladitë dhe, dashtë e padashtë, me pi në te.

Per Mikun e katerdhetë vjetëvet dhe viganin e Letravet Shqipe mund të thomi çka la shkrue per vedi poeti latin, Horaci: Non omnis moriar.” – Msgr. dr. Joseph J Oroshi

Klajd Kapinova

Prof. Koliqi babai i shkollës shqipe në Kosovë

Ernest Koliqi (1903-1975) ishte mësues, poet, romancier, eseist, përkthyes, gazetar, dramaturg, ministër arsimi në qeverinë Vërlaci, botues dhe pedagog. Ai ishte bashkëthemelues i tregimit modern shqiptar sa i përket krijimtarisë, ndërsa në punët politike e arsimore ka meritë për dërgimin e 400 arsimtarëve në trojet e Shqipërisë Etnike.

Prof. Ernest Koliqi lindi në qytetin e lashtë Shkodër në vitin 1903. Ai ishte i biri i Shan Koliqit dhe i Ages së Cuk Simonit, familje reshpere shkodrane me gjendje shumë të mirë ekonomike. Ishte i dyti ndër fëmijët, mbas Shëklqësisë së Tij imzot Mikel Koliqit, që do të bëhej i pari kardinal shqiptar, dhe mbas tij vinin Leci, Guljelmi, Margerita, Antonjeta, Viktori dhe Terezina.

Ministri i Kulturës (1939-1941) shkodrani patriot Profesor Ernest Koliqi, kishte një karrierë kulturore dhe patriotike më shumë se 40-vjeçare. Ai ishte njohur e i larmishem në disa lëme, si: në letërsi, publicistikë, poezi e përkthime, etj. Profesor Koliqi, ka luajtur një rol tepër të rëndësishëm në historinë e kombit shqiptar, një rol ky që as sot nuk i njihet atij edhe sot në historiografinë neokomuniste shqiptare. Kështu asnjë universitet në trojet shqiptare, qoftë edhe në Kosovë apo vendlindjen e tij në Shkodër, nuk ka emrin e tij. Kush më shumë se ai punoj për shkollën dhe gjuhën shqipe!?

Në Shkodër ende sot ka emrin e shkollës së mesme të Gjuhëve të Huaja partizanja me bindje antinacionaliste Shejnaze Juka një partizane, që nuk dinte asnjë gjuhë të huaj, ndërsa poligloti dhe Ministri i Kulturës prof. Ernest Koliqi nuk vlerësohet sepse ai ishte antikomunist, patriot, atdhedashës i shquar, kontribues i palodhur për hapjen e qindra shkollave shqipe dhe dërgimin e mësuesëve në Kosovë dhe anë e mbanë trojeve shqiptare.

Profesor Koliqi gjatë viteve 1941-1944 dërgon në Kosovë mbi 200 mësues e mësuese. Këto shkolla, shkruante prof. Rexhep Krasniqi, në një artikull botuar në revistën zemadhe Shëjzat, u bënë baza me rëndësi për zhvillimin dhe përparimin e gjërë dhe të shumëanshëm të arsimit dhe kulturës shqiptare në ish Jugosllavi.

Profesor Koliqi, me vullnetin dhe shpirtin idealist, nuk kurseu energjitë e tij për ta pajisur sa më mirë aparatin arsimor në viset e çliruara, me elementë të shëndoshë që i dhanë hov e gjallëri shkollës shqipe.

Kështu vetëm për 2 vjet nga 1941-1942, u hapën 173 shkolla fillore, 3 të mesme dhe disa gjimnaze, ku shprehën menjëherë vullnetin e tyre të lirë për të shkuar në Kosovë mbi 80 mësues dhe në fund të vitit 1944 ky numër, u shumëfishua në mbi 400 mësues nga Shqipëria, të cilët krijuan vatra të dijës dhe atdhedashurisë kudo ku shërbyen si misionar të dritës dhe kulturës shqiptare.

Ngjarjet para një takimi të paharruar me prof. Ernest Koliqin

Fillimi shek. XX dhe fundi i tij, në analet e historisë së popullit tonë, kanë mbetur si ngjarje të rëndësishme të zgjimit të ndërgjegjës kombëtare, plot luftra e përpjekje të pareshtura për liri dhe pavarësi.

Ishte viti 1911, kur më 6 Prill, nacionalistët shqiptarë, të udhëhequr nga trimi i maleve kreshnike të Hotit e Grudës Dedë Gjon Luli, në majë të Bratilës së Deçiqit, ngritën flamurin e Gjergj Kastriotit, pas një robërie të gjatë 5 shekullore të kolonizatorëve osmanë.

Ngjarjet vijnë njëra mbas tjetrës. Kështu dy vjet më vonë, më 1913, Dardania e lashtë (sot Kosova), shkëputet nga trungu amë dhe trojet etnike shqiptare, do të copëtohen padrejtësisht.

Atdhedashuria, që u munduan prindërit e Tomë Mrijaj të kultivojnë me pasion tek i biri u ngulit thellë, që nga fëmijëria e hershme dhe deri në çlirimin e Kosovës në vitin 1999, nga nata e gjatë e sketerrës së pushtuesve serbosllavë.

Ditët do të kalojnë, duke ia lënë vendin muajve dhe vitëve, që në kohë të ndryshme të kalendarit, kanë të gdhendur me gërma të arta emërat e shumë figurave të shquara të Lugut të Drinit, një pjesë e të cilëve i përkasin me dinjitet edhe familjes Mrijaj, gjatë rrjedhave të historisë, mbasi aty është derdhur gjaku i fatosave të lirisë, ku, është shkruar me pushkë në dorë lavdia dhe qendresa e pamposhtur heroike e shqiptarëve.

Klika e egër e Beogradit, gjithnjë kërkonte ç’kombëtarizimin e Kosovës, kthimin e saj në një shtëpi të dytë për kolonët ardhacakë serbë.

Studiesi Tomë Mrijaj, kujton: “Kështu babai im Nikolla, i kishte dhuruar mbas shumë dekadave, në vitin 1997 (përafërsisht mbas 90 vjetëve), Bibliotekës së kishës së shën Gjon Pagëzuesit në Zllakuqan, një relike shumë të çmuar, të cilin e kishte ruajtur me përkujdesje. Është fjala për një libër, që ai kishte mësuar asokohe, i cili, mban titullin: “Historija shejte” (Për Shkolla të Para të Shqypnis, Shkalla e Parë, Botimi i Tretë).”

Procesi i gjatë e i gjërë i kolonizimit të trojeve shqiptare, mbas mbarimit të Luftës së Parë Botërore (1918), kur nisi të formohet shteti jugosllav, filloi sërisht faza e kolonizmit me hapa të përshpejtuara agresive, nën maskën e të ashtëquajturës Reforma Agrare. (Jusuf Osmani, “Lënda arkivore për kolonizmin dhe reformën agrare në Kosovë”, 1996).

Sikurse dihet asokohe, qëllimi kryesor ishte të bëhet ndryshimi i strukturës etnike të popullsisë së pastër të Kosovës.

Dihet se qysh nga viti 1912 në Kosovë, filloi zbatimi i projekteve raciste kundërshqipatare apo planeve sllavizuese hap pas hapi, për të bërë kësisoj realitet ëndrrën e Serbisë së Madhe, të projektuar nga Vaso Çubralloviç, Ilia Garashanin, e shumë shovinistë ekstremist të tjerë serb, që janë disa nga autorët e platformës së politikës serbe, për shfarosjen dhe fshirjen nga harta e Ballkanit të trojeve shqiptare dardane…

Patriotët Nikollë Mrijaj e Adem Dushi takohen në Tiranë me Ministrin e Arsimit Prof. Ernest Koliqin

Nga fundi i vitit 1940, një delegacion nga Lugu i Drinit, i kryesuar nga Nikollë Mrijaj, me mikun e tij të pandashëm në idealet kombëtare (aktivisti patriot ish kryetar i Komunës në Zllakuqan) Adem Dushi, me disa bashkëvendas të tjerë, si: Llesh Gjon Lleshi, Mark Duhani, Zef Cub Përnoka, Mark Përgjoka, Mark Lasken etj., u gjenden në Tiranë, në zyrën e Ministrit të Arsimit shkrimtarit Prof. Ernest Koliqit, ku, kërkuan gjatë bashkëbisedimit, që t’u dërgojnë sa më shpejt, që të jetë e mundur në Kosovë arsimtarë, për të mësuar shkrim e këndim, mbasi politika sllavizuese e Beogradit, për ç’kombëtarizimin e vendasve autokton ishte shumë e madhe.

Atdheu ynë, kishte shumë nevoj, që bijtë të vijonin të flisnin gjuhën shqipe, e cila gjendej gjithnjë përballë presionit dhe asimilimit të egër të gjuhës cirilike sllave.

Pas takimit shumë të rëndësishëm, menjëherë Prof. Ernest Koliqi, me cilësinë e Ministrit të Kulturës dhe Arsimit, dërgoi Akademik Prof. Rexhep Krasniqin, Mati Logoreci, Prof. Ahmet Gashi, sëbashku me shumë profesorë dhe arsimtarë të tjerë nga qyteti i Shkodrës dhe disa qytete të tjera të Shqipërisë, që iu përgjigjen njëzëri thirrjes kombëtare të Ministrit.

Mendohet, se të kësaj periudhe janë edhe hapja e mbi 200 shkollave në gjuhën shqipe në Kosovë, ku, dominon shumë kontributi i intelektualëve nga qyteti i Shkodrës.

Sot, mbas shumë dekadave, duke rikujtuar ngjarje dhe data nga mesi i shek. XX, natyrshëm lind pyetja e drejtë:

Cili ishte shkaku i udhëtimit të delegacionit nga Lugu i Drinit për në kryeqytetin e shtetit amë në vjeshtën e vitit 1940!?

Para disa viteve zbardha dhe botova në organet e shtypit në vendlindje dhe diasporë një tregim të studiuesit Tome Mrijaj mbi Prof. Dr. Rexhep Krasniqin, rrëfyer në zyrën e Komitetit “Shqipnia e Lirë” në Manhattan New York.

Kështu në vitin 1982, pas përfundimit me sukses të Kogresit III të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit (1982), ku, u zgjodh kryesia e re, dhe studiuesi dhe publiçisti veteran shqiptaro amerikan Tomë Mrijaj u zgjodh Sekretar i Përgjithshëm i Lidhjes III të Prizrenit në mërgim, me zyrat e saj qendrore në New York, SHBA.

Edhe para Kongresit në fjalë dhe më pas, ai sëbashku me Kryetarin e Lidhjes III të Prizrenit, aktivistin e palodhur të çështjes kombëtare, pinjollin e familjes së Ukë Sadik Ramë Gjurgjevikut të famshëm, Ismet Berisha, rregullisht dy herë në javë janë këshilluar me Profesor Rexhep Krasniqin, në zyrën e mirënjohur të Komitetit “Shqipnia e Lirë”, për mirëvatjen e punës së organizatës patriotike gjithëkombëtare.

Një ditë gjatë, takimeve të shpeshta të Tomës dhe Ismetit me personalitetin e shquar Prof. Krasniqin shkuan në zyrën e tij, ku ai i mirëpriti me gëzim.

Profesori, u ngrit në këmbë dhe me shumë ngrohtësi i uroj aktivistit të ri Tomë Mrijaj detyrën e re, mbasi ishte më i riu emigrant nga Kosova, që kishte arritur të nderohet në këtë mision fisnik, në shërbim të kombit dhe Atdheut të tij të dashur.

Mbas shumë viteve stiudiuesi Tomë Mrijaj, kujton me nostalgji bisedën e ngrohtë dhe miqësore që kishte zhvilluar atë ditë me prof. Krasniqin:

“Mbiemëri Mrijaj, më kujton një kohë kujtimesh të kaluara plot nostalgji. Si sot e kam parasysh, ardhjen e një delegacioni nga Kosova në Tiranë.

Asokohe, unë gjendesha në zyrën e Ministritit të Arsimit dhe Kulturës Prof. Ernest Koliqit. Ministri, pjesën e madhe të kohës qëndronte në këmbë. Ai ecte i qetë dhe bisedonte me miqtë, që i kishte në zyrë.

Profesori, kishte shumë dëshirë të sodiste natyrën e bukur në dritare, në kohën me diell apo kur fillonte rënia e flokëve të para të dëborës…, duke medituar dhe marrë përherë frymëzim, për shkrimet, veprat e tij letrare dhe kritike. Ishte shumë i ndjeshëm, ndaj nënës natyre…

Ai, po vështronte me endje një grup njërëzish të panjohur malësorë, të veshur me kostume shumëngjyrëshe kombëtare, që gjendeshin në oborrin e Ministrisë. Disi papritur, Ministri, kthehet nga unë dhe më thotë: “I shikon ato njerëz atje në oborr, të lutem shumë, shko takohu përzemërsisht dhe pyeti nga janë dhe për çfarë po presin!?”

Menjëherë u gjenda para tyre, ku në bisedë e sipër më treguan, se ishte një delegacion i ardhur nga Kosova dhe presin të takohen me Ministrin e Brendshëm Kolë Bibë Mirakaj. Mbasi u ktheva në zyrë, e njoftova Ministrin Prof. Koliqin, të cilit i thashë, se ata ishin një delagacion i përzgjdhur burrash të mirënjohur nga Lugu i Drinit, Kosovë.

Pasi më dëgjoi me vëmendje, sërisht me tha: “Të lutëm shumë Rexhep, thuaju të porsardhurve, nëse kanë mundësi, që të vijnë të gjithë për një vizitë në zyrën time, se kam shumë dëshirë t’i takoi dhe të zhvilloi bisedë me ato burra fisnik nga Kosova. Unë e kam dashur dhe e dua shumë Kosovën, sepse ka nxjerrë trima të njohur të pushkës dhe pendës.

Delegacioni i Lugut të Drinit, pranoi me shumë kënaqësi të takohet me Ministrin e Kulturës. Ai, pasi u uroi mirëseardhjen në zyrën e tij, i ftoi të uleshin. Profesori, njihte shumë mirë traditat shqiptare dhe zakonet e trevave të ndryshme të Kosovës, ç’ka la një përshtypje shumë të mirë tek delegacioni.”

Shkrimtari i shquar, i pyeti një nga një për emërin e çdo përfaqsuesi nga Kosova dhe më pas u zhvillua një bisedë e ngrohtë dhe mbrësëlënëse, e cila u ruajt thellë në kujtesën e çdo anëtari të delegacionit.

Në bisedë e sipër, Ministri ishte i interesuar të dinte, si ishte gjendja e arsimit dhe shkollave shqipe në Kosovë dhe në krahinën nga ata kishin ardhur.

Delegacioni i bëri Ministrit të Kulturës një panoramë, mbi gjendjen e mjeruar të arsimit në Kosovë, mungesën totale të shkollave dhe mësimdhënesve në gjuhën shqipe…

Tek flisnin, duke përshkruar gjendjen e shkollave dhe arsimit, Prof. Koliqi (i cili, po i dëgjonte me shumë vemendje dhe dhimbje), filloi të skuqej, për situatën e rëndë, ku, serbët e kishin lënë arsimin dhe shkollën shqipe në Dardani…

“Këtë përshtypje shumë të mirë, ato ma pohuan mua, kur i përcolla deri tek hoteli i qytetit. Para se të largohen nga zyra, Ministri Prof. Koliqi, u tha, që të qëndrojnë si mysafirë të nderuar në Tiranë. Ai i sqaroj të pranishmit, se Ministri i Brendshëm Kolë Bibë Mirakaj, nuk është sot këtu, sepse ka udhëtuar për një punë me shumë rëndësi në qytetin e Shkodrës. Ju sado që të rrini në Shqipëri, i keni të gjithë shpenzimet e paguara nga Ministria.”, tregon Prof. Krasniqi.

Mbasi i përcolli të gjithë pjesëtarët e delegacionit nga Kosova, Akademiku Prof. Rexhep Krasniqi (1906-1998), u kthye në zyre tek Prof. Koliqi, ku, menjëherë u zhvillua kjo bisedë interesante:

“I nderuari Krasniqi, i dëgjuat me kujdes si ishte gjendja e arsimit në Kosovë?! Unë pohova, se gjendja e shkollave është në një nivel të lartë analfabetizmi, mbasi Serbia, asnjëherë nuk ka qenë e interesuar për të shkolluar fëmijët dhe rininë tonë.

Që nga ky moment z. Krasniqi, ju jeni i ngarkuar me një detyrë të re apo mision fisnik shumë të rëndësishme, si Komisar i Lartë i Shkollave Shqipe në Kosovë (Ministër)…

Ishte një gëzim i madh për mua. Gjatë asaj vjeshte e dimëri, udhëtuam në Kosovë disa herë, për t’u njohur për sëafërmi me gjendjen e arsimit dhe përgatitur në të ardhmen për vitin shkollor…”

I zhytur thellë në kujtime të shkuara Drejtori i Arsimit të Mesëm, pranë Ministrisë së Arsimit në Shqipëri Prof. Krasniqi, ktheu vështrimin sërisht nga Toma dhe tha:

“Më kujtohet shumë mirë ky mbiemër Mrijaj. Si tani e kam parasysh atë burrë, në krye të delegacionit nga Kosova Nikollë Mrijajn, një kosovar i pashëm dhe fisnik në shpirt, i cili, sikurse mësova nga antarët e delegacionit, ai ishte i nderuar dhe respektuar nga të gjithë dhe gëzonte autoritet, si: në Kosovë, Mirditë, Shkodër etj…”

Mbasi Profesori foli për fliste për disa çaste, me modesti i Toma I tha, se burri që ju përshkruat me shumë respekt është babai im.

Ish n/Kryetar i Lidhjes II të Prizrenit (në Prizren Kosovë), Profesor Krasniqi, i cili, e dëgjoi Tomë Mrijajn me shumë vemendje dhe habi, u ngrit menjëherë në këmbë nga vendi, ku, ishte ulur u afrua dhe me një buzëqeshje çiltërsie, e përqafoi Tomen ngrohtësisht, duke i uruar në të njëjtën kohë për detyrën e re, si Sekretar i Përgjithshëm i Lidhjes së III të Prizrenit (1962), mbas përfundimit të punimeve të Kongresi III (New York, 1982), që u mbajt në diasporë…

Para se të largohet nga zyra e Akademikut të parë shqiptar (që ka marrë gradën Akademik, për çështjen e Kosovës dhe posaçërisht për Lidhjen Shqiptare të Prizrenit në Universitetin e Vjenës (Austri), shënimi im K.K.) Prof. Rexhep Krasniqit, Toma i tha, se babai i tij Nikollë Mrijaj këto ditë vjen nga Kosova, për vizitë dhe do t’a sjell patjetër, që të takohet me ju.

Personalitetit të shquar të diasporës shqiptare Profesor Krasniqit, i qeshën sytë e ishte shumë i gëzuar nga lajmi që i dha Toma. Ai i tha, se ka shumë dëshirë të takohet me atdhetarin Nikollë Mrijaj, sepse ruan kujtime për kohë të shkuara dhe për gjendjen në të cilën ndodhet Kosova, nën pushtimin mizor të kolonizatorëve serb.

Ritakimi emocional i Nikollë Mrijaj me prof. Rexhep Krasniqin në New York

Mbas pak ditësh mbërriti babai i Tomës, Nikollë Mrijaj në New York. Ditën e tretë babë e bir shkuan në zyrën e ish Ministrit të Arsimit në Kosovë Profesor Rexhep Krasniqit.

Porsa hynë brenda, Profesori i buzëqeshur, u ngrit në këmbë dhe përqafoi mikun e vjetër Nikollën, ku, i tha se: “Të vetmin ndryshim në ju e shoh nga ajo ditë e largët vetëm në zbardhjen e flokëve…”

Në bisedë e sipër, ish drejtori i Gjimnazit të Parë të Shkollës në Gjuhën Shqipe në Prishtinë, gjakovari Profesor Krasniqi, shtoi: “Ardhja e juaj ishte dita më e madhe e gëzimit dhe karrierës time. Tashmë vdes me gëzimin, se i shërbeva Kosovës time nga e cila kam ardhur edhe unë…”

Ai, ishte një kundërkomunist e kundërserb i vendosur. Kështu, më sa më ka treguar studiuresit Tome Mrijaj edhe ai vetë, se në vitin 1956, thirret nga Ministria e Jashtme Amerikane, për të marrë pjesë në riorganizimin e Komitetit “Shqipnia e Lirë”.

Për më shumë, për herë të pare, atë ditë, Toma mësoi se Prof. Krasniqi vjen nga familja e famshme e patriotit të madh Bajram Currit. Mbas bisedës së ngrohtë, Profesori, i dha adresën e restorantit në Flashing (Queens, NY), ku, i ftoi at e bir në darkë…

Një darkë e paharruar

Rreth orës 7:00 të darkës, Toma me babain e tij dhe Kryetarin e Lidhjes së Prizrenit Ismet Ukë Berishën, u gjendëm në vendin e caktuar. Porsa hynë brenda, panë se ata kishin ardhur para tyre dhe gjendeshin në restorant, burrat e mëdhenj: Kapidani i Mirditës Ndue Gjomarku dhe Prof. Rexhep Krasniqi, ndërsa pak kohë më vonë erdhi mes tyre edhe meshtari i dashur i komunitetit tonë, patrioti dhe lideri shpirtëror, themeluesi i Kishës së Parë Katolike Shqiptare në Amerikë, shkrimtari mirditor mons. dr. Zef Oroshi.

Bisedat e shpeshta mes personaliteteve të botës shqiptare në diasporë, ishin shumë interesante, sidomos për Tomën, sepse ishte më i riu në këtë kuvend burrash të shquar, të komunitetit shqiptaro amerikanë.

Babai i tij, ndjehej si në shtëpinë e vet, mes miqve të tij të dashur. Kanë qenë momentet më të bukura të jetës së tij, të cilat, i përmendte me nostalgji, sa herë që binte biseda, për çdo njerin prej tyre. Pyetje të ndryshme për Kosovën, iu drejtuan mikut nga Kosova Nikollë Mrijaj atë natë të paharruar…

Mons. Oroshi, ishte shumë i përqendruar në përgjigjet e babait dhe përshkrimet e tij. Ai i tha, se i dukej si fytyrë e njohur, që e kishte parë dikund në Kosovë, duke sjellë detaje.

“Më kujtohet, vijoi Mons. Oroshi, se kur u arratisa nga Shqipëria dhe dola në Kosovë, më quan në Spitalin e Mitrovicës, mbasi kisha marrë një plagë në fyt, në përpjekje për t’i shpëtuar forcave komuniste të ndjekjes së Sigurimit. Mbas dy ditësh, pashë pranë krevatit tim, një frat dhe dy burra të veshur me veshje tradicionale popullore vendase. Njëri nga ata dy burrat, më duket keni qenë ju Nikollë!?”

Patrioti Nikollë Mrijaj, u mundua të risjellë në kujtesë këtë episode dhe mbas disa minutash i tha, se i kujtohet shumë mirë ky rast. Kishim dëgjuar asokohe, se një meshtar katolik ishte arratisur nga Mirdita, i cili, gjatë udhëtimit kishte marrë një plagë dhe na thanë se gjendet në Spitalin e Mitrovicës.

Nikolla shtoi, se sëbashku me Pader Tomën dhe Mark Përgjokën, u nisëm për t’a vizituar meshtarin e plagosur në spital.

Babai i Tomës, u gëzua shumë, që ai prifti, që kishin vizituar dikur në qendrën shëndetsore të Mitrovicës, kishte shpëtuar dhe sot është mik e kumbarë i nderuar dhe respektuar i familjes tonë.

Kur e pyetën Nikollën, për delegacionin nga Kosova në Tiranë, ai tregoi në detaje qëllimin e vizitës me Ministrinë e Brendshëm Kolë Bibë Mirakaj.

“Ardhja dhe koha e qëndrimit të Italisë fashiste, për Kosovën dhe trojet e tjera etnike shqiptare, ishte shpëtim nga kthetrat kolonizuese të sllavizmit serb.

Tashmë, kufiri shqiptaro-shqiptarë ishte i hapur dhe shqiptarët, për herë të parë, që nga koha e ardhjes së pushtuesve serbë ishin të bashkuar në një shtet të vetëm etnik.

Por nga ana e tjetër, në Kosovë, me partinë fashiste, filluan të rekrutohen shumë personalitete shqiptare.

Njeriu, që i rekrutonte ishte Pashuk Bibë Mirakaj, i vëllai i Kolë Bibës. Më vonë, Pashuku, mori edhe hapa të tjerë, ku, filluan menjëherë ankesat e popullatës së vendit.

Në zyrën time, vinin çdo ditë shumë ankesa pakënaqësie. Unë duke e ditur, se Pashuku kishte marrëdhënie shumë të mira me Gjokë Domgjonin, një mbrëmje sëbashku me Llesh Gjolleshin dhe Adem Dushin, shkuam në shtëpinë e Gjokës, ku, i treguam për ankesat e vendasve, ndaj Pashukut. Gjoka, mu drejtua mua si një mik i shtëpisë.

Nikollë mirë se keni ardhur! Ju e njihni shumë mirë Pashukun. E vetmja rrugë, për t’i ndalur hovin atij, është që ju të shkoni në Tiranë, tek i vëllai Kola. Gjatë rrugës e diskutuam me Ademin, i cili, ra dakord, që të organizohemi me disa burra të zgjedhur të vendit për atë udhëtim.

Ademi, ishte një njeri bujar. Ai ishte shumë i pasur dhe e donte shumë vendin dhe banorët, për hir të së cilëve u rikthye nga emigracioni i largët (Siria) në vendlindje. Si humanist, patriot dhe një njeri shumë i njohur në odat e burrave, i mori përsipër shpenzimet e udhëtimit.

Nga ana e tjetër, atij i interesonte të dinte më shumë për shtetin amë, kryeqytetin e vendit, politikën, ekonominë, kulturën, traditat e njërëzve dhe zonave, që ai nuk i kishte shkelur më parë.

U bashkuam në ditën e caktuar 8 vetë dhe dy shoferët, që i kishte caktuar Ademi, për të drejtuar makinat ushtarake, të përshtatshme për zonat malore, me të cilat, do të bëhej udhëtimi deri në Tiranë.

Sa mbërritëm në kryeqytet, ndodhi ajo që tha sot Akademik Profesor Dr. Rexhep Krasniqi, në zyrën e tij. Ne po prisnim në oborr, kur erdhi Prof. Krasniqi, na takoi dhe na ftoi të takohemi me Ministrin e Kulturës Koliqin, i cili, kishte shprehur dëshirën të takohej me delegacionin tonë. Në fund të takimin të ngrohtë dhe tepër miqsorë, ai na premtoi, se viti i ardhshëm do të jetë një vit i mbarë, për arsimin në Kosovë. Dhe ashtu ndodhi. Profesor Koliqi e mbajti fjalën…

Të nesermen, në hotel na njoftuan, se Ministri i Mbrendshëm ishte kthyer nga Shkodra dhe na pret. Kështu në mirëkuptim me të tjerët u vendos, që unë, Adem Dushi dhe Llesh Gjon Lleshi të shkojmë në zyrën e tij.

Sa hymë brenda, Ministri, na priti me shumë përzemërsi. Unë fillova për t’i treguar, për qëllimin e udhëtimit dhe vizitës, por Kola, më ndaloi pa e kryer bisedën.

Ai, na tha: “Delegacioni i juaj, ka marrë emër të mirë. Në faqet e gazetave, sot shkruhet, se një delegacion nga Lugu i Drinit (Kosovë), u takua me Ministrin e Kulturës dhe Arsimit Prof. Ernest Koliqin, ku, kërkonin hapjen e shkollave në gjuhën shqipe…”

Shqetësimet, që më thatë mua për Pashukun, mos i diskutoni më, se kjo punë është e kryer. Unë, do të flas menjëherë me Pashukun, për ankesat mëse të drejta tuajat… Por, unë e di, se ju keni dëshirë me vizitu Kapidanin e Mirditës Gjon Markagjonin, në kullën e tij në Shkodër. Unë u jap përcjellësin dhe e lajmëroi Kapidanin, që t’u pret ju si delegacion. Kështu u plotësua edhe një dëshirë e madhe e jona…”

Nxënësi i fundit i Kolegjës Saveriane mons. dr. Zef Oroshi dhe Prof. Ernest Koliqi

“… Presim si zogla verës ndoi shkrim T’uejin…”

Janë këto fjalë nderimi dhe respekti, me të cilat i mbyllte shpesh letërkëmbimet e veta, shkrimtari modern në gjininë e prozës, Ministri i Arsimit Profesor Ernest Koliqi (1903-1975) me klerikun erudit mirditor Monsinjor Dr. Zef Oroshin (1912-1989).

Prof. Koliqi dhe dr. Oroshi, janë dy personalitetet e shquara të botës shqiptare në diasporë dhe pak njohur edhe sot në vendlindje për shkak të rregjimit komunist. Ata kishin studiuar për disa vite në Kolegjen Saveriane në Shkodër, një ndër më të famshmet në të gjithë trojet shqiptare…

Të gjithë miqtë e ngushtë të mons. Oroshit e dinë faktin, se kleriku ynë e kishte mik të ngushtë Profesor Koliqin dhe bashkëpunonte me ide e punime shkrimore me revistën serioze autoritative kulturore shkencore “Shejzat”, që asokohe dilte në Itali.

Me kalimin në amshim të personalitetit të madh shkodran prof. Koliqit, atdhetari e meshtari i përvujtur, përkthyesi, shkrimtari, studiuesi, teologu dhe filozofi i mprehtë mons. Oroshi, në faqet e revistës prestigjioze “Shejzat”, në numërin special të vitit 1975, përkushtuar tërësisht prof. Ernest Koliqit, shkruan 12 faqe të mbushura me fakte dhe argumente të veçantëa në punimin me titull: “Fiket Ernest Koliqi, një pishtar i letërsisë e i kulturës shqiptare”, duke e analizuar personalitetin e shquar të kombit në shumë rrafshe.

Ky studim esencial shkruar afërsisht 35 vjet më parë, zgjoi interesim në shtypin e kohës në diasporë. Ky është ribotuar në shumë gazeta dhe revista mbas vitit 1991 në Shqipëri, Kosovë, Mal të Zi, Zvicër, Suedi, Paris, Romë, Amerikë etj.,

Duke u kthyer pak mbrapa në kohë, duhet thënë, se në Shqipëri brezi i intelektualëve të shquar largpamës, ajka e zgjedhur e profesorëve dhe enciklopedistëve, që ishin dhe mbetën fryma dhe shpresa e vetme e lirisë dhe demokracisë së mirëfilltë Perëndimore në Atdheun tonë, si klerikë katolikë dhe laikë, nga propaganda dritëshkurtër ateisto komuniste bërbaltej e anatemohej pamëshirë…

Për të kuptuar më mirë rrethin e ngushtë të miqve dhe shokëve me të cilët kleriku shpirtbujar mons. dr. Oroshi, jetoi dhe punoi deri sa kaloi në lumnin e pasosun, mjafton të lexohet më kujdes libri i ri jetëshkrimor, që për 20–vjetorin e amshimit na dhuroi një ndër miqtë e tij të ngushtë studiuesi i palodhur Tomë Mrijaj.  

Jetëshkrimi i Monsinjorit, i pasur me burime origjinale historike. Ai është i shkrirë në mënyrë organike dhe në harmoni të plotë me bashkëpunëtorët e tij (një pjesë e mirë të së cilës ende jetojnë dhe dëshmojnë sot), dhe që me kujdesin e një hulumtuesi të vëmendshëm dhe pasionant Tomë Mrijaj, na e ka dhënë të gjallë klerikun dhe bashkëatdhetarin tonë.

Dom Zefi, sikurse e thërrisnin të gjithë në Atdhe dhe diasporë, është sot sërisht në këtë auditor miqësh klerikë të nderuar katolikë e dashamirë të tij dje dhe sot, besimtarë dhe bashkëatdhetarë, duke buzëqeshur me gjithë zemër mes nesh, me çibukun e burrit të urtë e të matur, sikurse malet e burrave të përmendur ndër shekuj të Mirditës, fjalë pak e punëshumë, fisnik në shpirt e i dhembshur me të gjithë, bari i palodhur i grigjës dhe një pjese të popullit të vet, të endur udhëve të botës për liri dhe jetë më të mirë.

Dr. Oroshi, deri sa kaloi në amshimin e jetës së pasosun, ishte krenar se çoi në vend amanetin vazhdimin e traditës së mësuesve të tij të mëdhënj, që i mësuan shkrim këndim, si: Mjedja, Fishta, Harapi, Shllaku, Zadeja, Kurti, Sirdani, Palaj, Prennushi, dhe Kapidanëve të Mirditës etj.

***

FIKET ERNEST KOLIQI, NJI PISHTAR I LETËRSISË E I KULTURËS SHQIPTARE[1]

Nga Msgr. dr. Joseph J Oroshi

Nji ndër fatëkeqësitë gati të përgjithta âsht se nierzit e mdhaj bahen aq të nevojshëm në rangun e tyne të përditshëm, saqë dalin vonë në pushim, e nuk arrinë m’e shfrytësue plotësisht përvojën e tyne të gjatë më krijime të reja, ose edhe për t’u dhanë dorën e fundit prodhimeve, që ata i dhanë nierzimit.

Shum herë ndigjova nga shqiptarët e Bostonit se Imzot Fan Noli nuk mendonte me vdekë!… pse donte me vijue punën e tij intelektuale, për t’u lanë sa mâ shum breznivet t’ardhëshme. Këtë të vërtetë e shprehë ma së mirit edhe proverbi popullor: “Nuk më lanë punët me vdekë!” Nji gjerman më thonte për kancelarin Adenauer: Sa të largohet nga Kançellaria, ai vdes. Këta ngjanë, sidomos me nierzit krijimtarë, si në shkencë e n’arte të bukura. Ata e përfillin rangun e tyne, jo vetëm si nji detyrë për t’u krye, por mâ tepër si nji vokacjon, për t’i kushtue jetën. Për ta nuk ka matëshmeni, as shmangie flijimesh, çfarëdo qofshin. Poeti lirik romak thonte për materialistat: Parja siellë punë pares. Anasjellëtas ásht për shkencëtarët e artistat: puna u shton unë e punës, përherë e ma tepër. Të kallun në psyhen e tyne, për të gjinikue ata çka në menden e tyne âsht sajue, sendergjue e shestue, per të mirën e nierzimit, naltësohen n’atmosferat e universalevet të pamatëshmenisë së kohës e hapsinës, tue harrue deri ligështinë e natyrës nierzore, së cilës Krijuesi, në setcilin individ, i ka vû nji cak.

Nder këso rrethanash e gjet vdekja papritmas profesor Ernest Koliqin, Ordinar i Universitetit të Romës për Letersinë Shqipe, për ma se tridhetë e pesë vjet.

Shêji i sëmundjes hajneshë të zemrës i pat trakllue te dera tash do vjet mâ para. Megjithatë, teksa pat dalë në pushim, ai i qe përveshë punës prodhimtare edhe ma me zell e shpejtësi se para. Si kemi marrë vesht nga miqët, ai punoi atë ditë ç’nga ora shtatë të mëngjesit e deri n’ora pesë të mbramjes, që do t’ishte e mbramja per tê.

E ndiente vetin të kënaqun se tash, i shkëputun nga punët e Universitetit, mund t’ia kushtonte krejtë kohën prodhimit letrar. Dihet, se ishte tue pregatitë Antologjinë e Letërsisë Shqipe (me shkrimtarë të mdhaj e të vogjël), dhe “Memoirs” e veta. Në mes të kësaj nisme sa të dobishme, aq të nevojshme, vdekja e pamëshirshme ia ngrini dorën, tue shterngue penden puntore. Keso çasesh mirë ma kujtojnë elegjitë vajtimore të malcorevet tona vdekjen e rapsodit të vendit:

Lahuta të pret me i ra

Por gishtat t’u kanë tha.

Nuk besohet se gjindet sot gjallë nji si ai, me përvojë e njoftuni aq të thellë e të gjithanëshme të shkrimtarëvet shqiptarë, që të ndërmarrë nji nisme sa të guximshme, aq edhe të vështirë, përpilimin e librit “Antologjisë Letrare Shqiptare”, me art e paanësi, sidomos në konditat e sotshme, si do të delte nga penda e tij.

Nga vjeti 1955, deri në 1961 paçë fatin të studjoshe n’Universitetin Shtetnor të Romës. Këtu paçë rasën ta njifshem ma s’afermi të ndiemin profesor. E paçë jo vetëm profesorin e Letërsisë Shqipe, por edhe drejtor të studimevet. Njoftunija, dashtnija e depërtimi me zotësi i shkrimtarëvet të ndryshëm, edhe i dytunorëvet e sidomos depërtimi i filozofisë së kangëvet epike shqiptare, në të cilat ai shquente nji “ethos” autokthon, të njij çivilizimit jetik Iliro-Shqiptar, e mbante audjencën e dendun shtang dhe u jepte të huejvet me kuptue se edhe populli shqiptar e ka dhanë nimesën e vet në brumbosjen e çivilizimevet të ndryshme Mesdhetare.

E njimend edhe specializimi i tij në doktorimin e Letërsisë ka qenë mbi Kangët Epike   Shqiptare. Pat mbajtë miq personal rapsodët ma të njoftunit e malevet, si Gjergj Pllumbin e Shalës, Prendush Gegen e Pukës etj., e nder meshtarë ma së forti Patër Bernardin Palaj, françeskan, përmbledhës e hulumtues i madh i “Visaret e Kombit”.

Klasa e tij n’Universitet gjindej gjithmonë e dendun, jo vetëm me studenta të rregullt, por edhe me intelektual të tjerë, sidomos arbreshë, që dishrojshin të kishin njoftuni mbi letërsinë shqipe. Përsa u perket arbreshëvet mandej, u bâ udhëheqës për dashtninë e ringjalljen e gjuhës shqipe nder të gjitha ato koloni. Me anën e studentavet arbreshë, sikurse me hulumtimet e veta direkte, mblodh krejtë folklorin e traditat popullore jetike nder fshatet arbreshe.

Landa mâ e zgjedhuna e ketyne materjalevet qe përpunue shkencëtarisht nen drejtimin e tij, nder theza laurimit në letrësinë shqipe, n’Universitetin e Romës. Imzot Fan Noli i pat dhanë miratimin ma të madhin kësaj pune, pse thonte: Kurr nuk është bër një punë e tillë ndër Arbreshë.

Pjesë mâ të zgjedhuna të këtyne punimevet universitare qenë botue gjatë 18 vjetëvet në revistën zâmadhe të letrësisë dhe të kulturës shqiptare, “Shêjzat”, themelue e drejtue me zotësi e mbajtë gjithmonë në livel epror gjuhësijet, sikurse me flijime të mdhaja si ekonomike, ashtû të punës së panderpreme intelektuale të profesor Ernest Koliqit.

Kjo revistë, jo vetëm që gëzoi miratimin e pjesës ma të njoftun t’intelektualëvet shqiptarë në diasporë e të minoriteteve shqiptare, sidomos në Kosovë, por edhe nga jashtë Vûllajt e Shêjzavet, u përhapën si në Gjermani, Amerikë, Angli e shum universitete botnore. Per ma tepër, rreth saj u mblodhen penda nder ma të mirat e diasporës shqiptare, sikurse penda auktorësh të huej me jehonë nderkombtare, sidomos albanologë e historjanë gjermanë.

Me nji fjalë revista “Shêjzat”, qe ba epiqendra e letërsisë e kulturës shqiptare e në të njëjtën kohë shkollë e letrësisë shqiptare të stilit të naltë për rininë në diasporë dhe me kufizimet e njoftuna, nder minoritarë.

Vetëm breznitë e ardhëshme kanë per ta gjykue pa anësi e kanë për t’i dhanë çmimin e meritueshëm kësaj reviste zâmadhe. Kurdo, në kohën e ardhëshme, ata kanë për të bâ kërkesa e hulumtime letrare e kulturore, kanë per të gjetë se, në krahasim me botimet e tjera, në krejtë periudhën ç’nga vjeti 1939 e deri në mbylljen e saj, me vdekjen e krijuesit të saj më 15 kallnduer 1975, nuk kanë për të gjetë mbrenda kësaj periudhe botime tjera me përmbajtje letrare shqipe vijueshmenisht artistike të stilit të naltë, si “Shêjzat”, as botim tjetër çfaredo të papërziem, si kjo revistë, në demagogjinë e merzitëshme politike të këtyne tridhjetë vjetevet të fundit. E para, siç dihet, krijuesi dhe drejtuesi i saj, nuk ka qenë apolitik. Por këtu, ai dijti të përmbahej i tillë. Lirija në krijueshmeni dhe universaliteti i artit per të mirën e gjinisë nierzore janë ligjë të pakapërcyeshme për artistin e vërtetë.

Me vend e pat zgjedhë Prof. Karl Gurakuqi, dritë pastë, titullin e librit komentues me rasën e dhetë vjetorit të parë të revistës “Nepër vullajt e Shêjzavet”, të cilin e botoi në Romë, më 1969. Titulli vetë e përshkruen përmbajtjen e kopshtit (landës) së Shêjzavet. Jo kopsht ferrash, pasjonesh nierzore, por vullaj të njoma e të freskëta që, tue u rritë, lulëzojnë dhe në verën e lirisë japin frytet e bukura e të shishëme per të mirën e nierzimit.

Pregatitja dhe prodhimet letrare

Prof. Ernest Koliqi lindi në Shkodër, me 20 maj 1903, nga nji familje e njoftun tregtare e këtij qyteti historik ilir-shqiptar. Si mbaroi filloret në Kolegjën Saverjane të Jezuitëvet në Shkodrë, i ati, Shan Koliqi, e dergoi n’Italinë e Veriut për shkollat e mesme. Prodhimet e veta poetike në gjuhen italishte i filloi ç’nga rinija. Me 1919, këthen në Shqipni, në Shkodrë, ku Imzot Luigj Bumçi e Luigj Gurakuqi, tue njoftë në prirje letrare artistike, e nxisin të jepej mbas studjimevet të gjuhës e të veprimtarisë letrare shqipe.

Me 1923, së bashkut me miqt e tij shkodranë, Nush Topallin e Pater Anton Harapin, themeloi fletoren “Ora e Maleve”, organ politik i grupit liberal-demokrat, që drejtohej nga Luigj Gurakuqi. Si Gurakuqi, si, ma vonë, At Gjergj Fishta e Dom Ndre Mjedja, u banë udhëheqësat ma të ngushtit të tij, për t’i dhanë hove të reja e përvojë në letërsinë shqipe.

Megjithate, Koliqi qe i pari shkrimtar shkodranë i kohës së vet, që dashtas u largue nga shkodranishtja pak e tepër e theksueme nder shkrimtarët e tjerë të deri atëhershëm. Gjuha e tij ishte ma e pergjithtë, prandej mâ e pasun, stili aristokrat, periudhat të skalituna me adjektiva ngjyrëdhanës i jepshin gjallnim e valavitje gjuhës e stilit të tij artistik.

Në 1924, “Ora e Maleve” i besoi kryeredaksinë e asaj fletorje. Po në këtë vjetë e thrret Gurakuqi në Tiranë si sekretar privat dhe pak ma vonë bahet sekretar i Ministrisë së Mbrendshme, nen Kolonel Rexhep Shalën.

Ngjarjet e vjetit 1925 e shtyejnë të kërkojë strehim në Jugosllavi, ku pat rast të thellohej në poezinë e pasun popullore jugosllave.

Me 1928, Koliqin e gjejmë në Bari t’Italisë, në mes të grupit të mërguemvet shqiptarë Sotir Peci, Bahri Omari, Kost Paftali, Sheh Karbunara e, mâ vonë, në bashkëpunim për veprimtari të shqipes, me Mustafa Krujën në Zara.

Të parën vepër botoi Koliqi në Tiranë në vjetin 1924. Me pseudonymin Borizani, botoi shum poezina në “Lirija Kombëtare” të Gjenevës, drejtue nga dr. Omer Nishani.

Por vepra, që e paraqiti shkrimtar të dorës së parë të shqipes, qe vëllimi i novelavet “Hija e Maleve”, botue me 1929 në Zara. Shkruesit të këtyne rreshtavet i kujtohet mirë leximi i parë i këtij librit. Në të shihej qartë se jo vetem nji pendë mjeshtrore e re kishte lindë në Shkodrë, por me te dhe nji stil i ri, e bânte gjuhen mâ të lehtë, mâ t’ambël, mâ lakuese, të pasun e tërhjekëse, n’afërsi me gjuhët e mdhaja botnore, zhvillue me shekuj para sonës, për shprehjen e artit.

Po në këtë vjetë ai këthehet në Shqipni, ku mëson letërsinë shqipe, mâ para në shkollën Tregtare të Vlonës e mâ vonë në Liceun Shtetnor të Shkodrës. Shum nga nxanësit e tij u bânë shkrimtarë të vlefshëm të shqipes e t’arsimit shqiptar si në Shqipni, si edhe per nji kohë të shkurtë por të vlefshme, në Kosovë.

Me 1933, dha dorëheqje nga arsimi, për të shkue n’Universitetin e Padovës, n’Itali, për të vazhdue studimet.

Me 1936, u emnue Lektor i Shqipes pranë atij Universiteti, per Kathedrën e Albanologjisë, që drejtohej nga glotologu i famshëm Carlo Tagliavini.

Me 1937, u dokturue tue mprojtë thezën: “Epika Popullore Shqipe”. Po në këtë kohë u themelue në Romë, n’Universitetin Shtetnor, Selija e Albanologjisë. Me 1939, qe emnue Ordinar i kësaj Selije, ku qendroi deri sa doli në pensjon, me përjashtim të njij periudhet të shkurtë. E njimend, nga vjeti 1939, deri në fund të vjetit 1942, ai drejtoi Ministrinë e Arsimit në Shqipni. Megjithse koha dhe rrethanat ishin ato që njifen, nen nji okupim, asgjamangut Prof. Koliqi dijti t’i shfrytësonte të dyja. Nen Ministrinë e Arsimit t’atëherëshme, u botuen tekste shkollor shqipe e libra, ma tepër se ç’nga vjeti 1912 e deri n’atë kohë.

Por merita ma e madhja e këtij dikasterit t’Arsimit ka qenë hapja e shkollavet shqipe për të parën herë ndër krahinat e ndryshme kosovare. Kosovarët vetë e pohojnë se kjo nisme e fillimit të shkollës shqipe në Kosovë, nuk mund të quhet as nji rilindje, pse çka nuk ka eksistue kurr, nuk rilindë, por nji lindje e vertete historike per nji popullësi prej mâ se nji milion frymësh, përba prej analfabetësh, mâ se 90 %. “Nuk kishte nji mësues, profesor, gjygjtar, avokat, doktor medicije, me nji fjalë nuk kishte asnji person prej kombësisë shqiptare në profesjonin intelektual”, na thotë Dr. Rexhep Krasniqi, në nji artikull në nr e fundit të revistës “Shêjzavet”, ku përshkruenë mjerimin e terrësinavet të Mesjetës, ku i kishin lanë regjimet monarkike jugosllave t’atyne kohëvet. Ky qe vetë dishmitar i asaj gjendje, derisa qe ngarkue nga vetë Ministri, prof. Koliqi, Komisar i Ministrisë për Internatin e Prishtinës, që do bahej çerdhja e arsimtarëvet e arsimtarevet të ma vonëshme.

Prap po i lamë fjalën dr. Krasniqit, nga i njajti artikull: “Para se të nisej në krye të detyrës (per Kosovë) Z. Krasniqi pat nji bashkfjalim të gjatë me Prof. Koliqin, i cili, nder të tjera udhëzime, shquejti tri pika me ranësi të posaçme:

1)Ministrija e Arsimi, ven bujarisht në dispozicjon mjete financjare dhe material të ndryshëm për ekuipazhimin e shkollës dhe t’Internatit, si dhe per ushqim e veshëmathje të studentavet bursista;

2)Mësimi i gjuhës shqip, do të kishte prioritet mbi të gjitha landët e tjera, mundësisht me nga dy orë të përditshme per të gjitha klasat dhe, po per këte qëllim, ai i porositi që:

3)Studentat e kësaj shkolle nuk do të kishin nevojë të marrin pjesë n’organizimin e rinisë fashiste, siç ishte gjendja në Shqipninë e vjetër” (Shêjzat, XVIII, 1974, Nr. 1-10, f.10).

Bursistat e Internatit ishin 200, të gjith me bursa qeveritare dhe drejtohej nga prof. Vasil Andoni.

Në dritën e sotshme besoj se gjithkush e kupton randësinë e kësaj nisme historike.Per ma tepër, po gjatë asaj kohe, themeloi, bashkë me Mustafa Krujën dhe prof. At Zef Valentinin (1900-1979) Institutin e Studjimevet Shqiptare në Tiranë, i cili përmblodh në gjinin e vet shkrimtarët e poetët ma të njoftunit në botën shqiptare.

Ma vonë ai e la Ministrinë e Arsimit e kohën e punën ia kushtoi krejtësisht këtij Institutit.

Mbarimi i Luftës së Dytë Botnore rishtas e gjenë prof. Koliqin tue dhanë mësime në Romë, si titullar i Kathedrës s’Albanologjisë n’Universitetin Shtetnor të këtij kryeqytetit.

Me 1957, me dekret të Kryetarit të Republikës Italjane, Kathedra e Shqipes pranë këtij Universitetit, per njohje prestizhit, u naltue n’Institut Studjimesh Shqiptare.

Botimet ma të njoftuna të Koliqit në Letërsi, janë: nji vëllim vjerrshash me titull “Gjurmat e Stinvet” (1934); nji vëllim novelash “Tregtar Flamujsh” (1935).

Porse aktiviteti i tij letrar gjindet sidomos nder të përkohshme të ndryshme, si në: “Hylli i Dritës”, “L.E.K.A.”, “Minerva”, “Illyrija” -që drejtohej nga Asim Jakova, -“Gazeta Shqiptare”, “Ora e Malevet”, etj.; “Studimev Letrare mbi dy Kolegjat shkodranë, të Jezuitëvet e të Françeskajvet”; “Mbi poetët Simbolista të Flandrës”, “Mbi Reflekset Lindore në Letërsinë Shqipe”; “Mbi Artin Krijimtar të Rapsodvet të Malevet të Veriut të Shqipnisë”.

Nder këto vjetët e fundit botoi romanxin “Shija e bukës së mbrume”, sikurse vëllimet me nji varg poemthash në prozë: “Pasqyra e Narçizit” e “Kangjelat e Rilindjes” në poezi; “Symfonija e Shqipevet”, perkthye anglisht nga Dr. Anesti Andrea.

Koliqi shkroi shum edhe në gjuhën italishte, tue përdorë edhe në këtë gjuhë gjithnji thematikë shqiptare, për t’u ba të njoftun të huejvet shpirtin e karakteristikat e shqiptarit.

Nder këto vepra, spikasin: “Epica Popolare albanese” (1937): “Poesia popolare Albanese” (1957); “Antologia della Lirica Albanese” (1963).

Menjiherë mbas botimit, autori ia dhuroi të nenshkruemit kopjen me këto fjalë: “Të Përndertit … kët perpjekje me ua paraqitë bukurisht të huejvet anat ma njerzore të fisit arbnuer, me dashuni, vëllaznim e nderim i a dërgon. E.K.”

Ky vëllim 320 faqesh qe komentue në stil e terma eprorë, si nimesë Civilizimit Mesdhetar, në nji artikull dy shtyllash, në: “Giornale d’Italia” (shkurt, #4-5, 1964), shkrue nga nji nder klasicistat ma të mdhajt e Evropës, Ettore Paratore, autor e Ordinar i Letërsisë Latine n’Universitetin Shtetnor të Romës.

Ky pat zgjedhë e botue n’atë artikull pjesën e njij poezie origjinale të ndiemit autor, nji nder ma të bukurat e tija, me titull: “Estrema Visione” (Vegim i mbram). Në këtë poezi lirike, autori përshndet per të mbramen herë vorret e të parëvet e Atdheun, i sigurtë se nuk do ta shifte mâ per së gjallit, si ngjau:

Quando con un frullar di trepide ali

queste palpebre, stanche

di luce sempre effusa sul dolore,

mi chiuderai con un materno gesto:

mi sembrerà di risentir sul volto

il delicato tocco

d’una rama dei boschi, delle dita

vegetali dei boschi d’Albania,

dita di fresche foglie

asperse di rugiada,

le lacrime del nostro cielo, aulenti,

sudor segreto della nostra terra,

unico refrigerio

al divorante ardore

che mi consuma questa argilla umana,

dove rivive e soffre

la cenere degli avi:

ti seguirò spedito,

tacita condottiera,

sopra il sentiero aereo che conduce

al limitare cerulo

della Gran Luce che tu ci riveli:

pago se, prima di varcar le astrali

alte frontieri e sciogliermi

da questa umana argilla

che m’inceppa

mi mostrerai lontano

nei cieli, fra la bruma

dei miei terrestri di’

volti al tramonto,

le montagne natali

alfine circonfuse da un fiammante

vel di libere aurore. 

Përkthime

Prof. Koliqi zen mandej nji vend kryesisht me randësi si përkthyesi ma kompetent që patëm nga italishtja e frengjishtja në shqip, sikurse nga shqipja n’italishtën. Qe i pari, që përballoi përkthimin e poetëvet të mdhaj, si: Dante Aligheri, Petrarca, Aristo Tasso, Foscolo, Carducci, Pascoli, D’Annuzio, Baudlaire, Maeterlinck, Verhaeren etj.

Per çdo shkrimtar krijimtar si Koliqi, âsht mâ vështirë me sjellë në nji shqipe të kulluet eartistike të këtillë poet, se me krijue nji vepër origjinal.

Ndoshta fort pak shkrimtarëvet shqiptarë u heci fati si prof. Koliqit, që të kishte si karrierrë jetësore, ma tepër në diasporë, arsimin e naltë të Letravet Shqipe.

Kjo ka qenë nji fatlumsi per ate, sikurse për Letersinë Shqipe. Në dritën e sotshme, e, nëse sot e kurr, veprat e shkrimet e tija do të mblidhen e të botohen në tanësi, prof. Koliqipadyshim mbetet shkrimtari origjinal ma i madhi i periudhës së tij, mbrenda e jashtë Shqipnijet.

Me qinda nxânsa Arbreshë, shqiptarë e italjanë kanë ndjekë mësimet e tija, n’Univeristetin e Romës, dhe, si u tha ma nalt, shum prej sish janë doktorue, tue rrahë thematike Albanologjijet. Mâ se katerdhetë theza laurimit pasunojnë me landë letrare, historike e gjuhësore arkivat e Institutit të Studjimevet Shqiptare, që ai themeloi dhe drejtoi me aq zotësi, pranë Universitetit të Romës. Në këtë mënyrë prof. Koliqi i ka pregatitë nji brezni të re, jashta Atdheut, Letërsisë Shqipe.

Besojmë se, sot per sot, kurrkuj nuk i bjen barra ma e randë se Institutit të Albanologjisë n’Universitetin e Romës dhe Qendres Nderkombëtare të Studimevet Shqiptare të Palermos, per botimin në tanësi të vepravet e të dorëshkrimvet letrare të prof. Koliqit. Do t’i bajshin sherbimin ma të madhin letërsisë e kulturës shqiptare në diasporë dhe do t’ishte nderimi e monumenti ma i madhi, që do t’i bajshin përkujtimit të Tij.

Prof. Koliqi qe i pari, që hapi periudhën e prozës artistike të letërsisë shqipe, në të cilën zen vend mbi nominativat, adjektivi me fuqinë kromatike të piktorit, gërshetue me jehonat e ambla të muzikantit. Gjuha e tij âsht zhurmuese si prrojet e lumejt shkallmuesa; asht si currili i kronit të kaltert e të pameshëm, që në verën rreshkuese me puhinë freskuese, grishë shtektarin me u flladitë dhe, dashtë e padashtë, me pi në te.

Per Mikun e katerdhetë vjetëvet dhe viganin e Letravet Shqipe mund të thomi çka la shkrue per vedi poeti latin, Horaci: Non omnis moriar.

Shenim: Msgr. dr. Joseph J Oroshi (Botuar në fillim në revistën Shejzat, Numëri Special, 1975 dhe ribotuar në revistën kulturore Jeta Katolike New York.)

Filed Under: Histori Tagged With: Prof. Ernest Koliqi-Mons. Zef Oroshi- Tom mrijaj-Klajd Kapinova

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • …
  • 33
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NJЁ SURPRIZЁ XHENTЁLMENЁSH E GJON MILIT   
  • Format jo standarde të pullave në Filatelinë Shqiptare
  • Avokati i kujt?
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI MJET PËR FORMIMIN E VETEDIJES KOMBËTARE TE SHQIPTARËT  
  • MES KULTURES DHE HIJEVE TE ANTIKULTURES
  • Historia dhe braktisja e Kullës së Elez Murrës – Një apel për të shpëtuar trashëgiminë historike
  • Lirizmi estetik i poetit Timo Flloko
  • Seminari dyditor i Këshillit Koordinues të Arsimtarëve në Diasporë: bashkëpunim, reflektim dhe vizion për mësimdhënien e gjuhës shqipe në diasporë
  • Ad memoriam Faik Konica
  • Përkujtohet në Tiranë albanologu Peter Prifti
  • Audienca private me Papa Leonin XIV në Selinë e Shenjtë ishte një nder i veçantë
  • PA SHTETFORMËSINË SHQIPTARE – RREZIQET DHE PASOJAT PËR MAQEDONINË E VERIUT
  • “Ambasador i imazhit shqiptar në botë”
  • “Gjergj Kastrioti Skënderbeu në pullat shqiptare 1913 – 2023”
  • Albanian American Educators Association Igli & Friends Concert Delivers Electrifying Evening of Albanian Heritage and Contemporary Artistry

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT