s p – Page 1429 – Dielli

Narcizi dhe mediat sociale

September 28, 2023 by s p

Parimi i vetëm që drejton mendjet e tyre është pyetja “Si dukem?” Narcistët kujdesen për imazhet. Pothuajse çdo gjë që bëjnë, e bëjnë për t’u dukur mirë. Ata i lidhin pamjet e tyre fizike, arritjet dhe statusin shoqëror me vlerën e tyre. Dhe ata do të bëjnë gjithçka në fuqinë e tyre për të lavdëruar veten e tyre. – Haruki Murakami

Nga Rafael Floqi, shkëputur nga libri im në proces ‘Psikologjia e vetvetes”

Marrëdhënia midis narcizmit dhe mediave sociale është një temë komplekse dhe shpesh e diskutuar. Narcizmi i referohet një tipari të personalitetit të karakterizuar nga një ndjenjë e tepruar e rëndësisë për veten, një nevojë për admirim dhe mungesë ndjeshmërie për të tjerët. Këtu është një analizë se si narcisizmi dhe mediat sociale janë të lidhura:

Vetë prezantimi dhe vërtetimi:

Narcistët shpesh tërhiqen nga platformat e mediave sociale sepse ato ofrojnë një mundësi për vetë-prezantim dhe vërtetim. Ata mund të kurojnë me kujdes personazhet e tyre në internet, duke shfaqur arritjet, pamjen dhe stilin e jetës së tyre. Mediat sociale i lejojnë narcisistët të kërkojnë admirim dhe vërtetim nga një audiencë e gjerë. Pëlqimet, komentet dhe shpërndarjet shërbejnë si një formë e vërtetimit të jashtëm, ushqejnë egon e tyre. Kështu narcistët priren të angazhohen në vetë-prezantim madhështor në mediat sociale. Ata mund të ekzagjerojnë arritjet e tyre, të postojnë foto të dukshme dhe ta portretizojnë veten si superiorë ndaj të tjerëve. Ata gjithashtu mund të angazhohen në vetëpromovim, duke përdorur mediat sociale për të shfaqur talentin, bukurinë ose suksesin e tyre. Njeri prej tyre më thoshte “unë jam person publik pasi kam ndjekës në ‘facebook” Narcistët mund të jenë më të prirur ndaj varësisë nga mediat sociale, sepse rryma e vazhdueshme e vëmendjes dhe e vërtetimit përputhet me dëshirën e tyre për admirim. Shpenzimi i tepërt i kohës në mediat sociale apo në lista me e-maile mund të përkeqësojë më tej tiparet narcisiste.

Ndërsa narcisistët mund të jenë autorë të bulizmit në internet, ata janë gjithashtu të prekshëm ndaj kritikave dhe reagimeve në internet. Komentet negative, kritikat ose turpërimet publike në mediat sociale mund të shkaktojnë lëndime narcisiste, duke çuar në përgjigje agresive ose mbrojtëse.

Për Diana Diamond, një psikologe klinike në Universitetin e qytetit të Nju Jorkut, gjetje të tilla sugjerojnë se modeli i maskës është shumë i thjeshtë. “Pamja është shumë më komplekse – cenueshmëria dhe madhështia ekzistojnë në lidhje dinamike me njëra-tjetrën dhe ato luhaten sipas asaj që individi po has në jetë, fazës së zhvillimit të tij.”

Por Josh Miller, një psikolog në Universitetin e Xhorxhias, dhe të tjerë e kundërshtojnë plotësisht idenë se individët madhështorë po fshehin një anë të cenueshme. Megjithëse njerëzit me delir madhështie ndonjëherë mund të ndihen të pambrojtur, kjo dobësi nuk është domosdoshmërisht e lidhur me pasiguritë, argumenton Miller. “Mendoj se ata ndihen vërtet të zemëruar sepse ajo që ata vlerësojnë më shumë se çdo gjë është një ndjenjë epërsie dhe statusi – dhe kur kjo vihet në pikëpyetje, ata do të kundërshtojnë”, shton ai. Psikologu Donald Lynam i Universitetit Purdue pajtohet: “Unë mendoj se njerëzit mund të jenë budallenj për shumë arsye – ata thjesht mund të mendojnë se janë më të mirë se të tjerët ose po pretendojnë statusin ose dominimin – që është një motivim krejtësisht i ndryshëm dhe mendoj se motivimi ka qenë i lënë pas dore.”

Është e rëndësishme të theksohet se jo të gjithë ata që përdorin mediat sociale shfaqin tipare narcisiste dhe narcisizmi ekziston në një spektër të gjerë. Për më tepër, jo të gjithë individët me tipare narcisiste përfshihen në sjellje negative në mediat sociale. Marrëdhënia midis narcizmit dhe mediave sociale mund të ndryshojë shumë nga personi në person dhe ndikimi varet nga tiparet specifike të personalitetit të individit dhe nga mënyra se si ata zgjedhin t’i përdorin këto platforma. Ndërsa disa mund të përdorin mediat sociale në një mënyrë të shëndetshme dhe konstruktive, të tjerët mund t’i nënshtrohen aspekteve negative që lidhen me narcisizmin. Si e tillë, është thelbësore të promovohet vetëdija dhe sjellja e përgjegjshme në internet për të zbutur pasojat e mundshme negative. ‘Njeri syresh madje deklarohej se ishte person publik pasi kishte një llogari në Facebook.

Mungesa e empatisë

Një shenjë dalluese e narcisizmit është mungesa e ndjeshmërisë për të tjerët. Në mediat sociale, kjo mund të shfaqet si një shpërfillje ndaj ndjenjave dhe privatësisë së të tjerëve. Narcistët mund të shfrytëzojnë informacionin personal, të përfshihen në ngacmime në internet ose të përfshihen në ngacmime kibernetike pa marrë parasysh ndikimin tek të tjerët. Mosgatishmëria për të kërkuar terapi është veçanërisht e vërtetë për “narcisistët malinjë”, të cilët, përveç karakteristikave të zakonshme, shfaqin tipare antisociale dhe psikopatike, të tilla si gënjeshtra kronike ose shijimi i dhimbjes ose vuajtjes së të tjerëve.

Mariana (emri i së cilës është ndryshuar për privatësi) kujton babanë e saj, një shkencëtar një profesionist brilant, të cilin terapisti i saj e konsideroi një narcisist malinj pasi lexoi letrat voluminoze që ai kishte dërguar gjatë viteve. (Ai kurrë nuk kërkoi terapi.) “E gjitha kishte të bënte me ndëshkimin e vazhdueshëm”, thotë Mariana. Ai zbatoi rregulla të rrepta, të tilla si vendosja e një kufiri kohor të rreptë, për sa kohë do të zgjaste familja e tyre prej pesë anëtarësh të shkonte në banjë. Fëmijët nuk mund të përdorin banjën gjatë udhëtimeve të gjata rrugore. Nëse, në kohën kur ai do të kishte mbushur rezervuarin, të gjithë nuk ishin kthyer në makinë, ai do të largohej. Në një rast, Mariana u braktis në një pikë karburanti kur nuk mundi të kthehej në kohë. “Vështirë se kishte një ditë pa atë lloj drame –që një person të izolohej, ndëshkohej, poshtërohet, thirrej”, kujton ajo. “Nëse do të qante, ai do të thoshte se po tregohesh i dobët. Ai nuk e shoqëronte atë të qarë me veprimet e tij; ai mendoi se ishte performuese.”

Babai i saj gjithashtu vuri përballë kundër njeri-tjetrit vëllezërit e motrat dhe nënën e tyre për t’i parandaluar ata të krijonin lidhje të ngushta – dhe ai vazhdimisht kërkonte të meta tek ata që e rrethonin. Mariana kujton darkat në shtëpi ku babai i saj kalonte orë të tëra duke u përpjekur të identifikonte dobësitë midis burrave të tjerë dhe të lëndonte opinionet e çifteve për njëri-tjetrin. Kur Mariana solli të dashurin e saj në shtëpi, babai i saj i sfidoi atë dhe u përpoq të provonte se ishte superior. Dhe pavarësisht se ishte një akademik verbues që i magjepste lehtësisht njerëzit kur u takoheshin për herë të parë, ai pushohej herë pas here nga puna për shkak të konflikteve aty ku punonte. “E gjitha kishte të bënte me një punë të vetme,” thotë ajo. Impulsi i tij për të shkatërruar çdo gjë që ishte me shkëlqim, çka ishte popullore, ishte e dashur e mbizotëronte mbi gjithçka tjetër.

Një sjellje që kërkon vëmendje:

Narcistët dëshirojnë vëmendjen dhe platformat e mediave sociale ofrojnë një rrjedhë të vazhdueshme të vëmendjes së mundshme nga të tjerët. Ata mund të postojnë shpesh, të ndajnë përmbajtje provokuese ose të përfshihen në sjellje që kërkojnë vëmendje për të mbajtur në qendër të vëmendjes. Narcistët shpesh përfshihen në krahasimin social, duke përdorur mediat sociale për të matur vetëvlerësimin e tyre ndaj të tjerëve. Ata mund të ndihen të kërcënuar nga individë që duken më të suksesshëm ose tërheqës. Kjo mund të çojë në ndjenjën e zilisë, konkurrencës dhe një nxitje për të kaluar të tjerët në botën virtuale. Ata mund të krijojnë profile të rreme të shoqatave në të cilat kanë qenë anëtarë në Facebook , boll per t’u kundërvënë të tjerëve. Dhe kujtojnë se me këtë veprim ilegal kanë arritur zenithin, kur në fakt kanë kryer një krim digital. Dikush, tashmë i vërtetuar dhe i denoncuar pat krijuar një faqe alternative të Gazetës Dielli, me idenë se do të sulmonte kundërshtarët pa u diktuar.

Komunikimi i përqendruar te vetja:

Narcistët priren të dominojnë bisedat dhe të drejtojnë diskutimet drejt vetes. Në mediat sociale, kjo mund të përkthehet në postime të përqendruara tek vetja, ku përvojat, mendimet dhe ndjenjat e tyre janë në qendër të vëmendjes. Narcizmi përfshin një sërë tiparesh të personalitetit, duke përfshirë një dëshirë të fortë për admirim, një besim në cilësitë e jashtëzakonshme të dikujt, një mungesë ndjeshmërie dhe një tendencë për të shfrytëzuar të tjerët për përfitime personale. Këto tipare mund të formojnë mënyrën se si individët ndërveprojnë me platformat e mediave sociale, të cilat janë krijuar për të lehtësuar vetë-prezantimin dhe lidhjen sociale.

Platformat e mediave sociale si Facebook, Instagram, Twitter(X) dhe TikTok u ofrojnë përdoruesve mundësinë për të krijuar dhe kuruar identitetet e tyre dixhitale. Përdoruesit mund të ndajnë foto, video dhe postime që pasqyrojnë mënyrën se si ata duan të perceptohen. Për narcisistët, kjo ofron një mundësi ideale për të shfaqur arritjet, bukurinë, pasuritë materiale dhe talentet e tyre.

Çfarë mund të na thotë Instagrami për narcisistët? Pak, në fakt.

Ka dy lloje të ndryshme narcisistësh përdorin Instagramin. Ky është rezultati kryesor nga kërkimet e fundit nga Universiteti i Swinburne. Ju nuk mund të habiteni kur ta dëgjoni këtë duke pasur parasysh se sa të njohura janë selfiet për momentin, por ky është një nga studimet e pakta për të kërkuar narcisizëm në një platformë të mediave sociale përveç Facebook ose Twitter. Duke pasur parasysh se sa është Instagrami i fokusuar në imazhe, nuk është për t’u habitur që studiuesit e zgjodhën atë për të parë se sa popullor ishte me narcisistët e vetë-përshkruar.

“Një kampion prej 200 pjesëmarrësish iu përgjigj një sondazhi në internet i cili përbëhej nga Inventari i Narcizmit me Pesë Faktorë (FFNI); shkalla e vetëvlerësimit të Rosenberg; dhe Pyetësori i Përdorimit, Sjelljeve dhe Përgjigjeve Afektive në Instagram (IUBARQ) i ndërtuar posaçërisht për qëllimet e këtij studimi”, shkruajnë autorët në studimin e vitit 2016, i cili u publikua nga Scientific Research Publishing.

Në thelb, njerëzve iu kërkua të bënin një kuiz të personalitetit anonim që mat narcisizmin dhe vetëvlerësimin. Pasi u arritën këto rezultate, studiuesit kishin të dhëna të matshme nga 154 përdorues të Instagramit.

Ekipi hulumtues gjeti prova për dy lloje narcisizmi – madhështor dhe të prekshëm. Narcizmi madhështor përfshin tipare të tilla si “ekspozicionizmi, pashpirtshmëria, ekstraversioni, manipulimi, epërsia, agresioni, indiferenca dhe kërkimi i vlerësimit”, shpjegoi Swinburne në një deklaratë për shtyp. Narcizmi i cenueshëm përfshin tipare të tilla si “papërshtatshmëria, zbrazëtia dhe turpi, zemërimi reaktiv, pafuqia, hiper-vigjilenca ndaj fyerjes, ndrojtja dhe shmangia ndërpersonale”, thuhet në njoftimin për shtyp.

Dallimi midis të dyjave është delikate. Narcisistët madhështorë janë ato që do t’i konsideronit narcistë tipikë: “… ata kanë një ndjenjë të fryrë të vetvetes, janë të sigurt në marrjen e vendimeve dhe nuk duket se mësojnë nga gabimet e tyre”, siç shpjegon Psychology Today. Narcistët e pambrojtur janë më të pasigurt: ata ndihen “inferiorë” dhe janë më “të pakënaqur me jetën”, sipas një studimi nga Universiteti Shtetëror i Iowa-s. Këto dallime janë delikate, por domethënëse në atë që zakonisht prodhojnë lloje të ndryshme veprimesh.

Të dy narcisistët madhështorë dhe të pambrojtur kishin më shumë gjasa të angazhoheshin në sjellje për të kërkuar vëmendje në Instagram si “Hashtagimi i markave të njohura ose të shtrenjta”, “Postimi i fotove të gjërave që dëshironi, por nuk i keni” dhe “Postimi i fotove të të famshmëve ose njerëzve që admironi. ”, raporton studimi.

Narcisistët e pambrojtur kishin më shumë gjasa të merrnin pjesë në sjellje, duke përfshirë “Postimin e fotove të vetes në ngjarje ose funksione mbresëlënëse” dhe “Kërkesë për ndjekës” që ata raportojnë. “Narcisistët e pambrojtur përdorin Instagramin si një platformë për të kërkuar reagime pozitive, përputhet me nocionin që njerëzit kërkojnë vërtetim nga të tjerët për të ndihmuar në rritjen e vetëvlerësimit,” përfundojnë ata.

Ata janë në rrugën e duhur; Fotot me fytyra njerëzore kanë “38 për qind më shumë gjasa për t’u pëlqyer dhe 32 për qind më shumë gjasa për t’u komentuar”, sipas një studimi në Instagram nga Georgia Tech College.

Asnjëri nga grupet nuk kishte gjasa të përfshihej në sjellje empatike si thirrjet. Kishte pak rëndësi statistikore në ato sjellje, megjithatë, sipas studimit: “marrëdhëniet midis vetëvlerësimit dhe qëndrimeve në Instagram dhe sjelljeve në Instagram nuk ishin domethënëse”.

Por kishte një korrelacion të rëndësishëm midis të dy llojeve të narcisistëve dhe vetëvlerësimit.

“Përdoruesit e Instagramit me nivele më të larta të narcizmit madhështor kishin tendencë të raportonin nivele më të larta të vetëvlerësimit, ndërsa narcisistët e cenueshëm raportuan nivele më të ulëta të vetëvlerësimit”, shkruajnë autorët e studimit. Pas llogaritjes së korrelacionit midis narcizmit dhe vetëvlerësimit, ata zbuluan se, “të dhënat cilësore identifikuan ata që ishin të lartë në vulnerabël, por të ulët në narcisizëm madhështor, treguan reagime më të forta emocionale ndaj reagimeve në Instagram”, sipas studimit, që do të thotë se ata përdorues ishin më të shpejtë. për të bllokuar ose fshirë komentet që ishin edhe pak kritike.

“Ata me narcizëm të pambrojtur dukej se ishin më të interesuar për të rritur popullaritetin e tyre dhe për të kërkuar miratimin e të tjerëve, ndërsa narcisistët madhështorë përdorën përpjekje të hapura për të tërhequr vëmendjen te vetja në mënyrë që të admiroheshin”, shtojnë autorët e studimit. Autorja kryesore Olga Paramboukis i mbështeti këto gjetje në deklaratën për shtyp, duke thënë se “sjelljet që vëzhgova vetë në Instagram dukej se vinin nga një vend i dyshimit për veten.

Kultura “Selfie”:

Rritja e kulturës së selfie-ve është një shembull kryesor i kryqëzimit midis narcizmit dhe mediave sociale. Selfie, autoportretet të realizuara me telefona inteligjentë, shpesh postohen për të tërhequr vëmendjen dhe miratimin. Narcistët mund të angazhohen në bërjen dhe modifikimin e tepërt të selfieve për të përmirësuar pamjen e tyre dhe për të tërhequr më shumë pëlqime dhe komente. Nga ana tjetër, platformat e mediave sociale ofrojnë kënaqësi të menjëhershme përmes pëlqimeve, komenteve dhe shpërndarjeve. Narcistët tërhiqen nga ky lak reagimi, pasi ai siguron një rrjedhë të qëndrueshme të vërtetimit të jashtëm. Një numër i madh pëlqimesh dhe komentesh pozitive mund të rrisin vetëvlerësimin e një narcisisti dhe të përforcojnë besimin e tyre në epërsinë e tyre.

Parimi i vetëm që drejton mendjet e tyre është pyetja “Si dukem?” – Haruki Murakami Narcistët kujdesen për imazhet. Pothuajse çdo gjë që bëjnë, e bëjnë për t’u dukur mirë. Ata i lidhin pamjet e tyre fizike, arritjet dhe statusin shoqëror me vlerën e tyre. Dhe ata do të bëjnë gjithçka në fuqinë e tyre për të lavdëruar veten e tyre.

Krahasimi social dhe zilia:

Narcistët shpesh përfshihen në krahasimin social, ku vlerësojnë vlerën e tyre në krahasim me të tjerët. Mediat sociale e përforcojnë këtë sjellje, pasi përdoruesit mund ta krahasojnë lehtësisht jetën e tyre me postimet e kuruara me kujdes të të tjerëve. Të shohësh jetët në dukje të përsosura të të tjerëve mund të shkaktojë ndjenja zilie te narcisistët, duke i bërë ata të konkurrojnë për vëmendje dhe admirim. Kështu një drejtues TV online në internet krijoi një personazh të idealizuar në internet që mund të mos pasqyrojë me saktësi veten e tyre të vërtetë. Ky person mund të jetë një mjet për vetëmbrojtje, pasi i mbron ata nga kritika dhe cenueshmëria. Ruajtja e kësaj fasade mund të jetë rraskapitëse dhe çdo kërcënim për imazhin e tyre në internet mund të çojë në reagime mbrojtëse. Nje drejtues i tillë i një TV shpifi në mënyrë të hapur kundër një drejtuesi të një televizioni etnik me akuza të shpifura dhe krejtësisht të pavërteta Kontroll- freaks Askush nuk mërzitet më shumë se një narcisist që akuzohet për atë që ata bënë patjetër.

Ngacmimi kibernetik dhe ngacmimi në internet:

Disa narcistë mund të përfshihen në ngacmime kibernetike, trolling ose ngacmime në internet për të ushtruar pushtet dhe kontroll mbi të tjerët. Ata mund të shfrytëzojnë anonimitetin dhe distancën e ofruar nga mediat sociale për të synuar individë. Në të kundërt, narcisistët mund të reagojnë fuqishëm ndaj kritikave ose refuzimeve të perceptuara në internet, duke u përgjigjur me zemërim, agresion ose mbrojtje. Narcistët mund të jenë më të prirur ndaj varësisë nga mediat sociale për shkak të nevojës së vazhdueshme për vërtetim dhe vëmendje. Përdorimi i tepërt i mediave sociale mund të ndërhyjë në marrëdhëniet dhe përgjegjësitë e jetës reale.

Ndikimi në shëndetin mendor:

Ndërsa mediat sociale mund të ofrojnë një platformë për narcisistët për t’u shprehur, ato gjithashtu mund të kenë efekte të dëmshme në shëndetin e tyre mendor. Ndjekja e vërtetimit mund të bëhet një obsesion, duke çuar në ankth dhe depresion kur pritjet nuk përmbushen. Jo të gjithë individët me tipare narcisiste përfshihen në sjellje të dëmshme në mediat sociale. Shumë njerëz i përdorin këto platforma për të ndarë interesat e tyre, për t’u lidhur me të tjerët dhe për të promovuar kauza pozitive. “Nuk është rastësi që narcisistët dhe altruistët shpesh kanë një tërheqje magnetike ndaj njëri-tjetrit. E shihni sa perfekt është përshtatja? Altruisti ndjen nevojën për t’u shërbyer me vetëmohim të tjerëve dhe kjo është pikërisht ajo që dëshiron narcisisti. Narcistët duan të adhurohen dhe të kënaqen në çdo mënyrë të mundshme, dhe kjo është pikërisht ajo që ofrojnë altruistët, duke menduar se kjo tregon virtytin e tyre moral.”

Inkurajimi i vetëdijes dhe sjelljes së përgjegjshme në internet është thelbësor për të siguruar që media sociale të shërbejë si një mjet për vetë-shprehje dhe lidhje të shëndetshme dhe jo një burim përforcimi narcisist. Si përfundim, roli i mediave sociale në lehtësimin e vetë-prezantimit dhe vërtetimit përputhet me tiparet e narcisizmit, duke e bërë atë një platformë tërheqëse për individët me prirje narcisiste. Sidoqoftë, ndikimi i mediave sociale në narcisizëm mund të ndryshojë shumë nga personi në person dhe është thelbësore të promovohet përdorimi i ndërgjegjshëm dhe i përgjegjshëm i këtyre platformave për të zbutur pasojat e mundshme negative si për individët ashtu edhe për shoqërinë në tërësi.

Narcistët janë mësuar të largohen nga gabimet e tyre. Sipas mendimit të tyre, rregullat nuk vlejnë për ta pasi janë superiorë. Kur mohimi nuk funksionon, ata kthehen në zemërim. Pas zemërimit qëndron pasiguria e tyre e maskuar.

Narcistët janë si shumë si miq të rremë. Ata ju përdorin vetëm për të marrë atë që duan. Kur nuk e bëjnë, ata tregojnë ngjyrat e tyre të vërteta.

Ju mësoni shumë për njerëzit kur ata nuk e marrin atë që duan.

PS. Çdo ngjashmëri në detaje dhe veprime nuk është e rastit është marrë nga realiteti i përditshëm. Emrat nuk kanë rëndësi

Literatura

32 Hard-hitting Narcissist Quotes To Walk Away For Good, https://www.ourmindfullife.com/narcissist-quotes/

Bipolar disorder. (2022). https://www.nimh.nih.gov/health/topics/bipolar-disorder#part_2262

Isham L, et al. (2021). Understanding, treating, and renaming grandiose delusions: A qualitative study.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7984144/

Joseph SM, et al. (2022). Delusional disorder. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539855/

IL PICCOLO DI TRIESTE (1956) / DY KONFERENCAT E STUDIUESIT TË SHQUAR SHQIPTAR ERNEST KOLIQI NË QYTETIN E TRIESTES

September 28, 2023 by s p

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 23 Shtator 2023

“Il Piccolo di Trieste” ka botuar, të shtunën e 10 marsit 1956, në faqen n°6, një shkrim për studiuesin e shquar shqiptar Ernest Koliqi, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Studiuesi i shquar shqiptar sot i ftuar i Triestes

Burimi : Il Piccolo di Trieste, e shtunë, 10 mars 1956, faqe n°6

Sot pasdite, Profesori Ernest Koliqi, i Universitetit të Romës, do të mbajë dy konferenca në Trieste për çështje aktuale mjaft interesante : në orën 18:30, në hotelin Excelsior, ai do të flasë për kushtet e kulturës dhe intelektualëve në vendet prapa perdes, dhe në veçanti për Shqipërinë, vendin e tij të origjinës : më parë në orën 16:30, Profesor Koliqi do të zhvillojë një bisedë në klubin “Maria Cristina” për jetën e grave në vendet komuniste.

Profesori Koliqi është një nga personalitetet kryesore të kolonisë shqiptare në Itali, pasi në kohën e tij ka qenë kryetar i Kuvendit të Tiranës dhe Ministër i Arsimit Publik. Aktualisht është i detyruar të qëndrojë në ekzil nga regjimi aktual i vendit të tij dhe mban katedrën e gjuhës dhe letërsisë shqipe në Universitetin e Romës.

* Çdo gazetë online apo print, çdo portal që merr këtë shkrim duhet të citojë autorin në fillim (Nga Aurenc Bebja, Francë) dhe burimin e informacionit në fund (Blogu © Dars (Klos), Mat – Albania), si dhe të vendosë linkun e burimit : https://www.darsiani.com/la-gazette/il-piccolo-di-trieste-1956-dy-konferencat-e-studiuesit-te-shquar-shqiptar-ernest-koliqi-ne-qytetin-e-triestes/. Në rast të kundërt mos e publiko.

EDHE TË MUNDUR, ATA FITUAN NË SHALË INAUGUROHET MEMORIALI KUSHTUAR MARTIRËVE TË KISHËS KATOLIKE ME ORIGJINË NGA DUKAGJINI

September 28, 2023 by s p

Nga Frank Shkreli

A person standing at a podium with a flag behind him

Description automatically generated with medium confidence

“Memoriali në Shalë u kushtohet 7 burrave të vrarë nga regjimi komunist i Enver Hoxhës dhe të shpallurve “të lumnuar” nga Kisha Katolike Universale: At Ciprian Nika, O.F.M, At Bernardin Palaj, O.F.M, At Gjon Shllaku, O.F.M, At Gaspër Suma, O.F.M, Dom Dedë Plani, Dom Lazer Shantoja dhe Gjelosh Lulashi, martir laik.”

Sot është një ditë historike – kunjtohen përjetësisht 8 burra të Dukagjinit, të cilët ashtu si edhe shumë të tjerë anë e mbanë Shqipërisë dhe trojeve shqiptare kanë flijuar jetën – duke kundërshtua dhe rezistuar komunizmin ndërkombëtar në Shqipëri dhe anë e mbanë e botës.

Duke dhënë jetën e tyre, këta burra të Kishës e të Kombit shqiptar – shembuj të qendresës anti-komuniste — ndihmuan përpjekjet historike gjysëm shekullore për shembjen e komunizmit në Shqipëri dhe atij ndërkombëtar në mbarë Evropën duke çuar, eventualisht, në gjunjëzimin e diktaturës së perandorisë komuniste.

Jo vetëm Shqipëria dhe Evropa, por e mbarë historia botërore do kujtojë shekullin e kaluar si njërin prej shekujve më të përgjakshëm në historinë e njerëzimit.

Krimet e atij regjimi sllavo-aziatik – ndër barbarizmat më të egra të përjetuara në Evropë dhe në botë – po kujtohen sot, pikërisht, këtu në Shalë, me inaugurimin e këtij Memoriali kushtuar këtyre 8 burrave të mëdhej të Dukagjinit. Ngritja e këtij monumenti është një përgjigje dinjitoze e thirrjes së këtyre martirëve: “Mos na harroni, por na kujtoni!

Ky Memorial është ngritur në kujtim të këtyre viktimave të pafajshme të komunizmit, por ky Memorial shërben gjithashtu edhe si një detyrim ndaj brezave të ardhëshëm për tu kujtuar atyre, krimet e komunizmit me shpresën që ato krime barbare të mos përsëriten kurrë më. Ky Memorial është njëherazi edhe një monument që na sjell në mend se e keqja ekziston në këtë botë dhe si e tillë shoqëria duhet të përballet me të.

Vendosja e këtij monumenti kushtuar burrave të kësaj ane, në Breglum të Shalës, rrethi Shkodër, është një ditë gëzimi por edhe një ditë vajtimi. Të gëzuar dhe kryelartë për këta vëllezër shqiptarë, të një gjaku e një Kombi, të cilët heroikisht, kanë dhenë jetën duke qendruar besnikë ndaj fesë së tyre dhe Kombit të vet – besnikë ndaj lirisë, drejtësisë, besës e burrënisë, nderit dhe të drejtave të njeriut.

Ditë vajtimi –se na kujton një grup të vogël fanatik shqiptar i influencuar nga një ideologji e pa fe dhe e pa atdhe, komuniste sllavo-aziatike, një grup i dalur nga i njëjti Komb, por që në emër të kësaj ideologjie vriste e priste bijtë më të mirë të Kombi Shqiptar sepse nuk pajtoheshin me të. Mos përballimi, zyrtarisht, me të kaluarën komuniste dhe mos dënimi i krimeve të komunizmit nga Shqipëria, mbetet sot e kësaj dite një njollë e zezë në fytyrën e Kombit – 30-e sa vjet pas rënjës së komunizmit zyrtar.

Por, megjithëktë, më në fund, e mira dhe e verteta triumfojnë gjithmonë kundër së keqës dhe gënjeshtrave. Duke ndenjur besnikë ndaj idealeve dhe vlerave më të larta të fesë dhe Atdheut, këta heronjë na kujtojnë se me sakrificën e tyre sublime, sipas frazës latine, “Vinci, Vincimus”. Ata edhe “Të mundur, fituan!

Ky memorial, do të thoshte At Zef Valentini, njëri prej albanologëve më të mëdhej, “Dëshmon se jo vetëm që Shqipëria ka pasur martirë të spiritualizmës e të demokracisë, në krahasim, më shumë se çdo vend tjetër, por njëherazi tregon edhe se shpirti i tyre ndër ata që mbetën gjallë e përkujtojnë sot, nuk është shëndërruar në një ankim të kotë, në një shpirt vëllavrasës, por vazhdon të jetë ndërtues i një ndërgjegje kombëtare me mendime e caqe të prehta, por me ndjesi drejtpeshimi e bashkimi.”

Urime familjes Gjin Markaj dhe Dedë Prenaj të cilat ideuan dhe mundësuan vendosjen e këtij Memoriali në Shalë kushtuar 8 burrave të vrarë nga regjimi komunist i Enver Hoxhës, por edhe të gjithë atyre që ndihmuan në realizimin e kësaj nisme.

I paharrueshëm qoftë kujtimi i martirëve të Kombit Shqiptar të cilët dhanë jetën për “Fe, Atdhe e Përparim” — për liri e demokraci, për të gjithë dhe pa dallim!

Frank Shkreli

Shqipëri tronditet thellë nga persekutimi gjatë, por që njëkohësisht, edhe pasurohet nga dëshmia e martirëve të saj, ipeshkvij, meshtarë, rregulltarë e besimtarë të thjeshtë…” Papa Gjon Pali II, Otranto, Itali, Shtator, 1980

“…Ty, o popull fisnik shqiptar, ta drejtoj përshëndetjen time të ngrohtë dhe të dashur! I dimë të gjitha ngjarjet e trishtueshme që të është dashur të përballosh, veçanërisht në 25 vitet e fundit. Vite të një mundimi të vërtetë, pasojat e të cilit, koha me vështirësi do të arrijë t’i fshij dhe që Evropa dhe e gjithë bota nuk duhet t’i harrojë!” Papa Gjon Pali II, Aeroporti Rinas, Tiranë, Prill, 1993

A group of people outside

Description automatically generated

May be an image of flag, Stari Most and text

Fotot janë marrë nga faqja — Ngjarjet Kisha Katolike Shkoder-Pult (Arkidioqeza Metropolitane Shkodër-Pult)

Kalendar – Referendumi i Shtatorit 1991, Kosova Shtet Sovran dhe i Pavarur u votua pro 99,87 për qind

September 28, 2023 by s p

-Në Referendumin e mbajtur para 32 viteve, nga 26 deri në 30 Shtator 1991, për Kosovën Shtet Sovran dhe i Pavarur u votua pro 99,87 për qind/

-Gazeta e rezistencës “Bujku” para 32 viteve: Kosova filloi Referendumin për Sovranitet; Manifestim paqësor e demokratik përballë dhunës; Masivitet i madh në votime…; Referendumi për Kosovën Sovrane u krye me sukses të plotë; Mbi 99 për qind të votuesve për Sovranitetin Shtetëror të Kosovës…/

-Presidenti historik i Kosovës Dr. Ibrahim Rugova për Referendumin për Kosovën Shtet Sovran dhe i Pavarur: Është një akt që e afirmoi tutje dhe është një garanci për realizimin e pavarësisë së Kosovës, në të tashmen dhe në të ardhmen/

-Referendumi u mbajt në rrethana të një okupimi të egër të regjimit të Beogradit dhe të një shtetrrethimi ushtarako-policor, ndërsa rezultatet e tij ishin mesazhe të fuqishme dhe të qarta të Kosovës për gjithë botën në një kohë të lëvizjes gjithëpopullore për liri, pavarësi e demokraci/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI

PRISHTINË, 27 Shtator 2023/ Kosova Shtet Sovran dhe i Pavarur u votua pro 99,87 për qind në Referendumin e mbajtur para 32 viteve, nga 26 deri në 30 Shtator 1991.

“Kosova filloi Referendumin për Soranitet”, ishte kryetitulli i ballinës së gazetës së përditshme të rezistencës “Bujku” të datës 27 Shtator 1991.

“Republika e Kosovës filloi Referendumin për të nesërmen e vet: Shtet Sovran dhe i Pavarur. Referendumi i parë historik i Kosovës i shprehejes së vullnetit të lirë politik të popullit filloi në kushte e rrethana shumë të rënda që po përjeton Kosova nën pushtetin policor serb, prandaj vota për sovranitet dhe pavarësi është edhe votë e deklarimit demokratik e paqësor për liri e barazi të plotë për çka shqiptarët në Kosovë dhe në Jugosllavi edhe para këtij referendumi janë deklaruar fuqishëm me shumë forma të shprehjes e të manifestimit të vullnetit të lirë”, shkruaja atëherë në 26 Shtator 1991 në kryeartikullin e botuar në numrin e së nesërmes të gazetës “Bujku”.

Legjenda e fotografisë në ballinë ishte: “Deklarim demokratik për ardhmërinë e Kosovës: pamje e Prishtinës”. Aty, po në faqen e parë, në mbititull shkruante: “Udhëzime për mbajtjen e Referendumit”, e në titull theksohej: “Referendumi është legal dhe legjitim”.

Në kryetituj balline gazeta “Bujku” në 28 Shtator 1991 shkruante: “Referendumi për Republikën e Kosovës Shtet Sovran e i Pavarur – Manifestim paqësor e demokratik përballë dhunës”, ndërsa në 29 Shtator 1991 konstatonte: “Masivitet i madh në votime për Republikën e Kosovës Shtet Sovran e i Pavarur – Referendumi në Kosovë në përfundim”.

E në numrin e 1 Tetorit 1991 gazeta “Bujku” në mbititull e kryetitull në ballinë shkruante:

“Pas pesë ditësh votimi masiv në Referendumin për Republikën e Kosovës Shtet Sovran dhe të Pavarur – Referendumi për Kosovën Sovrane u krye me sukses të plotë”. Tituj balline ishin edhe: “Parlamenti i Shqipërisë përkrahu Rezolutën për Kosovën Shtet Sovran dhe i Pavarur” dhe “Qeveria Amerikane ka kundërshtuar politikën e Serbisë ndaj shqiptarëve”…

“Fillim i së nesërmes” ishte titulli i redaksionalit që kam shkruar para 33 viteve në 2 Korrik 1990, duke qenë me delegatët në ngjarjen historike kur para dyerve të mbyllura të Kuvendit në shtetrrethim e para snajperëve serbë Kosova me Deklaratën Kushtetuese të 2 Korrikut 1990 shpallte pavarësinë e saj, e cila atëherë nuk u njoh ndërkombëtarisht, megjithatë ishte dhe njihej si deklarim i fuqishëm i vullnetit kombëtar, politik e demokratik.

Në editorialin e botuar të nesërmen në ballinën e gazetës tradicionale të vetme shqipe kosovare në atë kohë Rilindja, theksoja se, “Deklarata Kushtetuese e delegatëve të Kuvendit të Kosovës është deklarim i popullit për barazi e subjektivitet të plotë të Kosovës e të shqiptarëve… është fitore e akt historik i shprehjes së vullnetit gjithëpopullor demokratik, është fillimi i fundit të pabarazisë e padrejtësive…Kosova e re, ajo me rregullim kushtetues sipas Deklaratës të sapo aprovuar do të jetë një djep kombëtar dhe i bashkëjetesës për të gjithë, i të drejtave të plota…”

Deklarata Kushtetuese e 2 Korrikut 1990 dhe aktet e tjera madhore që e pasuan, Kushtetuta e Republikës së Kosovës e 7 Shtatorit të po atij viti e Referendumi për Pavarësi i 26 deri 30 Shtator 1991 shënonin kthesën historike drejt së nesërmes – të sotmes së Kosovës së lirë e të pavarur.

“Në Referendum dolën 914.802 veta ose 87,01% e 1.051.357 qytetarëve me të drejtë vote, prej tyre për Kosovën Shtet Sovran dhe i Pavarur votuan 99,87%. Kundër kishin votuar 164 veta, ndërsa të pavlefshme ishin 933 fletëvotime”, konstatonte Komisioni Qendror për Zbatimin e Referendumit në raportin përfundimtar.
Gjithnjë sipas rezultateve zyrtare përfundimtare të shpallura nga Komisioni, në votim, për shkaqe dhe arsye të ndryshme, nuk dolën 136.555 votues apo veç 12,99% e qytetarëve të Republikës së Kosovës me të drejtë vote. Për realizimin e Referendumit pati 1500 vendvotime me 450 njësi votuese.

Referendumi u mbajt në rrethana të një okupimi të egër të regjimit të Beogradit dhe të një shtetrrethimi ushtarako-policor, ndërsa rezultatet e tij ishin mesazhe të fuqishme dhe të qarta të Kosovës për gjithë botën në një kohë të lëvizjes gjithëpopullore për liri, pavarësi e demokraci.

“Është një akt që e afirmoi tutje dhe është një garanci për realizimin e pavarësisë së Kosovës, në të tashmen dhe në të ardhmen”, theksonte Presidenti historik i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, në intervistën e parë ekskluzive për Agjencinë Shtetërore-Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë – Agjencinë Telegrafike Shqiptare (ATSH), që e kam zhvilluar para 29 viteve, në 22 Shtator 1994, në 3 vjetorin e Referendumit të deklarimit të vullnetit kombëtar e demokratik të popullit të Kosovës.

Në intervistë, Presidenti Rugova, i cili vazhdimisht theksonte se “zgjidhja më e mirë është Kosova e pavarur” fliste edhe për opcionin e “lidhjeve konfederale apo bashkimin me Shqipërinë” të Republikës së Kosovës, si dhe për një “politikë globale që sa më parë të bjerë muri mes shqiptarëve”.

Vizionet e parashikimet në lëvizjen e luftën drejt Lirisë e Pavarësisë, për të cilat fliste Presidenti historik i Kosovës Dr. Ibrahim Rugova në intervistë para më shumë se çerek shekulli – 29 viteve janë realizuar gjatë viteve: “Një mbrojtje për Kosovën…një protektorat ndërkombëtar” erdhi me ndërhyjen shpëtimtare të forcës më të madhe planetare – NATO-s, prirë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe me vendosjen e administratës së Misionit të Organizatës së Kombeve të Bashkuara në vitin e madh të lirisë 1999. “Dhe, kjo kontribuon në realizimin e pavarësisë, për të cilën është deklaruar populli i Kosovës”, shprehej Presidenti Rugova në intervistë…dhe pavarësia u shpall në 17 Shkurtin historik 2008…

Pas ditëve të zhvillimit të votimeve masive, gazeta “Bujku” njoftonte rezultatet e referendumit.

Me kryetitullin “Mbi 99 për qind të votuesve për Sovranitetin Shtetëror të Kosovës”, me mbititullin “Kumtesë e Komisionit Qendror për Zbatimin e Referendumit të Kuvendit të Republikës së Kosovës” dhe me nëntitullin “Prej më se 1 milion votuesve kanë dalë në votime mbi 870 mijë veta ose rreth 85 për qind e numrit të pëgjithshem të qytetarëve me të drejtë vote. Pjesëmarrja e serbëve dhe e malazezve në referendum ishte simbolike”, gazeta kosovare e rezistencës “Bujku” në numrin e 4 Tetorit 1991, në faqen e parë shkruante:

“Deri më 3.10.1991 Komisionit Qendror të Kuvendit të Republikës së Kosovës për zbatimin e referendumit për Republikën e Kosovës shtet sovran dhe i pavarur i kanë arritur rezultatet e votimeve nga të gjitha komunat e Kosovës, si edhe nga disa shtete të Evropës Perëndimore, nga SHBA-të, Australia e të tjerë. Ende nuk kanë arritur rezultatet e votimeve të qytetarëve të Kosovës që punjnë përkohësisht në disa republika të tjera në Jugosllavi, si edhe nga disa shtete të Evropës Perëndimore, e supozohet se është një numër i madh i votuesve.

Nga përpunimi i rezultateve të votimimeve që kanë arritur mund të konstatohet se në Referendum, prej më tepër se 1 milion votuesve, kanë dalë më shumë se 870.000 votues, ose afër 85 për qind të numrit të përgjithshëm të qytetarëve me të drejtë vote. Për Kosovën shtet sovran dhe i pavarur janë deklaruar 99,8% të votuesve.

Rezultatet e votimeve dhanë mundësi të konstatohet se në Referendum ka dalë një numër i konsiderueshëm i myslimanëve, turqve, kroatëve, romëve e të tjerë, ndërsa pjesëmarrja e serbëve dhe e malazezve ishte simbolike.

Komisioni Qendror për zbatimin e Referendumit lut të gjitha komisionet, të cilat nuk i kanë dorëzuar ende rezultatet e votimeve, ta bëjnë këtë sa më shpejt të jetë e mundur, në mënyrë që të kumtohen rezultatet përfundimtare të Referendumit, thuhet në kumtesën e Komisionit Qendror për zbatimin e referendumit të Kuvendit të Republikës së Kosovës”.

Gazeta “Bujku”, që shkruante kështu, ishte “edhe gazetë edhe televizor”, si thoja atëherë gjatë ditëve të referendumit, meqë në terrin informativ, kur ishte i okupuar edhe Televizioni i Prishtinës, për ta “kompensuar” mungesën e televizionit botonim edhe shumë fotografi të mëdha nga votimet e atmosfera. Dhe thuaja e gjithë gazeta ishte referendum, me raporte të gjëra e fotografi të ekipeve të gazetarëve e korrespondentëve nga e gjithë Kosova që punonin ditë e natë e me sakrifica.

Në atë kohë gazeta e vetme e përditshme shqipe në Kosovë, “Bujku”, themelues-kryeredaktor i parë i së cilës isha, gazetë e rezistencës e pjesë e lëvizjes e luftës për liri, pavarësi e demokraci, me orientim e përcaktim të fuqishëm properëndimor euroatlantik, dilte nga 18 Janari i vitit 1991, e pasonte dhe sfidonte ndalimin e dhunshëm nga Serbia të gazetës tradicionale, të parë e të vetme të përditshme shqipe në Kosovë Rilindja

Që atëherë nisëm edhe bashkëpunimet me Agjencinë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë – Agjencinë Telegrafike Shqiptare, duke marrë e botuar informacionet e saj, e kështu u themeluan bashkëpunimet e para të medias Shqipëri-Kosovë.

E pastaj, të parat bashkëpunime të një media të Kosovës me një media të Shqipërisë vijuan edhe me raportimet me lidhje telexi për zgjedhjet e para pluraliste kosovare, parlamentare e presidenciale, të 24 Majit 1992, ku Dr. Ibrahim Rugova u zgjodh President i Republikës, e që shënonin fillimet e korrespondenturës së Agjencisë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë në Kosovë. Zyra e telexit në ambientet e gazetës “Bujku” në katin e pestë të Pallatit të Shtypit Rilindja në Prishtinë u bë edhe Zyra e korrespondentit në Kosovë të Agjencisë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë, e edhe si një përfaqësi e parë e Shqipërisë në Kosovë, prej nga bëheshin edhe komunikime tjera Prishtinë-Tiranë.

Para 29 viteve, në 22 Shtator 1994, Presidenti historik i Kosovës, Ibrahim Rugova, në intervistën ekskluzive që kam zhvilluar – të parën të një presidenti kosovar dhënë Agjencisë Telegrafike Shqiptare, të cilën e cilësonte edhe si një hap në politikën globale të shqiptarëve, si edhe vazhdimisht, falenderonte dhe vlerësonte për informimin nga Kosova e për Kosovën.

“Falënderoj Agjencinë Telegrafike Shqiptare për informimin nga Kosova e për Kosovën. Edhe kjo që pata rastin të bisedoj për këtë agjenci, që reprezenton Shqipërinë dhe çështjen shqiptare, është një hap në politikën globale, në integrimet shqiptare. Edhe ne bëjmë përpjekje që këtu në Kosovë përmes Qendrës sonë për Informim të kemi një agjenci të vogël, e cila raporton për situatën e përditshme në Kosovë. Duhet një bashkëpunim midis këtyre dy institucioneve dhe institucioneve të tjera në Kosovë dhe në Shqipëri”, theksonte Presidenti Rugova në intervistën ekskluzive në 3 vjetorin e Referendumit për Pavarësi.

Vendimin për mbajtjen e Referendumit për Kosovën Shtet Sovran dhe i Pavarur e mori Kuvendi Kosovar në ekzil, në marrëveshje me subjektet politike në Kosovë, në mbledhjen e 22 Shtatorit 1991, mbajtur në Slloveni. Kuvendi i Kosovës kishte dalë në ekzil pasi kishte miratuar Deklaratën Kushtetuese për pavarësi të 2 Korrikut dhe Kushtetutën e Republikës së Kosovës të 7 Shtatorit 1990, që u pasuan edhe me zgjedhjet e para shumëpartiake parlamentare e presidenciale të 24 Majit 1992.

Në krye të Kuvendit të Kosovës në kohën e vendimeve e ngjarjeve historike drejt lirisë dhe pavarësisë ishte Ilaz Ramajli, i cili në një intervistë ekskluzive që kam zhvilluar në 20 vjetorin e Referendumit, në 29 Shtator 2011, ka vlerësuar se Referendumi u organizua shumë mirë, megjithëse mbahej në rrethana të një okupimi të egër të Serbisë në Kosovë.

“Para Referendumit, edhe Deklarata Kushtetuese e 2 Korrikut dhe Kushtetuta e Republikës së Kosovës e 7 Shtatorit 1990, jo vetëm që ishin akte kushtetuese juridike, por në kohën kur u nxorën ishin edhe akte mbrojtëse dhe pozicionuese në raport me situatën e krijuar në ish Jugosllavi”, ka theksuar Ramajli.

Nga shpërbërja e ish Jugosllavisë, nga elementet konstituive me të drejtë vetoje të federatës, mes të cilave ishte edhe Kosova që u bë shtet, shtete të reja të rajonit dolën edhe Sllovenia, Kroacia, Bosnja e Hercegovina, Maqedona, Mali i Zi dhe Serbia.

“Mbajtja e referendumit dhe rezultatet e tij jo vetëm që mundësuan ndryshimet kushtetuese me të cilat Kosova u shpall shtet sovran e i pavarur dhe u rrumbullaksua korniza kushtetuese e ligjore lidhur me këtë por ishte edhe një mesazh i fortë dhe shumë i qartë për Serbinë dhe gjithë botën se populli i Kosovës më asnjëherë nuk dëshiron të jetë nën kontrollin e të tjerëve, por është përcaktuar fuqishëm që shteti i tyre, Kosova, të jetë shtet sovran dhe i pavarur”, është shprehur Ramajli.

Pas zgjedhjeve të para shumëpartiake parlamentare e presidenciale në Kosovë të 24 majit 1992, të clat pasuan referendumin për pavarësinë, nga Presidenti historik Ibrahim Rugova i zgjedhur atëherë Ilaz Ramajli u emërua ambasadori i parë i Republikës së Kosovës në Tiranë.

“Për mua kjo ka qenë një përvojë e re. Detyrën e Përfaqësuesit të zyrës së Republikës së Kosovës në Tiranë e kam pranuar si një privilegj dhe detyrim të marrë me Vendimin e Presidentit të ndjerë Rugova për emërimin tim në këtë pozitë. Konsideroj se Zyra e Republikës së Kosovës në Tiranë ka qenë me një rëndësi të veçantë në rrafshin diplomatik dhe të bashkëpunimit ndërshtetëror mes Kosovës dhe Shqipërisë. Unë kujtoj me kënaqësi kohën sa kam punuar në Shqipëri dhe jam mirënjohës për kontributin e shtetit shqiptar që ka dhënë për Kosovën në të gjitha fazat derisa Kosova është bërë shtet i pavarur e sovran i pranuar ndërkombtarisht. Angazhimi dhe mbështetja e shtetit shqiptar në çështjen e Kosovës ka qenë i pakursyer dhe i plotë”, shprehej Ramajli në intervistë.

Këshilli Koordinues i Partive Politike të Kosovës kishte marrë vendimin politik për organizimin e Referendumit gjithëpopullor dhe për këtë qëllim u emërua Komisioni Qendror. Kryetar i Komisionit Qendror për Organizimin e Referendumit ishte Ramush Tahiri, përfaqësues i Partisë Shqiptare Demokristiane të Kosovës.

“Në këtë Komision kanë qenë të gjithë përfaqësuesit e partive politike të Këshillit Koordinues. LDK në Këshillin Koordinues ka pasë tre përfaqësues, Ibrahim Rugovën si kryetar të Këshillit Koordinues, Fehmi Aganin dhe Ali Aliun. Partia Fshatare është përfaqësuar nga kryetari Hivzi Islami, Partia Socialdemokrate është përfaqësuar nga Shkëlzen Maliqi, Partia Parlamentare është përfaqësuar nga Veton Surroi dhe Partia Shqiptare Demokristiane ku unë kam qenë përfaqësues”, ka deklaruar Tahiri në një intervistë televizive para kater vitesh.

Ndërsa, Rifat Blaku atëherë anëtar i Komisionit Qendror për mbajtjen e Referendumit vlerësonte se, “një barrë të madhe, por edhe meritë të veçantë për punën për mbarëvajtjen e Referendumit e kishin Këshillat lokale komunale për Referendum”.

Blaku, në shkrimin ekskluziv në gazetën tradicionale të Kosovës Rilindja – botim special në 90 vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë, në 28 Nëntor 2002, përkujtonte edhe se, rezultatet përfundimtare të Referendumit janë shpallur nga Kuvendi i Kosovës në 18 Tetor 1991, kur është shpallur edhe Qeveria e Kosovës në ekzil.

Pas Referendumit, në 11 Tetor 1991 është miratuar e nënshkruar Deklarata politike e Këshillit Koordinues të Partive Politike Shqiptare në Jugosllavi, kryetar i të cilit ishte Ibrahim Rugova. “Njëmbëdhjetë partitë politike shqiptare, anëtare të Këshillit Koordinues të Partive Politike Shqiptare në Jugosllavi, duke shprehur vullnetin politik të popullit shqiptar për zgjidhjen e çështjes shqiptare dhe për gjendjen aktuale në Jugosllavi”, siç theksohej në Deklaratën politike, shpreheshin për këto tre opsione:
“1. Nëse nuk ndryshohen kufijtë e jashtëm e as ata të brendshëm të Jugosllavisë, duhet të ekzistojë Republika e Kosovës si shtet sovran dhe i pavarur, me të drejtë bashkimi në lidhjen e shteteve sovrane në Jugosllavi. Pjesët e popullit shqiptar që mbesin të jetojnë në Maqedoni, në Mal të Zi dhe në Serbi do të kenë statusin e popullit shtetformues dhe të gjitha të drejtat që dalin nga kjo.
2. Nëse kufijtë e jashtëm të Jugosllavisë nuk ndryshojnë, por ndryshojnë kufijtë e brendshëm ndërmjet republikave, atëherë kërkesë është Republika Shqiptare në Jugosllavi, e ndërtuar mbi bazën e parimit etnik dhe të parimeve të tjera që vlejnë për serbët, sllovenët dhe popujt e tjerë të Jugosllavisë.
3. Nëse ndryshojnë kufijtë e jashtëm të Jugosllavisë, atëherë populli shqiptar në Jugosllavi, përmes deklarimit të përgjithshëm me plebishit, do të vendosë për bashkimin e territoreve në të cilat jeton Shqipëria dhe kështu do të krijohet shteti integral shqiptar në Ballkan në kufijtë e tij etnikë.”

Tani, pas 32viteve nga Referendumi historik për Shtet Sovran dhe të Pavarur, Kosova është e lirë prej mëse 24 viteve, nga Qershori 1999 i përfundimit të luftës e hyrjes së forës shpëtimtare paqeruajtëse të NATO-s dhe e pavarur prej mëse 15 viteve nga 17 Shkurti 2008, e njohur deri tani nga 117 shtete të botës, anëtare të Organizatës së Kombeve të Bashkuara. Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë njohur Shtetin e Kosovës që në orët e para – ditën e parë pas shpalljes së Pavarësisë…

“Dielli” i “Vatrës”, drita e shqiptarëve të Amerikës

September 28, 2023 by s p

Eneida Jaçaj/

Përpjekjet e veprimtarëve shqiptarë, mendjeve të ndritura të kombit, për liri e pavarësi, për mbrojtjen dhe bashkimin e trojeve etnike, ruajtjen e vlerave dhe traditave kulturore shekullore, si asetet më të çmuara që i japin frymë dhe formojnë që në gjenezë një popull, kishin nevojë për një zë të fuqishëm që të dëgjohej anë e kënd botës. Atdhetarët shqiptarë, të shpërndarë kudo, në Europë dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës, për të idealizuar lëvizjen politiko-shoqërore, e cila në qendër të saj kishte luftën patriotike kundër pushtuesve të huaj për çlirimin e trojeve etnike, zhvillimin ekonomik, edukativ dhe kulturor, e panë me shumë interes dhe u lindi si nevojë e brendshme, që përpjekjet e tyre të sinkronizoheshin me mjetin e fuqishëm të fjalës, e cila do të kishte peshë te personalitete të huaja, në kancelaritë diplomatike më të rëndësishme të botës. Është pikërisht Gazeta “Dielli”, organ me shumë peshë që vepron pranë Federatës Pan Shqiptare “Vatra”, që ka ndriçuar rrugën e veprimtarëve të shquar të kombit dhe i ka dhënë vlerë të ashtuquajturës Rilindja Kombëtare Shqiptare, e cila hapi një faqe të re historike, duke ndërgjegjësuar dhe shkundur nga gjumi apatik çdo shqiptar, që të përvishnin “mëngët” dhe të rrëmbenin mjetet kundër pushtuesve të huaj. Gazeta “Dielli” ka shkëlqyer gjatë gjithë veprimtarisë së saj në diasporë, me shkrime dhe publikime, ku në qendër të tyre kanë qenë dhe janë interesat për atdheun, duke u shndërruar në simbolin e dritës dhe shpresës.

Kjo është gazeta me shtrirjen më të madhe në kohë, është gazeta më e vjetër në të gjithë diasporën shqiptare në botë, e cila, sot e kësaj dite po jep një kontribut të vyer për promovimin e vlerave dhe traditave kulturore, ruajtjen e gjuhës shqipe, adresimin e problematikave politike të brendshme dhe të jashtme të Shqipërisë dhe Kosovës, në instancat më të larta të shtetit më të plotfuqishëm në rruzullin tokësor, SHBA-së. Kjo gazetë është shndërruar në zërin e shpresës, dritës, begatisë për shqiptarët, brenda vendit dhe atyre në diasporë. “Dielli” është media më serioze dhe e besueshme e diasporës, e referuar prej institucioneve akademike, pasi vijon të trajtojë vetëm çështje kombëtare, për historinë, kulturën, albanologjinë, ndërsa sot për sot mbetet të jetë zëri më autoritar në Amerikë. Kjo gazetë është pasuria e komunitetit shqiptar në Amerikë, pasi në të shpaloset e gjithë kultura jonë si një ujëvarë, të cilën shqiptarët e trashëgojnë brez pas brezi, pa mohuar rrënjët, gjuhën shqipe, “mushkërinë” e kombit, që na nderon para popujve të tjerë me lashtësinë e saj ilire.

Gazeta “Dielli” u themelua më 1909 në Boston, nga dy figura të shquara, Faik Konica dhe Fan Noli, në periudhën më të errët të historisë së Shqipërisë, kur trojet shqiptare ishin uzurpuar nga pushtuesit osmanë dhe vendi kërcënohej gjithashtu nga fqinjët, Greqia dhe Serbia. Kryeredaktorët e “Diellit” ndër vite kanë dhënë një kontribut të qenësishëm, ku misioni i tyre ka qenë zhvillimi i Shqipërisë, mbrojtja e interesave kombëtare dhe bashkimi i trojeve shqiptare kundër zgjedhës së huaj. Ata janë: Fan Noli, Faik Konica, Kristo Floqi, Kostandin Cekrezi, Bahri Omari, Andon Frashëri, Refat Gurrazezi, Qerim Panariti, Bilal Xhaferri, Peter Prifti, Aqile Tasi, Nelo Drizari, Athanas Gegaj, Xhevat Kallajxhi, Arshi Pipa, Dalip Greca dhe kryeredaktori aktual, Sokol Paja, i cili ka sjellë një frymë të re në konceptimin e gazetës si pasuri komunitare dhe kombëtare duke bërë ndryshime rrënjësore te “Dielli”.

“Dielli”, me publikimet e tij, ka dhënë një kontribut të çmuar për lëvizjen kombëtare për pavarësi, kur të gjithë atdhetarët shqiptarë u bashkuan, me në krye Ismail Qemalin, i cili shpalli aktin e pavarësisë, më 28 nëntor 1912. Ismail Qemali si “babai i kombit”, përdori të gjithë eksperiencën e tij si shtetar në administratën më të lartë në Perandorinë Osmane, duke drejtuar me mençuri shqiptarët në krijimin dhe ndërtimin e shtetit të tyre. Gjithashtu, kjo gazetë dha një kontribut të rëndësishëm në ngritjen e çështjes shqiptare, veçanërisht në Konferencën e Paqes në Paris, 1919, duke sensibilizuar qarqet diplomatike perëndimore në lidhje me tratativat e fqinjëve për copëtimin e plotë të Shqipërisë. Gazeta “Dielli” mbetet të jetë institucioni më i rëndësishëm i problemeve të ndryshme të komunitetit shqiptar, si dhe përçuese e denjë e vlerave dhe traditave te brezat e ardhshëm.