Archives for September 2022

Gëzim e Andita Pollozhani bashkë me President George W. Bush, në ceremoni nderimi të viktimave të tragjedisë së 11 Shtatorit

September 12, 2022 by s p

Faton Bislimi/

Presidenti i 43-të i SHBA-ve, njeriu që pati rol krucial në sjelljen dhe njohjen e pavarësisë së Kosovës, George W. Bush, ishte i ftuar nderi në hapjen ceremoniale të ndeshjes së bejsbollit të Texas Rangers në Arlington, Teksas, dhe topin e parë për fillimin e lojës e hodhi bashkë me dy shqiptarë — babë e bijë – Gëzim e Andita Pollozhani. Kjo ceremoni iu dedikua viktimave të tragjedisë së 11 shtatorit me rastin e përvjetorit të 21-të. Se shqiptarët në SHBA kanë krijuar një pasqyrë jashtëzakonisht bujare e fisnike për kombin tonë nuk don shumë koment. I tillë në këtë mes është edhe oficeri i Policisë në Fort Worth të Teksasit Gëzim Pollozhani. Ky nder atij dje nuk iu bë rastësisht. Të përzgjidhej si oficeri që do kishte nderin të përfaqësonte të gjithë oficerët e rendit në Texas si shoqërues i Presidentit Bush në ceremoninë përkujtimore të 11 shtatorit flet shumë për punën e tij profesionale dhe mbi të gjitha për karakterin e një oficeri zemërgjërë e të përkushtuar përtej thirrjes së detyrës. Gëzim Pollozhani, me prejardhje nga Struga, është ikonë e forcave të rendit në Fort Worth dhe krejt Teksasin. Vitin e kaluar, ai ishte përzgjedhë ‘Polici i Vitit’ në Teksas. Fisnikëria e tij në punë, si dhe angazhimi i tij vullnetar i pashembulltë në të mirë të komunitetit ku jeton e të cilit me dinjitet të lartë i shërben e kanë bërë Gëzimin lehtazi shembull për të tjerët. I angazhuar në shumë organizata vullnetare për oficerët e policisë, Gëzimi së fundi është zgjedhë edhe kryetar i “Brotherhood for the Fallen,” një organizatë komunitare në shërbim të familjeve të oficerëve të rënë në krye të detyrës. Për më shumë, Gëzimi është aktiv edhe në komunitetin shqiptar në Teksas, si dhe shërben në Bordin e Drejtorëve të Qendrës Kulturore Shqiptaro-Amerikane në Teksas. #Krenar #Proud #AlbanianAmerican #NeverForget Photo Credit: Qendra Kulturore Shqiptaro-Amerikane ne Teksas

NEW CASTLE NEWS (1930) / RRËFIMI I ANNA CATTELL, MËSUESES AMERIKANE NË SHKOLLËN E VETME PËR VAJZA NË SHQIPËRI : MBRESAT MBI TAKIMIN ME MBRETIN ZOG DHE ZAKONET E DASMAVE SHQIPTARE.

September 12, 2022 by s p

Burimi : New Castle News, e mërkurë, 2 korrik 1930, faqe n°32

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 11 Shtator 2022

“New Castle News” ka botuar, të mërkurën e 2 korrikut 1930, në faqen n°32, rrëfimin e Anna Cattell, mësueses amerikane në shkollën e vetme për vajza në Shqipëri, në lidhje me mbresat e saj mbi takimin me Mbretin Zog dhe zakonet e dasmave shqiptare, të cilin Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Mësuesja amerikane zbulon Shqipërinë Graustarke moderne

Nga Sally Frank

Korrespondente special e Shërbimit Ndërkombëtar të Lajmeve

Los Anxhelos – Kaliforni, 2 qershor – Historitë e përrallave të Graustark-ut (referencë për librin “Graustark : The Story of a Love Behind a Throne”) u zbehën në të parëndësishme krahas atyre të vërteta të rrëfyera nga zonjusha Anna Cattell, mësuese nga Los Anxhelosi në shkollën shqiptare – Graustarku i sotëm.

“Shqiptar” është emri vendas i vendit që bota e njeh si “Albania”.

Imagjinoni një mbretëri rreth dyfishin e madhësisë së Nju Xhersit pa hekurudha apo rrjet kanalizimesh modern.

Kjo ishte fotografia që pa zonjusha Cattell teksa doli në breg të Durrësit, porti detar i Shqipërisë.

Zonjusha Cattell pranoi një ofertë për të dhënë mësim në të vetmen shkollë për vajza në monarkinë e vogël.

“Ajo botë e çuditshme më pushtoi më në fund,” tha zonjusha Cattell.

“Ishte kënaqësi në fillim. Gjithçka ishte kaq ndryshe — kaq joreale; Rojet me uniforma të librit me tregime më shoqëronin kudo që shkoja, për të më mbrojtur nga banditët — ose më keq — nga ujqërit e malit. Ndonjëherë pyesja veten nëse nuk ishte e gjitha një ëndërr.”

“Zgjimi im erdhi në ditën e prezantimit tim te mbreti. Imagjinoni sikletin tim kur më duhej të shkoja në pallat, e veshur e gjitha me rrobat e mia më të mira, në mjetin e vetëm transportues të shkollës, një kamion dërgesash të cilësisë së vjetër.”

Pasi përshkoi një lumë me rrjedhje të shpejtë dhe udhëtoi shumë kilometra rrugë malore të përdredhura me kamionin e saj, zonjusha Cattell nuk kishte dëshirë të takonte askënd, e lëre më një mbret, tha ajo.

“Por kur u gjenda në prani të Mbretit Zog I të Shqipërisë, i harrova menjëherë vështirësitë dhe u qetësova plotësisht. Sepse Zogu, i lindur si i zakonshëm, është çdo pëllëmbë mbret.

“Zogu shërbeu si president i Shqipërisë pasi vendi u çlirua nga 500 vjet sundim turk, nga lufta ballkanike në 1912.”

“Më pas, për shkak të popullaritetit të tij universal, ai më vonë u kurorëzua mbret gjatë restaurimit të monarkisë.”

Mbreti dëshiron të fusë zakonet perëndimore në vendin e tij. Ai është përgjegjës për themelimin e shkollës ku ajo (zonjusha Cattell) dha mësim dhe ku katër motrat e tij të pamartuara dhe dy mbesat ishin nxënëse.

Zogu po përpiqet të heqë edhe ferexhenë. — deklaroi zonjusha Cattell. Në Shqipëri, të rejat e pamartuara mbajnë çarçaf të bardhë, duke lënë të hapur vetëm sytë. Gratë e martuara veshin ferexhenë që mbulon kështu të gjithë fytyrën e tyre.

Ky është një zakon që u shfaq në Shqipëri gjatë 500 viteve të sundimit turk dhe për ta dekurajuar atë, mbreti nuk e lejon nënën, motrat ose asnjë anëtare femër të oborrit në asnjë moment të vishet me ferexhe.

“Martesa është e rëndësishme në Shqipëri ashtu siç është në Amerikë”, tha Zonja Cattell, “Të gjitha martesat rregullohen nga nënat dhe shumë shpesh çifti i lidhur e sheh njëri-tjetrin vetëm një ose dy herë para ceremonisë.”

“Vajzat zakonisht martohen sipas radhës — më e madhja e para dhe më e reja e fundit. Nëse vajza e madhe nuk dëshiron të martohet, motra e saj më e vogël duhet të marrë leje nga vajza e madhe përpara se të martohet.”

“Më pëlqen një vajzë amerikane që pret të vendosë të martohet.”

“Dasmat shqiptare bëhen gjithmonë të dielën dhe festimet zakonisht fillojnë rreth një javë para dasmës. Të shtunën, gratë e ftuara e veshin nusen me rroba të vjetra dhe e lyejnë fytyrën e saj për ta bërë atë sa më të frikshme. Në mesnatë ajo duhet të shkojë e vetme në një pus të vjetër atje për të pritur fatin e saj.”

“I ftuari organizon një sërë marifetesh për të luajtur njërin prej tyre, njërin kur shkon atje dhe e gjithë performanca është mjaft e mundimshme për vajzën.”

“Pastaj, të dielën, ajo vesh fustanin e saj të nusërisë, i cili është i qëndisur në mënyrë të mrekullueshme me shumë mantele për ta mbajtur atë, dhe e çojnë atë me sy të lidhur nëpër rrugë deri në kishë”.

Shqiptarët kanë një pikëpamje mjaft cinike për dashurinë dhe martesën, pasi zonjusha Cattell thotë se asnjë pajë nusesh nuk është e plotë pa një mëndafsh të hollë të bardhë për ta mbështjellë veten dhe burrin e saj në momentin e vdekjes.

“Me sa duket ata mendojnë se martesa është fillimi i fundit,” tha zonjusha Cattell.

NY RALLY STANDS IN SOLIDARITY AGAINST SEXUAL VIOLENCE ACKNOWLEDGES LONG ROAD AHEAD

September 12, 2022 by s p

Rafaela Prifti/

The Albanian community stood up and spoke out at a midtown Saturday rally in support of protecting women and girls facing acts of sexual violence. It is part of a unifying solidarity movement with rallies in Kosovo, Albania, Macedonia. The recent reported rape of an eleven year old girl by five Albanian males in Kosovo prompted broad bursts of outrage last month. The public outcry over the incident intensified after the prosecution’s handling of the case. Aiming to “change the narrative” associated with the acts of sexual violence, and supported by local groups and politicians, two New York based organizers, Djellza Pulatani, an activist Fordham University student and Suada Demiri, advocate and financial analyst, called the rally, held nearby the offices of the Consulate General of Kosovo in New York.

“We stand here to change the narrative. The shame of rape is not for the survivors to bare but for the perpetrators. We will display their names…They will be the ones to bring shame to their families. They have no place in our community,” said Suada Demiri. Some protesters held up signs showing the names, written in black sharpie, of the perpetrators of the rape, as reported to Kosova authorities. “The judicial system has once again failed the survivors,” said Professor Anila Duro of John Jay College at the rally. Her impassioned remarks were interrupted by chants “The Future is Hers” and “Justice delayed is justice denied”.

Going back three years now, these chants have fired up rallies in the city calling attention to the 20,000 estimated rapes of Albanian women and girls by Serbs during the Kosova war. In 2018 at a US Congressional Hearing in Washington DC, Vasfije Krasniqi Goodman gave testimony as a survivor of sexual violence of the Kosova war in front of the House Foreign Relations Committee. Two decades after the war, there still have been no rape prosecutions.

While most of the participants were residents in and around New York area, at least members of one Albanian family at the protest were visitors from Kosova. On a short stay from Prishtina, Mitare Hamiti, her husband and son, decided to protest by holding posters in solidarity with the sisters back home.

The theme of solidarity and the expressed support by the leaders was amplified by Mark Gjonaj, former City Councilman and tireless supporter of the Future is Hers ongoing campaign. “Your presence here sends a message. We stand in solidarity with the thousands that came out in Kosova, Macedonia, Albania until justice is brought to the survivors, until we put an end to all forms of sexual violence,” said Gjonaj. Acts of sexual violence have consistently been condemned by politicians, party officials and members of governments. Echoing that same unity around the issue of protecting women as in Tirana, Prishtina, Skopje, the New York rally was about ending the cycle of violence.

The gathering on Saturday featured a number of eloquent and distinguished speakers that drove home many relevant and important issues of gender and justice inequality versus our humanity. As Djellza Pulatani put it to the gatherers: “I want you all to understand that this is not about being someone’s sister, or mother or daughter. This is about being someone.” The violation of the women’s rights is a human rights subject with profound impact for the society and its future.

While both organizers agree that there is a long way to go in addressing the compound issue of sexual violence, Saturday’s rally made its statement by raising society’s protection for women and girls rights to the level of a moral imperative. To them, where you stand on that issue says a lot about your moral values and who you are.

MBRETËRESHA DHE SHENJTËRESHA

September 12, 2022 by s p

Dy ikona të shekullit XX: Nëna Tereza dhe Mbretëresha Elizabeth

A person standing at a podium

Description automatically generated with medium confidence

Nga Frank Shkreli

Javën që kaloi ndërroi jetë në moshën 96-vjeçare, Mbretëresha Elizabeth II e Britanisë së Madhe, pas 70-vjet në fronin mbretëror të Anglisë – një periudhë kjo më e gjata në historinë e Mbretërisë britanike. Ndërkohë që bota shqiptare dhe bota mbarë shënuan 25-vjetorin e kalimit në amshim të Nenë Terezës, si dhe 6-vjetorin e shenjtërimit të saj.

Gjatë mbretërimit prej 7-dekadash, Mbretëresha Elizabeth ka takuar shumë ikona dhe personalitete historike, por nuk besoj të ketë takuar ndonjë personalitet botëror më frymëzues për miliona njerëz anë e mbanë botës dhe më të shenjtë se Nenë Terezën shqiptare, e njohur për përkushtimin e saj, gjatë gjithë jetës, ndaj njerëzve më në nevojë – të varfërve, ndër më të varfërve të botës. Siç dihet, Nenë Tereza — murgesha legjendare dhe misionarja shqiptare – një prej humanistëve më të njohur të shekullit XX, ishte një rreze shprese për të gjithë ata, të lenë e të harruar nga shoqëria, përfshir të moshuarit, të varfërit e më të varfërve, të papunësuarit, të sëmurët, e të tjerë, të përjashtuar dhe të harruar nga shoqëria ku jetojnë.

Ishte viti 1983. Nenë Tereza dhe urdhëri i saj, Misionarët e Dashurisë, ishin të njohur tanimë, botërisht, si një kujdestare e më të varfërve anë e mbanë botës, përfshir Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ku Nenë Tereza kishte hapur disa qendra të Urdhrit të saj dhe ku ishte dekoruar me disa nga çmimet më të larta që u akordon ky vend personaliteteve më të njohura të botës për vepra të dalluara, për të mirën, jo vetëm të shoqërisë amerikane, por mbarë njerëzimit. Shën Nënë Terezës: “Me gjak, unë jam shqiptare…” | Gazeta Telegraf. Ndërkaq, viti 1983 shënon gjithashtu takimin midis Mbretëreshës Elizabeth dhe Nenë Terezës. Atë vit, Mbretëresha Elizabeth ka bërë një vizitë në Nju Delhi të Indisë për të marrë pjesë në takimin e nivelit të lartë të kryetarëve të qeverive dhe shteteve anëtare të “Commonwealthit” britanik. Në kryeqytetin e Indisë ishin mbledhur gjithashtu disa nga udhëheqsit më të lartë të botës për të festuar edhe 50-vjetorin e pavarësisë së Indisë. Ishte pikërisht, gjatë kësaj vizite, pothuaj 40-vjetë më parë, që Mbretëresha Elizabeth II i dorëzoi Nenë Terezës — njerës prej figurave më të njohura fetare të kohërave moderne — dekoratën e lartë të Britanisë së Madhe, “Urdhri i Meritave”, që Britania e Madhe u akordon personave që kanë dalluar veten për shërbimin ndaj të tjerëve në nevojë, me veprimtarinë e tyre të vazhdueshme, në fusha të ndryshme të aktivitetit.

May be an image of 2 people and people standing

Kur Mbretëresha takoi Shenjtëreshën, Nju Delhi, 1983 dhe i dorëzoi Dekoratën e lartë të vendit të saj duke deklaruar se veprimtaria e Nenë Terezës dhe motrave të saja, “po ndryshojnë botën nepërmjet bamirësisë” dhe kauzave të shumta që kanë ndërmarrë për të ndihmuar më nevojtarët e shoqërive, kudo. (From Her Majesty’s Facebook Page)

Pas atij takimi, Mbretëresha Elizabeth gjithmonë ka folur me admirim për Nenë Terezën dhe veprimtarinë e saj ç’prej atij takimi në Nju Delhi në vitin 1983, e deri në ditët, para se të ndërronte jetë Mbretëresha britanike, javën që kaloi. Por, më kujtohet se ndryshe nga ceremonitë e tjera të dekorimit të Nenë Terezës, anë e mbanë botës, gjatë dekadave të fundit të shekullit të kaluar, ceremonia e dorëzimit të Çmimit në shërbim të njerëzimit nga Mbretëresha Elizabeth II në Nju Delhi në vitin 1983, ishte shumë e thjesht në krahasim me ceremonitë e tjera që ishim mësuar të shihnim anë e mbanë botës kur dekorohej Nenë Tereza. Në përputhje me thjeshtësinë që karakterizonte Nenë Terezën, në atë ceremoni morën pjesë jo më shumë se 10-15 veta, përshir disa prej bashkpunëtorëve të afërm tëNenë Terezës. Me sa më kujtohet, as nuk u mbajtën fjalime me atë rast, qoftë nga Mbretëresha, qoftë nga Nenë Tereza, ndonëse Nenë Tereza u shpreh shkurtimisht se e pranonte Dekoratën nga Mbretëresha Elizabeth, “për lumturinë e Zotit dhe të punës tonë”.

Megjithkëtë, pas atij takimi, Mbretëresha Elizabeth ka kujtuar shpesh Nenë Terezën duke shprehur admirimin e saj për ‘të. Si për shembull, në mesazhin e saj me rastin e Krishtlindjes në vitin 2016, ajo ka shprehur mirënjohjen ndaj gjithë veprimtarisë së Nenë Terezës duke thenë se njerëz të thjesht, “mund të kryejnë vepra të jashtzakonshme”, nepërmjet përkushtimit të tyre për të ndihmuar njerëzit në nevojë. Mbretëresha ka theksuar, me rastin e shenjtërimit të Nenë Terezës se nga njerëz të tillë, “ajo merr shembull dhe fuqi”. Dhe se njerëz të tillë, për ‘të dhe për të gjithë që i njohin, “ata janë një frymëzim”, për ne. “Jeta e tyre shpeshëherë mishëron të vërtetën e shprehur nga Nenë Tereza – nga sot e tutje, Shën Nenë Tereza”, ka thenë me atë rast Mbretëresha Elizabeth e II, në vitin 2016.

Mbretëresha britanike dhe Shenjtëresha shqiptare, dy ikona të shekullit të kaluar, kanë lenë pas një trashëgimi – secila në mënyrat e veta të ndryshme sipas vokacioneve të tyre dhe mënyrës së veprimit – por që në një mënyrë ose një tjetër, do të frymëzojnë brezat e ardhëshëm, jo vetëm të dy kombeve të tyre respektive, por edhe brezat në mbarë botën.

Frank Shkreli

MBRETËRESHA, LIDHJA E FUNDIT ME HISTORINË

September 12, 2022 by s p

Nga ALDO CAZZULLO/

Vdekja e saj u lajmërua me një tweet: mënyra e komunikimit të një kohe, sonës, në të cilën e shkuara nuk ekziston, dh e pardjeshmja vlen sa njëmijë vite më parë. Megjithatë hiri I Elizabetës ishte pikërisht në të qenurit një personazh – ndoshta I fundit – që na jepte lidhjen me një botë të shuar. Me historinë.

Elizabeta mësoi vdekjen e babait, mbreti Gjergji VI, ndërsa ishte në Kenia, në një kolibe të ndërtuar mbi një pemë (“një grua e re u ngjit princeshë dhe zbriti mbretëreshë”, u komentua atëherë, sikur t’ishte një përrallë). Ishte ende Perandoria britanike. Kryeministër ishte Winston Churchill. Ajo kishte njohur (si princeshë) Franklyn Delano Roosvelt. Ka varrosur nuse e motra të bezdisëshme. Ka mishëruar më së miri vese e virtute të popullit britanik: një farë largësie në cakun e rreptësisë, por edhe dhëmshuri, sqimti, kah detyre dhe pune të kryer mirë. Ka jetuar kohën e fundit të Perandorisë e të rënies së fuqisë angleze; por sot Londra është qyteti më kozmopolit e më pak racist në botë.

Nën diellin e saj kanë lindur e perënduar yje si Margareth Thatcher – që ajo nuk e donte – dhe Tony Blair, me të cilin ndërtoi një marrëdhënie të mirë në verën e vitit 1997, të shënuar nga vdekja e lady Diana, që për kurorën qe, së paku në fillim, një fatkeqësi mediatike. Por mbretërimi i pafund i Elizabetës, nëse ka shpëtuar mbretërinë, ka detyruar çmime të larta për t’u paguar. Djali i saj, Karli, m’i mirë se sa përshkruhet, ka kaluar jetën duke pritur që t’i vinte rradha. Djali tjetër, Andrea, u mbyt në mërzi e në ves. Motra e vogël, Margareth, ka vdekur prej njëzet vitesh: Elizabeta e ka kujtuar në fjalimin e saj të mrekullueshëm në fillim të pandemisë, gjatë së cilës Bbc ka inkuadruar fotografinë e bisedës radiofonike që principesha e atëherëshme mbajti, “helped by my sister” (e ndihmuar nga motra ime), gjatë luftës së dytë botërore, kur Wuindsorët nuk pranuan të linin Londrën e rrënuar nga bombardimet naziste. Gjynah që nuk tha asnjë fjalë për Brexit. Ndërsa u përpoq për të mbajtur kurorën e Skocisë: kur skocezët votuan për pavarësinë mjaftoi një fjali e saj – “mendohuni mirë” – për të zhvendosur pak por vota përcaktuese. Në këta vite ka shoqëruar evolucionin e atij që mbetet nga një Vënd i madh, që i ka dhënë botës gjuhën e saj të hapur dhe një pasuri të pamatur kulturore, letrare, muzikore. Hyrja e një gruaje të re me ngjyrë në familjen mbretërore mund të ishte një rast bashkëkohësimi, të pakapur për papërshtatshmërinë e dukëshme të personazhit, e të burrit të saj.

Nuk është e vërtetë që mbretëria vdes me të. Britanikëve një mbret u duhet. Duhet një figurë e paanëshme që të zbusë saktësinë deri në egërsi të një sistemi dypartiak, në të cilin kush ka një votë më shumë merr pothuajse gjithshka. E duhet një figurë që të mbajë së bashku popuj të ndryshëm: anglezë, uellsianë, skocezë, irlandezë, dhe milionë bij të Kommonwealth-it. Sigurisht një mbretëreshë si ajo është e pazëvendësueshme. Që këtu ndiesia e zbrazësirës, çasti i terrorit, që dje përshkoi Londrën dhe të gjithë Mbretërinë e Bashkuar.

Mbretëresha Elizabeta kishte hyrë prej kohësh në fazën në të cilën jeta merr më shumë se sa jep. Është një proçes që përparon shkallë shkallë, të ndryshme simbas jetëshkrimeve: e kupton se nuk je i pavdekshëm; bie ajo perde ndërmjet teje e vdekjes që janë prindërit e tu; fillon të humbësh shokët e jetës tënde, në rastin e saj burri, Filipi; deri sa kupton se të zhdukurit janë më shumë se të shpëtuarit, dhe arrin – për fatlumët si ajo – çasti në të cilin mund të thotë: më i moshuari je ti. Vdekja erdhi e ngadaltë, por e pamëshirshme. Por Elizabeta del nga skena me hapin e aktualitetit, sigurisht të historisë. Edhe për të , si për meshtarët, mund të thohet se do të jetë mbretëreshë në përjetësi.

“Corriere della Sera”, 9 shtator 2022 E përktheu Eugjen Merlika