s p – Page 468 – Dielli

Trump propozon një kartë jeshile për të pasurit “Kartën e Artë”

February 26, 2025 by s p

President Trump speaks to reporters as Commerce Secretary Howard Lutnick looks on in the Oval Office on Feb. 25, 2025.

Rafael Floqi

UASHINGTON-Presidenti Trump tha të martën se do të lejonte individët e pasur të paguajnë 5 milionë dollarë për një “kartë ari” që do t’u jepte atyre shtetësi të përhershme amerikane, rezidencë, duke i dhënë fund një programi ekzistues që ofron karta jeshile për njerëzit që investojnë në vend.

“Njerëzit e pasur do të vijnë në vendin tonë duke blerë këtë kartë, ata do të jenë të pasur dhe do të jenë të suksesshëm, dhe do të shpenzojnë shumë para dhe do të paguajnë shumë taksa dhe do të punësojnë shumë njerëz”, tha Trump në Zyrën Ovale. “Ne mendojmë se do të jetë jashtëzakonisht i suksesshëm.”

Trump tha se programi i ri, të cilin ai shpreson të hapet në javët e ardhshme, do të sigurojë përfundimisht një rrugë drejt shtetësisë së plotë. Kompanitë si Apple mund të paguajnë 5 milionë dollarë për të marrë miratimin që punëtorët me aftësi të larta të banojnë në SHBA, tha Trump.

Presidenti vlerësoi se SHBA. mund të shesë një milion ose më shumë “karta të arta”.

Sistemi i ri i “kartës së artë” do të zëvendësonte programin EB-5, i cili u lançua në vitet 1990 për të kanalizuar investimet e huaja në zona të margjinalizuara ekonomikisht dhe për të krijuar vende pune lokale. Ajo ofron karta jeshile për njerëzit që investojnë të paktën 900,000 dollarë ose 1.8 milion dollarë – në varësi të zonës – në SHBA të kualifikuar. me projekte dhe tregojnë se kanë krijuar të paktën 10 vende pune. Kartonë jeshile marrin edhe bashkëshortët e investitorëve dhe fëmijët e tyre nën 21 vjeç. Programi është rrënuar nga rastet e mashtrimit, megjithëse gëzon gjithashtu mbështetje të fortë dypartiake nga shtete, si Nju Jorku, që kanë përfituar nga programi.

Sipas EB-5, çdo vend merr jo më shumë se 7% të kuotës vjetore të programit prej 10,000 vizash, gjë që krijon diferenca të gjata për vendet me numër të madh aplikantësh, veçanërisht Kinën. Kongresi e riautorizoi programin për pesë vjet në 2022, duke shtrënguar kriteret për programin.

Sekretari i Shëndetësisë dhe Shërbimeve Njerëzore Robert F. Kennedy Jr., majtas, dhe sekretari i tregtisë, Howard Lutnick, iu bashkuan Presidentit Trump në Zyrën Ovale të martën.

Sekretari i Tregtisë, Howard Lutnick, i cili iu bashkua Trump në Zyrën Ovale të martën, kritikoi programin EB-5, duke vënë në dukje rastet e kaluara të mashtrimit. Lutnick tha se njerëzit që aplikojnë për “kartën e artë” do të verifikohen. “Ne do të sigurohemi që ata të jenë qytetarë të mrekullueshëm të klasit botëror,” tha Lutnick, duke shtuar se administrata do të përdorë të ardhurat nga programi për të reduktuar deficitin.

I pyetur nëse një oligark rus do të kishte të drejtë për “kartën e artë”, Trump tha “ndoshta”.

“Unë njoh disa oligarkë rusë që janë njerëz shumë të mirë,” tha ai. Me Lutnick duke qeshur pranë tij, Trump shtoi: “Por ata nuk janë aq të pasur sa kanë qenë”.

Nuk është e qartë se si administrata mund të përfundojë ligjërisht ose të ndryshojë në mënyrë të konsiderueshme një program ekzistues të kartës së gjelbër pa përfshirjen e Kongresit. Shtëpia e Bardhë nuk dha detaje të tjera.

Kushner Cos., kompania e pasurive të paluajtshme e drejtuar nga familja e dhëndrit të Trump, Jared Kushner, u përball me një shqyrtim të hollësishëm gjatë mandatit të parë të presidentit për përdorimin e programit EB-5.

Kompania mori një fletëthirrje në maj 2017 nga Komisioni i Letrave me Vlerë dhe Shkëmbim, duke kërkuar informacion në lidhje me përdorimin e programit, raportoi në atë kohë The Wall Street Journal. Ajo mori gjithashtu një thirrje të veçantë nga prokurorët federalë të Nju Jorkut duke kërkuar informacion në lidhje me projektet e zhvillimit të financuara pjesërisht nga programi EB-5.

Dëshmi e terrorit komunist kundër shqiptarëve

February 26, 2025 by s p

Trajtimi i raportëve shoqërore në vendet e ish kampit socialist është bërë objekt hulumtimi nga studiues të profileve të ndryshme profesionale, ku në këtë aspekt përjashtim nuk bën as ish shteti jugosllav, ku shqiptarët ishin me “status të veçantë” sepse vazhdimisht janë trajtuar si element antishtetëror, duke u cilësuar me epitete të ndryshme. Për ne rëndësi të veçantë ka periudha 1981-1991, sepse në praktikë ishin disa platforma shtetërore antishqiptare me pasoja të mëdha për shqiptarët në atë kohë e deri në ditët tona

Nail Draga

Vetëm pas dështimit të ideologjisë komuniste e rendit shoqëror socialist në hapësirën etnogjeografike shqiptare autorë të ndryshëm opinionit i janë paraqitur me artikuj, studime e botime të veçanta ku si objekt i hulumtimit kanë pozitën dhe statusin e shqiptarëve në ish shtetin jugosllav, duke dëshmuar sfidat e mbijetesës së shqiptarëve.

Nëse analizohen të dhënat nga përfundimi i Luftës së Dytë Botërore e më pas deri me shkatërrimin e shtetit jugosllav(1991), del qartë se kemi pasur periudha të ndryshme të cilat dëshmojnë në mënyrë transparente një konstatim të tillë. Në lidhje me këtë çështje trajtim të veçantë meriton dekada e fundit (1981-1991) e shtetit jugosllav sepse politika shtetërore ishte me orientim antishqiptarë, që u dëshmu me eliminimin e autonomisë së Kosovës në vitin 1989. Pothuaj në mënyrë identike kanë vepruar edhe pushteti në Maqedoni e Mal të Zi, sepse shqiptarët trajtoheshin si element antishtetëror, andaj nuk janë zgjedhur mjete për të luftuar identitetin e tyre kombëtar.

Në lidhje me këtë çështje kohë më parë opinionit i është paraqitur Qerim Lita me librin “TERRORI KOMUNIST(1981-1991)”, botuar nga Konica, Shkup, 2023, duke ofruar të dhëna të dokumentuara arkivore, të cilat dëshmojnë raportet shoqërore diskriminuese e hegjemoniste kundër shqiptarëve.

Përmbledhje e punimeve studimore

Në parathënie autori njofton se libri “Terrori komunsit(1981-1991)” është përmbledhje e punimeve studimore kushtuar problemit të Kosovës në përgjithësi, e ati shqiptar nën pushtimin jugosllav në veçanti, në harkun kohor 1981-1991. Kemi të bëjmë me periudhën kohore e cila ka të bëjë me vitin 1981 kur në mars-prill të këtij viti në Kosovë shpërthyen demonstratat studentore, me kërkesën “Kosova Republikë”, të cilat janë marrë si shkas nga ana e udhëheqjes së atëhershme jugosllave, që të vendosen masat e jashtëzakonshme.

Nga një situatë e tillë me 2-3 prill 1981 në Kosovë u stacionuan njësi të shumta speciale policore, nga të gjitha republikat e atëhershme dhe KSA e Vojvodinës, si dhe njësitë e armatës jugosllave, të cilat zbatuan terror të paparë kundër demonstruesve shqiptarë, shumica dërmuese e të cilëve ishin studentë dhe nxënës të shkollave të mesme.

Burgosje dhe vrasje te shqiptarëve

Burimet e proveniencës policore e gjyqësore jugosllave, bëjnë me dije se brenda harkut kohor, mars 1981-dhjetor 1982, nga ana e organëve gjyqësore të Kosovës, ishin dënuar me burg gjthsej 2200 shqiptarë, prej tyre 1600 për vepër kundërvajtje, ndërsa 600 të tjerë për vepër penale. Ndërsa në vitet vijuese kanë vazhduar burgosjet e denimet e mijëra shqiptarëve, vetëm se kanë kërkuar barazi ekonomike e politike me republikat tjera ku moto kryesore ishte kërkesa “Kosova Republikë”!

Por, dhuna dhe terrori komunist jugosllavë nga viti 1981 u shtri edhe në radhët e armatës jugosllave, ku sipas të dhënave brenda harkut kohor 1981-1993, janë vra në mënyrë mizore gjithsej 154 ushtarë shqiptarë, prej tyre 65 deri në vitin 1990 dhe 59 nga viti 1991-1993, kur përfundimisht u shpërbe federata jugosllave.

Fushata antishqiptare edhe jashtë Kosovës

Lufta e ashpër kundër shqiptarëve nga pushteti jugosllav në Kosovë në vitin 1981, u përhap edhe në viset shqiptare në Maqedoni, Luginë të Preshevës dhe Mal të Zi. Një veprim i tillë nuk ishte rastesi, sepse në këto mjedise testohej opinioni se si duhej vepruar tutje në Kosovë me masa represive nga ana e pushtetit. Dhe një veprim i tillë bëhëj në emër të “vëllazërim-bashkimit”, “ bashkëjetesës në Kosovë” si dhe luftimit të “nacionalizmit, irredentizmit dhe separatizmit shqiptar”, organet e sigurimit, qofshin ato federative, republikane e krahinore, ndërmoren një sërë masash represive kundër shqiptarëve.

Politikë raciste kundër shqiptarëve

Në kuadër të kësaj lufte, në Maqedoni, u arrestuan dhe u përjashtuan nga puna shumë mësimdhënës, studentë dhe intelektualë shqiptarë. Përveç kësaj në këtë republikë, u ndërmoren edhe një sërë masash tjera represive qe më të drejtë ishin raciste si: ndryshimi i toponimeve të vendbanimeve; ndalimi me ligj i emrave burimor shqiptar, rrenimi i mureve të oborreve dhe i lagjëve të tëra shqiptare, dërgimi i vajzave shqiptare në stërvitje ushtarake, ndryshimi i planprogrameve mësimore të shkollave fillore dhe të mesme me mësim në gjuhën shqipe; diferencimi ideopolitik i mësimdhënësve shqiptarë; tërheqja nga përdorimi i disa teksteve mësimore shkollore; heqja e gjuhës shqipe në vulën e Shkollën Fillore”Liria” në Shkup; heqja nga përdorimi i numrit të madh të librave të autorëve shqiptarë, heqja e këngëve shqipe nga Radio Shkupi; mbyllja thuajse e të gjitha shoqërive kulturore artistike dhe sportive shqiptare etj.

Fushata antishqiptare edhe në Mal të Zi

Në mënyrë identike është vepruar edhe në viset shqiptare në Mal të Zi, sepse edhe këtu u larguan nga procesi mësimor disa mësidhënës, ndërsa disa të tjerë me masën parapërjashtim. U larguan nga përdorimi tekstet shkollore të botuara në Prishtinë për shkollën fillore dhe të mesme; u ndalua përdorimi i flamurit kombëtar shqiptar. Po ashtu individë të ndryshëm janë marrë në biseda informative në polici; janë burgosur disa individë në sajë të montimeve të procese politike, ku pushteti deklarohej se është duke luftuar gjoja “nacionalizmin shqiptar”, që dëshmohet nga shtypi i kohës

Një veprim i tillë i pushtetit nuk ishte rastësi por pjesë e platformave të ndryshme partiake e qeveritare, që u dëshmu me konceptin shovinist kundër shqiptarëve deri në vitin 1990 kur përfundoi në praktikë ideologjia komuniste, e me te edhe ish shteti jugosllav.

Përfundim

Libri është i mirëseardhur për të gjithë ata qe dëshirojnë te njoftohen me terrorin komunist kundër shqiptarëve në ish Jugosllavi, në dekaden e fundit të egzistimit të ideologjisë komuniste e cila epoken e saj e përmbylli në mënyrë të turpshme me shkatërrimin e shtetit me emrin Jugosllavi.

Përveç atyre që e kanë përjetuar këtë periudhë kohore lexuesi i thjeshtë e ka të vështirë të kuptoj demagogjinë e pushtetit komunist të kohës të cilët në emër të ideologjisë dhe të parullës së “vëllazërim-bashkimit” kinse në mbrojtje të shtetit jugosllav në praktikë ishte platforma shtetërore duke iu mohuar shqiptarëve në Maqedoni të drejtat elementare kombëtare nga del se në praktikë ishte politika raciste kundër shqiptarëve me pasoja në atë kohë e deri në ditët tona, ku të dhënat e ofruara në këtë botim e dëshmojnë në mënyrë transparente një konstatim të tillë.

Qerim Lita, TERRORI KOMUNIST(1981-1991), Konica, Shkup, 2023

(Shkurt 2025)

THE ILLUSTRATED LONDON NEWS (1934) / FOTOGRAFITË EKSKLUZIVE TË NJË KOLONIE PELIKANËSH NË SHQIPËRI, REALIZUAR NGA NATYRALISTI I NJOHUR AUSTRIAK, HUGO ADOLF BERNATZIK

February 26, 2025 by s p

Burimi : The Illustrated London News, 24 mars 1934, faqe n°442 – 443 / Fotografi të © Hugo Adolf Bernatzik.

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 26 Shkurt 2025

“The Illustrated London News” ka botuar, me 24 mars 1934, në faqet n°442 – 443”, fotografitë ekskluzive të një kolonie pelikanësh në Shqipëri, realizuar asokohe nga natyralisti i njohur austriak, Hugo Adolf Bernatzik, të cilat, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, i ka sjellë për publikun shqiptar :

Zogj pothuajse në zhdukje në Evropë : një koloni pelikanësh në Shqipëri

Të dhëna të reja të fluturimit, të zakoneve të ndërtimit të foleve dhe mënyrës së tyre të ushqyerit të të vegjëlve.

Fotografi të © Dr. Hugo A. Bernatzik, Vjenë

Në një shkresë përshkruese bashkangjitur me këto fotografi interesante, lexojmë :

“Natyralisti i njohur austriak, doktor Hugo Adolf Bernatzik, ka arritur të hetojë në vështirësi të mëdha, në malësitë shqiptare, pjellat e fundit evropiane të mbijetuara të atij shpendi gjigant, pelikanit. Këta zogj, më të shquarit nga të gjithë, kanë ngjallur interes për mijëra vjet dhe janë objekt legjendash dhe mitesh. Ata janë me përmasa të mëdha, me gjerësinë e krahëve të tyre që arrin deri në 4 metra tek një zog të rritur; dhe me sqepat e tyre të fuqishëm dhe grykën madhështore, ata të kujtojnë krijesat parahistorike. Legjenda e pelikanit që çan gjoksin për t’i dhënë gjakun e zemrës të vegjëlve të tij dhe që u bë kështu simboli i dashurisë amtare, është megjithatë vetëm një histori prekëse. Metoda e tyre aktuale për të ushqyer të vegjlit e tyre nuk është më pak patetike kur mendojmë se, pavarësisht nga ky shqetësim prindëror për fëmijët e tyre, ata mezi po i rezistojnë fushatës së shkatërrimit që po bëhet kundër tyre. Tani pelikani është pothuajse i harruar dhe zogjtë pothuajse kanë ngordhur në Evropë, si krijesa që nuk ‘i përshtaten’ epokës sonë të zymtë dhe materiale. Fatmirësisht, vitet e fundit është zbuluar të vjedhësh natyrën është një aktivitet steril dhe i padobishëm. Vëzhguesi ka zënë vendin e gjahtarit. Ai nuk shkon më të mbajë një armë për të vrarë krijesa të rralla në mënyrë që t’u tregojë pasardhësve të tij se si dukeshin ato me anë të një karikature të ballacamosur. Aparati fotografik ka zënë vendin e armës dhe tani na zbulon historinë misterioze të jetës së kafshëve të fundit “përrallore”.”

Mund të kujtojmë se në numrin tonë të 15 prillit 1933, ne botuam disa fotografi po aq të mrekullueshme nga Dr. Bernatzik që ilustrojnë zbulimin e tij, jo shumë larg Vjenës, të një kolonie të shumimit (riprodhimit) të spoonbills-ëve, zogj që atëherë besohej se ishin zhdukur në Evropën Qendrore.

Roje dhe i kujdesshëm ndaj shushurimës më të vogël që dëgjohet aty pranë : një pelikan i vjetër pranë folesë dhe shikon në drejtim të një zhurme, por nuk mund të shohë asgjë. — Burimi : The Illustrated London News, 24 mars 1934, faqe n°442 – 443 / Fotografi e © Hugo Adolf Bernatzik.

Një nënë pelikane ushqen të vegjlit e saj : xhepi i madh i ngjitur në pjesën e poshtme të sqepit shtyhet nga koka e të voglit brenda, pothuajse duke shpuar zverkun e qafës së të voglit me sqepin e saj. — Burimi : The Illustrated London News, 24 mars 1934, faqe n°442 – 443 / Fotografi e © Hugo Adolf Bernatzik.

Shfaqja e shtrirjes së madhe të krahëve të pelikanit gjatë fluturimit dhe mënyra e uljes : mbërritjet në një vend shumimi (riprodhimi), me fole aq afër njëra-tjetrës sa të rinjtë luajnë me fqinjët e tyre. — Burimi : The Illustrated London News, 24 mars 1934, faqe n°442 – 443 / Fotografi e © Hugo Adolf Bernatzik.

“Streha e fshehtë” e fotografit : një strukturë me kallamishte e ndërtuar mbi një varkë të palosshme me një vrimë të vogël për vëzhgim – një objekt me të cilin zogjtë duhet të mësohen përpara se ai të mund të qëndrojë në të. — Burimi : The Illustrated London News, 24 mars 1934, faqe n°442 – 443 / Fotografi e © Hugo Adolf Bernatzik.

Si një nënë pelikane ushqen të vegjlit e saj – një proces që supozohet se nuk është fotografuar kurrë më pare : koka e zogut të ri shtyhet në grykën e fytit të prindit për të marrë ushqimin që përmban. — Burimi : The Illustrated London News, 24 mars 1934, faqe n°442 – 443 / Fotografi e © Hugo Adolf Bernatzik.

Pelikanët janë zogj shumë paqësorë, por nëse një i huaj afrohet shumë, ai mund të marrë një shtytje me sqepin për t’i mësuar sjelljet më të mira : një shqetësim i lehtë në koloni. — Burimi : The Illustrated London News, 24 mars 1934, faqe n°442 – 443 / Fotografi e © Hugo Adolf Bernatzik.

Një fole tipike pelikani, e ndërtuar me kallamishte të vjetra, që përmban një vezë dhe një “fëmijë” një ditor tashmë i aftë për të pare : (në të majtë) një vezë që është rrokullisur nga foleja, por që zogjtë e vjetër nuk përpiqen kurrë ta kthejnë. — Burimi : The Illustrated London News, 24 mars 1934, faqe n°442 – 443 / Fotografi e © Hugo Adolf Bernatzik.

Në një fluturim fillestar, pelikanët nuk e tërheqin (siç thuhet ndonjëherë) qafën mbrapa dhe e mbështesin kokën mbi shpatulla, por e shtyjnë atë dhe trupin përpara dhe, me mbylljen e pendëve të krahëve, ngrihen pa mundim. — Burimi : The Illustrated London News, 24 mars 1934, faqe n°442 – 443 / Fotografi e © Hugo Adolf Bernatzik.

Një familje e uritur dhe në pritje : pelikanë të rinj gjysmë të rritur që presin kthimin e prindërve me ushqim – i riu më i vjetër shikon lart në ajër ku nëna po fluturon sipër. — Burimi : The Illustrated London News, 24 mars 1934, faqe n°442 – 443 / Fotografi e © Hugo Adolf Bernatzik.

Një pamje më e qartë e metodës së nënës pelikane për të ushqyer fëmijët e saj : një zog i ri kërkon ushqim brenda të grykës së fytit së prindit, me fytin e tij që përpëlitet si një gjarpër në sqepin e tij të poshtëm të gjerë. — Burimi : The Illustrated London News, 24 mars 1934, faqe n°442 – 443 / Fotografi e © Hugo Adolf Bernatzik.

Nxënësit e Shkollës Shqipe “Children of the Eagle” shpalosin krenarinë shqiptare në Ditën Ndërkombëtare të Gjuhës Amtare

February 26, 2025 by s p

Drita Gjongecaj

New York, 23 shkurt, 2025/

Dita Ndërkombëtare e Gjuhës Amtare është kthyer në një ditë manifestimi të gjuhës sonë të bukur për Shkollën Shqipe “Children of the Eagle” në zemër të Nju Jorkut. Mësues, nxënës, prindër dhe miq të kësaj shkolle prej vitesh mblidhen së bashku në njě festë ku krenaria e identitetit shfaqet fuqishëm nëpërmjet këngës, recitimeve, e valleve shqiptare interpretuar nga vetë nxënësit e saj.

Lindur e rritur larg trojeve të origjinës dhe në një mjedis ku mbizotërojnë gjuhë të tjera, mësimi i shqipes nuk është i lehtë për ta. Por sot, duke dëgjuar zërat e tyre kuptojmë se ata e mbajnë këtë gjuhë të gjallë. Prandaj, kjo nuk është vetëm një festë për ta, por edhe për prindërit dhe mësuesit që punojnë çdo ditë për ta mbajtur shqipen pjesë të identitetit të tyre.

Tre nga kontribuesit e palodhur në misionin e shenjtë të ruajtjes së gjuhës dhe identitetit u vlerësuan me mirënjohje nga z. David Tubiolo, Westchester Board Legislator dhe Organizata e Dy Gjuhëve dhe Kulturave Paralele Shqiptaro Amerikane (AADLC).

-Life Buzhiqi, mësuese dhe bashkëdrejtuese e Shkollës Shqipe “Children of the Eagle” në Yorktown Heights.

-Blerim Gjocaj, Koordinatori i Shkollës Shqipe “Children of the Eagle” në Bronx, njëkohësisht Luftëtar i UÇK.

-Majlinda Tafaj, mbështetëse e vazhdueshme dhe ish mësuese e Shkollës Shqipe “Children of the Eagle” në Bronx.

Duke falenderuar pjesêmarrêsit, znj. Drita Gjongecaj, drejtuese dhe njëkohësisht themeluese e shkollës, theksoi rëndësinë e ruajtjes dhe kultivimit të gjuhës shqipe tek fëmijët dhe të rinjtë jashtë kufijve të atdheut. “Gjuha është thesari ynë i përbashkët dhe lidhja jonë e përjetshme me identitetin, kulturën dhe historinë tonë,” u shpreh ajo.

Në mënyrë simbolike, fëmijët u dhuruan nga një trëndafil mësueseve Mirjana Lukiç, Yllka Gashi, Zeta Gjonbalaj, Merita Gosturani, Life Buzhiqi, Shqipe Shabaj, Drilona Sadikaj, Arlinda Hysenukaj, dhe Myzejene Sadikaj. Janë këto mësuese që punojnë me shumë profesionalizëm, dashuri e përkushtim (disa prej vitesh) që gjuha të mos mbetet vetëm kujtim i së kaluarës, por të jetë një pjesë e fortë e të ardhmes së fëmijëve tanë, pavarësisht se ku ndodhen në botë.

Programi artistik solli një kombinim të mrekullueshëm të këngëve dhe poezive shqipe, të interpretuara me pasion nga nxënësit e të gjitha moshave. Poezitë e recituara nga Fatjon Gjocaj, Fatjona, Joana, Forta, Niko, Anesa, Alfons, Anja, Ina, Janina, Aulona, Roela, Altea, Michelle, Miana, dhe Adam u shoqëruan me duartrokitje inkurajuese nga të gjithë të pranishmit.

Nxënësi Arsi Buzhiqi shoqëroi me daulle kërcimet e bukura të grupit të valleve dhe solisteve Anja Buzhiqi me Vallen Matjane, Anesa Leci dhe Fatjona Gjocaj me Vallen e Rugovës, dhe Joana e Klaudia Koka me Vallen Mirditore.

Ajo që binte në sy ishin gjithashtu veshjet tradicioanale, shumëngjyrëshe e shumë të bukura të krahinave të ndryshme që shtonin krenarinë në fytyrat e nxënësve. Përgatitur nga mësuesja Drilona Sadikaj dhe me një interpretim shumë të bukur, vajzat kërcyen nën tingujt e këngës “Shqipe me Dy Krena”, vallen Pogonishte, etj, si dhe Vallen e Tropojës, përgatitur nga mësuese Majlinda Tafaj. Fjalët domethënëse të këngës “Po Festojnë Shqiponjat” kënduar nga nxënësja Ina Papa me zërin e saj të bukur sollën një emocion tjetër tek të pranishmit.

Grupi muzikor me artistët profesionistë Novi dhe Klodiana Hasani të shoqëruar nga Dritan Papa mbajtën gjallë një atmosferë festive me ritmet magjike të muzikës popullore e deri tek modernet, ritme që u shoqëruan me pasion nga vallëzimet e të pranishëmve në aktivitetin festiv.

Ky event tregoi se gjuha shqipe nuk është thjesht një mjet komunikimi, por një pasuri shpirtërore që mbledh breza dhe forcon ndjenjën e përkatësisë. Në sytë e nxënësve, mësuesve dhe prindërve reflektohej një dritë krenarie, një dritë që premton një të ardhme ku shqipja do të vazhdojë të dëgjohet dhe të ruhet me dashuri dhe përkushtim.

Faleminderit të gjithë fëmijëve që na frymëzojnë me talentin dhe entuziazmin e tyre.

Faleminderit prindërve që i mbështesin në këtë rrugëtim dhe mësuesve që me dashuri e përkushtim e bëjnë këtë mision të mundur.

Një falënderim i veçantë për vendin ku jetojmë, Shtetet e Bashkuara të Amerikës, që na japin mundësinë dhe lirinë për të ruajtur dhe trashëguar gjuhën e identitetin tonë. Është pikërisht kjo liri dhe diversiteti kulturor që na mundëson të organizojmë programe të shkollës shqipe, të festojmë traditat tona dhe t’u mësojmë brezave të rinj krenarinë e të qenit shqiptar. Ky është një shembull i bukur i bashkëjetesës dhe respektit për kulturat e ndryshme, për të cilin jemi mirënjohës.

Gëzuar Ditën Ndërkombëtare të Gjuhës së Nënës!

SHKOLLA SHQIPE “PJETËR BUDI”, GJUHË SHQIPE DHE IDENTITET KOMBËTAR TE SHQIPTARËT NË BRITANINË E MADHE

February 26, 2025 by s p

Pranvera Laçi, themeluesja dhe drejtoresha e shkollës shqipe “Pjetër Budi” në Liverpool, në Britaninë e Madhe, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës “VATRA”, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në Liverpool, në Britaninë e Madhe, nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe, historisë, traditës e kulturës shqiptare dhe aktiviteteve patriotiko- kulturore. Me themeluesen dhe drejtoreshën e shkollës shqipe “Pjetër Budi” Pranvera Laçi bisedoi editori i “Diellit” Sokol Paja.

HISTORIA E SHKOLLËS SHQIPE “PJETËR BUDI” NË LIVERPOOL

Shkolla Shqipe “Pjetër Budi” në Liverpool është një projekt i veçantë dhe i rëndësishem për komunitetin shqiptar. Ajo u themelua me qellimin për t’iu ofruar fëmijëve shqiptarë mundësinë të mësojnë gjuhën, historinë dhe kulturën shqiptare, duke ruajtur kështu identitetin e tyre kombëtar. Hapat e parë për hapjen e shkollës nisën më 1 qershor 2024, me një projekt pilot 6 javor, një date simbolike e zgjedhur për të përkuar me Ditën Ndërkombëtare të Fëmijëve. Kjo ishte një mënyrë për të festuar këtë ditë me fëmijët dhe të drejtën e çdo fëmije për arsim dhe kulturë. Kjo ditë shënoi një moment të rëndësishëm, pasi për herë të parë në Liverpool, fëmijët shqiptarë dhe familjet e tyre patën një hapësirë të dedikuar për të mësuar gjuhen shqipe dhe për t’u lidhur me trashëgimine e tyre. Pas një përgatitjeje intensive dhe një pune të palodhur nga mësuesit, vullnetarët dhe prindërit, shkolla u hap zyrtarisht me 7 shtator 2024. Në hapjen zyrtare të shkollës sonë kishim të pranishem kryetarin e Bashkisë së Liverpulit, Ambasadorin e Shqiperise z.Uran Ferizi dhe zj. Ardjana Gjoni themeluese e shkolles shqipe “Bright Eagles” në Birmingham. Për herë të parë fëmijët tanë u pajisen me librat të dhuruara nga Ambasada e Shqipërisë të cilës i jemi mirënjohës për mbështetjen që ka treguar për komunitetin tonë në Liverpul.

ORGANIZIMI I MËSIMIT SHQIP

Mësimi organizohet çdo të shtunë ora 13:00-15:00, për fëmijët nga mosha 5 deri në 15 vjeç. duke përfshirë lënde si Gjuha shqipe, historia, kultura, valle tradicionale dhe aktivitete kreative me temë kulturore. Një nga aspektet më të rëndësishme të shkollës është festimi i festave kombëtare, të cilat shërbejnë si momente të veçanta për të forcuar ndjenjën e përkatësisë kombëtare dhe për të edukuar fëmijët mbi historinë dhe vlerat e kombit shqiptar. Për herë të parë në Liverpool, shkolla organizoi një festë madhështore për 28-29 Nëntorin, Ditën e Pavarësisë dhe të Çlirimit të Shqipërisë. Ky ishte një moment historik, pasi komuniteti shqiptar u mblodh për herë të parë për të përkujtuar këto ngjarje të rëndësishme me këngë, valle, poezi dhe aktivitete artistike nga fëmijët. Ishte një emocion i veçantë të shihje brezin e ri të angazhuar me historinë dhe kulturën e tyre. Një tjetër moment historik për shkollën ishte organizimi i festës për Pavarësinë e Kosovës. Ishte eventi me i madh i organizuar për herë të parë nga komuniteti shqiptar në Liverpool. Ate ditë u bënë bashkë më shumë se 100 prindër, fëmijë. Na nderuan me pjesëmarrjen kryetari i bashkisë së Liverpulit, Ambasadori i Kosovës, Ambasadori i Shqipërisë, dhe përfaqësuese të organizatave shqiptare në Angli.

SHKOLLA SHQIPE “PJETËR BUDI” DHE AKTIVITETET KOMBËTARE

Shkolla Shqipe “Pjetër Budi” është më shumë se një institucion arsimor; një vend ku fëmijët mësojnë, luajnë dhe ndihen krenarë për origjinën e tyre. Ky projekt ka fituar mbështetjen e madhe të prindërve, të cilët sakrifikojnë çdo të shtunë për të sjellë fëmijët e tyre, disa duke udhëtuar nga larg si Chester dhe North Ëales. Me mbështetjen e komunitetit, synimi është që shkolla të zgjerohet dhe të vazhdojë të rritet, duke sjellë më shumë aktivitete dhe festa që forcojnë lidhjen mes fëmijëve dhe trashëgimisë së tyre shqiptare. Në Shkollën Shqipe “Pjetër Budi”, ne ndjekim një kurrikulë të përshtatur për fëmijët e diasporës, duke u bazuar në modelet e mësimdhënies së gjuhës shqipe si gjuhë e dytë. Konkretisht në bazë të njohurive gjuhësore të fëmijëve ne punojmë me Abetaren dhe paketen e Librave te Gjuha Shqipe dhe Kultura Shqiptare niveli 1 të botuara nga Qendra e Botimeve për Diasporën. Qëllimi kryesor është që fëmijët të zhvillojnë aftësitë bazë në të folur, të lexuar dhe të shkruar në shqip, si dhe të njihen me historinë dhe kulturën shqiptare. Falë profesionalizmit të mësuesve tanë dhe punës së palodhur, ora mësimore planifikohet në përputhje me nivelin gjuhësor të fëmijëve në mënyrë që të jetë e lehtë për t’u ndjekur dhe kuptuar nga ata. Mësimi përfshin ushtrime për shqiptimin dhe fjalorin baze për fëmijët fillestarë, leximi i tekteve të thjeshta dhe përpunimi i tyre për nivelin më të avancuar, shkrimi i fjalëve dhe fjalive të thjeshta për të nxitur komunikimin me shkrim. Dialoge praktike për të ndihmuar fëmijët të përdorin shqipen në jetën e përditshme. Njohja me figurat dhe ngjarjet historike, mësimi i valleve tradicionale etj. Suksesi i shkollës sonë nuk varet vetëm nga mësuesit, por edhe nga angazhimi i prindërve dhe komunitetit. Prindërit janë pjese kyçe e këtij rrugëtimi, dhe ne i inkurajojmë ata që të vazhdojnë të punojnë me femijët e tyre edhe jashtë orëve mësimore.

SHKOLLA SHQIPE “PJETËR BUDI” ËSHTË NJË PROJEKT I NDËRTUAR ME DASHURI DHE PËRKUSHTIM

Shkolla Shqipe “Pjetër Budi” është një projekt i ndërtuar me dashuri dhe përkushtim, por që kërkon mbështetjen e të gjithë komunitetit për të mbijetuar dhe për t’u zhvilluar më tej. Femijët tanë janë e ardhmja jonë dhe ne kemi përgjegjësinë që t’u japim atyre mjetet e duhura për të ruajtur dhe forcuar gjuhën dhe kulturën tonë. Ju ftojmë të bëheni pjesë e kësaj nisme, të kontribuoni me ndihmën tuaj, qoftë përmes pjesëmarrjes, vullnetarizmit apo mbështetjes morale dhe materiale. Së bashku mund të krijojmë një themel të fortë për gjeneratat e ardhshme shqiptare në diasporë!

GJUHA ËSHTË SHTYLLA KRYESORE E IDENTITETIT KOMBËTAR

Gjuha është shtylla kryesore e identitetit kombëtar. Për shqiptarët që jetojnë në diasporë, veçanërisht për komunitetin në Liverpool, ruajtja e gjuhës shqipe është një sfidë e madhe, por edhe një detyrë e rëndësishme për të ruajtur lidhjen me rrënjët tona. Në këtë kontekst, Shkolla Shqipe “Pjetër Budi” luan një rol jetik në edukimin e brezave të rinj dhe në forcimin e ndjenjës së përkatësisë kombëtare. Mësimi i shqipes nuk është vetëm një proces arsimor, por edhe një mënyrë për të mbajtur gjallë historinë, traditat dhe kulturën tonë. Fëmijët që mësojnë shqip jo vetëm që mund të komunikojnë me familjet e tyre në vendlindje, por gjithashtu zhvillojnë një ndjenjë krenarie për origjinën e tyre. Shpesh, fëmijët e lindur jashtë Shaipërisë dhe Kosovës kanë më pak ekspozim ndaj gjuhës amtare dhe rrezikojnë ta humbasin atë. Prandaj, Shkolla Shqipe “Pjeter Budi” ka një mision të qartë: të ndihmojë fëmijët të mësojnë, të flasin dhe të shkruajnë shqip në mënyrë që identiteti i tyre të mos zbehet me kalimin e kohës.

MËSIMI I SHQIPES SHIHET SI NJË PASURI QË NDIHMON NË RUAJTJEN E IDENTITETIT DHE DIVERSITETIT GJUHËSOR

Në një qytet multikulturor si Liverpool, mësimi i shqipes shihet si një pasuri që ndihmon në ruajtjen e identitetit dhe diversitetit gjuhësor. Shoqëria angleze është përgjithësisht e hapur ndaj shkollave komunitare, duke i parë ato si një mundësi për fëmijët që të rriten me dy gjuhë dhe të njohin trashëgiminë e tyre. Në këtë rrugëtim kemi patur mbështetje nga kryetari i bashkisë së Liverpulit si edhe nga Ambasada e Shqipërisë dhe e Kosovës duke marrë pjesë në eventet që kemi organizuar duke filluar me hapjen zyrtare të shkollës dhe me rastin e Pavarësisë së Kosovës ku mbajtëm një koncert festiv, si dhe na kanë dhuruar librat kaq të nevojshëm për mbarëvajtjen e orës mësimore dhe ju jemi mirënjohës për këtë. Në koncertin festiv që organizuam për Pavarësinë e Kosovës, kemi pasur kënaqësinë të mirëpresim edhe autoren e librave dy-gjuhësh për fëmijë znj. Merita Isufi, e cila ka kontribuar në mënyrë domethënëse në promovimin e leximit dhe ruajtjen e gjuhës shqipe. Me këtë rast, ajo dhuroi për shkollën tonë dy librat e saj dygjuhësh, “Dea fillon shkollen” dhe “ Eja Dea” duke pasuruar bibliotekën tonë dhe duke ofruar një mundësi të shkëlqyer për nxënësit që të mësojnë shqipen përmes leximit. Ky gjest jo vetëm që ndihmon fëmijët të zhvillojnë aftësitë gjuhësore, por edhe forcon lidhjen e tyre me kulturën dhe identitetin shqiptar.

MIRËNJOHJE PËR MBËSHTETËSIT

Gjithashtu, kemi pasur mbështetjen e zj. Ardjana Gjoni, themeluese e shkollës shqipe “Bright Eagles” në Birmingham, e cila që nga dita e parë ka vënë në dispozicion përvojën dhe ekspertizën e saj për të kontribuar në zhvillimin e shkollës sonë. Zj Gjoni ka qenë e pranishme në të gjitha aktivitetet tona, duke demonstruar një mbështetje të pakushtëzuar dhe një angazhim të vazhdueshëm në promovimin dhe ruajtjen e gjuhës dhe kulturës shqiptare në diasporë. Bashkëpunimi mes shkollave shqipe jashtë atdheut luan një rol kyç në forcimin e lidhjeve mes komuniteteve dhe shkëmbimin e praktikave më të mira në mësimdhënie. Kjo ndihmon jo vetëm në përmirësimin e cilësisë së edukimit, por edhe në ruajtjen dhe transmetimin e trashëgimisë sonë kulturore te brezat e rinj, duke forcuar identitetin kombëtar dhe ndjenjën e përkatësisë ndaj rrënjëve tona.

SHKOLLA SHQIPE “PJETËR BUDI” DHE NEVOJA PËR MBËSHTETJE NGA KOMUNITETI

Shkolla Shqipe “Pjetër Budi” u themelua si një iniciative personale, e financuar fillimisht nga shpenzimet e familjes sime. Sot, shkolla mbahet falë kontributit të prindërve, të cilët paguajnë një tarifë modeste për të mbuluar shpenzimet bazë. Një thirrje për bashkëpunim për të siguruar vazhdimësinë e shkollës dhe për ta forcuar atë, nevojitet një angazhim më i madh nga komuniteti shqiptar. Mësimi i shqipes është një përgjegjësi e përbashkët, dhe çdo ndihmë, qoftë financiare apo logjistike, do të ndihmonte në rritjen dhe zgjerimin e kësaj shkolle. Ruajtja e gjuhës është ruajtja e identitetit! Le të punojmë së bashku për të mbajtur shqipen gjallë për brezat e ardhshëm! Mësimi në shkollën Shqipe “Pjetër Budi” zhvillohet në mënyrë efektive falë dy mësueseve tona profesioniste, Pranvera Laçi dhe Shkurte Xhafa të kualifikuara dhe me përvojë, të cilat përdorin metoda bashkëkohore për të ndihmuar fëmijët të mësojnë shqip. Teknologjia luan një rol te rëndësishem në këtë proces, monitorët ndihmojnë në përvetësimin e gjuhës në mënyre interaktive dhe tërheqëse. Video, këngë dhe lojëra gjuhësore bëjnë që fëmijët të mësojnë shqip në një mjedis argëtues dhe të natyrshëm. Një kontribut të madh për shkollën tonë kanë dhënë edhe vullnetaret e përkushtuara Edlira Bunga dhe Arjola Fera të cilat japin ndihmën e tyre çdo javë gjatë orës së mësimit si dhe me Organizimin e eventeve.

PUNA E SHKËLQYER ME FËMIJËT SHQIPTARË

Megjithatë, fëmijët e lindur në diasporë përballen me sfida të ndryshme, si dominimi i anglishtes, përzierja e gjuhëve dhe mungesa e praktikës në shtëpi. Për këtë arsye, angazhimi i prindërve është thelbësor për të forcuar gjuhën shqipe dhe për ta ruajtur atë për brezat e ardhshëm. Për të përforcuar më tej këtë synim ne po krijojmë një mini-bibliotekë me libra kryesisht dy gjuhësh ku fëmijët mund ti lexojnë në shtëpi me ndihmën e prindërve. Aktivitetet kulturore, festimet e datave historike dhe këngët e vallet tradicionale i ndihmojnë ata të lidhen më shumë me vendin e tyre të origjinës. Përfshirja në këto aktivitete ka bërë që shumë fëmijë të tregojnë më shumë interes për gjuhën dhe kulturën shiptare, duke e përdorur shqipen me shpesh edhe jashtë shkollës. Ky proces jo vetëm që ndihmon në ruajjen e identitetit kombëtar, por edhe forcon lidhjen e brezave të rinj me atdheun e tyre.

KUSH ËSHTË THEMELUESJA E SHKOLLES SHQIPE “PJETER BUDI” PRANVERA LAÇI?

Themeluesja e shkolles shqipe “Pjeter Budi” në Liverpool. Kam mbaruar studimet e larta për mësuesi në degën Biologji – Kimi në Shqipëri si dhe kam punuar si mësuese prej disa vitesh në arsimin 9-vjeçar dhe të mesëm. Prej 13 vitesh jetoj në Liverpool, një qytet që më ka dhënë mundësinë të zhvillohem profesionalisht dhe të ndjekë pasionet e mia. Gjatë kësaj kohe, kam përmiresuar gjuhën angleze në Liverpool në International Language Academy (LILA) dhe kam kryer kualifikime të ndryshme, përfshirë “Ndihmës Mësuese Niveli 3” në kolegjin Stonebridge. Ndërkohë që rrisja fëmijët, investova në zhvillimin tim profesional përmes trajnimeve dhe seminareve të ndryshme dhe punës vullnetare në disa shkolla të Liverpool. Pasioni im për objektet antike dhe vintage u shndërrua nga një hobi në një profesion me kohë të plotë. Sot, menaxhoj një biznes të dedikuar për mobilie dhe objekte me histori, duke sjellë në jetë copëza të së shkuarës me një prekje unike dhe autentike. Për mua, çdo objekt ka një histori për të treguar, dhe më pëlqen të ndihmoj njerëzit të gjejnë pjesën e duhur që pasuron hapësirat e tyre.