Ne Foto: BAJRAM CURRI(1862 – 1925)/
Nga Fritz RADOVANI/*
29 MARS 1925 ….
■Kur tradhëtarët e Atdheut të vet marrin pushtetin fillojnë vrasjet e Atdhetarëve!
“Mbylleni gojen! Këtu, do të bëhet si them unë!..Për ke nuk do, veprojmë dhe ndryshej!” Heshtja i paraprinë harresës, ndersa harresa… paralajmon tradhëtinë e Atdheut!
Që mundemi me heshtë per Luigj Gurakuqin, edhe mundemi, mbasi Katolikët nuk janë aq shumë sa me ua pasë frikën se po na prishin “harmoninë fetare”… Ata janë tash ma shumë se 70 vjetë që po i vrasim e sakatojmë, e askujt nuk po i dëgjohet zani… Mandej, nuk asht i pari që po harrojmë Luigj Gurakuqi… As Bajram Currin nuk po e kujton kush! Po të donte me e kujtue Shqipnia, kur i thane sa pare don, pse nuk i mori? Ne, ua dhame një mësim në Rinas me Eshtnat e Don Nikoll Kaçorrit, që Ai ishte nenkryetar i Qeverisë së Vlonës në vitin 1912… Luigji, ishte shumë ma pak se Ai… A nuk e kanë kuptue “ata” kur ne sollëm Mbretin Ahmet Zogolli, dhe e pau gjithë bota si e pritem ne ate…
Luigji po të kishte mendue se si duhet të pritej nga Qveria Shqiptare, Ai nuk duhet të na kishte kthye fare thesarin e Bankes Shtetnore, kur iku në dhjetor të 1924. As nuk ishte mbushë muej në Janarin e 1925, kur e rikthej Luigji thesarin në Tiranë…
Ahmet Zogu, Mbreti i të gjithë Shqiptarëve, kur e mori thesarin e Shtetit me 7 prill 1939, ai e mori ditën per diell… E disa, kanë fëtyrë me thanë “Zogu, vodhi thesarin e iku…”
Sikur, edhe Ahmet Zogu, ta kishte kthye ashtu si Luigj Gurakuqi, as ate nuk e kishim pritë ashtu si e pritme, madje, as nuk kishim nxjerrë asnjë hajdut të Qeverisë sotme aty! As nuk e kishim bajtë në krah me ushtarë e muzikë bandash, po e kishim vue edhe ate në ndonje sharabajkë si Don Nikollin… I nipi i Ahmet Zogut këtu asht (nuk e kam fjalen per atë nipin që kujtoni ju, po per ate që jam tue kujtue unë!). Të provojnë me na e kthye neser thesarin që ka nder bankat e hueja, mbasneser edhe ne i themi: Merre gjyshin tashti e çoje prap ngjitë me varrin e Esad Pashë Toptanit, aty ku ishte nder varrezat serbe të Parisit, se nuk e kemi nder mend me u prishë me sternipat e Pashiqit!
Shqiptarëve u ka ikë turpi e fëtyra! Po si i permendet hajnia Mbretit Shqipnisë? Ne një Mbret kishim, po sikur tu shpallte Mbret edhe Enver Hoxha e Ramiz Alia, shka paskan pasë nder mend me thanë Shqiptarët?! Edhe këtyne keni dashtë me i kerkue thesarin?!
Hapni gojen po deshet! Në Tiranë i keni edhe Mbretneshat, të vdekunat e të gjallat!
Besoj, edhe ju pasuesit e Bajram Currit e Hasan Prishtinë e morët vesh se ke kujtojmë ne sot. Po deshet, me u marrë me Bajram Currat, Hasan Prishtinat e Isa Boletinët, se per Luigjin e Don Nikollin e morët vesh… Hypni veturave e shkoni në Gjuhadol të Shkodres, aty e keni çerdhen e dikurshme të Tyne, aty keni edhe skutat e Kuvendit Fretenve, ku ua kemi marrë shpirtin në hu… Shkoni, po deshët e ankonju aty…Aty u ankojshin edhe Ata “zotrinjtë” per Mbretin e per sllavin, per masonët e italianët… derisa ua rregulluem edhe atyne samarët. Në kjoftë se nuk dini me gjetë Kuvendin e Fretenve, pyetni nipat e mesat e Adile Boletinit dhe vajzat e zotni Ragip Metes, se nuk besoj se e kanë harrue “Deren e Burgut të Kishës”…Po, mbasi nuk e nisem edhe Ragipin me Imzot Gjinin, e fretnit At Prennushi, Çiprian Nika, e At Palë Doden… “Mirë bëjnë që edhe na kerkojnë sot, që ti kujtojmë dhe të mos i harrojmë ata inkuizitorë!..” Nuk janë fjalët e mija këto…
Zgjohet somnabul Nexhmije Hoxha dhe flet në Laprakë, tue kujtue se asht me Edin…
Shpesh, i shkon goja e i thotë Edit, shiko Sali…”More vesh?! U bënë 70 vjetë dyke ju mësuar edhe juve si atë matufin që kisha në shtrat kot së koti..se, as për burrë nuk ishte!
Harroni emrat e tyre! Kjo është edhe porosia e Ahmet Zogut, desha të them e Ramiz Alisë, dreqi i hengërt, se dhe mua po më merren mendët, dyke dashur të them Enverit!”
Gjysë somnabul, gjysë matyfe e gjysë… deshta me thanë, një e gjysë gjarpnushë… edhe sot, me panolini…po vazhdon me qeverisë Shqipninë! A po jo, “shoku” kryeminister?…
“Nëse dishroni ju bëj dhe listat e harresës…Emrat e tyre nuk dua t’ i dëgjoj fare!…”
***
Tek Shpella e Dragobisë…
Per Ju, Bajram Curri: “Vdekja me nder asht kapak ari!”…
Kujdes, se “këta” të vjedhin edhe kapakun!..
Melbourne, 29 Mars 2015.
Cilët na qenkan “boshnjakët “ e Malit të Zi?
“Kemi gjithe jeten qe na detyrojne te mos flasim gjuhen tone, por ne prape nuk e kemi harruar . E kemi kaluar njeri pas tjetrit me breza deri sot tek çikat 5 vjeçare te shtepise”-Sali Bajri 81 vjeç nga Uglla ( SANXHAK, Pazar i Ri)/
Shkruan:Fahri Xharra/
Një vendim i Kongresit të Berlinit (1878) që e pranonte Malin e Zi si shtet si lufta ballkanike e vitit 1912 , ia dhanë mundësinë që ky shtet i pa qenë kurrë në rris territoret e vete mu në tokat e shqiptarëve .Ajo kohë shenohet dhe mbahet në mend edhe për dhunën , vrasjet mbi popullatën e pa armatosur. Si pasojë e dhunës së pa parë ishte edhe ikja dhe zhvendosja e populates vendase shqiptare dhe ri popullimi me popullsi sllave .
Me anën e këtij shkrimi deshta t`i kundërvihem “vajit boshnjak” për tokat dhe “popullsinë boshnjake” që sot janë të okupuara nga malazezet . ( BOŠNJACI U CRNOJ GORI Autori:Osman Destanović & Adnan Koljindar ) e që nuk është gjë tjetër vetëm se një shtrembërim i historisë dhe të vërtetës së saj por edhe edhe përvetësim i asaj pak popullate shqiptare me konfesion musliman që ende jetojnë në tokat e tyre në Mal të Zi .
Ata shkruajne se “boshnjakët” jetojnë në pjesën verilindore te Malit të Zi në Plevle, Bijelo Pole, Rozhajë, Palve ,pra ne tokat që njohen si Sanxhaku Jugordhe që janë popullsi shumicë ; por një numër i tyre , “boshnjakëve” pra jetojnë n| Tivar dhe Podgpricë , që në kohën e perandorisë Osmane ( deri më 1912 fxh) e bënin shumicën , por më vonë me dune u larguan dhe ikën. Rasti më i rëndë ishte Nikshiqi , në të cilë “boshnjakët” ishin shumicë ,por të cilët ikëm pas 1912-tës (Bošnjaci sada većinom žive u sjeveroističnom dijelu Crne gore. U Pljevljima, Bijelom Polju, Rozaju, Plavu, u regionu historiski poznatom kao Juzni Sandzak čine većinu stanovništva. Značajan broj ih živi u Baru i Podgoricu, gdje su tokom trajanja Osmanske carevine u čaršijama činili većinu, ali su po osvajanju tih gradica od strane Crnogorske vojske većina protjerani ili izbjegli. To nije slučaj sa Nikšićem gdje su činili većinu ali su po osvajanju od strane Crne gore kompletno protjerani i izbjegli. )
Një manipulim i madh nga këta autorë dhe shumë të tjerë bëhët kur këta këmbëngulin në njësimin e populates sllavo-muslimane boshnjake me atë shqiptare-muslimane,
(Danas sama riječ Bošnjak označava pripadnika bošnjačkog naroda, koji govori bosanski jezik, slijedi bošnjačku/ bosansku kulturu, te vodi porijeklo od stanovnika srednjovjekovne Bosne koji su se nazivali Bošnjanima. )
.”Elajeti i Bosnës ndahej në sanxhaqe , dhe një prej tyre ishta edhe ai i Novipazarit. Në perriudhën 1455 deri më 1465 , sanzhaku i Novipazarit bënte pjesë në Vilajetin boshnjak të perandorisë Osmane. Figura më njohur e kësaj ane ishte Gazi Isa -beg Isakoviqi ishte themelusi i Novi Pazarit “ thonë autorët e shkrimit , por jo kjo është vetëm një zhvendosja datash dhe manipulim me njerëzit. Novi Pazari është një qytet me një trashëgimi të shtrenjtë kulturore,qytet i shumë shtresave ,ku nga çdo shtresim i gjejmë gjurmët e së kaluarës së posaqme. Është e njohur historikisht që banorët e parë të kësaj ane ishin Ilirët e pastaj Shqipëtarët ,të cilët u valavuan gjatë historisë me pushtimet romake, sllave dhe turke . “ Mund të mirrej me mend se shfaqja e përzierjes asimiluese që manifestihej aty ku me dhunë ndërpriteshin lidhjet me vetveten që doemos do të pasonte me rikëndjelljen e brezave tjera të cilët do të ishin shumë të përshtëshëm për ndërtimin e “njeriu të ri” të pastruar nga kujtesa dhe të gjitha ngarkesat tjera të cilat mund të paraqitnin pengesa drejt ardhmërisë “ (Jusuf Buxhovi : Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit), …. që të bëhen “boshnjakët”.Pasojat e presionit turko-serb ishin asimilimi fetar,humbja e vetëdijes kombëtare,mos hapja e shkollave shqipe dhe si pasojë edhe humbja e gjuhës shqipe.Është interesante se si sot Turqia po e përdorë muslimanizmin e shqiptarëve dhe “ boshnjakëve” të Sanxhakut si ambasada të interesave të tyre për të bër një hap më të madh në Europë. E ne ,pa kurrfarë analize i vehemi pas. Për të treguar se këndej pari flitej shqip dhe besohej shqip ,po i shënoj të ilustruara me fotografi .përshkrimet e disa kishave dhe manastireve “serbe” ( përshkrimet për këto janë të perkthyera nga shenimet serbe) ,të rrethinës së Novi Pazarit ) (http://www.zemrashqiptare.net/news/id_26412/Fahri-Xharra:-Sanxhaku-shqiptar? )
Autoret , iu sqarojnë lexuesve se Novi Pazari s`ka qenë kurrë pjesë e Shqipërisë së Madhe” ( shikoje hartën)
“Në të gjitha luftërat “ Boshnjakët” e Malit të Zi dhe të Sanxhakut paraqiteshin si subjetivitet i posaçëm kombëtar duke e dhënë një kontribut të madh në luftën antifashiste në “ tokat “ e Malit të Zi,” Në fund të luftës së Dytë , “Boshjakët ‘ ( thonjëzat fxh) ata e mendonin se nuk do të iu përsërtet e kaluara pas kongresit të Berlinit “ ( nga studimi Boshnjakët në Malin e Zi ) . Por e jona është të pyesim se me çfarë të drejta historike këta dhe të tjerët mundohen të krijojnë një populate artifiacale nga shqiptarët vendas?
Fjala e nxjerrë fjalën dhe kësi lloj shkrimesh janë me të madhe duke u shkruar e ne në këtë rrëmujë kombëtare para të ardhmes sonë që po duket se po na troket në derë më në fund : “Te mendojme pak” Diçka që mendjet e shëndosha s’e kapin dot.Një mrekulli e llojit të vet, duan t’u tregojnë armenëve: ja ne jemi me gjak dhe mentalitet të turkut, myslimanë të përbetuar,qëllim ky për një provokim etjet banal, por edhe i rrezikshëm, një marifet i ngjashëm me atë të Beogradit, nga shqiptarët “dolën të lagtë”. Shini ku të çon naiviteti dhe primitivizmi i këtij shekulli, një kuku për shqiptarët edhe për përqasje shumë të gabuar, si një çifte me tyta në ballë të shqiptarëve.Në kohë, shumë të hershme, edhe pas shpalljes së Pavarësisë, thirrej mileti:”Kush është turk me falë Bajramin”, edhe sot e njëjta gjë, në “kostum” më ndryshe. Shkuarja e lojtarëve në xhami,apo kishë, vërtet është çështje private, përderisa ata nuk shkojnë në kostume sportive,përkatësisht, të kombëtares,të cilitdo sport. Rasti kombëtares së futbollit, që takohet me kombëtaren e Armenisë, në lindje të Turqisë, ku nga kjo e fundit nuk pranohet gjenocidi i kryer ndaj popullsisë armene,në fillimet e shek. të kaluar, lë për tu hamendur se nuk është fjala për një kujdesi, por diçka të qëllimshme, që doemos kërkon një qasje mjaft serioze,për të nxjerr në pah “bishtin e dardhës”. Kemi vërejtur me shumë kujdes,se çka mund të fshihet nën “plaf”.Duhet mos të harrojmë e as të mohojmë porositë e klerikëve në krye të BIK, që herë pas herë,u bëjnë sportistëve, për të bërë “duva” para se të hynë në fushën, apo sallën ku zhvillohen ndeshjet.Ky është një celebrim i panevojshëm, sidomos për shqiptarët, aq më parë, kur ende nuk jemi në “në sy për të mirë” në rrethinë dhe më gjerë.Kemi punë më të vlefshme dhe të rëndësishme, për të mposhtur bindjet negative ndaj nesh, e jo pak popujve ( nga Dedë Mirdita )”
Pra pa fije fytyre mohohet pëkatësia kombëtare e shqiptarëve muslimanë të Malit të Zi dhe Sanxhakut?
Kadare kishte për të thënë “ Kurthi serb, turqizimi ynë dhe armiqësimi me Evropën”
28.03.15 Gjakovë
Fantazma e Shqipërisë së Madhe nuk ikën,kufijtë e 1913 janë të gabuar
Nga Marcus Tanner/
Mbledhja e përbashkët e qeverive të Shqipërisë dhe Kosovës në Tiranë shkaktoi një stuhi të parashikueshme mbi komentet për bashkim kombëtar nga disa pjesëmarrës. Edhe një herë, hija e Shqipërisë së Madhe po shqetëson Ballkanin, në veçanti, Serbinë. Beogradi “nuk do të rrijë në heshtje ndërsa Shqipëria e Madhe po krijohet,” ulëriti Ministri i Drejtësisë së Serbisë. Serbët nuk janë të vetmit që ankohen. Disa në Shqipëri kritikojnë vetë politikanët e tyre për shkak të asaj që e shohin si retorikë nacionaliste të përdorur për qëllime të pista të vetë politikanëve.
Natyrisht, politikanët duhet të jenë të kujdesshëm kur merren me gjëra të tilla të rrezikshme si nacionalizmi, një tigër përrallash që shpesh i përpin ata që mendojnë se mund ta kontrollojnë atë.
Megjithatë, nacionalizmi nuk do të zhduket edhe pse shumë e dëshirojnë këtë gjë. E majta dhe aktivistët e shoqërisë civile e cilësojnë atë si një sëmundje që mund dhe duhet të izoluar, të kurohet dhe hiqet. Por historia – duke përfshirë historinë e kohëve të fundit në Ballkan – sugjeron se nacionalizmi është pjesë tepër integrale e ndjenjave të njerëzve për vetveten dhe që nuk mund të hiqet qafe lehtë.
Në rastin e Shqipërisë, nacionalizmi i “të madhes”, apo irredentizmit do të mbetet në lojë – pavarësisht nëse politikanët luajnë apo jo me të – deri sa kufijtë e vendosur në mënyrë të çmendur të këtij vendi do të bëhen të parëndësishëm nga integrimi Europian i Ballkanit. Kufijtë e vendosura më 1913 lanë shumë tepër shqiptarë jashtë shtetit kombëtar dhe kjo bën që ndjenja e Shqipërisë të Madhe të ekzistojë në një farë forme.
Shqiptarët nuk janë viktimat e vetme në Europë të kufijve që duken si pa lidhje por që zakonisht kanë një lloj logjike, bazuar qoftë në histori, qoftë në gjeografi. Kufiri mes Kroacisë dhe Hercegovinës psh, nuk ka logjikë etnike, por ai ka të paktën peshën e historisë në anën e tij.
Kufijtë e Shqipërisë nuk kanë as historinë, as gjeografinë dhe as etnicitetin e popullsive banuese për t’i justifikuar. Ato janë thjeshtë “atje”. Si trashëgimi e përjetshme e diskutimeve pas darke të diplomatëve pa kurrfarë lidhjeje që u takuan në Londër, shumicës së të cilëve, as që u bënte përshtypje se çfarë po bënin.
Duke kërkuar për një libër mbi udhëtaren angleze të Ballkanit Edith Durham, arrita të kuptoj se sa të pavlerë dhe sa të dëmshëm qenë vendimet e vitit 1913.
Vetë Durham arriti të ndryshojë kufirin e Shqipërisë së jugut duke i dërguar një telegram të shënjestruar mirë Konferencës së Londrës në të cilën ai kërkoi që qyteti i Korçës t’i jepet Shqipërisë në vend të Greqisë. Kufiri u zhvendos në jug, duke shkaktuar zemërim në Athinë. “Ndihmova për të shpëtuar Korçën,” shkroi shkurtimisht Durham pak më vonë.
Mirë për të, mund të mendojë dikush. Korça qe përfundimisht me shumicë shqiptare. Megjithatë, kjo tregon se sa të pavëmendshëm qenë diplomatët e Konferencës së Londrës në trajtimin e problemeve të kufijve. Në veri, Gjakova dhe Dibra iu dhanë Serbisë thjeshtë për shkak se Serbia i kërkoi dhe për shkak se Rusia mbështeti Serbinë. Askujt në Londër nuk iu bë vonë që Serbia nuk kishte pretendime serioze etnike apo historike për asnjërin prej këtyre qyteteve, apo që humbja e tyre për Shqipërinë do të përkthehej në rrënim ekonomik për shumicën e Shqipërisë së veriut, duke ndarë fshatin nga tregjet me të cilat qenë lidhur.
Ajo që më trondit mua më shumë mbi kufijtë që ju vendosën SHqipërisë qe një faqe në kujtimet e Ministrit të Jashtëm të Britanisë Edward Grey, i cili përshkroi ngjarjen me pasoja shkatërimtare për Shqipërinë me terma gati komike. Grey dukshëm nuk kishte asnjë dijeni se ku gjendeshin dy qytetet dhe gabimisht e quan Gjakovën “fshat,” a thua se beteja qe për disa kasolle dhe jo për një qytezë të rëndësishme tregtare.
Ajo që ai kujtonte mbi Gjakovën qe një diskutim mes tij dhe ambasadorit të Austrisë në zyrën e tij në Londër. Austriaku rrëzoi gabimisht një vazo me lule duke lagur xhaketën e tij. Vite më vonë, kujtimet e ambasadorit të lagur qenë ato që i qenë fiksuar më shumë.
Durham, një grua thellësisht serioze, u trondit nga cinizmi i diskutimeve të tilla – mënyra se si u trajtuan gjërat si një lojë shahu. E bindur se puna e të gjithë jetës së sa për Shqipërinë kishte shkuar dëm dhe se asnjë shtet me kufij të tillë nuk mund të mbijetonte, ajo u kthye në Angli një vit më pas dhe refuzoi të vizitojë më Shqipërinë me përjashtim të një udhëtimi të shkurtër të cilin e bëri me ngurrim më 1921.
“Shpresova qe po ëndërroja/ Ajo nuk qe ëndërr dhe unë tani u zgjova,” shkroi ajo duke kopjuar vargjet e trishta të një poezie nga Christina Rossetti. Ajo u zemërua por nuk u habit kur Italia pushtoi Shqipërinë 18 vjet më pas.
Tashmë është tepër vonë për të kthyer orën pas dhe për të ndryshuar kufijtë e Ballkanit. Dhënia e pavarësisë për Kosovën ka mjekuar disa nga plagët e krijuara më 1913. Nëse kufiri mes Kosovës dhe Shqipërisë vijon të ekzistojë, tashmë ai ndan dy vende që flasin shqip. Sërish, dëmi i kryer më 1913 nuk është riparuar siç duhet, dhe nuk do të riparohet, deri sa i gjithë rajoni të jetë tërësisht i integruar në Europë – gjë që do t’i bëjë këto kufij gjysmë të parëndësishëm. Vetëm atëhere dhe jo më parë, fantazma e Shqipërisë së Madhe nuk do të na përndjekë më. / Marcus Tanner/Reporter.al
Piloti Lubitz e kishte “fshehur sëmundjen”
Një ditë pasi autoritetet franceze deklaruan se ishte bashkë-piloti i fluturimit të Germanwings, ai që e kishte çuar avionin drejt përplasjes, shumë pyetje mbesin ende pa përgjigje.
Të martën, më 24 mars, avioni ishte nisur nga Barcelona për në Dyseldorf, dhe ishte përplasur në Alpet franceze, duke lënë të vrarë të 150 personat në bord, 144 udhëtarë dhe 6 pjesëtarë të ekuipazhit. Në mesin e tyre, më së shumti kishte gjermanë dhe spanjollë.
Dhe ndërkohë që 18 kombe mbajnë zi për qytetarët e tyre, që humbën jetën në këtë tragjedi, autoritetet gjermane kanë bastisur shtëpinë e bashkë-pilotit, Andreas Lubitz, 27 vjeçar, i cili jetonte në Dyseldorf, për të kuptuar arsyen e veprimit të tij.
Prokurorët gjermanë thanë se ai e ka mbajtur të fshehtë një sëmundje nga punëdhënësit e tij. Në shtëpinë e tij, hetuesit kanë gjetur fletë-udhëzime nga mjekët, por që ishin të shqyera. Një prej tyre ishte udhëzim për të marrë ditë pushimi në ditën e fluturimit.
Prokurorët nuk e potencuan se për çfarë sëmundjeje bëhej fjalë në rastin e zotit Lubitz, por mediat gjermane raportojnë se ai ka vuajtur nga depresioni dhe ka pasur nevojë për mbikëqyrje.
Ata thanë gjithashtu se nuk ka pasur asnjë shenjë që do të dëshmonte ndërlidhjen e tij me ndonjë organizatë terroriste, ndërsa ata që e kanë njohur, thonë se Lubitz asnjëherë nuk ka dhënë shenja të keqbërjes.
Të dhënat e analizuara nga një pjesë e incizimeve që janë gjetur në njërën nga kutitë e zeza, flasin se autopiloti ishte riprogramuar për të nisur rënien e shpejtë të avionit.
“Ne në Lufthansa kemi mbetur pa fjalë”, ka thënë Carsten Spohr, drejtor ekzekutiv i linjës ajrore gjermane Lufthansa, e cila në pronë ka edhe linjën Germanwings.
Britmat në avion
Kutia e Zezë e cila ka regjistruar zërat në kabinën e pilotit përmban britma rrënqethëse. Kapiteni, i cili ishte bllokuar jashtë kabinës, dëgjohet duke trokitur fuqishëm në derë dhe duke kërkuar të hyjë në kabinë.
Ndërkohë, frymëmarrja e bashkë-pilotit ishte stabile dhe e qetë, pa ndonjë shenjë të ndonjë sulmi të mundshëm në zemër apo sëmundjeje tjetër, thonë autoritetet.
Pasagjerët e frikësuar dëgjohen duke bërtitur deri në çastin e fundit të këtij fluturimi.
Kapiteni ka mbetur jashtë kabinës, pasi kishte shkuar në tualet dhe kishte kërkuar që bashkë-piloti ta marrë drejtimin e avionit.
Që nga sulmet e 11 shtatorit 2001 në SHBA, linjat ajrore janë detyruar që hyrjen në kabinën e pilotëve ta mundësojnë vetëm brenda kabinës.
Operacionet e kërkimit
Operacionet e kërkimit tash janë përqëndruar në gjetjen e kutisë së dytë të zezë, e cila gjithashtu mund të ofrojë më shumë informacione për minutat e fundit të këtij avioni.
Qeveria franceze ka kërkuar nga Byroja Federale e Hetimeve në Shtetet e Bashkuara, FBI, të ndihmojë në hetimet rreth këtij rasti.
Familjarët e viktimave tashmë gjenden në Francë dhe po presin trupat e pajetë të të afërmve të tyre, apo atë çfarë ka mbetur prej tyre, pasi të ketë përfunduar identifikimi i mbetjeve mortore.
Disa mbetje janë gjetur, por shumë të tjera jo. Vendi ku është përplasur avioni është zonë e thellë malore, qasja në të cilën mund të bëhet vetëm me helikopterë.
Bashkë-piloti ka “rrëzuar qëllimisht avionin”
Bashkë-piloti i avionit të rrëzuar të Germanëings ka “përshpejtuar zbritjen” e avionit, derisa ishte vetëm në kabinën e pilotëve, ka thënë të enjten prokurori i qytetit Marseille, Brice Robin.
“Kjo mund të bëhet vetëm në mënyrë të qëllimshme”, citojnë mediat botërore zotin Robin.
Sipas tij, bashkë-piloti ishte gjallë deri në përplasjen e avionit, meqë dëgjohej frymëmarrja e tij e qetë në kabinë. Sipas tij, bashkë-piloti ka qenë shtetas gjerman, Andreas Lubitz, 28 vjeçar.
Hetuesit francezë i dhanë këto komente pasi kanë analizuar të dhënat nga incizimi i zërit në kabinën e pilotëve të avionit Germanwings, që u rrëzua në Alpe të Francës, me ç’rast u vranë të 150 njerëzit në të.
E përditshmja New York Times, ka raportuar se dëshmia nga incizimi tregon se njëri nga pilotët ishte larguar nga kabina dhe më nuk ka mundur të kthehej.
“Personi jashtë ka trokitur lehtë në derë, por nuk ka pasur pëgjigje”, i ka thënë një hetues i paemëruar gazetës, duke u mbështetur në incizim, dhe ka shtuar se ”ai pastaj e ka goditur derën më fuqishëm, por pa përgjigje…nuk ka pasur kurrfarë përgjigje nga ana tjetër”.
Ky hetues, ka shpjeguar se “mund të dëgjohet se ai është përpjekur ta thyejë derën nga poshtë”.
Aeroplani i tipit Airbus A320, fluturonte nga Barcelona për në Dyseldorf, ditën e martë, kur u rrëzua në shpatijet e maleve me shpejtësi të madhe, pasi ka rënë për tetë minuta pa dërguar thirrje alarmi.
Sipas masave të ashpërsuara të sigurisë, pas rrëmbimeve të aeroplanëve më 11 shtator 2001, në Shtetet e Bashkura, autorizimi për ta hapur derën e pilotit mund të bëhet vetëm nga brenda dhe nga piloti.
I cituar nga gazeta amerikane, një zyrtar i lartë ushtarak, i përfshirë në hetime, tha se audio-incizimi kishte lënë të kuptohet se ka pasur një bisedë “shumë të qetë dhe të rrjedhshme” ndërmjet pilotëve në pjesën e hershme të fluturimit.
Presidenti i Francës, Francois Hollande, kancelarja gjermane, Angela Merkel, dhe kryeministri i Spanjës, Mariano Rajoy, e kanë vizituar vendin e largët të përplasjes së aeroplanit në Alpet e Francës për të nderuar të 150 njerëzit që e kanë humbur jetën. Shumica prej viktimave ishin gjermanë dhe spanjollë.
Hollande, Merkel dhe Rajoy, i kanë falënderuar ekipet e kërkimit dhe janë takuar me banorët e fshatit, Seyne-les-Alpes, ku po vazhdon operacioni për gjetjen e mbetjeve njerëzore.
Gazeta londineze, Guardian, ka raportuar se grupi prej 16 nxënësve gjermanë dhe dy mësuesve, thuajse e humbën fluturimin, për shkak se një nxënëse kishte harruar dokumentin e identifikimit.
Por, i zoti i shtëpisë ku ajo ishte mysafire, me të shpejtë ishte kthyer prapa e kishte marrë dokumentin dhe e kishte çuar nxënësen në aeroport.
“Kjo është diçka që ta thyen zemrën”, e ka cituar gazeta një zyrtar në qytetin spanjoll, ku nxënësit gjermanë kishin qëndruar në kuadër të një programi arsimor për këmbim nxënësish.
Ushtari nga Illinoi u përpoq të bashkohej me ISIS
Autoritetet amerikane kanë arrestuar dy persona nga rrethinat e Çikagos nën akuzat se u përpoqën të bashkohen me grupin e vetquajtur Shteti Islamik, ndërsa po planifikonin sulme brenda Shteteve të Bashkuara. Siç na njeh materiali në vazhdim, një prej të arrestuarve është pjestar i Gardës Kombëtare në shtetin Illinoi.
Manchinique Bates, i përshkruan vëllain e saj, 22 vjeçarin Hasan Edmonds dhe kushëririn 29 vjeçar Jonas Edmonds, si djem të ndrojtur.
“I mbanin gjërat përbrenda dhe humori i tyre ishte i pazakontë.” Por një hetim i Departamentit të Drejtësisë thotë se dyshja kërkonte të mbështeste grupin militant të Shtetit Islamik dhe kishte hartuar plane për të sulmuar një bazë ushtarake në Illinoi.
“Është shokuse që dikush brenda nesh të planifikojë gjërat që thuhen.”
Kolonel Brad Leighton është Drejtor i Marrëdhënieve me Publikun në Gardën Kombëtare në Illinoi. Ai thotë se Hasani ishte i stacionuar me kompaninë “Golf” në Jolit të Illinoit.
“Brigada ku ishte stacionuar ai merret me transportin dhe furnizimin e forcave luftuese. Ata janë trajnuar pikërisht në këto gjëra.”
Departamenti i Drejtësisë thotë se Hasani planifikoi t’i jepte kushëririt të tij uniformë ushtarake që do ta ndihmonte të futej në bazën ushtarake, ku Jonasi do të realizonte një sulm të armatosur.
Kolonel Brad Leighton thotë se ishin lajmëruar nga autoritetet disa javë më parë por pritën që të veprojnë ndërsa agjentët e fshehtë vazhduan hetimet e tyre.
“Ndërmorëm hapa konkret për mbrojtjen e ushtarëve dhe familjet e tyre.”
Ndërsa lagja në periferi të Çikagos ku jetonte Hasani përpiqet ta kuptojë lajmin, motra e tij hedhë poshtë akuzat ndaj vëllait dhe kushëririt të saj. Që të dy akuzohen se po përpiqeshin të siguronin mbështetje materiale për një organizatë të huaj terroriste. Nëse gjenden fajtor, ata përballen me deri 15 vjet burg.(Sipas VOA)