Archives for June 2020

MARKO KEPI’S ROAD TO NY ASSEMBLY BEGINS JUNE 23

June 20, 2020 by dgreca

By Rafaela Prifti/

Republican Candidate of the 64th Assembly District, Marko Kepi, celebrated the opening of his campaign headquarters on Hylan Boulevard and Flag Day on June 14. Today Dielli visited the office to conduct a brief interview.
Dielli: How is your campaign different from the opponents’?
Kepi: My campaign is different because it does not rely on the elected officials to help us in the election, and it does not depend on their support. Instead, we are doing our campaigning by knocking on doors, phone banks, TV interviews. This way we reach out to the voters who decide that they’d want to vote for me as a candidate not because of some elected official.
Dielli: On the topic of government officials, you have been a very vocal critic of Mayor De Blasio. You have escalated your disapproval of him particularly with regard to the handling of the marches and protests against police brutality in the city since last month. Yet, Mayor De Blasio opposed the City Council’s proposal to cut police funding by $1 billion. Where do you stand on that?
Kepi: I am against cutting any funding to the police. It is important to keep in mind that New York is a target for terrorist attacks. We need as much funding as possible for the NYPD, Homeland Security and other agencies to keep New Yorkers safe.
Dielli: We are four days away from voting. You are running in the Republican primary for a seat in New York State Assembly. You stand firmly by your economic plan and your dedication to serve the country as you have done in the US Marine. Yet, if you were a sitting Assemblyman in Albany today, what issues would you be fighting for?
Kepi: Bail reform and property taxes are some of the issues. The opioid crises needs to be addressed. Staten Island is the number one place in the country with the highest incarceration rate per capita. The Verrazano Bridge toll is practically another tax for the residents here and we need a fast ferry service. These are some of the issues I would be fighting for.
Dielli: As an Albanian activist, you have organized rallies and marches advocating for the national interests of the Albanian people. Last June, you as President of Albanian Roots and Vatra Advisor were leading the Nations’ Parade jointly with the Pan-Albanian Federation of America and numerous community organizations. This year there was no parade for obvious reasons. What do you miss the most now?
Kepi: I miss seeing the grandparents and the young children coming to the parade. That makes my day! That makes everything worthwhile!

Dielli: Thank you and good luck!

Editor’s Note: On June 15, Dielli published a congratulatory message with the Albanian translation of the Facebook post on Marko Kepi’s page: “Honored to receive a Gold Medal from President Donald J. Trump. The President’s Volunteer Service Award is a civil award bestowed by the President of the United States for recognition of outstanding volunteer contributions for community service to United States.”
Dielli has covered the official announcement of the Kepi campaign run for the NY State Assembly last September and the fundraiser dinner celebrating Albania’s Independence in support of his candidacy in November.

Pompeo-Hotit: Amerika e vlerëson lart miqësinë me Kosovën

June 19, 2020 by dgreca

Pompeo-Hotit: Amerika e vlerëson lart miqësinë me Kosovën/

-Kryeministri Avdullah Hoti mori telegram urimi nga Sekretari i Shtetit, Michael R. Pompeo: Dëshiroj të uroj Kosovën për procesin paqësor dhe demokratik të formimit të qeverisë. Shtetet e Bashkuara e vlerësojnë lart miqësinë me Kosovën, si dhe mirëpresim forcimin e mëtejshëm të bashkëpunimit SHBA-Kosovë në të gjitha fushat me interes të përbashkët/

PRISHTINË, 19 Qershor 2020-Gazeta DIELLI/ Kryeministri i Republikës së Kosovës, Avdullah Hoti ka pranuar telegram urimi nga Sekretari i Shtetit, Michael R. Pompeo, me rastin e zgjedhjes së tij Kryeministër i Qeverisë së Republikës së Kosovës.

Në letrën e Sekretarit Pompeo thuhet:

I nderuar Kryeministër,

Dëshiroj të uroj Kosovën për procesin paqësor dhe demokratik të formimit të qeverisë. Shtetet e Bashkuara e vlerësojnë lart miqësinë me Kosovën, si dhe mirëpresim forcimin e mëtejshëm të bashkëpunimit SHBA-Kosovë në të gjitha fushat me interes të përbashkët.

Jam i bindur se mund të punojmë së bashku për promovimin e prosperitetit dhe stabilitetit për të gjithë qytetarët e Kosovës. Ne vazhdojmë të mbështesim Kosovën në avancimin e procesit të normalizimit të plotë të marrëdhënieve me Serbinë, të përqendruara në njohjen e ndërsjellë, që është esenciale për Kosovën sa i përket integrimit global dhe arritjes së potencialit të saj të plotë. E kemi mirëpritur vendimin e qeverisë suaj për heqjen e të gjitha masave të reciprocitetit mbi mallrat serbe, që shënoi një hap vital për rinisjen e procesit të dialogut. Kosova duhet të jetë e gatshme të rifillojë negociatat me Serbinë sa më parë që është e mundshme.

Gjithashtu, e mirëpres zotimin tuaj për të luftuar korrupsionin si prioritet i lartë i qeverisë tuaj. Ne do vazhdojmë mbështetjen tonë për përpjekjet kundër korrupsionit, si dhe për iniciativat e tjera që synojnë të rrisin sundimin e ligjit dhe të forcojnë institucionet demokratike që mund të sigurojnë trajtim dhe drejtësi të barabartë për të gjithë qytetarët e Kosovës. Së bashku do të tejkalojmë pandeminë COVID-19 dhe do të ndërtojmë një shteg për realizim të potencialit ekonomik të Kosovës.

Mbetem i përkushtuar për forcimin e lidhjeve mes dy shteteve tona.

Sinqerisht,

Michael R. Pompeo

SILKE LIRIA BLUMBAH – NJË JETË PËR LETËRSINË DHE KULTURËN SHQIPTARE

June 19, 2020 by dgreca

Fjala e homazhit për poeten Silke Liria Blumbah (1970-2020)/

Silke Liria Blumbah i takon komunitetit të të huajve që në takim e parë me botën shqiptare u mahnitën e ranë në dashuri, siç janë Edit Durham, Lord Bajroni, Franc Nopça, Robert Elsie e shumë të tjerë. Ajo është njeriu, që një jetë ja fali letërsisë dhe kulturës shqiptare. Është shkrimtarja, që proza dhe poezia moderne shqipe pa tekstin letrar të saj është e mangët, ndërsa historia e kulturës kur do të flasë për operatorin e njohur kulturor ndërkombëtar “Ditët e Naimit”, gjithsesi se do ta shenjoj me shkronja të mëdha për kontributin e çmuar që dha në fushën e përkthimit dhe organizimit të tij.

Silkja Liria Blumbah, u lind në një ditë të diele, të 13 dhjetorit të vitit 1970, në qytetin e Gottingenit, në Gjermani. Ishte fëmija i dytë i prindërve mësues Blumbach, mbesë e të ashtuquajturit “baba i mullinjëve”. Ajo kishte vetëm një motër. Silke, shkollimin fillor e bëri në vendlindje, gjimnazin e kreu në ”Johanneum” në Hamburg, ndërsa studimet për përkthimin me gojë i kreu me sukses të shkëlqyeshëm në Universitetin e njohur të Haidelbergut, ku diplomoi për frengjisht, anglisht dhe portugalisht. Ajo, në qytetin e studimeve, kishte bërë emrin në poezi. Si e tillë, ishte bërë pjesë e një grupimi të njohur letrar “LiOff”.

Fëmijëria e vështirë, e vajzës 8 vjeçare që kishte bërë poezi, e mbush me ankth deri në mohim të vendlindjes e të vendit të saj. Ky shpirt me dhembje jete, me zhgënjime dashurie, vendos të gjej stacionin e paqës për jetën e saj të trazuar. E ky stacion do të jetë Shqipëria dhe trojet shqiptare. “Kam përjetuar shumë gjera të vështira, por ajo që më ka dhënë gjithmonë kurajo ishte lidhja ime me botën shqiptare dhe vetëdija se, ndonjë ditë do të vendosem ne Shqipëri për të vepruar për të mirën e shqiptarëve”-do të shprehet Silke,

Kështu, në vitin 1994, Silkja fillon të interesohet për Shqipërinë, apo siç thotë vet, dëgjon “për herë të parë thirrjen e shqiponjës”. Lexon shumëçka mbi shqiptarët. Magjepset pas gjuhës dhe kulturës shqiptare. Prej vitit 1995 e deri në vitin 1998, ajo mëson në mënyrën autodidakte gjuhën shqipe. Dhe tani, më shumë se kurrë, i çelet udha që të lëviz drejt Shqipërisë. Më, 5 tetor 1998, shkel tokën shqiptare. Në dhjetor të 1998-ës, Silkja, realizon ëndrrën… në Universitetin e Tiranës jep provimin e gjuhës shqipe. Gjatë kësaj kohe, ajo njeh realitetin e metropolit shqiptar, Tiranës, ”me rrudhat dhe buzëqeshjet e popullit tim” siç thotë në një varg. Pra, ajo, tashmë e transformuar, ndjen ngrohtësinë dhe prek mikpritjen e njohur shqiptare. Ndjehet e vlerësuar, e nderuar, e frymëzuar ngado që shkon. Vazhdon të zgjeroj gjeografinë e lëvizjes, duke zbritur më 10 janar, në “Sarandën time”, siç thotë gjithandej shkrimeve të saja. Edhe më qartë “dallgë vezulluese në bregun e harrueshëm të Sarandës – qenkam unë ” do të thotë në poezinë “UNË JAM”.

Aty, ajo do të qëndroj tre vjet, ku do të shkrihet në jetën sarandijote, duke punuar gazetare në një medium lokal, dhe duke u inkuadruar në grupet polifonike të jugut, në organizimet e ndryshme poetike etj. Ky qytet do të jetë një muzë e plleshme për tekstin poetik të saj… ashtu, si e gjithë bota ekzotike shqiptare. Poezitë e saja do t’i botojë gjithandaj nëpër revista dhe gazetat e kohës. Tani më, ajo ka krijuar një emër në poezi. Pranohet në Lidhjen e Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë. Në vitin 1999, boton në shtëpinë e njohur botuese “Naim Frashëri”, në Tiranë, vëllimin me poezi “Dyzet vdekje në Sarandë”. Libri do të pritet mirë nga lexuesi dhe kritika.

Silkja, e cila në këtë kohë, hyri rrugës së pavdeksisë përmes poezisë, përmes shfaqjes së kancerit të gjirit, fizikisht merr rrugën e kundërt, ate të tokës. Ajo, në dhjetor të 99-ës, operohet dhe bën një trajtim mjekësor. Gjendja shpirtërore e saj rëndohet. Depresioni, i cili e shoqëronte prej një kohë i intensifikohet. Kalon kriza të ndryshme financiare. Por, me një miqësi të ndërtuar gjatë kësaj kohe, mbijeton. Për këtë, ajo, do të shprehë vazhdimisht mirënjohjen ndaj shqiptarëve.

Pas tre vjet qëndrimi në Sarandë ajo vendoset në Prizren. Atje ndeshet me pasojat e luftës dhe gjenocidit serb. Takon shqiptarët e Kosovës… E afirmon dhe e mbron me ngulm çështjen shqiptare. Një vit punoi përkthyese në KFOR-in gjerman në Prizren… Më vitin 2000, në manifestimin letrar “Lulet e Verës” në Durrës, e njoha poeten Silke, e cila kishte marrë tani më edhe emrin shqiptar Liria. Fillojmë bashkëpunimin … Si redaktor i kulturës në të përditshmen “Flaka”, i botoj një cikël me poezi, ndërsa si drejtor i Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit” e ftoj në Tetovë. Më 2001, Silke/Liria vjen në qytetin e poezisë, e prek skenën dhe emocionet e Festivalit… Përshëndetet dhe pritet ngrohtësisht nga publiku tetovar dhe jovetëm. Në Tetovë gjen shtëpinë e re të saj, shtëpinë e poezisë, ku lidhet edhe më shumë me poetët shqiptarë dhe ato të huaj. Silkja/Liria bëhet bashkëpuntore dhe më vonë anëtare e Drejtorisë së Festivalit. Ndihmon në përgatitjen e edicioneve të shumta të Festivalit për dy dhjetëvjeçarë rresht. Shfaqet e palodhshme, motivuese, kreative, punëtore… me një energji të paparë. Ajo merr pjesë në çdo edicion të Festivalit që organizohet. Përfshihet në të gjitha antologjitë e saj. Si poliglote, ajo përkthen prej gjuhëve të ndryshme poezitë e poetëve pjesëmarrës. Njëkohësisht gjatë zhvillimit të Festivalit, ajo përkthen gjatë tërë programit të Festivalit, me atë shqipen letrare që tingëllonte aq bukur në gojën e saj. Gjithkund e qeshur dhe e gatshme për të ndihmuar. Ishte një njeri pozitiv. Nuk e gjen thuajse nje foto, ku nuk shihet e qeshur.

Në shtëpinë botuese “Ditët e Naimit” do t’ia botojmë tre libra; dy prej të cilave me poezi dhe një me proza të shkurta. Kjo e fundit, me një parathënie të mikut të saj të mirë, poetit Moikom Zeqo, i cili vdiq vetem dy ditë pasi Silkja iku nga kjo botë. Moikomi ishte poeti i parë, të cilin e njohu në qershor të 1998, në Lisbon të Portugalisë. Me te festuan çmimin Nobel të poetit të madh Josef Saramago. Atje, Silkja shijonte jetën me djalin portugez, të cilin e kishte njohur në studime. Kjo ishte dashuria e parë dhe e fundit në jetën e saj, që më vonë la shum zbraztirë në shpirtin e ndjeshëm të saj.

Librat e Silke Liria Blumbach të botuar në Tetovë, janë “Karavela e fundosur”, (2002), “Lumi që rrjedh drejt burimit” (2007), dhe libri me proza të shkurta “Një vit pas vdekjes”, (2017). Të gjitha këto libra janë interpretuar dhe vlerësuar lartë nga emra të njohur të kritikës si Moikom Zeqo, Agron Tufa, Ahmet Selmani, Remzi Salihu etj. Këta, Silke/Liria Blumbah e quajnë shkrimtare me talent të rrallë, me imagjinate të veçantë, ku vendin në letërsinë shqipe ajo e ka të skalitur përgjithmonë… Gjatë hartimit të një Antologjie të Poezisë shqipe, Silken e vendosa për herë të parë në mesin e poetëve shqiptarë që prezentojnë poezinë shqipe. Antologjia u përkthye në gjuhën mandarinë/kineze dhe u botua në Taivan. Poetja Silke/Liria është përfshirë dhe nëpër antologji dhe revista të ndryshme në gjuhën shqipe dhe ate të huaj. Ajo është fituese e çmimit letrar “Qiriu i Naimit”, Tetovë, “Flaka e Janarit”, në Gjilan, “Naji Naaman”, në Bejrut, (Liban) etj.

Në vitin 2010, ajo boton në Tiranë, librin “Ditari i një kthimi”, ndërkaq vëllimin me poezi “Beyond the bos of the heart” e boton në gjuhën angleze në SHBA. Silke Lria Blumbach përktheu për shtëpinë botuese “Ditët e Naimit”, një numër emrash të njohur të poezisë botërore si laureatët e Festivalit Ndërkombëtar të Poezisë “Ditët e Naimit”, poetin amerikan Craig Czury, poetin taivanez, Kuei-shien Lee, poeten koreanojugore, Moon Chung Hee, poeten indiane Nivedita Lakhera etj. Silke Liria Blumbach, gjithashtu, ka dhënë një kontribut të paçmuar, duke përkthyer nga gjuhë të ndryshme në gjuhën shqipe, afro 15 antologji të Festivalit.

Pas disa vjet qëndrimi në trojet shqiptare, Silke Lira Blumbah kthehet në Gjermani. Këtë rradhë në kryeqytetin gjerman, Berlin, ku do të punoj në një kompani përkthimi. Kështu, bileta e saj sado që në fillim qe menduar një drejtimëshe, ajo rezulton kthyese, dtth. ”Lumi rrjedh drejt burimit”.

Më vitin 2014, Silke/Liries i rikthehet kanceri dhe natyrisht me te i intensifikohet edhe depresioni. Vullneti i saj nuk bie në luftën me këto sëmundje të rënda. Sa dukej se e mundte sëmundjen, ajo rishfaqej përsëri… E Silkja/Liria nuk dorëzohej… Para pesë vitesh, për ta motivuar, për ta mbështetur ate në luftën kundër kancerit, Drejtoria e FNP ”Ditët e Naimit” ngriti një çmim letrar me emrin e saj “Silke/Liria”, që jepej në çdo edicion Festivali nga vet ajo. Ky vlerësim, ky nder, më ndihmoi shumë që ta përballoj për pesë vjet sëmundjen, thoshte gjithandej. Ishte shpirt falenderues … Në edicionin e fundit, më kërkoi që të tërhiqet çmimi me arsyetimin se është shërruar. Ne u gëzuam dhe festuam së bashku me poetët pjesëmarrës të Festivalit. Por, të gjithë rramë në pritë të kësaj sëmundje vdekjeprurëse. Këtë here, sëmundja e saj u rikthye më fuqishëm dhe bëri poeten Silke Liria Blumbach, që të na buzëqesh tash e tutje nga qielli. Ajo vdiq në Berlin, 15 minuta pasi akrepat shkelën ditën e 12 qershorit. Aq, sa i duheshin për të kënaqur dëshirën e saj, që vdekja ta nxënë në Ditën e Lirisë së Kosovës, që punoi dhe e deshti aq shumë. Liria, emër me të cilën e pagëzoi veten.

Silke/Liria, siç thamë, ishte e lidhur fort me poezinë, me shqiptarët, me Tetovën, Sarandën, Prizrenin… Ajo dha shumë në afirmimin e tyre. Qyteti i Prizrenit kaherë e ka shpallur “Anëtare nderi” të qytetit. Shpresoj që edhe Komuna e Tetovës, do të reflektoj dhe do t’ia jap një titull të tillë më se të meritueshëm. Pse jo, edhe një rrugë e këtyre qyteteve do të ishte nderë për ta, të pagëzohet me emrin e saj.

Urojmë që të gjejmë mundësi, si dhe në të ardhmen të punojmë fort, që eshtrat e saj t’i sjellim në trojet shqiptare, të cilën i deshti aq shumë, … nga se, na e la edhe amanet “vendvarrimi: inshalla në trojet shqiptare”. Tetova, duhet të jetë vendi i prehjes së saj, përveç tjerash nga se, është qyteti i poezisë botërore, pra këtu vijnë edhe poetët, shqiptarë e të huaj. Të gjithë këta njerëz të letrave, dhe jo vetëm, e ndjenë vdekjen e saj, shfaqën dhembje dhe e quajtën një humbje të madhe për Drejtorinë e Festivalit, për letërsinë shiqipe dhe ate botërore.

Faleminderit Silke/Liria Blumbah për të gjithë ate që bëre për ne!

I lehtë të qoftë dheu!

Tetovë, 18 qershor 2020

Shaip Emërllahu, drejtor I FNP “Ditët e Naimit”

KISHA NË RUMI ILEGALE DHE PËRÇARËSE NDAJ QYTETARËVE

June 19, 2020 by dgreca

Diskursi sociopolitik/

KISHA NË RUMI ILEGALE DHE PËRÇARËSE NDAJ QYTETARËVE/

Më 18 qershor 2020 bëhën 15 vite nga vendosja e objektit metalik në Malin e Rumisë, në organizim të Kishës Ortodokse Serbe(KOS), në mënyrë ilegale, pa leje të punës, duke irituar qytetarët, çështje e cila është kontestuar nga subjektët politike të shqiptarëve por edhe nga Qeveria e Malit të Zi, e cila ndonëse ka marrë vendim për zhvendosjen e objektit nga mjedisi përkatës, por deri më tash vendimet e tilla janë injoruar nga KOS-i duke u sjellur si shteti në shtet, çëshje kjo e cila është aktuale edhe tani kur kemi një polarizim dhe politizim të skenës politike në Mal të Zi/

Shkruan: Nail Draga

Vendosja e objektit metalik nga llamarina, në malin e Rumisë në vitin 2005nuk ka dilemë së është realizuar me bekimin e heshtur të pushtetit vendor dhe ati qendror. Nëse një veprim i tillë në atë kohë vlerësohej se ishte një lëshim nga ana e pushtetit sepse ishte në përgatitje të referendumit për pavarësi të Malit të Zi(21 maj 2006), qendrimi indiferent më pas ndaj një objekti të tillë të quajtur kishë, ka politizuar skenën politike, duke rikthyer ortodoksizmin si në vitët 90-ta të shekullit të kaluar.

Kujtojmë me këtë rast së në llamarinën e vendosur në Rumi në vitin 2005, arkitektet e këtij montimi metalik, kanë vazhduar me punime tjera duke mveshur fasadën e këtij objekti me material të fortë përkatësisht me gurë(tetor 2018).Dhe i tërë ky angazhim restaurues është bërë në mënyrë legale, ku patën reaguar disa parti politike e nga shoqëria civile. Duhet theksuar edhe reagimet eargumentuara të subjektëve politike shqiptare, duke i përkujtuar pushtetit së objekti i tillë sa i paligjshëm është edhe provokuaes për shqiptarët si popull autokton në këtë mjedis, andaj si i tillë duhet të hiqet nga mali i Rumisë.

Deklarata e kryeministrit pa realizim praktik

Nga reagimet ndaj një objekti të tillë të paligjshëm, duhet përkujtuar deklaratën e kryeministrit të Malit të Zi, D.Markoviqit të datës 24 tetor 2018 i cili në mes tjerash ka deklaruar se “objekti është i paligjshëm dhe si i tillë duhet të hiqet nga ai vend”, duke theksuar së ligji duhet të vlej për të gjithë, për çdo ndërtim joligjor. Por, nga ajo kohë, të gjithë jemi dëshmitar, së në praktikë nuk është realizuar asgjë, por siç duket ishte një deklarim politik ditor, dukuri që nuk është e panjohur në skenën politike.

Por, më të drejtë behët pyetja si do të kishte reaguar pushteti qendror nëse rastësisht pjesëtarë të kishës katolike, apo bashkësisë islame të kishin ngritur objekte të kultit të tyre, kishë apo xhami në Rumi. Nuk ka dilemë, se, reagimi do të kishte qenë i mënjëhershëm, me ndëshkime ligjore, por me KOS-in puna qendron ndryshe, sepse ata në heshtje mbeshtetën nga pushtetarët. Dhe nuk ka si të jetë ndryshe, se objekti metalik i vendosur në Rumi, me 18 qershor 2005, është ndërtuar në Tivar, dhe bartur me helikopter të ushtrisë Serbia-Mali i Zi. Pra ishte realizuar me bekimin e miratimin e pushtetit të kohës. Andaj, kjo është edhe arsyeja se pse nuk ka reaguar me kohë pushteti qendror për të realizuar në praktikë vendimet e veta për zhvendosjen e objektit metalik në mjedisin përkatës. A është kjo heshtje e rastit apo kompromis me përfaqësuesit e kishes serbe, mbetet të supozohet.

Mali i Rumisë i shenjtë për shqiptarët

Mali i Rumisë nuk është mal si të gjithë të tjerët, sepse për shqiptarët është mal i shenjtë, që është pjesë e trashëgimisë popullore shqiptare, që nga kohërat më të hershme e deri në ditët tona. Si i tillë ai ishte kult edhe për pjesëtarët e popujve të përkatësisë fetare katolike e ortodokse, duke qenë mal i harmonisë nacionale e fetare, e popujve të këtij mjedisi, harmoni që dëshiron ta acaroj KOS-i, me qellime ekskluzive politike.

Në këtë kohë të krizës politike e ekonomike, përfaqësuesit e Mitropolitisësë KOS-it në Mal të Zi, veprojnë me qellim duke deformuar mjediset publike, ku përveç kishës teneqe në Rumi, ata kanë ndërtuar më parë objekte të ngjajshme edhe në ujdhesa në liqenin e Shkodrës, duke irituar popullatën vendore. Nuk ka dilemë se këto veprime janë me prapavi politike që u dëshmu më herët me iniciativën e ndërtimit të kishës ortodokse në Martinaj(Guci), peligrinazhin në Ostros(Krajë), e në Ulqin si dhe së fundi në Shas(2018) janë dëshmi se atyre iu intereson të prezantohen edhe në viset shqiptare, për të krijuar incidente me përmasa ndërnacionale.

Në mbeshteje të ideologjisë neofashiste serbe

Nuk ka dilemë se kemi të bëjmë me një strategji përfide të ortodoksisë serbe, ideologji ekspansioniste nga shek.XIX e cila vazhdon deri në ditët tona. Një veprim i tillë është edhe kundër vetë malazezëve si popull, e Malit të Zi si shtet, por edhe kundër popujve të tjerë në Mal të Zi.

Duhet cekur se më rënien e sistemit monist, ata u manifestuan më tërë kapacitetin e tyre, duke iu rikthyer ideologjisë së tyre shekullore. Dhe të ngarkuar me sindormin e tyre panortodoks, ata ishin mbeshtetësit e luftës në ish Jugosllavi. Ishte unifikimi praktik i ideologjisë neofashiste serbe me ate ortodokse serbe, që është dëshmuar me luftërat dhe krimet e tyre gjatë luftërave në Kroaci, Bosnjë e Hercegovinë e së fundi në Kosovë.

Ortodoksia serbe si në mesjetë

Një veprim i tillë historikisht të kujton kohën e Nemanjiqëve, kur pjesëtarët e qytetarëve që i përkisnin kristianizmit, ishin të detyruar dhunshëm të konvertohen në ortodoksi, e cila ka mbetur e shënuar në histori për krimet e shumta të pushtuesve serb të kohës. Dhe një dhunë te tillë e kanë përjetuar edhe shqiptarët për tre shekuj, të cilët u konvertuan në ortodoks, duke pasur pasoja të dëshmuara me të dhëna historike.

Por, në rrethana të reja në pluralizëm KOS-i nuk ka dilemë se ka pasur mbeshtetje nga pushteti i Malit të Zi, sepse pa përkrahjen e tyre ata nuk do të vepronin lirshëm duke keqpërdorur demokracinë pluraliste, në këtë mjedis. Por ndarja e tyre ka filluar në fund të vitit të kaluar kur u miratu në kuvend Ligji për bashkësitë fetare në Mal të Zi. Dhe, siç duket këtu ishte fundi i tolerancës bashkëpunuese ku pushteti filloj të reagoj, sepse u cenuan të drejtat e vet malazezëve, që ndikoj në vetëdijësim të tyre, duke kuptuar më së fundi se hegjemonizmi ortodoks serb, më mbeshtetje nga shteti serb në Beograd, paraqet rrezikun kryesor për shtetin e Malit të Zi. Refuzimi i ligjit të tillë, dhe organizimi i shetitjeve enkas për këtë çështje nga ana e tyre ka marrë përmasa kundërshtetërore, që është dëshmi transparente e një konstatimi të tillë.

Kryqi ortodoks në Kullën e Sahatit në Podgoricë

Kujtojmë me këtë rast verën e vitit 2017, kur ngjarje mediatike ishte vendosja e kryqit ortodoks, në Kullën e Sahatit në qytetin e Podgoricës. Ishte ky një veprim absurd, që u vepru kundër qytetarëve të përkatësisë fetare islame, si dhe institucionit të Bashkësisë Islame në Mal të Zi. Por pushteti lokal i kryeqytetit vendosi sipas politikës së tyre, duke lejuar vendosjen e kryqit në monumentin kulturor të arkitekturës islame. Theksojmë me këtë rast së qyteti i Podgoricës iu dhurua Malit të Zi, në sajë të vendimeve të Kongresit të Berlinit(1878), ndonëse deri atëherë ka dominuar popullsia më përkatësi fetare islame, në kulmin e Kullës së Sahatit nuk ka ekzistuar asnjë simbol fetar, por pushteti i ri vendosi simbolin e vet fetar, duke dëshmuar ideologjinë e ortodoksisë!

Nuk ka dilemë së vendosja e kryqit ortodoks në objektin e restauruar të Kullës së Sahatit, të financuar nga TIKA, është realizuar me vendimin e pushtetit lokal përkatësisht me bekimin e Ministrisë së Kulturës në Qeverinë e Malit të Zi.

Një qendrim e veprim i tillë ishte dëshmi se pushteti aktual, është i infektuar me sindromin e ortodoksizmit, dhe e ka të vështirë të shërohet, duke mos reflektuar për rrethanat shoqërore në të kaluarën dhe në ditët tona, që është parakusht për çdo mjedis të konsoliduar multikultor e multinacional, sipas standardëve demokratike ndërkombëtare.

Përfundim

Ndërtimi i objektëve fetare në ato mjedise, ku nuk kanë qenë të pranishëm më herët por duke u bazuar në mite e falsifikime iriton popullatën përkatëse. Një veprim i tillë paraqet dukuri të rrezikshme kudo e në veçanti në mjediset multinacionale. Në këtë aspekt në pluralizëm është duke u dalluar KOS-i në Mal të Zi, që me sjelljet e tyre veprojnë sikurse janë shteti në shtet, duke qenë ekspozitur e Beogradit. Dhe një veprim i tillë nuk paraqet çudi sepse kemi të bëjmë me konceptin e tyre gjeostrategjik të bazuar me Naçertanijën(1844), që në formë të modifikuar përmes dy Memorandumeve të Akademisë Serbe nga paraqitën edhe në ditët tona.

Çdo tolerim nga ana e pushtetit në Mal të Zi, ndaj veprimit të tyre të bazuar në ideologjinë klerofashiste serbomadhe, do të jetë me pasoja për kohën e tashme dhe të ardhmën në Mal të Zi, që është në kundërshtim me koncpetin shtetëror të këtij mjedisi i cili është i veçantë në këtë regjion.

(Qershor 2020)

VATRA NË KOHËN E KORONAVIRUSIT-DEGA E VATRËS NË NEW JERSEY

June 19, 2020 by dgreca

-SIPAS BISEDËS ME KRYETARIN E DEGËS Z. ADEM MALELLARI-/

PAK HISTORI: Dega e tanishme e Vatrës në New Jersey u organizua në prag të Kuvendit të Federatës “VATRA” të 19 Janarit 2020, me kontributin e nënkryetarit të Federatës Adriatik Spahiu. Si datë krijimi është 12 Janar 2020. Kryetar i degës është z. Adem Malellari.
Nuk është hera e parë që Federate Vatra organizon degë në shtetin e New Jersey-t. Dega e parë në New Jersey u themelua me 29 Shtator 1914 dhe u regjistrua në librin e Federatës – dega me Nr 36. Ajo e kishte qendrën në Atlantik City, New Jersey. Fillimisht pati 23 anëtar, por shpejt e shtoi numrin e anëtarëve. Pleqësia e parë në kohëformimin e degës përbëhej nga këta zotërinj: Kryetar- Z. Lazar Shajko, arkëtar z.Andon Myzeqari, Sekretar z. Panajot Kissi, ndërsa pleq u zgjodhën: Nikolla Panxho dhe Spiro Leka.
Në fushatën historike “Për Shpëtimin e Shqipërisë” që u organizua me 3 Qershor 1917, dega u bë pjesë aktive duke dhuruar kursimet e çdo anëtari të saj.Në Librin e nderit të fushatës janë shënuar këta kontributor të degës me shumat përkatëse. Saktësojmë se rroga mesatare e një punëtori ishte $5-7 në javë :
1- Thoma V. Goga $25.00
2- Spiro Leka $ 20.00
3- Konstandin & Philip Kona $ 10.00
4- Margarit Kondilli $10.00
5- Taqi Minxhali $ 15.00
6- Anastas Kovaçi $ 10.00
7- Vell. K . Avrami $ 30.00
8- Dhimitri At Thimi $ 10.00
9- Anastas Luka $ 5.00
10- Gjergj M. Tutulani $15.00
11- Panajot Kissi $10.00
12- Kristo Dhaskali $10.00
13- Petro J. Xoxa $ 10.00
14- Philip Mishti $ 7.00
15- Athanas Xega $ 10.00
16- Vell. Goxhumana $ 15.00
17- Vell. Myzeqari $ 20.00
18- Lambi Karafili $ 5.00
19- Spiro Koliani $ 5.00
20- Vangjel Blumbi $ 2.00
21- Vell. Beqari $15.00
22- Nikolla Qendro $ 7.00
23- Spiro Kosta $10.00
24- George Vulpe $ 20.00
25- L.P. Papas $ 7.00
26- Vell. Kotori $ 5.00
27- Naum Droboniku $ 5.00
28- Vell. Vesho $ 10.00
29- Koçi Minxhari $ 5.00
30- Lambi Xoxa $ 5.00
31- Vangjel Gjata $ 5.00
Shuma e përgjithshme e mbledhur nga Dega e Vatrës në Atlantik City-NJ $338.00. Numri i kontributorëve 31. Rekordin e shënoi z. Thoma V. Goga me $25.00. Mesatarja për person $10.90.
***
Dy vjet pas degës në Atalantic City një tjetër degë u ngrit në shtetin e New Jersey-t, ajo me nr. 56 në Librin e Federatës. Kjo degë e kishte qendrën në Camden të NJ. Dega filloi organizimin me 6 nëntor 1916. Pleqësia e parë u zgjodh kështu: Kryetar- z. Varfe Dervish Zejnel Konitza, Sekretar-Z. Ismail Mahmut Gostivishti, Arkëtar- z. Sali Shefki Leshnja, dhe Pleq: Abas Etem Kaica, Dylber Qamil Taçi dhe Nesim Osman Vrepcka.
Në shtetin e NJ u ngrit një degë edhe në vitet ’80 e organizuar nga anëtari i bordit të Federatës z. Ymer Doda.
Në Federatën Vatra ka shumë bashkatdhetarë që jetojnë në Shtetin e New Jersey-t, që janë anëtarësuar në Qendër, ndërsa një pjesë janë anëtar të degës Hudson Valley-NY.
Dega që u organizua me 12 Janar 2020, është relativisht e re dhe ende nuk e ka provuar veten me ndonjë veprimtari serioze. Pandemia ka qenë një nga faktorët e frenimit, por gjithësesi kryetari i saj z. Adem Malellari është optimist se dega do të forcohet dhe do të shtojë anëtarsinë. Po si po e kalon Pandeminë dega e re?
Ja si iu përgjigj pyetjeve të reaksisë kryetari Adem Malellari:

Dielli: Si është gjendja shëndetsore juaja dhe e familjes në këtë kohë Pandemie? A ka njeri nga rrethi juaj familjar e miqësor të prekur nga COVID-19?
Z. Adem Malellari: Faleminderit Zotit, kujdesit të treguar nga perfaqesuesit e shtetit dhe kujdesit të treguar nga ana jonë, nuk kemi pasur asnjë të prekur si familje dhe si miqësi ketu ne SHBA, Europe dhe vendlindje Pogradec.
Dielli: Si është situata në New Jersey përsa i përket Koronavirusit?

Z. Adem Malellari: Situata ne New Jersey ka qenë mjaft e rëndë nga prekja dhe humbja e jeteve nga koronavirusi. Shteti ku ne jetojmë vjen i dyti, pas New Yorkut, si për numrin e të infektuarëve ashtu edhe për numrin e vdekurëve. Deri ditën e Mërkurë, 17 Qershor 2020, numri i të infektuarëve u raportua 170 mijë e 559 persona, ndërkohë që vetëm në 24 orëshin e fundit u regjistruan rreth 350 persona të prekur. Shteti ka raportuar se ka realisht të infektuar aktiv 123 mijë e 745 persona. Për 1 milion banorë ka regjistruar 19 mijë e 207 të infektuar. Është i dyti shtet edhe për numrin e viktimave. Deri tani janë raportuar 12 mijë e 891 të vdekur. Për 1 Milion banorë ka 1 mijë e 451 të vdekur. Beteja nuk përfunduar. Parashikimi është që deri me 1 tetor të ketë shifrën e përgjithshme rreth 14 mijë e 231 të vdekur. Numri i shëruarëve është 33 mijë e 963.
Zona më me shumë viktima, ku jetojnë dhe shumë shqiptarë është Bergen , ku janë regjistruar 1 mijë e 681 të vdekur(8 të vdekur gjatë ditës së mërkurë, 17 qershor), ndërsa numri i të infektuarëve bë Bergen kap shifrat 18 mijë e 939. Ka dhe qarqe që janë mbi këët shifër si Hudson me 19 mijë e 238 të infektuar(numri i të vdekurëve 1, 290), Passaic me 18 mijë e 988 të infektuar(numri i vdekurëve 1,007), Essex me 18, 437 të infektuar(1, 755 të vdekur, 4 të vdekur të mërkurën), Middlesex me 16 mijë e 513 të infektuar(1,094 të vdekur- 9 të vdekur të mërkurën), Union me 16 mijë e 337 të infektuar dhe 1, 131 të vdekur etj…
Dielli- Po në zonën tuaj, si është gjendja? A u morën aty masa kufizuse? A ka filluar rihapja e bizneseve , parqeve, plazheve?

Z. Adem Malellari: Tek gjendja është në kontroll. Ne zonen tone u moren masa efikase te domosdoshme per nje mbrojtje sa me te mirë të jetës së qytetarëve. Rihapja e bizneseve te cilat u mbyllen po vijon te rihapen gradualisht, hap pas hapi, duke respektuar fazat. Hapja e parqeve u krye ne total, kurse hapja e plazheve është ende ne menyre te kufizuar, ndërkohë që janë aktizuar bizneset e ndërtimtarisë, pylltarisë, shitjet me pakicë etj…
Dielli: – U bënë më shumë se tre muaj që jeni të izoluar, si i keni mbajtë lidhjet me kryesinë e degës dhe me anëtarët e saj?

Z. Adem Malellari: Lidhjet me kryesine dhe anteresine i kemi mbajtur te vazhdueshme duke komunikuar nepermjet rrjeteve sociale, telefonatave, jemi interesuar per shendetin e tyre, te familjeve dhe me gjere. Me disa qe jemi afer dhe jemi takuar duke ruajtur distancen e duhur.
Dielli: Po me qendrën i keni mbajtë lidhjet?
Adem Malellari: Lidhje me qendren i kemi mbajtur kryesisht me presidentin e Federatës Pan Shqiptare të Amerikës”VATRA” Z. Elmi Berisha dhe me editorin e gazetës Dielli, Dalip Greca. Gjithashtu, gjate kesaj kohe kam kominikuar disa here me z. Adriatik Spahiu, nen/kryetar i Vatrës.Komunikimet kane qene nepermjet lidhjeve telefonike dhe mesazheve nga rrjetet sociale. Gjithashtu kemi ndjekur informacionet dhe intervistat qe ka realizuar gazeta Dielli.
Dielli: – Dega juaj është më e reja, që u krijua në prag të Kuvendit të 19 Janarit. Cila është gjendja reale e saj. A e keni ruajtë anëtarësinë e krijimit të degës? Ka të larguar apo keni shtuar anëtar të rnj?

Adem Mallellari: Dega e Vatres New Jersey eshte dege e re e cila u krijua ne 12 Janar 2020, me ndihmën e nënkryetarit të Vatrës, njekohesisht kryetar i deges së Vatrës ne Jacksonville –Florida, z. Adriatik Spahiu, si dhe prej njërit nga antarit e kesaj dege z. Kujtim Mançellari. Kjo dege ka ne gjirin e saj anëtarë të moshave te ndryshme, kryesisht të rinj e te reja, te cilet jane perfaqesuar nga krahina te ndryshme të Shqiperise. Nuk kemi të larguar. Presim rihapjen e plotë të shtetit që të nisim nga veprimtaritë dhe shtimin e anëtarëve të rinj.(Pergatiti:Dalip greca)