Pierluigi Battista – Dielli

UJGURËT, ASGJËSIMI I NJË POPULLI NË MOSPËRFILLJEN E PERËNDIMIT

December 24, 2020 by dgreca

Nga Pierluigi Battista-Perktheu:Eugjen Merlika/

Perëndimi, Evropa, demokracitë nuk do të bëjnë asgjë e prandaj do të humbasin çdo besueshmëri të mbetur kur do të recitojnë madhështinë e vlerave të tyre, për të ndaluar përndjekjen e egër kineze kundrejt Ujgurëve, një popull (rreth njëmbëdhjetë milion njerëz), të etnisë turkofone e të besimit mysliman, të masakruar në krahinën e Sinkiangut tashmë të shpërngulur në masë në kampet e përqëndrimit. Lajmi i ri është që Huawei, kollosi kinez i telekomunikacionit, të cilit qeveritë perëndimore rrezikojnë t’i paguajnë një kambial në të bardhë, duket se ka vënë në punë një software për identifikimin fytyror të ujgurëve, me lejen pasuese të spiunimit për t’i a përcjellë xhelatëve të Pekinit. Të gjithë heshtin, me përjashtim të veprimit fisnik të kampionit francez Antoine Griezmann, që ka ndërprerë kontratën e tij me Huawei-n për të mos qënë bashkëpuntor i përndjekjes sistematike të një populli të tërë. Ajo që është e sigurtë është se në vitet e fundit janë asgjësuar qindra mijra Ujgurë. Është e sigurtë, tashmë ka një dokumentim të gjërë që e tregon se shpërngulja e Ujgurëve bëhet simbas formave që bëjnë t’i hyjnë të dridhurat të gjithë atyre që ruajnë sado pak kujtesën historike: njerëzit të grumbulluar një gjunjë pranë shinave me ushtarët që i mbikqyrin me pushkë të ngrehur, të gatshëm për të hipur në trena me vëndmbërritje të caktuar kampet e punës së detyruar; me shterpëzimin e detyrueshëm të grave; keqtrajtimin e të moshuarve; urinë; pushkatimin për atë që ngre krye. Sigurisht bëhet fjalë për një praktikë asgjësimi që do të duhej të fyente ndërgjegjet tona. Është e sigurtë se asnjë përfaqësues i qeverisë sonë nuk ka shqiptuar asnjë fjalë kundër Kinës, një fuqi kundrejt së cilës nivelet e nënështrimit ekonomik e pjesërisht gjeo-politik kanë arritur maja të turpëshme. Është e sigurtë se të mos shprehurit asgjë mbi përndjekjen kineze e kthen çdo fjalë e çdo veprim të të shenjtit dënim të Egjyptit e të dhunimit nga ana e tij të të drejtave njerëzore, një shfaqje të një hipokrizie të pakrahasueshme. Është e sigurtë se kur bëhet fjalë për një Vënd të pasur e të fuqishëm, nuk ka ngashërim për fatin e Ujgurëve që mund t’i japë jetë çdo shfaqjeje të guximit qytetar e politik. Nuk ka dyshim që Atoin Griezmann, që është një njeri serioz, nuk do të ketë shumë ndjekës e dëshmi solidariteti.

“Corriere della Sera”, 22 dhjetor 2020 Përktheu Eugjen Merlika

EBRU TIMTIK, QUHEJ KËSHTU

September 7, 2020 by dgreca

Nga Pierluigi Battista-

Të mundohemi të gdhendim në kujtesë emrin e kësaj martireje turke të lirisë, për vdekjen e së cilës është përgjegjës tirani Erdogan: Ebru Timtik. Të mundohemi të mos t’a harrojmë menjëherë, siç bëjmë zakonisht ne evropianët që recitojmë në mënyrë shtiracake parime lirie, por pastaj për të jetuar qetë bëjmë sikur nuk ka asgjë e lëmë vetëm një veprimtare të të drejtave njerëzore të vdekur mbas 238 ditë greve urie në burg, për të pasur një gjykim të drejtë dhe jo farsën tragjike që e kishte dënuar.Të mundohemi t’a kujtojmë për pak kohë Ebru Timtik: ku t’a marrësh që ndonjë guximtar të mund t’i kushtonte një shesh, të pagëzonte me emrin e saj një festival, një teatër, një panair libri. Të mundohemi të mos jemi tmerrësisht shtiracakë si gjithmonë: dy ditë zëmërimi për diktaturën në Biellorusi e pastaj heshtje, ndonjë titull gazete për demokratët në Hong Kong pastaj çensurë e heshtje për të mos prishur marrëdhëniet e dobishme me Pekinin, diktaturën që i pëlqen shumë qeverisë sonë, në shumicën e së cilës ka një parti që stoliset madje me mbiemrin “demokratike”.

E dijmë, Evropa duhet të nderojë sulltanin Erdogan sepse, duke e mbushur me para, mbajmë të ruajtur në kampet turke, ne që jemi kaq njerëzorë, bujarë, mikpritës të gjithë të mërguarit që do të mund të na jepnin ndonjë bezdi. Shtiremi sikur nuk ekziston despotizmi i Erdoganit sepse ndoshta mund të na ndihmojë të stabilizojmë Libinë, këtë therje në ijë me të cilën nuk dijmë si të sillemi. Mundohemi t’a injorojmë praninë e Ebru Timtik, që i lejoi vetes të kundërshtonte dhunimin e të drejtave njerëzore në Turqi e për këtë, jo vetëm ajo, është dënuar në mënyrë absurde pa asnjë nga garancitë që parasheh një Shtet i së Drejtës. Të kujtojmë edhe një herë emrin e saj, kaq i bezdisshëm për neve që nuk do të donim që sulltani Erdogan të zemërohej shumë: Ebru Timtik. Ebru Timtik është pasqyra e ndërgjegjes së fëlliqur të një Evrope pa dinjitet që nuk meriton asnjë respekt. Prandaj bëhet garë për t’a harruar. Prandaj kthehemi nga ana tjetër, siç bëjmë me Kinën, para së cilës përulen qeveritë dhe OBSH. Siç bëjmë me Rusinë ku kundërshtarët helmohen. Ebru Timtik, e vdekur e vrarë në heshtjen e përgjithëshme: quhej kështu.

“Corriere della Sera”, 30 gusht 2020 Përktheu Eugjen Merlika

MË SË FUNDI DO TË DUHET TË KTHEHEMI TË LIRË

March 17, 2020 by dgreca

Nga Pierluigi Battista/ Perktheu:Eugjen Merlika/

Duhet të jemi optimistë, do të mbarojë heret a vonë, do të dalim mbasi të kemi dëshmuar fuqinë tonë shpirtërore dhe kurajën tonë. Por duhet të jemi të kujdesshëm, sepse kur gjithshka të ketë mbaruar, të mos jemi mësuar me më të keqen, me fshirjen e lirive tona, me vënien në kllapa të disa prej të drejtave tona që na dukeshin të paprekëshme. Nëse jemi të sëmurë rëndë, pranohen zorile kufizime e pakësim të sovranitetit vetiak, por mendohet gjithënjë për çastin kur gjithshka do të kthehet si më parë e do të rifitohet fuqia, shëndeti dhe liria. Me këtë mbyllje shoqërore të stërmadhe e të nevojshme, më shumë se të nevojshme, rrezikohet të harrohet se duhet të kthehemi mbrapa, në rrafshin e respektimit të lirive vetiake, saktësisht në pikën e nisjes; në pikën e një shoqërie të lirë, ku kontrolli shoqëror duhet të njohë caqe të pakalueshme, ku ndërhyrja e pushtetit publik në jetën private të jetë e frenuar.

Ajo që po jetojmë është e nevojshme, por një ditë nuk duhet t’a qajmë si një çast që duhet të mbyllet, të arkivohet si në kokë dhe në sjellje. Ndërsa përceptohet një atmosferë e tillë: po zbulojmë virtutet e një shoqërie më pak të shfrenuar, më të disiplinuar, më pak të palosur në përmasat vetiake. Ndërsa nuk duhet të jetë ky: urgjenca është e tillë sepse është e kufizuar në kohë, koha e nevojshme për t’a bërë të kotë atë, për të rimarrë lirinë e lëvizjeve, lirinë e zgjedhjeve, lirinë e harxhimit, lirinë për të vendosur vetë në respektimin e plotë të autonomisë vetiake, të asaj që e quajmë frut të vendimeve, nevojave, dëshirave që na përkasin e duhet të vazhdojnë të na përkasin. Lufta kërkon flijime, me qëllim që të mund të kthehemi në kohë paqeje, në të cilën çdo sakrificë e luftës fiton një kuptim. Ja sepse duhet të jemi optimistë: e gjithë kjo do të mbarojë, duhet të mbarojë edhe zakoni i mungesës së lirisë. E gjithë kjo do të mbarojë, por nuk duhet të marrim me mënd që është e drejtë të paguajmë për fajet e kaluara të mënyrës sonë të jetesës. Nuk kemi asnjë faj për të paguar. Duhet të fitojmë betejën kundër virusit e të rimarrim të drejtat tona e të kërkojmë rivendosjen e vlerave të një shoqërie të lirë të përbërë nga individë të lirë. Sot ata janë të zotuar në një mundim të pakufi për t’u kthyer së qëni ata të parët, të lirë edhe për të përsiatur mbi gabimet e tyre. Të lirë.

“Corriere della Sera”, 15 mars 2020- E përktheu Eugjen Merlika

DHUNIMET E PЁRSЁRITURA MBI GRATЁ DHE AJO HESHTJE E BURRAVE QЁ NUK E VEMЁ NЁN PADI

October 25, 2017 by dgreca

Harvey Weinstein

(Bezditё e Weinstein-it dhe debati vetёm nё njё kah)

1 Harvey Weinstein, Damon

Shkruar nga Pierluigi Battista/E pёrktheu nga italishtja Eugjen Merlika/

Tani ёshtё rradha e Quentin Tarantino-s, deri tani i fundmi qё ёshtё rrёfyer se kishte heshtur nga frika dhe oportunizmi mbi bezditё seksuale qё Harvey Weinstein kishte ushtruar mbi ish tё dashurёn e tij, Mira Sorvinon. Tarantino pranon se ka qenё njё i poshtёr, duke lёnё vetёm gruan qё dashuronte pёr tё mos rrezikuar marrёdhёniet qё kishte me prodhuesin e “Pulp fiction”. Por, sikur t’ishte njё grua, tё gjithё do tё pyesnin : pёrse nuk e ka paditur mё parё, pёrse ka pritur kaq shumё kohё pёr tё bёrё tё njohur fajet e Weinstein-it ? Por me qё ёshtё njё burrё, edhe se kanё kaluar tё njёjtёt vite, edhe se heshtja shpjegohet me tё njёjtёn ndruajtje kundrejt njё arroganti tё fuqishёm, askush nuk do t’i kёrkojё gjё Tarantino-s. Do tё vazhdojmё tё diskutojmё nё pafundёsi pёr tё njёjtat gjёra qё kanё tё bёjnё me gratё, nёse janё dorёzuar pёr tё bёrё karrierё, nёse me tё vёrtetё nuk do tё kishin mundur t’i shmangeshin pёrfrikёsimeve seksuale, etj. etj, por ndёrkaq poshtёrsia e Tarantino-s do tё bjerё nё parashkrim. Ndoshta vetёm Mira Sorvino do tё vazhdojё tё pyesё veten se me çfarё rrace burri tё poshtёr ishte bashkuar kohё mё parё : as edhe njё pёshpёritje pёr t’a mbrojtur nga katallani i keq.

Njё rrahje mendimesh ёshtё me interes pёr atё qё thuhet, por dhe pёr atё pёr tё cilёn nuk bёzahet, pёr pohimet por edhe pёr heshtjet, pёr gjёrat qё nxjerr nё dritё por edhe pёr ato qё fsheh nё hije, madje n’errёsirёn e tё pathёnёs. Qё kur shpёrtheu çёshtja Weinstein, e pathёna e madhe, kolosale, ёshtё pikёrisht qёndrimi i burrave, frikacakё, bashkёpuntorё, mjeranё, t’ulёt, oportunistё, burracakё. Asgjё, as edhe njё fjalё. Ka ndodhur edhe me Brad Pitt-in. Tё gjithё duke i u vёrsulur Gwyneth Paltrow -t, sё pari sepse nuk dijti tё thoshte jo e, sё dyti, pse la tё kalojnё kaq vite. Por Paltrow ishte 21 vjeçe ndёrsa i fejuari i saj, Brad Pitt ishte njё yll kinemaje i mbrojtur nga fama. Pёrse as edhe njё fjalё pёr Brad Pitt ? I cili vёrtetohet se ka patur njё bisedё tё stuhishme me Weinstein-in, por vetёm aqё. Heshtje nga ana e tij e, tashmё, heshtje nga ana e mediave. Heshtje mё parё e mё pas. Poshtёrsi. Dhe pafytyrёsia (jonё) edhe njё herё pёr tё goditur njё shёnjestёr tё rehatёshme. Tё gjithё e dinin, tё gjithё domethёnё pikёrisht tё gjithё. Ndёrsa paditё derdhen mbi Meryl Streep qё bёn sikur e ka marrё vesh tani. Por jo mbi Matt Damon, i cili kishte patur edhe ai, sy mё sy, shumё veçmas njё bisedё me Weinstein-in qё kishte bezdisur gruan e tij. Por pastaj e kishte bёrё asgjё, kishte pёrligjur “pretarin” e madh, pёr tё mos i dhёnё tё drejtё padive tё njё gazetareje tё New York Times -it, qё sapo ka paditur trysnitё e ushtruara (por tё mohuara nga t’interesuarit) sё bashku me Russell Crowe, pёr tё varrosur njё hulumtim tё sё pёrditёshmes mbi prapёsitё seksuale tё prodhuesit tё stёrmadh e tё stёrfuqishёm.

N’Itali regjizori Giovanni Veronesi pati guximin, qё mungon tek shumё prej nesh meshkujve, tё mos quhej i vetёkёnaqur si njё njeri shumё i ndershёm, duke pranuar se prej kohёsh kishte dijeni mbi trajtimin poshtёrues qё kishte pёsuar Asia Argento. Sa janё nё gjendje tё pohojnё tё njёjtёn tё vёrtetё, nё vend qё tё qёndrojnё mёnjanё, duke marrё pjesё nё gjuajtjen shёnjestrёs mё tё lehtё e mё tё ngutёshme ? Pёrse nuk kanё folur gjatё gjithё kёtyre viteve ? Mbi tё gjitha : pёrse asnjё burrё nuk vihet nё bangёn e t’akuzuarit sepse ka heshtur deri tani ? Tё mbash gjithshka nё hije, tё kthehesh nga ana tjetёr, tё pranosh pa bёrё zё, madje duke heshtur edhe pёrmbi ndjenjat mё tё shtrenjta, mbi dashuritё e dhunuara, mbi dinjitetin e nёpёrkёmbur t’asaj qё ёshtё mё pranё teje, a nuk ёshtё edhe kjo njё formё shkurtoreje drejt suksesit, e njёjtё si ajo qё kishin pёrshkuar, simbas akuzave tё sotme, gratё qё i u nёnёshtruan pёrfrikёsimeve seksuale tё Weinstein-it ?

Ja sepse mёnyra e shtrembёr me tё cilёn pёrballohen sot kёto tema, nxjerr nё pah njё ves kulturor qё pёrsёri quan “tё natyrshёm” qёndrimin e burrave, duke qortuar vetёm atё tё grave. Jo tё burrave pretarё, natyrisht, por tё frikacakёve, pa pёrjashtuar asnjё, pёrfshirё dhe atё qё shkruan. Mbas njёzet vjetёsh do tё thonё : tё gjithё dinin. Por nuk thanё asgjё, veçse tё merreshin me atё qё, edhe se shumё vonё, vendosi tё thyejё heshtjen. E kanё kaluar shtegun tani burrat frikacakё, do t’a kalojnё pёrsёri.

“Corriere della Sera”, 23 tetor 2017 E pёrktheu nga italishtja Eugjen Merlika