• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for July 2023

Kryeministri Kurti nga takimi me emisarin Lajčák: Masat ndëshkuese të BE-së ndaj Kosovës janë të padrejta dhe e bëjnë dialogun asimetrik

July 5, 2023 by s p

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, së bashku me ambasadorin e Kosovës në Bruksel, Agron Bajrami dhe këshilltarin e tij politik, Jeton Zulfaj, priti sot në zyrën e tij emisarin e BE-së për Ballkanin Perëndimor dhe Dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajčák, i cili erdhi për takim së bashku me shefin e Zyrës së BE-së në Kosovë, ambasadorin Tomáš Szunyog, dhe bashkëpunëtorët e tij Christian Ramet e Mikko Väyrynen.

Në fillim të këtij takimi, Kryeministri Kurti potencoi që masat ndëshkuese të BE-së ndaj Kosovës janë të padrejta dhe e bëjnë dialogun asimetrik. Në vijim, ai shprehu përkushtimin dhe angazhimin e tij për de-eskalim dhe normalizim. Theksoi që Qeveria e Kosovës nuk kontribuon asesi në eskalim dhe se Policia e Kosovës vetëm zbaton ligjin e kujdeset për sigurinë publike. Po ashtu, Kryeministri Kurti konfirmoi që Policia e Kosovës e vendosur nëpër ndërtesat komunale nuk ka ndërmarrë operacione në rrethinën e atyre objekteve.

Në lidhje me rrugën përpara, Kryeministri Kurti tha që neni 72 i Ligjit për Vetëqeverisje Lokale e tregon qartë rrugën për zgjedhje të parakohshme nëpër komuna dhe se Qeveria në përpikmëri mbështetë procedurat ligjore. Ndërkaq, sa i përket normalizimit të marrëdhënieve me Serbinë, garanci është zbatimi i plotë dhe pa kushte i Marrëveshjes Bazike e cila sjellë marrëdhënie të mira fqinjësore dhe evropiane për dy shtetet.

Filed Under: Politike

SHQIPTARËT NË MACERATA TË ITALISË FESTOJNË SUKSESE KOMUNITARE

July 5, 2023 by s p

Sokol Paja/

Mërgata shqiptare e Italisë është një potencial i shkëlqyer i kombit shqiptar në vendin mikpritës e shumë të dashur për shqiptarët. Ishte Italia ajo që hapi zemrat dhe dyert për shqiptarët e dalë nga ferri komunist 3 dekada më parë e sot këta shqiptarë bëjnë krenarë atdheun e tyre e vendin që u dha gjithçka. Janë këta shqiptarë të suksesshëm që në Itali me veprimtarinë e tyre e sukseset e tyre shpërblehen me respekt dhe janë shembuj e modele të shkëlqyera edhe për vetë vendasit. Shqiptarët gëzojnë respekt të veçantë dhe vlerësim të lartë në Itali. Shqiptarët në shekuj kanë pasur lidhje të fuqishme me Italinë çka reflekton një marrëdhënie të shkëlqyer popujsh, shtetesh e kulturash. Shqiptarët në qytetet e Italisë janë protagonistë në aktivitetet komunitare e kombëtare. Më 2 Korrik 2023 në Macerata të Italisë u zhvillua një mbrëmje dedikuar shëndetit të popullsisë dhe posaçërisht në mbështetje të të prekurve nga Skleroza e shumëfishtë që është një sëmundje inflamatore kronike dhe progresive e sistemit nervor qëndror. Artistët shqiptarë të bashkuar në një performancë dhe përqafim artistik në mbështetje të kauzës që prek njerëz të shumë. Aktiviteti u ideuar nga Denada Merkuri-hair style, Olta Shehu -balerinë, koreografe dhe Blerdi Fatusha-fotograf. Artistët shqiptarë kontribuojnë për komunitetin shqiptar dhe shoqërinë italiane prej 20 vitesh. Një tjetër aktivitet mbresëlënës ku sheh si protagoniste balerinën dhe koreografen Olta Shehu në Macerata ku ishte mbrëmja gala në sensibilizimin të mjekësisë familjare organizuar me mjekë italianë ku të ardhurat u dhuruan për bamirësi. Shqiptarët në Macerata përmbyllën me sukses të veçantë vitin shkollor të gjuhës shqipe organizuar nga Shoqata Iliria ku Shkolla Shqipe “Naim Frasheri” është model suksesi dhe krenarie në mbarë shkollat shqipe në diasporë. Koreografe Olta Shehu nëpërmjet “OltaAkademi” dhe “Olta’s Summer Camp” prej vitesh zhvillon e promovon talentet shqiptare në fushën e kërcimit e valleve shqiptare duke kultivuar e promovuar traditën shqip të identitetit kulturor shqiptar.

Filed Under: Mergata

Kush e zbuloi Amerikën?

July 5, 2023 by s p

Astrit Lulushi/

Në këtë pikë, ia vlen të përmendet studimi i një ekipi shkencëtarësh me në krye profesorin I. Liritzis të Universitetit të Egjeut, i cili shqyrton se sa e vlefshme është historia e Plutarkut në lidhje me udhëtimet në kontinentin e madh përtej Oqeanit Atlantik.

Plutarku shkruan:

“Udhëtimet përsëriteshin çdo 30 vjet kur planeti Saturn përkonte me yjësinë e Demit. Udhëtimi ishte i rrezikshëm dhe i gjatë. Kur ekspedita mbërrinte në vendin e largët, kolonët nga ekspedita e mëparshme mund të ktheheshin në shtëpi. Kretanët minoas i kanë bërë këto udhëtime që nga koha e Herkulit 13 mijë vjet më parë”.

Sudimi arrin në përfundimin se historia e Plutarkut është e vërtetë dhe përputhet me atë që dihet për rrymat oqeanike të Atlantikut dhe se udhëtarët e lashtë të detit ishin në dijeni të këtyre rrymave.

Destinacioni, sipas Plutarkut, ishte një gji i madh, jo më i vogël se liqeni Maeotis (Deti Azov), pothuajse në të njëjtën linjë me atë të Detit Kaspik. Kolonët ishin nisur nga Minoa për në Newfoundland (Kanada), ku kishte mërguar Cronus. Plutarku përmend se Cronus kishte shkuar në një ishull ku kishte shumë ar (edhe sot, ka shumë miniera ari në ishullin Newfoundland).

Sipas gjuhëtares norvegjezese Kjell Aartun, shkronjat misterioze dhe imazhe anijesh gjatë periudhës 1.800 – 1.000 pes janë gdhendur në granit afër Oslos. Mbishkrimet konsiderohen të jetë minoan, dhe petroglife janë gjetur në të dy anët e kufijve Norvegji-Suedi. Kristiansen & Larsson raportojnë gjetje të epokës së bronzit nga një qytetërim i përparuar me origjinë të qartë Ionane (fillimisht minoan, më pas mikenë (grekët e lashtë erdhën shumë më vonë dhe mbi gërmadha ngritën mitologjinë e tyre).

Një shembull nga Hesiod është referenca për Ishujt Fat, të cilët janë pranë “Oqeanit të rrotulluar thellë”. Udhëtimet në veri të Atlantikut përmenden nga disa burime të lashta (Diodorus Siculus, Straboni, Plini), veçanërisht në lidhje me Piteasin e Massalisë, i cili ndoqi saktësisht të njëjtën rrugë detare për të arritur deri në Islandë. Në çdo rast, referenca e gjireve të ishujve ku nata zgjat më pak se një orë dëshmon se minoasit e lashtë kishin udhëtuar në Rrethin Arktik (Kanada, Grenlandë, Islandë Norvegji).

Duke përdorur një program kompjuterik të posaçëm, të dhënat astronomike të përpunuara nga teksti antik tregojnë se Plutarku përcakton saktë distancën nga Britania në ishullin Ogygia-Icelandë, Plutarku flet për një tokë të madhe kontinentale në veriperëndim të Britanisë, ku kishte tre ishuj (Grenlandë, Baffin, Newfoundland) në distancë të barabartë nga njëri-tjetri.

Plutarku tregon saktë se Gjiri i Shën Lorencit është pak më i madh se liqeni Maeotis, siç e quanin të lashtët Detin Azov. Në fund të fundit, udhëtimi nga Kanadaja në Kartagjenë u zhvillua në maj të vitit 86 pes. Nuk ka dyshim se Ogygia ishte në Oqeanin Atlantik pasi Homeri në Odisenë e tij na informon se është në qendër të detit (është kërthiza e detit) dhe pak më tej thotë se pasi u largua nga Ogygia, ai pa ishullin e Phaeacians (i njohur edhe si Scheria).

Ishulli i Feakëve (fiqëve?) konsiderohet të jetë Korfuzi, megjithëse ka dyshime se njerëzit nga Korfuzi dhe Odiseu nuk ka gjasa të jenë takuar (Odiseu u thotë feakëve se ai jeton larg prej tyre dhe se afër Itakës ndodhen ishujt Dulichium, Sami dhe Zakynthos, të cilët janë përkatësisht ishujt modernë Lefkada, Kefalonia dhe Zante. Për këtë arsye ky ishull nuk mund të jetë Korfuzi. Së dyti është e çuditshme që njerëzit e Korfuzit të mos kishin dëgjuar mbi luftën e Trojës. Në fakt tek Odisea shohim se ata merreshin vetëm me detari dhe aspak me punët e luftës. Dhe së treti, Odiseu do të kishte qenë i çmendur, nëse duke ardhur nga deti dhe pas gjithçkaje që kishte kaluar në det, të kalonte në Greqinë kontinentale për të shkuar përsëri në det (Korfuz që ndodhet përtej Itakës. Studiesit thonë se Ogygia nuk mund të ishte brenda Mesdheut. Mitologjia e forcon këtë hipotezë pasi Ogygia ishte ishulli ku jetonte nimfa Kalipso, e cila ishte e bija e Atlasit. Ky është një tregues i qartë se ishulli Kalipso ishte në Atlantik, dhe aty ndodhej kopshti i Hesperides dhe nimfat të cilat ishin gjithashtu bija të Atlasit. Edhe Mikine (qytetërimi Mycenae) me drejtshkrim të dyshimtë dhe etimologji të sugjeruar nga një fjalë kelte, nuk ka një etimologji zyrtare.

Filed Under: ESSE Tagged With: Astrit Lulushi

KONFERENCA NDËRKOMBËTARE PËR KOSOVËN KA PËRFUNDUAR NË RAMBUJE

July 5, 2023 by s p

Skënder Karaçica/

Kohëve të fundit nga kabineti zyrtar i qeverisë shqiptare në Tiranë, ka dalur nisma për organizimin e ashtuquajtur të konferencës ndërkombëtare për relacionet Kosovë-Serbi dhe mbyllja e problemit shekullor shqiptaro-serb në hapësirën etnike në Ballkan.

Përkitazi me çështjen e Kosovës në rrafshin ndërkombëtar dhe të integrimeve në BE dhe relacionet e miqësisë së përjetshme me SHBA si dhe liria dhe pavarësia me vlerat e demokracisë e të paqes, për Kosovën kanë përfunduar në Rambuje.

Në qarqet e ndryshme dhe në disa paraqitje publike të (a)nalistëve politikë të (m)arrëdhënieve ndërkombëtare, po ia fusin kot së koti, ndonëse Republika e Kosovës i ka përfunduar në të gjitha rrafshet e diplomacisë BE-SHBA temën bosht në Konferencën Ndërkombëtare në Rambuje.

Për Kosovën nuk i duhet organizim i ri i diplomacisë në ndonjë Konferencë Ndërkombëtare për zgjidhjen e çështjes dhe të mbylljes së knfliktit të ngrirë Kosovë-Serbi, ndonëse pavarësia dhe njohja ndërkombëtare e Kosovës i ka përfunduar të gjitha opsionet për ndonjë Konferencë të (re)Ndërkombëtare!

Për Tiranën zyrtare, kujtoj se vlenë porosia e kohës: Kujdes ndaj diskursit të diplomacisë së ftohtë dhe me motive për të bër gafet e rradhës veçse për një buzëqeshje ndaj regjimit serb në Beograd.

Filed Under: Histori

“Të shfrytëzohen njohuritë dhe përvoja e përfaqësuesve të diasporës në ngritjen dhe zhvillimin e atdheut”

July 5, 2023 by s p

Dr.sc.Dashnim HEBIBI/

Intervistë me Prof.dr.Ylber Qusaj, doktor i shkencave farmaceutike, që jeton dhe vepron në Zvicër

‘Në vitin 2018, Kompania Novartis ka ndarë çmimin prestigjioz “AWARD Stein Rubin” për kontributin tim në idejimin e një procesi të brendshëm në prodhimin e medikamenteve, proces ky që ndihmoi kompaninë në uljen e çmimit në prodhim. Gati çdo vit nga Kompania Lonza marr mirënjohje për kontributin tim në lehtësimin e prodhimit të medikamenteve’, na tha, ndër të tjera, z. Qusaj.

Në fillim të kësaj interviste, do të kujtoj një fjalë të urtë të Winston Churchill: “Kurrë, kurrë, kurrë mos hiqni dorë.” Është e pamundur përmes kësaj hyrjeje të kësaj interviste të them gjithë ate që mësova nga vetë protagonisti i bashkëbisedimit tonë për suksesin që e ka arritur, falë një pune shumë të madhe dhe serioze. Është nder i madh dhe imazh i jashtëzakonshëm kombëtar, që e kemi një personalitet me shumë arritje shkencore në Zvicër. Dita ditës po dëgjojmë arritje të të rinjëve tanë në fusha të ndryshme të dijes, që po lindin e po rriten në mërgim, por arritjet e një bashkëkombasi, që është shkolluar në atdhe dhe për një kohë të shkurtër, ai fiton majat e shkencës, kjo është paksa më e veçant. Krejt e krejt, suksesi nuk falet, por arrihet. Pa e njohur gjuhën gjermane, pa e njohur shtetin mirë ku po shkon, me diploma universiteti, drejtohet një jete të re. Një jete, që nuk do të dorëzohet kurrë, pavarësisht betejave të jetës, por me rëndësi të fitohet lufta. Lufta fitohet me punë dhe jo me rrahje gjoksi. Duke respektuar ligjin e shtetit zviceran, duke u përkrahur nga bashkëshortja dhe familja në përgjithësi, kërkon dituri vazhdimisht dhe erdhi deri te cili i suksesit, gradohet me gradën më të lartë shkencore. Sa e sa fjalë kam për të thënë për këtë personalitet me plot kuptimin e fjalës, por e pamundur të përshkruhet e gjithë bota e tij jo verbale. Ai na foli pa dorëza, me sinqeritet, sepse nuk vuan nga egoizmi, nga bajraktarizmi, shpalos anën jo verbale të tij dhe na tregon, se si u largua nga atdheu, si erdhi në Zvicër dhe si arriti suksese. Ka kujtime dhe falënderime edhe për prindërit e tij, që e rritën me shumë dashni dhe etikë morale, deri te rrethi ku u rrit dhe fitoi bazën e arsimimit. Falënderues për mësuesit, arsimtarët, profesorët, që kaloi shkollën fillore, të mesmen dhe fakultetin, atje në tokat shqiptare. Çfarë shpirti të bardhë i thoja vetes, kur e dëgjoja duke folur. Fjalët i dilnin si të qëndisura me copa shpirti. I qetë, me kulturë të të dëgjuari. Respekt të veçant ndaj bashkëbiseduesit. I etur për atdhe. Gjithnjë përmend prindërit, familjen e tij në atdhe e diasporë. Flet me krenari për bashkëshorten e tij, me të cilën së bashku arritën sukseset. Na foli për kujdesin që e bënë bashkëshortja e tij me fëmijët e tij të vegjël. Sa mirënjohës që i është bashkëshortes, sepse po i përgadit fëmijët për jetë të shëndosh. Jeta është e sigurt kur ke bazën e familjes. Sa e sa fjalë të mira mësova gjatë bisedës. Gjatë bashkëbisedës, shikoja orën, sa shpejt që kalonte. Dihet se koha është më e shenjta në këtë jetë dhe shumë e saktë, sepse kjo jetë shumë e shkurt. Kohën, që ia mora doktorit, ndjehesha i mërzitur, pa e harruar kohën time, që djalit tim i pata premtuar për të dalur me biçikleta. Të kënaqet shpirti kur sheh sukseset e bashkëkombasve tanë. Sot për sot, koha është bërë shumë dinamike, nuk po lexohen tekstet e gjata, ku mendoj, se në ato ka shumë shpirt, sepse nuk e kap syri i kamerës, por syri i shpirtit. Prandaj, ndodh kjo, vetëm në atdheun tonë, nuk kemi gazeta të shtypura dhe flasim për gazetari. Hallakam, kohë tranziconi thojshin disa veprimtarë në një takim para disa javëve, shumë e sakt. Emisione e shkrime pa kurrfarë shije e profesionalizmi, vetëm e vetëm për klikime. Dihet rëndësia apo pesha e medias. Me këtë desha ta godas numrin 10-të, se personalite si ky protagonisti i kësaj interviste na duhen të jenë nëpër media. Rast konkret, se si vihet në diasporë dhe arrinë majat e shkencës. Kjo është më shumë se krenari. Diaspora nuk ka vetëm sportista të mirë. Ka shkenctarë, që krenohen vendet pritëse e në këtë rast Zvicra. Nuk është më diaspora ajo që ka punuar më shumë në punë fizike, por gjithandej kemi intelektual të suksesshëm. Edhe ajo punë fizike ka qenë e ndershme, sepse me djersën e tyre kanë ndihmuar përveç familjen, edhe proçeset që i kemi kaluar si komb, sidomos para luftës, gjatë luftës dhe sot e kësaj dite, Kosova, por edhe tokat tjera shqiptare. Është kjo diasporë, që shkurt e shqip mundet ta quajmë me fakte, se ishte dhe është arteria kryesore e së mirës në atdhe. Sa vështirësi që kishte kur erdhi në Zvicër. Me të ardhur, donte të punonte. Nuk donte të rrinte pa punë, sepse e kishte të trashëguar, sepse vetëm me djersë arrihen të mirat. Kur disa shokëve të punës në fillim, ju tregonte, se ka dëshirë, që një ditë të vazhdoj studimet apo të punoj në profesionin e tij, dikujt ju dukej ëndërr e pa arritshme. Modest, duke ecur për toke, filloi kurset e gjuhës gjermane dhe pas një kohe shumë të shkurtë, arriti të mësoj gjermanishten akademike. Tash, kishte fituar çelësin e suksesit. Ylberi me shumë besim në vete dhe me arritjet që i kishte fituar në Universitetin e Tetovës, një ditë duke punuar, përnjëherë i vije në mendje një ide për një zbulim në fushën e mjeksisë. Për fat të mirë, sigurisht nga bardhësia e tij shpirtërore, i hapen dyert e suksesit dhe një ditë, arrinë gradën shkencore po me ate ide që e kishte. Puna dhe logjika na dallon nga gjallesat tjera të këtij planeti. Ylberi, përveç se është shkenctarë, ai ishte i kompletuar edhe me etikë, duke ditur të nderoj dhe duke mos rrahur gjoksin, por duke frymëzuar e ndihmuar të gjitha ata që duan të merren me shkencë. Nuk ka kthim, por vetëm te para! Nuk ka dorëzim, por deri në realizim të projektit! Mundemi dhe e arrijmë! Besim në vete! Përkrahje nga familja! Shumë punë! Respekt maksimal kohës! Për ate kohë, që bashkëbiseduam me Prof.dr.Ylber Qusaj, mora shumë kujtime të mira, por e pamundur të përshkruhen siç ju thash edhe më lart. Shpresoj shumë, se në një të ardhme të afërt, do të kemi përsëri mundësi, të mësojmë edhe më shumë nga sukseset e tija dhe padyshim se është krenaria jonë. Për më shumë të nderuar lexues, do të mësoni në vazhdim nga doktori nga kjo intervistë e gjatë, por reale, nga e cila shpresojmë, se do të mësojmë shumë gjëra, se si arrihen sukseset shumë larg atdheut.

Një biografi me disa fjalë

I doktoruar në Strasburg të Francës për Farmaci dhe i punësuar në gjigandin farmaceutik në Aargau të Zvicrës ku edhe jeton. Prof. Dr. Qusaj është shquar në aktivitetin e tij shkencor, duke u bërë një nga personalitetet më të respektuara shkencore në shtetin helvetik dhe më gjerë. Nga viti 2020 është angazhuar edhe si ligjërues i Lëndës ‘Prodhimi i Avancuar i Medikamenteve’, Farmaci, në Kolegjin ‘Rezonanca’ në Prishtinë.

Data e lindjes, vendi, shkollimi

Prof. dr.Ylber Qusaj është i lindur më 05.04.1983 në fshatin Pllajnik të Opojës, Komuna e Dragashit. Pas përfundimit të shkollës së mesme të mjekësisë, viti 2002, një kohë të shkurtër ka punuar si teknik medicinal në fshatin e tij të lindjes. Në Universitetin Shtetëror të Tetovës ka ndjekur studimet për farmaci, të cilat i ka përfunduar me sukses të shkëlqyer në vitin 2007. Gjatë studimeve në Tetovë, Prof. dr. Qusaj shquhet edhe për pjesëmarrje aktive në veprimtari të ndryshme që zhvilloheshin në universitet dhe jashtë tij.

Motivi dhe arsyet për braktisjen e vendlindjes

Njohja me bashkudhëtaren e tij të jetës, i dha atij mundësinë që të vazhdojë edhe më tej rrugëtimin drejt zgjerimit të dijes. Pas përfundimit të fakultetit të farmacisë, në fund të vitit 2007, Ylberi emigron në Zvicër, ku jetonte bashkëshortja e tij me familjen e saj.

Vështirësitë e vitit të parë si mërgimtar

Sfida e parë, me të cilën është ballafaquar në këtë mjedis të ri, ishte mësimi i gjuhës gjermane, e cila do t’ia hapte atij shtigjet për vazhdimin e rrugës së shkollimit. Në periudhën 2008-2009, falë vullnetit të çeliktë, kishte arritur t’i kryente disa nivele të mësimit të gjuhës gjermane, të cilën arriti ta zotërojë deri në nivel shkencor. Kjo i hapi atij rrugë që të niste punë në industrinë farmaceutike, për të cilën kishte përgatitjen adekuate shkollore.

Puna e parë në mërgim

Në shtator të vitit 2008, me ndihmën dhe bashkëpunimin e bashkëvendësit Blerim Krasniqi, që ishte edhe si udhëheqës në këtë repart, e filloi praktikën e punës në industrinë farmaceutike Bioforce AG (A. Vogel), Roggwil (TG) ku u angazhua në zhvillimin e medikamenteve në bazë bimore. Kjo e ndihmoi shumë që të integrohej në mjedisin e ri dhe të regjistronte studimet e doktoraturës. Pikërisht kjo kompani i ndihmoi në finalizimin e doktoratës. Në tetor të vitit 2009, i filloi studimet e doktoraturës në Universitetin e Bazelit në Zvicër, ndërsa nga viti 2011-2012 i vazhdoi këto studime në Universitetin e Strasburgut në Francë. Më datë 1 shkurt 2013 mbroi me sukses disertacionin e doktoraturës me temën: “Optimizimi dhe Investigimi i Tabletave Echinacea me Teknologjinë ‘base granulate’”. Doktoratura u realizua falë bashkëpunimit ndërmjet Universitetit të Bazelit, Universitetit të Strasburgut dhe Kompanisë “Bioforce AG” ku kishte zhvilluar pjesën eksperimentale të punimit të doktoraturës.

Malli për atdheun

Duhet theksuar se dr. Qusaj është një kryefamiljar i përkushtuar dhe i lidhur ngushtë edhe me vendlindjen. Çdo pushim, sado i shkurtë që të jetë, bashkë me gruan dhe katër fëmijët e tij, e kalon në Kosovë dhe viziton të afërmit dhe miqtë e shumtë. Mbi të gjitha te doktori është njerëzorja.

Shteti i Kosovës dhe Shqipërisë duhen të kontribuojnë më tepër që të bartim përvojën zvicerane në atdhe

Diaspora shqiptare ka dëshmuar që di dhe mundet të organizohet në mbështetje të interesave kombëtare. Sipas jush, cili është niveli i organizimit të saj sot dhe çfarë potenciali kontribues përfaqëson diaspora jonë në ditët e sotme?

Diaspora ka kontribuar për vite të tëra dhe vazhdon të kontribuojë në aspektin financiar dhe kulturor dhe organizativ, por unë mendoj se ne duhet te organizohemi , në kuadër të shteteve tona në Ballkan që mos të varen vetëm nga remitencat, por të shfrytëzohen njohuritë dhe përvoja e përfaqësuesve të diasporës në ngritjen dhe zhvillimin e shtetit. Shteti i Kosovës dhe Shqipërisë duhen të kontribuojnë më tepër që të bartim përvojën zvicerane në atdhe. Ka shumë kuadro të kualifikuara në Zvicër që japin kontributin e tyre në këtë shtet, duhet të krijohen me shumë politika dhe mundësi nga shtetet përkatëse që ata këto njohuri ti bartin në shtetin përkatës të tyre. Shumë njerëz këtu dinë gjuhët e huaja dhe kanë më shumë mundësi këtu.

Si e kaloni kohën e lirë kur nuk jeni në punë?

Kur nuk jam në punë, kujdesem për familjen time dhe shëndetin mendor. Pas shumë angazhimeve me familje, mundohem të gjej kohë ditore që të kujdesem për shëndetin fizik, si ushqimi i mirë dhe duke lëvizur çdo ditë. Një ditë e zakonshme me gjenë duke vrapuar i vetmuar në natyrë ose duke dalur në mjedis të pastër në natyrë, së bashku me familje, në atë mënyrë që të jem në lëvizje duke u kujdesur për shëndetin fizik dhe mendor. Falë rezultateve të arritura në punë, personaliteti im vlerësohet shumë, jo vetëm në kompaninë ku punoj, por edhe në mesin e komunitetit zviceran dhe atij shqiptar që jeton në Zvicër. Shpesh takohem me disa miq këtu në Zvicër. Madje, shpeshherë organizoj takime jashtë orarit të punës me shqiptarët që punojnë në këto kompani farmaceutike, me ç’rast i këmbejmë përvojat tona në farmaci.

Sa mendoni që ka arritur të integrohet gjenerata e re e diasporës shqiptare në shtetin ku ju jetoni e veproni?

Gjeneratat e para të diasporës shqiptare të viteve ’70-’90 ishin kryesisht mashkuj që kishin qëllime të punës dhe përfitimit të parave. Ata ikën nga dhuna, nga shtypja etnike dhe identitare dhe kanë qenë të drejtuar në atë kohë nga frika e asimilimit. Ata e kanë parë identitetin shqiptar në mënyrë më emocionale.

Unë kam ardhur në mërgim më vonë, në fund të vitit 2007 dhe besoj se gjeneratat tjera janë më të interesuara të kontribuojnë më shumë në aspektin social e ekonomik, jo vetëm në bazë të identitetit. Dëshirojnë më shumë të integrohen dhe të jenë pjesë e shoqërisë.

Mendoj se pas viteve ’90-ta, ata filluan ti marrin edhe familjet e tyre dhe kështu edhe qëllimet e tyre filluan të ndryshonin, pasi fëmijët filluan të ndjekin shkollat në një vend të huaj dhe në një formë lindën edhe programet e reja të integrimit, të cilat, pak a shumë, ndikuan në vetëdijesimin rreth çështjeve edukuese, Mundësitë e përfitimit të kësaj forme filluan ti shfrytëzonin fëmijët e tyre, duke ndjekur shkollimin.

Gjenerata e re është përqendruar më tepër në arsim dhe kontribut në të gjitha lëmitë ku punojnë. Ajo është edhe rruga më e duhur për integrim, duke qenë pjesë e shoqërisë dhe duke kontribuar në këtë shoqëri.

Sipas mendimit tuaj, për çfarë mbështetje konkrete të shteteve shqiptare ka nevojë urgjente diaspora shqiptare?

Unë e shoh se gjeneratat e reja nuk dëshirojnë vetëm të shkojnë në Kosovë me ndonjë veturë të madhe e për t’u krenuar, për t’u martuar me shqiptarë, e për të pasur dasma në Kosovë. Është një grup në rritje, i cili dëshiron të kontribuojë në zhvillim më afatgjatë, qoftë për shoqërinë civile, qoftë për sektorin privat.

Cili është kapitali juaj shpirtëror, të cilin keni arritur ta krijoni dhe me të cilin ndjeheni krenar?

Falë rezultateve të arritura në punë, përfundimit të doktoratës në lëmin e farmacisë dhe në universitetet më prestegjioze në Evropë, personaliteti im vlerësohet dhe respektohet shumë, jo vetëm në kompaninë ku punoj, e në kompanitë ku kam punuar, por edhe në mesin e komunitetit zviceran dhe atij shqiptar që jeton në Zvicër. Përvoja në punë dhe avancimet në fushën shkencore në farmaci kanë bërë që unë të jem njëri nga kuadrot më të respektuara, duke më dhënë edhe rol udhëheqës në kompani. Gradimi shkencor në lëmin e farmaceutikes ka bërë që të jem i privilegjuar dhe i respektuar, si në aspektin shoqëror e moral, po ashtu edhe në aspektin financiar. Në vitin 2018, Kompania ‘Novartis’ ka ndarë çmimin prestigjioz “AWARD Stein Rubin” për kontributin tim në idejimin e një procesi të brendshëm në prodhimin e medikamenteve, proces ky që ndihmoi kompaninë në uljen e çmimit në prodhim. Gati çdo vit, nga Kompania ‘Lonza’ marr mirënjohje për kontributin e tim në lehtësimin e prodhimit të medikamenteve.

A keni bërë plane se ku ti kaloni vitet pas pensionimit?

Dalja në pension është një nga momentet historike në jetën e çdo personi. Shpesh e kam menduar dhe kam bërë plane edhe me bashkshorten time rreth pensionimit dhe jetës sonë. Për këtë, në këtë kohë të re, kemi rregulluar një shtëpi të re në Kosovë, ku mendojmë ta kalojmë një pjesë të pensionimit. Për mua janë edhe shumë vite deri në pensionim, por ajo sinjalizon se rrugëtimi im duke punuar shumë ka përfunduar. Si pensionist e shoh veten duke shijuar jetën me atë që kam dashur dhe pasur gjithmonë në mendje. Planifikoj, duke u marrë me hobin tim, duke udhëtuar nëpër botë dhe duke kaluar më shumë kohë me familjen time në vendlindje dhe këtu në Zvicër.

Cila është porosia juaj për gjeneratën e re të komunitetit shqiptar që po rritet në diasporë?

Gjeneratat e komunitetit shqiptar duhet të përqendrohen edhe më shumë në arsimim dhe kontribut në të gjitha lëmitë ku punojnë. Nëse ne kemi më shumë ekspertë dhe kontribues në të gjitha lëmitë, atëherë do të kemi më shumë forcë në organizim dhe vendimmarrje në këtë shtet. Arsimimi dhe kontributi në atë vend është edhe rruga më e duhur për integrim dhe diverzitet, duke qenë pjesë e shoqërisë dhe duke kontribuar në këtë shoqëri. Ne kemi nevojë më tepër për përfaqësim në Parlamentin e Zvicrës. Kemi nevojë më tepër për njerëz të kuadrove politike që neve na përfaqësojnë këtu dhe na ndihmojnë më tepër në integrimin dhe diverzitetin me popullin e shtetin zviceran.

I keni thënë vetes, ‘pse kam ardhur në mërgim’?

Në fillim, deri sa jam integruar dhe rregulluar në Zvicër, kam menduar shpesh këtë pyetje ‘pse kam ardhur në mërgim’ dhe se çfarë do të jetë e ardhmja ime këtu. Mirëpo, shpesh e kam vizualizuar të ardhmen time dhe si do të ishte jeta ime në Kosovë dhe në Zvicër. Kam ardhur në lumturinë dhe kënaqësinë time, duke e parë veten time në Zvicër dhe duke kontribuar në këtë shoqëri. Kështu që tash ka disa vite që nuk e bëj këtë pyetje, sepse jam shumë i respektuar, nderuar dhe pranuar në këtë shoqëri. Zvicra më është bërë si vendlindje e dytë për.

Mendoni se ju kanë shkuar shumë vite, duke menduar se një ditë do të ktheheni nëatdhe?

Çdo fazë në jetë që e kam kaluar, ka pasur vështirësitë e veta. Shpesh kam menduar se pse e kam vrarë mendjen për të ardhmen dhe kthimin në atdhe. Mirëpo, këto mendime janë pjesë e jetës. Për çdo fazë në jetë jam krenar dhe mendoj se deri tash jam i lumtur me jetën në Zvicër.

Çka kujtoni më së shumti nga atdheu?

Kujtimet nga fëmijëria dhe rinia në vendlindje janë kujtime të mira. Unë jam rritur dhe zhvilluar në vendlindje. Këtu kam ardhur si 24 vjeçar, kështu që kam kujtime të mira me vëllezërit, me familjen dhe shoqërinë. Këto kujtime të mira janë pjesë e jetës dhe do të mbeten gjithmonë tek unë.

Si ishte jeta e mërgimit më herët dhe si është sot, apo cila periudhë për ju është më e mirë, ajo më e hershmja, apo kjo e sotmja?

Secila periudhë i ka pasur sfidat e veta, e hershmja dhe e sotmja. Për këtë periudhë mund të flas më shumë, sidomos pas vitit 2010, e cila për diasporën shqiptare është një periudhë e lulëzimit dhe edukimit të vazhdueshëm. Në këtë kohë kemi disa kuadro shumë të suksesshme, të cilat janë pjesë e rëndësishme e shoqërisë zvicerane dhe komunitetit shqiptar në Zvicër. Ato, gjithashtu, kontribuojnë në shtetin e tyre të lindjes. Tash mundësitë e transportit dhe komunikimit me vendlindje jane më të theksuara dhe më të lehta. Mund të udhëtosh në mëngjes për një konferencë apo ligjeratë në Kosovë dhe brenda ditës të kthehesh ne vendin ku jeton. Kjo është lehtësia që ta mundëson edhe mbajtjen e kontateve dhe lidhjeve të ngushta me vendlindjen.

Çka nuk i falni vetes?

Deri tash jam shumë i kënaqur me veten dhe jetën time. Nga natyra jam njeri që falë dhe duron shumë. Për të qenë i lumtur, punoj me veten dhe kështu, nëse lindë ndonjë pakënaqësi, mundohem të përpunoj, të shkruaj apo të vizualizoj për veten apo ndonjë problem që të harrohet sa me shpejt. Në këtë formë arrij balancin e brendshëm shpirtëror dhe lirohem nga ndonjë paqartësi apo keqkuptim me vetveten.

Në vitin 2019 fillova punë në Kompaninë ‘Lonza AG’, Stein në Zvicër, në cilësinë e ekspertit për shkencë e teknologji dhe prodhim të medikamenteve të reja klinike

Gjatë gjithë kësaj kohe sa keni në mërgim, keni fituar më shumë apo keni humbur?

Për të gjitha këto vite, kam fituar shumë nga mërgimi dhe shteti zviceran. Unë jam ngritur shumë në aspektin shkencor dhe profesional. Pas përfundimit të doktoraturës, në vitin 2013, avancimi shkencor më ka hapur horizonte të reja. Jam punësuar në gjigandin e industrisë farmaceutike zvicerane “Novartis AG” Stein, ku si ekspert-menaxher, jap kontribut të rëndësishëm në zhvillimin dhe prodhimin e medikamenteve të reja. Këtu kam thelluar edhe më shumë njohuritë në zhvillimin dhe prodhimin e formave sterile të tabletave dhe kapsulave. Gjatë punës në këtë kompani përfitoj përvojë të mirë në zhvillimin dhe prodhimin e medikamenteve me kualitet të lartë, duke përdorur teknologjitë më të avancuara për prodhimin e barërave.

Në vitin 2019 fillova punë në Kompaninë ‘Lonza AG’, Stein në Zvicër, në cilësinë e ekspertit për shkencë e teknologji dhe prodhim të medikamenteve të reja klinike që aplikohen te pacientët në mënyrë intravenoze dhe intramuskulare, si vaksinat, etj.

Njohja e gjuhes shipe në Zvicër, për disa vite, do të jetë një përparësi për komunikim për të gjithë punëtorët dhe për punë në Zvicër

Mendoni se edhe në të ardhmen, gjeneratat e reja që jetojnë e veprojnë në Zvicër, nuk do ta harrojnë gjuhën shqipe?

Unë mendoj se gjeneratat që jetojnë e veprojnë në Zvicër, nuk do ta harrojnë gjuhën shqipe, sepse prindërit e tyre janë të lidhur ngushtë me vendlindjen, investimet në sektorin privat në vendlindje. Besoj se kane për tu rritur edhe më shumë për të mbajtur këto lidhje. Njohja e gjuhes shipe në Zvicër, për disa vite, do të jetë një përparësi për komunikim për të gjithë punëtorët dhe për punë në Zvicër. Rritja e mërgatës shqiptare do të rrisë kërkesën e shërbimeve edhe në gjuhën shqipe këtu në Zvicër. Trasporti dhe komunikimi me vendlindjen është lehtësuar shumë. Vajtje ardhjet në vendlindje janë më të lehta.

Sikur të ishte e mundur që të vinit edhe njëherë prej fillimit në mërgim, çka do të kishit bërë në ditën e parë?

Po mendoj se me mundësitë dhe aftësitë e mia, kam arritur kulmin e karrierës në lëmin e farmacisë në Zvicër. Kështu, mendoj se deri tash e kam zhvilluar mirë karrierën.

Për fund të kësaj interviste, ku kishit dashur të pinit pikën e fundit të ujit të kësaj bote?

Unë jam i lidhur shumë ngushtë me vendlindjen. Çdo pushim, sado i shkurtë që të jetë, bashkë me gruan dhe katër fëmijët, shkojmë në Kosovë dhe vizitojmë të afërmit dhe miqtë e shumtë. Normal se pikën e fundit të ujit të kësaj bote do ta pija, me gjithë dëshirë, në vendlindje.

Shumë faleminderit për kohën dhe patëm nderin, që ta realizojmë këtë intervistë. Suksese të tjera, shëndet e gjitha të mirat për Ju e familjen.

Ju lutem, nderi ishte edhe i imi. Juve dhe të gjithë bashkatdhetarëve, ju uroj pushime të mbara, meqë po afrohen edhe pushimet verore. P.S Foto e marrë nga Prof.dr.Ylber Qusaj. / Intervistë që është botuar edhe në librin e autorit, Dr.sc.Dashnim HEBIBI me titull “Atdheu portativ”

Filed Under: Ekonomi Tagged With: Dashnim Hebibi

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 39
  • 40
  • 41
  • 42
  • 43
  • …
  • 48
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit
  • Shqipëria u bë pjesë e Lidhjes së Kombeve (17 dhjetor 1920)
  • NJЁ SURPRIZЁ XHENTЁLMENЁSH E GJON MILIT   
  • Format jo standarde të pullave në Filatelinë Shqiptare
  • Avokati i kujt?
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI MJET PËR FORMIMIN E VETEDIJES KOMBËTARE TE SHQIPTARËT  
  • MES KULTURES DHE HIJEVE TE ANTIKULTURES
  • Historia dhe braktisja e Kullës së Elez Murrës – Një apel për të shpëtuar trashëgiminë historike
  • Lirizmi estetik i poetit Timo Flloko
  • Seminari dyditor i Këshillit Koordinues të Arsimtarëve në Diasporë: bashkëpunim, reflektim dhe vizion për mësimdhënien e gjuhës shqipe në diasporë
  • Ad memoriam Faik Konica
  • Përkujtohet në Tiranë albanologu Peter Prifti
  • Audienca private me Papa Leonin XIV në Selinë e Shenjtë ishte një nder i veçantë

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT