dgreca – Page 315 – Dielli

KOSOVA NË PËRBALLJE ME PANDEMINË GLOBALE COVID-19

November 10, 2020 by dgreca

Dr. Blerim Myftiu, neurolog, asistent profesor ne degën e Neuropsikiatrisë Fakulteti i Mjekësisë, Universiteti i Prishtinës, Klinika e Neurologjisë, Qendra Klinike Universitare e Kosovës, rrëfen Kosovën në përballje me pandeminë globale Covid-19. Në një rrëfim ekskluziv për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, mjeku Myftiu analizon mjekësinë në Kosovë dhe shprehet se numri i diagnozave të çrregullimit të ankthit, të çrregullimit të stresit posttraumatik dhe i depresionit ka shënuar rritje gjatë kësaj periudhe. Me Dr. Blerim Myftiun bisedoi gazetari i “Diellit” Sokol PAJA.

KOSOVA NË PËRBALLJE ME PANDEMINË GLOBALE

Kosova po kalon në një situatë të rënduar sa i përket pandemisë së koronavirusit të ri (SARS-CoV-2). Sikur që numri i të të infektuarve dhe i të të shtrirëve në spitale në mbarë rajonin dhe Evropën është në rritje, ashtu edhe në Kosovë shifrat janë duke u rritur. Krahasuar me muajt e parë të pandemisë ku raportoheshin deri në 250 raste të reja të infektimeve në ditë, tani kjo shifër ka arritur në mbi 600 dhe nuk do të ishte befasi po qe se arrin edhe numra katërshifrorë. Kjo rritje e numrave mund të arsyetohet deri diku me shtimin e numrit të testeve (nga rreth 400 që bëheshin në mars e prill tani në mbi 1600), por kjo nuk është i vetmi aryetim. Ka ditë që çdo i treti i testuar del pozitiv. Pra gjithsesi kemi rritje absolute të numrit. Apo thënë ndryshe, po të bënim shumë shumë teste, do të kishim edhe numër më të madh. Gradualisht me këtë, dalëngadalë po shënohet edhe rritja e pacientëve të shtrirë nëpër spitale rajonale dhe në Qendrën Klinike Universitare të Kosovë. Tanimë kapaciteti i Klinikave Infektive dhe të asaj të Sëmundjeve të Mushkërive është mbushur, prandaj nga mesi i kësaj jave edhe pjesë të Klinikës Interne kanë filluar të mbuhen apo të destinohen për trajtimin e pacientëve me Covid-19. Kosova nuk ka numër të madh të shtretërve të Kujdesit Intensiv. Përkundër paraqitjeve të mëhershme mediale të zyrtarëve shtetërorë se janë siguruar me dhjetëra respiratorë, realiteti në terren gjatë valës së parë ka qenë ndryshe. Ngase për funksionalizimin e respiratorëve na duhet furnizimi i tyre me kapacitet të mjaftuehëm të oksigjenit, si edhe nevojitet një numër i caktuar i anesteziologëve që do të operojnë me këto aparatura. Uroj të gabohem, por duket e afërt dita kur pacientët në nevojë për intubim apo ventilim mekanik nuk do të kenë një respirator apo një mjek të trajnuar që ta bëjnë këtë. Sa u përket masave të Qeverisë, ajo e jona po tregohet më e përmbajtur në imponimin e ndonjë mase të shprehur kufizuese në drejtim të mbylljes apo imponimit të kufizimit të lëvizjes. Kufizimi i punës së restoranteve dhe të qendrave tregtare deri në 21 më duket se është masë më tepër kozmetike dhe e padobishme, ngase nuk shoh ndonjë dallim në punën e tyre deri në 21 apo 24. Së fundmi Qeveria gjatë vikendit e ka ndalur punën plotësisht të restoranteve dhe qendrave tregtare. Megjithatë, autoritetet shtetërore janë treguar të paaftë që bizneset me frekuencë të lartë takimesh dhe njerëzish, siç janë restorantet, baret, qendrat tregtare t’i edukojnë, qoftë edhe me gjoba, që të tregojnë kujdes për masat sanitare, higjienike dhe numrin e përgjithshëm të vizitorëve.

ÇRREGULLIMIT TË STRESIT POSTTRAUMATIK DHE I DEPRESIONIT KA SHËNUAR RRITJE

Ekzistojnë raportimet kudo në botë që dy fenomene kanë shënuar rritje gjatë mbylljes së imponuar të pandemisë. Fenomeni i parë ka qenë rritja e dhunës në familje dhe numri më i madh i raportimeve të dhunës sidomos ndaj grave në stacionet policore dhe institucionet tjera përkatëse. Nga ana tjetër, po ashtu në bazë të raporteve të shteteve më të zhvilluara, numri i diagnozave të çrregullimit të ankthit, të çrregullimit të stresit posttraumatik dhe i depresionit ka shënuar rritje. Kësisoj edhe përshkrimi i barnave antidepresive dhe anksiolitike ka shënuar shtim gjatë periudhës së pandemisë.

PANDEMIA GLOBALE DHE PROBLEMET NEUROLOGJIKE

Rreth 35 shtetër të Klinikës së Neurologjisë në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës ka shërbyer gjatë korrikut dhe gushtit si njëra prej reparteve ku janë trajtuar pacientët me Covid-19. Ajo ka qenë një periudhë ku në mënyrë alternative gjysma e neurologëve të Klinikës u ka shërbyer këtyre pacientëve, derisa kapaciteti i shërbimit për sëmundjet neurologjike është përgjysmuar. Gjatë asaj periudhe intensive të punës me pacientët neurologjikë dhe me Covid-19, po ende edhe tani, shohim që infeksioni me koronavirusin e ri po shoqërohet me disa probleme neurologjike. Çrregullimi i vetëdijes, koma, humbja e orientimit, dobësimi i komunikimit, pastaj infarktet apo gjakderdhjet akute trunore janë zakonisht simptomat neurologjike nga të cilat pacientët me Covid-19 po vuajnë. Për shkak të problemeve mushkërore dhe metabolike, shumë çrregullime të tilla janë të dukshme. Por nga ana tjetër, edhe rastet që në shikim të parë janë raste “të pastra” neurologjike (p.sh. me infarkt në tru) që në paraqitje apo brenda disa ditësh shprehin simptoma infektive të cilat na bëjnë të dyshojmë për Covid-19 dhe pas testimit del që janë të infektuar, duke na shtyrë të mendojmë nëse vallë manifestimi neurologjik ka qenë në të vërtetë i nxitur nga infeksioni i cili ka qenë i heshtur apo në prapaskenë. Rehabilitimi nga komplikimet neurologjike të Covid-19 po paraqitet i vështirë. Këtë e tregojnë edhe raportimet ndërkombëtare të cilat tregojnë që pacientët me çrregullime njohëse apo intelektuale, ata që bëhen për respirator dhe asistim në frymëmarrje, kanë më pak mundësi që të rehabilitohen apo ta rikthejnë gjendjen e tyre neurologjike apo njohëse para infektimit. Dua të cek këtu që pacientët neurologjikë, si edhe të gjithë të tjerët, kanë vuajtur nga një dozë e moskujdesit të paqëllimshëm gjatë pandemisë. Duke qenë se fokusi i sistemit shëndetësor dhe i punëtorëve të tij ka qenë i orientuar nga pacientët me Covid-19, shumë ambulanca specialistike dhe shërbime elektive nuk kanë funksionuar diku 4-5 muaj në tërësi gjatë vitit 2020. Pas adaptimit në rrethanat e reja, që prej shtatorit si Klinikë e Neurologjisë duam të tregohemi të vendosur që përkundër të gjitha sfidave, pacientëve neurologjikë të vazhdojmë t’u ofrojmë shërbimin bazik të kujdesit. E kam fjalën këtu sidomos për aktivizimin e Qendrës së Sëmundjeve Cerebrovaskulare për trajtimin e infarktit trunor dhe projektin tjetër kombëtar të vlerësimit dhe të trajtimit të pacientëve me sklerozë multiple.

FRIKË EKZISTENCIALE NË PRISHTINË

Ekziston një qetësi e përgjithshme në Prishtinë. Në kohën e represionit më të madh serb në vitet 1997-1999, dhe sidomos kur afrohej por dihej saktë fushata ajrore çlirimtare e NATO-s, ekzistonte një atmosferë heshtjeje dhe zymtësie ku jeta të dukej se rridhte shumë ngadalë, ku dendësia e njerëzve në sheshe e rrugë ishte shumë e ulët, kurse pas errësimit vështirë dalloje dikë jashtë. Tani nuk është se nuk sheh njerëz nëpër rrugë apo se ekziston një frikë ekzistenciale, por është një mungesë e përgjithshme e shijes apo e gjallërisë së mësuar. Shërbimet tash për tash funksionojnë, restorantet sikur që ceka në fillim po punojnë me orar të kufizuar. Shkollat në varësi të numrit të nxënësve apo të mësimdhënësve të infektuar varirojnë nga mësimi fizik deri te ai online. Jeta vazhdon me një ritëm më ndryshe.

MESAZHI PËR LEXUESIT E DIELLIT DHE DIASPORËN NË USA

Si rrallëherë, po ballafaqohemi me një problem universal. Tashmë jemi mësuar me idenë e zgjatjes së pandemisë edhe së paku disa vite. Kemi një program vaksine i cili nuk është i sigurt nëse do të rezultojë me një vaksinim efektiv. Prandaj, gjatë kësaj kohe, përveç kujdesit për shëndetin, mbajtjes së maskës, shmangies së takimeve dhe të tollovive të panevojshme, nuk duket se kemi diçka më tepër në dorë, si njerëz të zakonshëm të kësaj bote.

KORTEZH NËN PANDEMINË IDEOLOGJIKE

November 10, 2020 by dgreca

– Botohet në Rumani romani “Funerali i pafundmë” i shkrimtarit Visar Zhiti –

Kohë pandemia, madje e rikthimit të saj, të Covid-19, kështu duket, a s’kishte ende, por kjo nuk e ndalon dot daljen e librave, përkundrazi, edhe si kundërshti e gjendjes… Ndërsa romani „Funerali i pafundmë” i Visar Zhitit duket se është dhe një metaforë e fuqishme kundër pandemive ideologjike, çdo diktature, qe edhe ato duket sikur rikthehen, nese nuk kanë ikur plotësisht. Me mesazhe të tilla është përcjellë dhe botimi i dytë në Rumani i këtij romani të çuditshëm, i pa ngjashëm me asnjë vepër tjetër, i cilësuar si roman postkafkian”…Sapo doli, tani nga Shtëpia Botuese „A”, me përkthim të përplotësuar të studiuesit dhe estetit Dr. Luan Topçiu. Pas suksesit të botimit të parë, me jehonë në median kulturore dhe televizive në Rumani, që më pas ky roman do të botohej dhe në Itali) botimi i dytë në Rumani sërish, ka marrë dhe nga shqetësimet e tanishme, që na lanë diktaturat e perandorisë komuniste, që vçanërisht në Shqipëri, por dhe në Rumani i pësuan më rëndë. Botimi i ri është luksoz, i pajisur me një prezantim nga përkthyesi dhe një pasthënie nga shkrimtari rumun Liviu Lungu, që po i sjellim të përkthyera nga Dr. Luan Topçiu. Ky është libri i katërt nga Visar Zhiti që botohet në Rumani.

Përgatiti „F”.

MARRSHIMI I VERBËR I SHUMICËS

Nga Dr. Luan Topçiu

Romani „Funerali i pafundmë” është një udhëtim absurd i kortezhit terratisës pa një vendmbërritje, një sfidë e vazhdueshme e durimit sfilitës njerëzor në ballafaqimin me realitetin e brendshëm shpirtëror. Është një marshim funerali rraskapitës, një makth në të cilin mbartin dhe përjetojnë njerëzit, të drejtuar nga forca shtypëse, ndodhitë ilustrojnë absurditetin e situatës, herë me tone shpotitëse, herë deri në skaje karikaturale, herë me tragjizëm, por dhe me një lirizëm të pamunguar. Romani popullohet jo nga karaktere, por nga personazhet-maska, personazhet zëra ose thjesht personazhet hije të paforma që krijojnë kortezhin e pafund. Funerali është torturë e ngadaltë shumëvjeçare, gjë e shton dramacitetin, dhe jo rroposje e beftë. Ky kortezh i pandemive ideologjike shkon paralelisht me pandeminë COVID-19. Është marshimi i shumicës drejt një varri të nevojshëm, duke mbajtur një arkëmort enigmatik që nuk mbërrin në asnjë destinacion. Një javë më parë se sa të shuhet nga jeta, poeti i madh rumun Cezar Ivanescu lexoi dorëshkrimin e këtij romani, duke e përshkruar shkrimtarin Visar Zhiti si “një shkrimtar origjinal me forcë të madhe dhe dramatizëm të rrallë”.

GRIJA E TMERRIT…

Nga Dr. Liviu Lungu,

Anëtar i Lidhjes se Shkrimtareve te Rumanisë

“Funerali i pafundmë” i Visar Zhiti, përbën një tekst me vlerë të madhe letrare. Përmes një gjetjeje krejt origjinale, arrin t’i induktoje lexuesit hidhërimin, grinë dhe tmerrin e një intelektuali në fundin e mijëvjeçarit të dytë, nga një qenie inteligjente dhe e kultivuar, me shpirt të hapur, tek e fundit, duke jetuar (mbijetuar) në kohën e diktaturës „të çdo lloji”, diktatura me të gjitha shfaqjet e saj: me pamjen e opresionit, absurditetit, qesharakes, perspektivave të errëta, duke marshuar drejt qëllimeve me tregues të vagët, vdekje, ideale pa bazamente… Teksti, relativisht i shkurtër, duket që buron që diku përtej ballinës së parë dhe rrjedh nën pragun e faqes së fundit: kujtime, memento, metaforë me referime historike të qarta, historia e drejtuar dhe përmes metaforash, rrëfime me thekse tragji-komike dhe, vende-vende, cinike, grotesk, që dëshmon thellësi dhe frymë fine vëzhgimi, seri obsedante me ndodhi nga të cilat bien në sy disa, përsosmërisht të integruara, nga një lirikë e shkëlqyer… Për lexuesin e një hapësire gjeografike dhe historike të ngjashme me atë ku zhvillohet marshi i pafundëm funeral, romani shfaqet si një tekst që kuptohet më lehtë dhe asimilohet më shpejt. Por teksti dëshmon të njëjtat cilësi (si çdo letërsi e madhe) dhe lëçitje nga një lexues të tjetër të çfarëdolloji, ky fakt i detyrohet talentit letrar të pakapërcyeshëm të Visar Zhitit si dhe përvojave të tij si intelektual inteligjent dhe të kthjellët, pjesëmarrës në „kortezh”… „Funerali i pafundmë” është një roman që e kam lexuar me interes dhe kënaqësi dhe e them me zemër të hapur se në Rumani sigurisht që do të ketë jehonën e merituar. Dhe i lejoj vetes të besoj se botimi i këtij romani në Rumani do të jetë vetëm një hap për një popullarizim më të gjërë, që „Funerali i pafundmë” e meriton plotësisht!

LIBRI AKTUAL I DIKTATURAVE QË PËRSËRITEN

(nga pasthënia e Dr. Liviu Lungu)

Visar Zhiti i takon asaj race të personaliteteve, të cilat e imponojnë veten natyrshëm, kësisoj, pa sforco, pa tamtame, me një fjalë të drejtpeshuar, nëse është e nevojshme, me një gjest, me një vështrim, me një shaka të stërhollë. Vepra e Visar Zhitit, bën pjesë ndër ato krijimet më të rëndësishmet të rezistencës anti-diktatoriale dhe anti-false-demokratike, shkrimtari imponohet po aq natyrshëm, përmes drejtpeshimit dhe qartësisë së fjalës së shkruar, pa “Inteligjencë të huajtur”, pa shpërthime, pa goditje të kota. Por si artikulimi ashtu edhe shkrimi janë të dyja jashtëzakonisht të mprehta, dhe nganjëherë të domosdoshme, si shprehje e fuqive të pazakonta të vëzhgimit dhe analizës; cilësi e lindur, e lëmuar falë përvojës për kaq shumë viteve, nga më tragjiket. Derisa të kaloni tek biografia e autorit, pothuajse arrini të njihni, përmes vargut dhe frazës, epopenë e disidentit. Unë këmbëngul në diçka që më duket e jashtëzakonshme: Vepra e Zhitit dhe vetë autori janë vendosur larg, shumë larg çdo qëndrimi dhe ligjërimi (copëza ligjërimesh) hakmarrës, të paktën me mungesë urrejtjeje. V. Zhiti është i lindur për të mos manifestuar ndjenja rudimentare-primitive. Zhiti, ai vetë, dhe poezitë e tij dhe proza e tij nuk kanë pikë urrejtjeje; është karakteristikë e personazheve të mëdhenj, të heronjve të vërtetë, të atyre që jetojnë shumë më dendësisht thellësitë dhe ëndrrat. (…) Por krijimtaria e Visar Zhitit, poetit dhe prozatorit, është shumë, shumë më e gjerë sesa nënkuptohet duke e thjeshtuar vetëm në “letërsinë e protestës”. Edhe më përfaqësuese, sipas meje, është poezia e dashurisë tek Visar Zhiti. Unë guxoj të them se, në thelb, Zhiti është një krijues lirik/ erotik, një fakt i lehtë për t’u identifikuar edhe në romanin “Funeral i pafundëm”, edhe nëse toni dominues i të gjithë tekstit është ai i një afresku shoqëror të amplitudës së pashembullt dhe duke mënjanuar çdo kompromis. Dhe, nëse në temat e “anti-diktaturës”, “anti-gënjeshtrës” dhe “anti-hipokrizisë” Zhiti, vazhdimisht i kujdesshëm, thellë në embrion, megjithëse ai njeh sensin e masës, i pa rrëmbyer nga pasioni ose i nxitur nga ndonjë pasion armiqësor rudimentar, në vargje dashurie dhe në fragmentet lirike të prozës është aq i thellë dhe aq i përkushtuar. Në veprën e Visar Zhitit ekziston diçka e ndershme (“lojë e ndershme”), diçka besnike ndaj vetvetes, ndaj veprave të tij, ndaj mjedisit qoftë ai dhe armiqësor dhe ballë lëçitësit. Çfarë kundërshtari këmbëngulës, në praninë e tij dhe në vepër, mund të ketë çdo regjim i absurdit (diktatura personale, diktatura e të paktëve dhe sidomos të zgjedhurve, pra e të vetë-zgjedhurve …)? “Funerali i pafundëm” është shembulli më i plotë i atyre që përmenda më sipër. Libri “Funeral i pafundëm” i marrë, në tërësi, po, është një metaforë. Metaforike janë gjithashtu mjaft nga episodet e tij. Dhe është gjithashtu një krijim simbolist. Por pasuria e jashtëzakonshme e momenteve që e kompozojnë atë, e konjukturave, e temave të ngritura në hijen e temës qendrore (prapa dhe nën hijen e arkëmortit) e nxjerrin romanin nga çdo kategori e inkuadruar në konceptimet teorike rutinë. Libri nuk ka protagonistë. Në të vërtetë nuk ka karaktere. Nuk është e nevojshme; masa e pjesëmarrësve nuk duhet të ketë as fytyrë dhe as maskë. Masa amorfe e njerëzve çojnë në rrugën e fundit … Kë? Çfarë? Një gri e errët është sovrane në kortezh. Fizionomitë janë të rralla, shfaqen në mënyrë sporadike, më shumë në rigresione dhe të sapo skicuara. Heshtja është gjithashtu e fortë, motër binjake ndaj murmuritjes dhe zhurmës së ritmit që shkaktohet ose jo. Ka edhe zhurma, varësisht nga rrethanat, por tingujt e vërtetë vijnë edhe nga kujtimet. Dhe nga historitë e pëshpëritura, qofshin ato të shprehuara dhe me zë të lartë.

Libri rendit në kolonë një univers, universin e thatë, të butë, të helmuar të varrosjes së atij që nuk ka jetuar. Dhe marshimi i shoqëruesve të arkëmortit, me të gjitha kanunet e kaq shumë viteve, duket, në disa vende, si marshim i të vdekurve të pa kallur në dhe. Drama e popullsive të disa vendeve, drama e gjysmës së globit, drama e të gjithëve, me sa duket, paraqitet me veçoritë e territorit shqiptar. Aty ku, me siguri, morën format më mizore e më dramatike të shekullit. Por rrëfimi i Visar Zhitit është gjithashtu një pikëçuditje shumë e fortë. Një paralajmërim “anti-diktaturë”, “anti-fals”, “anti-hipokrizi” …Dhe kush mund të jetë më i besueshëm se një kundërshtar i tillë këmbëngulës, në prani dhe në vepër, të çdo regjimi absurd (diktatura personale, diktatura e të paktëve dhe veçanërisht e zgjedhurve, domethënë e vetë-zgjedhurve …)? Për sa kohë kërcënimi i përsëritjes së diktaturave më të urryera njerëzore është i mundshëm, ky libër mbetet aktual gjithmonë! “

Përktheu nga origjinali : Dr. Luan Topçiu

KANË THËNË PËR ROMANIN «FUNERALI I PAFUNDMË»

Romani “Funerali i pafundme” është prozë ndryshe. Në momente të ngre temperaturën gjatë leximit, ngjashëm me faqet e prozës së Orvellit, kur ben fjalë për torturat ndaj kundershtarëve politike… Pse gjithe ky trishtim, sikur të paskesh qenë paluar nëpër shekuj, e për t’u shpaluar pastaj në faqet e romanit “Funerali i pafundme”?

Ali Aliu

Studiues, kritik arti, Prishtinë

Zhiti ka shkruar një vepër origjinale sa moderniste po aq edhe postmoderniste për nga konceptimi dhe ekzekutimi artistik si dhe mesazhi filozofik. Ky roman mund të krahasohet denjësisht me disa nga veprat më të mira të autorëve si Kafka, Orwell, Salinger, Heller dhe Solzhenitsi. Duke pasur parasysh historinë e romanit shqiptar, “Funerali i Pafundmë” është një arritje jo e vogël për letërsinë dhe kulturën shqiptare.

Dr Gëzim Alpion

Universiteti i Birminghamit, Angli

Visar Zhiti ndërton një mozaik marramendës, ku duket se janë vënë të gjitha me ngjyrat e ndjenjave : dhëmbja dhe ironia, seksi dhe ëndrra, vuajtja dhe bukuria, gjëmimet e luftrave në Ballkan dhe fantazmat, realja e përzier me jorealen duke u bërë më reale, përditshmëria e shpërndarë nëpër kohë, me një dënduri dhe harmoni që e arrijnë vetëm mjeshtrit.

Elio Miracco

Kritik arti, përkthyes arbëresh, Itali.

Funerali surreal që përshkruan Zhiti përballon temën më shumë se aktuale të konfliktit Vetvete – Ego që dominon shoqërinë e sotme postmoderne, temën e domosdoshmërisë së shembjes së skemave të konsoliduara antropologjike që i japin njeriut të sotëm disa përsigurime, por jo siguri të vërtetë (që vetëm fitohet e nuk dhurohet) në të jetuarit, temën e konflikteve që sjell konfuzioni konceptual mbi nevojat dhe sentimentet në dëm të këtyre të fundit.

Dr. Marko Solomom-Shkencëtar hebre

Visar Zhiti është shkrimtari shqiptar, jeta dhe vepra e të cilit mbase janë pasqyra më e mirë e historisë së kombit të tij…

Robert Elsie

Kritik arti, albanalog kanadezo-gjerman

A mundet Biden ta bashkojë Amerikën?

November 9, 2020 by dgreca

Analizë nga Rafael Floqi/

Biden garoi me një premtim për të bashkuar vendin dhe këto zgjedhje treguan përsëri se sa e ndarë është Amerika. Ai bëri fushatë për të rivendosur një ndjenjë qetësie dhe normaliteti në Shtëpinë e Bardhë pas katër viteve të rrëmujshëm të Presidentit Trump. Ai vrapoi duke premtuar të kapërcente pothuajse pikërisht atë që do të trashëgojë tani – një ndarje e thellë mes amerikanëve me një toksicitet të ngarkuar politik.

Pas deklarimit te fitores së Biden, bëra një xhiro si zakonisht në lagjen time, isha kureshtar të shihja se ç’po ndodhte me tifozët më të zjarrtë të Bidenit dhe të Trumpit. Ndërsa komshiu im përballë që mbante një banderolë të madhe të Bidenit deri dje, e kishte hequr atë , dhe i gëzuar kishte vendosur që tani në çati të varura dritat e Krishtlindjes. Ndërsa disa shtëpi më tej ku banonte një mbështetës i republikanëve dhe i Presidentit Trump, ku deri dje ishte mbushur me flamurë dhe banderola pro Presidentit Trump, oborrin e tij ishte vendosur vetëm një parullë e bardhë e vogël ku shkruhej “ Unitet we stand”. “Të bashkuar ne jemi”. Dhe gjykoni ky ishte republikani më i zjarrtë.

Presidenti i zgjedhur Joe Biden mbajti të shtunën në mbrëmje fjalimin e fitores në Uilmington të shtetit Delauer përpara përkrahësve të shumtë. “Njerëzit e këtij vendi folën. Ata na dhanë një fitore të qartë, një fitore bindëse,” tha zoti Biden përpara mbështetësve të mbledhur në një parking dhe që brohorisnin.

“Zotohem të jem një president që nuk kërkon të ndajë, por të bashkojë,” tha ai. “Unë e kërkova këtë post për të rikthyer shpirtin e Amerikës dhe për ta bërë Amerikën të respektuar përsëri në botë”, tha zoti Biden.

Por a mundet ta bëjë këtë ai?

Presidenti i zgjedhur Joe Biden kaloi tre dekada në ndjekje të presidencës, por është e dyshimtë se ai i e ka imagjinuar ndonjëherë sfidat që do të ndeshet. kur të bëjë betimin e detyrës. Ajo që e pret do të kërkojë që ai të përdorë gjithçka që çka mësuar, nëse ka, nga më shumë se katër dekada e më shumë në zyrat publike. Do duhet nga na tjetër edhe mjaft energji që duket për arsye të moshës ai nuk i ka.

Agjenda e problemeve është shkatërruese, nga pandemia e koronavirusit, nga një ekonomi të dobësuar prej saj, nga kërcënimet e paraqitura nga ndryshimi i klimës, në thirrjet për një drejtësi të vonuar mbi racën dhe drejtësinë. Këto janë vetëm cipa e sipërme e kutisë detyrave të presidentit të zgjedhur që së bashku mund të konsumojnë pjesën më të madhe të mandatit të tij fillestar.

Përtej kësaj, kushtet në të cilat ai do të marrë presidencën do të shtojnë ndjeshëm, kërkesat mbi aftësitë e tij udhëheqëse. Biden garoi me një premtim për të bashkuar vendin dhe këto zgjedhje treguan përsëri se sa e ndarë është Amerika. Ai bëri fushatë për të rivendosur një ndjenjë qetësie dhe normaliteti në Shtëpinë e Bardhë pas katër viteve të rrëmujshëm të Presidentit Trump. Ai vrapoi duke premtuar të kapërcente pothuajse pikërisht atë që do të trashëgojë tani – një ndarje e thellë mes amerikanëve me një toksicitet të ngarkuar politik.

Nëse ai dështon në këtë objektiv kryesor, presidenca e tij mund të përfundojë në një zhgënjim dhe ngecje. Nëse ai e mban mirë këtë premtim, presidenca e tij mund të mbahet mend si prestigjoze, ashtu edhe një transformuese.

Biden një figurë kalimtare

Ai ka folur për veten e tij si një figurë kalimtare që do të sillte përpara një brez të ri, por në momentin e tanishëm ambiciet e tij duhet të jenë shumë më tepër se kaq. Madje i pyetur ai madje tha se mund të kërkojë dhe një mandat të dytë, që është pak i besueshëm, duke pasur parasysh moshën ai tha: ”Pse jo?!”. Skeptikët, përfshirë edhe disa nga rivalët e tij për nominimin si kandidati Demokratik, e panë fjalimin e tij për unitet dhe bipartizan si një kërkesë naive e një politikani nga një epokë e kaluar. Për Bidenin, ato ndoshta ishin një shprehje e mirëfilltë, se kush do ai që të jetë dhe, se si dëshiron ai të udhëheqë si president. Por fushata e ashpër dhe fakti që rezultatet e zgjedhjeve shtet pas shteti kanë nënvizuar është se ai do të fillojë presidencën e tij si udhëheqës i dy Amerikave të ndara në kundërshtim të hapur me njëra-tjetrën në mënyrë themelore për të ardhmen e Amerikës.

Biden kishte shpresa si dhe shumë demokratë që zgjedhjet do të rezultonin në mohimin më të gjerë të mundshëm sesa ai aktual, një goditje që do të tregonte se Trump dhe Trumpizmi ishin një devijim, një devijim katër-vjeçar derisa vendi të vinte në vete. Por kjo nuk ishte mënyra se si rezultoi. Trump nuk tërhiqet pa luftë dhe fitorja e Biden u arrit me kufij të ngushtë në një seri shtetesh çka e bën Trumpin të kërkojë rinumërim dhe të hapë gjyqe për parregullsi.

Në fitoren e tij të parashikuar, Biden ishte në gjendje të rindërtonte pjesët kryesore të ashtuquajtur murit blu verior të Demokratëve që Trump kishte shkatërruar në 2016. Biden mbajti Wisconsin, Michiganin dhe çmimin përfundimtar, Pensilvaninë, që e vendosi atë në krye. Më shumë për meritat e tij, ai po udhëheq edhe në dy shtete në Brezin e Diellit, Arizona dhe Xhorxhia. Fitoret në ato dy gara, madje edhe ato më të ngushtat, do të përfaqësonin një evolucion të hartës zgjedhore që ka pasoja të rëndësishme edhe për të ardhmen nëse nuk do të dalw ndryshe pas vendimit të gjykatave.

Biden një zgjedhje konsensusi brenda PD të dëshpëruar për të mundur Trumpin

Kjo mundësi ishte një arsye që ai u bë zgjedhja e konsensusit brenda partisë së tij të dëshpëruar për t’i mohuar Trumpit një mandat të dytë, edhe nëse shumë që e mbështesnin atë tani ishin thjesht butësisht entuziastë për kandidaturën e tij. Asgjë nga ato nuk ia heq suksesin. Ai bëri atë që demokratët dëshironin më shumë, që mund t’i jepte fund presidencës Trump. Por pse ky nxitim për të shpallur fitoren në Pensilvani kur ende vazhdon numërimi. Algore kërkoi për 37 ditë të numëroheshin votat dhe ishte 37 ditë President, në tre qarqe të Floridës pa të jepte pranimin e humbjes? Por tani megjithatë, Biden përballet me një seri pengesash që kërcënojnë aftësinë e tij për të bashkuar vendin dhe për këtë arsye për të qeverisur me sukses. Ato fillojnë me prirjen e njeriut që ai mundi.

Biden mund të ketë qenë i vetmi demokrat midis dy duzinë apo më shumë burrave dhe grave që kërkuan nominimin, i cili ishte i aftë të bënte atë që bëri, e cila ishte të mbante shtetet kryesore në veri, me popullsi të konsiderueshme të punëtorëve të bardhë pa diploma kolegji dhe potencialisht të zgjerohet në Jug dhe Jugperëndim, ku ndryshimet demografike po e ndryshojnë politikën.

Reagimi i Trumpit nuk duhet nënvlerësuar

Biden sot gjithashtu kishte një mesazh për Presidentin Donald Trump, i cili vazhdon të refuzojë të pranojë rezultatin, shkruan DailyMail.

‘Këto zgjedhje kanë mbaruar,’ tha Biden. Është koha të lëmë mënjanë partizanitetin dhe retorikën që është krijuar për të demonizuar njëri-tjetrin.’

Presidenti Trump ka përshëndetur mundësinë e humbjes me kokëfortësi dhe mosbesim, duke ushqyer besnikët e tij me akuzat për të besuar se zgjedhjet janë vjedhur. Betejat ligjore do të vazhdojnë dhe retorika e Trump synon ta bëjë Biden një president jolegjitim në sytë e Trump Nation, madje edhe para se presidenti i zgjedhur të betohet.

Cicërimat dhe komentet publike të Trump këtë javë ofrojnë një aluzion të asaj që mund të vijë. Në qoftë se ai nuk pëson një ndryshim dramatik, për të cilin nuk ka asnjë provë, presidenti i 45-të nuk ka të ngjarë të ndjekë rrugën e presidentëve të tjerë, të cilët me mirësjellje e kanë pranuar humbjen dhe më pas ia kanë dorëzuar skenën pasardhësit. Zërat nga Shtëpia e Bardhë thonë se Trump do të bëjë një kalim paqësor të pushtetit pasi të bindet pas vendimeve të gjykatave nëse nuk ka mundësi tjetër.

Trump dëshiron vëmendjen dhe për gati pesë vjet ka pasur dritat më të ndritshme në botë të përqendruara tek ai. Biden mund të përpiqet të injorojë rivalin e tij të mundur, duke e trajtuar atë si zhurmë në background, por Trump do të flasë ende për një pjesë të mirë të elektoratit që e mbështeti atë për rizgjedhje – një ushtri e fortë prej 71 milionësh. Nga ana tjetër, Trump ka përgjegjësi të mos e mbajë ushtrinë e tij me shpresa të kota nëse nuk ka mundësi fitoreje.

Pse muri blu nuk reflektoi në Kongres

Duke shkuar në Ditën e Zgjedhjeve, Biden dhe shumë Demokratë besuan se shanset ishin të mira se fitorja në garën presidenciale do të ndihmonte rritjen e partisë. Por nuk ndodhi kështu. Disa opinionistë demokratë në media madje dhe komedianë të late night shows madje qanë, që kundërshtari i tyre po merrte kaq vota që gjysma e Amerikës, nuk mendonte si ta.

Vetë kryetarja e Dhomës së Përfaqësuesve, Nancy Pelossi deklaroi:- “Ne humbëm betejat për Kongresin dhe Senatin por ne fituam luftën”. Në vend të kësaj, demokratët humbën në mënyrë tronditëse vendet në Dhomë dhe shpresat e tyre për kontrollin e Senatit, pas një serie humbjesh zhgënjyese, tani qëndrojnë në perspektivën e lëkundur për të fituar një palë të zgjedhjeve të balotazhit të janarit në Georgia. Pritjet e Biden për një Kongres të kontrolluar nga Partia Demokratike në dispozicion për të shpejtuar përparësitë e tij legjislative tani shfaqen në rrezik të konsiderueshëm, i cili do të kërkonte një rikalibrim të strategjisë së tij qeverisëse.

Kjo tregon një gjë se fitorja e madhe e Bidenit e paparë në votimet amerikane, me 74 milionë zgjedhës është më e madhe se ajo për Partinë Demokratike, kjo jo aq për aftësinë e Bidenit, por për faktin e kundërshtimit të Presidentit Trump më tepër nga ‘Big Media, Big Tech and Big Money.

A është Senati i Mitch McConnell një Firewall i Bidenit ?

Fitoret e munguara në të dy zgjedhjet e balotazhit në Georgia Biden do të ketë të bëjë me një Senat të udhëhequr nga Udhëheqësi i Shumicës Mitch McConnell (R-Ky.). Biden shpesh ka theksuar marrëdhënien e tij të gjatë me McConnell si dëshmi se ai mund të gjente gjuhë të përbashkët me republikanët, të paktën shpesh mjaftueshëm për të bërë gjëra të rëndësishme. Eshtë e vërtetë që si nënkryetar i Presidentit Barack Obama, Biden nganjëherë dërgohej në Capitol Hill për të arritur marrëveshjet me McConnell, kur kërkohej, dhe nganjëherë ai ishte i suksesshëm. Por realiteti është se McConnell ishte një kundërshtar i paepur që dikur tha se përparësia e tij më e lartë ishte të parandalonte Obamën të fitonte një mandat të dytë. Qëndrimi që McConnell adopton ndaj Biden, do të bëjë disa mënyra për të përcaktuar nëse presidenti i zgjedhur mund të fillojë të mbajë premtimin e tij për të riparuar një qeveri “të prishur” sipas tij dhe për të treguar një rrugëdalje nga politika e egër e ditës. A do të harrojnë republikanët atë që kanë bërë demokratët gjatë katër viteve të Trumpit?

Por edhe nëse McConnell i jep një dorë më miqësore Biden sesa Obamës, ndikimi i tij do të jetë i kufizuar. McConnell është udhëheqësi i republikanëve dhe shumë të tjerë në partinë e tij – kolegë senatorë dhe aktivistë të niveleve – do të kërkojnë rezistencë dhe kundërshtim të praktikisht çdo iniciative që Biden paraqet. Pastaj është Partia Demokratike. Ata në të majtë dhe në qendër arritën një armëpushim gjatë fushatës në respekt të kauzës së mposhtjes së Trump. Por edhe para se të mbaronin zgjedhjet, ata në krahun liberal ishin duke paralajmëruar për përplasje politike për kujdesin shëndetësor, ndryshimin e klimës dhe çështjet e drejtësisë racore që gjatë zgjedhjeve paraprake.

Rezultatet e kësaj jave në House prodhuan një reagim kundër të majtës, pasi moderatorët e zemëruar u ankuan në një konferencë që agjenda e krahut liberal u kishte lejuar republikanët t’i pikturonin anëtarët e Dhomës së Kongresit në rrethet e lëkundura si ushtarë këmbësorë në një parti të socialistëve që favorizojnë shkurtimet e policisë. Biden dhe Pelosi mund ta gjejnë veten të detyruar të gjykojnë një betejë të brendshme në një moment kur presidenti i zgjedhur do të ketë nevojë për sa më shumë unitet dhe harmoni brenda partisë. Ajo që Biden sjell në zyrën e tij të re është një personazh dhe temperament publik që mund t’i përshtatet kohërave. Ndjeshmëria dhe dhembshuria janë pjesë e përbërjes së tij. Shumë që nuk i ndajnë idetë ose ideologjinë e Bidenit megjithatë e kanë përshkruar atë si një njeri me besim dhe mirësjellje, të përkushtuar ndaj familjes dhe vendit. Këto cilësi u panë në gjurmët e fushatës si në kohën më të mirë ashtu edhe kur kandidatura e tij dukej se ishte varur në fije të perit. Ai devijoi ose injoroi kritikat se i mungonte aftësia për të frymëzuar ose energjia për t’u mobilizuar. Nëse aftësitë e tij për fushatën nuk do të ishin ato të një Obame, ai në vend të kësaj ishte i qëndrueshëm, dhe në atë mënyrë, një tjetër kontrast me banorin aktual të Shtëpisë së Bardhë. Ai vuri bast të ardhmen e tij në idenë që Demokratët do të shihnin tek ai atributet e kërkuara për ta mposhtur Trumpin dhe se si i nominuari i partisë, një elektorat më i gjerë, që dëshironte lehtësim nga kaosi dhe përçarja e presidencës së Trump, do të kërkonte të njëjtën gjë në presidentin e ardhshëm gjatë zgjedhjeve të përgjithshme.

Ketë javë, me Biden më në fund në gjendje të hynte në Zyrën Ovale në Janar si Z. President, 48 vjet pasi u bë senator. Trashëgimia e tij tani do të përfshijë përfundimin e presidencës Trump dhe ndihmën për ta ngritur senatoren Kamala D. Harris (D-Kalif.) si gruan e parë zezake dhe aziatike në nënpresidencë, me aspiratë për presidente në zgjedhjet e ardhme.

Unitet , demagogji apo nënshtrim

Biden tani flet për unitet, dhe ky unitet duket si demagogji kur kongresistja Aleksandra Okazio Cortez apo opinionistja e Wall Street Journal, Jennifer Rubin dhe kërkojnë hartim listash për të gjithë përkrahësit e Trump që të mos mbajnë më vende pune në administratën akademike apo dhe private. Ku po shkojmë kështu? Si në një vend të botës së tretë ?

Biden pasi të ketë arritur çmimin për të cilin ka konsumuar për pjesën më të madhe të jetës së tij, ajo që mund të jetë pjesa më sfiduese e karrierës së tij të gjatë, publike është ende përpara tij.

Kur dëgjon fjalët e ish-zonjës së parë Mishelle Obama që përshëndeste fitoren e Biden-it-in, por duke përbuzur gjysmën e amerikanëve që votoi për Trump, (Biden ka marrë 50.6 përqind të votave të popullit deri më tani, me mbi 74 milion vota, sipas Associated Press).

“Le të kujtojmë se dhjetëra miliona njerëz votuan për status quo-në, edhe kur kjo nënkuptonte mbështetjen e gënjeshtrave, urrejtjes, kaosit dhe ndarjes. Ne kemi shumë punë për të bërë për të kontaktuar me këta njerëz në vitet në vazhdim dhe për t’u lidhur me ta për atë që na bashkon, “shkroi ish-zonja e parë. Si mundet të kërkosh bashkëpunim kur e quan palën tjetër me këto epitete ofenduese “ duke kaluar nga deplorable në despicable”.( Nga të vajtueshëm në të neveritshëm.)

Në fund të fundit kur fitoi Trump e falënderoi z. Clinton , por nuk dëgjuam asnjë fjalë nga Biden për ta falënderuar zotin Trump. Që këtu fillon shërimi. Nga ana tjetër asnjë shtet, nuk i ka shpallur zyrtarisht zgjedhjet e përfunduara dhe, në fakt, është kushtetuta që përcakton fituesin nga vendimet e shteteve, dhe vendimi i Kolegjit Zgjedhor që do të mbahet më 14 Dhjetor, dhe jo nga big media dhe big tech aleatët më të mëdhenj të Baidenit dhe armiqtë e Trumpit.

Dhe besoj se shumica nuk do të jenë si ai komshiu im që kishte vënë tabelën “ United we stand”, nuk grisi ai asnjë flamur, nuk theu ai asnjë xham, si e majta radikale dhe Antifa, vetëm theksoi atë që duan të gjithë amerikanët, edhe ne shqiptaro -amerikanët, të jemi të gjithë ta bashkuar, nuk ka rëndësi kush është presidenti, por kjo, tani për tani, duket më shumë utopi se realitet.

Amerikanët në një realitet të ndarë që nga zgjedhjet e 3 nëntorit

November 9, 2020 by dgreca

Nga Michelle Quinn/VOA/ Presidenti Donald Trump vazhdon të theksojë parregullsitë e votimit në zgjedhjet presidenciale amerikane, ndërsa ish nënpresidenti Joe Biden, të cilin Zëri i Amerikës e parashikon si fituesin e zgjedhjeve, thotë se do të krijojë një grup pune për COVID-19 këtë javë.

Shtetet e Bashkuara po përjetojnë një realitet të ndarë që nga zgjedhjet presidenciale të 3 nëntorit. Ish nënpresidenti Joe Biden, fituesi i parashikuar i zgjedhjeve, thotë se ai do të fillojë tranzicionin për të marrë qeverisjen e vendit. Presidenti Donald Trump thotë se votat ende po numërohen në disa shtete dhe atij duhet t’i jepet një shans për sfidat ligjore të paraqitura në shtetet ku ka pretemdime për manipulime.

“Mendoj se janë interesante deklaratat nga disa individë që thonë se zgjedhjet ishin një fitore e madhe për Joe Biden. Thjesht nuk është ashtu sepse ka kaq shumë nga këto shtete që janë ende në lojë”, thotë Kristi Noem, guvernatore republikane e Dakotës së Jugut.

Udhëheqësit demokratë u bënë thirrje kolegëve të tyre republikanë të pranojnë rezultatet e parashikuara të zgjedhjeve për hir të vendit, ose të sigurojnë prova të manipulimeve.

“Nëse republikanët do të mbështesin Presidentin Trump në qëndresën e tij për të mos pranuar rezultatin e zgjedhjeve, presidenti duhet të tregojë disa prova, jo vetëm postime të zemëruara në Twitter”, thotë Chris Coons, senator demokrat nga shteti i Delauerit.

Ekipi i zotit Biden njoftoi se ndërsa presidenti i zgjedhur nuk merr detyrën deri më 20 janar, ai do të fillojë tranzicionin e tij për të udhëhequr vendin duke formuar një grup pune për COVID-19.

Ndërkohë, planet për inaugurimin presidencial në 20 janar vazhdojnë, thotë Roy Blunt, senator republikan i shtetit të Mizurit dhe kryetar i Komitetit të Përbashkët të Kongresit për Ceremonitë Inauguruese.

“Unë pres t’i shoh të dy, nënpresidentin Biden dhe presidentin Trump në skenë në ditën e inaugurimit. Dhe ky do të jetë një mesazh i fuqishëm, pavarësisht se cili prej tyre do të bëjë betimin atë ditë”, thotë Roy Blunt.

Pas pritjes së rezultatit të zgjedhjeve, vendi është gati të kalojë nga një fushatë e debatueshme presidenciale në atë që do të vijë më pas.

9 Nёntor- Dita kur Muri i Berlinit u rrёzua

November 9, 2020 by dgreca

Mё 9 Nёntor 1989 mori fund Lufta e Ftohtё globale mes diktaturave dhe demokracive. Liria e rifituar çoi nё afrimin mes Lindjes dhe Perёndimit – por ende nuk janё arritur nivele tё njёjta jetese.

Nga Marcel Furstenau/DW

Ai ishte simboli pёr ndarjen e botёs nё Lindje dhe Perёndim, pёr luftёn mes komunizmit dhe kapitalizmit: Muri i ngritur nё Berlnin mё 1961 nga Republika Demokratike e Gjermanisё (RDGJ) e qeverisur nё mёnyrё diktatoriale. Pjesa perёndimore ishte njё zonё 155 km e rrethuar me beton e tela me gjemba, por megjithatё njerёzit nё kёtё zonё mund tё lёviznin anё e mbanё tё lirё. Berlini Perёndimor ishte pra njё ishull i lirisё nё mes tё territorit tё RDGJ-sё komuniste.

Ngritja e Murit, imazh nga viti1961

Nё tё kundёrt pёr shumicёn e gjermano-lindorёve qё ishin kaq pranё Perёndimit pёr dekada Berlini Perёndimor ishte si toka e ёndёrruar. Kjo ndryshoi rrufeshёm mё 9 Nёntor 1989, pasi nё njё konferencё shtypi tё transmetuar drejtpёrdrejt nё televizion nё Berlinin Lindor u shpall ligji i ri pёr udhёtimet jashtё vendit. Nё bazё tё kёtij ligji do tё lejoheshin edhe udhёtimet nё Perёndim – ligji hynte nё fuqi menjёherё!

Imazhet e njerёzve duke brohoritur nё kalimet e hapura kufitare nё Berlin u pёrhapёn nё mbarё botёn. Ato shёnuan nё mёnyrё emocionuese fundin faktik tё ndarjes gjermane. Njё vit pas kёsaj mё 3 Tetor 1990, vendi i ndarё politikisht pas fundit tё Luftёs sё Dytё Botёrore festoi ribashkimin. Kjo ngjarje historike botёrore u bё e mundur vetёm sepse katёr fuqitё fituese tё luftёs ishin dakord: aleatёt perёndimorё demokratё SHBA, Britania e Madhe dhe Franca nga njёra anё dhe Bashkimi Sovjetik (BRSS) komunist nga ana tjetёr.

Konferenca e shtypit e Günther Schabowskit, Berlini Lindor, 9.11.1989

Fjalёt magjike “Glasnost” und “Perestroika”

Vendimtare pёr kёto ndryshime ishin lёshimet, qё pati bёrё komunisti reformator Michael Gorbatchov, i cili mori pushtetin nё vitin 1985. I kёtij mendimi ёshtё drejtori i memorialit Muri i Berlinit, Axel Klausmeier . Ai thekson, se politika e hapjes (Glasnost) e Gorbatchovit dhe ajo e rinkonstruktimit (Perestroika) shёnuan shkёputjen prej sё ashtuquajturёs doktrina e Brezhnjevit, qё pёrcaktonte, se vendet europiane tё bashkuara nё “Traktanin e Varshavёs” nuk duhej tё devijonin nga kursi, qё jepte Kremlini.

Klausmeier fundin e kёsaj dogme e pёrshkruan pёrmbledhtas: “Çfarёdo qё tё ndodhё nё shtetet vёlla socialiste, kёto shtete janё vet pёrgjegjёse pёr vetveten”. Ndryshe nga dekadat e mёparshme, sovjetikёt nuk ndёrhynё mё kur nё Poloni, Hungari e nё RDGJ u shtuan lёvizjet pёr reforma. Para erёs sё Gorbatchovit lёvizjet pёr liri nё vendet e Bllokut Lindor ishin mposhtur brutalisht prej BRSS-sё: Mё 1953 nё RDGJ, mё 1956 nё Hungari dhe mё 1968 nё Çekosllovaki.

Pas 9 Nёntori blloqet e betonit nga Murii Berlinit hiqeshin nga dita nё ditё, fotografi e marrё mё 11 nёntor 1989 nё afёrsi tё sheshit “Potsdamerplatz”

Polonia jo monopol pushteti

Mbrojtёsit e tё drejtave tё njeriut nё mbarё Europёn Lindore ndiheshin tё inkurajuar pёr tё imponuar edhe nё vendet e tyre Glasnostin dhe Perestroikёn. Nё Poloni nё verёn e vitit 1988 pati kontakte mes udhёheqjes komuniste dhe sindikatave Solidarnost, tё ndaluara zyrtarisht. Njё etapё e rёndёsishme nё kёtё rrugё ishin edhe zgjedhjet parlamentare nё Poloni nё qershor 1989, ku pёr herё tё parё u lejuan edhe kandidatё tё opozitёs. Megjithatё pushtetarёt qё qeverisnin prej dekadash paraprakisht u kujdesёn qё tё fitojnё dy tё tretat e votave.

Edhe nё vende tё tjera u shtuan shenjat pёr njё kthesё. Nё Hungari qeveria nё maj pati nisur tё heqё komplekset e vrojtimit nё kufirin me Austrinё. Nё kёtё mёnyrё u hap rruga drejt lirisё nё kёtё pjesё tё Perdes sё Hekurt. Qindra qytetarёt tё RDGJ-sё pёrmes kёsaj rruge u larguan nga vendi i tyre.

Njёkohёsisht nё verёn e vitit 1989 disa mijёra gjermano-lindorё u strehuan nё ambasadat perёndimore nё vendet e Europёs Lindore. Pakёnaqёsia rritej dita ditёs e bashkё me tё edhe presioni ndaj regjimit tё RDGJ-sё nё Berlinin Lindor. Nga shtatori nё qytetin e panaireve Leipcig çdo tё hёnё dhjetra mijёra qytetarё protestonin nё rrugё. Kulmin e shёnoi marshimi mё 9 tetor, kur dolёn nё rrugё 70.000 vetё duke protestuar paqёsisht pёr tё kёrkuar ndryshimin nё RDGJ.

“Ne kemi fituar”

Sloganet e demonstruesve ishin „Ne jemi populli!” dhe “Jo dhunё!”. Meqёnёse nuk dihej si mund tё reagonte regjimi i RDGJ-sё, frika ishte „jashtёzakonisht e madhe, i kanё pohuar shumё dёshmitarё tё kohёs drejtorit tё Memorialit tё Murit tё Berlinit, Klausmeier. Pёrderisa nuk pati ndёrhyrje kundёr kёsaj demonstrate, edhe opozita pati ndjenjёn, se:„Ne kemi fituar.”

Dita pas hapjes, imazhe nga Porta e Brandenburgut, 10.11.1989

Mё 9 Nёntor mё nё fund arriti pika kulmore: Günter Schabowski, kryetari i Partisё sё Bashkuar Socialiste (SED) nё Berlinin Lindor shpalli ligjin e ri pёr udhёtimet jashtё shtetit. Ai shkaktoi me ose pa dashje me kёtё deklarim rёnien e Murit tё Berlinit. 30 vjet mё pas megjithatё nuk janё kapёrcyer tё gjitha muret mentale. Nё standardet e jetesёs mes Lindjes e Perёndimet ende ka dallime tё mёdha.

Pagat nё landet e reja tё federtarёs, sipas njё raportit tё fundit vjetor mbi stadin e bashkimit tё Gjermanisё, kanё arritur vetёm nё 82 pёrqind tё nivelit perёndimor. Emigracioni dhe rёnia e natalitetit nё landet e reja kanё shkaktuar mungesёn e forcave tё kualifikuara tё punёs dhe plakjen e popullsisё. Ende asnjё sipёrmarrje nga landet lindore nuk ёshtё regjistruar nё indeksin gjerman tё aksioneve DAX-30.

Çfarё mbetet ёshtё kujtimi i revolucionit paqёsor dhe kthesa historike. Presidenti Frank-Walter Steinmeier personalisht e ka falenderuar Michail Gorbatchovin. Nё njё letёr drejtuar ish-presidentit tё BRSS-sё, nobelisti i paqes, Steinmeier shkruan: “Mrekullia e ribashkimit paqёsor nuk do tё kishte qenё e mundur, nёse Ju atёherё nuk do tё kishit marrё vendime tё guximshme dhe njerёzore.”