s p – Page 727 – Dielli

Together…

September 30, 2024 by s p

Fotini Kokeri Allteni/

I’m honored to be here with the Albanian Fighting Cancer organization, our dedicated board members, volunteers, and the remarkable President Roberta Panariti, as we celebrate five years of impactful work.

Together, we’ve made a significant difference by emphasizing the importance of cancer awareness. We’ve built a supportive community that helps navigate the complexities of cancer diagnoses, treatment options, and the cultural stigma surrounding this disease.

Personally, I was introduced to the Albanian Fighting Cancer organization through a birthday fundraiser organized by Dr. Briselda Xhelaj on her Facebook page.

I encourage you all to support us in any way you can—whether through donations in memory of loved ones or workplace pledges. Every contribution, big or small, is vital.

Tonight, we remember those we’ve lost to cancer, knowing how precious time is. We fight every day to ensure that cancer does not take away more of our loved ones. This benefit concert, featuring the talented tenor Rame Lahaj and pianist Genc Tukiçi, celebrates life and the moments we cherish. Together, we will continue this important work, striving for a future where cancer can be defeated.

𝗦𝗘𝗠𝗣𝗘𝗥 𝗙𝗜𝗗𝗘𝗟𝗜𝗦

September 30, 2024 by s p

(𝗜𝗻 𝗺𝗲𝗺𝗼𝗿𝗶𝗮𝗺, 𝗖𝗮𝗿𝗮𝘃𝗮𝗴𝗴𝗶𝗼)

𝗗𝗿. 𝗕𝗹𝗲𝗱𝗮𝗿 𝗞𝘂𝗿𝘁𝗶

I lindur në këtë ditë më 29 shtator 1571, Caravaggio theu rregullat e mëparshme të artit dhe flaku tutje idealizmat e figurave, mitizimin e tematikave, kompozimet e stisura, hyjnizimin e modeleve, duke pikturuar atë që kishte përpara syve, atë që shikonte, duke krijuar tablo natyraliste, me skena që shpaloseshin njësoj ashtu siç do dukeshin në jetën e përditshme, nëse ato do dilnin jashtë pikturës. Me markën e tij individualiste të natyralizmit, ai u rebelua kundër idealizmit të Rilindjes dhe krijoi një nga stilet kryesore të pikturës së stilit barok.

Ai ishte babai i “chiaroscuro,” fjalë italiane që do të thotë dritë-hije. Kjo teknikë përbëhet nga përdorimi i fortë i dritës për të theksuar qartësinë e objekteve apo figurave. “Chiaroscuro” është një imitim i botës sonë pamore: drita dhe hija janë themeltare për perceptimin tonë mbi hapësirën dhe errësira e theksimet na ndihmojnë të përcaktojmë sipërfaqet e të dallojmë vëllimin. Dhe, ndryshe nga Leonardo da Vinci, i cili e përdorte këtë teknikë përmes nënkuptimit të dritës, pra dritës së perceptuar nga mendja e shikuesit, Caravaggio e shpaloste atë haptazi, përmes stilit natyralist, duke shkaktuar tronditje te çdo shikues.

Modelet e tij nuk kishin status të lartë por ishin njerëzit më të përçmuar, të varfër e të paragjykuar të shoqërisë.

Caravaggio vdiq në vitin 1610 teksa kthehej nga Napoli në Romë, i vetëm, në errësirë dhe mjerim. Ai vdiq po aq keq sikurse edhe jetoi. Ai ishte prototipi i “artistit të mallkuar,” por i cili e tronditi botën e artit dhe madje të gjithë botëkuptimin e kohës në të cilën jetoi, duke e vrarë artin, por duke e ringjallur atë përsëri, gjatë tri dekadave të jetës së tij, duke shërbyer kështu si një shpëtimtar për gjendjen statike në të cilën gjendej arti i kohës, duke e rishfaqur atë me një fytyrë të re, plot nuanca teatrale, natyralizëm, dhe dramë njerëzore.

DJALLËZITË E BORATIT DHE NEVOJA PËR NJË PËRGJIGJE SHUMËPLANËSHE TË OPOZITËS

September 30, 2024 by s p

Dr. Erion Dasho/

Nuk kalon ditë, javë e muaj që Borati të mos u japë prova të reja shqiptarëve se kurrë më parë, në 112 vjet pavarësi, nuk kanë patur një qenie kaq të poshtër, dredharake dhe djallëzore në drejtimin e shtetit.

Shembujt më tipikë për sa më lart kanë qënë fushatat elektorale nga viti 2017 e deri në zgjedhjet e ardhshme të 2025-ës. Në katër palë zgjedhje rresht Borati arriti të eklipsojë diskursin politik, të shmangë llogaridhënien, madje të eliminojë edhe ballafaqimin e programeve dhe ideve.

E njëjta gjë po ndodh edhe në nisje të fushatës së 2025-ës. Zvarritja e gjyqit të liderit të opozitës dhe mbajtja e mundshme e tij në prag të zgjedhjeve parlamentare do të jetë me sa duket “dhurata” e ngjashme me vulën e 2023-it. Ndërsa në zgjedhjet e vjetshme, opozita u la pa sigël dhe pa vulë, në 2025-ën do të tentohet lënia e saj pa lider.

Gjyqi i Salianjit provoi katërcipërisht kapjen e drejtësisë. Megjithëse ekipi mbrojtës i Sali Berishës ka arritur tashmë të bindë publikun për stisjen e dosjes “Partizani”, gjasat janë që gjyqi i Berishës dhe Malltezit të përfundojë si gjyqi i Salianjit, ku gjyqtarët janë vetëm firmosës të vendimeve të ardhura “nga lart”.

***

E kam përmendur edhe në një status të para disa javëve. Përballja me Rilindjen në vitin 2025 është përcaktuese jo vetëm për fatet e opozitës, por në radhë të parë për fatet e shqiptarëve.

Nëse opozita synon të marrë pjesë në zgjedhje, kërkohet një ndërmarrje titanike midis tetorit 2024 dhe prillit ose majit 2025. Ndërsa vazhdojnë betejat ligjore në SPAK dhe gjykata, si dhe mosbindja civile në Parlament ose rrugë, nuk duhet harruar se Borati dhe rilindja kanë nisur tashmë fushatën.

Nga pikëpamja organizative, opozitës i duhet të mobilizojë strukturat e veta për t’u përballur me rrjetin e patronazhistëve dhe aktivistëve. Nuk duhet harruar as diaspora, ku rilindja ka nisur ndërkohë forcimin e strukturave të veta dhe me shumë gjasa është duke përgatitur sistemin e blerjes direkte dhe indirekte të votës (minimalisht duke paguar shpenzimet postare të votimit).

Nga pikëpamja ideologjike dhe programore, opozita duhet të nisë komunikimin me shqiptarët për filozofinë e saj qeverisëse dhe programin elektoral. Kritika dhe denoncimi i rilindjes dhe bëmave të saj të përbindshme nuk mjafton. Shqiptarët kanë nevojë të mësojnë se mbi cilat parime dhe cilin program do të qeverisë opozita nesër.

Së treti, opozita duhet të kujdeset edhe për komunikimin me faktorin ndërkombëtar. Pavarësisht zemërimit popullor lidhur me përgjegjësinë që aktorë të caktuar të këtij komuniteti kanë në krijimin e monstrës Borat, ambasadat dhe qeveritë që ato përfaqësojnë mbeten faktorë përcaktues në zhvillimet politike shqiptare.

Puna me ambasadat duhet të jetë parandaluese dhe jo post factum. Përvoja e zgjedhjeve të kaluara ka treguar se edhe kur provat e manipulimit janë flagrante, paraqitja e tyre pas zgjedhjeve nuk ka patur asnjë përfitim për opozitën dhe shqiptarët.

Puna me ndërkombëtarët duhet të synojë sipas një rendi zbritës (për sa i takon rëndësisë), qeverinë teknike, demontimin e rrjetit të patronazhistëve, shmangien e përfshirjes së narkotrafikut dhe krimit në zgjedhje, si dhe mospërdorimin e fondeve qeveritare për blerjen e votës.

Vetëm ndërkombëtarët kanë mundësi të ndikojnë tek Borati dhe rilindja për përmbushjen e këtyre parakushteve, të cilat do ta vendosnin garën elektorale në kushte disi më të barabarta.

***

Tensionimi i situatës politike nëpërmjet arrestimit njëvjeçar të Dr. Berishës dhe Z. Malltezi dhe, së fundi, nëpërmjet dënimit të Z. Salianji, i shkon për shtat rilindjes dhe Boratit.

Ky i fundit do të bëjë gjithçka që zgjedhjet e 2025-ës të zhvillohen në kushte sa më anormale, sepse kjo shmang llogaridhënien për 12 vjet dështim, korrupsion, kriminalizim, narkotrafik, kusari, hajtutëri dhe shpopullim.

Borati i vitit 2025 nuk ka se ç’t’u premtojë më shqiptarëve! Edhe gënjeshtrat kanë mbaruar tashmë!

Është detyra e opozitës të nisë sa më parë demontimin e demagogjisë rilindase, duke shmangur në të njëjtën kohë kurthet dhe grackat djallëzore të Boratit.

Punë e vështirë, por e detyrueshme! Në lojë është e ardhmja e shqiptarëve…

MIKEL KOLIQI ( 29 SHTATOR 1902 – 28 JANAR 1997)

September 30, 2024 by s p

Saimir Kadiu/

Duke kujtuar Mikel Koliqin, Kardinalin e parë shqiptar në përvjetorin # 122 të lindjes, njeriun që u “dekorua” nga diktatura me 21 vjet burg dhe 21 vjet internim…

Më 26 nëntor 1994, në sallën “Paolo IV”, kryesuar nga Papa Gjon Pali I Dytë, u mblodh Konçistori, për emërimin e kardinalëve të rinj, ndërsa të nesërmen, në Bazilikën e Shën Pjetrit u zhvillua ceremonia e dytë, gjatë së cilës, të emëruarit merrnin unazën e kardinalit.

Gjatë ceremonisë, kardinalët e rinj iu gunjëzuan Papës. Dom Mikelin nuk e linte mosha ( 92 vjec) e shëndeti, kështu që qëndroi i ulur në karrige dhe Papa do ta bekonte.

Por në atë moment do të ndodhte diçka e papritur; për herë të parë në historinë 2000 vjeçare të Kishës, një Papë u gjunjëzua para një Kardinali !!!

Me 28 nëntor 1994, Papa e priti në audiencë Kardinalin dhe njerëzit e tij. Mediat botërore i kushtuan vëmendje të veçantë emërtimit kardinal të Dom Mikelit, jo vetëm si kardinal i parë nga Shqipëria, por edhe si 92 vjeçar.

Por Dom Mikeli qëndroi gjithnjë i njëjti person, me thjeshtësinë e njeriut të madh, që e karakterizoi gjithë jetën. Ai tha: “Papa më ka zgjedhur mua për kardinal se isha më i moshuari” dhe “titullin e kardinalit e ka marrë gjithë Shqipëria.”

Per fatin e tij te keq dhe per turpin tone kombetar, ky njeri i perendise, kardinali i pare shqiptar, duke filluar nga viti 1945, kaloi 4 dekada te tera ne burgjet dhe internimet e diktatures per te vetmin “mekat” qe besonte ne zot dhe qe nuk besonte ne parajsen e premtuar ne toke te komunisteve.

Pervec kesaj ai ishte edhe vellai i madh i shkrimtarit dhe intelektualit te madh Ernest Koliqi…. Kaq mjaftonte qe studenti i shkelqyer i seminarit ” Corso di Venezia” te Milanos, kompozitori i talentuar dhe patrioti i madh shkodran, te fillonte zbritjen ne rrathet e ferrit komunist.

Këtë figurë shembullore kishtare e kombëtare po e kujtojmë me fjalët e imzot Klaudio Maria Çelit, ish Kryetar i Këshillit Papnor të Komunikimeve Shoqërore, i cili, si përfaqësues i Selisë së Shenjtë, gjatë vizitës zyrtare në Shqipëri në vitin 1991 e pati njohur e takuar në Shkodër dom Mikel Koliqin. Rasti qe një ndër takimet e para që përfaqësuesit e Vatikanit takonin popullin dhe klerin e persekutuar, që posa kishin dal nga dimri egër i diktaturës ateiste të komunizmit.

Ja si e kujtoi Imzot Çeli, vetëm dy ditë më parë, në sa përshkruante Meshën e kremtuar në Katedralen e Shkodrës, më 21 mars 1991:

“Sapo e kishim filluar Meshën, kur hyri në Kishë monsinjor Koliqi. Ishte vikari i përgjithshëm, që kishte shpëtuar gjallë nga persekutimi: fizikisht i shkatërruar, por tmerrësisht i gjallë e i fuqishëm në shpirt.

Hyri në Kishë i mbajtur për krahësh nga dy të rinj. Figurë interesante, emocionuese. Madje fjala interesante nuk mjafton për të shprehur atë që ndjemë të gjithë atë çast, sepse ishte një pamje e papërshkrueshme.

Më tha: “Unë nuk dal ma prej shtëpie, por kur më thanë se ju jeni këtu, e ndjeva për detyrë të isha i pranishëm, në një çast kaq të pritur, kur përfaqësuesi i Papës asht mes nesh!

Fillova homelinë. E kujtoj akoma, sepse më delte nga zemra, pa pasur nevojë fare për përgatitje. E, me që ishte data 21 mars, shqiptova fjalët: “Dimri po shkon! Sot fillon pranvera!”.

Nga të gjithë për të gjithë*

September 30, 2024 by s p

Flamur VEZAJ/

Kjo është motoja me të cilën *Albanian’s Fighting Cancer* mblodhi së bashku komunitetin shqiptar të Massachusetts në një mbrëmje gala të organizuar në “New England Conservatory”, ku për më shumë se dy orë, në sallën “Jordan Hall” të këtij institucioni të rëndësishëm dhe historik të Bostonit, interpretoi tenori i famshëm shqiptar nga Kosova, Rame Lahaj, i shoqëruar nga kompozitori dhe pianisti Genc Tukiçi.

Pikërisht në këtë mbrëmje të bukur shqiptare në mes të Bostonit dhe nën tingujt e pianos së mjeshtrit Tukiçi dhe zërit virtuoz të tenorit Lahaj, organizata me misionin e saj fisnik *Albanian’s Fighting Cancer* festoi 5-vjetorin e saj!

Në emër të *AFC*, në skenën e bukur të Jordan Hall foli presidentja dhe një nga themelueset e kësaj organizate të rëndësishme për komunitetin shqiptar, znj. Roberta Panariti. Ajo kujtoi qëllimin e krijimit të *AFC* dhe renditi punën e palodhur të gjithë bordit drejtues në misionin e tyre fisnik për të ndërgjegjësuar komunitetin shqiptar në parandalimin dhe ndihmën ndaj të prekurve nga sëmundjet kancerogjene. Sipas znj. Panariti, *AFC* prej 5 vitesh, me ndihmën e komunitetit shqiptar të cilët kanë kontribuar me dhurimet e tyre, jo vetëm ka ndihmuar pjesëtarë të komunitetit për të përballuar shpenzimet për trajtimin e sëmundjeve kancerogjene, por ka ndërtuar dhe ndihma spitalore në Kosovë dhe Shqipëri. Ajo theksoi se e gjithë puna e bordit të *AFC* është vullnetare, duke i bërë thirrje komunitetit që të vazhdojë të dhurojë për *AFC*, pasi çdo fond dhe qindarkë do të shkojë për njerëzit në nevojë, këtu në SHBA, Kosovë dhe Shqipëri!

Për të përshëndetur këtë event të rëndësishëm, tashmë të organizuar çdo vit nga *AFC* në skenën e famshme të Jordan Hall, u ftuan drejtues të organizatave të rëndësishme në Boston dhe më gjerë. Në emër të fondacionit “Kosloski Family” foli znj. Fotoni Allteni/Kosloski, e cila vlerësoi lart punën e *AFC* ndër vite. Z. Sokol Lushollari foli në emër të *MassBesa*, duke premtuar vazhdimin e bashkëpunimit me *AFC*! Ndërsa në emër të *Vatrës*, dega në Boston, që ishin edhe promotorë të këtij eventi, foli kryetari, Z. Mentor Maksutaj. Ndër të tjera, ai kujtoi se Fan Noli, një nga themeluesit e *VATRA-s*, diplomoi 86 vite më parë në këtë institucion të rëndësishëm të muzikës në Boston, siç është *New England Conservatory*. “Ne sot, tha z. Maksutaj, jemi bashkuar të gjithë këtu pranë *AFC* për të dhënë ndihmën tonë, sado të vogël, para kësaj organizate me mision fisnik që për 5 vite ka ndihmuar dhe vazhdon të ndihmojë njerëzit e komunitetit tonë të ndërgjegjësohen dhe të luftojnë sëmundjet kancerogjene. E ne si *VATRA* do të vazhdojmë të bashkëpunojmë ngushtësisht për të gjitha projektet në vazhdim!”

Skena e sallës Jordan Hall në Boston më pas vazhdoi me meloditë e pianos të luajtura nga kompozitori i famshëm shqiptar Genc Tukiçi, që shoqërohej nga tenori Rame Lahaj me zërin e tij virtuoz!

Në një repertor të zgjedhur me kujdes, tenori Lahaj disa herë ngrohu sallën e mbushur me shqiptarë, të cilët e shoqëronin me këngë të kompozuara nga Çesk Zadeja, si “O ju male”, apo kompozime të bukura shqiptare si “Moj e bukura more”, “Me ka shku mendja me u feju”, “Kroi i fshatit tonë” e shumë të tjera. Nuk munguan kompozimet e italianëve të famshëm si Giacomo Puccini dhe Giuseppe Verdi, apo ato të kompozitorit spanjoll Pablo Sorozábal. Të dy së bashku, Lahaj dhe Tukiçi, ndezën sallën disa herë me shoqërimin e këngëve të tyre!

Në fund të koncertit, vetë tenori Rame Lahaj vlerësoi lart punën e *AFC* dhe shprehu falënderime për ftesën! Ai tha se ndihet i nderuar që është në Boston, në këtë sallë të bukur të “Jordan Hall” të *New England Conservatory*, dhe do të jetë i pranishëm sa herë të ftohet për kauza të tilla të rëndësishme për jetën! Edhe pianisti Genc Tukiçi vlerësoi shumë punën e *AFC* dhe tha se me dëshirë të madhe do të pranonte të bëhej edhe qytetar i Bostonit, që të mos largohej nga ky komunitet i shkëlqyer!

Në fund, eventi u mbyll nga Dr. Agim Aliaj, anëtar i bordit të *AFC*, me fjalët e bukura: “Në emër të shqipes u mblodhëm bashkë, në emër të shqipes do të jemi të bashkuar, dhe në emër të shqipes do të vazhdojmë misionin e *AFC* me moton ‘Nga të gjithë për të gjithë!'”