Archives for September 2020

Kosova Rapublikë me Kushtetutë para 30 viteve drejt Pavarësisë

September 7, 2020 by dgreca

-Kosova para 30 viteve, në 7 Shtator 1990, u shpall Republikë me Kushtetutën e miratuar nga Kuvendi i saj në një mbledhje në Kaçanik, që pasonte Deklaratën Kushtetuese të 2 Korrikut 1990 e pasohej me Referendumin për Kosovën shtet sovran dhe i pavarur të mbajtur nga 26 deri në 30 Shtator 1991 me votimin pro 99,87 për qind, si dhe nga zgjedhjet e para pluraliste parlamentare dhe presidenciale të 24 Majit 1992

-Në Kuvendin e Kosovës sot në një ceremoni solemne u bë ndarja e mirënjohjeve për delegatët, të cilët në 7 Shtator të vitit 1990 morën pjesë në shpalljen e Kushtetutës së Republikës së Kosovës
-Kosova e pavarur e shpallur para më shumë se 12 vitesh në 17 Shkurt 2008 deri tani është njohur nga 117 shtete anëtare të OKB-së dhe njohja më e re është nga Izraeli, për të cilën delegacioni i Kosovës u njoftua derisa ishte në Uashington në Shtëpinë e Bardhë në 4 Shtator 2020.

-Presidenti historik i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova në mesazhet e 7 Shtatorit -Viti 1998: Miratimi i Kushtetutës së Republikës së Kosovës më 7 Shtator të vitit 1990 shënon aktin fundamental për shtetin e Kosovës. Viti 2005: Dhashtë Zoti që sa më shpejt ta gëzojmë njohjen direkte të pavarësisë së vendit tonë nga Shtetetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimi Evropian, çfarë do të qetësonte popullin e Kosovës dhe këtë pjesë të Europës e të botës/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

PRISHTINË, 7 Shtator 2020/ Para 30 viteve, në 7 Shtator 1990, Kosova u shpall Republikë me Kushtetutën e miratuar nga Kuvendi i saj në një mbledhje në Kaçanik, që pasonte Deklaratën Kushtetuese të 2 Korrikut, poashtu të vitit 1990, e pasohej me Referendumin për Kosovën shtet sovran dhe i pavarur të mbajtur nga 26 deri në 30 Shtator 1991 me votimin pro 99,87 për qind dhe pjesëmarrjen masive 87,01% të 1.051.357 qytetarëve me të drejtë vote.

Republika e Kosovës me kushtetutën e vet e institucionet demokratike të zgjedhjeve parlamentare e presidenciale që pasuan, të 24 Majit 1992, atëherë nuk u njoh ndërkombëtarisht, megjithatë ishte dhe njihej si deklarim i fuqishëm i vullnetit të popullit mbi 90 përqind shumicë shqiptare, si edhe pjesëtarëve të komuniteteve pakicë.

Në krye të Kuvendit të Kosovës në atë kohë të vendimeve e ngjarjeve historike ishte Ilaz Ramajli. Ishin këto ngjarje e zhvillime drejt lirisë dhe pavarësisë së Kosovës, gjithnjë në rrethana të rënda të okupimit e shtetrrethimit ushtarako-policor që kishte vendosur Beogradi, kur në mënyrë kundërkushtetuese dhe përgjakshëm me kushtetutën serbe të tankeve u rrënua autonomia që kishte Kosova me Kushtetutën e vitit 1974 element konstituv me të drejtë vetoje i federates. Ajo Kushtetutë ishte e para në historinë kushtetuese të Kosovës, ndërsa e dyta ishte ajo e 7 Shtatorit 1990, në rrugën drejt lirisë e pavarësisë.

“Deklarata Kushtetuese e 2 Korrikut dhe Kushtetuta e Republikës së Kosovës e 7 Shtatorit 1990, jo vetëm që ishin akte kushtetuese juridike, por në kohën kur u nxorën ishin edhe akte mbrojtëse dhe pozicionuese në raport me situatë e krijuar në ish Jugosllavi”, ka theksuar Ramajli në një nga intervistat që kam zhvilluar për Agjencinë Shtetërore-Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë.

Nga shpërbërja e ish Jugosllavisë, nga elementet konstituive të federatës, mes të cilave ishte edhe Kosova që u bë shtet, shtete të reja të rajonit dolën gjithësej shtatë – edhe Sllovenia, Kroacia, Bosnja e Hercegovina, Maqedona, Mali i Zi dhe Serbia.

“Akti i nxjerrjes së Kushtetutës u bë pikërisht në kohën kur më nuk kishte asnjë dyshim se Jugosllavia kishte hyrë në rrugën e pa kthim të shpërbërjes së sajë. Nxjerrja e Kushtetutës dhe shpallja e Republikës së Kosovës nga Kuvendi me 7 Shtator 1990 ishte dhënie e formës kushtetuese juridike të vullnetit të shprehur unanimisht nga shumica dërmuese e qytetarëve të Kosovës, dhe nga subjektet e atëhershme politike në Kosovë”, është shprehur Ilaz Ramajli në intervistën ekskluzive që kam zhvilluar në 20 vjetorin e Referendumit për Kosovën Shtet Sovran dhe të Pavarur të mbajtur nga 26 deri më 30 Shtator 1991.

Ndërsa në 30 vjetorin e Kushtetutës së 7 Shtatorit 1990, për median kosovare – Kohën, Ramajli tha se ndonëse për shkak të rrethanave, Kushtetuta e Kaçanikut nuk ka pasur mundësi të që të zbatohet plotësisht në territorin e Kosovës, por ajo ka qenë njëra ndër aktet më të përparuara në regjion.

“Deklarata e Pavarësisë e 2 korrikut dhe Kushtetuta e Republikës së Kosovës e shpallur më 7 shtator 1990 u shndërruan me kohë në busullë të lëvizjes sonë paqësore politike dhe besoj se po këto akte kanë qenë edhe pikënisje e të gjitha sakrificave. Mbështetur në Kushtetutën e Kaçanikut u organizua komplet jeta në Kosovë jashtë sistemit të Serbisë dhe mundësoi që shqiptarët e Kosovës dhe popujt e tjerë joserbë të organizojnë rezistencën e tyre jo të dhunshme më vonë edhe luftën çlirimtare”, ka thënë Ramajli.

Në Kosovën e lirë nga qershori 1990, prej vitit 2001 deri para 12 viteve, Kosova ka pasur një Kornizë Kushtetuese, e miratuar nga OKB-ja, e cila ishte dokument më shumë inicial kushtetues, por ka mundësuar zhvillimin e vendit nga një krijesë de fakto e pavarur, ndonëse nën protektorat, në një entitet shtetëror të pavarur, edhe pse nën mbikëqyrje ndërkombëtare për një kohë.

Kosova para 12 viteve miratoi Kushtetën e Republikës, e cila në nenin 1 e përcakton “shtet i pavarur, sovran, demokratik, unik, dhe i pandashëm”. Ishte viti 2008 kur nga Kuvendi i Kosovës u miratua Kushtetuta – akti më i lartë juridik i shtetit në ditën e 9 Prillit, më pak se dy maj pas shpalljes së pavarësisë në 17 Shkurtin historik, ndërsa ka hyrë në fuqi në 15 Qershor.

Atëherë, dekretimi i 41 ligjeve, të dala nga paketa e Propozimit Gjithpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës të Kryenegociatorit Martti Ahtisaari – Emisarit Special të OKB-së, ishte një nga zhvillimet më të rëndësishme të ditës së hyrjes në fuqi të Kushtetutës.

Zhvillimet më të rëndësishme brenda dymbëdhjetë viteve ishin në 2012-tën, kur Kuvendi, në 7 Shtator që ishte ditë e përvjetorit të Kushtetutës 1990, ka miratuar amendamentimin e Kushtetutës së Republikës lidhur me përfundimin e mbikëqyrjes ndërkombëtare të pavarësisë së Kosovës, ndërsa në 10 Shtator pasoi vendimi i Grupit Drejtues Ndërkombëtar, i mbledhur në Prishtinë, për përfundimin e mbikëqyrjes ndërkombëtare.

“Përmbyllja e mbikëqyrjes është vlerësimi më i lartë ndërkombëtar, që i është bërë shtetit të Kosovës pas shpalljes së Pavarësisë”, u vlerësua atëherë.

Grupi Drejtues Ndërkombëtar (ISG) për Kosovën, i cili përbëhej nga vendet që e kanë njohur pavarësinë, ishte formuar në 28 Shkurt të vitit 2008 dhe synonte të orientojë dhe mbikëqyrë zhvillimin demokratik të shtetit të ri, të nxisë qeverisjen e mirë dhe shumetnicitetin.

Kosova e pavarur e shpallur para më shumë se 12 vitesh në 17 Shkurt 2008 deri tani është njohur nga 117 shtete anëtare të OKB-së dhe njohja më e re është nga Izraeli, për të cilën delegacioni i Kosovës u njoftua derisa ishte në Uashington në Shtëpinë e Bardhë në 4 Shtator 2020.

“Njohja nga Izraeli është një prej njohjeve më të rëndësishme që i ka ardhur Kosovës qe një kohë të gjatë. Kjo edhe njëherë dëshmoi se që nga shpallja e pavarësisë sonë, Shtetet e Bashkuara kanë rol ekzistencial në përkrahjen dhe konsolidimin e subjektivitetit ndërkombëtar te Kosovës”, ka deklaruar kryetarja e Kuvendit të Kosovës, Vjosa Osmani.

Në Kuvendin e Kosovës sot u shënua 7 Shtatori, respektivisht 30 vjetori i Kushtetutës së Kaçanikut.

Në këtë solemnitet morën pjesë delegatë të përbërjes së atëhershme të Kuvendit të Kosovës, të cilët kanë shpallur Kushtetutën e Kaçanikut në 7 Shtator të vitit 1990.

Në ceremoninë solemne në sallën e seancave plenare të Kuvendit të Kosovës u bë ndarja e mirënjohjeve për delegatët, të cilët në 7 Shtator të vitit 1990 morën pjesë në shpalljen e Kushtetutës së Republikës së Kosovës.

PRESIDENTI THAÇI: NGJARJET E 2 KORRIKUT DHE 7 SHTATORIT 1990, AKTE TË GUXIMSHME TË DELEGATËVE SHQIPTARË

Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi shkruan:

Vullneti i popullit tonë për liri dhe pavarësi ishte shekullor. I tillë ishte edhe vullneti i përfaqësuesve politikë. Ngjarjet e 2 Korrikut dhe 7 Shtatorit të vitit 1990 ishin akte të guximshme të delegatëve shqiptarë, që dëshmuan vendosmëri dhe vetëdije të lartë kombëtare e shtetformuese.

Sot, me respekt të veçantë, kujtojmë sakrificën dhe përkushtimin e deputetëve të atëhershëm të Kuvendit të Kosovës, që në rrethana të jashtëzakonshme miratuan Kushtetutën e Kaçanikut, e cila ishte bazament i fuqishëm për ndërtimin e jetës demokratike dhe institucionale në Kosovë.

Liria dhe pavarësia ishin ëndërr e shumë brezave, që sakrifikuan gjithçka për t’i bërë realitet.

KRYEMINISTRI HOTI: TRI DEKADA NGA MIRATIMI I KUSHTETUTËS SË KAÇANIKUT

Kryeministri i Republikës së Kosovës Avdullah Hoti shkruan:

Më 7 Shtator të vitit 1990, delegatët e atëhershëm të Kuvendit të Kosovës e miratuan Kushtetutën e Kaçanikut, akt ky që erdhi si rezultat i shpalljes se Deklaratës kushtetuese të 2 Korrikut të po atij viti.

Këto dy akte dhe sakrifica e pamohueshme e popullit shqiptar për liri dhe pavarësi, i vunë themelet e shtetit të pavarur të Kosovës.
Megjithëse nën presionin dhe kërcënimin e tytave të armëve, Kushtetuta e Kaçanikut u votua me shumicë votash nga delegatët e Kuvendit të Kosovës, ndaj të cilëve jemi përherë mirënjohës.

PRESIDENTI HISTORIK DR. IBRAHIM RUGOVA: 7 SHTATORI 1990, THEMEL I SHTETËSISË SË KOSOVËS

-Miratimi i Kushtetutës së Republikës së Kosovës më 7 Shtator të vitit 1990 shënon aktin fundamental për shtetin e Kosovës/

Presidenti historik i Republikës së Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, vlerësonte se miratimi i Kushtetutës së Republikës së Kosovës në 7 Shtator të vitit 1990 shënonte aktin fundamental për shtetin e Kosovës. Po risjellim dy mesazhe të Presidentit Rugova për 7 Shtatorin, të vitit të luftës 1998 dhe të vitit të lirisë 2005 – të fundit të Presidentit historik për ditën historike të Kushtetutës së Republikës së Kosovës:

VITI 1998: DEKLARATË E PRESIDENTIT TË REPUBLIKËS SË KOSOVËS DR. IBRAHIM RUGOVA ME RASTIN E 7 SHTATORIT

PRISHTINË, 7 Shtator 1998/ Me rastin e 7 Shtatorit – Ditës së miratimit të Kushtetutës së Republikës së Kosovës – Presidenti i Republikës Dr. Ibrahim Rugova dha një deklaratë në të cilën thuhet:

Pas shpalljes së Deklaratës së Pavarësisë së Kosovës më 2 korrik të vitit 1990, miratimi i Kushtetutës së Republikës së Kosovës më 7 shtator të vitit 1990 shënon aktin fundamental për shtetin e Kosovës. Kjo ngjarje e rëndësishme në historinë më të re të Kosovës, ka vënë themelet juridike e politike të shtetësisë së Kosovës.

Sot, tetë vjet pas miramitit të këtij akti të lartë, populli i Kosovës edhe pse në gjendje okupimi dhe i ballafaquar me ofensivat e egra të forcave serbe, me një vullnet të fortë po ndërton shoqërinë demokratike e civile në Kosovë. Dhe, përkundër vuajtjeve nëpër të cilat po kalon, ai është i përcaktuar që me mjete politike ta realizojë pavarësinë e Kosovës.

Në këto çaste të vështira që po përjeton, populli i Kosovës me përkrahjen dhe ndihmën e botës demokratike e sidomos të SHBA-ve dhe Unionit Evropian, do të dijë ta kapërcejë këtë gjendje të rëndë.

Zoti e bekoftë popullin e Kosovës!

VITI 2005: PRESIDENTI RUGOVA U DREJTOI NJË MASAZH QYTETARËVE TË KOSOVËS ME RASTIN E 7 SHATORIT

PRISHTINË, 7 Shtator 2005/ Presidenti i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, ka përgëzuar qytetarët e Kosovës me rastin e 7 Shtatorit, ditës kur para 15 vjetësh u miratua Kushtetuta e Republikës së Kosovës në Kaçanik.

Në mesazhin e Presidentit Rugova thuhet:

Me rastin e 7 Shtatorit, në 15 vjetorin e miratimit të Kushtetutës së Republikës së Kosovës, Ju shpreh urimet e mia të përzemërta.

Dita e 7 Shtatorit e vitit 1990 është një ditë e rëndësishme në historinë tonë të re, sepse u miratua Kushtetuta e Republikës së Kosovës, që u bë pas shpalljes së Deklaratës së Pavarësisë në korrik të po atij viti.

Kjo i vuri themelet e shtetit të Kosovës, që u vërtetua me Referendumin për pavarësi dhe hapi perspektiva për ndërtimin e jetës shtetërore demokratike.

Dhashtë Zoti që sa më shpejt ta gëzojmë njohjen direkte të pavarësisë së vendit tonë nga Shtetetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimi Evropian, çfarë do të qetësonte popullin e Kosovës dhe këtë pjesë të Europës e të botës

Kosovë-Serbi, nga Uashingtoni në Bruksel për dialogun

September 7, 2020 by dgreca

-Në një Deklaratë të përbashkët nga Brukseli të ditës së sotme theksohet se, dokumentet e rëna dakord së fundmi në Uashington, D.C., duke u mbështetur në angazhimet e mëparshme të lidhura me Dialogun, të ndërmarra nga të dy palët mund të japin një kontribut të dobishëm për arritjen e një marrëveshje gjithëpërfshirëse, ligjërisht të detyrueshme për normalizimin e marrëdhënieve/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

PRISHTINË, 7 Shtator 2020/ Kosova e Serbia vijojnë dialogun në nivel të lartë pas takimit të parë e historik në 3 e 4 Shtator 2020 në Uashington-Shtëpinë e Bardhë dhe marrëveshjeve të nënshkruara me praninë e garancitë e Presidentit Amerikan Donald Trump.

Në Bruksel sot u takuan Kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti, dhe Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian.

Në një Deklaratë të përbashkët nga Brukseli të ditës së sotme – 7 Shtator 2020 theksohet:

“Me rastin e vazhdimit të Dialogut të Lehtësuar nga BE-ja në mes të Prishtinës dhe Beogradit, Kryeministri Avdullah Hoti dhe Presidenti Aleksandar Vuçiq i konfirmuan Përfaqësuesit të Lartë të BE-së për Punë të Jashtme dhe Politika të Sigurisë/Nënkryetarit të Komisionit Evropian, Josep Borrell, se ata i kushtojnë përparësi të lartë integrimit në BE dhe vazhdimit të punës në Dialogun Prishtinë-Beograd të lehtësuar nga BE, i cili është element kyç në rrugën e tyre drejt BE-së.

Ata gjithashtu u zotuan se do të dyfishojnë përpjekjet e tyre për të siguruar harmonizimin e mëtejshëm me BE në përputhje me detyrimet e tyre përkatëse.

Në këtë drejtim, dokumentet e rëna dakord së fundmi në Uashington, D.C., duke u mbështetur në angazhimet e mëparshme të lidhura me Dialogun, të ndërmarra nga të dy palët mund të japin një kontribut të dobishëm për arritjen e një marrëveshje gjithëpërfshirëse, ligjërisht të detyrueshme për normalizimin e marrëdhënieve.”

Para takimit të dytë – të sotëm, Kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti, dhe Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, janë takuar për herë të parë në Bruksel në 16 Korrik 2020, pas një takimi virtual nëpërmjet video-konferencës në 12 Korrik 2020, ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian, në rifillimin e dialogut mes dy vendeve të ndërprerë para 20 muajsh, pas takimit të 8 Nëntorit 2018.

Në dialogun në Bruksel Kosovë-Serbi takimi i parë i nivelit të lartë kryeminsitror është mbajtur në vitin 2012 në 19 Tetor, i cili pasonte dialogun teknik, të filluar në 8 Mars 2011.

KRYEMINISTRI HOTI: KOORDINIM I PLOTE NE MES TE BE-se DHE SHBA-se LIDHUR ME MARREVESHJEN FINALE NE MES TE KOSOVES DHE SERBISE

Kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti, në 6 Shtator 2020, para takimit të sotëm Kosovë-Serbi ka shkruar:

Sot ne Bruksel takuam Emisarin Special te BE-se per dialog ne mes te Kosoves dhe Serbise, Mirosllav Lajcak, dhe Zevendes Ndihmes Sekretarin e Departamentit te Shtetit te SHBA-ve, Mattheë Palmer. Diskutuam per zhvillimet ne dialog deri me tani dhe takimin e neserm te nivelit te larte.
Jam shume i kenaqur qe po shoh koordinim te plote ne mes te BE-se dhe SHBA-se lidhur me marreveshjen finale ne mes te Kosoves dhe Serbise.

MARRËVESHJA, KOSOVA DHE DIASPORA

September 7, 2020 by dgreca

NGA VALENTIN LUMAJ- Përpjekjet për liri dhe pavarësi të Kosovës për dekada me radhë, kulmuan në vitet 1998- ’99 me luftën e drejtë çlirimtare të popullit shqiptar atje dhe ndërhyrjen ushtarake dhe humanitare të Natos të dirigjuara nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Vitet që pasuan, u karakterizuan nga një entuziazëm dhe eufori e ligjshme e shqiptarëve kudo në botë, që shpresuan për një shkëputje përfundimtare në të gjitha aspektet, të Kosovës nga Serbia. 21 vite nga përfundimi i luftës së ftohtë, sot Kosova gëzon një liri të plotë institucionale nga Serbia, por me një pavarësi të pjesshme në rrafshin politik dhe ekonomik.

Përfshirja e shtetit të Kosovsë në bisedime me shtetin e Serbisë për të zgjidhur ”çështjet e pazgjidhura”, pati rezultat këtë varësi ndaj Serbisë.

Kërkesa për të hyrë në bisedimet e ashtuquajtura të paqes Kosovë-Serbi, ka qenë një kërkesë e Beogradit e mbështetur nga ndërkombëtarët dhe mbas këtyre “bisedimeve të paqes” ka qenë qëllimi për të negociuar në përgjthësi pakënaqësitë e Serbisë ndaj Kosovës dhe jo të Kosovës ndaj Serbisë. Ka qenë Serbia ajo që në vazhdimësi ka patur pretendime tokësore, ekonomike dhe të njohjes politike ndaj Kosovës si shtet i pavarur. Kanë qenë në diskutim, veriu i Kosovës, Trepçja, Mitrovica, Ujmani, rrugët dhe hekurullat etj., të gjitha këto në territorin e Kosovës dhe në asnjë rast nuk është diskutuar për pretendime të Kosovës në territorin serb. Ndër kërkesat e pakta të shtetit të Kosovës ka qenë identifikimi i varreve massive në Serbi dhe rikthimi i eshtrave të viktimave të genocidit serb ndaj shqiptarëve apo rikthimi i shqiptarëvë në pronat e tyre.

Prandaj, në çdo marreveshje të tashme dhe të ardhshme, bëhet fjalë për të ngirë orekset dhe pretendimet e Serbisë dhe sigurisht që Serbia në çdo rast do të përfitojë në kurriz të Kosovës. Kjo nuk ka diskutim. Përndryshe këto bisedime të paqes nuk do të kishin kuptim. Rrjedhojë e kësaj logjike, mendoj unë, ishte edhe marrëveshja ekonomike Prishtinë-Beograd, e arritur së fundmi në Shtëpinë e Bardhë. Nga kjo marrëveshje, pa hyrë në detaje, Serbia ka përfitime të mëdhaja ekonomike, që në të njëjtën mënyrë mund të përkthehen si përfitime edhe për Kosovën, si në investime e mëdhaja në infrastrukturë, rritje ekonomike dhe hapje të vendeve të punës.

Dukë marrë në konsideratë shtetin të dobët të Kosovës, mungesën e unitetit dhe të unifikimit të mendimeve dhe veprimëvë në mes institucioneve, korrupsionin galopant, mungesën e eksperiencës në politikën ndërkombëtare, po ashtu tradhetarët shqipfolës të përfshirë në këtë proces në Prishtinë dhe Tiranë, të cilët për hir të së vërtetës nuk i kanë munguar kurrë shqiptarizmës, kjo marrëveshje ishte pozitive dhe e dobishme edhe për Kosovën. Kosova më së shumti përfiton në rrafshin politik, shumë i rendësishem për vetë situatën e gjeo-politikës aktuale që po kalon, ruan aleancën me SHBA-të, u hap rrugë njohjeve ndërkombëtare, zhbllokon procesin dhe është më afër njohjes reciproke me Serbinë. Do te uroja që kjo marrëveshje të ishte çmimi i plotë i njohjes reciproke Kosovë- Serbi, e cila nuk ndodhi por u shkëmbye me njohje reciproke me Izraelin. Kjo mosarritje lë të kuptosh se Kosova akoma ka rrugë dhe negociata për të bërë deri në njohje përfundimtarë me Serbinë dhë botën.

Nëse do ta quajmë këtë marrëvëshje të suksesshme për Kosovën dhe jo vetëm, kjo i dedikohet ekskluzivisht politikës largmamëse së Shteteve te Bashkuara të Amerikës dhe konkretisht Presidentit Trump. Pa ndërhyrjen dhe mbështetjen amerikane, shteti i Kosovës do të lundronte për një kohë të gjatë në llumrat e politikës së ndyrë të zyrave të Evropës, që si rezultat do të kishte çnjohje të reja të shtetit të Kosovës dhe do të vinte në pikëpyetje edhe një herë të ardhmen e saj si shtet i pavarur.

Megjithëse në qendër te vëmendjes ishin Kosova dhe Serbia, marrveshja kishte në thelb interesin trilateral. Kjo nuk bën ndonjë surprizë pasi Presidenti Trump në vazhdimësi ka theksuar se në çdo rast vendos interesin amrikan të parin. U duk qartë përfitimi politik i SHBA-ve, e para në angazhimin e Kosovës dhe të Serbisë në procesin e paqes në Lindjen e Mesme, që është një shtysë në vendosjen e mardhënievë të njohjeve reciproke të Izraelit me vendet rajonale arabe. Duhet marrë parasysh se Izraeli është një ndër aleatët më të fuqishëm të SHBA-ve, dhe diplomacia amerikane ka qenë shumë e përqendruar së fundmi në në vendosjen e paqes në atë rajon. Amerika fuqizon rolin e saj në Ballkan, rajon i cili ka qenë gjithmonë në vëmendjen e shteteve të fuqishme si Rusia apo Turqia. Po ashtu Presidenti Trump me këtë marrëveshje vërteton edhe një herë se është njeri i marrëveshjeve të mëdha dhe që po sjell paqe në mes kombeve të botës dhe kështu përmbush një premtim të dhënë popullit amerikan.

Po roli Diasporës së Amerikës? Për mendimin tim zero ose minus!

Them zero pasi ata të cilët kanë marrë përsipër të përfaqësojnë Diasporën, në përgjithësi u vunë në shërbim të plotë të kandidatëvë partiakë në prag-fushatën elektorale këtu. Lobimi dhe interesimi për çështjen e Kosovës kaloi në plan të dytë. (Përjashtoj këtu Federatën Vatra, e cila vlen të përshëndetet për qëndrimin asnjanës dhe mospërfshirjen në fushatën presidenciale).

Kur them minus, nënkuptoj rol negativ. Për disa muaj me radhë, një grup jo i vogël shqiptaro-amerikanësh, bisnesmenë të fuqishëm dhe njerëz me influencë ne komunitetin shqiptar, vunë në shënjestër Presidentin Trump, me akuza dhe spekulime denigruese, siç ishin akuza se Trump nëpërmjet ambasadorit Grenell po planifikon coptimin e Kosovës për përfitime elektorle, se diplomacia e Shtëpisë së Bardhë është në një linjë me Rusinë dhe Kinën, apo se Amerika po luan me gjakun e heronjëve të Kosovës, e të tjera. Këto spekulime që u vertetuan si të pabaza në rastin më të mirë, mund të kenë ndikuar për keq në ruajtjen e ndjenjave miqësore midis Presidentit Trump dhe Shqiptarëve në përgjithësi.

Përfshirja e çështjeve të kombit në fushata elektorale të Amerikës dhe pozicionimi kundër presidentëve në çdo kohë, i sjellin dëm apo mund të zbehin mardhëniet e mira midis shqiptarëve dhe Amerikës si aleati më i fuqishëm yni në këto 100 vitet e fundit.

Dua të theksoj se diaspora ka nevojë më shumë se kurrë për pajtim dhe riorganizim.

Nevoja për një rritje të lobimit dhe avokatisë së çështjeve kombëtare është në kushtet e emergjencës. Në 30 vitet e fundit, numri i diasporës është dyfishuar për të mos thënë trefishuar, ndërsa miqtë e shqipërisë në senat dhe kongres janë në nivelin më të ulët ndër këto vite. ME PËRFUNDIMIN E ZGJEDHJEVE PRESIDENCIALE NË SHBA, DIASPORA E TË DYJA KAHEVE TË POLITIKËS VENDORE KËTU, DUHET QË PËR HIR TË INTERESAVE IMEDIATE SHQIPTARE, T’I HARROJNË DALLIMET POLITIKE, MOSMARRËVESHJET E PËRKOHSHME SI REZULTAT I FUSHATËS DHE TË BËHEN NJË TRUP I VETËM NË FUNKSION TË MISIONIT TONË FINAL,BASHKIMIT KOMBËTAR.

Valentin Lumaj

Michigan, 7 Shtator 2020

MALI I ZI, FILLON LAMTUMIRA E ZGJATUR E GJUKANOVIÇIT JETËGJATË

September 7, 2020 by dgreca

Nga Francesco Battistini- Përktheu Eugjen Merlika- Filloi të komandojë kur ishte Jugosllavia. Kur Saddami pushtonte Kuvajtin e Gorbaçovi humbiste BRSS. Kur Occhetto fundoste PKI dhe në Brindizi arrinin anijet e para të shqiptarëvet. Ka mbaruar të djelën në darkë: mbas gjashtë kryeministrish e dy kryetarësish, që e kanë këthyer, me tridhjetë vitet e tij të regjimthit, në më jetëgjatin e kryetarëveevropianë të Shtetit së bashku me mbretëreshën Elizabeta. Milo Gjukanoviç ka humbur zgjedhjet politike. Deri në 2023 do të jetë kryetari i çalë i Malit të Zi, nëse opozitorët do të arrijnë të krijojnë një qeveri shumë të shtrënguar në vota e të çthurin rrjetën e fuqishme të pushtetit e të korrupsionittë endur në tridhjetëvjeçarin gjukanovist. Shumë i aftë t’i rrëshqasë padive të prokurorive italiane, i shpenguar në mohimin e krimeve të luftës e në kalimin nga aleanca me Milosheviçin në Aleancën atllantike që kishte bombarduar Millosheviçin, Milo u palos nga Kovidi dhe nga kriza e turizmit, zëri i parë i ekonomisë. Veçanërisht nga ndeshja politike me Kishën ortodokse filoserbe që në Malin e Zi lëviz një zgjedhës në tre.

I fundmi autokrat i butë i Evropës perëndimore është përpjekur të sigurojë një votë alla Lukashenko, ka bërë propagandë shtruar në mediat që kontrollon (pothuajse të gjitha), i ka veshur humbjen e parashikuar Putinit dhe kujtdo që nuk i a ka falur kurrë faktin se ka zgjedhur NATO-n. Më kot. Edhe se ndoshta ka diçka të vërtetë në hamëndjet e tij komplotiste, po të kujtohet se sa u zemërua Moska sapo Podgorica braktisi përfundimisht vëllazërinë sllave me Beogradin: kjo pjesë e vogël e Ballkanit është një shtetëth pak më i madh se Trentino Alto Adige e me popullsi më të vogël se Umbria, por për pozitën strategjike n’Adriatik është i hollë e i rëndë si një gjilpërë kandari. Shumica e re, më e shumta filoserbe e filoruse, ka premtuar se do të mbetet e lidhur me BE dhe NATO-n. Një farë dyshimi është. Malazeztë luten si sërbët e shkruajnë si rusët: a do të arsyetojnë si atllantikë dhe evropianë?

“Corriere della Sera”, 1 shtator 2020 Përktheu Eugjen Merlika

EBRU TIMTIK, QUHEJ KËSHTU

September 7, 2020 by dgreca

Nga Pierluigi Battista-

Të mundohemi të gdhendim në kujtesë emrin e kësaj martireje turke të lirisë, për vdekjen e së cilës është përgjegjës tirani Erdogan: Ebru Timtik. Të mundohemi të mos t’a harrojmë menjëherë, siç bëjmë zakonisht ne evropianët që recitojmë në mënyrë shtiracake parime lirie, por pastaj për të jetuar qetë bëjmë sikur nuk ka asgjë e lëmë vetëm një veprimtare të të drejtave njerëzore të vdekur mbas 238 ditë greve urie në burg, për të pasur një gjykim të drejtë dhe jo farsën tragjike që e kishte dënuar.Të mundohemi t’a kujtojmë për pak kohë Ebru Timtik: ku t’a marrësh që ndonjë guximtar të mund t’i kushtonte një shesh, të pagëzonte me emrin e saj një festival, një teatër, një panair libri. Të mundohemi të mos jemi tmerrësisht shtiracakë si gjithmonë: dy ditë zëmërimi për diktaturën në Biellorusi e pastaj heshtje, ndonjë titull gazete për demokratët në Hong Kong pastaj çensurë e heshtje për të mos prishur marrëdhëniet e dobishme me Pekinin, diktaturën që i pëlqen shumë qeverisë sonë, në shumicën e së cilës ka një parti që stoliset madje me mbiemrin “demokratike”.

E dijmë, Evropa duhet të nderojë sulltanin Erdogan sepse, duke e mbushur me para, mbajmë të ruajtur në kampet turke, ne që jemi kaq njerëzorë, bujarë, mikpritës të gjithë të mërguarit që do të mund të na jepnin ndonjë bezdi. Shtiremi sikur nuk ekziston despotizmi i Erdoganit sepse ndoshta mund të na ndihmojë të stabilizojmë Libinë, këtë therje në ijë me të cilën nuk dijmë si të sillemi. Mundohemi t’a injorojmë praninë e Ebru Timtik, që i lejoi vetes të kundërshtonte dhunimin e të drejtave njerëzore në Turqi e për këtë, jo vetëm ajo, është dënuar në mënyrë absurde pa asnjë nga garancitë që parasheh një Shtet i së Drejtës. Të kujtojmë edhe një herë emrin e saj, kaq i bezdisshëm për neve që nuk do të donim që sulltani Erdogan të zemërohej shumë: Ebru Timtik. Ebru Timtik është pasqyra e ndërgjegjes së fëlliqur të një Evrope pa dinjitet që nuk meriton asnjë respekt. Prandaj bëhet garë për t’a harruar. Prandaj kthehemi nga ana tjetër, siç bëjmë me Kinën, para së cilës përulen qeveritë dhe OBSH. Siç bëjmë me Rusinë ku kundërshtarët helmohen. Ebru Timtik, e vdekur e vrarë në heshtjen e përgjithëshme: quhej kështu.

“Corriere della Sera”, 30 gusht 2020 Përktheu Eugjen Merlika