s p – Page 2572 – Dielli

INDIVIDI I PËRGJEGJSHËM – THELBI I SHOQËRISË SË LIRË

November 21, 2021 by s p

(Vlerësime për romanin “Përjetësi pa kohë” të Robert Martikos)

Thanas L. Gjika

Në panairin e librit në Tiranë shkrimtari Robert Martiko u paraqit sivjet me romanin dinjitoz “PËRJETËSI PA KOHË” Botimet JOZEF Durrës, 2021, 473 faqe.

Krijuesi Martiko karakterizohet nga trajtimi i temave shoqërore filozofike. Ai është bir i një komunisti idealist shqiptar që e pësoi prej diktaturës së Enver Hoxhës, sepse idealizmi dhe ndershmëria e tij pengonin ecurinë e kësaj diktature. Babai i tij, Dino Martikua, kishte qenë një pjesëmarrës i ndershëm i Luftës Antifashiste në krahun e partizanëve, por gjatë luftës dhe pas saj prania dhe veprimet e tij i zhvlerësonin komunistët servilë e karieristë, të cilët morën dhe mbanin poste të pamerituar. Prandaj ata u përpiqën me çdo kusht ta nënshtronin për ta bërë si veten, por meqënëse nuk ia arritën këtij qëllimi, luftuan për ta eleminuar fizikisht, krim të cilin e realizuan gjatë burgimit të tij të dytë.

Për ta zbërthyer thelbin e vërtetë të së keqes që mbizotëroi në vendet e kampit komunist, Roberti e ndërton subjektin e romanit të ri duke vendosur në qendër fatin e një familjeje ruse në vitet 1925-1937. Në këto vite diktatura komuniste e shtetit të parë socialist nën sundimin e Stalinit e shpalosi karakterin e saj kriminal më hapur se më parë. Ky karakter çnjerëzore i sistemit socialist, i maskuar me propagandë për krijimin e “njeriut të ri dhe mirëqenie të popullit” u riprodhua mbas L2B në gjithë vendet që përqafuan sistemin komunist.

Zbërthimi i thelbit të vërtetë të gjendjes politike, ekonomike e morale të shoqërisë sovjetike realizohet përmes thurrjes së një subjekti të thjeshtë, ku rrëfehet jeta e një familjeje me tre persona. Artistikisht subjekti është ndërtuar në formën e shënimeve të një ditari, që mban djali i vetëm i familjes së Igor Gruzinskit dhe Natali Vilnëv. Në fillim ngjarjet renditen jo në rrjedhë lineare kronologjike, po me kapërcime, ashtu si zhvilloheshin bisedat e prindërve të cilat i përgjonte djali i tyre Sergej (Serzhi). Nga këto shënime mësohet se komunisti idealist rus Igor Gruzinski, kishte emigruar para Revolucionit të Tetorit në Marsejë të Francës, ku ishte martuar me vajzën e kulturuar franceze Natali Vilnëv. Rrethanat e sollën që kjo familje me djalin 2-vjeçar të kthehej në Moskë e gënjyer nga propaganda e partisë-shtet për sukseset e arritura në Bashkimin Sovjetik. Në fillim familjes iu dha një vilë shumë e mirë, komunistit idealist iu dha një post i lartë zyrtar. Mirëpo shumë shpejt, pasi u pa se ky komunist nuk ishte kalë karroce, por shprehte mendimet e veta jo konformiste, e arrestuan dhe e kaluan në proces hetuesie. Një funksionar, shok i tij, mundi t’ia ndërpriste procesin hetimor dhe ta lironte. Pas kësaj Igorin e emëruan në një punë të thjeshtë si ekonomist, kurse familjen e strehuan në një dhomë të vetme me një banjë të përbashkët. Sergej (Serzhi), djali po rritej në një atmosferë familjare e shoqërore nën trusninë e vigjilencës së sigurimit. Tensioni shpirtëror i krijuar nga kjo atmosferë bashkë me leximet në frëngjisht të fjalorit enciklopedik “Larousse” të sjellë nga Franca, dhe bisedat e babait rreth heronjve motologjikë dhe të Antikitetit Greko-Romak, bashkë me karakterin kurioz të djaloshit, janë të dhënat që e bëjnë këtë fëmijë të piqet para kohe.

Në mbrëmje Serzhi përgjonte bisedat e prindërve te dhomëza e vogël, që krijuan prindërit duke e ndarë dhomën në dy pjesë. Të nesërmen ai mbante shënimet e veta duke i shoqëruar me komente dhe meditime, që vijnë duke u pjekur gjithnjë e më shumë. Dëgjimi i bisedave të prindërve mbushur me arsyetime kritike ndaj politikës së udhëheqjes së partisë bollshevike dhe të shumë episodeve që u ndodhnin kuadrove të lartë të partisë e shtetit, e ndihmuan Serzhin të formohet si një gjimnazist disident. Pas dy vjetësh, Serzhi duke zhvilluar disa biseda me prindërit la të kuptohej se ishte pjekur dhe këta e pranuan si bashkëbisedues të tyre.

Falë njohurive të thella të prindërve, ai arriti të bënte dallimin midis Rilindjes Evropiane dhe shoqërisë ruse. Duke hyrë në thelbin e thellë të gjërave, arriti të dallojë se Rusia, edhe pse me popullsi fshatare në masën 93%, përqafoi gabimisht e para teorinë marksiste. Kjo ishte një paradoks i madh pasi Marksi, krejt ndryshe, priste triumfin e revolucionit proletar në vendet me kapitalizëm të zhvilluar në trajtën superiore, më maksimale, si në SHBA, Gjermani, Francë, Itali, etj. Pikërisht në këtë pikë kapet autori për të shpjeguar shkaqet e një fenomeni të panjohur deri më sot në shoqërinë shqiptare, në mënyrë krahasuese të lidhur me Rilindjen Evropiane, kur u krijua njeriu i lirë, i përgjegjshëm si qenie shoqërore.

Shumë shpejt jeta e kësaj familjeje përfundoi tragjikisht. Babain e arrestuan për të dytën herë. Pas disa muajsh në hetuesi, meqënëse nuk pranonte të shkruante deponime të gënjeshtërt për shokë e kolegë të tij, Igorit i shpunë aty djalin e tij. E kërcënuan se po të mos pranonte të shkruante se kishte marrë pjesë me disa kolegë në një komplot për rrëzimin e pushtetit sovjetik, do ta torturonin djalin në sy të tij derisa t’i merrnin shpirtin.

Për ta sqaruar djalin se pse po ndodhte arrestimi i tyre, dhe pse duhej rezistuar ndaj torturave, babai tha:

“Nuk është në karakterin tonë Serzh të marrim në qafë njerëz të pafajshëm, me akuza jo të vërteta.”

Sapo gjeti rastin, Igori rrëzoi dy policët për tokë dhe goditi me hekurat që i lidhnin duart torturuesin trupmadh, të cilit i çau kafkën. Ky ra mbi shpinën e Serzhit, por pesha e rëndë e tij i theu Serzhit shpinën kurizore. Para se të mbyllte sytë ky iu drejtua babait:

“Kushedi, ndoshta dhe mund t’u rezistoja torturave, për të qenë deri në fund në harmoni me bindjet tona, për të mos ndërtuar lumtërinë tonë me fatkeqësinë e tjetrit.” Pas disa javësh, Igorin e pushkatuan, kurse Natalia vdiq nga hidhërimi…

Njerëz që nuk pranonin të gënjenin, të spiunonin, të ndërtonin lumtërinë e tyre mbi fatkeqësinë e të tjerëve, nuk i duheshin diktaturës staliniane…

Serzhi, Igor Gruzinski dhe Natali Vilnëv përbëjnë grupin e heronjve të veprës. Të tre janë personazhë të krijuar me sukses nga fantazia pjellore e autorit. Për ta plotësuar rrëfimin e jetës së tyre, autori ka krijuar, po prej fantazisë së vet, dhe disa personazhë të tjerë, si mësuesen Samoillova, nxënës e shokë shkolle të Serzhit, si Raisa bashkë me babain dhe nënën e saj, si dhe disa personazhë të tjerë episodikë.

Të gjitha ngjarjet që lidhen me jetën e familjes Gruzinski janë krijuar prej autorit dhe janë vendosur drejt në rrethana historike e gjeografike të besueshme .

Krahas tyre gjallojnë një mori personazhesh që përfaqësojnë kuadro të lartë të partisë e të pushtetit sovjetik, si Stalini, bashkëshortja Nadjezhda Alillujevna, fëmijët e tyre, vëllai i saj; funksionarët partiakë si Molotovi, Kirovi, Sergo, Kalinini, Mikojani, Kaganoviçi, Menzhinski, Jagoda, Jezhovi, Beria dhe shumë të tjerë. Kjo kategori personazhesh, paraqitet në roman me vërtetësinë e njohur historike si njerëz të nënshtruar, gjakësorë, vegla të verbra në duart e Stalinit, terroristë të terrorizuar, krejt ndryshe nga sa i paraqiste dikur propaganda komuniste në Bashkimin Sovjetik.

Ndonëse këta personazhësh historikë që veprojnë në rrethana historike e gjeografike të caktuara përbëjnë shumicën e personazhëve të veprës, përsëri romani “Përjetësi pa kohë” nuk është një roman historik, sepse kjo kategori personazhësh futet në vorbullën e romanit për të shtjelluar idetë e problemet që trajton autori përmes treshes së heronjve kryesorë. Idetë e shumta shoqërore, morale, filozofike, kompozicioni tepër origjinal, stili i shkathët letrar, gjuha e përpunuar artistike dhe karakteret e shumtë letrarë i kanë dhënë këtij romani tiparet e një vepre letrare filozofike të spikatur.

“Përjetësi pa kohë” është një roman ku gërshetohen narracioni, meditimi, rrëfimet për heronj të ndryshëm mitologjikë, legjendarë, historikë dhe heronj të krijuar nga fantazia e autorit, të përballur me jetën e nënshtruar, të përditshme nën tmerrin e diktaturës staliniste, ku çdo ditë e më tepër shkatërrohej karakteri i popullit rus. Aty rrënoheshin në mënyrë tragjike përpjekjet e shkrimtarëve të famshëm klasikë rusë, kultura ndriçuese e të cilëve nuk mundi të shmangte dot Revolucionin e Tetorit, siç ndodhi në Perëndim, për hir të Rilindjes Shpirtërore.

Sipas autorit, ideja bazë e romanit “Përjetësi pa kohë”, në gjuhën e filozofisë perëndimore, do të thotë se shoqëria fillon të jetë e lirë, vetëm kur lind dhe zhvillohet ndjenja e përgjegjësisë ndaj tjetrit. Prandaj Roberti fton lexuesin që më parë se të diskutojë apo shkruajë për diçka, të ketë në mendje një pikë referimi, që nuk është gjë tjetër përveçse Rilindja Evropiane, kultura ndriçuese dhe rilindëse e së cilës, ndan si me thikë dy botë.

Duke pasur parasysh këtë ide, lexuesit i jepet mundësia të qartësojë mendimin se disa shoqëri, si ato Perëndimoret, kanë aftësinë të shmangin luftën civile, të tjerat gjejnë te vëllavrasja ambientin më natyror ku shpërthejnë instinktet më të ulëta. Pikërisht në këtë terren stimulohen zilia, veset, prishja e karakterit dhe e moralit, keqdashja, spiunllëku, karrierizmi, narcizmi, armiqësia, përçarja, etj.

Idetë filozofike dhe morali që buron në faqet e romanit të Robert Martikos, mendoj se do të ndihmojnë tek ne shqiptarët, kudo ku jetojmë, të ecim drejt përmirësimit të karakterit. E them këtë sepse edhe ne shqiptarët që jetojmë në diasporë ku është e realizuar në praktikë shoqëria e lirë demokratike, ende nuk jemi çliruar prej ndjenjave si zilia e keqdashja, që na ishin brumosur gjatë edukimit familjar e shoqëror nën zgjedhat e huaja e sidomos nën diktaturën komuniste. Shpesh herë dëgjon midis nesh të thuhen:

“E ç’ të vete tek dyqani i shqiptarit; e pse të marr ustallarë shqiptarë për të ndrequr një defekt të shtëpisë sime; u lodha me shqiptarët; shiko se ç’ bën filani, etj”. Të tilla shprehje helmojnë brezin tonë të ri, na përçajnë dhe nuk lejojnë krijimin e lobit shqiptar në diasporë, lob i cili duhet krijuar sa më parë për të ndikuar në ecurinë e shpejtë të mbarë shoqërisë shqiptare.

Mbi të gjitha, autori ka vlera të dukshme si intelektual i ndriçuar pasi fton vetë mendimin më të lartë shqiptar, të shikojë të kaluarën nën prizmin e mungesës së asaj çudie të madhe që ndodhi në Evropë duke filluar nga Rilindja Evropiane. Ndodhi për herë të parë në historinë e njerëzimit që mendjet më të ndritura të kohës, korrigjuan traditën Mesjetare duke bërë të mundur jo vetëm realizimin e suksesit të tyre kulturor, por njëkohësisht duke treguar edhe një rrugë të re për njerëzimin.

Pra, Robert Martiko, në romanin “Përjetësi pa Kohë”, na thotë: “le të organizojmë mendimin e kualifikuar, për të ndjekur atë rrugë të sprovuar evropiane, të vërtetuar plotësisht në praktikë, duke u përpjekur të braktisim përçarjen mishngrënëse historikisht pa rrugëdalje, që nuk na është ndarë në shekuj”.

Kosova, shembull i suksesshëm i mbështetjes Amerikane

November 21, 2021 by s p

Presidentja Osmani në Kanada, në margjina të Forumit Ndërkombëtar për Siguri në Halifax ka takuar një delegacion të Senatit Amerikan: Kosova aleat i palëkundur i SHBA-ve/

HALIFAX-KANADA, 21 Nëntor 2021- Gazeta DIELLI/

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, e shoqëruar nga zëvendëskryeministrja dhe ministrja e Jashtme, Donika Gërvalla si dhe ministri i Mbrojtjes, Armend Mehaj, gjatë vizitës në Kanada, në margjina të Forumit Ndërkombëtar për Siguri në Halifax ka takuar një delegacion të Senatit Amerikan në përbërje të të cilit ishin senatorët Jeanne Shaheen, Joni Ernst, Chris Coons dhe James Risch.

Presidentja Osmani ka falënderuar senatorët amerikanë për mbështetjen që i ka dhënë dhe po i jep ShBA-ja Kosovës dhe ka potencuar se marrëdhëniet me këtë shtet mik janë ekzistenciale dhe strategjike. Ajo vlerësoi se Kosova është shembull i suksesshëm i mbështetjes amerikane.

Më tej, Presidentja Osmani i ka njoftuar senatorët amerikanë në lidhje me përpjekjen e Kosovës për reforma gjithëpërfshirëse, të cilat synojnë posaçërisht forcimin e sundimit të rendit e ligjit si dhe krijimin e një mjedisi të favorshëm për investime të huaja.

Në këtë takim, Presidentja ka potencuar se diskursi nxitës nga Serbia është burim i destabilizimit në rajon, njësoj sikurse edhe tendencat ruse për shtrirjen e ndikimit negativ në rajon. Ajo theksoi se ky ndikim synon zhbërjen e arritjeve të SHBA-ve, BE-se dhe NATO-s në rajon lidhur me paqen, stabilitetin, demokracinë dhe sundimin e ligjit.

Senatorët falenderuan Kosovën për pranimin e refugjatëve afganë dhe realizimin e misionit të parë paqësor jashtë vendit të ushtarëve të FSK-së përkrahë Ushtrisë Amerikane në Kuvajt, duke rikonfirmuar kështu partneritetin e fuqishëm ndërmjet Kosovës dhe Amerikës dhe kontributin për paqe e siguri në botë.

JEHONA E VEPRËS HEROIKE E ADEM JASHARIT NË DIPLOMACINË BOTËRORE – LIDHJET E FAMILJES JASHARI ME LAHUTËN E MALCISË TË AT GJERGJ FISHTË

November 20, 2021 by s p

Nga Frank Shkreli

Përshëndes organizatorët e këtij tubimi – Kryetarin e Shoqatës Shqiptaro-Amerikane, “Skenderbej”, Zotin Mark Qehaja, me bashkpuntorët e tij të Shoqatës – e cila me krenari mban emërin e Kryetrimit dhe të Përgjithëmonshmit të Kombit shqiptar – Gjergj Kastrioti-Skenderbeu, si dhe Shkollën Shqipe Alba Life – Ambasador i Kombit. U falënderoj përzemërsisht për ftesën. Gjithmonë qofshi faqe bardhë!

I am humbled and so honored to be here with one of the greatest friends of the Albanian nation, His Excellency Ambassador William Walker. I don’t know what would have happened if Ambassador Walker had not gone to Reçak that cold day of January 1999. We need more ambassadors like William Walker — to speak the truth to the world. Ambassador Walker may God give you health and a long life, so that you may continue to be a Witness.

And Mark Gjonaj, our Councilman – how great is this place for our community – the best thing that has ever happened for the Albanian-American community. You have given a voice to this community, like never before. Thank you for your exemplary service to our community. God bless you, and we wish you the best in whatever new endeavor you decide to pursue, my friend!

Të nderuar pjesëmarrës: do preki, shkurtimisht, dy tema: Jehonën që bëri vepra heroike e Adem Jasharit në diplomacinë botërore, perëndimore – dhe frymëzimin e fuqishëm që Familja Jashari si dhe Ushtria Çlirimtare e Kosovës gjetën në veprën Lahuta e Malcisë të At Gjergj Fishtës – një ndikim ideshë dhe ndjenjash të forta që besoj se mund të kenë gjallëruar dhe ngritur aftësinë vepruese të UÇK-së dhe të udhëheqsit moral dhe komandantit legjendar të saj, Adem Jasharit.

Pak kohë më parë më tërhoqën vëmendjen deklaratat e historianit të njohur shqiptar, Profesor Jusuf Buxhovit në një intervistë, me Blendi Fevziun në programin “Opinion”. Ai tha se në takimet me amerikanë — pas “paralajmërimit të Krishtlindjes” i Presidentit Xhorxh Bush në vitin 1992 –sipas tij, u ishte thënë përfaqsuesve të Kosovës, se “deri tani keni bërë rezistencë institucionale, me fjalë tjera deri tani keni bërë “politikë pa luftë dhe kështu do të vazhdoni”, por do vijë koha që “do bëhet luftë, pa politikë”, sipas historianit Buxhovi. Duke folur për librin e tij të fundit, ai shtoi se amerikanët i kishin thënë grupit të intelektualëve kosovarë të asaj kohe se, “Ne do t’i kontrollojmë të dyja”, politikën dhe luftën. Kjo u është thënë shqiptarëve të Kosovës që në vitin 1992, shtoi ai. Sipas Prof. Buxhovit, përveç amerikanëve edhe gjermanët ishin, “vendosmërisht”, të interesuar të stimulonin disa grupe të armatosura, madje i kanë ushtruar e stërvitur ato, tha Buxhovi, duke shtuar se ka qenë vetë pjesëmarrës në ato bisedime. Bazuar në dokumentat që posedon, Prof. Buxhovi tha se, definitivisht, Shtetet e Bashkuara dhe Gjermania kanë qenë të interesuara që t’i stimulojnë disa grupe të armatosura në Kosovë. “Lufta e diplomacisë do të këthehej tani në diplomaci të luftës”, citon ai zyrtarët amerikanë, të kenë thenë në takimet me elitën kosovare të atyre viteve.

UÇK-ja ka qenë e orientuar shumë kah Perendimi dhe larg grupeve terroriste dhe si e tillë, ajo ka qenë e interesuar që të ruhej uniteti i brendshëm kombëtar”, tha në bisedën e tij me gazetarin Blendi Fevziu, historiani Buxhovi dhe njëri prej pjesëmarrësve në takimet e para me zyrtarët amerikanë dhe gjermanë, që në fillim të 1990-ave dhe më vonë.

Dy ngjarje, kanë berë jehonën heroike të veprës së Adem Jasharit për liri e të cilat kanë tërhequr vëmendjen e diplomacisë perendimore dhe medias ndërkombëtare. Ndër të tjera, ishin dy skena krimesh kundër njerëzimit dhe një takim diplomatik me UÇK-ën – para ndërhyrjes së NATO-s — ngjarje këto që ndodhën brenda një viti e që ndryshuan epokën dhe benë këthesën e madhe për Kosovën dhe epër Kombin shqiptar. Masakra e Reçakut, lufta heroike dhe vrasja e Adem Jasharit me familje dhe takimi i Ambasadorit Holbrooke me përfaqsuesin e UÇK-ës, Hajdin Abazi. “Kishte ardhur, pra, koha për luftë, pa politikë”. “Lufta e diplomacisë do të këthehej në diplomaci të luftës”. Ky ishte momenti i jehonës së veprës dhe sakrificës së Adem Jasharit, familjes së tij dhe UÇK-ës.

Historiani Buxhovi tha në intervistën e tij se, UÇK-ja ishte e orientuar ka Perëndimi. Unë nuk di se kush mund të jetë më pro-perendimor se At Gjergj Fishta. Dikush mund të pyes, po ç’kanë të përbashkët Familja Jashari dhe At Gjergj Fishta?

Të dy këta, Adem Jashari dhe Gjergj Fishta – burra dhe shtylla të fisit shqiptar, njani me urti në mendje e tjetri me trimëri në zemër – me të njëjtin mendim e me të njëjtin qëllim. Ka ardhë koha, pra, t’ia këthjellojmë Shqipes kujtesën: Ndoshta pak njerëz e dinë se At Gjergj Fishta, nepërmjet Lahutës së Malcisë, është i lidhur ngusht me familjen Jashari dhe me luftëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. I pari i familjes Jashari — Shaban Jashari — e kishte mësuar përmendësh të gjithë Lahutën e Malcisë të Gjergj Fishtës (pasi ishte e ndaluar në atë kohë) dhe e recitonte në familje dhe në odat e burrave, sipas një burimi të historianës amerikane Anna Di Lellio. (“Sacred Journey to a Nation: The Construction of a Shrine in Postwar Kosovo Anna Di Lellio, Independent Scholar and Stephanie Schwandner-Sievers School of Slavonic and East European Studies, UCL, London”.) Ishte në odën e burrave të familjes Jashari aty ku Ademi i ri ka dëgjuar më së pari recitimet e babait të tij, nga Lahuta e Malcisë e At Gjergj Fishtës.

Fatkeqësisht, për shkak të shtrembërimit të historisë nga historianët nostalgjikë të komunizmit kombëtar dhe ndërkombëtar, nga të dy anët e kufirit shqiptaro-shqiptar, shumë njerëz nuk dinë se i Pari i familjes Jashari, Shaban Jashari – i uritur për mësim e dije, për lexim e shkrim – i mori njohuritë e para në gjuhën shqipe nga mësuesit që kishte dërguar Ernest Koliqi anë e mbanë trojeve shqiptare, përfshir Drenicën. Madje ai shërbeu edhe si mësues për një kohë, megjithse nuk kishte përgatitjet e duhura – por as pajtimin me regjimin e ri komunist të asaj kohe, as miratimin e tyre.

Jam i sigurt se, përveç Familjes së Jasharëve, ka shumë raste të tjera frymëzimi nga vargjet e At Gjergj Fishtës, në radhët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, por dua të përmend vetëm edhe rastin e Heroit kombëtar Agim Ramadani. Bashkëshortja e Heroit legjendar, Zonja Shukrije Ramadani, me një rast ka treguar për dashurinë e bashkshortit të saj për poezitë e Fishtës, duke thënë se para se ishte nisë për në betejën e fundit, Agim Ramadani, sipas saj, kishte marrë me vete kasetën me poezinë e At Gjergj Fishtës, recituar me zërin e Reshat Arbanës. “Deshta me ju lanë një kujtim”, tha ajo. “Agimi, kur u nis për në luftë, nga gjithçka që mori me vete, ishte një kasetë, në të cilën kishte të regjistruara me zërin e Reshat Arbanës, poezitë e Fishtës së Madh. Kur e pyeta pse po e merr, ai më tha: – “Shiqo. Ky është zëri i Atdheut, zëri që na ndihmon, na jep shpresë, na jep fuqi, që të vazhdojmë luftën ashtu siç duem, deri në çlirimin e plotë të Atdheut. Me atë zë (të Fishtës) ai u dha zemër ushtarëve të tij në betejat më të forta që u zhvilluan në luftën çlirimtare të Atdheut tonë”, ka thënë Shukrije Ramadani.

Qendresa dhe sakrifica sublime e familjes së Adem Jasharit i kishte rrënjët thellë në shqiptarizëm të pastër fishtjan, ashtu siç i kishte edhe Ushtria Çlirimtare e Kosovës dhe jo në ndonjë lëvizje majtiste, ose terroriste siç mund të pretendojnë edhe sot disa mendje të humbura. Ishte kjo trashëgimi, sakrificë dhe vendosmëri e një populli dhe e komandantit legjendar, për të siguruar lirinë, njëherë e përgjithmonë. Ishin, pra, sakrifica dhe lufta e Adem Jasharit që, më në fund, bëri jehonën që tingëlloi në veshët e diplomacisë perëndimore për angazhim serioz ushtarak të NATO-s – vepër e cila, përfundimisht bëri që, “Lufta e diplomacisë (së deri atëhershme) të këthehej në diplomaci të luftës”, për çlirimin përfundimtar të Kosovës nga pushtuesi serb.

Shqiptarët sot janë me dy shtete të pavarura, Shqipërinë dhe Kosovën – jemi të mbledhur sot këtu për të festuar Pavarësinë e Kombit – ditëlindjen e komandantit legjendar të Kombit, Adem Jasharit dhe njëherazi kujtojmë edhe 150-vjetorin e lindjes së Poetit kombëtar, At Gjergj Fishtës – sipas të dhënave edhe babait shpirtëror të Familjes Jashari dhe të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Në këtë përvjetor të pavarësisë së Shqipërisë, Adem Jashari dhe At Gjergj Fishta kanë një porosi për shqiptarët – sidomos për klasën politike aktuale në Tiranë dhe në Prishtinë. Komandanti legjendar Adem Jashari, besoj se do të urdhëronte: Mjaft me intrigat dhe me flirtimet me të huajt që nuk ia duan të mirën Kombit shqiptar dhe boll me sjelljet tragji-komike të brendëshme politike, tepër të rrezikshme ndaj interesave kombëtare. Gjergj Fishta do të paralajmëronte për rrezikun e përbrendëshëm! “Shqyptarë! Atdheu nuk mbahet me dokrra e me pallavra, por me fli e me punë”. At Gjergj Fishta

Të gjithë së bashku — shqiptarë nga të gjitha trojet e fisit tonë arbëror – para Altarit të Atdheut në këtë log të kuvendit të “Mbledhur bijt e Shqipërisë përpara këtij Alltari të madh të Atdheut! Faluni! Përunjuni përpara këtij Senotafi të shenjtë! Adhuroni shpirtërat e Deshmorëvet! Dhe lavduroni këtë ditë madhështore! Gëzouni o Shqiptarë të arratisur në çdo anë të botës. Këndoni ju zogjt e bukur e fluturoni në qiellin e Shqipërisë! Lulëzoni ju fusha! Gjëmoni ju male! Buçitni ju lumenj dhe dete të Shqipërisë! Bekonani ju o Deshmorët e shenjtë t’Atdheut. Kurajo, durim dhe shpresë, Ti Shqipëria irredente!” (Ilia Dilo Sheperi).

Ju falënderoj nga zemra dhe ju përshëndes me fjalët e Ilia Dilo-Sheperit!

Gëzuar Pavarësia!

Frank Shkreli

Richard Holbrooke sits with an unidentified member of the Kosovo Liberation Army at KLA headquarters in Junik, southwest of Pristina, during a shuttle diplomatic effort to stop violence in Kosovo on June 24, 1998.

Takimi i Përfaqsuesit të Presidentit të Shteteve të Bashkuara, Z. Bill Clinton, Ambasadori Riçard Holbrooke me Hajdin Abazin, anëtar i UÇK-ës, në kryeqendrën e UÇK-ës në Junik, 24 qershor 1998 – rezultat i jehonës së veprës heroike të Adem Jasharit në korridoret e fuqive të mëdha perëndimore.

A group of men in garment

Description automatically generated with low confidence

A picture containing text

Description automatically generated

Deshmori i Kombit Agim Ramadani për At Gjergj Fishtën: “Ky është zëri i Atdheut, zëri që na ndihmon, na jep shpresë, na jep fuqi, që të vazhdojmë luftën ashtu siç duem, deri në çlirimin e plotë të Atdheut”.

PAOLA RRAPAJ, NJË TALENT SHQIPTAR NË KONSERVATORIN E PRAGËS

November 20, 2021 by s p

Paola Rrapaj, pedagoge e pianos në Pragë, rrëfen për editorin e Diellit të Vatrës Sokol Paja, rrugëtimin e saj artistik, shkollimin në Universitetin e Karlit dhe Konservatorin e Pragës, pjesëmarrjet e saj në koncerte në shtet më kryesore në botë dhe përgatitjet për audicione doktorature në University of North Texas dhe Southern Methodist University në Dallas.

PAOLA RRAPAJ, NJË SHQIPTARE PEDAGOGE E PIANOS NË PRAGË

Fillimisht ju falenderoj për mundësinë për të qenë pjesë e shkrimeve tuaja, veçanërisht kur redaksia e kësaj gazete ndër vite mban emrat e vizionarëve shqiptarë si F. Noli e F. Konica apo A. Frashëri. Aktiviteti im si mësuese e më pas pedagoge e pianos ka nisur rreth 9 vjet më parë. Mësimdhënia është një ndër pasionet e mia prandaj kur ka nisur në fillim ka qenë në mënyrë vullnetare, më pas privatisht atje ku jetoja, vend të cilin e ktheva në studio personale në një farë mënyre, e më vonë mu ofrua puna në një shkollë muzike çeke ku jepja veç bazat e pianos, sëbashku me teori e këndim. Ndjesë nëse po mburrem pakëz tani, për të arritur në shkollat e muzikës shtetërore, lice apo konservator nuk mu desh asnjëherë të kërkoja punë e të aplikoja por puna vinte tek unë dhe kisha mundësi zgjedhje, kjo pasi rrethi i muzikantëve ështe i vogël e për mua, shqiptaren, se ç’thuhej se isha e përgjegjeshme dhe e mire në punën me studentët. Shkollimi im nga Universiteti i Karlit ishte “double master” dhe përveç mësimdhënies në lice artistik , praktikat për mësimdhenie teorike në histori muzike, analizë forme e harmoni nuk kanë munguar. Mendoj se të qenurit mësues, pedagog, edukator nuk është një profesion por një mision. Kemi në dorë formimin e brezave të ardhshëm për ti frymëzuar, ndikuar apo ndryshuar sado pak. Mësimdhënia është dashuri e madhe siç është edhe përgjegjësi e madhe.

PASIONI PËR KËNGËN DHE MUZIKËN KLASIKE

Dëshira për të kënduar ka nisur në fëmijërinë e hershme. Kam në memorie kujtime të çmuara që lidhen me këtë rrugëtim që nga festivalet e fëmijeve në Vlorë ku babai e vëllai im, Maks e Mario Rapaj, kryesisht kompozonin këngët e mia, më pas më kujtohen festivalet e këngëve popullore, apo “Sofra Vlonjate” ku ishte vërtet privilegj ti bashkohesha muzikantëve e këngëtarëve të afirmuar të qytetit në atë moshë. Nuk mund të shmang figurat drejtuese të festivaleve në Vlorë si Vahit Kuçaj, drejtuesi artistik apo prof. Guri Gjeçi që me shumë dashuri e karizëm prezantonte hyrjet e mia në skenë. Më pas kam pas qenë soliste në korin e ashtu quajtur “Zërat e paqes” në kishën katolike të Vlores, aty ku edhe jam pagëzuar e është një ndër vendet shumë të dashura të qytetit tim. Kjo nën drejtimin e këngëtares shumë të dashur jo vetëm për mua por për gjithë shqiptarët, Rovena Ibrahimit. Nga ana tjetër muzika klasike ka qenë dashuri e sfidë më vete. Pasioni për muzikën klasike ka ardhur me kohën. Vështirë një 6-vjeçar të kuptojë mjeshtërinë e Bachut apo Mozartit. Shumë kanë besuar e influencuar tek une këshillat e Prof. Krenar Zanko, prof. Vasil Çuni e prof. Alqi Lepuri (artist i merituar). Pra u deshën vite studimi e leximi e këshillash të vyera e patjetër edhe rrugëtimi im në Pragë që ti jepte botëkuptim e sy më të mprehtë perceptimit tim për muziken klasike. U jam mirënjohëse kujtdo mësuesi , kolegu apo miku që me lojën e tyre, me njohuritë e tyre kanë ndikuar në formimin tim artistik.

STUDIMET NË UNIVERSITETIN E KARLIT DHE KONSERVATORIN E PRAGËS

Edhe pse jetojmë në shekullin e filtrave më lejoni të flas pa filtra. Studimet në Universitetin e Karlit dhe Konservatorin e Pragës kanë qenë të gjata e të mundimshme. Në moshen 18 vjecare, ashtu ëndërrimtare dhe moskokëçarëse vendosa të studioj në Pragë e të mësoj gjuhën çeke e të hyj në audicione në këto shkolla prestigjioze që kanë shënjuar muzikën klasike botërisht. Po studioja aty ku Dvořák e Smetana kanë lindur, aty ku Mozart ka patur premieren e operës “Don Giovanni”,aty ku kanë performuar Liszt, Chopin e Tchaikowsky, aty ku kanë lindur Franz Kafka, Gustav Mahler apo Milan Kundera. Ndryshimet kulturore nuk ishin të pakta por sipas çekëve, çekishtja ime ishte shumë e mirë dhe kjo më bëri të isha më lehtë pjesë e tyre, të kuptoja më mirë kulturën , ndjeshmërinë në poezi por edhe shakatë. Ndoshta duket sikur e egzagjeroj por 10 vjeçari im në Pragë, studimet, eksperiencat e sakrificat që mu deshën të kaloj aty janë aq të shumta sa do të më duhej të shkruaja libër për to. Autori amerikan Alan Levy kur ka jetuar në Pragë ka pas thënë : Mrekullia e jetës sime është, të ngrihem çdo mëngjes në shekullin e 21 në Pragë. Përtej atyre çka përmenda, kështu ndihem edhe unë kur flasim për Pragën.

RRUGËTIMI ARTISTIK DHE PERFORMANCA TË SHKËLQYERA NË ÇEKI, ITALI, SUEDI , SLLOVAKI, AUSTRI , ZVICËR, GJERMANI DHE AMERIKË

U bë 22 vjet që merrem me piano. Konkurset kanë qenë pjesë e rëndëshme e motivimit tim si fëmijë por me kohën kjo u zbeh. Kam marrë çmime të para por edhe inkurajuese kjo nuk është domosdoshmërisht një matës nëse je apo jo i mirë. Muzika është relative dhe gjithmonë do të jetë dikush që do ta sjellë një interpretim ndryshe nga ti. Të jesh autentik në loje, dhe jo perfeksionist për mua ështe më e rëndësishme. Të arrish të gjesh prekjen dhe tingullin tënd është suksesi më i madh. Gjithsesi nga ana pedagogjike dhe roli i mësuesit, konkurset motivojnë dhe zhvillojnë rrugëtimin artistik, ku perballim aftësitë tona dhe frymëzohemi për zhvillim të mëtejshëm.
Kam patur fatin e mirë të luaj në Çeki, Itali, Suedi, Sllovaki, Austri, Zvicër, Gjermani e Amerikë. Deri më tani, eksperienca e Verbier Festival në Zvicër ka qenë ndër më shënjueset për mua nga ana emocionale por absolutisht edhe ajo profesionale. Të isha duke mësuar e përjetuar atë eksperiencë në orkestrën e festivalit nën drejtimin e muzikantëve më të mirë botëror si Valery Gergiev, Gianandrea Noseda, Esa-Pekka Salonen, apo Daniel Barenboim ishte ëndërr më vete.

PËRGATITJE PËR AUDICIONE DOKTORATURE NË UNIVERSITY OF NORTH TEXAS DHE SOUTHERN METHODIST UNIVERSITY NË DALLAS

Momentalisht jam në Amerikë, periudha e covid për muzikantët nuk ka qene e lehtë dhe ky vendim erdhi si dëshirë e të paturit familjen time afër. Momentalisht po përgatitem për audicione doktorature në University of North Texas dhe Southern Methodist University këtu në Dallas, që do të jenë vazhdimësi e studimeve pianistike me degë minore “music business” ose “music production”. Jam ende në proces kështu që planet do të stabilizohen pas disa javëve të tjera.
Pas publikimit në YouTube të këngëve të mia “Mon Amour” dhe “Ti” po shkruaj këngë e po punoj për një duet që dua ta finalizoj nga pranvera, kur të kthehem shkurtimisht në Shqipëri.

ARTI DHE MUZIKA SI AMBASADORË TË KOMBIT SHQIPTAR

Shqipëria jonë, ai vend i bukur e i dielltë mbart shumë muzikalitet, ka nxjerrë shumë talente ndër vite që sot gjenden në skenat botërore e na bejnë krenar, kjo nga muzika pop e deri tek ajo klasike. Më besoni sa krenari kam ndjerë kur si studente e konservatorit shtetëror të Pragës, përpara një provimi oral, pasi morrën vesh nga vija, është përmendur emri i të ndjerit Mustafa Krantja, themeluesit të shkollës se dirizhimit në Shqipëri, dhe ish student i konservatorit të Pragës në vitet e komunizmit shqiptar, e bashkë me të në Pragë kanë studiuar e lënë gjurmët e tyre muzikantë e artistë të tjerë shqiptarë si Simon Gjoni, Ferdinand Deda, Kristaq Antoniu, Kadri Roshi, Pirro Milkani, por edhe Marie Kraja e cila edhe pse studionte në Graz të Austrisë, performonte shpesh në Pragë.

NJË MESAZH I FORTË PËR ARTISTËT E RINJ

Mesazhi im për artistët e rinj është të mos heqin dorë edhe kur ndihen të pafuqishëm për ta vazhduar këtë rrugëtim. Të bërit art e muzikë nuk kërkon vetëm inteligjencë, koordinim, vullnet e shumë aftësi që jo domosdoshmërisht lidhen me njëra tjetrën por kërkon gjithë energjinë e brendshme, pra ndonjëherë nuk është vetëm lodhje mendore por edhe emocionale. Kjo rrugë është e gjatë dhe ka uljet e ngritjet e saja por kurrë nuk duhet të dorëzoheni kur gjërat vështirësohen. Artistët e rinj apo edhe femijet e vegjel që i kanë hyrë botës së artit duhet ta dinë që kjo rrugë s’është aspak e lehtë, dhe jo, me kalimin e kohës nuk vjen duke u lehtesuar dhe ky fakt duhet pranuar ama shpërblimi shpirtëror, që të jep çdo lloj arti që bëni ,dëgjoni apo krijoni vet s’ta jep asgjë tjetër. Arti ynë , instrumenti, piktura a poezia, na lejon të shprehim veten e ndjesitë tona në mënyrën më të sinqertë. Arti është një ndër bekimet më të mëdha që na është dhënë ne, humanëve.

NJË MESAZH PATRIOTIK PËR SHQIPTARËT NË DIASPORË

Në çdo cep të botës, nga Europa, nga ndonjë qytezë çeke, nga rrugicat e Venecias e deri në mes të Manhattan, ashtu pa plan ndodh që takon shqiptar kudo e dëshira e shqiptarëve për të punuar e për tu përmirësuar është e pamasë. Vërtet besoj se shqiptarët janë popull me inteligjencë dhe mprehtësi e kur këtë energji dinë ta venë në punë bejnë mrekullira. Nuk kam domosdoshmërisht mesazh por vlerësim e respekt për të gjitha sakrificat qe shqiparët e diaspores kanë kaluar. Ndoshta kjo e vërtetë dhemb por mendoj se s’jam e vetmja. Të jetuarit jashtë, na bën pak të huaj në vendin tonë, sa herë kthehemi çdo gjë ndryshon, shokët e fëmijërisë janë larguar gjithashtu , e me kohën humbim gjyshërit e pjesën tjetër të familjes që kemi lënë pas . Ndonjëherë ndihemi më të huaj në vendin tonë se sa aty ku jetojmë prandaj ndoshta mesazhi im modest do të ishte të mos e harrojmë rrugëtimin tonë, sakrificat, atë nga kemi ardhur dhe sot, mundësinë të barazohemi e punojmë krah njerëzve që vijnë nga vende shumë më të zhvilluara sesa Shqipëria. Mikpritja dhe bujaria e shqiptarëve më bëjnë të mendoj se shqiptarët në vend të zemrës kanë diell e ky diell s’duhet të shuhet kurrë. A mos ndoshta kjo është edhe një ndër arsyet e emrit të gazetës suaj?

PAK MBI MORALIN NË POLITIKË

November 20, 2021 by s p

Nga Valentin Lumaj/Michigan/

Ndërsa demokracia dhe politika në Shqipëri, si një vend me emancipim të vonuar të shoqërisë, po shkel në rrugë të pashkelura, kjo shoqëri dalëngadalë po adopton me shumicëstandartet e vendeve përëndimore dhe aziatikeapo edhe standarte unike, nganjëherë të çuditshme të cilat na habisin neve që jetojmë në diasporën e largët të Amerikës. Unë do të flas vetëm për moralin personal si i lidhur ngushtë me karrierën dhe suksesin në politikë.

Mora shkas për këtë shkrim nga disa defiçenca logjike në debatet politike në televizionet shqiptare, ku nuk ka sesi mos të ngelësh gojëhapur kur dëgjon deklarime në lidhje me moralin në përgjithësi dhe sidomos moralin e jetës martesore të politikanëve të profilit të lartë. Vë re se sa herë dikush guxon të përmend ngjarje apo shkelje të etikës dhe te moralit nga politikanët, shikon një mbrojtje në bllok nga politikanë të tjerë apo edhegazetarë dhe analistëme shpjegime si këto: “ ju lutem, mos ndërhyni në jetën private”, “skemi punë, është privatësia e tjetrit”, “lëreni atë temë, nuk shkon”, “ç’më duhet mua se çfarë bën ajo me jetën e saj”, “mos e ulni nivelin e debatit”, biles në një rast dëgjova edhe këtë: “ç’hall ke ti, të dhimsen vithet e saj”. Por më tepër një gazetar i karrierës pyeste me histeri: “Kush je ti që vendos moralin”?

Çdokush mund të ndërtojë një shtëpi të bukur, por ajo herët apo vonë do të shembet nëse nuk ka njëthemel të fortë.E njëjta gjë ndodh me vlerat njerëzore. Ashtu si themeli i shtëpisë, vlerat themelorepërbëjnë bazën për veprimet, vendimet dhe sjelljet e njerëzve dhe sidomos të politikanëve.

Morali në përgjithësi si një nga vlerat thelbësore te njeriut, është një sistem rregullash specifike të drejtuara dhe të diktuara nga jeta e përditshme në marrdhënie me njerëzit dhe që rregullojnë dëshirën e një personi për të qenë i mirë.Një njeri, i cili nga të qenurit i zakonshëm vendos që të jetë përson publik apo politikan ikarrierës, luksi i privatësisë së jetës së tij/saj perfundon. Nga ai moment, ky person ështëçdo ditë nën vëzhgim nga adhuruesit e sidomos nga kundërshtarët e tij/saj. Dukeqenë nën vëzhgim, Këto vlera pasi shfaqen në jetën e përditshme tëkëtij personi publik, ndjekësit e tij/saj,pak nga pak përvetësojnë vlerat qëky person publik mbart. Pra, ky /kjo person kthehet në një “role model” për të tjerët dhe sidomos për të rinjtë.E parë nga ky kënd i vështrimit, një person publik apo politikan, duhet të jetë shumëi kujdesshëm në raport me vlerat tij/saj dhe sidomos të moralit, sepse në varësi të vlerave të tyre personale ata mud te ndryshojnë dhe ndikojnë në jetën të tjerëvë.

Jeta e politikanëve vjen me shumë shembuj ku ata pasqyrojnë vlerat e tyre themelore.

-Një politikan që vlerëson integritetin, nuk gënjen. Në rast se ka gabuar, bazuar në vlerën e ndershmërisë e pranon atë si gabim dhe kërkon falje.E kundërta ndodh me ata të cilët nuk besojnë në vlerën e integritetit. Ata gabojnë dhe gënjejnë dhe e mbrojnë me fanatizëm gabimin dhe gënjeshtrën e tyre.

-Nje politikan që vlerëson miqësinë dhe mendon se besnikëria ndaj një mikuështë virtyt, i qëndron besnik deri në fund dhe heq dorë nga gjithçka për të ndihmuar atë mik. Ata që nuk besojnë në vlerën e miqësisë dhe të luajalitetit, zakonisht e presin në besë mikun.

-Një politikan që vlerëson suksesin si rezultat imundit dhe i djersës, punon ditën dhenetëve vonë për të arritur këtësukses. Ata që e vlerësojnë suksesin si rezultat i katapultimit, rrugëve të pandershme apo si trashëgim nga të tjerët, edhe kur arrijnë majat e tij, në çdo moment mund ta humbin, shesin apo tjetërsojnë, mbasi nuk janë lodhur per ta arritur. Sidoqofte, derisa të përcaktojnë dhe të kuptojnë se çfarë do të thotë suksesi vërtetë për ta, edhe mund të korrin arritje apo fitore boshe apo të përkohshme.

Një politikan që vlerëson besnikërinë dhe ruajtjen te pastër të jetës martesore dhe beson në shejtërinë e familjes, ka një jetë të gjatë dhe të lumtur martesore familjare dhe politike. Këta edhe nëse kanë momente të moskuptimit, janë të gatshëm të bëjnë gjithçka deri edhe të shkojnë në terapi martesore për ta ruajtur familjen, përpara se të bëjnëdivorc. Ata, që nuk e njohin vlerën e besnikërisë dhe të familjes, e thyejnë kurorën në rastin më të parë që të takojnë një “djalë të gjatë apo bukurosh” apo një vajzë provokuese. Për pasojë, vlera e bashkëshortit/es bie dhe njëkohësisht edhe vlera e familjes dhe çifti shkon drejt divorcit.

Lista e vlerave themelore te njeriut eshtë e gjatë, por një politikan që dëshiron të jetojë një jetë me integritet, veprimet e tij/saj duhet të përputhen me listën e tyre personale të vlerave dhe besimeve. Nëse këta politikanë nuk demonstrojnë atë çfarë besojnë, atëherë konfliktet deri tek skandalet janë te pandashme dhe të pandalshme për të vetmen arësye sepse nuk janë luajalë dhe të sinqertë me veten e tyre.

Pa një bazë morale, “shtëpia” e suksesit të politikanitvjen një kohë qërrënohet dhe ai/ajoe humbet ndjenjën e qëllimit dhe drejtimit. Edhe nëse mund t’ju duket se kanë sukses, prapëseprapë, ndjehen të humbur.

Ndersa një politikan qëka eksploruar këtë listë vlerash dhe besimesh dhe prej tyre ka përvetësuar ato vlera të cilat rezonojnë me të dhe janë në përputhje me atë që bën në jetën e përditshmë, ky politikan lehtësisht mund të them se po qëndron në integritetin e tij.

Nëse politikanët nuk i kuptojnë vlerat themelore që mbartin, mund t’i shkelin ato edhe pa e kuptuar. Vjen nje kohë që këto shkelje mund të çojnë në reagime, fyerje dhe përbuzje nga shoqëria dhe për pasojë ky/kjo politikane do të kalojë ndjenja faji dhe turpidhe prapë nuk e kupton se pse.

Kur bëhet fjalë për vlerat thelbësore, dhe sidomos atë të moralit nuk ka qasje për nje standardtë përgjithshëm. Të gjithë janë të ndryshëmdhe zakonisht ndershmëria, besnikëria, miqësia, integriteti, liria e të tjera si këto vijnë falë formimit dhe edukimit konservator dhe besimit në Zot të politikanit.

Mungesa e moralit ashtu sikurse edhe korrupsioni, jane tundime njerëzore të cilat më së shumti vijnë me pushtetin.Në botën e civilizuar, jo vetëm pregatitja profesionale, të qenurit orator/e, apo fizionomia mjaftojnë për të pasur njëjetë të suksesshme në politikë.Morali personal dhe besnikërisa martesore në shumë raste përcaktojnë edhe fatin e këtij/kësaj individi në politikë. Kur rastet e amoralit zbulohen, ato i kushtojnë jo vetëm familjen por edhe karrierën politike apo të shërbimeve civile. Po jap vetëm pak raste të njohura:

-Kongresmeni nga Nevada, John Ensign dha dorëheqjen nga Senati, përballë akuzave për lidhjen e tij me një ish-punonjës të fushatës.

-Guvernatori i Nju Jorkut Eliot Spitzer dha dorëheqjen mbasi pranoi se ka punësuar prostituta.

Kryebashkiaku i Detroitit Kwame Kilpatrick dha dorëheqjen pas akuzave dhe publikimit të mesazheve seksuale me shefen shtabit të tij.

-Mark Foley nga Florida jep dorëheqjen pas publikimit të mesazheve seksuale dërguar një adoleshenteje.

-Guvernatori i Nju Xhersit, Jim McGreevey, jep dorëheqjen në mes të akuzave për ngacmim seksual.

-Presidenti Bill Clinton shpallet fajtor në Kongres dhe gati i kushtoi karrigen pasi gënjeu per lidhjen jashtëmartesore me një ish-punonjëse të Shtëpisë së Bardhë.

-Governatori i Neë York-ut Andreë Cuomo dha dorëheqjen kohët e fundit pas akuzave për ngacmime seksuale.

-Anëtarja e Parlamentit irlandez,Iris Robinson, u shkarkua nga partia e saj pas zbulimeve se ajo kishte një të dashur 19-vjeçar, ndërsa ishte e martuar.

Në Shqipërinë tonë ndodh e kundërta. Po marr vetëm një shembull rëndom: deputetja Grita Duma u zu publikisht në një mardhënië jashtëmartesore, mbas publikimt të mesazheve seksuale me një koleg të saj, gjë e cila ikushtoi familjen. Në vend të dorëheqjes apo përjashtimit, emërohet nënkryetare e Partisë më të madhe të djathtë dhe konservatore, parti e cila mbart dhe përcjell vlera të kundërta morale me këtë politikane.

Ky është vetëm një rast, sepse në Shqipëri amorali është një standard politik specifik, i paprekshëm, i padiskutueshëm dhe i mbrojtursinga vetë politikanët e së njëjtës tufë po ashtu edhe nga mediat të cilat notojnë në të njëjtin moçal të ndyrë të imoralitetit. Ndërsa atij gazetarit profesionist mjekërthirë që pyet: “Kush je ti qe cakton moralin”, unë i përgjigjem: jam zëri qytetar, njeriu i thjeshtë, që ndryshe nga ti, ia di vlerën moralit.

Valentin Lumaj

Michigan me 20 Nentor 2021