Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Rexhë Xhakli ndërroi jetë, Kryetari i Vatrës ngushëllon familjen

by

Veprimtari i komuniteti shqiptar në Neë York, Rexhë Xhakli ka ndërruar jetë më moshën 81 vjeçare. Ai ishte një veprimtar i njohur i komunitetit shqiptar dhe një kontributor në vendlindje, Shqipëri e Kosovë. Gjithë jetën e vet ia kushtoi çështjes kombëtare me një përkushtim të veçantë ndaj Kosovës.

U lind në Fier në një familje kosovare në vitin 1939. Mësimet e para i mori në shkollën fillore  të Ferizajt, ndërsa gjimnazin e kreu në Prishtinë. Studimet e larta i filloi në Zagreb në fakultetin teknik, por i ndërpreu për shkak të përndjekjeve të Rankoviçit, i njohur për politikën e tij antishqiptare.

Rexhë Xhakli emigroi në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe që në fillim u përfshi në veprimtaritë në ndihmë të Kosovës dhe çlirimit të saj prej okupatorit serb.Ai u dallua për donacione në ndihmë të organizatave dhe individëve në komunitet e në Kosovë.

 Kryetari i Vatrës, z. Elmi Berisha, në emër të Vatrës, i shpreh ngushëllimet më të thella familjes Xhakli dhe miqëve.

PERIFERI

by


Nga Astrit Lulushi/

Kur flitet për historinë e lashtë, njeriu zakonisht mendon Egjiptin, Mesopotaminë, Greqinë e Romën – të cilësuara si 4 superfuqitë e antikitetit – sepse kulturat e tjera duket se kanë një rëndësi dytësore dhe kryesisht përbëhen nga civilizimet me të cilat një ose më shumë anëtarë të grupit të katërshes ishin në kontakt.
Nuk mund të flitet për Nubian pa folur për Egjiptin, nuk mund të flitet për Persianët pa përmendur Greqinë, nuk mund të flitet për Keltët pa folur për Romën.
Por ka patur edhe qytetërime të tjera që përmenden me disa fjali ose në fusnotat e rastit. Për këto kultura antike periferike nuk flitet kurrë në tekste shkollorë mbi historinë antike. Një arsye është se informacioni në lidhje me këto kultura të harruara është jashtëzakonisht i kufizuar: ju mund ta dini emrin e tyre, kur dhe ku ata kanë ekzistuar, por përveç kësaj, shoqëria e tyre, historia e tyre dhe mënyra se si ata ndërvepruan me botën përreth tyre është ose një enigmë totale ose kurrë nuk është studiuar seriozisht. Një arsye tjetër pse këta njerëz nuk diskutohen kurrë në detaje është sepse ata thjesht konsiderohen jo aq të rëndësishëm sa ia vlen të studiohen.
Me të vërtetë, cili nxënës i shkollës së mesme që studion historinë e përgjithshme të botës apo edhe një student i diplomuar ka dëgjuar për Ilirët, edhe pse këta janë të rëndësishëm në mënyrën e vet; më të fuqishëm mes fiseve të lashta dhe ndoshta armiku më i madh i Romës, sepse ka të ngjarë që ata penguan civilizimin romak të zgjerohej në lindje. Rhaetians ishin një grup fisesh ilire që banonin në veri të Italisë dhe Austrisë, por Romakët duhej t’i pushtonin sepse tokat e tyre bllokonin shtrirjen e Romës në lindje të saj, atje ku bëhej vera më e mirë; kjo mund të ishte arsyeja e vërtetë pse Romakët donin t’i pushtonin.
Ilirët ishin njerëzit që, me shekuj, i bënë grekët dhe romakët të shkundeshin. Me ilirët në mes, Roma nuk mund të binte në kontakt me qytetërimin e Greqisë së lashtë. Flotat ilire të anijeve luftarake me kokë gjarpri terrorizuan detet, luftëtarët të cilët thyen ushtritë më të forta që mund të ofronte ‘civilizimi’, kishin qytete të fortifikuara me kështjella të banueshme deri në mesjetë. Ata ishin të pasur, ishin të fuqishëm, ishin dinamikë, ishin në rritje dhe nuk është ekzagjerim të thuash që ata mund të ishin bërë anëtari i pestë në grupin e të mëdhenjve të historisë antike. Shumica në botë sot nuk kanë dëgjuar për ilirët, dhe ata që dinë për ekzistencën e tyre ka të ngjarë se kanë lexuar biografitë e Aleksandrit të Madh që luftoi me ‘ta dhe kundër tyre, ose duke lexuar historitë e Romakëve të lashtë që i pushtuan pas 3 kryengritjeve të përgjakshme.
Ilirët zinin tokën që shtrihej nga brigjet e Adriatikut deri në mbarë “Jugosllavinë”, edhe pse ky emër nuk është përdorur që nga fillimi i viteve 1990. Ilirët kontrolluan këtë shteg të madh të territorit për thuajse 5 shekuj, dhe ishin një forcë e madhe ekonomike dhe ushtarake në botën antike. Megjithatë, ata janë pothuajse plotësisht të panjohur. Deri para viteve ‘90, shumë historianë druheshim edhe t’i përmendin nga frika se mund të dëmtonin reputacionin. Historia antike e Ballkanit perëndimor është një temë studimore, për fat të keq e lënë pas dore, kryesisht për shkak të tërheqjes së perandorive dhe civilizimeve të tjera më të famshme antike. Pjesa që ky rajon luajti në sagën e historisë antike, në pjesën më të madhe ka qenë e kufizuar në referenca anësore në lidhje me episodet në historitë e kulturave të tjera më tërheqëse. Pak është bërë shumë pak për sa i përket studimit të drejtpërdrejtë në të cilin banorët autoktonë të Ballkanit perëndimor janë fokusi kryesor, dhe jo diçka për të cilën aludohet ndonjëherë kur flitet për historinë e Grekëve, Maqedonasve apo Romakëve. Eshtë turp që historia antike e kësaj toke dhe njerëzit që dikur jetonin aty mbeten “terra incognita” akademike. Vetëm një pjesë e vogël e librave janë shkruar për këtë temë në çdo detaj, në krahasim me dhjetëra mijëra tekste që janë shkruar në lidhje me civilizimet klasike të Evropës dhe Azisë. Duke marrë parasysh sa territor fizik përfshin Ballkani Perëndimor, dhe duke marrë parasysh sa kultura të ndryshme duhet të kenë jetuar atje, historia e këtij rajoni me siguri duhet të jetë në një paralel me studimet e kulturave të tjera fisnore evropiane, siç janë Keltët ose Gjermanët e lashtë, rreth të cilëve, sot, Evropa bashkohet.

PËR AMERIKANËT PO TROKET JAVA MË E VËSHTIRË, MË E TRISHTUAR

by

  • Zëvendës Admirali Jerome Adams e krahasoi javën e ardhshme me një Pearl Harbour ose me momentin e 11 shtatorit, duke thënë në “Fox News Sunday” që do të ishte “java më e vështirë dhe më e trishtuar në jetën e shumicës së amerikanëve”.
  • Lufta kundër koronavirusit në SHBA hyn në javën e provës pasi numri i të infektuarëve kaloi  336 mijë e 673 të infektuar dhe me 9 mijë e 616 viktima –

             Dy javët e ardhshme do të jenë vendimtare në luftën e Shteteve të Bashkuara kundër koronavirusit, paralajmëruan zyrtarët shëndetësorë, të cilët po u bëjnë thirrje amerikanëve të vazhdojnë të praktikojnë masa të rrepta për distancimin shoqëror.

“Ky është momenti i vështirë, që ju dikton të mos shkoni në dyqane ushqimesh, të mos shkoni në farmaci, por të bëni gjithçka që mundeni për të mbajtur të sigurt familjen dhe miqtë tuaj”, tha Dr. Deborah Birx, koordinatorja përgjigjese për koronavirusin në Shtëpinë së Bardhë. 

Të Dielën, numri i çështjeve në mbarë vendin u ngjit në të paktën 336 mijë e 673, me të paktën 9 mije 616 të vdekur, sipas të dhënave të regjistruara nga Universiteti Johns Hopkins. Nga këto vdekje,1.344 u raportuan të Shtunën (numri më i madh i viktimave në një ditë të vetme), ndërsa të Dielën shfra ishte pak më e ulët, 1,165.

Me numrin e rasteve të infektuar që vazhdojnë të rriten, Presidenti Donald Trump ofroi një tablo të zymtë të asaj që do të vijë, duke u thënë amerikanëve, “Do të ketë shumë vdekje”!

Zëvendës Admirali Jerome Adams, e krahasoi javën e ardhshme me një Pearl Harbour ose me momentin e 11 shtatorit, duke thënë në “Fox News Sunday” që do të ishte “java më e vështirë dhe më e trishtuar në jetën e shumicës së amerikanëve”.

Ndërkohë, duke u shfaqur të Dielën në “Face the Nation” të CBS, “Dr. Anthony Fauci nga Instituti Kombëtar për Alergji dhe Sëmundje Infektive e pranoi se” do të ishte një deklaratë e rremë “për të thënë që SH.B.A. ka pandeminë nën kontroll.

“Ne po mundohemi ta marrim atë nën kontroll,” tha Fauci.

Fauci këmbënguli në rëndësinë e masave për distancimin shoqëror. 

Departamenti i Shëndetit në Boston lëshoi ​​të Dielën një urdhër- këshillë për shëndetin publik duke rekomanduar banorët – me përjashtim të atyre që konsiderohen punëtorë thelbësorë – të qëndrojnë në shtëpi nga 9 p.m. në orën 6 të mëngjesit, duke filluar nga e hëna, tha kryebashkiaku Marty Walsh.

Tash po udhëzohen qytetarët mundësisht të mbulojnë edhe fytyrën kur janë në publik, një masë që përputhet me rekomandimin e lëshuar të Premten nga Shtëpia e Bardhë, megjithëse presidenti Trump pat theksuar se rekomandimi ishte vullnetar.

“Nëse nuk pajtoheni me mua ose nuk më besoni mua ose guvernatorin ose dikë tjetër, thjesht ndizni TV”, tha Walsh- “Shikoni se si një numër i madh amerikanësh janë duke humbur jetën çdo ditë ndaj këtij virusi.”

     ***

Bill Gates e quan pandeminë koronavirus një “skenar makthi”, por parashikon numër më të ulët të vdekjeve sesa Trump.

 Bashkëthemeluesi i Microsoft Bill Gates e quajti pandeminë e koronavirusit një “skenar makthi”.

 Sidoqoftë, ai parashikoi që Sh.B.A mund të përjetojë më pak se 100,000 deri 240,000 vdekje nga COVID-19, sa ç’ka parashikuar Shtëpia e Bardhë, para se shpërthimi të vihet nën kontroll.

 Gates tha nëse njerëzit vazhdojmë të praktikojmë distancën e sigurt sociale dhe të mbetemi në karantinë, rastet e COVID-19 duhet të përmirësohen deri në fund të këtij muaji.

 Pandemia e koronavirusit është një “skenar makthi”.

  “Nëse e bëjmë distancimin shoqëror siç duhet, ne duhet të jemi në gjendje të dalim nga kjo situatë me një numër më të pakët” tha Gates për Chris Wallace në Fox News të Dielën. 

 Gates, i cili dha dorëheqjen nga bordi i Microsoft për t’u përqëndruar në përpjekjet e tij filantropike, tha se nëse njerëzit vazhdojnë të praktikojnë distanca të sigurta sociale dhe të mbeten në karantinë, çështjet duhet të fillojnë të përfundojnë deri në fund të këtij muaji.

24 ORËT E FUNDIT TË LUFTËS ME COVID-19

Bota regjistroi në 24 orët e fundit edhe 71 mijë e 377 të infektuar duke u ngjitur në shifrën totale 1 milion e 272 mijë e 860, ndërkohë që vdiqën 4 mijë e 734 pacientë, që ishin në gjendje kritike, duke e ngjitur shifrën totale të viktimave 69 mijë e 424, me një risk në rritje të pacientëve që janë në gjendje kritike, janë jo pak por 45 mijë e 619, kontigjenet për viktima në 24 orët e ardhshme.

SHBA vijon të të jetë në krye duke e rritur shifrën e të infektuarëve edhe me 25 mijë e 316 në 24 orët që kaluan, gjithsej 336 mijë e 673, ndërsa u shënuan për 24 orë 1,165 viktima, duke e çuar numrin e vdekjeve në 9 mijë 616.

 Italia ka pasë numrin më të pakët të infektuarëve në 24 orët e kaluara, si dhe numër më të vogël të viktimave, krahasuar me të gjitha ditët e dy javëve të fundit.

 Edhe Spanja shënoi shifra më të ulta në këtë 24 orë, duke shënuar 5 mijë 478 të infektuar,621 viktima. 

Në Shtetet e Bashkuara epidemia po godet ashpër New York-un, që sot raportoi edhe 8 mijë 243 të infektuar, duke arritur shifrën e 123 mijë e 18 të infektuar, ndërsa me 594 të vdekur në 24 orët e fundit, duke qenë në krye të shteteve me 4 mijë e 159 viktima në total. New Jersey edhe në këtë 24 orësh ishte në ndjekje të fqinjit të vet, me 3mije e 381 të infektuar dhe me 71 viktima të reja, duke shënuar në total 917 të vdekur, i ndjekur nga Michigan me 617 viktima, Lousiana me 477, California me 347, Washingtoni me 338, Illinoisi me 274, Florida me 221, etj.

Pergatiti:Dalip Greca

PAPA FRANCESKU PER PANDEMINE

by

PAPA FRACESKU: Në kohën e pandemisë, mendoni si t’i lehtësoni vuajtjet e tjetrit/

Papa Françesku bëri thirrje të dielën për guxim përballë pandemisë së koronavirusit, që ka marrë më shumë se 65,000 jetë në të gjithë globin, në vetëm tre muaj.

Papa Françesku kryesoi fillimin e festimeve të javës së Pashkëve.

Ai u bëri thirrje njerëzve të mos shqetësohen aq shumë me atë që u mungon, por se si mund të lehtësojnë vuajtjet e të tjerëve.

Festimet e Pashkëve në selinë e Kishës Katolike Romake janë mbyllur për publikun përballë pandemisë COVID-19 që ka infektuar më shumë se 1.2 milion ë njerëz, duke vrarë të paktën 65,000 në mbarë botën.

Papa Françes, kishte thënë javën e kaluar, se festimet e një prej ngjarjeve më të shenjta të krishterimit do të kryheshin “në një mënyrë vërtet të pazakontë”.

Selia e Shenjtë, ka raportuar për shtatë raste të konfirmuara me koronavirus, sipas të dhënave të Universitetit Johns Hopkins.

MITROVICA VERIORE DHE ZVEÇANI NË KARANTINË

by

Ushtruesi i detyrës së ministrit të Punëve të Brendshme dhe Administratës Publike të Kosovës Xhelal Sveçla në Mitrovicë – vizitë edhe në veriun nën karantinë/

PRISHTINË, 5 Prill 2020-Gazeta DIELLI/ Ushtruesi i detyrës së ministrit të Punëve të Brendshme dhe Administratës Publike të Kosovës, Xhelal Sveçla ka vizituar  Mitrovicën, ku u prit nga Kryetari i komunës jugore, Agim Bahtiri.

Në këtë takim u bisedua lidhur me situatën e krijuar pas përhapjes së virusit COVID-19 në pjesën veriore të Mitrovicës, me ç’ rast para dy ditësh Ministria e Shëndetësisë ka marrë vendim për vendosjen në karantinë të Komunës veriore të Mitrovicës dhe Komunës  së Zveçanit, si pasojë e rritjes së rasteve me Covid-19 në atë pjesë. 

Pas këtij takimi, Sveçla së bashku kryetarin Bahtiri kanë vizituar edhe pjesën veriore të qytetit të Mitrovicës, respektivisht Lagjen e Boshnjakëve, ku kanë parë për së afërmi situatën në të cilën gjenden banorët e kësaj lagjeje. 

Gjithashtu në bashkëpunim me Kryqin e Kuq të Kosovës janë shpërndarë mbi 400 pako ushqimore dhe higjienike për secilën familje në nevojë që jetojnë në fshatrat dhe lagjet e veriut, ku Komuna e Mitrovicës ka siguruar 305 pako, ndërsa pakot të tjerat nga Kryqi i Kuq i Kosovës. Në fund të vzitës u.d ministri Sveçla dhe kryetari Bahtiri kërkuan nga të gjithë qytetarët që t’iu përmbahen masave të marra nga Ministria e Shëndetësisë dhe Instituti Kombëtar i Shëndetit Publik, për të qëndruar të qetë në shtëpitë e tyre, sepse institucionet jemi duke punuar maksimalisht që qytetarët të kenë ndihmën e nevojshme dhe të mos iu mungojë asgjë.