Nga  Sami Repishti/ Ridgefield, CT. USA.- FAKT! “Njoftimi zyrtar i urgjencës së okulistikës raporton se janë 140 raste të paraqitura për të marrë ndihmën e parë; nga këta raste 140 janë shtruar, shërbim marrin 7 pacientë. Gjendja e tyre është stabilizuar; pacientët që janë paraqitur më vonë shprehin të njejtët shenja klinike, të një intoksikimi (helmimi) si skuqja e syve, dhëmbja e syve, marrëmendje, të vjella, turbullim shikues, skuqje në zona të fëtyrës e qafës, marrje fryme…..Lulzim Basha është shtruar në spital me shenja helmimi pas mitingut të PD-së”.

Flitet për përdorimin e gazit helmues, nji fenomen që tronditi njerëzimin mbar gjatë dhe mbas Luftës së Dytë Botënore – gaz helmues për viktima të pafajshme….paradhoma e ferrit Auschwitz…! E pabesueshme! Ashtë fjala për mitingun elektoral të datës 27 maj 2017 të PD-së në sheshet kryesore të kryeqytetit Tiranë dhe helmimin që e damtoi!

Viktima e nazismit, poetesha Nellie Sachs, para situatash të këtilla shkruente: “Na lini në embëlsi, jetën të rimësojmë…/ Mos na tregoni më qen që kafshojnë!” Thirrje e dhimbëshme e trupave që akoma dhëmbin.     Por nji Shqipëri që vuen fizikisht e mendërisht nga kujtimet e torturës së pareshtun dyzet-e-pesë vjeçare, kam frikë se do të vonojë me pa veten të ndërgjegjshme për katastrofën e jetueme,. Dhe me bindë të gjitha mendjet normale dhe zemrat e ndieshme se ka ardhë koha që të gjithë, viktima e fajtorë njikohësisht, të dënojnë dhunën pa kompromis e të mobilizohen në kërkim të lirisë, drejtësisë, demokracisë e jetës me dinjitet për të gjithë.

“Tek kundërshtuam atë çka shtaza kërkonte në brendinë tonë, lypset të rigjejmë tashmë njeriun kudo ku zbuluam atë çka e dërmonte”, shkruente Andre Malraux. Per fat të keq, unë mendoj përsëri se shtaza ashtë rizgjue tek njeriu i sotëm dhe ngado njeriu veç shtypet nga njeriu. Dhe kështu do të jetë përsa kohë që ajo shtazë e rizgjuar nuk do bie në qetësi, dhe njeriu nuk do të reshtë së shtypuni njeriun. Në Shqipërinë tonë të martirizueme, episodi kriminal i helmimit në sheshet e Tiranës ashtë prova ma e mirë.

Leximi i kësaj kronike ashtë shumë shqetësues. Nji grup shqiptarësh mendje-prishur të verbuem nga fanatizmi partiak që i ushqen –dhe i shnjerëzon njikohësisht- kanë vendosë me damtue në mënyrë të pareparueshme vëllaznit e motrat e tyne shqiptare vetëm sepse mendojnë ndryshe! Për këto mendje-prishur mendimi ndryshe nuk ashte nji e drejtë ligjore dhe morale, por “nji krim i pafalshëm” që duhet eliminue, edhe fizikisht po të jepet mundësia. Ky ashtë mësimi i dhanun me aktin e helmimit në sheshet e Tiranës pak ditë ma parë. Duket se fajtorët jetojnë akoma me andrrat e autoritetit jo legjitim dhe të padiskutueshëm, të ushqyem nga propaganda dyzetë e pesë vjeçare e “Nënës Parti” që refuzoi me pranue të gjithë shqiptarët si fëmijt e vet, dhe me bindjen e tyne se edhe “ideja” ashtë “subjet konkret” që vritet.

Ideja nuk vritet as nuk vdes, ashtu siç nuk vdiq demokracia në Shqipërinë komuniste me gjithë aktet vrastare. “Ideja” nuk vdes edhe kur përkrahësi i saj nuk jeton ma. “Ideja”, nji ide positive, mbijeton, ashtu si mbijeton mermeri i skalitun edhe mbas zhdukjes së skulptorit. Idetë që naltësojnë njerëzimin në sferat e idealit janë gurë kilometrazhi që tregojnë udhëtimin tonë në histori, dhe tregojnë largësinë e rrugës së përshkueme të marshit tonë historik drejt lirisë së plotë të njerëzimit.

Gabimi i këtyne “mendje-prishurve” ashtë akoma ma i randë e ma kriminel sepse drejtohet kundër vëllazënve dhe motrave shqiptare që nuk bashkëndajnë mendimet, megjithëse ata viktima ndajnë së bashku me masat e gjana të popullsisë, qytetarë të lirë të Republikës së përbashkët shqiptare, shpresën me dëshmue dhe dëshirën e pa përmbajtun me ndërtue nji Shqipëri për të gjithë- edhe për “mendje-prishurit” e aktit kriminel- nji Shqipëri të lirë, të pavarun, demokratike, të vëllaznueme e europiane, nji Shqipëri ku banorët e saj të jetojnë pa frikën e shtypjes dhe pa shtypjen e pamëshirëshme të vorfënisë, papunësisë dhe kërcënimit të urisë. Me gjeste të këtilla banditeske “mendje-prishurit” synojnë frikësimin e gjithanëshëm dhe sulmet gangstereske të marrjes së pushtetit e mbajtjen e tij, me dhunë ashtu si ma parë për  45 vjetët e terrorit të kuq. Ashtu si dje, edhe sot, viktima e helmimit pyet përsëri: “Më trego fajin që kam ba?”

Unë e gjej të vështirë me mendue se organizata ose parti politike që veprojnë ligjërisht në fushën e politikës shqiptare kanë zbritë aq poshtë me veprimtarinë e tyne politike. Ka shumë arsye që ky akt banditesk të jetë nji akt dëshprimi, nji vepër kriminale e nji grupi të vogël “rrebelësh pa kauzë”, jashtëqitje të shoqënisë shqiptare, të pa aftë me pranue orientimin demokratik – me të gjitha të metat që revelohen çdo ditë – dhe kërkojnë me pengue atë, qoftë edhe me dhune po të jetë mundësia.   Dhuna ashtë esenca e mendimit të tyne. Kjo ka qenë prova e parë; kam frikë se nuk do të jetë e fundit, dhe eventualisht aktorët – që unë besoj të jenë meturina toksike të ish PKSH/PPSH do të zbulohen, demaskohen, gjykohen dhe dënohen pa mëshirë simbas ligjit te zbatuem me arsye e asnjanësi. Ajo që jam i sigurtë ashtë se nuk do të kenë sukses në botën tonë të sotme. (Simbas shtypit kemi  të rregjistrueme 136 parti të vogla)

*****

Roli historik i çdo shqiptari e ai kolektiv i shoqënisë së lirë shqiptare ashtë përpjekja me u mbrojtë nga rreziku i ringjalljes së diktaturës në vendin tonë. Rreziku nuk ashtë ma pak kercënues sot se rreziku i fashizmit, nazismit dhe komunizmit dje, nji e kalueme jo e largët, se rreziku i totalitarizmit pavarësisht nga ngjyra, forma ose emnimi.

Sot, na jemi ma të përgatitun sepse jemi ma të informuem nga e kaluemja, sepse kemi dëshmue sa shpejt damtohet demokracia e fiton tirania (qofte edhe ajo e ”shumicës”!), sepse kemi dëshmue sa e damshme ashtë indiferenca ndaj ngjarjeve e akteve të dhunëshme. Sot, jemi ma të përgatitun me kuptue sa i damshëm ashte akti i “helmimit” të popullsisë së pafajshme që ushtron të drejtën legjitime themelore të grumullimit e manifestimit të lirë publik, shprehje të vullnetit të tyne.

Sot, me heshtë para aktit kriminel të “helmimit” don të thotë me pranue në heshtje vdekjen morale të shoqënisë sonë, dhe për mendjet e ndrituna e ndërgjegjet e pastra të pranohet edhe mundësia e vdekjes fizike. E kemi përjetue!

Historia nganjiherë edhe përsëritet, por me siguri ajo na mëson. Historia na familjarizon me njohjen e rrezikut; ajo na paralajmëron! Historia, sidomos historia europiane, ka tregue se shoqënitë e forta nganjiherë thyhen, demokracitë dështojnë, sistemet etike infektohen e bien, dhe qytetarët e thjeshtë, fqinjt tonë shumëvjeçar, transformohen pa pritmas në militantë me armë në dorë që gjejnë vehten para gropave të hapuna për kufomët e viktimave burrënore që gjejnë guximin me i thane JO! tiranisë së vendosun. Na, e kemi dëshmue!

Gabimi në politikë nuk falet. Aq ma shumë për ne që kemi përjetue katastrofën gjysëm shekullore. Kjo e vertetë na detyron me studjue historinë, të kaluemen tonë, sidomos atë të dekadave të fundit, dhe me kuptue cilat janë rranjët e tiranisë që na kercënon, dhe cilat janë përgjigjet tona që na imponohen.

Unë pohoj se jam shumë i shgënjyem nga heshtja e paspjegueshme e masive ndaj krimit të “helmimit” masiv në sheshet e Tiranës. Ashtë nji kumbonë e fuqishme që bie për të gjithë, e që duhet ndigjue nga të gjithë- para se “helmimi” i përgjithshëm të hyjë në banesat tona, pa pengesë, e pa kufizim.  Jemi para nji përgjegjsie të madhe historike!

Tue folë për mosmarrëveshjen e Iranit me SHBA-në. ministri i jashtëm M.J.Zafir na dhuroi këte mendim monumental: “Në qoftë se nuk do të thyejmë këte çikël (anmiqsie me SHBA-n, SR) na vetëm vonojmë ardhjen e zgjidhjes historike dhe e kalojmë atë në krahët e fëmijve dhe nipave e mbesave tona. Na, jemi breznia që duhet të mësojmë nga historia në qoftë se nuk dëshirojmë me pësue përsëritjen e saj”.

Në Shqipëri, ka mendje të ndrituna që janë koshiente të gjendjes dhe të gatëshme me veprue në përmirësimin e saj. Këto ditë, nji vrejtës i kujdesshëm shkruente:” Sa demokraci ka nji parti kur vendos vetëm nji njeri!” shprehje kjo që pohon “…mjerimin e kulturës demokratike që na rrethon”. Nji pohim i këtill meriton trajtim të plotë.

Në Shqipëri, ka edhe optimizëm. Tue kalue nga bota spekulative e hipotezave në atë të tezave reale, nji akademik shkruen: “Unë jam shumë i qartë se çfarë duhet bërë për të zëvendsuar atë (gjendjen e randë e të mjerueme të vendit,SR) brenda një kohë shumë të shkurtër, dy vjeçare, me nji model të kohës, mbështetur në arritjet më të mira të këtyne dekadave dhe duke sheruar plagët e shumëta të grumulluara…Ne kemi hipur në një maqinë që ndryshon shoferin herë mbas here, por pa pasur motor”.

Kultivimi “i njëshit udhëheqës” si mjeti i vetëm i “shpëtimit” të vendit përfundon në “kultin e individit”; nji zgjidhje e mbrapshtë, e pa-evitueshmënisht, tiranike. Sot, në shekullin 21, “pavarësia” e qytetarit dhe e sistemit politik kërkohet në emën të aftësisë së popullit mbar me mendue qartas për të mirën e përbashkët që siguron edhe të mirën e individëve, pjestarë të kësaj bashkësie. Si rrjedhim, kemi nji administratë të hapun “të popullit, nga populli e për popullin”(A. Lincoln) që na qeverisë.

Në shekuillin 18, George Washington, i njohun si babaj i SHBA-s në “fjalimin e lamtumirës” paralajmëroi qytetarët amerikanë të “mbrohen nga personat dhelprakë, ambicioz dhe të pa princip” që shfrytëzojnë mosmarrëveshjet politike “me sigurue për vete frenat e shtetit”. Kjo ashtë ideja e “pavarësisë” qytetare në themel të “Shtetit”.

*****

Politizimi i skajshëm dhe mosfunksionimi i jetës politike të dominueme nga partizanshmënia e dy poleve kundërshtare –deri në anmiqsi permanente- ka krijue nevojën e nji force të tretë në Shqipëri- “të pavarunit” indipendentët, persona dhe institucione që na mbrojnë nga efektet e “armiqsisë”.

A do të zhvillohet ma tej kjo “nevojë” a por do të avullohet nga ngrohtësia e “zjarrit partizan”, dhe nga sulmet e vazhdueshme të partive respektive, secila me shpresë se do të përfitojë nga ardhja në pushtet? Për fat të mirë, ideja se nji autoritet “objektiv” mund të zgjidhë “ngërçin” politik në vendin tonë tue qendrue larg politizimit partizanesk, po rritet, dhe shpresa se në nji atmosferë paradash politike e shterpe, skandalesh e gënjeshtrash, vetëm nji ”qytetari me qendrim të pavarun” premton me përmbushë shpresat e masave të shgënjyeme. Nji shembull individual u dëshmue dy vjet ma parë në zgjedhjet bashkiake të Tiranës. Kandidati Dr.Halim Kosova, me qendrimin e tij korrekt kapi imagjinatën e mijëra votuesve. Aq ma mirë sikur “qytetari me qendrim të pavarun” ashtë në fakt nji masë qytetarësh me qendrim të pavarun. Do të kishim kështu “nji lëvizje të pavarunish”!

Në nji rast të këtill nuk bahet fjalë për fitoren ose humbjen e njenit ose tjetrit kandidat të lojës politike në vend, por për nji lëvizje cilësore mbijetese të demokracisë së drejtueme nga “pilotë” të pavarun që çajnë atmosferën e urrejtjeve personale dhe hakmarrjeve politike “…comme un coup de pied ‘a travers l’ordure” (si nji shkelm i fortë që shpërndan grumullin e plehnave) shprehen francezët.

Kjo “lëvizje” do të fillonte me furnizimin e popullsisë me “fakte konkrete” e jo me “lajme të doktorueme” ose “thjeshtë falsifikime”. NJi paraqitje besnike e fakteve e dhanun nga organe jo-partizane të strukturave shtetnore –administrata civile- jep shpresë se do të veprohet me pa-anëshmëni (fairly), dhe do të rritë mirëbesimin e popullsisë në pushtetin që administron. Pa-anëshmënia na shpëton edhe ne nga të metat tona siç janë paragjykimet dhe kufizimet që kemi.

Zhvillimet politike sot në Shqipëri po marrin formen e nji tragjedie shekspiriane: nji zbritje  e paevitueshme në ferr që ashtë nji fatkeqsi aq sa edhe e meritueme….! Nji parashikim që unë nuk e uroj!