Nga Rayan Parrjin nga Riga, Latvia & Jarry Tonner nga Talini, Estoni/
Perktheu per Diellin: GJON KADELI/
Varshave Poloni; Aeroplanet e NATOs fluturojne rregullisht ne hapsiren ajrore, te vendeve te Europes Lindore, dhe mjetet e blindueme amerikane levizin rregullisht, ne afersi te kufinit me Rusine, ne misionin e tyne per te sigurue qytetaret e atyne vendeve, se nuk duhet te frigohen nga ndonji agresion Rus. Megjithe kete, edhe njerzit e rendomte, jane tuej marre masa mbojtese, kunder ndonji rreziku nga Rusia.
Ne Poloni, doktoret, ligjvenesit, e te tjere, jane tuej ju pergjegjun thirrjes, per te marre pjese ne stervitjet ushtarake; keshtu, qe te jene te gatshem, per cdo rast rreziku, ne nji lufte te mundshme.
Vjetin e ardhshem, Lituania ka ne plan te stervisi studentet e universiteteve, ne fushen ushtarake. Gjithashtu, po bahen perpjekje per t’i mesue njnerzit e rendomte, se si me perdorun armet, dhe se si duhet te mbrohen, ne rast te nji sulmi; gja qe tregon, se asht shtue shume friga, ne radhet e njerezve, ne nji zone, ku kujtimi i dominimit Rus, i cili perfundoi me 1990tat, asht ende ne kujtesen e tyne.
Njerzit kane frige se sigurimi i tyne, dhe pavaresia, qe u fitue, mbas shume perpjekjesh, jane te kercnueme,nderkohe qe, marredhanjet ndermjet vendeve Perendimore dhe Rusise, po keqesohen, si rrjedhim I konfliktit ne Ukraine, ku deri tashti, ma shume se 6000 njerez jane vra.
Ne Poloni,brezi ma i vjeter, e mbajne men pushtimin nga Ushtria Sovjetike me 1939, kur filloi Lufta e Dyte Botnore. Te rijte e ndiejne vehten shume te frigsuem, nga shtypja qe pesuen nga rregjimi komunist, qe zgjati ma se 40 vjete.
Zadhanesi i Ministris se Mrojtjes te Latvis, Aja Jakobovski, i tha
Agjensise A.P.” se ekziston nji shqetsim i vertete, ne shoqnine tone, per nji kercenim”. Si rrjedhim,”stervitjet ushtarake per studentet, “asht nji menyre,me ane te ciles, ne e fuqizojme aftesine tone per vetmbrojtje”.
Shumica e njerezve, ende e shikojne NATOn, si garancine kryesore, te sugurise se tyne, por njerzit preferojne te shofin pranine e forcave te NATOs ne vendet e tyne.
Polonis ka qene vendi i pare qe ka paralajmerue, mbi rrezikun qe paraqet, konflikti ne Ukraine. Ajo ka shtue perpjekjet, per te modernizue arsenalin e saje te armeve.
Ne nji thirrje te jashtzakoneshme, zadhanesi i Parlamentit, Radek Sokorski,u kerkon ligjvenesve, qe te marrin masat e nevojshme , per t’i stervitun njerzit. Nderkohe,Ministri i Mbrojtjes, Tomas Siemanuk, u ka ba thirrje si mashkujve po ashtu edhe femnave, te moshes 18te deri ne 50te, te nenshkruejne per te marre pjese ne stervitjet ushtarake. Presidenti Branislav Komerovski tha se, koha ne te cilen
ndodhemi tashti, asht e rrezikeshme dhe na patjeter duhet te bajme cdo gja, per te perforcue aftesine e Polonise, per te mbrojtun vendin e saje. Gjate nji vizite qe ai bani te nji njisi ushtarake, kohve te fundit, nji ish-ushtar 35 vjecare tha se, thirrja per stervitje,”ishte absolutisht e natyrshme”. “cdo neri duhet te jete i gatshem, per te mbrojtun vendlindjen”. Edhe te moshuemit ne Poloni e ndiejne si detyre, te bajne perpjekje, per te mbrojtun vehten. Mjeku 58te vjecare, Vojceh Klukovski tha se “ne nuk e ndiejme veten te sigute”.
“shume njerez duen te sterviten, per te mbrojtun shtepite e tyne, vendet e tyne te punes, si dhe familjet e tyne”.
Konferencë sipas modelit të Kombeve të Bashkuara 2015
Nga Shefqet Kërcelli/
Sot më datën 13 prill, në sallën e Kuvendit të Shqipërisë, u hap konferenca sipas modelit të Kombeve të Bashkuara 2015. Nxënës nga e gjithë Shqipëria u mblodhën në Tiranë, {ku secili përfaqësonte një shtet nga e gjithë bota}, në mënyrë që të rikrijojnë eksperiencën e Organizatës së Kombeve të Bashkuara. Kështu pjesmarrësit duke mësuar nga instruktorët e Korpusit Vullnetar të Paqes, nga mësuesit dhe me njëri-tjetrin, krijuan një atmosferë të vërtetë diplomatike mes tyre. Në Konferencë mori pjesë dhe Zv/Ambasadori i SHBA në Tiranë, zoti Henry Jardine i cili duke përshëndetur nxënësit në këtë konferencë të vecantë tha:-“Gjithësecili prej jush përfaqëson diçka të rëndësishme për Shqipërinë dhe për botën. Ju përfaqësoni dëshirën dhe shpresën për të mësuar me njëri-tjetrin nxitjen e paqes në një shkallë më të gjerë”, theksoi Zv/ Ambasadori Henry Jardine.
US Embassy Deputy Chief of Mission Henry Jardine attends the opening ceremony of the 2015 Model United Nations Conference, held at the Albanian Parliament. Students from all over Albania are gathered in Tirana to represent countries from around the world to re-create the United Nations experience. These students have practiced with their Peace Corps Volunteer trainers, their teachers, and with each other, to simulate a real diplomatic environment. “Each and every one of you represents something important for Albania, and for the world: you represent a desire to learn about others in the hope of fostering peace on a broader scale,” Deputy Chief of Mission Henry Jardine tells the Model UN students.
Mbishkrimet e Butrintit (3)
Nga Kozma TAHO/*
Këto mbishkrime janë të gdhendura në gur e me sa duket në alfabetin e gjuhës greke . i pari që i pa , i kopjoj madje i mori dhe gurët me vete, ishte Qiriaku del Pizzicoli i Ankonës. Bëhet fjalë për nja dy mbishkrime të gjetura , s’dihet se ku në murin rrethues të Butrintit në ato mote, viti 1435, tejet të dukëshme. Punimet e Ekspeditës italiane nxorrën në dritë shumë mbishkrime.Ato u gjetën kryesisht në teatër , në shkallaret si dhe në hyrjen perndimore të tij, dhe po ashtu në një kullë e cila u emërtua edhe kulla e mbishkrimeve . Mbishkrime janë gjetur edhe në Faltoren e Asklepit po ashtu dhe në disa fragmente qeramike në një tempull të lashtë të pa emër në hyrje të portës kryesore . I mblodhi, i kopjoj dhe u mor me to epigrafisti i kësaj ekspedite Luigji Morrikone . Bashkë me të ngjan të ketë punuar edhe pionieri i arkeologjisë shqiptare Profesor Hasan Ceka, i cili na ka dhënë edhe disa mendime shumë të vlefëshme rreth përmbajtjes së tyre . Me to është marr edhe arkeologu Dhimosten Budina e historiani Koço Bozhori të cilët i kanë botuar në një libër . Në vitin 1965 kur ndodhej në Shqipëri ju dha nje kopje e tyre epigrafistit të shquar Europian Leon Robert. Leon Robert, ose nuk ka mundur ti dekriptoj, lexoj dhe përkthej ose nuk ka pasur mundësi të merret me to . L. Robert ja dorezoj ato Profesor Piere Cabane , që së bashku me Profesor Faik Drinin pretendojnë se i kanë dekriptuar lexuar e përkthyer plotësishtë. Me gjithë përpjekjet e mia nuk kam mundur ta siguroj punimin e tyre , kështu që nuk mund të paragjykoj. Sipas të gjithë këtyre autorëve mbishkrimet e Butrintit tregojnë :–
1— se janë shkruar në alfabetin dhe gjuhën greke
2—- se janë kryesisht akte që flasin për lirim skllevërish
3 — gjënden mbishkrime përkushtimore në tempujt etj
Rreth përmbajtjes së këtyre mbishkrimeve thuhet se : —
1— dallohen rreth 400 emra sklleverish ( prof. H. Ceka) ose 600 emra sipas Prof F.Drinit
2 — dallohen 60 emra të fiseve të Kaonëve Prasaib , banorë të tij , të cilët ishin emra tërësisht Iliro –Epirot,dhe aspaje helen siç pohon Profesor Hasan Ceka.
3 – prej tyre mësohet se nënpunesi më i larte i konionit ishte Strategu si udhëheqes ushtarak, i shoqeruar nga Prostati, si përfaqesues I autoritetit qëndror të Kaonëve . Shiko për kete faqen 24 të librit Butroti .
4 – mësohet se prifti I faltores se Asklepit zënte një vënd të rëndësishëm dhe zgjidhej sikurse të tjerët për çdo vit.
5 – Mbishkrimet tregojnë edhe pozitën e gruas në sistemin shoqëror Buthrotas, sepse dallohet ne mbishkrime se një grua liron njëherësh të tetë skllevërit e saj .
6— nisur nga këto mësohen edhe disa ligje apo rregulla që drejtonin mardheniet shoqërore të këtij sistemi shoqëror.
7 — Së fundi , dhe ky shënim që i referohet mbishkrimeve te Butrintit na vjen vetëm nga Prof Dhimiter Pilika . Këtë nuk e shoh të përmëndet nga autorët që janë marr me mbishkrimet e Butrintit, me gjithse dihej fare mirë prej tyre. Profesor Dhimiter Pilika thotë se në mbishkrimet e Butrintit janë pikasur shtatë –tetë nga emrat e muajve të një kalendari të lashtë Epirot- Pellazgë shpikje e qytetit të lashtë të Bunimës . Këto emra ,thotë Profesori, janë të pa njohura e të pa zbërthyeshme nga gjuha greke . Ato zbërthehen vetëm nepermjet shqipes pasardhëse direkte e pellazgjishtes. Dhe , kjo do të thotë që Epirotët jo vetëm që nuk ishin helenë por as edhe emrat e muajve të kalendarit helen nuk pranuan ti praktikonin .Për studimin tonë do të thotë se në kohën kur gdhëndeshin këto mbishkrime në Butrint nuk kishte as edhe një këmbë heleni.
Kur janë shkruar këto mbishkrime ? Profesor N. Ceka e ka vendosur shkrimin e tyre në nënkapitullin e tretë ku ai thotë se Butrintin e zotronin Prasaibët Kaon të cilët ja kishin marr Kaonëve , dhe këta të fundit ja u kishin marr korkyrasve. Historira , tip prrallash, por të mos ju vij aspak çudi se libri Butroti ndahet në këta nënkapituj , Butroti Korkyras, Butroti Kaon dhe Butroti Prasaibe . Bëhet fjalë për fillim shek e IV p.e.s. ( Ne Librin Butroti thuhet se teatri eshte ndertuar ne gjysmen e pare te shek . III pra rreth 275—250 p.e.s.), kur mendohet se është ndërtuar qendra kulturore e Butrintit e emrtuar Agora . Por disa mbishkrime , vështirësisht të dekriptushme , lexushme e përkthyshme , gurët e të cilëve janë vendosur në shkallaret e teatrit, duan të thonë se janë më të herëshme se ndertimi i këtij objekti e se duhet të jenë marr nga një vënd tjetër ku ato afishoheshin , të cilin arkeologjia nuk ka mundur ta përcaktoj ende . Sido qoftë në këtë periudh, edhe sipas Prof. N.Cekes në Butrint nuk kishte Helenë, Korkyras e Korinthas por vetem Kaone te Kaonise Epirote . Pikerisht këta, Kaonet Epirot “barbar” ndërtuan edhe atë qendër kulturore, të vogël por shumë të bukur , e të paisur me dhjetra shtatore, sipas shëmbullit të qyteteve më të mira që kishin parë ; duke gdhëndur edhe ato mbishkrime , me alfabetin grek , pranuar dhe përdoruar si më i miri i asaj periudhe jo vetëm në Iliri dhe Epir , por kudo në rreth brigjet e mesdheut e më gjërë.
Profesor Hasan Ceka , një autoritet i pa diskutushem i arkeologjisë shqiptare , edhe pse ka pranuar tezën e themelimit helen të Butrintit , në studimin e tij “ Epiri në Kohët e Lashta “ duke ju referuar mbishkrimeve , vërteton se të paktën në periudhën kur ato janë shkruar në Butrint nuk kishte Helen. Ai do të shkruaj se:-
Për origjinën Ilire të popullsisë së Epirit flet më në fund edhe pozita,
që zinte femra në shoqërinë epirote; gratë ashtu si tek fiset e tjera ilire,
gëzonin edhe në Epir disa të drejta që e vinin pothuaj në një shkallë me
mashkullin , siç ishte e drejta e trashëgimisë, dhe arrinin të hipnin deri në
fronin mbretëror; dhe kjo nuk ka ngjarë vetëm një herë. Një trajtim të tillë
të femrës nuk e njeh historia e grekëve të vjetër, ku gratë , me përjashtim
të hetereve ( grave të përdala) mbaheshin të ndrydhyra në katër muret
e shtëpisë dhe nuk merrnin pjesë as në jetën shoqërore, as në atë
Kulturore.” H. Ceka Në Kërkim të Historisë Ilire fq 272
Kështu Prof. Hasan Ceka , pranon se ndërtimi shoqëror i Buthrotasve nuk përputhet me ndërtimin shoqeror te Helenëve por me atë të Ilirëve e që do të thotë se Buthrotasit ishin i njëjti popull me Ilirët dhe aspak me helenët . Si përfundim Prof H. Ceka mendon se :–
“…..mund të them pra, me plot bindje, se epirotët jo vetëm nuk
kishin prejardhje greke, por as proçesi i helenizimit të tyre nuk
shkoj tek ata kurrë aq largë dhe u kufizua kryesisht në përdorimin
e gjuhës greke në dekumentet mbishkrimore, si dhe në pasurimin
e kulturës vëndëse me element më të përparuar të kulturës greke. “
Po aty fq 274
Nisur nga vështirësit që studiuesit e këtyre mbishkrimeve kanë hasur në dekriptimin, leximin dhe përkthimin e tyre në mënyrë të natyrëshme del pyetja ; Në cilën gjuhë janë shkruar këto mbishkrime, edhe pse kanë në përdorim alfabetin e gjuhës greke ? A janë këto në gjuhën e vjetër greke në atë kohë krejtësishtë të përsosur , apo mos valle shkruhet gjuha e folur në këto troje me alfabetin grek ? Në një studim që ndërmora duke pasur si qëllim të tregoja prejardhjen e popullsive rrënjese të paratokës se Butrintit më rezultuan disa gjëra tepër interesante në fushën e gjuhësisë , ku unë gjithsesi nuk jam specialist .
Për këtë studim harrita të ndërtoj një fjalor prej rreth 600 – 700 fjalësh të përdorimit të përditshëm i cili mund të rudhet apo të shtohet edhe më shumë .
E konsultova këtë fjalor me Fjalorët e gjuhës shqipe si , “ Fjalori I gjuhës Shqipe” (Cipo, Çabej, Domi, Krajni, Myderizi )Me W. Martin –Leak, Han, me Fjalorin dialektor Pano Tase , Me fjalorin e Marko Boçarit, Me studimet etimologjike të Shqipes, Çabej dhe Zheji, fjalori Greqisht Shqip I Hysen Sinanit etj , deri sa harrita në atë mbetje fjalësh.
Krahas përdorimit të diftogjeve KL dhe GL kjo e folur parapëlqen një përdorim të gjërë te kartrave “Γ “ dhe “ Χ” të alfabetit grek në vënd të G së alfabetit shqip si dhe Q apo QH të saj. Rezulton se kjo e folur është mjaftë e lidhur me gjuhën e sotme greke deri në masen 30- 35 % te fjalëve . Sa është e lidhur me gjuhën e vjetër greke? Të më falni. Këtë nuk mund ta them tani . Por më interesantja në këtë të folur është se dallohen një grup fjalësh që me sa jam konsultuar deri më tani nuk i përbajnë as fjalorët e shqipes dhe as ata të greqishtes . Cila duhet të jetë prejardhja e këtyre fjalëve ? Mos vallë ato vijnë nga gjuha e para helenëve të quajtur pellazgë e që i mbulonin të gjitha këto troje , Ilirisë Epirit e Greqisë ? Nuk mund të them asgjë deri tani . Por gjithsesi mendimi im i sotëm mbetet në mundësin e të shkruarit me alfabetin grek të gjuhës së para tokës së Butrintit , e cila duhet të këtë një ndërfutje të konsiderushme të greqishtes së vjetër.
Pamvarsishtë nga kjo , mbishkrimet e shumë përfolura për prezencën e kolonëve helenë në Butrint, jo vetëm që nuk e konfirmojnë një gjë të tillë, por e hedhin poshtë duke mos u dhënë asnjë të drejtë pretenduesve të kësaj teze , kushdo qofshin ata . E THEKSOJ EDHE NJEHER SE MBISHKRIMET E BUTRINTIT VERTETOJNE MOSQENIEN E BUTRINTIT KOLONI HELENE.
Kozma Taho- Clearwater, Florida
*Vijim i ciklit:”NERITAN CEKA PROFESOR ARKEOLOGJIE APO………?”- Pjesa e tretë.
Shqiptari ortodoks Sinadinovski do të bashkëpunojë me LQSH-në e Joe DioGuardin
Në rrugëtimin e promovimit të librit ,,Shqiptarët Ortodoksë në Maqedoni,,të profesor Branislav Sanidinovski me origjinë shqiptar ortodoks nga Reka e Epërme,pati një takim të ngrohtë më kryetarin dhe kongresmenin Joe DioGuardi,ku u bisedua për çështjet aktuale në Maqedoni dhe pozita e popullit shqiptar ende jo në avancimin kushtetues(shtetformues)dhe për daljen në dritë të pjesës së kombit shqiptar ortodioksë i anatemua dhe i asimiluar përmes segmenteve të caktuara të regjimeve serbo-maqedonase.
Në takimin e sotëm profesor Sinadinovski i dhuroi dy librat shkencor për shqiptarët ortodoksë që tash e një shekull ka mbetur nën hijen e regjimeve antishqiptare dhe me këtë rast theksoj se do të bashkëpunoj me DioGuardin,i cili për popullin shqiptar në Ballkan njihet si një nga hartuesit e platformës politike dhe kombëtare për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës si dhe të ndryshimeve demokratike në Shqipëri dhe të pjesëve etnike në Maqedoni,Preshevë,Mal të Zi dhe Çamëri.
Profesorin dhe shqiptarin ortodoks në Nju Jork e shoqëruan veprimtarët tanë të kauzës kombëtare Gjergj Dedë Vukaj,Nazim Halimi dhe Fanol Cami.Për fund duhet të theksojmë se DioGuardi,shprehu gadishmërinë që të rregullohet kisha ortodokse në tapinë e Josif Bagerit dhe për të dalë në përkrahje të përcaktimit të vet shqiptar ortodoksë në Maqedoni,ai me një grup kongresmenësh do të vizitojë Rekën e Epërme shqiptare,thuhet në këtë takim të Nju Jorkut.(S.Karacica)
PËR NJË DIPLOMACI SA MË PROFESIONALE
•Nga punonjës tregu frutash-perimesh, partia mund të bëj konsull brenda natës/
•Nga Arben LLALLA/
•Kryetari i Republikës së Shqipërisë z.Bujar Nishani ktheu për rishqyrtim në Kuvend ligjin e miratuar nga shumica për Shërbimin e Jashtëm me motivacionin se ky ligj u mundëson personave jashtë sistemit fundosjen e trupës diplomatike të karrierës. Kryetari i shtetit z.Nishani e ktheu për rishqyrtim këtë ligj në bazë të kritikave të bëra kohëve të fundit nga kryetarja e Komisionit të Jashtëm, znj.Arta Dade e cila solli si shembull të keq të punësimit të diplomatëve politik joprofesional të Konsullatës së Përgjithshme shqiptare në Selanik, znj.Pavlina Ylli e cila dispononte leje qëndrimi në Greqi si minoritare greke duke ndërruar kombësinë nga shqiptare në greke.
•Në të vërtetë shumica e punonjësve të Konsullatës shqiptare në Selanik janë punësuar viteve të fundit jashtë kritereve profesionale të karrierës, por në bazë të preferencave politike. Një rast tjetër tragjik të punësimit Diplomat në Konsullatën e Selanikuk kemi atë të Artur Porpollogu, sekretar i përgjithshëm i konsullatës i cili vjen nga 20 vite emigracion në Greqi, në qytetin e Verias.
•Artur Porpollogu ka qenë kryetar i shoqatës “Solidariteti” në Veria dhe ka patur kontakte të rregullta me kryetarin e bashkisë së Verias, por edhe me shefin e policisë së këtij qyteti. Që nga viti 2011, ai ka qenë dhe këshilltar në bashkinë e Verias dhe është shoqëruar shpesh me anëtarë të organizatës OMONIA të cilët nuk promovojnë miqësinë greko-shqiptare, por propagandojnë për greqizmin e jugut të Shqipërisë. Veprime të tilla të diplomatit Artur Propollogu bien ndesh me betimin diplomatik për mbrojtjen e interesa shtetërore shqiptare.
•Vite më parë Artur Propollogu është parë disa herë në fushatën parazgjedhore në Greqi duke propaganduar për partinë e PASOK, në shoqërinë e ish-ministrit të punëve të brendshme, z.Mihalis Krisohoidhis. Propollogu përfundoj diplomat nga puna në tregun e fruta-perimeve në Veria fal kontributit partiak ndër vite.
•Për punonjësit e sotëm të Konsullatës së Përgjithshme Shqiptare në Selanik më mirë i njeh ish-Konsulli i Përgjithshëm, Thoma Ninin, i cili mund të thotë shumë për këta diplomatët të sotëm që dikur bridhnin rrugëve të Selanikut nën shoqërinë e oficerëve të sigurimit grek.
•Disa diplomat shqiptar që nuk e kuptojnë rëndësinë e postit që kanë, të punës së tyre, prandaj Shqipëria pas viteve 1990 është përballur shpeshherë me skandalet e shkaktuar nga diplomatë jo të ndërgjegjshëm. Shumë diplomat shqiptar janë arrestuar për trafik të lëndëve narkotike, disa për të tjerët janë kapur nga shërbimet e huaja nën shoqërinë e prostitutave të rëndomta. Shqipëria ka nevojë për ta përfaqësuar denjësisht diplomatë seriozë sepse ne pretendojmë se jemi një vend i rëndësishëm në politikën e Ballkanit, por me diplomatë që vijnë nga rruga të cilët nuk përmbushin asnjë kriter profesional ne do të vazhdojmë të na shohin si një shtet të brishtë që është ndërtuar në kala prej rëre.