Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for June 2021

SHBA-ja propozon që zgjidhja për Ujmanin të bëhet sipas traktatit të lumit Kolumbia

by

Ambasada e Amerikës ua ka dërguar Qeverisë së Kosovës dhe Qeverisë së Serbisë raportin përfundimtar prej 53 faqesh, i cili është produkt i zotimeve të nënshkruara nga ish-kryeministri Avdullah Hoti dhe presidenti serb, Aleksandar Vuçiq.

“Sot, Ambasada e SHBA-së në Prishtinë dhe ajo në Beograd ua kanë dorëzuar qeverisë kosovare dhe asaj serbe raportin e Departamentit Amerikan për Energji dhe Laboratorit Kombëtar ‘Paqësori Veriperëndimor’ raportin mbi menaxhimin e ujit të Ujmanit, duke përmbushur një nga zotimet e Washingtonit të 4 shtatorit”, thuhet në njoftimin e ambasadës së SHBA-së në Kosovë.

Shtetet e Bashkuara kanë propozuar që palët ta marrin si shembull mënyrën e funksionimit të lumit “Kolumbia”


“Ne propozojmë që Kosova dhe Serbia t’i marrin në konsideratë aranzhimet teknike nga traktati ndërmjet SHBA-së dhe Kanadasë për lumin Kolumbia në lidhje me furnizimin me ujë, të agjencive të energjisë dhe kontrollimit të përmbytjeve, duke modeluar nevojat institucionale për ta mbështetur një komision të tillë edhe për lumin Ibër”, thuhet në raportin e Rekomandimet, sipas raportit, janë në funksion të përmirësimit të sigurisë së sistemit të furnizimit me ujë nga Ujmani.

I pari kërkon përmirësimin e infrastrukturës së ujit, përmes implementimit të rekomandimeve të Bankës Botërore për riparimin, mirëmbajtjen dhe përditësimin e kanalit të Ibër-Lepencit, përfshirë rezervuarin e Mihaliqit.

Në rekomandimin e dytë kërkohet implementimi i sistemit të Kontrollit Mbikëqyrës dhe Marrjes së të Dhënave (SCADA) në hidrocentralin e Ujmanit për t’i rritur të hyrat dhe për ta mbështetur më tej balancimin e ngarkesës.

Duke përdorur këtë sistem, sipas raportit, do të përmirësoheshin infrastruktura e ujit dhe elektricitetit në sistemin e Ujmanit dhe do t’i mundësohej KOSTT-it ta balanconte ngarkesën dhe t’i menaxhonte çmimet rajonale të energjisë elektrike.

Themelimi i një komisioni lumor përmendet në rekomandimin e tretë. Raporti thotë se një komision i tillë do t’i përkrahte diskutimet mes palëve për mundësitë e menaxhimit të burimeve ujore, përfshirë veprimet nga secila palë, që do të ndikonin drejtpërdrejt në furnizimin me ujë dhe shërbimet e lumenjve për palën tjetër.

Rekomandimi i katërt u propozon Kosovës dhe Serbisë të eksplorojnë vlerën e parashikimeve të fluksit sezonal dhe afatshkurtër, të cilat, sipas raportit, janë produkte të parashikuara e të disponueshme nga Komisioni Evropian, në mënyrë që të përmirësohet planifikimi i operacioneve në sistemin e Ujmanit.

Duke përdorur këtë sistem, sipas raportit, do të përmirësoheshin infrastruktura e ujit dhe elektricitetit në sistemin e Ujmanit dhe do t’i mundësohej KOSTT-it ta balanconte ngarkesën dhe t’i menaxhonte çmimet rajonale të energjisë elektrike.

Themelimi i një komisioni lumor përmendet në rekomandimin e tretë. Raporti thotë se një komision i tillë do t’i përkrahte diskutimet mes palëve për mundësitë e menaxhimit të burimeve ujore, përfshirë veprimet nga secila palë, që do të ndikonin drejtpërdrejt në furnizimin me ujë dhe shërbimet e lumenjve për palën tjetër.

Rekomandimi i katërt u propozon Kosovës dhe Serbisë të eksplorojnë vlerën e parashikimeve të fluksit sezonal dhe afatshkurtër, të cilat, sipas raportit, janë produkte të parashikuara e të disponueshme nga Komisioni Evropian, në mënyrë që të përmirësohet planifikimi i operacioneve në sistemin e Ujmanit.

SHBA-ja pret që një siguri më e madhe e ujit dhe energjisë, e mbështetur në rekomandimet amerikane, do ta rrisë interesimin e investitorëve.

Amerika, e cila tani drejtohet nga presidenti Joe Biden, ka kërkuar që të përmbushen zotimet që dy shtetet i nënshkruan në Shtëpinë e Bardhë.

Mirëpo, përfaqësues të qeverisë së udhëhequr nga Albin Kurti kanë thënë se këto zotime nuk kanë vlerë juridike.

***  

SHBA-ja nxjerr katër rekomandime për Ujmanin, sipas Marrëveshjes së Washingtonit

Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës ka publikuar raportin përfundimtar të Departamentit për Energji të Shteteve të Bashkuara, për menaxhimin e ujit të liqenit të Ujmanit, sipas një nga zotimeve të marrëveshjes së 4 shtatorit, që qe nënshkruar nga ish-kryeministri Avdullah Hoti në Shtëpinë e Bardhë.

Ky raport nxjerr katër rekomandime për të përmirësuar sigurinë e sistemit të furnizimit me ujë nga Ujmani:

Përditësimi i infrastrukturës së ujit. Implementimi i rekomandimeve të Bankës Botërore për riparimin, mirëmbajtjen dhe përditësimin e kanalit të Ibër-Lepencit përfshirë rezervuarin e Mihaliqit, për të përforcuar sigurinë e sistemit të furnizimit me ujë dhe sigurinë e ujit në rajon.

Të implementohet sistemi i Kontrollit Mbikëqyrës dhe Marrjes së të Dhënave (SCADA) në hidrocentralin Ujman për të rritur të hyrat e centralit energjetik dhe për të mbështetur më tej balancimin e ngarkesës. Duke përdorur sistemet SCADA, përmirësoni infrastrukturën e ujit dhe elektricitetit në sistemin në Ujman. Duke lidhur të dhënat e siguruara dhe kontrollet me sistemin menaxhues të energjisë KOSTT, do të ofrohen mundësitë për KOSTT-in që të balancojë ngarkesën dhe të menaxhojë çmimet rajonale të energjisë elektrike. Për hidrocentralin Gazivodë/Ujman, parashikimet për kërkesat për energji ndër të tjera do të rrisnin të hyrat, duke planifikuar operacionet e energjisë ujore kur çmimet janë të lartas. Marrëveshjet operuese janë të nevojshme. Të dhënat SCADA mund po ashtu të përdoren për të informuar planifikimin e modeleve të sistemit të energjisë dhe për të ndihmuar të të identifikohen investimet e nevojshme në infrastrukturë që mund të duhen për të ofruar shërbime operacionale më ekonomike, ndër të shtohet fleksibiliteti i nevojshëm për të integruar energjinë së ripërtërishme.

Implementimin e një komisioni lumor dhe vlerësimi i shërbimeve. Të formohet një komision i Lumit Ibër i cili do të përkrahte operimet akterët rajonalë dhe koordinonte operimet e lumit. Një komision i lumit do të përkrahte diskutimet mes palëve për mundësitë e menaxhimit të burimeve ujore, përfshirë ndërmarrjen e aksioneve nga palët për të ndikuar direkt në furnizim me ujë dhe shërbime lumore për të dyja palët. Për këtë, SHBA-ja ka thënë se ka rishikuar nëntë marrëveshje ndërkufitare të lumenjve në Evropë. Sipas SHBA-së, asnjë nga këto marrëveshje evropiane nuk i mbulon sfidat rajonale të lumit Ibër. Për këtë ka propozuar një koordinim teknik siç zhvillohet në lumin Columbia, në bazë të Traktatit mes SHBA-së dhe Kanadasë.(Kortezi-Koha)

“PRANVERË E HELMUAR” ….

by

“PRANVERË E HELMUAR”, DOKUMENT I KRIMIT SERB MBI FËMIJËT SHQIPTARË/

“Në shenjë kujtimi e respekti për fëmijët e helmuar shqiptarë nga pushtuesi serb në Kosovë.” -Autori/

Shkruar nga: FRAN GJOKA/Vjena ishte dikur qendër e studimeve dhe veprimtarive të shumë intelektualëve shqiptarë. Ishte qendër me rol politik dhe historik me rëndësi për kombin shqiptar dhe progresin e tij.  “Njëri nga ata, veprimtar i kohës sonë, pa dyshim, është Hazir Mehmeti pedagog, hartues tekstesh e abetaresh për nxënësit shqiptarë në mërgatë, publicist, tregimtar, poet, përcjellës besnik i të gjitha ngjarjeve kulturore të mërgimtarëve, pasqyrues i të arriturave arsimore e shkencore në Austri, gjurmues e hulumtues i historisë sonë në qendrat botërore. Ai tashmë ka bërë emër në letrat shqipe. Një jetë të tërë në shërbim të çështjes kombëtare.
Duke qenë mësimdhënës gjimnazi në QAMO-në “Muharrem Bekteshi” të Vushtrrisë, Hazir Mehmeti, madje duke mbajtur edhe shënime në ditarin e tij personal. Ato i barti në gjirmë të zemrës për më shumë se tri dekada, derisa e nxori në dritë librin “PRANVERË E HELMUAR”, në të cilin, në mënyrë analitike e përmbajtësore, shtjellon këtë të keqe të madhe, që nuk duhet ta harrojmë kurrë. Ishte ky provokimi kriminal më i egër, i cili nuk është dënuar as sot e kësaj dite pas tridhjetë vjetëve. Qëndrimi serb mbeti kriminal, i njëjti siç është edhe sot e kësaj dite, shkruan redaktori i librit, kolegu i shkollës dhe përjetuesi i përbashkët i ngjarjeve, Prof. BedriTahiri. 

Në hyrje të librit autori paraqet rrethanat dhe sfidat në punën e tij. Mbledhja e dokumenteve dhe shkrimeve kërkonte kohë, shpenzime e mund. Të gjitha janë një zero krahasuar me kontributin që dhanë qytetarët në përpjekjet për qëndresë në ruajtjen e qenies kombëtare. Fillimisht e fillova me shtypin në gjuhën shqipe të kohës në Kosovë dhe Shqipëri, pastaj në gjermanisht dhe disa gjuhë të tjera. Çdo artikull që gjeja më rikthente në ato momente të rënda dhimbjeje me nxënësit e helmuar. Më vinin zërat e tyre, dridhjet e tyre, përpëlitja e tyre me vdekjen, ku secilin e mbanin tre apo katër shokë të klasës. E falënderoj kolegun tonë, tani i ndjerë, Bedri Shyti, i cili e ruajti me kujdes Ditarin tim personal, së bashku me gjërat më të vlefshme të familjes së tij, të groposura në kopsht jashtë shtëpisë së tij gjatë luftës. Po të mos ishte ai, kujdesi i tij dhe familjes së tij, ditari do ishte tretur në hirin e luftës së bashku me të gjitha librat, materialet, mobiliet në shtëpinë time të shkrumbuar gjatë dy ofensivave armike. Falënderoj për ndihmën në materiale dhe përkthimin e tyre nga gjuha angleze, djalin tim Kreshnik Mehmeti dhe Dr.Vlora Mehmeti Tërshani. Ditari im do të jetë një dokument dëshmi nga përjetimet me fëmijët e helmuar në Qendrën e Arsimit të Mesëm të Orientuar “Muharrem Bekteshi” në Vushtrri. Përjetimet janë të shkapërderdhura shkronjave të tregimeve letrare e artistike që kam shkruar dhe botuar edhe në gjermanisht e rumanisht. Brezave ju detyrohemi që të njohin dhe përkujtojnë ngjarjet nga jeta jonë”. Pjesa më interesante e librit “PRANVERË E HEMUAR”, padyshim, mbetet DITARI, i cili, siç e shpjegon vetë autori, ka një histori të veçantë, dhe ka përbiruar për vesh gjilpëre, duke i shpëtuar asgjësimit. Ai përmban shënime brenda datave: janar 1990- 22 shtator 1995. Autori nuk u përmbahet rregullave të ditarit klasik pra, nuk përshkruan ngjarjet ditore në mënyrë kronologjike. Ai ndalet vetëm te ngjarjet e veçanta të këtij rrugëtimi historik. Këto fletëza ditari, të përshkruara dhe të vëna si faksimile, paraqesin dëshmi reale të asaj periudhe të rëndë zymtësie, që e mbijetuam kolektivisht, por edhe si subjektivitet ndjenjësor i autorit“ (Prof. Bedri Tahiri, Redaktor).

Qysh nga fillimi i helmimeve të fuqishme më 19, 21, 22, 23 mars 1990, kjo ndodhte shpesh. 2 Dita e pranverës së nëntëdhjetës do të jetë e pashlyer në qenien time dhe të gjithë kombit shqiptar. Ajo erdhi e rëndë, me lule që helmoheshin e vriteshin çdo ditë. Kur në klasë 

sëmureshin katër e më shumë nxënës, ishte e vështirë për ne. Atyre që ishin helmuar iu përsëritej sëmundja kudo që ndodheshin. Ne nuk dinim të ankoheshim, dinim vetëm të ndihmonim, ishim të bindur se do ia dalim, ishim të bindur se liria do të vijë dhe ishim pajtuar

që ajo të vinte edhe pa ne. Kur bisedonim me nxënësit, ata ishin tepër të frymëzuar dhe të mbushur me urrejtje ndaj armikut, sa s’mund të mendohet sot në këtë kohë të rrethanave tjera,

s’mund të imagjinohet sot nga rinia e lindur në liri dhe edukuar me një frymë tjetër. Në ato kohë të rënda, të mbushura me vaj e lotë, u detyrohemi brezave të rinj, kujtimit dhe respektit të paharrueshëm ndaj tyre me një falënderim të madh. 

Autori, ne librin e tij, ndër të tjera, thotë: “Dita e pranverës së nëntëdhjetës do të jetë e pashlyer në qenien time dhe të gjithë kombit shqiptar. Ajo erdhi e rëndë, me lule që helmoheshin e vriteshin çdo ditë. Kur në klasë sëmureshin katër e më shumë nxënës ishte e vështirë për ne. Atyre që ishin helmuar iu përsëritej sëmundja kudo që ndodheshin. Ne nuk dinim të ankoheshim, dinim vetëm të ndihmonim, ishim të bindur se do ia dalim, ishim të bindur se liria do të vijë dhe ishim pajtuar që ajo të vinte edhe pa ne. Kur bisedonim me nxënësit, ata ishin tepër të frymëzuar dhe të mbushur me urrejtje ndaj armikut, sa s’mund të mendohet sot në këtë kohë të rrethanave tjera, s’mund të imagjinohet sot nga rinia e lindur në liri dhe edukuar me një frymë tjetër. Në ato kohë të rënda, të mbushura me vaj e lotë, u detyrohemi brezave të rinj kujtimit dhe respektit të paharrueshëm ndaj tyre me një falënderim të madh”.

C:\Users\PC\Downloads\Pranverë e helmuar .png
F:\IMsG.jpg

Ndërsa recensenti i librit, Prof. Dr. Eqrem Zenelaj, mes të tjerash, shkruan: “Vepra e Mr.sci. Hazir Mehmetit është një thesar i kulturës dhe i memories së vuajtjeve kombëtare historike shqiptare dhe si e tillë, kjo vepër zë një vend të rëndësishëm në literaturën e Historisë Kombëtare Shqiptare. Në përmbajtjen e librit shihet mirë një periudhë e rëndë që përjetoi kombi shqiptar në Kosovë. Fëmija është e ardhmja e një kombi, armiku e dëshironte helmimin e së ardhmes së kombit shqiptar. Që në hyrje të librit, me argumente, përkujtohen krimet serbe ndaj shqitarëve në trojet e tyre etnike, të organizuara dhe dirigjuara nga pushteti shfarosës serb i programuar nga akademikët dhe kisha ortodokse serbe. Faktet e mbledhura në arkivat dhe bibliotekat e vendeve të ndryshme, librit i dhanë dimensione shkencore të pakontestueshme. Kronologjia e renditjes së fakteve përshkohen me saktësi që nga “Golgota Shqiptare” (Albanische Golgota) e LeoFreundlich deri tek ditari personal i autorit.” 

Libri bazohet në katër shtylla të fuqishme të një tërësie kohore të përmbajtjes: Rrethanat e represionit të pushtuesve serb para dhe gjatë helmimit; dokumente e shkrime nga shtypi botëror; faktet nga hulumtimet shkencore për praninë substancave helmuese kimike në mostrat e fëmijëve të helmuar; ditari personal i autorit në kohën e helmimeve, duke qenë vetë dëshmitar i ngjarjeve të rënda. 

“Krimi serb vrau kështu familjen dhe jetën e një populli të pafajshëm. Sot që flasim, pas 30 vitesh, për atë ditë të zezë, kemi të drejtë të themi se ky akt barbar i regjimit serb ishte një krim kundër njerëzimit ndaj popullsisë shqiptare në Kosovë. Kjo tragjedi e rëndë kundër jetës së fëmijëve shqiptarë nuk kishte ndodhur kurrë në Evropën e qytetëruar. Doktrina serbe për zhdukjen  e shqiptarëve e cila ka pasur si qëllim të dëbonte edhe shpirtin e fëmijëve nga trojet e tyre nuk mundi ta shuajë gjakun shqiptar. Përdorimi i gazrave toksike për të shuar jetën e nxënësve nëpër shkollat shqipe ishte një gjenocid i hapur dhe antinjerëzor me sunimin për të frikësuar shqiptarët. Në përkujtim të këtij akti barbar tashmë kemi përballë Hazir Mehmetin, një dëshmitar okular, i cili ka parë dhe ka jetuar, madje ka mbajtur edhe një ditar për pranverën e helmuar shqiptare”, theksoi profesoresha njëherësh lektorja e librit, Violeta Allmuça.

Dr. XhevdetZenuni: “Helmimi ishte një prej agresioneve që bënte pushtuesi serb ndaj popullit tonë, duke mos kursyer edhe fëmijët. Helmi që është përdorur, fillimisht është prodhuar në ish Jugosllavi. Ky gaz është përdorur edhe gjatë luftërave të ndryshme në Iran dhe Irak, Siri, zhdukjen e kurdëve nga Sadam Hyseni etj. Efekti kimik i këtij helmi është kontrakton muskujt në ngërç, shkakton dhimbje për disa kohë, ndërkohë ky helm ka pas kontakt me gjithë muskujt e trupit të personave, e që ka shkaktuar dhimbje të mëdha”.

Në fakt, libri sjell gjithashtu sekuenca nga qëndresa e mësimdhënësve shqiptarë në kolektivat e tyre, duke u organizuar si të pavarur nga sistemi serb, i cili mbrohej nga struktura e vjetër. Kështu ishte edhe në shkollën ku Hazir Mehmeti punonte dhe ishte pjesë e organizimeve të fuqishme brenda kolektivit ndër më të mëdhenjtë në gjithë vendin.  Këto rrethana të detajuara, autori i saktëson edhe nga shkrimet e  kohës, raportet e mbajtura nga mbledhjet dhe ditarin e tij personal. Përballja me helmimin nuk ishte e lehtë, kërkonte organizim, mençuri e trimëri. Pasojat në këto rrethana i bartën përveç të helmuarve, edhe rrethi shkollor, rrethet e shërbimeve shëndetësore. Shkollat, shtëpitë e shëndetit, spitalet u morën nën kontrollin policor serb. Çdo ditë kishte protesta, arrestime, burgosje, kurse marrja në “biseda informative” ishte e përditshme, këtë e përjetoi edhe autori i librit. Plaçkitje e barërave, arrestimet e të helmuarve, atyre që dhanë ndihmë ishin të përditshme, këtë e përjetuan spitalet, shërbimi shëndetësor,  Kisha Katolike Shqiptare në Ferizaj, Binçë e gjetkë duke penguar shërimin e fëmijëve të helmuar. 

Hazir Mehmeti në librin e tij ofron fakte lidhur me rezultatet shkencore nga analizat laboratorike në të cilat u vërtetua prania e substancave neurotoksike. Të gjitha analizat laboratorike të bëra në Zagreb, Paris e gjetiu tregojnë se është fjala për helmime. Këtë e pohojnë mjekët specialistë shqiptarë në bazë të simptomave, por edhe toksikologë ndërkombëtarë me analizat e tyre laboratorike: Dr. Aubin Heyndrickx, Dr. Franjo Plavsiç, Dr. Bernard Benedetti, Grajgut, Graves, Dolenc. Gjetja e substancës në gjashtë mostra të shtatë fëmijëve të helmuar në Kosovë në analizat e specializuara u zbulua substanca DIMETIL-PHOSPH-DITIONAT (DM-PP), Dr. Franjo Plavšić, në simpoziumin lidhur me helmimet në Zagreb me 9 qershor 1990, evenimenti më i guximshëm i kohës organizuar nga veprimtari i madh Dr. Besnik Bardhi me miqtë e tij kroatë. 

           Rreth librit u shprehën shumë figura të njohura nga letrat shqipe, mes tyre drejtuesi  i Lëvizjes “Forca e Diasporës”, Mehmet Manovi, rreth librit shkruan: “Kjo çka ka shkruar në librin e tij Prof. Hazir Mehmeti, është dokument  i cili i duhet të sotmes dhe të nesërmes, iu duhet fëmijëve tanë, gjeneratave që drejtësia të sillet në vendin e saj.”

Profesori dhe veprimtari i njohur, Sebastian Nuiqi, përjetues i ngjarjeve të helmimit, shkruan mes të tjerash rreth librit: “Libri “Pranverë e helmuar” është një dokument kohe, e cila nuk duhet të harrohet dhe duhet përkthyer në shumë gjuhë, që të kuptohet e vërteta e krimit serb ndaj nxënësve shqiptarë. Unë i kam përjetuar helmimet, të cilat ky libër m’i përkujtoi këto ngjarje që nuk kisha me ia dëshiruar as armikut. Shpresoj se do te hiqen sa ma shpejt ndalesat e tubimeve dhe do ta bëjmë promovimin meritor të këtij libri edhe në Frankfurt. Ishte dhe vajza e ime e helmuar e para që u shërua jashtë në Gjermani dhe pastaj u ktheva në Kosovë. Së bashku me Shoqatën për të Drejta e Njeriut në Kosovë, kemi sjellë disa herë dhe dërguar për shërim fëmijë të helmuar në Gjermani. Duke lexuar librin, u përsëriten në kujtesën time të  gjitha ato përjetime, bashkë me  lotët disa herë. Përgëzime për këtë punë të madhe dhe me vlerë kombëtare.” 

“Jam i vetëdijshëm, – thotë autori, – që kanë mbetur shumë gjëra pa u shkruar, por besoj se do kemi studiues të rinj që do të zbardhin detaje të reja rreth helmimeve dhe veprimtarëve të kohës. Ditari im do të jetë një dokument dëshmi nga përjetimet me fëmijët e helmuar në Qendrën e Arsimit të Mesëm të Orientuar “Muharrem Bekteshi” në Vushtrri. Përjetimet e mia janë të paharruara. Ato janë të shkapërderdhura shkronjave të tregimeve letrare e artistike që kam shkruar dhe botuar edhe në gjermanisht e rumanisht. Brezave ju detyrohemi që të njohin dhe përkujtojnë ngjarjet nga jeta jonë. 

Respekt për të gjithë lexuesit!  

22 Qershor 1991- Nga koha e Xhejms Bejkerit e deri sot

by

Nga ILIR LEVONJA/

1) Sali Berisha u thotë shqiptarëve se Xhejms Beker (James Baker) erdhi në vendin tonë për hatër të miqësisë që kishin ata të dy? Eshtë fjala për vizitën historike të 22 qershorit 1991, fundin e diktaturës së proletaritatit. Atyre ditëve kur Ylli Bufi, kryeministri në detyrë deklaronte se Shqipëria kishte bukë vetëm për 6 ditë. Atyre ditëve kur shqiptarët në një masë të konsiderueshme donin që vendi i tyre të ishte një Amerikë e vogël, një Zvicër, a një Francë e të drejtave dhe lirive të individit. Shkurt një vend anëtar i Komunitetit Europian, ndaj edhe thërritën bashkarisht atë që sot është një vokacion kombëtar, fakti që e duam Shqipërinë si gjithë Europa. Se erdhi për Sali Berishën apo për Shqipërinë dhe shqiptarët, e shpjegon vet ai, Bejkeri, kur i thanë se afro gjysëm milion shqiptarë kanë mbushur sheshin Skënderbej, enkas për ‘të. Dhe se ai duhej të kandindonte për President i Shqipërisë..? Ai u përgjigj shkurt, se shqiptarët nuk kishin dalë në rrugë për atë, Xhejms Bejkerin, por për Amerikën. Mirëpo në vendin tonë të marrë peng nga një grup emrash, teoria vulgare e provincës, se erdhi a e bëri për mua, ha akoma bukë.

2) Paralelisht me përvjetorin e kësaj vizite, Shqipërisë nuk iu çelën rishtas negociatat. Nga shtypi opozitar fajësojnë Ramën, kurse nga ai qeveritar, fajësojnë Europën. Madje me gërma të mëdha, ata që e varrosën së gjalli Gjergj Fishtën, kanë nxjerrur nga dosjet vargjet e tia, duke e cilësuar Europën si kurva e motit. Kjo është në vazhdën e jetës sonë paradoksale duke i shërbyer pikërisht stanjacionit kombëtar. Përpara se të fajësojnë Ramën opozita duhet të fajësoj veten. Pasi është ajo që po e lë kaq gjatë këtë grafoman, a një mbetje klasike e propagandës. Përpara se të fajësojnë Europën gjithë shtypistat e Ramës duhet të fajësojnë veten. Vendi nuk ndreqet duke i rënë Francës, por butaforizmit të gjoja suksesshëm të ”gjeniut”. Të gjithë kujtojnë se rindërtimi pas tërmetit të nëntorit 2019, apo pandemia, po ndodh me paratë e taksapaguesve shqiptarë. Aspak, janë ato të Europës dhe emigrantëve. Madje televizionet e qeverisë po çahen me reklamat e Western Unionit. Nuk është ekonomi e konsoliduar ajo kur një rrugë ta ndërton banka arabe, një portal detar një sheik po arab, një spital rajonal, Turqia. Dhe shtëpitë e shëmbura Europa, ”kurva e motit”. 

3) Sot me të drejtë shumë shqiptarë të tjerë, jo ata pas Berishës, Ramës dhe Metës, marrin rrugët e emigrimit. Jo rastësisht vendi ynë në raport me të tjerët, është një ndër të parët për aplikimin e Llotos Amerikane, Kanadeze dhe në programin Vizë pune në Gjermani. Po të kërkoni aty, nuk do gjeni asgjë nga barku i ngushtë i Sali Berishës, as nga ai i Ramës. Madje vëllai i Ramës la Amerikën, sapo Edi u bë kryeministër, erdhi në Shqipëri për ”të mirën” e vendit. Nuk do gjeni as nga barku i Ilir Metës. Presidenti me premtimin e pa mbajtur, mbi dorëheqjen në rast se Edi Rama merr mandatin e tretë. Në një vend perëndimor premtimet e pa mbajtura kanë kosto të lartë. Nga Lulzim Basha jo, madje shoqja e jetës e ka për vdekje të heqi dorë nga nënshtesia holandeze në mënyrë që të votoj burrin e saj. Shkurt vendi është i gjithi një pengamarrje klasike e 3 apo katër emrave, shto shërbyesit klasikë që kanë përreth. Sidomos studiot, ku edhe për shtatzaninë a gripin e pulave flasin po të njëjtit, të gjithdijshmit e stanjacionit 30 vjeçar të Shqipërisë. Këta që në emër të shqiptarëve po bëjnë pikërisht atë që bëri fashizmi, a radikalzmi europian, copëtimin e një vendi të lashtë si Shqipëria. Ku me të drejtë, poeti asokohe, e quajti si kurvë e motit. Këta po bëjnë zbrazjen e saj. Sa termi Shqipëri e madhe, jo natyrale, është herezi për politikën shqiptare. Madje studiot e xhelistave e kanë tmerr të thonë shqiptarët në Kosovë, Maqedoni, Malin e Zi a në Luginën e Preshevës. Thonë, kosovarët. Kosovarët këtu e kosovarët atje. Janë shqiptarë, o hajvanë. Nuk janë kosovarë. Bëhet kështu, nja tre a katër batalione që bëjnë sikur shqyejnë njëri-tjetrin, por në thelb kjo nuk ndodh. Madje nëse do të rrëzoni sikur njërin prej tyre, do bien me radhë të gjithë.

4) Që ta kuptoni këtë pengmarrje emrash, shikoni faktin Xhejms Bejker. Atë që Sali Berisha pirdhet se erdhi në Shqipëri për shkak se ky e kishte mik. Kjo nuk është një lajthitje pleqërie, por strategji e grupit të emrave pengmarrës, me devizën bëje për mua. Punësimin sezonal për një votë dhe gërshërët e inagurimeve me paratë e botës. Xhejms Bejker ka shërbyer në Shtëpinë Bardhë me presidentin Regan dhe Bush. Sot është një pensionist i nderuar. Dhe po t’i referohesh kalendës së Shtëpisë së Bardhë, nga ajo kohë, kanë kaluar shumë presidentë e sekretarë të shtetit Amerikan. Për rrjedhojë edhe forcat politike, një a dy mandate, herë e majta, herë e djathta. Kurse tek ne nga ky 30 vjetor i hapjes së Shqipërisë, ngul e shkul Berisha, Nano, Meta, Rama. Kësisoj uji që nuk qarkullon qelb jo vetëm veten, por edhe vendin.

“NËNË TEREZA, SHENJTORJA E PERIFERIVE” NË VATËR

by

-“NËNË TEREZA, SHENJTORJA E PERIFERIVE” MBOLDHI NË VATËR STUDIUES, AMBASADOR, KLERIKË, GAZETARË, ISH DEPUTETE, BASHKATDHETARË NGA TROJET ETNIKE-

  • Studiuesit: Dr. Pashko Camaj, Dr. Paulin Marku, ambasador Mal Berisha, Dr. Tahir Kukaj, autorja e librit PhD Ines Angeli Murzaku, presidenti i Nderit i Vatrës Agim Rexhaj, anëtari i kryesisë së Vatrës Marjan Cubi, Profesori i Muzikës nga Gjilani Izet Kallaba, editori i Diellit Dalip Greca, moderatori Sokol Paja, diskutuan rreth librit dhe përcollën mesazhe krenarie për Shenjtëreshën Nënë Tereza, si Shenjte me gjak shqiptar.

Nga Sokol PAJA – DIELLI

Të Martën më 22 Qershor 2021, në selinë e Federatës Panshqiptare të Amerikës “VATRA” u promovua libri “Nënë Tereza, Shenjtorja e Periferive” e PhD Ines Angeli Murzaku. Në promovimin kushtuar shqiptares më të madhe, humanistes me famë botërore Nënë Terezës, Shenjtores së kombit tonë, nderuan me pjesëmarrje aktive Ambasadorë, përfaqësues fetarë, ish deputetë, gazetarë, studiues, albanologë, shkrimtarë, mësues, veprimtarë të shquar të diasporës shqiptare në USA, autoritetet më të larta drejtuese të VATRËS etj. Një atmosferë festive, vëllazërore dhe patriotike, një takim mbresëlënës në përkujtim të jetës dhe veprës së Nënës së Dashurisë së Zotit ndaj njerëzve, na riktheu edhe një herë pas në shërbimin dhe sakrificat e Nënë Terezës ndaj njerëzve të periferisë dhe mbi të gjitha na ngjalli krenarinë se toka jonë e bekuar shqiptare, kombi ynë i vogël i dha botës një Shenjtore të madhe. Ceremonia e promovimit u hap nga Presidenti i Nderit të VATRËS z.Agim Rexhaj i cili foli rreth rëndësisë së botimit shkencor kushtuar jetës, veprës e misionit të Nënë Terezës mbi tokë. Ai bashkëndau disa eksperienca personale të vizitës së Nënë Terezës në Pejë dhe momente të tjera që kanë të bëjnë me lumturimin dhe shenjtërimin e Nënë Terezës. Nënkryetari i VATRËS Dr. Pashko Camaj në promovim tha se te Nënë Tereza shqiptarët shohin jo vetëm një shenjtore, shohin jo vetëm një dritë udhëzuese shpirtërore, por shohin motrën, nënën, e cila erdhi si njëra nga njerëzit dhe që përfaqëson të gjithë ne njerëzit pa dallime fetare. “Nënë Tereza përfaqëson më të mirën në të gjithë ne, është një simbol i asaj që ne si popull tregojmë çdo ditë, harmoni jo thjesht e fjalës pa vlerë për ne ‘tolerancë’ që mbase është e zbatueshme për të tjerët, po, por jo për ne shqiptarët. Për ne, ishte dhe do të jetë gjithmonë, harmonia dhe njerëzit e çdo feje, pjesa tjetër e botës mbase mund të mësojnë prej nesh, se harmonia është gjithmonë më e preferuar. Në atë harmoni, ne shohim veprën e Zotit, ne shohim dashurinë e Zotit për njerëzit e vet – përmes veprave dhe fjalëve të Nënës Terezë, në lutjet më të thjeshta, na kujtojnë dritën e ndritshme që vazhdon të udhëheqë botën dhe popullin tonë” deklaroi Dr. Camaj. Ambasador Mal Berisha theksoi në promovim se Nënë Tereza është një nder emrat më të spikatur e më të dalluar që ne si komb i paraqitemi botës. Ne si popull përqafojmë teorinë e “soft power” që do të thotë pushteti i butë, pushteti i shpirtit ku ne i paraqesim botës vlerat tona si komb i vogël. Sipas Ambasador Berishës, diplomacia në rastin e simboleve të veçanta të Kombit shqiptar si Skënderbeu, Kostandini i Madh, katër Papët me origjinë shqiptare të Vatikanit etj, janë figura të përmasave të jashtëzakonshme që na lartësojnë ne si komb. Z.Berisha theksoi domosdoshmërinë e promovimit jo vetëm në diplomaci politike por në çdo kanal tjetër komunikimi të figurave të famshme shqiptare pasi ato janë identitet dhe krenari kombëtare. Sipas studiuesit Dr. Paulin Marku duke qenë se autorja e librit vjen nga bota akademike dhe materia e saj është histori religjioni, libri vjen i plotë dhe i përtypshëm për çdo njeri, te të cilido formimi dhe i detajuar me ngjarje, fakte e interpretime të plota, shtjelluara më së miri tematikat e rëndësishme të jetës së humanistes shqiptare me famë botërore që prej fëmijërisë së saj, misioni religjioz në Indi dhe në shumë vende të ndryshme të botës. “Titulli i librit që unë dua ta them në shqip se më tingullon më bukur dhe e ndiej më afër Nënë Terezen, “Shenjtorja e periferive”, pikërisht këtu ka një filozofi të thellë, pra se si një njeri nga periferitë e botës, një shqiptare për nga origjina e saj arrin të pushtojë botën, jo me luftë, as me shpatë por vetëm me dashuri, urtësi dhe përkushtim ndaj njerëzve në nevojë. Ajo gjatë gjithë jetës asnjëherë nuk hoqi dorë nga veprimtaria e saj e gjërë. Këtu citoj thënien e Nënë Terezës: “Jeta është vetëm një dhe unë dua ta shpenzoj duke mbjellur dashuri deri në ditën e fundit të jetës time që do të marr frymë, kur ne të vdesim do të marrim me vete vetëm valixhen e bamirësisë dhe unë do të kërkoj ta mbush sa të kem mundësi” përfundoi kumtesën e tij studiuesi Dr. Paulin Marku. Profesoresha PhD Ines Murzaku shprehu mirënjohje për të gjithë pjesëmarrësit dhe u ndje e vlerësuar nga pjesëmarrja masive dhe interesi për botimin e saj rreth Shenjtores shqiptare Nënë Tereza. Profesoresha Murzaku u ndal specifikisht te shkrimet që gazeta prestigjioze “New York Times” kishte sulmuar Nënë Terezën duke e quajtur urdhërin e saj fetar si kult. Gazeta “New York Times” kujtoi Profesoresha Ines Murzaku së fundmi botoi një pjesë të opinionit me titull: “A ishte Nënë Tereza një udhëheqëse kulti?” Ai i cilësoi Misionarët e Bamirësisë ( MC ) si kult dhe Shën Nënë Tereza si më shumë një udhëheqëse kulti sesa një shenjtore e Kishës Katolike. Artikulli përmban intervista nga motrat që kanë lënë Misionarët e Bamirësisë dhe tregojnë, ose më mirë, “riciklojnë” historitë e tyre (shumë nga këto histori janë botuar më parë). Rimarketingu i këtyre akuzave të vjetra, të rrëzuara, sipas Profesoreshës Ines Murzaku i jep audiencës një mënyrë të re për t’u mashtruar nga informacioni i vjetër dhe “kultura e anulimit” kërcënon të shkatërrojë reputacionin e një prej grave më të dashura të shekullit XX. Sulmi ndaj Nënë Terezës si udhëheqëse e kultit ngre sipas Profesoreshës Ines Murzaku një pyetje themelore: Si mund të përkufizohen kultet? Ish – anëtarja e MC Mary Johnson pranon në intervistën për podcast se “dikush nuk e di gjithmonë se ku të vendosë kufirin midis fesë dhe kultit”, megjithëse ajo vazhdimisht vë vijën në anën e kultit, kur përshkruan Misionarët e Bamirësisë. Studiuesit nuk pajtohen në përcaktimin e kultit dhe praktikat e rrjedhura të kultit. Disa studiues të shkencave shoqërore sipas profesorësh Murzaku sugjerojnë që të shmanget përdorimi i fjalës në të gjithë literaturën akademike dhe të gjejnë përdorimin mediatik të termit shumë problematik cilësoi Profesoresha Murzaku. Në fund të paraqitjes porositi Prof. Ines Murzaku njësoj si Nënë Tereza: “Bëj gjëra të vogla me shumë dashuri. Fillo nga familja, duaje familjen, pastaj tek komshiu, duaje komshiun. Këtë do të bënte Nënë Tereza. Ajo nuk donte të përzihej me ideologji, nuk donte të përzihej me politikë. Kjo Nënë që edhe nga trupi ishte e vogël, arriti gjëra shumë të mëdha me këtë metodologji. Dhe nga e mësoi këtë? Nga periferia. Ballkani dhe ne si shqiptarë kemi shumë për të ofruar. Ajo i kishte mësuar të gjitha në laboratorin e Ballkanit. Ishte ndeshur me fe të ndryshme, kishte shumë shokë myslimanë, ortodoksë, njerëz të etnive të ndryshme” përfundoi paraqitjen e saj për pjesëmarrësit Prof. Ines Murzaku. Imam Dr. Tahir Kukaj, Këshilltar për Çështjet Fetare i Kryetarit të Bashkisë së New Yorkut Bill DeBlasio, NYPD Chaplain dhe Zv. President i Qëndrës Islame Kulturore Shqiptare në Staten Island New York deklaroi në promovim se Nënë Tereza nuk u bë e famshme se ishte shqiptare por u bë Shenjtore për atë që ajo i dha njerëzimit. Çdo shqiptar krenohet dhe nderohet për punën e Nënë Terezës. Imam Kukaj u ndal te zgjimi kombëtar i shqiptarëve, rritja e ndërgjegjes fetare dhe atdhetare ku përmendi “Lahutën e Malësisë” si një kryevepër të shqiptarisë dhe At Gjergj Fishtën si atin e saj. Komunistët nuk i lanë shqiptarët në trojet e tyre të njihen me Nënë Terezën, misionin dhe veprimtarinë e saj. Sipas z.Kukaj, Zoti i madh, personave të mëdhenj si Nënë Tereza u jep shpirt, energji, besim dhe forcë të posaçme që ti shërbejnë njeriut. Imam Kukaj u bëri thirrje intelektualëve shqiptarë që të promovojnë Nënë Terezën, Lahutën e Malësisë, persekutimin e klerikëve në komunizëm, qëndresën e klerit me dinjitet e vetmohim, pasi ata ishin njerëz të mëdhenj, shqiptarë patriot të pavdekshëm. “Është krenari e veçantë ti tregojmë botës me veprat tona, me besimin tonë, me punën tonë se kush është Nënë Tereza. Shenjtorja shqiptare Nënë Tereza na tregon se çfarë është sakrifica e humanizmi deri në vetmohim. Nëse Nënë Tereza do ishte gjallë nuk do kishte kaq shumë varfëri në trojet e shqiptarëve. Nënë Tëreza u qëndroi parimeve të shenjta të Zotit. Kjo shenjtore është shembulli ynë më i mirë në botë. Nënë Tereza është shembulli ideal sesi u qëndrohet besnik parimeve të pa ndryshueshme” përfundoi fjalimin e tij Imam Tahir Kukaj. Kandidati për Këshillin Bashkiak të New Yorkut Avokat Aleksander Mici gjatë fjalës në promovimin e librit deklaroi se shqiptarët i dhanë botës një Shenjtore të veçantë, shembull të dashurisë, sakrificës dhe shërbimit ndaj njerëzve. Sipas z.Mici Nënë Tereza u dha dinjitet e shërbim njerëzve pa dallim, deri në vetmohim. Avokat Mici ftoi shqiptarët që të angazhohen më shumë politikisht dhe të jenë vetë përcaktues për fatet e tyre në vendimmarrjen politike të qytetit duke zgjedhur përfaqësuesit e tyre shqiptarë në këto zgjedhje. Editori i Diellit z.Dalip Greca u ndal te kontributi i shkodranes së ndjerë, humanistes së madhe Lume Juka si motër e devoshme e Nënë Terezës dhe organizimit të Paradës së Shqiptaro dheArberesheve në Avenunë e 6-të në New York që në vitin 69’ ku prijëse ishte Lume Juka, nje nga motrat e perkushtuara te Nene Terezes. Z.Greca u ndal dhe te rëndësia e këtij botimi rreth figurës së shqiptarës së shquar Nënë Tereza. Arkëtari i VATRËS Marjan Cubi u ndal tek ndihma e madhe që ka dhënë për ndërtimin e shtatoreve të Nënë Terezës në Kosovë dhe te jeta e vepra e Nënë Terezës në shërbim të njerëzimit. Profesori i Muzikës nga Gjilani Izet Kallaba, recitoi një poezi që kishte shkruar për Nënë Terezën dhe i dhuroi Bibliotekës së VATRËS librin e tij të muzikës dhe teksteve të larmishme të këngëve. Studiuesi Prend Qeta u ndal të karakteri shkencor i librit dhe e vlerësoi botimin për Nënë Terezën. Në thelb, botimi “Nënë Tereza, Shenjtorja e Periferive” është një studim shkencor mbi Nënë Terezën, i bazuar në dokumenta origjinale, letra të shkruara nga dora e Nënë Terezës. Libri është një libër teologjik, përdor metodat teologjike, filozofike e misionare për të kuptuar e interpretuar figurën e Nënë Terezës dhe veprën e saj që e tejkalon bamirësinë. Libri është i bazuar në teologjinë e periferive të Papa Françeskut, një periferi që manifestohet në forma të ndryshme, me dimensione të ndryshme, me aktorë të ndryshëm. Nënë Tereza me zërin e saj i dha zë atyre që nuk kishin zë, i dha sy të verbërve. Për Nënë Terezën Zoti, besa-nderi, mikpritja janë të gjitha cilësi të cilat vijnë natyrshëm për një Shqiptar dhe këto ajo diti me zgjuarsi e vetëmohim t’ja transmetojë gjithë botës. Libri i profesoreshës së Historisë Kishtare dhe themelueses së Departamentit të Studimeve Katolike në Universitetin Seton Hall në New Jersey PhD Ines Murzaku ngjalli shumë interes për të pranishmit e shumtë dhe autorja deklaroi se edhe ajo vetë ishte prekur thellë nga jeta dhe vepra e Nënë Terezës dhe është në proces të shkrimit të një tjetër libri rreth Shenjtores së madhe shqiptare Nënë Tereza. 

 

Remarks by Ambassador Yuri Kim at the “Albanian – American Relations – Past, Present and Future” Conference

by

Dear Minister Xhacka, Mr. Rakipi, Dr. Biberaj, and Distinguished guests:

I am proud to be here today as the U.S. Ambassador to Albania, celebrating together with our Albanian colleagues, this historic occasion: the 30th anniversary of the reestablishment of U.S.-Albanian diplomatic relations.

Anniversaries like this are an opportunity to think about how far we’ve come, express appreciation to all Albanians for the strong friendship and cooperation between our two countries, think about where we need to go next, and recommit ourselves to working together as the closest of friends and Allies.

Thirty years ago, on March 15, 1991, the United States and Albania resumed full diplomatic relations after 52 years of non-recognition. And that agreement was just the first of many important events that occurred here in 1991.

I would like to take a few minutes today to remember what a remarkable year 1991 was for Albania. George H.W. Bush was President of the United States. James Baker was the Secretary of State. The two invited Foreign Minister Muhamet Kapllani to Washington to take part in the signing ceremony to reestablish diplomatic relations. On March 15th, diplomatic relations were formally restored. That moment ignited a burst of activity that laid the foundations for a new Albania and a new partnership between the United States and Albania.

On March 31st, exactly 30 years ago today, Albania held the country’s first multi-party election since the communist takeover in 1944. It was a time of change and turmoil in the country, a time for the Albanian people to decide who their leaders should be.

A few months later, on June 22, Secretary of State James Baker visited Tirana. Around 300,000 Albanians squeezed into Skanderbeg Square to hear Secretary Baker tell them that “freedom works” and to urge them to move forward toward democracy. I’m happy that Dr. Elez Biberaj, who translated Secretary Baker’s speech, is with us today.

On October 1st, the U.S. Embassy in Tirana reopened its doors with Christopher Hill as Chargé d’Affaires ad interim and who was later succeeded by U.S. Ambassador William Edwin Ryerson, who presented his credentials to the Government of Albania on December 21st, 1991.

1991 was truly a new beginning, not only for a fresh start to our bilateral relations, but also for Albania’s development as a democratic country and international partner.

During the past thirty years, U.S.-Albanian relations have prospered and grown.

The United States has been a strong partner, Ally, and friend to Albania as it strengthens its democracy, opens up its economy, and provides opportunity for all its people. The United States supports Albania’s European Union membership goal, as it did Albania’s pursuit of NATO membership.

As a valued NATO Ally, Albania has demonstrated constancy and commitment to our security partnership – anywhere in the world. We are proud to stand as NATO Allies with Albania.

The United States is a staunch supporter in Albania’s efforts to implement justice reform, strengthen rule of law and governance, and create conditions for inclusive economic growth. The United States remains committed to a democratic, secure, and prosperous future for Albania, as a full member of the European Union for the benefit of its citizens and the entire region.

We’ve come a long way in 30 years, and we look forward to many more decades of being krah për krah!