• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for December 2021

Urim i Shoqatës se Intelektualëve shqiptar ” Trojet e Arbrit “nga diaspora, me rastin e vendosjes se bustit të Monsinjor dr. Zef Oroshit në Lezhë

December 14, 2021 by s p

Nue Oroshi, kryetar/

 Të nderuari familjar të Monsinjor dr . Zef Oroshit – dy djemtë e vëllezërve, Gjon e Nikollë Prendi me djemtë e nipat të tyre: I nderuar biograf i katër veprave enciklopedike për Monsinjor dr. Zef Oroshi –Tomë Mrijaj; I nderuari dr. dom Nikë Ukgjini Famullitar i Kuklit-koordinator i këtij projekti; I nderuar Kryetar i Klubit Letrar ” Ndoc Gjetja ” në Lezhë, Viktor Gjikolaj.

  Shoqata e Intelektualëve shqiptar ” Trojet e Arbrit ” me gëzim e mori lajmin se më datën 13 dhjetor 2021 në Lezhën e Gjergj Kastriotit do të vendoset busti i priftit, atdhetarit, studiuesit dhe themeluesit të kishës së parë katolike shqiptare me emrin ” Zoja e Këshillit te Mirë ” që sot mbanë emrin ” Zoja e Shkodrës” në Nju Jork. Jeta e Monsinjor dr. Zef Oroshit ishte një jetë e cila ishte e gërshetuar në mes të dijes ku u shqua si shkencëtar, në mes të atdhetarizmit ku nuk iu dorëzua mortajes komuniste por doli në malet dhe shkrepat e Mirditës dhe me pushkë në krah e uratë në dorë e luftoi komunizmin bolshevik duke ju prirë qetave në Male të Mirditës krahas luftëtarëve të lirisë që udhëhiqeshin nga Kapidan Mark Gjon Marku, Kapidan Ndue Gjon Marku, Kapidan Llesh Gjon Marku dhe me pas nga Monsinjor dr. Zef Oroshi. Monsinjor Zefi gjatë tërë jetës se tij prej dritëjetës e deri tek dritëvdekja rrezatoj dituri, trimëri, humanitet dhe sakrificë. Ai ishte intelektuali dhe euroditi i cili tërë jetën e shkriu për Shqipërinë e me shqiptarët. Në Amerikë rrezatoj dritë duke e hapur kishën e parë katolike shqiptare ” Zoja e Këshillit te Mirë ” në Nju Jork por edhe duke predikuar fjalën e Zotit tek shqiptarët e mërguar në Amerikë. Ai krahas fjalëve të Zotit nuk harronte asnjëherë që të predikoj edhe për lirimin e Shqipërisë nga mortaja e kuqe komuniste. Shoqata ” Trojet e Arbrit ” tani e 18 vjet me radhë ka botuar në 20 veprat enciklopedike deri me tani disa studime shkencore që kanë të bëjnë me jetën dhe veprimtarinë atdhetare e fetare të Monsinjor dr. Zef Oroshit. Të përshkruara me një hollësi të mendjes dhe të pendës me aq dashamirësi dhe besëtari nga atdhetari dhe publicisti Tomë Mrijaj. Toma është biografi i katër veprave shkencore për Monsinjor Oroshin. Ai gjithashtu ishte edhe kumar i Monsinjor dr. Zef Oroshit dhe njeriu me i besuar i tij në Amerikë, i cili i qëndroi afër deri në momentet e fundit të jetës së tij duke u kujdesur pas vdekjes së tij, që të mbledh dhe të botoj me një përkushtim të madh veprat e Monsinjor dr. Zef Oroshit, ku edhe vet e bëri financimin e këtyre veprave enciklopedike. Të nderuar pjesëmarrës, Rikthimi i Monsinjor dr. Zef Oroshit në bronz në Lezhën e Gjergj Kastriotit është një fillim i mbarë që në të ardhmen të kthehen në bronz edhe shumë bashkëluftëtar të Monsinjor Mons. Zef Oroshit që ndanë rezistencën e përbashkët në malet e Mirditës kreshnike dhe heroike. Monsinjor dr. Zef Oroshi dhe bashkëluftëtaret e tij janë heronjtë e vërtetë të shqiptarizmës. Për këta burra gjithmonë dielli ka lindur në perëndimin Evropian e jo në lindjen . Në emër të Shoqatës ” Trojet e Arbrit” ju uron suksese të gjithë pjesëmarrësve të këtij akti ceremonial të vendosjes se bustit të Monsinjor Dr. Zef Oroshit në Lezhë! 

Filed Under: Emigracion

Tallja dhe spektakli – sfida jonë me fëmijët dhe veten

December 14, 2021 by s p

Agim Baçi

Nuk është aspak e lehtë në fakt t’i mbushësh mendjen sot një adoleshenti se sfidat në këtë botë zgjidhen duke besuar më shumë te vetja, pasi në një botë spektakli është gjithnjë e më e vështirë të kuptosh ku ndahet e vërteta me gënjeshtrën. Edhe për mjaft të rritur nuk është kaq e thjeshtë të dallohet ky hendek. Madje ka shumë të rritur që nuk kanë mundur të shohin kurrë asgjë as te vetja e as te tjetri edhe pasi janë rritur dhe janë bërë prindër. Ndoshta kjo vjen pikërisht se kurrë nuk kanë guxuar ta kundërshtojnë ligësinë që na mbjell në shpirt tallja që i bëjmë tjetrit, apo netët pa gjumë kur dikush është tallur apo na ka fyer ne të rriturit apo fëmijë tanë. Aq më shumë duhet të shqetësohemi sot, kur përmes telefonave, internetit e gjithçkaje tjetër që transmeton gjendjen dhe fjalët tona, tallja nuk mbetet thjesht jona, por bëhet publike, shpërndahet duke tronditur këdo, sidomos të vegjlit, adoloshentët, që nuk arrijnë të kuptojnë fuqinë e gabimeve të çastit, sidomos të gabimeve që kanë të bëjnë me botën e tyre në rritje e plot enigma për mendjen dhe trupin e tyre.Në fakt, çdo qytet në botë ka shpirt dhe shpirti i qytetit janë fëmijët tanë dhe miqtë e tyre. E nëse ne të rriturit jemi treguar të pakujdesshëm që të mbajmë qytetet ku jetojmë me një shpirt të pastër, me njerëz që të adhurojnë të mirën, apo që kemi heshtur përpara së keqes së përditshme, atëherë mundet që këtë pakujdesi tonën, këtë gabim tonin, ta ndreqim me fëmijët tanë, duke i mësuar se e keqja dhe tallja nuk mund të jenë të admirueshme. Sepse, nëse jetojmë në një qytet me zemra të errësuara dhe që humbin besimin se ia vlen të jetosh duke menduar dhe vepruar mirë, atëherë askush nuk do ndjehesh kurrë i qetë, e aq më pak i gëzuar që po jeton këtu.Shpesh njerëzit justifikohen se nuk kanë faj përballë së keqes, sepse besojnë se vetë nuk kanë bërë ndonjë gjë të keqe. Por në jetë ka gabime nga veprimet, aq sa ka edhe nga mosveprimet. Sepse shumë gjëra ndodhin kur ne mbyllim sytë ndaj talljes së një shoku apo një shoqeje, ndaj vjedhjeve, ndaj së keqes apo ndaj së ligës, duke mos e ditur se ajo është errësira jonë, që na mbulon të gjithëve e na pengon të lëvizim drejt një vendi me dritë.

Filed Under: Analiza

Dr. Irina Levin’s Exclusive Interview with Dielli

December 14, 2021 by s p

Rafaela Prifti/


Dr. Levin is a US scholar whose work and research center on migration with multi-layered considerations ranging from politics to semantics highlighting the role of anthropologists in understanding what is at stake for our society. As a Language Expert, Dr. Levin is proud of her involvement with the long running Albanian language program and the ASU’s Melikian Center relationship with the University of Prishtina.

You received your PHD from New York University and then taught as Adjunct Assistant Professor in the Anthropology Department at Queens College, CUNY in 2017. After New York, you joined the Melikian Center at Arizona State University as a postdoctoral fellow. In the words of T. S. Eliot “Home is where one starts from.” Where did you start from?


I started out from Belarus, which was still part of the Soviet Union when I was born and when my family began our journey to the US in 1988. As an immigrant kid in Brooklyn, I wanted to get as far away from that home as possible and just be an American. I resented having to speak Russian with my grandparents and I did not have any Russian-speaking friends at school. But home exerts a pull, even if that pull does not take the form that one would expect. As a college student in Saint Louis, I became interested in anthropology and as an anthropology major, I did an anthropology internship at the International Institute of St. Louis, a refugee resettlement agency. There, my supervisors looked to put my Russian skills, which were probably at their lowest point, to good use with a group of people that were being resettled in the US for the very first time. These people were Ahiska Turks/Meskhetians, specifically those who had been living in Russia’s Krasnodar region since the late 1980s. They had been denied many basic rights, including the rights to officially marry, own property, graduate from state institutions, etc. I learned that all of these are rights were denied them via a denial of their right to citizenship. That was a very compelling problem for me and probably why I turned to this project when I decided to pursue a PhD in Anthropology.

What about the current situation in Belarus?

These days, I try to follow events in Belarus as closely as possible and would like to go back, possibly for a longer stay, when Belarusians have been successful in their efforts to oust Lukashenko. The former president has clung to power by falsifying the results of the August 2020 election and threatening, imprisoning, exiling, and torturing members of the opposition, journalists, and ordinary people.

Do you believe that you chose anthropology or it chose you? What attracted you first to the anthropological studies?

My interest in anthropology began with an interest in non-human primates. I loved my biological anthropology classes and fully believe that the discipline chose me. In fact, I started out as a psychology major and it was my very first anthropology class that drew me in. I think that it was actually my internship at the International Institute that caused me to change to cultural anthropology.
In your presentation on the Bursa city museum of migration in Turkey (BIHM), you raise a number of important issues starting with “a politically neutral” vision of migrants and migration constructed by migration museums,” which scholars have noted presents a “striking mismatch between [museums’] valorization of immigration …and the political discourse and proposed legislation around limiting opportunities for immigrants.” So, is the Bursa museum an isolated case or is it representative of a distinct and nowadays familiar pattern?

I think the BIHM is an interesting representative of a familiar pattern. State-funded migration museums all over the world tend to celebrate the state-approved version of migration, while at the same time excluding or casting aspersions on human movement that falls outside of whatever those legal and ideological boundaries happen to be. Their pedagogical mission is to send visitors home with an understanding of (some) migrants’ struggles and an appreciation of (some) migrants’ contributions. The museums are, on the face of it, pro-immigrant. And yet, they give people a very powerful script for rejecting certain migrant communities, pushing for more restrictive immigration laws, etc., while insisting that they are actually pro-immigrant.BIHM’s attempt to pull Syrian refugees into the circle of acceptable migrants is an interesting one and certainly shaped by the AKP’s vulnerability on this issue. They are trying to convince a dubious public, including many of their own supporters, that these people can be productive members of Turkish society. The BIHM is one of their tools for doing so. It’s hard to say at this point whether those efforts have been successful!

It appears Bursa’s migration history from 8,500 years ago up to the present provides a glimpse of Turkey’s ruling party, the AKP’s immigration policy and politics, “priorities and predicaments’ as you put it. What is at stake in ‘historical’ narrations thinly veiled as apolitical by such institutions?

A lot is at stake! Certainly, first and foremost, actual people’s lives are at stake. Again, BIHM is just one instrument for cementing the AKP’s hegemonic notion of migration. I would not even claim that it is a particularly important one. I returned to this museum in the summer of 2019, after my article was published, and it was almost as empty as it was during my first visit. The exhibits had not really changed and the few attempts at updates were not very impressive. Nevertheless, I think it’s a good example of how states attempt to create narratives of the past and the present that are favorable to their political projects. Migrant and minority communities are frequently scapegoats in these efforts. Already vulnerable, they are made even more so when negative representations are so authoritative and prolific.

Your analysis of Turkey’s political climate in the context of the migration history museum paints a fairly accurate description of the controversies in our own backyard. We are and proudly call this land a country of immigrants while at the same time the legislators keep pushing for more restrictive immigration laws.

In the US, many of the most vocal proponents of restrictive border policies proclaim that they are pro-immigrant—but only those immigrants who come the right way. While this statement relies on a lack of understanding of US history and contemporary immigration policy and practice, it carries a certain kind of authority. Like many scholars of migration, I believe that this rhetoric makes life more dangerous for all immigrants and members of ethnic minorities.

Is it fair to say that the case study of Bursa Migration History Museum draws attention to the issue of legitimizing the differentiating of immigrants? Evidently, all immigrants are not created equal: the Ahiska Turks are ethnically Turkish migrants, the Balkans and the Caucasus migration is favored and perceived as “increasing the national strength”, the Syrian refugees are accepted to embrace their Turkish identity, whereas the Armenians are made a cautionary tale.

Exactly! This is, in some ways, a function of all museums. Art museums attest to the fact that not all art was created equal. What is included and what is excluded, and how certain things are included (what is written about them on information labels, where they are placed in the space of the museum, whether they are shown in isolation or as part of school, etc.) are reflections of aesthetic judgments. These judgments are shaped by culture and they change over time, but at any particular point in time, they are presented as authoritative. Members of the general public enter art museums relying on the curators to show them what real art looks like. Most people don’t have the time or inclination to look into it further, so they take the museum’s word for it. When it comes to museums that are more socially oriented or, perhaps, politically controversial, some people may come in with their own opinions and question or critique some of what the museum is saying to them. These museums can also change people’s minds. But I think that these museums are at their most powerful when they are reinforcing existing opinions—including their opinions on who is a “real” refugee or the right sort of immigrant. So, at BIHM, members of the Turkish public come in already thinking (having heard it from a wide range of sources, including history books, political debate, family, etc.) that the Armenian minority, both in the early 20th century and in contemporary Turkey, has been ungrateful and unwilling to fit in. When the museum reinforces this notion, it becomes even more powerful, perhaps especially because the museum is generally pro-migrant.

At several historical periods you touched on in your presentation more specifically the Greek Turkish population exchange, Albanians have been impacted on a large scale. Although I understand the geography and connection with the Ottoman Empire puts them “in the favorite status” many families were separated as thousands were displaced on account of religion being considered equal to ethnicity or nationality. Have you come across such stories or accounts in your line of work?

I have not, but that only reflects my relatively limited reading on this population exchange. I would certainly be interested in learning more about it.

Given the disinformation dynamic that is prevalent online and exacerbated by certain interest groups, what are the resources available to migration advocates or advocacy groups? How valuable is the work of social anthropologists in this regard?

Anthropologists, including some of my colleagues at ASU, already work with migration advocacy groups. I think they would agree that we actually have a lot to learn from the advocates. Anthropologists tend to be better at analyzing the problem than offering practical solutions, but a good understanding of the problem of disinformation would certainly be helpful to everyone.I understand that your “Albanian connection’ stems or starts at the ASU’s Melikian Center. Can you talk about it?

That’s correct. My “Albanian connection” really began with Linda Meniku. In 2019, I observed a few of her Albanian classes and attended Albanian culture night. Later on, I would also meet members of the Albanian and Kosovar Albanian communities here in the Valley who are also board members of the Melikian Center. They are wonderful people and extremely supportive of our Albanian program and the Melikian Center’s longstanding relationship with the University of Prishtina. The Melikian Center also started a reading group during the pandemic. We read the literature of the Critical Languages Institute’s languages in translation. Last spring, we got to read and discuss Ismail Kadare’s The File on H, which I thoroughly enjoyed. Over the past three years I have also gotten the chance to meet some of the students who studied under Linda, including ASU undergraduate students, graduate students from universities across the country, and professionals from across the world. They have been some of the most interesting and ambitious students at CLI. All of this has made me want to learn more and to visit Albania one day soon.The Critical Languages Institute (CLI) at ASU’s Melikian Center is a national training institute for languages, that offers summer intensive courses and study-abroad programs around the world for students, graduates, researchers and so on.

What is it like to work in this program and with colleagues from Albania and Kosovo like Professor Linda Meniku as the founder of the program?

CLI began over just over 30 years ago, in 1990, teaching just one language—Macedonian. Today, we offer 14 languages, mainly from East Europe and the former Soviet Union. Albanian is one of our longest running languages and Linda Meniku has taught it from the beginning. She is a wonderful colleague. She is warm and supportive of her fellow faculty members. She is highly adaptive, which certainly came in handy when we switched to online instruction during the pandemic. She infuses her personality, including her sense of humor, into her teaching. Her students, and their Albanian skills, attest to just how much she is able to accomplish with complete beginners in just 7 weeks.

For the readers, I’d like to repeat one of your quotes on what language learning is about. It is about being “respectful to understand someone’s culture and language. It’s a positive thing that helps to build relationshipsAfter rwo years of online classes due to the pandemic, CLI is offering summer classes in person for students and professionals interested in learning Albanian, right?

We are excited for students to return to the ASU campus and our study-abroad locations, including Tirana, for the summer 2022 program. We are, of course, working with ASU’s Global Education Office and university leadership to ensure that we take all of the necessary precautions in this still very complicated time.
I thank you for the interview and wish to discuss more of your work in the near future.

Filed Under: Kulture

LEZHA LEGJENDARE NDERON MONSINJOR DR. ZEF OROSHIN – KRONIKË

December 14, 2021 by s p

Nga Frank Shkreli 

A person standing at a podium

Description automatically generated with medium confidenceDitën e hënë me 13 dhjetor, 2021 në Sheshin Gjon Pali II, Rruga Faik Konica në Lezhën legjendare, është zbuluar busti i klerikut të njohur, atdhetarit dhe anti-komunistit të shquar të diasporës shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Mons. Dr. Zef Oroshit. Sa simbolike hapësira e zgjedhur nga planifikuesit e këtij projekti, për të vendosur bustin e Mons. Zef Oroshit në atë vend të identifikuar me këta dy emra të mëdhej: njëri i Kishës Katolike Shqiptare dhe tjetri një prej personaliteteve më të njohura të historisë së Shqipërisë. Dom Zefi ishte adhurues i madh i Papa Gjon Palit II dhe kishte respekt edhe për Faik Konicën, gjithashtu, si një patriot e shkrimtar i pashoqtë.

Pasi unë kam shkruar në të kaluarën për vlerat fetare dhe kontributet kombëtare të Dom Zefit – të cilin e kam konsideruar këshilltar dhe besnik timin sa ishte gjallë — këtë kronikë sot po e përgatisë bazuar në materialet që pati mirësinë të m’i dërgonte Dom Nikë Ukgjini, koordinatori dhe motorri, si të thuash, jo vetëm i këtij projekti të rëndësishëm dhe me vlerë, por edhe autor i shumë nismave dhe projekteve të tjera të karakterit kombëtar e fetar.  Disa prej veprave që ekzistojnë sot, falë angazhimit personal të Dom Nikë Ukgjinit, përfshijnë Qendrën e Poetit Dom Ndre Mjeda në Kukël, të vitit 2014. Dom Nika është angazhuar gjithashtu edhe për restaurimin e dy kishave mesjetare të shek. XIII, me gjurmë të afreskeve të cilat gjendeshin në gjendje të mjerueshme. Pastaj, Kishën në Balldren të Lezhës e ka përfunduar në vitin 2019 dhe atë të Pllanës në vitin 2020. Të gjitha këto dhe të tjera vepra, Dom Nika i ka realizuar pa asnjë ndihmë nga shteti shqiptar, por kuptohet janë mundësuar me ndihmën e donatorëve privatë, jashta dhe brenda vendit. Ndër planet e ardhëshëme të Dom Nikës përfshihet një përkujtimore, që siç njofton ai, është në përfundim e sipër, kushtuar gazullorëve gjatë shekujve, në Dajç të Zadrimës, duke filluar nga figurat e rëndësishme të periudhës së Gjergj Kastrioit,  Gjon e Pal Gazulli, diplomatë të Skënderbeut, e deri të Gjon Gazulli i varur nga mbreti Zog në vitin 1927 e deri tek gjuhëtari Dom Nikollë Gazulli, i pushkatuar nga regjimi komunist i Enver Hoxhës, në famullinë e Shkrelit, në vitin 1946. Ndër planet e ardhëshme të Dom Nikës dhe bashkpuntorëve të tij, përfshihet edhe restaurimi e rindërtimi i Kishës dhe i qelës së Kuvendit të Arbërit.

Sa u përket nismave të  Dom Nikës dhe mbështetësve të tij në fushën e rinovimeve të objekteve fetaro-kulturoro-kombëtare — të rëndësishme për fenë dhe për historinë e Kombit shqiptar — një prej këtyre, pa dyshim, duhet të jetë vepra më e fundit që ai koordinoi, i nxitur sipas tij, nga disa intelektualë të diasporës – e që është vendosja e bustit të Dom Zef Oroshit në Lezhën legjendare, të hënën që kaloi.  Fatkeqësisht, qeveria dhe shteti shqiptar, këto tre dekada, jo vetëm që nuk i ka ndihmuar, por në të kundërtën, ka penguar shpesh restaurimin ose rindërtimin e monumenteve të tilla.  Por, megjithë vështirsitë gjatë procesit të miratimit të vendosjes së bustit të Mons. Oroshit në Lezhë, më në fund, i dashuri dhe i respektuari i gjithë komunitetit shqiptaro-amerikan, Mons. Zef Oroshi, pas 69 viteve të arratisjes së tij nga Shqipëria,  përjetësohet në atdheun e vetë që aq shumë e ka dashur.

Pa pasur mundësi që në një shkrim si ky të pasqyrohen të gjitha kumtesat që u mbajtën me këtë rast të inaugurimit të bustit të Mons. Dr. Zef Oroshit në Lezhë, po përmendi disa.  Kryetari i Bashkisë Lezhë, Z. Pjerin Ndreu i cili përshëndeti përgjithësisht të pranishmit e shumtë. Fjalën kryesore e mbajti Dom Nikë Ukgjini, ndërsa folën gjithashtu edhe Vitor Gjikola dhe Leonora Laçi.  Kishin dërguar letra urimi edhe përfaqsues të mërgatës, përfshir Z. Elmi Berisha, Kryetari i Federatës Pan-Shqiptare Vatra në Nju Jork edhe urimin nga Z. Ndue Oroshi, Kryetar i Shoqatës së Intelektualëve shqiptarë, “Trojet e Arbrit “, nga diaspora. Edhe përfaqsuesi diplomatik i Vatikanit në Shqipëri, i nderuari Luigi Bonazzi, nuk mungoi me urimet e tija me rastin e inugurimit të bustit të Mons. Dr. Zef Oroshit në Lezhë. 

Ndërkohë, Dom Nikë Ukgjini me rastin e zbulimit të bustit të Mons. Zef Oroshit në Lezhë me 13 dhjetor 2021, (që u mbulua nga media vendase dhe nga Zëri i Amerikës, Nderohet monsinjor Zef Oroshi, themeluesi i kishës “Zoja e Shkodrës” (zeriamerikes.com), ndër të tjera, tha se, sot në 109 vjetorin e lindjes, së Mons. Zef Oroshit, si do të ishte ndryshe, veçse një gëzim për të gjithë, kur pas 32 viteve të kalimit të tij në Amshim në qytetin e New Yorkut, nëpërmjet bustit në bronx, përjetësohet në atdheun e tij të dashur, pikërisht, në qytetin e Besëlidhjes në Lezhë, kleriku, intelektuali e atdhetari, Mons. Dr. Zef Oroshi. 

“Nuk është lehtë sot të flitet para kësaj përkujtimoreje, kur kemi parasysh jetën dhe veprën e tij që e kaloi përplot trazira shpirtërorë e fizike” u shpreh Dom Ukgjini dhe shtoi. “Jeta e mundimshme e tij si dhe shumë klerikëve katolikë, kishte filluar që nga koha e kthimit të tij si meshtar i ri nga Roma, në vitin 1940, në Shqipëri, me pas, arratisja e detyrueshme në vitin 1952, për në Jugosllavi, për shkak se mortja e zezë e kishte kapluar gjithë Shqipërinë e në veçanti me persekutimet e klerit katolik në mënyrë të pa mëshirëshme. Gjatë qëndrimit në mes refugjatëve në Itali, nga viti 1954-1960, edhe pse tani e kishte lirinë fizike, brengosjen e mbante në zëmër për Shqipërinë e robëruar nga bolshevizmi komunist. Po kështu shqetësimet dhe dhimbja shpirtërore e përcollën jetën e tij edhe gjatë veprimtarisë në mes emigrantëve shqiptare në Amerikë. Gjatë gjithë kësaj periudhe kohore, për t’i mbajtur shqiptarët të bashkuar dhe të mbrojtur nga asimilimi, Oroshi, do zhvillonte aktivitete të shumta, fetare, kulturore e atdhetare, në Kishë dhe në tribuna të ndryshme kudoqë shqiptarët bashkoheshin. Edhe pse qe i vëzhguar nga sigurimi i shtetit ateist shqiptar, ai kundër sistemit komunist fliste shpesh me mikun e tij Fan Nolin dhe shkruante kudo në shtypin e diasporës shqiptare në SHBA dhe Europë.  Forca, madhështia dhe serioziteti i fjalës së tij, dituria e gjerë dhe e thellë, bënte që ai të gëzonte gjithnjë respektin dhe admirimin e thellë nga të gjithë shqiptaret, pa dallim besimi e ndarje politike”, ka thenë Dom Nikë Ukgjini.

“Ngritja e këtij busti”, u tha të pranishëmve, intelektuali i Lezhës, Vitor Gjikola, “është vlerësim dhe homazh për klerikët e familjet e tyre, që përjetuan kalvarin dramatik të burgimeve, internimeve e persekutimeve, pa fund.  Nderim për jetë veprës së Monsinjor Zef Oroshit, klerikut, atdhetarit e dijetarit të shquar!  Zoti e bekoftë veprën e tij!  Respekt e mirënjohje për familiarët e tij, për qëndresën e tyre heroike ndaj dhunës e persekucionit të diktaturës komuniste”, u shpreh Vitor Gjikola, duke falënderuar  Bashkinë e Lezhës dhe biznesmenin Martin Lleshi, që bënë të mundur ngritjen e bustit.

Dom Nika falënderoi me këtë rast të gjithë ata që bënë të mundur realizimin e këtij projekti, përfshir, “Kryetarin Bashkisë së Lezhës, një dashamirësi i thekshëm i kulturës, z. Pjerin Ndreu”, siç tha ai, “për dhënien e lejës së ndërtimit;  prefektin fjalëmirë, Gjokë Jaku; pronarin e Restorantit Milenium, vullnetmirin, Martin Lleshi; biografin e Oroshit, atdhetarin, Tomë Mrijaj nga Nju Jorku; skulptorin e bustit Sadik Spahia, dhe ata që e mundësuan gjithë këtë vepër, shtoi Ukgjini.  Dy djemtë e vëllezërve të Mons. Oroshit: Gjon e Nikollë Prendi me djemtë e nipat e tyre. Ta gëzojmë këtë vepër më vlera kombëtare, përfundoi përshëndetjen e rastit, Ukgjini në zbulimin e bustit të Dom Zef Oroshit në Lezhë, të henën që kaloi.

Një falënderim i veçantë për këtë vepër të  shklqyeshme prej të gjithë neve — brenda dhe jashtë Shqipërisë — që e kemi njohur dhe bashkpunuar për vite me Mons. Zef Oroshin – i shkon, sidomos, Dom Nikë Ukgjinit të palodhëshëm, siç u shpreh edhe intelektuali Z. Gjikola, “për përkushtimin e lartë të tij, si për çdo punë që ai merr për sipër dhe i shkëlqen!”

Ad multos Annos, Dom Nikë Ukgjini. Zoti të faltë jetë e shëndet!

Frank Shkreli

—————————————————————————————————-

                                     URIM DHE PËRSHËNDETJE ME RASTIN E

                      VENDOSJES SË BUSTIT TË MONSINJOR DR. ZEF OROSHIT 

                                        NË LEZHËN E GJERGJ KASTRIOTIT 

                                                    Nga Frank Shkreli

 I dashur Dom Nikë Ukgjini dhe pjesëmarrës të respektuar në këtë ngjarje historike për të nderuar Mons. Dr Zef Oroshin i shpallur si, “I denjë për t’u përmendur për punë të mira…”, nga Papa Pali VI –24 Janar, 1974. 

Me pa mundësi t’i përgjigjem pozitivisht ftesës së Dom Nikës, ju dërgoj të gjithë ju urimet dhe përshëndetjet e mia më të përzemërta për këtë akt fetar dhe kombëtar – për nderimin që po i bëni dhe për respektin që po tregoni ndaj një të madhi të diasporës shqiptare dhe kombit shqiptar – Mons. Dr Zef Oroshit. Me vendosjen e bustit të tij në Lezhën e besës së Kastriotit, ju po nderoni një shqiptar dhe klerik të madh, por po nderoni edhe veten. U lumtë për realizimin e kësaj vepre fetaro-kombëtare.

Mons. Dr Zef Oroshi, gjatë gjithë jetës së tij në mërgim por edhe në Atdhe — prej ku u detyrua të arratisej nga murtaja komuniste që e ndiqte hap pas hapi për ta kapur të gjallë ose të vdekur. Megjithëkëte, ai i qëndroi besnik të Madhit Zot, Kishës Katolike Shqiptare, Atdheut tonë të dashur Shqipërisë, si dhe idealeve dhe parimeve të shënjta të lirisë dhe demokracisë. 

Lajmi për Vendosjen e bustit të Monsinjor Dr. Zef Oroshit në Lezhë sjellë kënaqësi të madhe — jo vetëm për Famullinë Zoja e Këshillit të Mirë që ai ka themeluar në Nju Jork, (sot Kisha Zoja e Shkodrës) – por edhe për mbarë komunitetin shqiptaro-amerikan, pa dallim feje a krahine. 

Me respekt dhe admirim për të gjithë ju, po dërgoj urimet dhe përshëndetjet e mia më të përzemërta, si një ish-bashkpuntor i ngusht i të dashurit tonë të përbashkët, Mons. Dr. Zef Oroshit, këshilltar dhe besnik i imi ndër vite. I përjetshëm qoftë kujtimi i tij në Atdhe, të cilin e donte aq shumë por dhe këtu në mërgim – në Amerikën tonë të dashur — ku Dom Zefi kaloi një pjesë të madhe të jetës së tij. U lumtë dhe Zoti u bekoftë të gjithëve!

Përzemërsisht,

Frank Shkreli

                                                    Fotot nga ceremonia

A picture containing text, person, people, outdoor

Description automatically generated

                          Dom Nikë Ukgjini duke mbajtur fjalën e rastit

A group of people standing around a statue

Description automatically generated with medium confidence

              Dom Nikë Ukgjini me skulptorin Sadik Spahia, realizuesin e bustit të Mons. Dr. Zef         Edhe revista Jeta Katolike      

A group of people posing for a photo

Description automatically generated

12 Janar, 1974, Hoteli McAlpin, Manhattan Nju Jork –Lidhja Katolike Shqiptaro-Amerikane shtroi një darkë madhështore me rastin e inaugurimit zyrtar të Kishës së parë Katolike Shqiptare në Amerikë. 

A person wearing a hat

Description automatically generated with low confidence

(Autori), pjesëmarrës në protestën para OKB-së, 1973 me Monsinjor Dr. Zef Oroshin, organizuesin e protestës kundër vrasjes makabër të At Shtjefën Kurtit, nga regjimi komunist i Enver Hoxhës. 

See the source image

Filed Under: Opinion

KIM JONG – UN, DHJETË VITE PËRBETIMESH E HAKMARRJESH NË TIMONIN E KORESË SË VERIUT

December 14, 2021 by s p

Nga GUIDO SANTEVECCHI

“I madhërishmi shok Kim Jong – un ka zbritur nga qielli, i ngjizur nga i shenjti Mal Paektu”. E paraqiti kështu më 20 dhjetor 2011 Rodong Sinmun, megafoni i regjimit të Phenianit. Ishin ditë lajmërimesh tronditëse për popullin  koreanoverior dhe inteligjencën botërore. Më 19 dhjetor një spikere e ngashëryer e televizionit shtetëror kishte dhënë lajmin se Udhëheqësi i Dashur Kim Jong-il kishte pushuar së marri frymë dy ditë më parë, më 17 dhjetor, nga një pushim zemre, ndërsa ishte në udhëtim mbi trenin e tij të blinduar. U njoftua se i biri Kim Jong-un kishte marrë fuqitë e plota si “Pasuesi i Madh”. 

Mbasi vdiq Kimi II kishte hipur në fronin e Republikës demokratike popullore të Koresë (emri zyrtar i Koresë së Veriut) Kim III, një njëzeteshtatëvjeçar i panjohur për publikun e gjërë. Shërbimet e fshehta, nga Seuli në Washington, në Tokio u befasuan, edhe se prej vitesh Kim Jong-il ishte dobësuar në mënyrë rrënqethëse dhe nuk lëviste më dorën e majtë, shenjë e një sërë sëmundjesh të rënda. Qe një dështim edhe fakti që u muar vesh kthesa nga televizioni koreanoverior me pesëdhjetë orë vonesë. Megjithatë, qindra analistë perëndimorë kalojnë ditët e tyre duke studjuar çdo imtësi sado të vogël që filtron nga Pheniani, pikërisht për të dhënë piskamën në rast paqëndrueshmërie, të një tronditje në udhëheqjen e një Vendi të rrezikshëm dhe t’armatosur me armë bërthamore.

Nuk qe ai i vetmi gabim i inteligjencës. Më 28 dhjetor të dhjetë viteve më parë, nën një shtrëngatë bore, në rrugët e Phenianit, kaloi një vargan i përmortshëm shumë i gjatë. Arkëmorti i Udhëheqësit të Dashur, i vënë mbi një shtrat lulesh të bardha, u trasportua në një limuzinë të zi, një Lincoln Continental të fabrikimit amerikan (i mbërritur kontrabandë), ndërmjet krahësh të turmave në lotë, në një heshtje të thyer vetëm nga britmat e dëshpërimit të qindra mijra vetëve. Në Korenë e Veriut, këto ceremoni shërbejnë për të zbërthyer marrëdhëniet e forcave, në bazë të rrjeshtimit të personazheve, të listës së autoriteteve të ftuar. Lincolni i këthyer në një karro funebre, ishte i shoqëruar në dy anët nga tetë burra në këmbë. Kim Jong-un dhe shtatë hierarkë, të vendosur në dy rradhë. Duke i vështruar me lente zmadhimi ato pamje, analistët dhanë gjykimin se të shtatë të “de profundis” të Kim Jong-il do të përbënin Këshillin e Kujdestarisë së “ të papërvojsit dhe të papregatiturit Kim III”. Kim Jong-un mbahej në pasqyrëzën që shihte mbrapa, ndoshta për të qënë simbolikisht në kontakt thuajse fizik me Udhëheqësin e Dashur  të vdekur, ndoshta për të mos rrëshqitur në dëborë.   

Mbas tij Jang Song-thaek, burri i hallës së Kimit dhe dy zyrtarë të lartë politikë, nga e majta e Lincolnit katër gjeneralë. Xhaxha Jangu ishte prej vitesh në krye të programit ekonomik, njeriu i riferimit për marrëdhëniet me Kinën e fuqishme, që shtynte për reformat e tregut. Thuhej se lartësia e hirtë Jang ishte zotuar për t’i siguruar një trashëgimi të qetë nipit, por u muar vesh më vonë se në të vërtetë ishte përbetuar, ndoshta me shokët kinezë, për të marrë kontrollin e për të përdorur Kimin si një kukull, si një bedel për t’i a paraqitur masave adhuruese koreanoveriore, të rritura në mitin e Dinastisë. Nga krahu tjetër i makinës katër ushtarakë: vargani i tyre udhëhiqej nga nënmarshalli Ri Yong-ho, komandanti i Ushtrisë popullore, që i u betua për besnikëri menjëherë udhëheqësit të ri: “Çdo element i ushtrisë do të jetë pushkë dhe bombë njerëzore për t’a mbrojtur” shkruajti e zakonëshmja Rodong Sinmun. Mbas gjashtë muajsh Ri u hoq nga komanda “për arsye shëndetësore” dhe që atëherë nuk është parë më.

E paparë dhe tronditëse dalja nga skena e kujdestarit tjetër të hamendësuar: xhaxhi Jangu u arrestua në fund të vitit 2013, gjatë një mbledhjeje të Byrosë Politike. Propaganda e regjimit tregoi pastaj çastin kur dy ushtarë e ngritën peshë dhe e tërhoqën rrëshqanthi drejt proçesit të menjëhershëm e pastaj drejt togës së pushkatimit. “Ka kryer veprime të mallkuara pabesie, ishte më keq se një qen”, komentoi Rodong Sinmun. Janë humbur gjurmët edhe të pesë të tjerëve të varganit mortor: Kim Ki-nam, shefi i propagandës, i zëvendësuar nga Kim yo-jong, motra e vogël e Kimit; i tretur në asgjë Kim Yong-chun, zëvëndës marëshall dhe ministër; i zëvendësuar Kim Jong-gak, gjeneral; i lënë mënjanë e ndoshta i spastruar U Dong-chuk, shefi i policisë së fshehtë; Choe Tae-bok, përgjegjësi i vjetër i çështjeve të jashtëme është nxjerrë në pension.

Nga ai grusht njerëzish në zi, i rishpagëzuar “vargani i të zhdukurve”ka mbetur vetëm Kim Jog-un, që tani mbush dhjetë vjet si Marshall i Respektuar dhe ka patur kënaqësinë të takonte tri herë presidentin e Shteteve të Bashkuara Donald Trump. U tall me parashikimet e fatkeqësisë në 2020, kur nuk u duk për më shumë se një muaj dhe u dha për i vdekur. Për kronikë, në 52 ditët e fundme është shfqur vetëm një herë, por tani shërbimet e fshehta koreanojugore janë të bindur se është mirë dhe që dobësimi me 20 kg i ka bërë shumë mirë. Parashikim i gabuar dhe ai që e donte Kimin si reformist, mbi bazën e hapjes së tij botës së jashtëme: kishte studjuar (me emër të rremë) në një kolegj zviceran, thuhet se ka udhëtuar n’Evropë si i panjohur, ndoshta edhe në Milano ku dikush betohet se e ka parë në San Siro në një ndeshje të Interit.

Sigurisht është një tifoz i basketbollit, aq sa të ketë pritur shumë herë në Korenë e Veriut ish kampionin amerikan të Chicago Bulls Dennis Rodman, i quajtur “the worm” (krimbi). Diktatori nuk e ka lehtësuar shtrëngimin, nuk e ka hapur ekonominë, nuk ka reshtur së përsosuri raketat dhe armët bërthamore, vetëm ka luajtur duke marrë kohë me nisma diplomatike. Që nga 2020, nga Pheniani arrijnë vetëm komunikata zyrtare që kullojnë propagandë. Kanë ikur pothuaj të gjithë diplomatët e huaj, të sfilitur nga shtrëngesa e lëvizjeve, e rënduar nga frika e Covid-it (i cili zyrtarisht dhe mrekullisht në Korenë e Veriut nuk paskej arritur). Fotografitë e fundit satelitare tregojnë lëvizje të mëdha në kryeqytet. Nuk janë lajmëruar kremtime e festa publike për dhjetëvjetorin e Kimit. Por për “fundin e dhjetorit” është vënë në kalendar Plenumi i Partisë së punonjësve. A do të dalë ndonjë lajmërim befasues? Joe Biden është kthyer në të lashtin “durim strategjik”, në fakt Shtetet e Bashkuara kanë vendosur të mos e përfillin Kimin dhe hedhjen e tij sporadike të raketave (nëntë në 2021). Presidenti jugokorean Moon Jae-in ëndërron të nënëshkruajë me Kimin një “Deklaratë paqeje” simbolike, për t’i dhënë fund Luftës së Koresë të viteve 1950 – 1953, ende të ngrirë në armëpushimin e Panmunzhonit. Moon ka shumë ngut, sepse në mars lë Shtëpinë Blu të Seulit dhe pasuesi mund të jetë shumë më pak i gatshëm të bisedojë me koreanoveriorët. Shtetet e Bashkuara heshtin, dyshojnë se një traktat paqeje ndërmjet dy Koreve do t’i jepte Kimit mundësinë të kërkonte tërheqjen e forcave amerikane që mbrojnë Jugun. Marshalli i Madhërishëm ka ende shumë zgjedhje për të befasuar analistët.

“Corriere della Sera”, 3 dhjetor 2021   Përktheu Eugjen Merlika  

Filed Under: Komente

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • …
  • 60
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit
  • Shqipëria u bë pjesë e Lidhjes së Kombeve (17 dhjetor 1920)
  • NJЁ SURPRIZЁ XHENTЁLMENЁSH E GJON MILIT   
  • Format jo standarde të pullave në Filatelinë Shqiptare
  • Avokati i kujt?
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI MJET PËR FORMIMIN E VETEDIJES KOMBËTARE TE SHQIPTARËT  
  • MES KULTURES DHE HIJEVE TE ANTIKULTURES
  • Historia dhe braktisja e Kullës së Elez Murrës – Një apel për të shpëtuar trashëgiminë historike

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT