Archives for June 2021

Kryeministri Kurti I përgjigjet”JO” ambasadorit Kosnett: Nuk mund të ketë Asociacion njëetnik

June 17, 2021 by dgreca

Ambasadori Kosnett: Kosova e ka detyrim të formojë Asociacionin/

Kosova nuk mund të ketë Asociacion mbi baza etnike, ka thënë kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, pasi sipas tij, kërkesat për Asociacion njëetnik nuk po vijnë nga njerëz të thjeshtë, por nga politikanët e fqinjët veriorë.

Komentet e kryeministrit Kurti vijnë pas deklarimit të ambasadorit amerikan në Kosovë, Philip Kosnett, i cili tha të mërkurën se Kosova e ka detyrim të themelojë Asociacionin e komunave me shumicë serbe.

“Nuk mendoj që është e mundshme në rendin juridik dhe kushtetues të Kosovës të ketë Asociacion mbi baza etnike. Mund të ketë Asociacion të komunave mbi baza zhvillimore, mund të ketë mbi baza gjeografike. Ta zëmë Asociacion të bjeshkëve të Rugovës, të Maleve të Sharrit ose të Lumit Lepenc. Por Asociacion mbi bazë etnike nuk mund të kalojë as sa i përket frymës e as germës së Kushtetutës së Kosovës”, ka thënë kryeministri Kurti për agjencinë e lajmeve Kosovapress.

Sipas tij, edhe aktvendimi i Gjykatës Kushtetuese, i publikuar me 23 dhjetor të vitit 2015, ka konstatuar se nuk mund të krijohet një Asociacion i tillë.

Të mërkurën, më 17 qershor, ambasadori amerikan në Prishtinë, Philip Kosnett ka thënë për Radion Kontakt Plus se “Shtetet e Bashkuara besojnë se Kosova e ka detyrim të formojë Asociacionin e komunave me shumicë serbe”.

“Ne besojmë se vendet e kanë detyrim t’i respektojnë marrëveshjet dhe obligimet e ndërmarra më parë”, ka thënë Kosnett.

Në vitin 2013, në kuadër të dialogut për normalizimin e marrëdhënieve, Kosova dhe Serbia kanë arritur marrëveshje për formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë.

Në vitin 2015, dy vendet, nën ndërmjetësimin e BE-së, kanë arritur edhe një marrëveshje shtesë për themelimin e tij.

Por, Gjykata Kushtetuese e Kosovës ka konstatuar se parimet për të nuk janë në përputhje me Kushtetutën e Kosovës, edhe pse ka thënë se ato mund të harmonizohen me një akt ligjor të Qeverisë së Kosovës.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, i cili kryeson delegacionin e Serbisë në dialog, insiston në formimin e Asociacionit.

Edhe Bashkimi Evropian, si ndërmjetësues i procesit, ka përsëritur në disa raste se marrëveshjet e arritura, duhet të respektohen.

***.

Ambasadori Kosnett: Kosova e ka detyrim të formojë Asociacionin

“Shtetet e Bashkuara besojnë se Kosova e ka detyrim të formojë Asociacionin e komunave me shumicë serbe”, tha ambasadori amerikan në Kosovë, Philip Kosnett.

Në një intervistë për Radion Kontakt Plus, Kosnett tha se “historia nuk fillon në ditën kur është formuar Qeveria e Albin Kurtit”.

“Ne besojmë se vendet e kanë detyrim t’i respektojnë marrëveshjet dhe obligimet e ndërmarra më parë”, tha ai.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti – Qeveria e të cilit është zgjedhur më 22 mars – ka thënë se në Kosovë “nuk mund të formohet asociacion njëetnik”.

Në vitin 2013, në kuadër të dialogut për normalizimin e marrëdhënieve, Kosova dhe Serbia kanë arritur marrëveshje për formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë.

Në vitin 2015, dy vendet, nën ndërmjetësimin e BE-së, kanë arritur edhe një marrëveshje shtesë për themelimin e tij.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, i cili kryeson delegacionin e Serbisë në dialog, insiston në formimin e Asociacionit.

Edhe Bashkimi Evropian, si ndërmjetësues i procesit, ka përsëritur në disa raste se marrëveshjet e arritura, duhet të respektohen.

Duke folur për Kontakt Plus, Kosnett tha se nuk do të ketë hapësirë për përparim, nëse dy palët nuk janë të gatshme për kompromise.

“E di që disa njerëz kanë thënë se ‘ne kemi bërë mjaft kompromise, i takon dikujt tjetër të bëjë një kompromis’. Kjo nuk është një mënyrë shumë produktive për të ecur përpara”, tha Kosnett.

“Qeveria në Prishtinë ankohet se nuk ka pasur asnjë kompromis nga Beogradi, se Beogradi nuk i ka përmbushur të gjitha detyrimet e tij. Kjo është pikërisht ajo për të cilën palët duhet të ulen dhe të flasin dhe Shtetet e Bashkuara e mbështesin fuqimisht procesin e udhëhequr nga Bashkimi Evropian”, tha Kosnett.

Dialogu midis Kosovës dhe Serbisë për normalizimin e marrëdhënieve ka nisur qysh në vitin 2011.

Këtë javë është mbajtur rundi i fundit i bisedimeve midis kryeministrit të Kosovës, Kurti, dhe presidentit të Serbisë, Vuçiq.

Në këtë takim janë shprehur vetëm qëndrimet dhe pritjet e palëve, ndërsa pajtim është arritur vetëm për mbajtjen e takimit të radhës në muajin korrik.(Kortezi-Evropa e Lire)

REGAN, GORBAÇOV DHE JASHTËTOKËSORËT: DHE NË GJENEVË

June 17, 2021 by dgreca

Nga PAOLO VALENTINO– Perktheu:Eugjen Merlika/

“Zoti sekretar, po nëse Shtetet e Bashkuara do të sulmoheshin nga një fuqi jashtëtokësore, ju do të vinit në ndihmën tonë”, pyeti Ronald Regani një Mihail Gorbaçov të habitur. Drejtuesi sovjetik u përgjigj me një frymë: “Pa dyshim, zoti president”. “Edhe ne do të ju kishim ndihmuar” i a ktheu kreu I Shtëpisë së Bardhë. Ndodhte më 19 nëndor 1985, në shëtitoren buzë liqenit të parkut La Grange në Gjenevë. “Në vënd që të hynin në vilën ku ishte parashikuar takimi formal, kryetarët e dy Mbifuqive kishin befasuar protokollin, duke vendosur të bënin një shëtitje në breg të Lemanit për të shkëmbyer katër lloqe. Filloi kështu, me një premtim të ndërsjelltë aleance kundër jashtëtokësorve, takimi I nivelit të lartë SHBA – BRSS, i pari ndërmjet Reganit dhe Gorbaçovit, hyrja në një stinë të jashtzakonëshme që në rrjedhën e një pesëvjeçari do të kishte çuar në fundin e Luftës së Ftohtë dhe në shëmbjen e Bashkimit Sovjetik.

Tridhjetëegjashtë vite më mbrapa genius loci i qytetit zviceran bëhet sfondi për Joe Biden-in e Vladimir Putin-in që, të mërkurën e ardhëshme do të kërkojnë të rimarrin perin e bisedimit, në kulmin e një faze të rëndë tensioni në marrëdhëniet ndërmjet Washingtonit dhe Moskës. Edhe në takimin e lartë të vitit 1985, Regani dhe Gorbaçovi arritën mbi valën e gjashtë viteve të jetuara rrezikshmërisht. I zgjedhur më 1980, presidenti amerikan kishte filluar programin më të madh të armatimit të Mbasluftës, në përgjigje të vijës gjithënjë e më agresive të Kremlinit, që kishte arritur majën me mësymjen e Afganistanit në 1979. Lajmërimi amerikan i një shqyti yjor mbrojtës, projekti i “Luftërave Yjore”, e kishte vënë në një qoshe xherontokracinë sovjetike, që kishte parë tre sekretarë të përgjithshëm – Brezhnjevin, Andropovin dhe Çernjenkon – të vdisnin brënda tre vitesh.

Zgjedhja e Gorbaçovit në prill kishte hapur një fazë të re. Rruga që çoi në takimin në Leman ishte e mbjellur me pengesa. Regani ishte nën trysninë e skifterëve të qeverisë së tij për të mos pranuar asnjë propozim sovjetik. Gorbaçovi haste ende qëndresa të fuqishme në brëndësi të Byrosë politike. Por Regani, edhe në sajë të Margaret Thatcher-it që e kishte takuar, dinte se Gorby ishte një drejtues i ndryshëm. Dhe ai vetë që e kishte vulosur BRSS si Perandoria e së Keqes, ishte bindur se holokausti bërthamor ishte “një rrezik i vërtetë e i shpejtë”. Jashtëtokësorët shërbyen për të thyer akullin. Gjeneva qe vetëm fillimi. M’e mira do të vinte mbrapa.

“Corriere della Sera”, 16 qershor 2021 Përktheu Eugjen Merlika

Albanologët e huaj sot

June 16, 2021 by dgreca

Nga Astrit Lulushi/Gjuha shqipe e mesjetës së vonë: kush mund të ngazëllehet për këtë, përveç studiuesve tanë? Jo vetëm që tema është larg mundësive, por është edhe e pakapshme. Asnjë tekst i vetëm i mbijetuar në gjuhën shqipe nuk daton në shekullin e pesëmbëdhjetë; në fakt, nuk ka asnjë dokument që përmend gjuhën para vitit 1285.
Kjo nuk do të thotë që shqipja nuk ekzistonte më parë. Në një moment në të kaluarën e largët, ajo duhet të jetë ndarë nga familja indo-evropiane, së cilës i përkasin pothuajse të gjitha gjuhët evropiane. Për një kohë mund të ishte quajtur me emrin Thrakisht, Dakisht ose Ilirisht: këto gjuhë ekzistuan dhe njëra prej tyre mund të ketë qenë pararendëse e shqipes moderne. Në çdo rast, gjatë shekujve të pushtimit Romak, shqiptarët huazuan qindra fjalë nga latinishtja, të cilat pasardhësit e tyre i përdorin akoma në forma të transformuara: bekoj vjen nga benedicere, gaz (‘gëzim’) nga gaudium.
Deri në shekullin e njëmbëdhjetë shqiptarët ndoshta jetonin si fermerë në brendësi të Ballkanit, më në veri se tokat e tyre të sotme, me botën e jashtme që i vinte shumë pak në vëmendje – e lëre më të interesohej për mënyrën se si flisnin. Vetëm më vonë ata arritën të zinin një territor të konsiderueshëm dhe një zonë gjuhësore. Shqipja tani është gjuha shumicë jo vetëm në Shqipëri, por edhe në pjesën më të madhe të Kosovës dhe pjesë të Maqedonisë dhe Malit të Zi. Më tej, ka pakica të lashta shqipfolëse në Greqi, Itali, Turqi dhe pothuajse në të gjitha vendet e Ballkanit.
Por mjaft për këtë – në fund të fundit, kush mund të interesohej për historinë e shqipes?
Sigurisht, Norbert Jokli, është një. I ashtuquajturi Ati i Albanologjisë lindi nga prindër hebrenj në Bisenz (sot e njohur si Bzenec, në Republikën Çeke), në 1877. Ai ishte austriak dhe u bë profesor i gjuhësisë indo-evropiane në Universitetin e Vjenës, ku studioi – ndër të tjera – etimologjinë shqipe dhe ndërveprimin gjuhësor midis Greqisë dhe Shqipërisë. Ai ishte i pa martuar, poliglot dhe shoqërisht i ngathët – studiues kryetipik i paraluftës.
Pas aneksimit të Austrisë nga Gjermania Naziste në 1938, Jokl u shkarkua nga universiteti, për shkak të prejardhjes hebraike. Për t’i shpëtuar përndjekjeve të mëtejshme, ai aplikoi për statusin e ‘gjysmë hebreut’, që iu refuzua; u përpoq të merrte një punë jashtë Austrisë, por përpjekjet e tij ishin të kota. Një koleg italian u përpoq ta ndihmojë të transferohej – me gjithë bibliotekën e tij – në Shqipëri, por pa fat. Pastaj, në maj 1942, Jokl u dëbua, ndoshta në një kamp shfarosjeje në Bjellorusi. Pikërisht ajo që ndodhi atje mbetet mister, por një gjë është e sigurt: Jokl vdiq për shkaqe të panatyrshme pikërisht atë muaj, ose menjëherë pas kësaj.
Për dekada, kërkimi i Joklit ishte i harruar; qindra faqe me tekste nga shekujt XVI, XVII dhe XVIII ishin në pritje të dikujt që të tregonte një interes. Ishte sikur, me vrasjen e Norbert Joklit, gjuha e vjetër shqipe mbeti e ve. Gjuhëtarët e huaj kishin pak njohuri për shqipen moderne, dhe aq më pak për gjuhën e vjetër. Dhe në Shqipëri, studiuesit u shmangeshin dokumenteteve. Shqipëria drejtohej nga një diktaturë komuniste dhe studimi i teksteve para-marksiste nuk inkurajohej. Më keq akoma, ato ishin tekste katolike; Shqipëria ishte konvertuar zyrtarisht në ateizëm në 1967. Nazistët vranë ekspertin kryesor të fushës albanologjike sepse nuk u pëlqente besimi i tij; dhe komunistët injoruan tekstet kryesore historike sepse nuk u pëlqente besimi i njerëzve që i kishin shkruar.
Që nga fillimi i viteve 1990, Shqipëria ka bërë rrugën e saj në normalitet. Njerëzit lejohen edhe një herë të interesohen për të kaluarën e tyre dhe për historinë e gjuhës së tyre. Por kush do ta kënaqë kuriozitetin e tyre? Studiuesit vendas që dëshirojnë të studiojnë librat e vjetër përballen me pengesa të jashtëzakonshme. Mungesa e fondeve është një prej tyre, por natyra katolike e teksteve mbetet gjithashtu një çështje. Të rritur si ateistë, brezi aktual i studiuesve ka pak njohuri për çështjet fetare; për më tepër, në këtë pjesë të botës ku krishterimi i dha udhë Islamit shekuj më parë.
As nuk ka shumë interes nga jashtë. Këto ditë, një propozim kërkimor pa perspektivë të ndonjë përfitimi ekonomik ndikon pak për të hapur apetitet e fuqive akademike. Por siç provoi Jokli, një njeri i vetëm nganjëherë mund të sjellë në jetë një fushë kërkimore. Dhe tani një tjetër albanolog ka marrë hovin. Emri i tij është Joachim Matzinger, dhe së bashku me udhëheqësin e ekipit të tij, indo-evropianistin Stefan Schumacher, kanë vendosur përsëri tekstet e Joklit nën mikroskop; dhe kanë arritur të nxjerrin prej tyre disa njohuri të reja befasuese. Gjuha shqipe, thonë ata, rezulton të jetë origjina e shtesës së artikujve në fund të emrave dhe burimi i një numri të mirë të fjalëve huazuese në shumë gjuhë të Ballkanit.
Jokli pa dyshim që do të kishte qenë krenar të dëshmonte përfaqësimin e parë të plotë të sistemit të shqipes së vjetër në formën e leksikut, që pritetet të dalë në përfundim të kërkimit. Duke iu kthyer studimeve të Joklit rreth 75 vjet më parë, Matzinger dhe Schumacher të Universitetit të Vienës po punojnë për një fjalor toponimesh, dhe po përpiqen të sigurojnë një themel për të gjitha hetimet e ardhshme në sistemin verbal të shqipes. Gjithashtu kjo përpjekje e tyre do të rezultojë e paçmuar për studimet indo-evropiane dhe gjuhësinë në tërësi.

SHKOLLA SHQIPE E LOZANËS DHE SHQIPTARËT NË ZVICËR

June 16, 2021 by dgreca

Anita Duriçi, mësuese në shkollën shqipe të Lozanës në Zvicër rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Zvicër nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe. Me Anita Duriçin bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol Paja.

SHKOLLA SHQIPE E LOZANËS NË ZVICËR

Jam e lumtur që sot po ju flas për shkollën e Lozanës që sapo kemi hapur dhe është shkolla më e fundit e hapur në rrjetin e shkollave të gjuhës shqipe në Zvicër. Shkolla Shqipe në Zvicër ka 51 klasa me mbi 800 nxënës të rregullt në të gjithë Zvicrën dhe synohet hapja e shkollave të reja. Kjo shkollë edhe pse është hapur gjatë muajit Prill 2021 dhe ka një numër jo shumë të madh nxënësish, është një qendër pasioni për mësimnxënie dhe mësimdhënie të gjuhës shqipe. Mosha e nxënësve varion nga 7 në 12 vjeç dhe urojmë e shpresojmë që të shtohet edhe një grupmoshë më e rritur gjatë hapjes së vitit shkollor 2021-2022, ai i moshës 12-15 vjeç. Edhe shkolla e Lozanës ashtu si të gjitha shkollat shqipe në Zvicër po përdor tekste shkollore, të cilat na kanë ardhur nga Ministria e Arsimit e Republikës së Shqipërisë dhe Ministria e Arsimit e Republikës së Kosovës. Ne po punojmë në bazë të kurrikulës së përbashkët Shqipëri – Kosovë dhe vetëm para disa ditësh është konfirmuar që Kosova dhe Shqipëria kanë formuar një grup pune për hartimin e teksteve të gjuhës shqipe, të cilat i plotësojnë standardet e nevojshme për ngritje të cilësisë në mësimdhënie por mbi të gjitha të mësimnxënies. Urojmë më të mirën për të gjithë si për nxënësit por edhe për ne mësuesit.

ORGANIZIMI NË KANTONE I MËSIMIT SHQIP DHE HISTORIA E SHKOLLAVE SHQIPE NË ZVICËR

Në mënyrë që ju të krijoni një ide të qartë me duhet të theksoj se Zvicra ka 26 kantone dhe shkolla shqipe ka hapur klasa në më shumë se gjysmat e kantoneve të saj, më saktësisht në 14 prej tyre. Lozana si kryeqytet i kantonit të Vod-it( Vaud) ka një numër të madh të komunitetit shqiptar i cili është i integruar prej dhjetëra vitesh. Në dukje, hapja e shkollave shqipe duket diçka jo shumë e vështirë por në të vërtetë nuk është aspak e lehtë sepse çdo kanton i Zvicrës funksonion si shtet dhe ka ligje, rregullore, sistem të ndryshëm nga kantonet e tjera. Për hapjen e një shkolle duhet organizim perfekt dhe hapja e saj është rezultat i punës së shumë instancave. Si fillim është rezultat i nismës së shtetit shqiptar për përhapjen e gjuhës shqipe kudo ku ndodhet disapora shqiptare, duke vazhduar me punën e palodhshme të Ambasadës së Shqipërisë në Bernë dhe Ambasadës së Kosovës. Dhe pesha kryesore më pas bie mbi kordinatorin Z. Vaxhid Sejdiu i cili jo vetëm kordinon të gjithë punën, mësuesit, dhe bën të mundur hapjen e shkollave por unifikon të gjithë komponentët (ambasada, kantone, mësues, nxënës, prindër). Për të vazhduar më tej me punën e ne mësuesve të cilët duhet të ftojmë prindërit që të regjistrojnë fëmijët në shkollën shqipe dhe ta bëjmë të njohur kudo ekzistencën e shkollës, të japim mësim të gjuhës dhe të kordinohemi me mësuesit e tjerë në mënyrë që gjithcka të ecë me të njëjtin hap. Unë dhe kolegët e mi, mësuesit e SHSHZ që janë ndër mësuesit më të përgatitur dhe përkushtuar në diasporën shqiptare në Zvicër, jemi të përzgjedhur në bazë të aftësive tona sepse jemi të kualifikuar për detyrën e rëndësishme që kemi marrë përsipër. Nuk dua që të mburrem por deri më tani gjithçka po funksionin siç duhet dhe rezultatet e punës së Ambasadorit të Shqipërisë në Zvicër Z. Gjoni, të kordinatorit dhe sigurisht të gjithë ne mësuesve, po japin frytet e tyre duke qenë se janë hapur mbi 50 shkolla vetëm në dy vite dhe niveli i mësimdhënies dhe i kurrikulave po rritet dita ditës së bashku me numrin e nxënësve që janë të interesuar që të mësojnë shqip.

SFIDAT E MËSIMIT SHQIP MES TEKNOLOGJISË, PANDEMISË DHE VËSHTIRËSIA E FËMIJËVE ME DY GJUHË

Unë mund të them që është një lloj kënaqësie që të jap mësim në një vend si Zvicra, vend në të cilin fëmijët janë të detyruar të mësojnë dhe flasin të paktën dy nga katër gjuhët e konfederatës së Zvicrës. Duke qenë kështu, ata mësohen që të vegjël me konceptin e dygjuhësisë apo trigjuhësisë. Në një farë mënyre mësimi i shqipes vjen natyrshëm dhe mund të bëhet më i lehtë kur kemi nxënës që flasin gjermanisht, frengjisht apo italisht në të njëjtën kohë. Por në anën tjetër, të mësuarit i dy gjuhëve apo më tepër në të njëjtën kohë mund të ngadalësojë mësimin e shqipes sepse konceptet, fjalët e reja, gramatika përzihen në trurin e të vegjëlve dhe na duhet një aftësi e veçantë që të mund t’jua ngulisim gjuhën shqipe, të pastër dhe të qartë. Pandemia e ka vështirësuar punën për të gjithë, duke filluar nga mbarëvajtja dhe organizimi i mësimit, distanca ndërmjet nxënësve, mbajtja e maskave, organizimi i grupeve dhe klasave me pak nxënës deri tek organizimi i mësimit online. Megjithatë, kjo gjë nuk i ka penguar nxënësit që të mësojnë, apo ne mësuesit që të shpjegojmë dhe organizojmë mbledhjet online. Pandemia nuk na ka ndaluar as që të organizojmë aktivitete sepse më 30 maj SHSHZ organizoi aktivitetin për festën e 1 qershorit “Shkolla Shqipe – Zvicër 2021”, organizim i cili për herë të parë u zhvillua online në platformën “Zoom”. Në këtë konkurs morën pjesë një numër i madh nxënësish, rreth 130 nxënës, në tre disiplina, lexim, recitim dhe këndim, nga ku dolën tre fitues në çdo disiplinë. Ky aktivitet ishte një provë e gjallë e nivelit të mirë të gjuhës nga të vegjëlit që e kanë mësuar gjuhën në DHE të huaj dhe e flasin sikur të ishin rritur në trojet shqiptare. Kjo garë ishte gjithashtu shenjë krenarie për ne mësuesit, organizatorët dhe prindërit sepse fëmijët jo vetëm që kishin mësuar gjuhën dhe kulturën shqipe por tashmë ndiheshin aq të sigurtë sa të mund të garonin në konkurs.

GJUHA SHQIPE SI FORMË E IDENTITETIT KOMBËTAR

Unë nisem gjithmonë me idenë që të njohësh mirë gjuhën tënde dhe për më tepër t’ua mësosh atë të tjerëve e mira është që të njohësh edhe një gjuhë tjetër. Së pari, mësimi i një gjuhe nuk është thjeshtë gjuhë por mësohet kultura, tradita, historia dhe në këtë mënyrë brezi i ri i njeh rrënjët, e njeh prejardhjen e prindërve dhe jo vetëm që ka mundësi të flasë me të afërmit që flasin shqip në trojet shqiptare, shoqet e shokët por rritet atdhe-dashuria, rritet patriotizmi, formohet karakteri dhe gjuha ështe një element tepër i rëndësishëm në formimin e identitetit kombëtar. Së dyti, mësimi i shqipes është tepër i rëndësishëm sepse do ju mundësojë fëmijëve shqiptarë që të kuptojnë më mirë gjuhën e kantonit ku po jetojnë (gjermanisht, frengjisht, italisht) apo gjuhën e vendit ku jetojnë kudo në botë. Kjo për shkak se alfabeti shqip ka 36 shkronja dhe shqiptimi i tyre do t’i ndihmojë të rinjtë që të mësojnë gjuhët e tjera të huaja që kanë më pak shkronja dhe fonema. Dihet tashmë që për shumë arsye, shqiptari ndër shekuj ka migruar në DHE të huaj por falë mundit të madh të secilit është bërë e mundur ruajta e gjuhës, kulturës shqipe dhe identitetit shqiptar dhe sot brez pas brezi fëmija i shqiptarit e quan veten shqiptar. Kjo është gjuha, kur mësojmë një gjuhë njohim një botë tjetër, kur mësojmë gjuhën e nënës mësojmë se kush jemi në të vërtetë dhe na lejon që të jemi vetvetja por njëkohësisht të pranojmë tjetrin dhe të kuptojmë veten, kështu bëhemi më mendjehapur dhe për rrjedhojë bëhemi qytetar të denjë të botës.

BASHKËPUNIMI PRINDËR-NXËNËS DHE E ARDHMJA E SHKOLLËS SHQIPE

Punët e mira bëhen me kontributin e të gjithëve, duhet së pari që prindërit të ndërgjegjësohen për vlerën e mësimit të shqipes dhe t’i japin asaj rëndësinë që meriton. Në këtë formë shkolla shqipe do krijojë vatër në çdo qytet, fshat, kanton të Zvicrës ku ka shqiptarë dhe fëmijët do të rriten me një bazë të mirë të kulturës dhe gjuhës shqipe që do ju shërbejë në jetë. Si mësues por jo vetëm, ne kemi detyrën që t’ua sqarojmë organizimin e shkollës prindërve dhe t’u tregojmë mundësitë dhe përparësitë që ofron mësimi në gjuhën amtare. Shkolla e Lozanës si më e reja ka si qëllim që të rritet në numër klasash dhe nxënësish. Gjithashtu kemi si qëllim dhe po bëhet përpjekje që të hapim shkolla edhe në qytete të tjera të kantonit të Vod-it (Vaudit) në mënyrë që të gjithë fëmijët shqiptarë të kenë mundësinë të arsimohen edhe në shqip. Personalisht po bëj të pamundurën që nxënësit e mi të mësojnë dhe të argëtohen duke mësuar, kurrikulat kur i ndërthurim me një metodologji të përshtatur për secilin, ndihmojnë fëmijët që ta përthithin më mirë mësimin dhe të duan të vijnë në shkollë. Komunikimi me prindërit është shumë i mirë dhe ata kanë interes për atë çfarë bëjmë dhe mbarëvajtjen e fëmijëve të tyre.

NJË PËRSHËNDETJE PËR VATRËN, DIELLIN DHE DIASPORËN SHQIPTARE NË USA

Unë ndihem e nderuar që do të lexohem nga diaspora shqiptare jo vetëm në Zvicër por edhe në SHBA e më gjërë. Jam e lumtur që gjëndem në faqet e gazetës më të vjetër shqiptare dhe përfitoj nga rasti që t’i përgëzoj shqiptarët kudo ku janë nëpër botë, për arritjet, për ruajtjen e kulturës, gjuhës dhe traditave. Unë ju bëj thirrje të gjithë shqiptareve kudo ku janë, t’u mësojnë fëmijëve gjuhën shqipe sepse kështu mund të integrohemi kudo, duke ruajtur identitetin tonë. I ftoj ata t’i inkurajojnë fëmijët që të njihen me kulturën dhe historinë e Shqipërisë, të mësojnë sa më shumë gjuhë të huaja, të njihen sa më tepër kultura e mentaliteti sepse vetëm kështu do të rrisim qytetarë të denjë për familjen, për shoqërinë, Shqipërinë dhe e ardhmja do jetë më e mirë.

KUSH ËSHTË ANITA DURIÇI

E quaj detyrim që lexuesit ta dinë se kush i ka thënë fjalët e mësipërme, për këtë arsye po i them dy fjalë. Aktualisht jam mësuese e Shkollës Shqipe në Zvicër por njëkohësisht punoj që prej 2018 si përkthyese për sistemin gjyqësor në kantonin e Vod-it ( Vaud). Përpara se të vija në Zvicër kam qenë aktive në Shqipëri, ku kam patur kënaqësinë të jepja kontributin tim në Ministrinë e Kulturës, pranë ambasadës së Francës në Shqipëri dhe Aleancës Franceze. E rritur në një familje mësueseje dhe piktori, jam aktive gjithashtu në fushën e artit, pikturës dhe librit. Përsa i përket edukimit tim, për mua ka qenë gjithmonë e rëndësishme që të kem një kulturë të përgjithshme të plotë dhe kjo gjë më ka shtyrë që të kem interes për shumë fusha në jetë. Jam lindur në Tiranë, kam përfunduar studimet në Fakultetin e Gjuhëve të Huaja në Universitetin e Tiranës ku jam diplomuar në bachelor dhe master për gjuhë dhe kulturë frenge për të vazhduar më tej me një master të dytë në universitetin e Lozanës në Zvicër, në degën e Shkencave të Komunikimit dhe Linguistikës dhe njëkohësisht kam bërë specializime të ndryshme në fusha të ndryshme që lidhen me artin, kulturën, trashëgiminë dhe gjuhët në universitete të ndryshme të Evropës.

HIPOKRIZIA SHQIPTARE ME VIKTIMAT E KOMUNIZMIT

June 16, 2021 by dgreca

Nga Frank Shkreli/

Fondacioni Përkujtimor i Viktimave të Komunizmit është një organizatë anti-komuniste jo-fitimprurëse këtu në Shtetet e Bashkuara, me qëndër të Washington, e themeluar me një akt të Kongresit, në vitin 1993, “Me qëllim për të edukuar Amerikanët rreth ideologjisë, historisë dhe trashëgimisë së komunizmit”. Ky është misioni i këtij fondacioni, me moton e veprimit, “Për të mësuar të Vërtetën – Për të kërkuar Drejtësinë – Për të ruajtur Kujtesën”.

Për pothuaj tre dekada ky fondacion ka zhvilluar një veprimtari të dendur për të edukuar dhe për t’i kujtuar– rinisë dhe publikut amerikan në veçanti, por edhe vizitorëve ndërkombëtarë në kryeqytetin e Shteteve të Bashkuara — krimet barbare të komunizmit gjatë shekullit të kaluar dhe më vonë, krime të kryera në më shumë se 40-vende të botës të sunduara dikur due sot nga regjime komuniste.

Ashtu si çdo vit ç’prej themelimit edhe sivjet, Fondacioni Përkujtimor i Viktimave të Komunizmit — para Monumentit të Viktimave të Komunizmit në Washington në kushtuar më shumë se 100-milionë viktimave të komunizmit në botë — zhvilloi ceremoninë përkujtimore vjetore, të premtën që kaloi. Kjo ceremoni vjetore zhvillohet në në këtë ditë, në kujtim të vizitës së ish-Presidentit amerikan, Ronald Reagan në Berlin më 12 Qershor, 1987 dhe thirrjes së tij të famshme tashti, drejtuar udhëheqsit të atëhershëm sovjetik: “Z. Gorbaçov, shembe këtë mur”, një referencë kjo ndaj murit që kishte ndarë për 30-vjet Berlinin — në atë atë lindor (komunist) dhe perëndimor (demokratik) — e që konsiderohej edhe simbol i të gjithave të këqiave të komunizmit dhe i luftës së ftohtë për tre dekada.

Të premtën që kaloi, Fondacioni Përkujtimor i Viktimave të Komunizmit organizoi edhe sivjet ceremoninë para Memorialit, i ngritur në vitin 2007 jo larg godinës së Kongresit, kushtuar viktimave të komunizmit në botë ku morën pjesë përfaqësues të 16 ambasadave të vendeve ish-komuniste në Evropë si dhe një numër organizatash nga ish-vendet e robëruara komuniste. Ceremonia e 14-të e emërtuar si “Roll Call of Nations Wreath Laying Ceremony” është një ceremoni gjatë të cilës, historikisht, për çdo vit ambasadorë dhe diplomatë të vendeve ish-komuniste vendosin kurora me lule pranë Memorialit të Viktimave të Komunizmit botëror në kryeqytetin amerikan, në kujtim të mbi 100-milionë viktimave të komunizmit ndërkombëtar, anë e mbanë botës, përfshir Shqipërinë dhe Kosovën.

Me të vërtetë u ndjeva shumë mirë shpirtërisht por dhe krenar si shqiptar kur sivjet i pashë dy kurora midis dyzina sosh, njëra nga ambasada e Republikës së Shqipërisë dhe tjetra nga ambasada e Republikës së Kosovës – ashtu krah për krah njëra tjetrës (siç mund të shikoni foton më poshtë) para një Memoriali në Kryeqytetin e Shteteve të Bashkuara, kushtuar viktimave të komunizmit anë e mbanë botës. Por, fatkeqësisht, fillova shpejt ta humbas krenarinë për këtë akt njerëzor të dy ambasadave shqiptare ndaj viktimave të komunizmit botërorë përfshir viktimat komuniste në trojet shqiptare, një akt që duhet të vlerësohet pa marrë parasysh nëse e kanë bërë me ose pa lejen e Ministrive të tyre përkatëse.

Sa bukur që dy ambasadat shqiptare renditen më përfaqësi të tjera nga vendet ish-komuniste për të kujtuar viktimat komuniste, por sa sa ironik, në mos hipokrit ky akt, thashë me vete që përfaqësitë diplomatike shqiptare në Washington vendosin kurora me lule para një monumenti amerikan kushtuar viktimave të komunizmit — në një vend si Amerika, e cila nuk ka vuajtur kurrë nga komunizmi, por që në Shqipëri dhe në Kosovë, të cilat kanë vuajtur nga komunizmi më shumë se çdo vend tjetër në Evropë dhe në botë – jo vetëm që nuk gjenë ndonjë monument të ngritur kushtuar dhjetra mijëra viktimave shqiptare të komunizmit. Sa mirë do të ishte nëqoftse të afërmit e atyre viktimave shqiptare të komunizmit — eshtrat e të cilëve as nuk dihet se ku janë hedhur a varrosur — por ku të afërmit e tyre ose të interesuarit mund të vendosnin një kurorë me lule të pakën për ti kujtuar ata në data me rëndësi të kujtimit të tyre, si kjo në Washington javën që kaloi, por edhe në data të tjera gjatë vitit kushtuar kujtimit të viktimave të komunizmit, sidomos në Evropë, por edhe në botë, përfshir Shtetet e Bashkuara dhe Kandanë, të cilat nuk kanë vuajtur kurrë nga komunizmi.

Në Shqipëri dhe në Kosovë nuk ka asnjë date për të kujtuar viktimat e komunizmit – por nuk ka as monumente kushtuar viktimave shqiptare të komunizmit në asnjërin vend – ndërkohë që me autorizimin e autoriteteve vendase janë ndërtuar madje edhe natën për terr monumente dhe gjen kudo memoriale kushtuar të huajve, turqëve, grekëve e sllavëve. Turpi i mbuloftë këto autoritete të cilat jo vetëm nuk kujtojnë viktimat e komunizmit në Shqipëri dhe Kosovë – por, në të vërtetë, tallen publikisht me ta, me familjet e tyre dhe me vuajtjet e tyre. Kanë kaluar 30-vjet nga shembja e Murit të Berlinit dhe ndryshe nga e gjithë bota tjetër e qytetëruar, Shqipëria dhe Kosova nuk kanë madje as një ditë kushtuar mijëra viktimave të pafaajshme të komunizmit shqiptaro-sllav as monumente në kujtim të tyre, askund në trojet shqiptare.

Klasa politike shqiptare e të gjitha ngjyrave ka vazhduar për 30 vjet tashti, të hesht, ta paraqesi dhe ta shtrembërojë çështjen e viktimave të komunizmit sipas interesit dhe trillimeve të rastit duke bërë premtime, por pa asnjë vullnet as dëshirë për tu përballur me të kaluarën komuniste as me krimet e regjimit komunist të Enver Hoxhës. Jemi mësuar me talljet, me gënjeshtrat dhe me premtimet boshe të radhës nga përfaqësues të ndryshëm të politikanëve shqiptarë — pozitë e opozitë — sidomos të përfaqsuesve të kulturës së vjetër komuniste, ose gardës së vjetër komuniste, e cila ka mbizotëruar për tre dekada politikën shqiptare të këtij tranzicioni të pa fund. Edhe këta pretendojnë të bëjnë shtet?!

Shteti nuk bëhet me mendësi komuniste. Demokracia nuk zhvillohet me mentalitet momunist dhe as liria nuk vendoset me ligje për kufizimin e lirisë, si për shembëll të lirisë së shtypit. Ashtu siç as drejtësia nuk mund të vendoset nga ish-prokurorë dhe ish-gjykatës të komunizmit, disa prej të cilëve kanë gisht në dënimet e viktimave të pafajshme të komunizmit. madje as atëherë kur ata kanë mbështetjen e turpshme dhe pa rezerva të ambasadave më të mëdha përendimore.

Ironi, hipokrizi, a po diçka tjetër qoftë, unë e shikoj si shenjë shpresëdhënse vendosjen e kurorave me lule (me leje ose pa leje të qendrave) nga dy ambasadat shqiptare pranë Memorialit Përkujtimor të Viktimave të Komunizmit ndërkombëtar në Washington, të premtën që kaloi, në prani të një numri diplomatësh dhe përfaqsuesish të oganizatave të ndryshme ndërkomblëtare. Duke shpresuar se diçka mund të bëhet edhe në trojet shqiptare për të kujtuar mijëra viktimat e komunizmit shqiptar, anë e mbanë trojeve shqiptare, me besimin se e vërteta sado që të mbulohet nga errësira, më në fund gjithmonë triumfon. Sepse, “Për një kohë tepër të gjatë e vërteta e asaj që ka ndodhur është përfolur në heshtje, e mbuluar me terr. Por vetëm e vetëm pse historia ka heshtur për ato që kanë ndodhur, nuk do të thotë se (masakra) nuk ka ndodhur. Dhe ndërsa terri mbulon shumë gjëra, ai nuk shlyen asgjë, asgjë! Disa krime e padrejtësi janë aq djallëzore, aq të tmershme dhe shokuese, sa që ato nuk mund të mbulohen nën tokë, pa marrë parasysh sa mund përpiqen disa njerëz për të bërë një gjë të tillë.” (Nga fjalimi i Presidentit Joe Biden me rastin e 100-vjetorit të masakrës në Tulsa të shtetit Oklahoma me 1 Qershor, 2021.)

Ka ardhë koha që Tirana dhe Prishtina zyrtare të veprojnë “në anën e duhur të historisë”, të bashkohen me botën e qytetëruar perëndimore dhe të përballen me krimet e komunizmit dhe me historinë e turpshme të regjimeve komuniste, anë e mbanë trojeve shqiptare. Është i nevojshëm një reflektim i thellë nga autoritetet më të larta dhe mëshirë njerëzore nga të gjithë të pyesni veten PSE ndodhën këto krime dhe PSE heshtni për 30-vjet tranzicion?! Cilën rrugë do të ndjekë kombi shqiptar, rrugën e vlerave bazë njerëzore të respektit për jetën e njeriut, të lirisë dhe demokracisë perëndimore, apo rrugën e përcaktuar 85-vjetë më parë nga një ish-diktator komunist sllavo-aziatik, pasojat e regjimit të të cilit shihen dhe preken ende anë e mbanë vendit dhe mëtej.

May be an image of text that says 'Fourtnth Annual ROLL CALL of NATIONS Wreath Laying Ceremony FRIDAY, JUNE 11, 2021 9:00 AM'

Kurorat me lule nga Ambasada e Republikës së Kosovës dhe Republikës së Shqipërisë, të vendosura rreth Monumentit Përkujtimor të Viktimave të Komunizmit në Washington të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, një vend ku nuk ka sunduar kurrë komunizmi – ndërkohë që në Shqipëri dhe në Kosovë ku regjimet komuniste të Enver/Titos shkaktuan mijëra viktima të pafajshme – vetëm e vetëm se konsideroheshin kundërshtarë të regjimeve të tyre, ndër më të egrat në botë.

Foto e pjesëmarrësve në ceremoninë e vendosjes së kurorave nga diplomatë everipian-lindorë në Washington