Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

HERONJTË KANË VETËM DITËLINDJE

by

Mehmet Prishtina/

NË VEND TË URIMIT

PËR DITLINDJE

HASAN PRISHTINA

GJURMËVE TË HASAN PRISHTINËS

SI DO TË DUKEJ HASANIZMI NË PROJEKSIONET E PËRBASHKËTA TË RAMËS DHE KURTIT?

Shtresa jonë hasaniste, për të cilën fliste para disa viteve Demaçi, tani mund të fillojë të fuqizohet, sepse në Tiranë dhe Prishtinë janë dy qeveri legjitime të cilat kanë shanse që të ribëjnë unitetin kombëtar jo me fjalë boshe por me punë konkrete. Edi Rama dhe Albin Kurti kanë nevojë të jenë bashkë në projeksionet e tyre qeverisëse, jo pse me këtë do të fitojnë më shumë vota në kampet e tyre politike, por pse me këtë do t’iu japin shqiptarëve më shumë kredi morale e shpirtërore për një frymëmarrje që do t’ua pastronte mushkëritë nga pluhuri i keqkuptimeve e ngatërresave të kaluara.

Nëse ëndrra e dikurshme e shqiptarëve për të pasur një front të përbashkët që nuk do të ndaheshin sipas ideologjive dhe krahinave, është pikërisht tani momenti që kjo të bëhet realitet. Është pikërisht tani çasti që mbi llogoret e ndasive politike të ndërtohen ura për të kapërcyer në bregun tjetër të qëllimit sublim për një ardhmëri ndryshe ku fëmijët tanë më shumë do të jetojnë në kënaqësinë e punëve të bëra, se sa në iluzionet ëndrrave e parealizuara.

SHQIPËRIA DHE KOSOVA MUND TË ARTIKULOJNË HASANIZMIN ME KODE TË REJA

Nëse dikur Hasan Prishtina në kancelaritë e Evropës artikulonte fuqishëm idetë e një aspirate të përbashkët kombëtare të shqiptarëve të cilën po atakonin shtetet shoviniste fqinje dhe aleatët e tyre evropianë, sot Shqipëria dhe Kosova mund të artikulojnë hasanizmin me kode të reja që i përshtaten rrethanave e konteksteve rajonale e ndërkombëtare. Një ndër ato kode do të ishte aspekti civilizues i bashkëpunimit rajonal ku Shqipëria dhe Kosova pa pasur nevojë të bëhen peng të politikave retrograde të shteteve fqinje, do të nxirrnin në sipërfaqe të gjitha ato energji kreative të cilat mund do të mund të institucionalizoheshin në Tiranë dhe në Prishtinë.

SI MUND TË NDIQET MODELI I HASAN PRISHTINËS NË FOLTOREN E PARLAMENTIT?

Shqiptarët kishin përfaqësuesit e tyre në parlamentin osman dhe njëri nga deputetët që angazhohej më së shumti për çështjen shqiptare ishte Hasan Prishtina. Ai në fjalimet e tija në parlamentin osman gjithnjë fliste për mohimin e të drejtave të shqiptarëve nga qeveria osmane. Madje në njërën nga seancat në parlament në fjalimin e tij, Hasan Prishtina kërcënoi se në rast të vazhdimit të politikës rrënuese në viset shqiptare, ai do të jetë njëri nga organizatorët dhe udhëheqësit e kryengritjes. Sepse siç tregonte edhe porosia e urtë filozofike që kishte dhënë Sami Frashëri, dy dhjetëvjeçarë më parë, se “fjalëve bajate u jep fund shpata”.

Kjo qasje e Hasan Prishtinës ndaj situatave të vështira në terren, sa mund të shërbejë si frymëzim për deputetët e tanishëm të Kosovës dhe Shqipërisë, duke zhveshur për një moment këmishën e pëkatësisë partiake e ideologjike dhe duke veshur atë të unitetit e veprimit të koordinuar.

HASAN PRISHTINA

RIGJENERUES I ARSIMIT SHQIP, KURSE SOT EMRI I TIJ DKUJT I PENGON?!

Hasan Prishtina në Lëvizjen Kombëtare Shqiptare veproi si atdhetar e ideolog i shquar. Roli dhe kontributi i tij u theksua edhe në fushën e zhvillimit të arsimit kombëtar gjatë periudhës sa ishte deputet në parlamentin osman (1908-1912). Ai bëri vazhdimisht përpjekje që të hapeshin shkolla në Shqipëri dhe në to të zhvillohej mësimi në gjuhën shqipe në mënyrë që nxënësit të edukoheshin e arsimoheshin në frymën kombëtare. Ai preferonte ndarjen e arsimit profesional, laik dhe fetar. Në tërë këto përpjekje të tij, Hasan Prishtina vendosi të ndante 5% të të ardhurave vjetore, të cilat do t`i shpenzonte në dobi të edukimit dhe arsimimit të fëmijëve në Shqipëri. Dha kontribut të theksuar në hapjen e shkollave në Vilajetin e Kosovës, ndërsa në shkollën Normale të Elbasanit dërgoi djem nga vise të këtij Vilajeti, shkollimin e të cilëve e financoi me mjete të tij. Kontributi i Hasan Prishtinës në këtë aspekt është një tablo realiste e ngritjes së vetëdijes kombëtare të shqiptarëve për liri dhe pavarësi nga Perandoria Osmane.

Dikur Hasan Prishtina ishte rigjenerues i arsimit shqip, kurse sot emri i tij vëhet në pikëpyetje?!

SHTETËSIA E KËRCËNUAR E KOSOVËS DHE KUJTIMI PËR HASAN PRISHTINËN

Sa herë që të evokojmë jubiletë që ndërlidhen me veprimtarinë atdhetare të Hasan Prishtinës, do të duhej që këto evokime t’I shohim në foksuin e zhvillimeve aktuale. Sot kur Kosova është vend i lirë dhe i pavarur, por edhe , kërcënuar nga jashtë, kujtimi për veprën patriotike të Hasan Prishtinës, nuk është kundërshtim i ndonjë figure tjetër historike,por ky kujtim na shërben si inspirim për të vazhduar rrugën e patriotëve të mëdhenj për ta mbrojtur Kosovën, nga kundërshtarët e brendshëm dhe nga armiqtë e jashtëm. Prandaj Forcimi i shtetësisë së Kosovës, ndërtimi i një shteti të drejtë e të barabartë nënkupton realizimin e idealeve të patriotëve e atdhetarëve që dhanë jetën për lirinë e popullit tonë, në mesin e të cilëve ishte edhe Hasan Prishtina.

DIPLOMACIA E HASAN PRISHTINËS

Fuqia diplomatike e Hasan Prishtinës ka qenë e veçantë. Ai ka jetuar në shumë vende të cilat anë atë kohë janë konsideruar si kryeqendrat më të zhvilluara ekonomike dhe kulturore. Është shkolluar në liceun francez në Selanik, ka mbaruar studimet për drejtësi në universitetin e Stambollit, dhe aty është edukuar për të administruar shtetin, por edhe si diplomat. Para se të kthehet në Kosovë, sidomos pas fjalimit të famshëm në Parlametnin Osman, dhe ta organizojë kryengritjen, Hasan Prishtina, ndalon në Selanik, Manastir në Sofje, në Shkup dhe komunikon me të gjitha përfaqësitë diplomatike të cilëve ju shpalos idenë e organizimit të një kryengritje. Ai ka komunikuar me të gjithë përfaqësitë diplomatike dhe e ka informuar opinionin e fuqive të mëdha se kryengritja është në prag dhe ai kërkonte mbështetje . Pra, lëvizja jonë kombëtare nuk do të mund të ketë jehonë në qarqet dhe kancelaritë diplomatike të Europës, nëse nuk ishte një tru, si Hasan Prishtina, që do të vinte në lëvizje gjithë mekanizmin e komunikimit dhe artikulimit diplomatik me shtetet që atëbotë kishin fuqi vendimarrëse edhe për vendet e vogla të Ballkanit.

ROLI I HASAN PRISHTINËS NË VENDIMARRJEN E PRESIDENTIT WOODROW WILSON MBI SHQIPTARËT

Presidenti Amerikan Wilson në vitin 1919, me ç’rast ai e mbrojti me shumë dinjitet parimin e vetëvendosjes së popujve, elaboruar në planin e tij 14 pikësh.

Po në atë vit, Hasan Prishtina u emërua në krye të delegacionit të Komitetit “Mbrojtja Kombëtare e Kosovës” për të përfaqësuar interesat e shqiptarëve në Konferencën e Paqes në Paris, në fokus të së cilit ishte kërkesa për bashkimin e viseve shqiptare të ish-Vilajetit të Kosovës me shtetin shqiptar. Siç dihet Hasan Prishtinës dhe delegacionit që kryesonte ai, nuk iu lejua e drejta e fjalës në këtë Konferencë, por i dërgon letër prsidenti Wilson dhe atë që nuk mundi ta shpaloste Hasan Prishtina, e bëri politikani i madh amerikan Woodrow Wilson. Ai do të mbetet në histori si një zë i gjallë që i dha jehonë ideve të pashpaluara politike kombëtare të Hasan Prishtinës në një forum ndërkombëtar, siç ishte Konferenca e paqës në Paris.

Historia një ditë do ta dëshmojë me argumente se në këto vendime largapamëse të Presidentit Wilson sigurisht që kishte ndikuar edhe letra që atij i drejtohej nga Hasan Prishtina.

HASAN PRISHTINA – NJË KOLOS ME DY JUBILE!

Sivjet shënohen dy jubile për një personalitet të rëndësishëm – 150 vjetori i lindjes dhe 90 vjetori i vdekjes së Hasan Prishtinës.

Për të qenë sa më dinjitozë këta jubile, Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore dhe Kulturore të Shqiptarëve nga Shkupi dhe Fondacioni “Hasan Prishtina”, kanë paraparë një sërë aktivitetesh tematike që lidhen me jetën dhe veprën e kolosit tonë kombëtar, Hasan Prishtina.

Me këtë rast do të organizohen tribuna, konferenca, ekspozita në Prishtinë, Shkup, Tiranë dhe në disa qendra të hapësirës shqiptare, ku studiues dhe krijues të ndryshëm, do të shpalosin dimensione të reja nga jeta dhe vepra e Hasan Prishtinës.

HASAN PRISHTINA NË SHTYPIN E KOHËS

Veprimtaria patriotike e Hasan Prishtinës, ishte objekt shkrimesh të shumta të shkrimtarëve publiciustëve të Rilindjes sonë Kombëtare. Kështu, bie fjala, sipas poetit e gazetarit nga Reka, Josif Bageri, Hasan Prishtina, konsiderohej shpëtimtari i çështjes shqiptare. Kurse, Hil Mosi, i cili ishte përfaqësues i qendrës kulturore shqiptare “Dija” në Vjenë, i fton bashkatdhetarët të merrnin “për shembull ndershmërinë e deputet të Hasan Prishtina, i cili pasurinë e tij e përdor për lulëzimin e kombit, e kështu pasi që do vdesim një herë, emri i juaj do të rrojë i pa vdekur, gjersa të rroj Shqipëria”.

Gazeta e kohës “Ora e Shqipnisë” në Vjenë me 23 prill 1928 shkruan artikullin me titull: Kuburja e tiranvet e gjoksi i patriotvet!

“… kur Presidenti i soçem i Shqipërisë pinte salep ndër hallvaxhitë e Stambolles e turqit e ri nën maskën e reformave filluen me martirizuar popullin shqiptar me tepër se sulltani i vjetër, Hasan Prishtina, ishte i pari shqiptar që në parlamentin e Turqisë çoj zanin e tha: “Mekenëse terorizma vazhdon e se nuk u epen të drejtat politike shqiptarvet, unë kam me kenë i pari që kam me marrë në dorë flamurin e revoluconit kundër qeverisë së turqvet të rin”, shkruante gazeta “Ora e Shqipnisë”.

EDHE 145 VJET PAS LIDHJES SHQIPTARE TË PRIZRENIT, SHQIPTARËT ENDE JANË NË KËRKIM TË NJË HASAN PRISHTINE TË DYTË

Karakteri dhe programi politik i Lidhjes së Prizrenit do të shërbejë për shumë dekada si udhërrëfyes i atdhetarëve shqiptarë, të organizuar në grupime e orientime të ndryshme politike e ideologjike. E përbashkëta e këtij udhërrëfimi ishte vendosja e interesave kombëtare mbi ato partiake e ideologjike. Vendosja e Atdheut mbi çfarëdo lloj interesi personal, siç veproi edhe kolosi kombëtar Hasan Prishtina, i cili mbetet shembull unik në historinë politike shqiptare, me vetëflijimin e tij për interesin e përgjithshëm kombëtar, duke hequr dorë nga të mirat materiale e financiare që pati. Prandaj edhe 145 vjet pas Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, shqiptarët ende janë në kërkim të një Hasan Prishtine të dytë

BOTA PERËNDIMORE TË DËNOJË SERBINË KRIMINALE

by

Ibrahim Kolari/

Bota e qytetëruar, mbarë Perëndimi duhet ta ndëshkojë e dënojë Serbinë kriminale për genocid në Kosovë. Vrasja e Afrim Bunjakut tregoi se Serbia kërkon gjak shqiptarësh. Ka ardhur koha që Bashkimi Europian, Shtetet e Bashkuara të Amerikës ti tregojnë vendin e merituar Serbisë. Kosova është shtet i pavarur dhe sovran. Kosova është e paprekshme. Bandat serbe dhe çdo keqbërës e kriminel i dirigjuar nga Serbia e Rusia do të marrë ndëshkimin më të fortë të ligjit. Askush nuk duhet të guxojë që të destabilizojnë Kosovën. Kosova ka ushtri dhe polici super profesioniste. Vrasja e policit Bunjaku në Leposaviq është një ngjarje tronditëse, kriminale dhe makabre. Kurrë më gjak shqiptari që derdhet udhëve të mëmëdheut. Krimineli Vuçiç që ndërsen krimin e organizuar në Kosovë, duhet të ndalet prej Perëndimit. Veç dialogu me njohje reciproke udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës është zgjidhja më e qëndrueshme për Kosovën.

Vatra dhe shqiptaro-amerikanët do ta mbrojnë dhe do të jenë përjetë në mbështetje të Kosovës. Rroftë përjetë e mot kombi shqiptar.

PËR NJË MENTALITET TË RI DHE PERËNDIMOR NË POLITIKËN SHQIPTARE

by

Artan Nati/

A mundet një levizje sociale nga e majta ose e djathta radikale të depërtojë në establishmentin e vjetër politik dhe të zgjidhet në nivel kombëtar? Dy partitë politike dominuese në Shqipëri nuk bien dakord për shumë gjëra, por ka një gjë për të cilën bien dakord: Sistemi duhet të krijohet për t’i ndihmuar ata të ruajnë pushtetin e tyre. Nga votimet e para në të kaluarën deri te kufizimi i iniciativave të votimit të marra nga qytetarët, socialistët dhe demokratët kanë bërë çmos për të ndërtuar një sistem që ia heq pushtetin popullit dhe e mban atë në duart e partive. Një valë e re e partive anti-establishment ka tronditur politikën evropiane. Një grup i larmishëm i njerëzve dhe grupimeve nga e majta, e djathta dhe pa qëndrim fiks ideologjik po sulmojnë rrjedhën kryesore të qendrës së majtë dhe qendrës së djathtë. Nga kjo tendencë europiane nuk bën përjashtim as vendi ynë. Zhvillimet e fundit në vend tregojnë qartë se shumë lëvizje sociale populiste të krahut të majtë e të djathtë po transformohen në lëvizje politike ose më saktë kanë formë amorfe midis lëvizjes sociale dhe asaj politike. Mund të përmëndim këtu lëvizjen e drejtuar nga Arlind Qorri, e apo asaj të drejtuar nga Adriatik Llapaj dhe lëvizja konservatore e inicuar nga Evi Kokalari. Kujtojmë se më parë kishim edhe lëvizjen sociale të drejtuar nga Erjon Veliaj që më vonë iu bashkangjit Partisë socialist. Në këtë realitet pa alternativë serioze në vendin tonë, ku për më tepër ligji nuk bëhet më nga partitë politike dhe aq më pak nga opozita, duket sikur e vetmja forcë që vendos në vend janë oligarkët. Parë nga jashtë vendi ka sistem shumëpartiak, por në fakt kemi një sistem oligarkik, në të cilin oligarkët vendosin të ndërrojnë e financojnë ato formacione politike dhe individë që kanë më shumë besueshmëri dhe i shërbejnë atyre më mirë. Në këto kushte është normale të shfaqen këto lëvizje sociale me tendenca politike ashtu siç u shfaqën dhe u forcuan forma të ndryshme të populizmit në të gjithë Evropën pas krizës së fuqishme financiare pas vitiit 2010 . Vitet e fundit, Evropa ka parë rritjen e forcave politike ideologjikisht të ndryshme që e cilësojnë veten më shumë si lëvizje sesa si parti. Në Itali, “Lëvizja Pesë Yjet” përfundoi e para në zgjedhjet parlamentare të marsit 2018.” Podemos” është vendosur si një nga aktorët kryesorë politikë të Spanjës. Sebastian Kurz fitoi zgjedhjet në Austri të tetorit 2017 dhe u bë kancelar. Edhe Partia Laburiste e Mbretërisë së Bashkuar tani thekson cilësitë e saj të ngjashme me lëvizjen. Më i suksesshmi ka qenë En Marche i presidentit francez Emmanuel Macron, i cili erdhi në pushtet vetëm një vit pas fillimit të tij. Por krijimi i Macron-it, që kur u riemërua La République En Marche (LREM), është një lloj i ri hibrid parti-lëvizje; ajo u themelua pa mbështetjen institucionale të një partie apo lëvizjeje të mëparshme proteste, apo apelin e një personazhi të njohur publik. Gjithashtu në Greqi  Syriza u krijua si “parti e krizës” që arriti të shfrytëzonte pakënaqësinë dhe varfërinë të krijuar nga kriza financiare dhe euro. Gjithashtu në SH.B.A në vitin 2016 një udhëheqës populist, Donald Trump, fitoi zgjedhjet presidenciale . Në situata të tilla ku nuk ka alternativa, mbetet shumë pak vend për politikën dhe kapaciteti i partive egzistuese për të kapur dhe drejtuar konfliktin politik zvogëlohet. Në rastin e Spanjës dhe Greqisë, kjo nuk u shfaq vetëm në populizmin e majtë, por edhe në nacionalizmin e ekstremit të djathtë. Podemos dhe Syriza ishin “partitë e krizës” që arritën të shfrytëzonin pakënaqësinë, por edhe partia e ekstremit të djathtë nëGreqi, Agimi i Artë”, arriti të marrë mbështetje të madhe popullore. “Shqipëria Bëhet”,lëvizja më e re qytetare në Shqipëi , po e artikulon debatinin e saj duke pretenduar se përfaqëson ‘popullin’ dhe është kundër ‘elitës’ dhe po krijon strategjinë e saj elektorale dhe politike të bazuar mbi këtë antagonizëm. Në këtë proces, kjo lëvizje dëshiron të arrijë të përfaqësojë grupet shoqërore që  preken më rëndë nga kriza në vend (të rinjtë e papunë, pensionistët , nëpunësit civilë, fermerët) duke nënkuptuar ‘popullin’ si pikën e identifikimit për të gjitha këto grupe dhe krijuar kështu një identitet kolektiv që nënkupton shumicën e njerëzve si tërësinë e ‘ njerëzve’. Në këtë aspekt duhet thënë se nuk qëndron larg edhe “Lëvizja Bashkë” e drejtuar nga Arlind Qorri . Gjithashtu në spektrin e djathtë “Lëvizja Konservatore” e Evi Kokalarit ka dalë si një alternativë ndaj kaosit ekzistues në kampin e djathtë me pretendimin e përfaqësimit të vlerave konservative nën shembullin e konservatorizmit Amerikan të përfaqëara nga ish presidenti Amerikan Donald Trump. Një gjë kanë të përbashkët këto lëvizje të reja social – politike se programet e tyre duket të jenë vetëm premtime dhe qëllime të mira. Prezantimi i programit të tyre lexohet si një listë e gjatë dëshirash. Programet kërkojnë gjithashtu taksa të reja për të pasurit dhe mbi transaksionet financiare. Ato premtojnë pensione dhe paga më të larta, si dhe një rritje të shpenzimeve për kujdesin shëndetësor, arsimin dhe shërbime të tjera sociale, megjithatë, pa elaboruar se si do të paguhen ato plane.Le të shpresojmë që këo lëvizje të reja social politike do të ndryshojnë bizantizmin politik në Shqipëri dhe të mos përfundojnë si shtojca politike të partive të mëdha, siç përfundoi lëvizja “Mjaft” e Veliajt, apo si Syriza në Greqi dhe lëvizja Podemos në Spanjë. Një gjë është e qartë se është momenti që të shkëputemi tërësisht nga tranzicioni i gjatë kërkohet mentalitet i ri dhe perëndimor në politikën e vendit .

Sulmi terrorist i së dielës…

by

Albin Kurti/

Më lejoni që fillimisht t’ju ftoj për një minutë heshtje, në nderim të rreshterit të Policisë së Kosovës, Heroit të Republikës, Afrim Bunjaku që më 24 shtator ra në krye të detyrës, në mbrojtje të rendit dhe ligjit, shtetit të së drejtës, integritetit territorial dhe atdheut.

Lavdi!

Të dielën është cenuar sovraniteti shtetëror, integriteti territorial dhe siguria kombëtare.

Po atë ditë, është dëshmuar rreziku, qëllimi, potenciali dhe gatishmëria e grupeve kriminale dhe terroriste, të cilat i kemi luftuar për më shumë se dy vjet e gjysmë. Me mbi 5 milionë euro vlerë të armatimit ushtarak dhe sasi të mjaftueshme për një grup prej qindra luftëtarëve, është dëshmuar skenari për gjakderdhje në Kosovë. Aty janë përfshirë individë të sanksionuar nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Mbretëria e Bashkuar për aktivitete kriminale. Ata janë në kërkim të institucioneve tona të drejtësisë për vepra penale në Kosovë. Ata shfaqen në krah e përkrah e në një tryezë në Beograd e në Rashkë, me Presidentin e Serbisë, Vuçiq, duke paralajmëruar rolin e drejtpërdrejtë të shtetit serb në këtë mes.

Përballë kësaj, është dëshmuar profesionalizmi i jashtëzakonshëm i Policisë së Kosovës, i institucioneve tona të sigurisë në përgjithësi. Është dëshmuar kapaciteti i tyre i plotë për të mbrojtur Republikën. Ky është suksesi i tyre më i madh që prej shpalljes së Pavarësisë. Kjo na bën krenar të gjithëve dhe secilin. Andaj, sot ju ftoj të gjithëve, juve këtu, dhe të gjithë qytetarët e Kosovës, që t’i falënderojmë pjesëtarët tanë të policisë në uniformë, kudo e kurdo që i shihni: në mëngjes, gjatë ditës, a në mbrëmje, në rrugë, në sheshe, në vend të punës, në lagje, në trafik. Ju faleminderit për shërbimin tuaj.

Sulmi terrorist i së dielës, gjithashtu ka ekspozuar edhe vështirësitë sa edhe nevojën për bashkëpunim ndërkombëtar edhe më të madh në ruajtjen, mbrojtjen dhe kontrollin e kufirit me Serbinë. E bashkë me të edhe nevojën për dënim të hapur, me gjuhë të qartë e të përveçme, dhe kërkesa të prera ndaj Serbisë nga komuniteti ndërkombëtar.

Sepse kufirin me Serbinë, më shumë sesa vija e gjatë kufitare dhe terreni malor, veçanërisht në pjesën veriore, të rrezikshëm dhe të vështirë e bëjnë sjellja dhe apetitet e Beogradit zyrtar.

Njëkohësisht, pas dokumentimit të pjesëmarrjes në këtë sulm terrorist të nënkryetarit të Listës së Serbe, Millan Radoiçiq, është vërtetuar edhe një gjë që meriton vëmendjen e të gjithëve: rëndësia jetike e ringjalljes së pluralizmit politik të serbëve në Kosovë. Nuk ka demokraci e liri pa pluralizëm. Serbët e Kosovës duhet të çlirohen nga tutelat e Serbisë.

Fetarë dhe humanistë

by

Astrit Lulushi/

Të ndryshosh mënyrën se si e shohim botën është fillimi i ndryshimit, thonë Gandi a Shën Tereza, pavarësisht besimit në Buda ose në Krisht. Çdo fe e bën njeriun humanist.

Përpara se t’i jepej titulli Mahatma, ose “shpirti i madh”, Gandi ishte një famijë i varfër dhe i heshtur. Shoqëri gjeti në libra, veçanërisht në klasikët indianë. Këto histori patën një ndikim të thellë tek ai, me vlerat e tyre gjithëpërfshirëse.

Gandi ishte një nxënës mesatar. Koha e tij në shkollë u ndërpre kur, vetëm 13 vjeç, u martua me një 14-vjeçare. Ai vazhdoi të mbaronte shkollën e mesme, por e la fakultetin. Një mik i familjes më pas rekomandoi që Gandi të dërgohej në Londër për të studiuar drejtësi. Megjithë se pati disa kundërshtime nga familja e tij dhe shqetësimet se Anglia do ta korruptonte, Gandi paketoi valixhet dhe u nis për në Londër. Ai mbërriti në 1888 dhe filloi të studionte drejtësi dhe jurisprudencë në University College, Londër.

Në moshën 22-vjeçare, u bë avokat dhe u kthye në Indi, por praktika e tij ligjore në Bombei dështoi, dhe pranoi një ofertë pune si avokat në Afrikën e Jugut, e cila në atë kohë ishte gjithashtu pjesë e Perandorisë Britanike. Gandhi e dinte se do të ishte në Afrikën e Jugut për të paktën një vit, por përfundoi duke qëndruar për 21 vjet. Ishte në Afrikën e Jugut që ai zhvilloi pikëpamjet e tij kryesisht për shkak të diskriminimit që iu nënshtrua për shkak të ngjyrës së lëkurës dhe trashëgimisë indiane. Gandi luftoi për të drejtat e indianëve dhe afrikanëve në Afrikën e Jugut dhe më vonë u shpall hero kombëtar.

Në vitin 1915, Gandi u kthye në Indi si një aktivist nacionalist. Ai u bë udhëheqës i Kongresit Kombëtar Indian; 10 vjet më vonë, India shpalli pavarësinë e saj nga sundimi britanik. Ishte një luftë e gjatë. Gandi kërkoi pavarësinë e menjëhershme në vitin 1942, të cilës britanikët iu përgjigjën duke e burgosur atë dhe mijëra udhëheqës të kongresit. Në fund të fundit, Gandi e udhëhoqi Indinë drejt pavarësisë dhe tani konsiderohet babai i vendit. Sot, ai respektohet globalisht për politikën e tij të protestës jo të dhunshme në aktivitetet politike dhe shoqërore. Siç shkroi dikur Gandhi, “jodhuna nuk është armë e të dobëtit, por e më të fortit dhe më të guximshmit.”

Gandi u vra nga një nacionalist hindu në vitin 1948. Trashëgimia e tij, megjithatë, nuk është zbehur kurrë dhe ai e la botën me shumë fjalë të mençura për vlerën e dhembshurisë, guximit dhe tolerancës. Janë fjalë me të cilat mund të jetohet, pavarësisht nga rruga që merr jeta. Në mënyrë të butë, pa dhunë, mund ta tronditni botën.

Njerëzimi është si një oqean; nëse disa pika të oqeanit janë të pista, oqeani nuk bëhet pis. Lavdia qëndron në përpjekjen për të arritur qëllimin dhe jo në arritjen e tij.

Jeto sikur do të vdisje nesër, mëso sikur do të jetosh gjithmonë. Kur dëshpërohem -thoshte ai – kujtoj se gjatë gjithë historisë rruga e së vërtetës dhe e dashurisë kanë fituar gjithmonë. Ka pasur tiranë dhe vrasës, dhe për një kohë ata mund të duken të pathyeshëm, por në fund gjithmonë dështojnë.

Një sy për një sy vetëm do ta bëjë të gjithë botën të verbër.

Nëse duam të mësojmë paqen e vërtetë në këtë botë, duhet të fillojmë me fëmijët.

Nuk është e mençur të jesh shumë i sigurt për mençurinë e dikujt. Është e shëndetshme të kujtosh se më i forti mund të dobësohet dhe më i mençuri mund të gabojë.

Një “Jo” e thënë me bindjen më të thellë është më e mirë se një “Po” e thënë thjesht për të kënaqur, ose më keq, për të shmangur telashet.

Është nën dinjitetin njerëzor të humbasësh individualitetin dhe të bëhesh thjesht një dhëmbëz ingranazhi.

Është shëndeti pasuria e vërtetë dhe jo copat e arit dhe argjendit.

Njeriu shpesh bëhet ai që beson se është.

Gandi thoshte:

“Nëse vazhdoj t’i them vetes se nuk mund të bëj një gjë të caktuar, është e mundur që të përfundoj duke u bërë vërtet i paaftë për ta bërë atë. Përkundrazi, nëse kam besimin se mund ta bëj, me siguri do të fitoj aftësinë për ta bërë atë edhe nëse mund të mos e kem në fillim.” Mirësjellja dhe respekti i ndërsjellë është themeli i kulturës.

T’i shërbesh një zemre të vetme me një veprim të vetëm është më mirë se një mijë koka të përkulura në lutje. Ligji i dashurisë nuk njeh kufijtë e hapësirës dhe kohës.

Këto thënie nga përvoja i la njerëzimit Gandhi; ato u pasuruan nga Nënë Tereza, dhe u mbetën brezave t’i ndjekin, megjithëse shpesh anashkalohen.