Archives for March 2023

Rugova-Dole takim para 24 viteve, paralajmërim lirie për Kosovën

March 6, 2023 by s p

-Me Senatorin Amerikan Robert Dole – të Dërguarin e Posaçëm për Kosovën të Presidentit të Shtetetve të Bashkuara të Amerikës Bill Clinton, Presidenti historik i Kosovës Ibrahim Rugova takim në Shkup, në kohën e konferencës ndërkombëtare për Kosovën – Konferencës së Rambujesë/-Në Zyrën e Senatorit Robert Dole – i emeruari nga Presidenti Ibrahim Rugova Përfaqësuesi i Kosovës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës Elmi Berisha…/-Tani në Prishtinë Senatori Amerikan Bob Dole është edhe Shtatore, e përuruar në sheshin me emrin e tij në 30 Gusht 2020 në 30 vjetorin e vizitës historike në Kosovë të delegacionit të Senatit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

PRISHTINË, 5 e 6 Mars 2023/ Para 24 viteve, në 5 Mars 1999, raportoja se Presidentit i Kosovës Ibrahim Rugova me anëtarë të delegacionit u nis nga Prishina për në Shkup për takim me Senatorin Amerikan Robert Dole – të Dërguarin e Posaçëm për Kosovën të Presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës Bill Clinton. Takimi shumë i rëndësishëm mbahej në Shkup, pasi regjimi kriminal okupator serb e kishte pamundësuar në Prishtinë.Takimi Rugova-Dole ishte edhe një paralajmërim lirie për Kosovën…Ishte koha kur konferenca ndërkombëtare për Kosovën – Konferenca e Rambujesë, e nisur në 6 Shkurt 1999, u ndërpre në 23 Shkurt pa rezultate përfundimtare, ndërsa vazhdimi i saj u thirr për datën 15 Mars në Paris.Presidenti historik, Dr. Ibrahim Rugova, në Prishtinë i kthyer nga Rambujeja e para nisjes përsëri për atje drejt Parasit në një konferencë shtypi në 5 Mars 1999 paralajmëronte nënshkrimin para 15 Marsit të Marrëveshjes së Rambujesë, për të cilën një ditë më vonë dha miratimin edhe Kuvendi Republikës së Kosovës së Deklaratës së 2 Korrikut e Kushtetutës së 7 Shtatorit 1990, si dhe Referendumit të 26 deri 30 Shtatorit 1991 me votim 99,87 për qind për Kosovën Shtet Sovran dhe i Pavarur. Në konferencën për shtyp ku ishte edhe korrespondenti tash i Gazetës DIELLI, Presidenti Rugova paralajmëronte edhe vendosjen e NATO-s në Kosovë…Dhe, vetëm pas më pak se tre javësh, në 24 Mars 1999 filloi fushata ajrore e NATO-s kundër caqeve ushtarake serbe në Kosovë, Serbi dhe Mal të Zi, pas së cilës nga mëngjesi i Ditës së Lirisë -12 Qershorit 1999 forcat paqeruajtëse e shpëtimtare të NATO-s nisën të hynin në Kosovë, në vendin që në 2023-tën feston 24 vjetorin e lirisë e 15 vjetorin e pavarësisë së shpallur në 17 Shkurtin historik 2008.Ashtu si paralajmëronte Presidenti Rugova, në mes të marsit përfaqësuesit e Kosovës nënshkruan Marrëveshjen e Rambujesë/Parisit për Kosovën, ndërsa Beogradi – pala serbe refuzoi ta nënshkruajë. Ishte hapur rruga për ndërhyrjen ushtarake për Kosovën të NATO-s, forcës më të madhe planetare, prirë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Në 29 Maj 1998, Presidenti Rugova në Uashington ishte takuar me Presidentin Amerikan Bill Clinton. “Ne ritheksuam se zgjidhja më e mirë për Kosovën do të ishte shteti i pavarur”, deklaronte Presidenti Rugova pas takimit. Ndërsa, Presidenti Clinton tha se Kosova është një nga shqetësimet amerikane dhe se SHBA-të do të intensifikojnë angazhimin për zgjidhjen e çështjes së Kosovës në kuadër të Grupit të Kontaktit dhe të NATO-s…Në mbrëmjen e 24 Marsit 1999, kur ndodhi ndërhyrja shpëtimtare e NATO-s me bombardimin e caqeve të forcave kriminale serbe, në terrin e natës dhe të okupimit të egër, drita e shpërthimeve të goditjeve nga qielli të aviacionit të forcës ushtarake më të madhe planetare shihej si një shpresë e besim për të ardhmen e ëndërrave për lirinë e paqen derisa në Kosovë kishte marrë përmasa gjenocidi terrori i spastrimit etnik kundër shqiptarëve.“Tani, bindja jonë e fortë për gjithçka që po ndodhë në Kosovë është e vetmja shpresë e popullit të Kosovës”, theksone në atë ditë e orë historike, Presidenti i SHBA-ve, Bill Clinton, derisa nga Shtëpia e Bardhë i drejtohej kombit amerikan, duke folur për zhvillimet tragjike në Kosovë dhe ndërhyrjen shpëtimtare të NATO-s… Njëmbëdhjet vite pas takimit në Uashington, në 1 Nëntor 2009 në Kosovën e lirë Presidenti Amerikan Bill Clinton, në fjalën e tij në Kuvendin e Republikës së Kosovës, por edhe në sheshin me emrin e shtatoren e tij në Prishtinë, ka përkujtuar Presidentin historik Ibrahim Rugova dhe një gurë kristali të cilin ai ia kishte dhuruar. “Ai gurë kristal të cilin ma dha Rugova i është dhuruar një universiteti, por për një kohë ai ishte i njohur edhe në SHBA me emrin ‘Guri i Rugovës’”, tha Presidenti amerikan Clinton. “Atëherë, ai (Rugova), më tha se duhet të na ndihmosh”, ka përkujtuar ish-Presidenti i SHBA-ve, Clinton gjatë vizitës në Kosovë.Presidenti Amerikan Clinton me rastin e shuarjes në 21 Janar 2006 të Presidentit Kosovar Rugova shprehej: “Kam pasur nderin ta mbështes luftën e tij për paqe dhe liri”…NË ZYRËN E SENATORIT ROBERT DOLE – PËRFAQËSUESI I KOSOVËS NË SHTETET E BASHKUARA TË AMERIKËS ELMI BERISHAPresidenti historik i Kosovës Ibrahim Rugova kishte të emëruar Përfaqësues të Kosovës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës – në Zyrën e Senatorit Robert Dole, mikut të madh të tij e të gjithë shqiptarëve, të cilin edhe e ka dekoruar. I emëruari ishte Elmi Berisha, tani kryetar i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, i cili ishte edhe ceremoninë kur Senatorin Amerikan Robert Dole e dekoroi Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova, ku ishin bashkë…Në pranverën e vitit 2004 në vizitën në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në 27 Prill, në selinë e OKB-së në Nju Jork, Presidenti historik Ibrahim Rugova takohet me Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së, Kofi Anan, kërkon njohjen e pavarësisë së Kosovës. Rugova gjatë kësaj vizite takon edhe guvernatorin e Nju Jorkut, Xhorxh Pataki dhe 20 ambasadorë të shteteve anëtare të OKB-së.Nga raportimet e medias për vizitën e Presidentit Rugova në Nju Jork citohet edhe Elmi Berisha si person i veçantë kontaktues në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Në arkivin tim nga ajo kohë kur isha kryeredaktor i gazetës tradicionale të Kosovës Rilindja ruaj edhe këtë shkrim nga Nju Jorku të medias Amerikane të transmetuar nga Qendra për Informim e Kosovës:29 Prill 2004: GAZETA “POUGHKEEPSIE JOURNAL” PËR VIZITËN E PRESIDENTIT RUGOVA NË NJU JORKNju Jork, 29 prill 2004 – Kur Elmi Berisha erdhi nga Kosova në Uapingers Falls, para 15 vjetësh, ai e filloi një luftë të gjatë për prosperitetin dhe pavarësinë e vendit të tij. Kjo luftë për paqe e bëri mbrëmjen e së martës të veçantë për Berishën, pasi që zyrtarët lokalë u përshëndetën miqësisht me kryetarin e Kosovës, Ibrahim Rugova, në Hajd Park.”Ndihem shkëlqyeshëm”, tha Berisha, ‘sepse presidenti im… vendosi që të vijë në Shtetet e Bashkuara për t’i treguar qeverisë amerikane se sa mirënjohës janë ata për atë që Amerika ka bërë për ta pesë vjet më parë”.Vizita e Rugovës në Qendrën e Vizitorëve dhe të Konferencës “Henry A.Wallace” dhe në vendin historik “ranklin D. Roosevelt” është hera e parë që një udhëheqës i huaj ka qenë në qendër, që nga hapja e saj në nëntor. Ajo poashtu shënon miqësinë e vazhdueshme nëpërmjet Uapingers Fallsit dhe Kosovës – vitin e kaluar fshati Datçes Kaunti u binjakëzua me Klinën.Ndërkohë që Rugova e mori një stemë nga zyrtarët e fshatit Uapingers Falls, në shenjë nderimi për punën që ai e bëri për pavarësinë e vendit të tij, Rugova dhuroi një gur të vogël të çmueshëm nga mineralet e vendit të tij. Berisha tani shërben si person i veçantë kontaktues në Shtetet e Bashkuara.Rugova është në mes të vizitës së tij në Shtetet e Bashkuara, gjatë së cilës është takuar edhe me Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së, Kofi Anan. Të hënën, Rugova është takuar edhe me ushtarët e Gardës Kombëtare të Ushtrisë së Pensilvanisë, në luginën Suskuehana, për t’i falënderuar ata për shërbimin e tyre në Kosovë.Udhëtimi në AWallace Centar@ ishte inspiruar nga admirimi i Rugovës për Frenklin Rusveltin dhe kjo ngjarje mblodhi një numër të zyrtarëve lokalë, të cilët patën një darkë me kryetarin. Kuvendari shtetëror Xhoel Miller, ishte i pranishëm, sikurse edhe prefekti i Bikonit, Klara Lu Gould dhe mbikëqyrësi i qytetit të Hajd Parkut, Jensi MekArthur.”Ne jemi në shtëpinë e presidentit të njohur amerikan”, tha Rugova, përmes zëdhënësit dhe përkthyesit të tij, Muhamet Hamiti. Më herët, ai iu referua marrëdhënies ndërmjet Amerikës dhe Kosovës si një “miqësi e përhershme dhe e qëndrueshme”.Miller tha se ishte nder që është përfshirë në mbrëmje dhe e shprehu admirimin për punën e Rugovës për pavarësinë e Kosovës.”Është unike të kesh një udhëheqës ndërkombëtar në shtëpinë tënde, prandaj kjo është tejet ngazëllyese”, tha Miller, i cili poashtu e lavdëroi Rugovën për mbështetjen e Shteteve të Amerikës në luftën kundër terrorizmit.Komuniteti i fuqishëm shqiptar në Bikon e nxiti pjesëmarrjen e Gouldit.”Kjo është për të treguar respekt për ta”, tha ajo për vizitën e saj në “Wallace Center”.PRISHTINA ME TRE SHTATORE TË PERSONALITETEVE TË SHTETEVE TË BASHKUARA TË AMERIKËSTani në Prishtinë Senatori Amerikan Bob Dole është edhe Shtatore, e përuruar në sheshin me emrin e tij në 30 Gusht 2020 në 30 vjetorin e vizitës historike në Kosovë të delegacionit të Senatit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës.Kjo është shtatorja e tretë e personaliteteve të Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kryeqytetin e Republikës së Kosovës.Në Prishtinë në 1 Nëtor 2009 është përuruar Shtatorja e Presidentit Amerikan Bill Clinton në bulevardin me emrin e tij, ndërsa në 12 Qershor 2019 në festimet e 20 vjetorit të lirisë së Kosovës u bë edhe përurimi i Shtatores së Sekretares Amerikane të Shtetit, Madeline Albright në sheshin me emrin e saj.Në Kryeqytetin e Kosovës është edhe Bulevardi me emrin e Presidentit Amerikan George Bush, te Katedralja Shën Nëna Terezë…RAPORTIME QË BËJA NGA KOSOVA TË PARA 24 VITEVE -5 E 6 MARSIT 1999 PËR AGJENCINË SHTETËRORE-ZYRTARE TË LAJMEVE TË SHQIPËRISË:http://www.hri.org/news/balkans/ata/1999/99-03-05.ata.html [09] Rambouillet accord can be signed by Albanians before 15 March, RugovaPRISHTINA, March 5 (ATA) – By ATA correspondent in Prishtina, Belul Jashari:The Ramboiullet accord for a temporary solution of the Kosova issue can be signed by the Albanian party before 15 March, the Kosova President, Ibrahim Rugova, told a news conference held Friday in Prishtina.This accord is widely supported as a concrete step to create security and stability for all the Kosova citizens and at the same time it opens good perspectives for the future of Kosova,” said Rugova.Rugova drew the attention for the dangerous situation over the past days.”Another zone of conflict was opened in Gryka e Kaçanikut, and many citizens were displaced. The refugees headed for Macedonia,” said Rugova, adding that “the attacks of Serb forces were carried out to block the road to Shkup and to provoke the NATO troops, which are waiting to be deployed in Kosova.”Rugova asked an international intervention in Kosova and a severe action against Belgrade. He hailed the commitment of the United States, the European Union, as well as the work of the OSCE Verification Mission in Kosova. /pas/mt/Albanian Telegraphic Agency[13] Kosova President to meet Robert Doll in ShkupPRISHTINA, March 5 – ATA correspondent in Prishtina Belul Jashari reports:The President of Kosova, Ibrahim Rugova and the other members of the Kosova delegation in Rambouillet left Friday for Shkup where they will hold a meeting with the special envoy of the U.S. President, Bill Clinton, on Kosova, Robert Doll. Attending the meeting will be also the chief of the OSCE Verification Mission in Kosova, Walker and the U.S. mediator for Kosova, Christopher Hill.The former candidate for President in the United States, senator Doll, should have been Friday in Prishtina, but Belgrade refused him the visa. /p.ta/mt/Albanian Telegraphic Agencyhttp://www.hri.org/news/balkans/ata/1999/99-03-06.ata.html [14] Kosova parliament discusses Rambuje documentPRISHTINE, March 6 (ATA)-ATA correspondent in Prishtine Behlul Jashari reports:The Kosova parliament, at a meeting which began today by midday, has been discussing the document of the Rambuje Conference for a temporary solution to the Kosova issue.The Parliament’s Speaker, academician Idriz Ajeti, presented the proposal on the possible stands. These proposals are based on the support given to the temporary solution agreement at a meeting of the Parliament’s presidency with the heads of the parliamentary groups and the commissions. /pas/lm/Albanian Telegraphic Agency[27] Kosova Parliament said “yes” to document of Rambouillet for a transitory solution towards independencePRISHTINE, March 6 (ata) – ATA correspondent in Prishtine Behlul Jashari reports: In a plenary meeting in Prishtine on Saturday, the deputies of the Kosove Parliament said “yes” to the document of Rambouillet for a transitory solution for Kosove. One vote was against and four abstained.The parliament that emerged from the elections last year, convened today for the second time in a plenary session, led by the academic chairman Idriz Ajeti, and adopted a declaration “which supports the stance and commitment of the delegation of Kosove in the Rambouillet Conference.” The declaration confirms that the “Parliament of the Republic backs up the agreement for a provisional transitory settlement for a three year period with a real and independent governing, but this agreement does not envisage a final solution and does not close the process for the independence of Kosove.”The Parliament of Kosove “insists in the international factor as an authoritative factor especially in the U.S., member countries of the EU and NATO, which, through an energetic mediation, must force Serbia and self- styled Yugoslavia to stop the criminal offensives towards the people of Kosove and to withdraw immediately the military, paramilitary and police units from Kosove.”The Parliament of Kosove “insists in its approach expressed previously too, that without an immediate energetic intervention of the NATO troops and without the presence and active care of the authorized international mechanisms in Kosove there can be no successful implementation of the agreement.””The Parliament of the Republic reports that the transitory three year deadline is sufficient to prove again through the international presence the readiness and capability of the people of Kosove, of its state and political institutions that they are worthy to construct a civil and democratic society, based on their natural right to live freely in their independent state and as an important factor for stability in the region,” stressed the statement.Demanding from all “political and military institutions of Kosove to coordinate their acts in function of the common and major definition for the freedom and independence of Kosove,” the Parliament of Kosove, through a declaration “voices its readiness for the ratification of the agreement for a transitory solution, signed by the delegation of Kosove.At the beginning of today’s meeting, in which the document of Rambouillet was discussed extensively, the deputies of the Parliament of Kosove kept a minute silence for all the Albanians who laid down their lives for the independence of Kosove and those killed by the Serb regime. Opening the plenary meeting of the Parliament of Kosove, the academic chairman Idriz Ajeti commemorated in his address also the great Assembly of Lezha, as an example for the present and the future of the unity of the Albanians and their efforts to come to terms and to face the situations.” /xh/ Albanian Telegraphic Agency

All reactions:55

Vatra ka arsye te krenohet me promovimin e librit autobiografik te Beqir Sines

March 6, 2023 by s p

Rafaela Prifti/

Promovimi i Autobiografise ne Nju Jork Eshte Borxhi Im Ndaj Bashkesise Shqiptare, thote autori Beqir Sina. Prezantimi i librit Rob nga Beqir Sina nën përkujdesjen e Federatës Pan Shqiptare të Amerikës Vatra u mbajt në një sallë të Regency Hotel në Nju Jork në 5 Mars 2023. Ndonëse, për shkak të pjesëmarrjes së gjerë, takimi nuk u mbajt në Vatër, duke filluar që nga prezantimi, mbulimi dhe mbështetja, Vatra e kryesoi faqebardhë veprimtarinë për një nga Vatranët e vjetër të saj. Kryetari i Vatrës Elmi Berisha, Kryetari i Nderit Agim Rexhaj, Arkëtari Besim Malota, anëtarë të Këshillit si Ibrahim Kolari, Ylli Dosku, Sekretar i degës Ridgewood dhe të tjerë Vatranë të nderuar si Asllan Bushati shprehën respektin dhe nderimet e tyre për gazetarin Beqir Sina. Të vetëdijshëm edhe për lidhjet e hershme të Beqirit me Vatrën, që nga koha e babait të tij Rasim Sina, të cilat në disa episode edhe në libër, drejtuesit e Vatrës e përgëzuan bashkëkombasin Beqir Sina. Vatra e ka vlerësuar kontributin e rëndësishëm të Beqir Sinës në gazetari duke e nderuar me mirënjohje dhe proklamata në takime e festa të bashkësisë. Promovimin e autobiografisë Rob e moderoi Rafaela Prifti, drejtuese e sektorit anglisht të gazetës Dielli. Editori i gazetës Sokol Paja, në pamundësi për të ardhur, dërgoi fjalën e tij e cila u lexua gjatë promovimit. Si gazetar dhe kontributor te Bota Sot dhe në disa media shqiptare, emri i Beqir Sinës është shoqërues i pandarë i jetës së bashkësisë shqiptare në tridhjetë vjet. Në fjalën e përshëndetjes Kryetari i Vatrës Elmi Berisha vuri në dukje sesa me rëndësi kanë qenë raportimet mediale sistematike të Beqir Sinës gjatë gjithë periudhës para luftës në Kosovë dhe në të gjtha veprimtaritë e tjera. “I kudogjendshëm” ishte epiteti me të cilin botuesi dhe ish-korrespondenti i Zërit të Amerikës Gjek Gjonlekaj e vlerësoi profesionalizmin e kolegut Beqir Sina. Pjesëmarrësit e shumtë e merrnin fjalën njëri pas tjetrit për të treguar sesa të thella janë njohjet e tyre me Beqirin jo vetëm si gazetar i respektuar e i palodhur por edhe si njeri që e kanë dashur dhe duan ta kenë në mesin e tyre.Veçanërisht krenar ndiheshin pjesëmarrësit me origjinë nga Dibra, te cilët e kanë birin e tyre për nga kriteri i prejardhjes gjeografike të familjes Sina por nisur nga prania dhe entuziazmi i të pranishmëve ku kishte aktivistë, biznesmenë si Harry Bajraktari, organizata atdhetare dhe Shoqata e Shkrimtarëve, si edhe kolegë të mediave televizive ishte e qartë se Beqir Sina i ka bërë vend vetes tek të gjithë.Folësi kryesor Uk Lushi e nxiti auditorin “ta lexoj librin” që të njoh skëterrën në diktaturë dhe të vlerësoj jetën në liri. Kontrasti është temë qendrore e autobiografisë, e konceptuar në rrëfime të ndara në kohë dhe hapësirë nga rënia e sistemit në Shqipëri dhe largimi i Beqirit bashkë me familjen për në Amerikë. Brenda formatit elegant të prezantimit të librit u bë edhe një bisedë e shpejtë me autorin Beqir Sina dhe bashkëpunëtorin e tij për këtë projekt, Ilir Ikonomi, ish-gazetar i seksionit shqip të Zërit të Amerikës dhe autor i disa librave me tema historike. I pyetur për rëndësinë e promovimit të librit në Nju Jork pasi autobiografia është botuar nga shtëpia botuese Tirana Tajms dhe zyrtarisht u promovua në Tiranë vitin e kaluar, Beqir Sina tha se “Ky ishte borxhi që ai e ndjente ndaj komunitetit dhe të gjithë atyre që e bënë të jetë ky që është sot.” Ai sqaroi se autobiografia e tij është për dy kohë por gjithashtu edhe në dy vende, dhe ajo nuk do të ishte e plotë pa promovimin në Nju Jork. Ndonëse njëra kohë është ajo e përndjekjes nga regjimi komunist dhe koha e dytë është ajo e lirisë, mesazhi i librit është për të ardhmen dhe më saktë për brezat që nuk e kanë njohur të parën në mënyrë që të kuptojnë më mirë të dytën dhe kryesorja që ata ta duan më shumë njëri tjetrin, tha autori Sina.Rob, Një Biografi për Dy Kohë është libri i parë i Beqir Sinës. Ai është gazetar dhe reporter profesionist i mediave shqiptare prej tridhjetë vjetëve gjatë të cilave ka punuar intensivisht dhe ka arritur të krijojë një inventar të rëndësishëm me lajme dhe material fotografik. Koment: Autorja e këtij shkrimi ishte moderuese në përurimin e librit të Beqir Sinës. Duke e falenderuar kolegun pas mbylljes i thashë miqësisht se ky mund të jetë i vetmi rast apo promovim që media nuk e merr lajmin nga Beqir Sina.Kronika e plotësuar do të botohet në gjuhën angleze gjatë javës Beqir Sina’s Autobiography – an Act of LiberationSelected from the promotion eventToday’s book signing and presentation is an autobiography by Beqir Sina published inAlbania last year. I would like to recognize and thank the Pan Albanian Federation ofAmerica Vatra for co-hosting the book promotion. Your presence means a lot. I will notethat some of you who are here as guests, have also a part in the book as well as in hislife. Through the years, decades if you will, most of us have known Beqir Sina and wethought we knew who is. In this book Beqir tells us who he is, through his accountsfrom the labor camps in Albania, his story of being reunited with his father in New Yorkafter 30 some years, his studying to become a journalist and finding his purpose inreporting stories of the Albanian community. Although he went to journalism schoolhere, Beqir Sina gets his education from his family and mostly his life. Journalism is atool to tell and explore his own story with a purpose in mind. And that purpose isfreedom. For years, the times and the regime he was born in and lived through robbedhim from living his own life. Freed from psychological and psychical captivity, he tellsus his life story ultimately as an act of liberation.Beqir Sina is a New York based career journalist of the Albanian media. He is also ason, father, husband, a dear friend and a remarkable Albanian American. I will sharesomething with you. Beqir Sina doesn’t want this presentation to be about him. He saysthat this book is about all of us.

1937 / KUR SHTYPI AMERIKAN I BËNTE JEHONË LIBRIT TË NEXHMIE ZAIMIT “DAUGHTER OF THE EAGLE, THE AUTOBIOGRAPHY OF AN ALBANIAN GIRL — BIJA E SHQIPONJËS, AUTOBIOGRAFIA E NJË VAJZE SHQIPTARE”

March 6, 2023 by s p

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 6 Mars 2023

Shtypi amerikan i kohës, i ka kushtuar një vëmendje të veçantë librit të Nexhmie Zaimit “Daughter of the Eagle, the autobiography of an Albanian girl — Bija e shqiponjës, autobiografia e një vajze shqiptare” në një sërë shkrimesh të botuara gjatë vitit 1937, të cilat, Aurenc Bebja, nëpërmjet blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, i ka sjellë për publikun shqiptar :

Vajza shqiptare zbulon përvojat në libër

Wellesley College News, 18 shkurt 1937, f.7 :

“Nuk mund të të takoj këtë mëngjes, sepse do të shkoj në kinema”, tha Nexhmie (Morning Star — Ylli i mëngjesit) Zaimi kur një botues njujorkez i telefonoi dhe i tha se kishte diçka të pazakontë për të folur me të. Ajo tha duke qeshur se e pa foton dy herë para se të kthehej në shtëpi për të gjetur botuesin duke e pritur me durim. Ai i tha asaj se kishte lexuar disa nga komentet e saj në intervistat e gazetave, i kishte pëlqyer dhe donte që ajo të shkruante përvojat e saj. Ajo menjëherë pranoi dhe nënshkroi kontratën para se ajo ta dinte se çfarë ishte një kontratë.

Libri në vijim, “Daughter of the Eagle — Bija e shqiponjës”, nuk është vetëm një autobiografi e një vajze të re shqiptare që guxoi të sfidonte traditën, të hiqte dorë nga ferexheja dhe të udhëtonte e vetme në Amerikë, por është edhe tabloja e jetës së sotme në Shqipëri (toka e shqiponjave). Kjo sipërmarrje e parë në anglisht nga një shqiptare e re paraqet në mënyrë dramatike konfliktin ndërmjet zakoneve të lashta dhe problemeve moderne.

Zonjusha Zaimi na tha se nuk kishte fare kolegje (fakultete) në Shqipëri. Pak meshkuj shkojnë në kolegj dhe numri i femrave mund të numërohej me dy duar. Ajo këmbënguli në planet e saj, u nda nga prindërit e saj dhe erdhi në këtë vend për të shkuar në kolegj. Pas një viti në shkollë për të mësuar pak më shumë anglisht dhe disa lëndë përgatitore për kolegj, ajo hyri në Wellesley. Tërë këtë aventurë ajo e ka shkruar në librin e saj, të cilin e nisi në verë dhe e përfundoi këtu në Wellesley dhe gjatë pushimeve të Krishtlindjeve. Historia po publikohet nga Ives Washburn dhe do të dalë në prill.

Zonjusha Zaimi publikon një histori të pazakontë të jetës

Wellesley College News, 27 maj 1937, ballinë :

Sot, 27 maji është një datë e rëndësishme për klasën (vitin) e parë, sepse publikohet autobiografia e Nexhmie Zaimit, “Bija e shqiponjës — Daughter of the Eagle”. Libri është një zbulim i këndshëm i fëmijërisë dhe vajzërisë shqiptare. Udhëtimi i gjatë nga qyteti i vogël Krip në Adriatik deri në Amerikë dhe Wellesley duhet të ketë qenë mjaft emocionues për vajzën ambicioze, por asgjë për t’u krahasuar me rreziqet e pelegrinazhit të gjatë shpirtëror që nga fëmijëria e kaluar në një vend kaq të largët nga rrymat e jetës, aq të çuditshëm në zakonet, bestytnitë dhe traditat e tij, në krahasim me mjedisin dhe jetën e rregulluar të një studenti të vitit të parë të kolegjit amerikan.

Për nder të botimit të “Bija e shqiponjës — A Daughter of the Eagle” Hathaway House fton anëtarët e kolegjit dhe miqtë e tyre të takohen me Zonjushën Zaimi të dielën pasdite, më 6 qershor.

Zaimi, Nexhmie, “Bija e shqiponjës — Daughter of the Eagle”; autobiografia e një vajze shqiptare. 271 faqe, 2,50 dollarë, Washburn

Wilson Library Bulletin, qershor 1937, f.725 :

Idilike, e zymtë dhe vërtetë humoristike, nga ana tjetër – por gjithmonë mendjemprehtë dhe informuese – kjo është historia e jetës së “vajzës së parë shqiptare që erdhi e vetme në Amerikë”. Ajo paraqet me stil të çuditshëm dhe simpatik konfliktin dramatik mes zakoneve të lashta dhe piktoreske të vendit dhe tendencat moderne të sotme. Fotografia e saj e jetës në një fshat shqiptar në Adriatik nxit imagjinatën dhe kënaq shqisat. Është një libër për t’u shijuar për origjinalitetin, shijen dhe informacionin e tij.

“Bija e shqiponjës — Daughter of the Eagle”

Chicago Daily Tribune, e shtunë, 5 qershor 1937, f.9 :

“Bija e shqiponjës — Daughter of the Eagle”, nga Nexhmie Zaimi [Washburn, 2.50 dollarë], është autobiografia interesante e një studenteje në kolegjin Wellesley, e para shqiptare që u largua e vetme nga vendi i saj.

Një portret i gjallë i një populli antik

“Bija e shqiponjës — A Daughter of the Eagle” nga Nexhmie Zaimi, Nju Jork : Ives Washburn, 1937, 2.50 dollarë

Kritikë nga Louis Adamic

The Saturday Review of Literature, e shtunë, 19 qershor 1937, f.12 :

Shqipëria është një popull i një race, vendqëndrimet dhe mënyrat e jetesës së të cilës i kanë rrënjët në tokën e errët të lashtësisë. E largët, kryesisht e paprekur nga përparimi i drejtuar drejt saj nga Evropa bashkëkohore, ajo ka mbetur ndër kombet më të prapambetura, rrëfimi personal i Nexhmie Zaimit spikat në sfondin e kombit të saj si një fije e shndritshme që kalon nëpër modelin e venitur të një thurjeje të vjetër — sepse ajo është një simbol i nxitjes së modernizmit mes këtij populli të izoluar. Libri i saj është një tablo e një vendi sedentar dhe rehat në terrin e tij, si dhe një portret i dheut nga i cili ka nisur të dalë një Shqipëri e re.

E bija e një zyrtari të zgjedhur nga qeveria për të menaxhuar industrinë e kripës në Krip, një qytet i vogël në bregdetin e Adriatikut, zonjusha Zaimi ishte një anëtare e aristokracisë myslimane, e ekspozuar ndaj kulturës dhe traditave të saj dhe në thelb e vetëdijshme për temperamentin shqiptar, kuptimin e patriotizmit të tij dhe konceptin e tij pasionant për lirinë. Viktimë e agresionit italian në vitin 1920, ai iu përgjigj me një rezistencë të zjarrtë tentativës ndaj tij, vullnetarët e tij të pajisur në pjesën më të madhe me pushkë gjahu. Heroizmi i kombit të vogël nuk kufizohej vetëm tek meshkujt e tij. Autorja ishte vetëm gjashtë vjeç kur nëna e saj, e bllokuar pas dyerve të hekurta, me një revole të shtrënguar në dorë, mbrojti pjellën e saj kundër shthurjes së ushtarëve të dehur.

Kur lufta mbaroi dhe pushtuesit u zmbrapsën, burrat u kthyen, “duke sjellë vetëm kockat dhe shpirtrat e tyre” në fshatin e rrënuar. Të pathyeshmit janë instinktet e vjetra që ripohojnë veten. Shqipëria nuk duhet të qajë dhe të vajtojë. “Njeriu që vdes për shtëpinë e tij nuk duhet të vajtohet”.

Zonjusha Zaimi jep një imazh të bukur të shpirtit kolektiv të popullit shqiptar dhe zakoneve dhe traditave që kanë kaluar nëpër shekuj dhe kanë hyrë në krijimin e tij. Është lehtësisht e dallueshme pse reformat e Mbretit Zog (në vend “Singer Embroidery Machine dhe Chevrolet” duken si mospërputhje) duhet të jenë kaq të dyshimta nga populli i tij dhe ligjet e tij të reja të pranohen me kaq ngurrim.

Autobiografia e zonjushës Zaimi — ajo është vetëm njëzet e dy vjeç – është një rrëfim tërheqës. Ka një vitalitet të bollshëm në shkrimin e saj, lirizëm i zbutur nga vëzhgimi i mprehtë i detajeve dhe mirëkuptimi i njerëzve të saj. Fjalët e urta të vogla e përshkojnë atë si një motiv të vogël. Bukuritë e ëmbla të së bijës dhe nënës, vdekja e kësaj të fundit, janë një elokuencë që nuk harrohet lehtë. Ekziston një mungesë e një sfondi më të thellë historik dhe ekonomik, por pavarësisht kësaj, “Bija e shqiponjës” është një portret që vë në pah një popull të lashtë.

“Bija e shqiponjës — Daughter Of The Eagle”; Autobiografia e një vajze shqiptare, nga Nexhmie Zaimi (Ives Washburn, 2.50 dollarë.)

The Washington Post, e mërkurë, 14 korrik 1937, f.9 :

Është sikur koha ka harruar të kalojë në mbretërinë e largët, gati të panjohur të Shqipërisë, aq të rralla janë gjurmët që ajo ka lënë. Gratë janë ende, si shekuj më parë, shërbëtoret e heshtura të burrave.

Nexhmie Zaimi, së cilës disa vite në Amerikë i kanë treguar asaj çfarë do të konsideronim kurioze në Shqipëri, përshkruan kostumet e tyre piktoreske, mënyrën e tyre të servirjes së ushqimit me një tas të përbashkët dhe zakonin e veshjes së vajzave të reja me ferexhe. Në fakt, ajo e sheh vendin e saj me pothuajse shkëputjen e një të huaji; duke parë në retrospektivë, si për herë të parë, varfërinë, fshatarët e pickuar nga pleshtat dhe bukurinë e çuditshme të kriprave të ndriçuara nga dielli, të bardha buzë detit blu Adriatik.

Por pikërisht kjo ndjenjë e veçimit, e individualitetit, mund të shpjegojë aftësinë e Nexhmies për të parë vendin e saj me pastërtinë e shkëputjes. Ajo ka, si trashëgimi nga brezat e prejardhjes së pastër, një krenari, një inteligjencë të lartë, si dhe një ndjenjë të shëndoshë argëtimi. Në moshën 21-vjeçare, ajo është po aq e paprishur (paprekur) dhe natyrale sa edhe toka e saj e paeksploruar.

MARY SCOTT PARKER

Nexhmie Zaimi, vajza e re amerikane, autobiografia e së cilës, “Bija e shqiponjës — Daughter of the Eagle”

The Washington Post, e premte, 22 tetor 1937, f.9 :

Nexhmie Zaimi, vajza e re amerikane, autobiografia e së cilës, “Bija e shqiponjës — Daughter of the Eagle”, rekomandohet nga Shoqata Amerikane e Bibliotekave (American Library Association), është rikthyer në Kolegjin Wellesley, ku ka një bursë… Vitin e kaluar, shpenzimet e saj në atë kolegj i ka bërë duke larë pjata… Nuk është çudi që ajo i shkroi botuesve të saj me gëzim, “Nuk ka më larje pjatash”… Kjo është pothuajse e mjaftueshme për ta bërë të vlefshme shkrimin e një libri këto ditë.

“Bija e shqiponjës — Daughter Of The Eagle” — Nexhmie Zaimi — Ives Washburn, Inc. 1937, 2,50 dollarë.

Our Town, 3 dhjetor 1937, f.7 :

“Ky libër i shkruar nga një vajzë shqiptare jep një pamje të gjallë të jetës së njerëzve dhe shumë informacione për Shqipërinë. Është shkruar në një stil të lehtë dhe të thjeshtë dhe do të tërheqë publikun e gjerë.”

Parathënie në librin e Nexhmie Zaimit

Shqipëria

Toka e popullit shqiponjë

E. Alexander Powell, autor dhe udhëtar i njohur botëror

“Vendi më pak i vizituar, më pak i njohur, më joevropian në Evropë, Shqipëria është po aq piktoreske sa një sfond në një teatër. Bëhet fjalë për të vetmin vend në Evropë që nuk mund të arrihet me hekurudhë. Nëse do ta vizitoni, duhet të shkoni nga deti ose ajri, megjithëse ka një lloj rruge automobilistike që të çon nga Dalmacia në derën e pasme të saj. Dera e saj hyrëse është Durrësi, një qytet, historia e të cilit shkon prapa në të kaluarën për njëzet e shtatë shekuj, në të cilin një avullore e vogël vjen duke lundruar përtej Adriatikut nga porti italian i Barit. Kalova me hidroplan nga Brindizi për në Vlorë, më tej në bregdet.

Shqipëria është një vend i bukur për të fluturuar mbi të. Pyjet e fryrë mbulojnë shpatet e poshtme të maleve, majat e të cilave gërvishtin qiellin. Selvi italiane, të errëta dhe të holla, ngrihen pas mureve të bardhë, rozë dhe të verdhë. Mbi ullishtet e përhapura ngrihen kullat e kishave të krishtera dhe minaret e xhamive myslimane. Nëpër rrugët dredha-dredha, me kalldrëm të qyteteve kodrinore kërcejnë figura piktoreske me xhaketa të zbukuruara dhe fustanella të bardha si niseshtja.

Shqiptarët, pohojnë etnologët, janë raca më e lashtë në Evropën Juglindore. As legjenda dhe as historia nuk japin asnjë shënim për mbërritjen e tyre në Gadishullin Ballkanik, por besohet se ata janë pasardhës të emigrantëve të parë arianë, të cilët, duke lënë vendlindjen e racës së bardhë pranë bregut të Kaspikut, hynë në Evropë përmes Kaukazit. Ata kanë mbetur në një masë të madhe të paprekur nga ndikimet e huaja, duke ruajtur gjuhën e tyre origjinale dhe duke ruajtur zakonet dhe institucionet e transmetuara që nga lashtësia. Unë nuk njoh njerëz në Evropë që kanë më shumë nevojë për arsim ose që do të përfitonin më shumë prej tij.

Femrat shqiptare janë, si rregull, të holla dhe shpesh shumë të bukura, sidomos kur janë të veshura me kostumet e tyre piktoreske gala. Ky fustan gala është një aferë e shtrenjtë, dhe është kostumi më i bukur dhe më me vlerë në Evropë.

Në Shqipëri, ndjen se romanca fshihet menjëherë pas qosheve. Është vendi ku pothuajse çdo gjë mund të ndodhë. Është e fundit nga mbretëritë e vogla. Mbreti Zog, sovrani në fuqi, është i ri, trim, i pashëm, i angazhuar dhe i aftë, dyshoj se është një dashnor i madh, që nuk mund të gjejë nuse. Ai është një nga sovranët më të rinj në Evropë dhe i vetmi beqar.

Nëse jeni gati të sakrifikoni komoditetin dhe luksin tuaj për hir të së pazakontës, ngjyrave dhe piktoreskës, shkoni në Shqipëri. Por shkoni përpara se të jetë zbuluar!”

Bija e shqiponjës

nga Nexhmie Zaimi

Idilike, e zymtë dhe vërtet humoristike, nga ana tjetër — por gjithmonë mendjemprehtë dhe informuese — kjo është historia e fëmijërisë dhe rritjes së autores në “Tokën e Shqiponjave”, në vendlindjen e saj në Shqipëri.

Libri i parë i shkruar ndonjëherë në anglisht nga një shqiptar “i ri”, ai paraqet me stil të çuditshëm dhe simpatik konfliktin dramatik midis zakoneve të lashta dhe piktoreske të vendit dhe tendencave moderne të ditëve të sotme.

Ajo fillon me kujtimet e saj më të hershme, kur ishte një fëmijë tre ose katër vjeç, në një tokë të mbuluar me lule, e vendosur mes shkëmbinjve të zymtë, të ndaluar, me detin Adriatik që rrotullohet dhe thyhet rrëzë shpateve të maleve të mbuluara me hardhi, fiq dhe ullinj. Ajo vazhdon historinë e saj përmes një fëmijërie emocionuese, të gëzueshme dhe të lumtur në mbrëmjet e ëmbla të verës, kur flautat e dhive, “një melodi trishtimi”, jehonin nga kodrat — por e çuditshme dhe e tmerrshme kur vinin “erërat e mëdha”, pesë ose gjashtë herë në vit, duke u inatosur nga Adriatiku për të “hedhur burrat në rrugë si lecka, për të copëtuar ullinjtë dhe për të shqyer çatitë e shtëpive bashkë qindrat foletë mjellmave mbi to.”

Vitet e vajzërisë së saj paraqesin një tablo të dorës së parë me interes të madh dhe vlerë historike të një toke që sapo kishte fituar lirinë dhe pavarësinë e saj kombëtare pas shekujsh shtypjeje. Sfidimi i autores ndaj traditave shekullore për gratë, refuzimi i saj për t’u “mbyllur” në një ferexhe, vendosmëria e saj e palëkundur për të marrë një arsim të lartë – poshtërimi më i madh për familjen e saj – të gjitha krijojnë një histori emocionuese që lexuesi nuk do ta harrojë shpejt.

Nexhmie Zaimi, e vetmja vajzë shqiptare që ka ardhur ndonjëherë e vetme në këtë vend, tashmë është studente në Kolegjin Wellesley. Ajo është njëzet e dy vjeç. Emri Nexhmie do të thotë “Yll i mëngjesit” dhe shqiptohet “Nej-mee-ah”.

* Çdo gazetë online apo print, çdo portal që merr këtë shkrim duhet të citojë autorin në fillim (Nga Aurenc Bebja, Francë) dhe burimin e informacionit në fund (Blogu © Dars (Klos), Mat – Albania), si dhe të vendosë linkun e burimit : https://www.darsiani.com/la-gazette/1937-kur-shtypi-amerikan-i-bente-jehone-librit-te-nexhmie-zaimit-daughter-of-the-eagle-the-autobiography-of-an-albanian-girl-bija-e-shqiponjes-autobiografia-e-nje-vajze-shqiptare/. Në rast të kundërt mos e publiko.

Kryeministri Kurti në 25-vjetorin e Epopesë së UÇK-së: Prekazi është kryeqyteti i kryengritjes shqiptare

March 6, 2023 by s p

Prekaz, 6 mars 2023

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, bashkë me presidenten e vendit Vjosa Osmani Sadriu, Kryetarin e Kuvendi, Glauk Konjufca, zëvendëskryeministren Donika Gërvalla dhe anëtarë të kabinetit qeveritar, bëri sot homazhe në Kompleksin Memorial “Adem Jashari” në Prekaz, në vazhdën e aktiviteteve për nder të 25-vjetorit të Epopesë së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Duke kujtuar sulmet në Prekaz dhe pas nderimit që iu bë familjes Jashari për flijimin dhe sakrificën sublime për shtetin e Kosovës, kryeministri Kurti tha se para 25-vjetëve, tre breza të Jasharajve luftuan tri ditë rresht, për çdo minutë në betejë këtu në Prekaz me mijëra forca policore të Serbisë, që e kishin rrethuar kullën e shtëpinë e Jasharajve në mënyrë të shumëfishtë, me ç‘rast, të udhëhequr nga kryekomandanti Adem Jashari, ranë heroikisht gjithsej 59 veta.

Kryeministri Kurti e quajti Prekazin kryeqytet të kryengritjes dhe tha se kthehen e rikthehen aty për ta kujtuar e përkujtuar Epopenë e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, e cila i dha hovin vendimtar UÇK-së dhe më pas mundësoi çlirimin dhe lirinë e vendit tonë.

“Sot, ndërtojmë institucione demokratike, bëjmë zhvillim ekonomik, pa harruar asnjëherë se kujt ia kemi borxh këtë liri e këtë mundësi, që të ecim përpara”, u shpreh kryeministri Kurti.

Pas homazheve te varrezat, kryeministri Kurti së bashku me presidenten Osmani dhe kryekuvendarin Konjufca, anëtarë të kabinetit qeverisës dhe përfaqësues tjerë të kuvendit, vizituan odën e Jasharajave, ku u pritën nga kryefamiljari Rifat Jashari, vëllai i Adem dhe Hamëz Jasharit. Aty, me këtë rast, presidentja e vendit i ndau Rifat Jasharit medaljen “Urdhri i Lirisë”.

Deklarata e plotë e Kryeministrit Kurti:

Para 25-vjetëve, tre breza të Jasharajve luftuan tri ditë rresht, për çdo minutë në betejë këtu në Prekaz me mijëra forca policore të Serbisë, që e kishin rrethuar kullën e shtëpinë e Jasharajve në mënyrë të shumëfishtë, me ç’rast, të udhëhequr nga kryekomandanti Adem Jashari, ranë heroikisht gjithsej 59 veta.

Ne kthehemi e rikthehemi në kryeqytetin e kryengritjes shqiptare këtu në Prekaz për ta kujtuar e përkujtuar Epopenë e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, e cila i dha hovin vendimtar UÇK-së dhe më pas mundësoi çlirimin dhe lirinë e vendit tonë.

Sot, ndërtojmë institucione demokratike, bëjmë zhvillim ekonomik, pa harruar asnjëherë se kujt ia kemi borxh këtë liri e këtë mundësi, që të ecim përpara.

Gratë e burrat, pleqtë e të rinjtë e fëmijët e Jasharajve i kujtojmë me mall, me pikëllim e me dhembje, por edhe me krenari, dashuri e admirim.

Lavdi dëshmorëve të kombit!

EKSPOZITA “FIRST KINGS OF EUROPE” (Mbretërit e parë të Evropës)

March 6, 2023 by s p

Për herë të parë, objekte të trashëgimisë prehistorike nga Shqipëria janë pjesë e një ekspozite ndërkombëtare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe në Kanada. Objekte nga fondet e Institutit të Arkeologjisë dhe koleksioni i Muzeut Arkeologjik në Tiranë, janë pjesë e ekspozitës lëvizëse në Amerikën e Veriut, e titulluar “First Kings of Europe”, me organizues Field Museum of Natural History, në Chicago-SHBA. Në këtë ekspozitë marrin pjesë 25 institucione nga 11 vënde të ndryshme nga Evropa Juglindore. Ekspozita ka si temë kryesore periudhën e formimit të elitave gjatë prehistorisë së vonë, nga komunitetet bujqësore të Neolitit, tek elitat e konsoliduara të periudhës së Hekurit në Ballkan. Shqipëria do të përfaqësohet në këtë ekspozitë me 17 objekte, të cilët datojnë në një interval kohor i cili fillon që prej 4 600 vjet më parë ose nga periudha e hershme e Bronzit, deri në 2400 vjet më parë, në fundin e periudhës së Hekurit. Të gjitha objektet vijnë nga varreza të ndryshme tumulare të gërmuara në Shqipëri, nga veriu në jug të vendit. Objektet e përzgjedhura në përputhje me tematikën e ekspozitës tregojnë histori të ndryshme: ritualet mortore që shoqëronin të vdekurin gjatë periudhës së Bronzit të hershëm, siç janë grupi prej gjashtë figurinash prej balte që shoqëronin varrin qendror të tumës 6 të Shtojit në rrethin e Shkodrës; elitat ushtarake dhe politike të periudhave parahistorike, të cilat përfaqësohen nga armë të ndryshme bronzi dhe hekuri apo objekte të panoplisë ushtarake, siç është helmeta ilire nga tumat e Çinamakut në rrethin e Kukësit; tregojnë stolisjen e pasur të veshjes së femrave nga zona e Matit dhe Shkodrës, të cilat spikasin për origjinalitetin e kompozimit të tyre; tregojnë objekte importi luksi, tregues të një statusi të spikatur, siç është vargu prej rruazash prej guri gjysëm të çmuar ose kornaline nga varreza e Rehovës në zonën e Kolonjës, apo kantari atikas me figura të kuqe, nga varri i një prijësi ilir nga zona e Matit; por dhe prodhime elegante dhe origjinale të qeramikës lokale, siç janë kantarët lokalë të kulturës ilire nga veriu i Shqipërisë. Njëkohësisht, një pjesë e objekteve të përzgjedhura, përmes stileve, materialeve, tipeve që përfaqësojnë, janë dëshmi e pjesëmarrjes së territorit të sotëm shqiptar në rrjetin kompleks të shkëmbimeve ndër-rajonale me kulturat fqinje, me Greqinë, Ballkanin dhe Evropën qendrore, por dhe me kulturat e bregut perëndimor të Adriatikut, në Gadishullin Italik. Një version i vogël i kësaj ekspozitës, e cila e pati theksin tek ritualet, e titulluar “Rituals and memory: The Balkans and Beyond”, u shfaq fillimisht në Institute for the Study of the Ancient World (ISAW), pjesë e Universitetit të New York, në datat 22 Shtator 2022 – 19 Shkurt 2023. https://isaw.nyu.edu/exhibitions/future-listHapja e ekspozitës së plotë, fillon në 31 Mars 2023, në Field Museum of Natural History Chicago, ku ajo do të qëndrojë deri në 28 Janar 2024. Në periudhën 5 Prill 2024-19 janar 2025, ekspozita do të vendoset në National Museum of History, në Gatineau, Kanada.Puna për pjesëmarrjen e Shqipërisë në këtë projekt u drejtua nga Dr. Rovena Kurti, në bashkëpunim me Rudenc Ruka dhe Prof. Luan Përzhita, Instituti i Arkeologjisë/Akademia e Studimeve Albanologjike.Krahas përgatitjes së ekspozitës, nën kujdesin e kolegëve amerikanë, Attila Gyucha dhe William A. Parkinson, arkeologë nga vëndet e ndryshme pjesëmarrëse kanë kontribuar në botimin e një monografie për publikun e gjerë, rreth tematikave të ndryshme që trajton ekspozita (https://ioa.ucla.edu/press/firstkingsofeurope), si dhe në përgatitjen e një katalogu të objekteve të ekspozuara, i cili do të dalë së shpejti nga shtypi (http://www.ioa.ucla.edu/first-kings-catalog). Për më tepër rreth ekspozitës shih: https://www.fieldmuseum.org/exhibitions/first-kings-europe.