Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Teknologjia “Deepfake”, impaktet mbi Sigurinë Kombëtare

by

Gjeneral ® Piro Ahmetaj/

Lista e oportuniteteve si dhe rreziqeve të sigurisë, jo vetem është e ndërvarur por po dominohet gjithnjë e më shumë nga zhvillimet e industrisë elektronike. Po cfarë është konkretisht dhe si funksionon teknologjia “Deepfake” ? Cilat janë oportunitetet që ofron si dhe rrezikshmëritë që mbart “Deepfake” ?

Kush janë disa raste/skenarë të ndryshëm të përdorimit apo dhe të shpërdorimit të saj ? Si mund të dallohet një video reale nga një video-fake (?); si mund të përballet Institucionet, shoqëria dhe qoftë dhe individi me “DeepFake” ? Si mund të përballet bota, rajoni, vendet, dhe Shtetet nga këto rreziqe si dhe mire adresojnë oportunitetet ? Cila është ardhmja e saj? Këto e shumë pyetje të tjera do të jenë subjekt i këtij shkrimi që po trondit botën dhe që pritet të ketë impakte edhe me të mëdha.

Një histori e shkurtër e shpikjes së “Deepfake”. Termi “deepfake” është një kombinim i fjalëve “deep learning” (mësim i thelluar) si dhe “fake”, pra fals, ose jo e vertetë. Kjo teknologji e re filloi të marrë vëmendje në vitin 2017, kur një përdorues i forumit online Reddit filloi të postonte video të rreme të krijuara përmes një teknike të re të Inteligjencës Artificiale (AI). Këto video, që dukeshin tërësisht autentike, por në fakt ishin të manipuluara, ishin fryt i algoritmeve të sofistikuara në rrjetet artificiale duke i mbivendosur fytyrat e njerëzve perfshi Kryetare Shtetesh, personalitete, gazetare te njohur, etj në video të ndryshme.

Origjina e “Deepfake” mund të gjurmohet tek avancimet në fushën e “deep learning”, një degë e inteligjencës artificiale që fokusohet në ndërtimin e modeleve që mund të mësojnë nga të dhënat për të kryer detyra specifike. Në thelb, teknologjia përdor një lloj rrjeti nervor të quajtur “rrjete gjenerative kundërshtare” (GANs), që përbëhet nga dy rrjete: një rrjet “gjenerues” që krijon përmbajtje të re dhe një rrjet “diskriminues” që përpiqet të dallojë nëse përmbajtja është e vërtetë apo false. Kjo marrëdhënie konkurruese mes rrjeteve lejon krijimin e imazheve dhe videove që janë gjithnjë e më të besueshme.

Si funksionon “Deepfake” ? E thënë më qartë, “Deepfake” bazohet në përdorimin e inteligjencës artificiale dhe “mësimit të thellë” për të analizuar dhe riprodhuar fytyra, zëra dhe lëvizje në mënyrë të tillë që të duken reale. Procesi fillon me mbledhjen e një numri të madh imazhesh ose videosh të personit që do të përdoret si model. Këto të dhëna pastaj përdoren për të trajnuar një model të mësimit të thellë që mund të gjenerojë fytyrën e këtij personi në kontekste të ndryshme.

Softuerët për krijimin e Deepfake përfshijnë ndër të tjera: Nga viti 2017 janë përmirësuar ndjeshëm softuerët (sistemet elektrinike) për gjenerimin e teknologjisë “Deepfake”. Më të përdorurit deri tani janë: FakeApp: Një nga programet e para të krijuar posaçërisht për “Deepfake”, që u bë shumë popullor në vitin 2018. Faceswap: Një projekt me kod të hapur që lejon përdoruesit të shkëmbejnë fytyrat në video duke përdorur qeliza dhe rrjete nervore të thella. DeepFaceLab: Një tjetër mjet i fuqishëm që përdoret për krijimin e Deepfake dhe që është i popullarizuar në komunitetin online. Është për tu theksuar që teknologjitë e Deepfake po zhvillohen me shpejtësi të paparashikueshme…

Përdorimi ne ditet e sotme i Deepfake. Në fillim, “Deepfake” u përdor kryesisht për argëtim, me përdoruesit që krijonin video humoristike duke manipuluar imazhe për efekte vizuale. Megjithatë, me kalimin e kohës, përdorimi i kësaj teknologjie u zgjerua dhe u diversifikua. Aktualisht, “Deepfake” po përdoret me sukses në disa fusha:

Në Industrinë e Filmit dhe Argëtimit: “Deepfake” po përdoret për të gjeneruar efekte vizuale, për të ringjallur aktorë të vdekur ose për të ndryshuar pamjen e aktorëve pa pasur nevojë për makiazhe ose animacione. Të gjithë kemi parë filma me skena dhe efekte speciale që janë realisht të pamundura. Sot këto efekte bëhen të mundura falë përdorimit të teknologjisë Deepfake.

Në Marketing dhe Reklamim: Kompanitë po përdorin Deepfake për të krijuar fushata marketingu më të personalizuara dhe për të përmirësuar përvojën e klientit.

Në Arsimim: Disa institucione arsimore po eksplorojnë përdorimin e Deepfake për të krijuar materiale mësimore më tërheqëse dhe interaktive.

Disa raste konkrete të “Deepfake”: Megjithëse “Deepfake” ka potencial të madh për të sjellë inovacione pozitive, ekziston një anë e errët e kësaj teknologjie që nuk mund të injorohet. Një nga rreziqet më të mëdha është përdorimi i saj nga individë ose grupe me qëllime të këqija. Për shembull, liderët politikë ose figurat publike mund të bëhen viktima të videove të rreme që i portretizojnë ata duke thënë ose duke bërë diçka që nuk e kanë bërë kurrë ose në forma me sens pexhiorativ.

Ka pasur disa raste të bujshme të përdorimit të Deepfake që kanë nxitur diskutime të gjera. Disa prej tyre që kanë lënë gjurmë kohët e fundit, janë:

P.sh, video të tilla manipuluese dhe shantazhuese ndaj kryeministrit Rama mund të shihen në YouTube në sitin https://www.youtube.com/watch?v=PPi-umUdaNI apo ndaj kryeministres Meloni në https://www.youtube.com/watch?v=D7BrX99USQw etj, apo edhe ato të liderëve të vendeve të NATO-s me kallash në dorë si luftënxitës. Po ashtu edhe ndaj kryeministrit Kurti të Kosovës, të cilat mund ti gjenden lehtësisht ne rrjetet sociale.

Videot Deepfake nuk i kanë shpëtuar as presidenti Biden, apo kryeministri Trudo, si dhe Putini apo Kim Jong Un, aktorët Morgan Freeman apo Tom Cruise, Mark Zuckenberg, Elon Musk, etj. Në një botë ku lajmet përhapen me shpejtësi përmes mediave sociale, një video Deepfake e krijuar me cilësi mund të ketë pasoja të rënda, duke përhapur dezinformim dhe shkaktuar konflikte politike ose ushtarake midis vendeve.

Gjithashtu, Deepfake mund të përdoret në sulme ndaj privatësisë së individëve. Krijimi i videove të rreme pornografike me figura publike apo njerëz të zakonshëm është një shembull i tmerrshëm i kësaj teknologjie. Përdorimi i Deepfake për shantazh, përhapjen e informacioneve të rreme ose për të manipuluar opinionin publik është një sfidë serioze për shoqëritë moderne.

Një video e rremë e presidentit të SHBA: Një video Deepfake u publikua në internet, duke treguar presidentin amerikan që shpallte një politikë të shpifur radikale. Kjo video u zbulua se ishte e rreme, por vetëm pasi kishte shkaktuar një debat të madh publik dhe një alergji për presidentin. Një video të tillë mund ta shikoni në Youtube në sitin: https://www.youtube.com/watch?v=AmUC4m6w1wo&t=13s

Fushata elektorale: Në disa vende, teknologjia Deepfake është përdorur gjatë fushatave elektorale për të manipuluar pamjet e kandidatëve politikë, duke krijuar imazhe të rreme që ndikonin në perceptimin publik, duke dhënë shije negativiteti për ta, dhe deri në përmbysje të rezultatit të votës së lirë e shoqëruar me revolta popullore që nuk dihen si përfundojnë. Ju mund ta verifikoni këtë fakt në: https://www.youtube.com/watch?v=B4jNttRvbpU&t=226s

Mashtrime financiare: Në disa raste, deepfake është përdorur për të manipuluar videot e drejtuesve të kompanive të mëdha, duke çuar në mashtrime financiare dhe humbje të mëdha për kompanitë dhe individët. Kjo ka çuar në përplasje të mëdha të bankave me bizneset e mëdha ku bëhet fjalë për transferta tepër të mëdha dhe çështje që kanë përfunduar në gjyq. Mund ta shikoni një video të tillë në sitin: https://www.youtube.com/watch?v=3tI_4QzyhE8

Tre skenarë të mundeshem/hipotetikë “Deepfak”:

Skenari 1. Shpërndahet një video “Deepfake” ku Putini deklaron se Rusia i ka shpallur luftë Amerikës dhe NATO-s duke e akuzuar ato për furnizimin me armë të Ukrainës. Në video qe duket si reale, Putini thotë se ka aktivizuar lëshimin e mbushjeve bërthamore drejt 32 kryeqyteteve të vendeve të NATO-s, perfshi (ose) përjashto SHBA. Bota dhe institucionet e sigurisë globale, Rajonale, dhe Kombëtare do te futeshin në një kaos të vërtetë. Qytetërimi dhe qytetarët do presin me ankth çfarë do të ndodh më tej…

Skenari 2. Është mbrëmja e datës 4 Nëntor një ditë para zgjedhjeve elektorale ne SHBA. Është ditë heshtjeje elektorale. Po këtë mbrëmje, CNN, Fox News dhe YouTube shfaqin në televizion një video ku del ish Presidenti Trump i cili thotë që jep dorëheqjen nga gara elektorale. I gjithë elektorati i tij, që e kishte ndjekur me besnikëri gjatë fushatës elektorale, është esktremisht i zhgënjyer dhe i revoltuar. Çfarë ka ndodhur me të? Të gjithë janë në pritje se ç’mund të ndodh më tej. Koha është tepër e kufizuar. Një kaos i vërtetë në vendin simbpl te besimit te demokracisa botërore !

Skenari 3. Në një video që doli para një viti në Ukrainë, shohim Presidentin Zelenski që u bën thirrje trupave ukrainase të dorëzojnë armët dhe të vihen në dispozicion të forcave Ruse. Kjo video krijoi jo pak pështjellim në Ukrainë dhe forcat e armatosura mbi vërtetësinë e saj. Pas analizës së bërë nga ekspertë të NATO-s, doli se kjo video ishte Deepfake dhe ishte prodhuar nga Rusët për të krijuar konfuzion në Ukrainë. Ata që janë të interesuar, mund ta shikojnë këtë video në sitin e mëposhtëm në Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=X17yrEV5sl4

Morëm vetëm tre skenarë të mundshëm, por si skenarët e mësipërm mund të imagjinohen me dhjetëra skenarë të tjerë me peshe globale, në rajone të brishta të Ballkanit perendimor, apo kombetare Ky rajon, sa të dalë e vërteta, mund të ndizet shumë shpejt, dhe situata mund të precipitojë deri ne masen ekstreme qe nuk mund të ketë kthim prapa. Duhet të përgatitemi seriozisht edhe për raste të tilla që vijnë nga zhvillimi i vrullshëm i teknologjisë së informacionit dhe “ddepfake.

Po si mund të identifikohet/dallohet një video Deepfake? Në fillesat e saj shumë video “Depfake” mund të dalloheshin edhe me sy të lirë, por kohët e fundit ato janë sofistikuar shumë. Tani gjithmonë e më shumë, ka shumë raste që videot bëhet aq origjinale sa edhe ekspertët më të mirë me vështirësi e dallojnë atë.

Ekspertët që e kontrollojnë autenticitetin e një video për DeepFake duhet të jenë më të mirë se ata që e kanë krijuar atë dhe duhet të përdorin teknologji më të mirë se prodhuesit e tyre. Sot mund të bësh video për këdo dhe mund të shkaktosh dëme të konsiderueshme për individin, shtetin apo deri sa të krijosh trazira dhe konfuzion në nivel global.

Është e pafundme imagjinata njerëzore për të krijuar video me përmbajtje të rrezikshme e për të shkaktuar dëme të paimagjinueshme. Për efekte të tilla, shikoni videon në sitin e mëposhtëm: https://www.youtube.com/watch?v=aPTnq_1hWDE

E ardhmja e “Deepfake”. E ardhmja e “Deepfake” mbetet e pasigurt dhe varet shumë nga mënyra se si shoqëria do të zgjedhë të përballet me këtë teknologji. Sic e permendëm me lartë, në një anë, “Deepfake” ka potencialin për të revolucionarizuar industrinë e argëtimit dhe të marketingut, duke sjellë përvoja më të personalizuara dhe të sofistikuara për përdoruesit. Në anën tjetër, rrit rreziqet për privatësinë, sigurinë dhe demokracinë janë të konsiderueshme. Ka një nevojë urgjente për zhvillimin e paketes ligjore, rregullave të perdorimit si dhe teknologjive mbrojtëse që mund të identifikojnë dhe ndalojnë përhapjen e përmbajtjeve “Deepfake”. Ky vit dhe ai në vijim janë një vit zgjedhor në shumë shtete të botës.

Vetëm para dy ditësh shteti i Kolorados në SHBA i parapriu me një ligj ndaj rasteve Deepfake në zgjedhjet e 5 Nëntorit. https://www.youtube.com/watch?v=FLkNgUfx0xo . Ky ligj parashikon masa të rrepta atyre që abuzojnë me këtë teknologji. Po ashtu, ai përfshin masa për përdorimin e algoritmeve të zbulimit të Deepfake, rritjen e edukimit publik për rreziqet e kësaj teknologjie dhe forcimin e masave parandaluese për të mbrojtur viktimat e abuzimit me Deepfake.

Në përfundim, teknologjia “Deepfake” është një thikë me dy presa që mund të sjellë përfitime të mëdha, por që mund të paraqes edhe rreziqe të mëdha për shoqërinë. Rritja e ndërgjegjësimit dhe zhvillimi i masave mbrojtëse janë kyçe për të siguruar që “Deepfake, ose videot e rreme” të përdoret në mënyrë të përgjegjshme dhe etike në të ardhmen. Po ashtu, krijimi i mekanizmave dhe një grupi ekspertësh që të menaxhojnë situata “Deepfake” mbetet i domosdoshëm.

Nuk ka kurrësesi as vende as shtete imune, pasi “Deepfake” nuk afekton vetëm Amerikën, Wall Street-in apo Hollywood-in. Prandaj edhe dy shtetet sovrane (RSh dhe R.Kosovës) të një kombi të vetëm, nuk kanë kohë për të humbur, por duhet të mendojmë dhe veprojnë qysh tani, jo kur apo pasi të ketë ndodhur diçka.

Autori: Gjeneral ® Piro Ahmetaj:

Ekspert për SK, Rajonin dhe NATO-n,

Zv/President i Këshillit të Atlantikut; & ish:

Këshilltar për Sigurinë Kombëtare në PD,

Këshilltar i Presidentit të RSh; Zv/ShShPFA,

Përfaqësues Ushtarak në SHAPE/NATO.

Pas shtetit “Bektashi” Rama pritet të krijojë shtetin e “Noc Rrokut”

by

Sokol Paja/

Shtet fetar, brënda një shteti laik, pushtet fetar brenda një pushteti politik. Marrëzi, pak ta quash. Baba Mondi dhe Baba Rama kalojnë nga administratorë shtetërorë në spiritualista administrativë. Një çmenduri allashqiptare. Një gajasje prej lotit, gazit e marazit. Kush shkatërron unitetin kombëtar, është tradhëtari dhe antishqiptari më i madh. Pasi katandisi brutalisht prej 11 vitesh shtetin shqiptar, Edi Ramës nuk del inati, nuk ngopet, nuk i mbushet syri, mendja e egoja e tij e sëmurë pa krijuar një tjetër shtet me të njëjtin përfundim: shkatërrimin e tij. Lojë e rëndë shtetesh. Duke qenë se e pati të lehtë të shpopullojë e shkatërrojë një shtet e një komb, Ramës mendja i thotë: ore pse mos ta krijoj fundja ashtu për qejf një tjetër shtet? Mania e liderit global pasi bëri çorap dynjanë me Ballkanin e Hapur, dialogun Kosovë-Serbi, tashmë kokministri kalon në menaxhim shpirtëror: Prestigjator për rehabilitim shpirtrash. Para se të ikë përfundimisht nga politika dhe pushteti afro 25 vjeçar, Rama siç duket do i bëjë dhe një tjetër dëm kombit: copëzimin mbi baza fetare. Me qëllimin e largimit të vëmendjes së opinionit publik nga korrupsioni qeveritar, skandalet, kapjen e shtetit, vjedhjet rrënqethëse e abuzimi total me asetet kombëtare, Rama prodhoi një shashkë që po rezulton e suksesshme në këtë vit elektoral politik. Në një kohë kur na ndajnë 6 muaj nga zgjedhjet parlamentare dhe partitë, mediat, shoqëria civile e opinioni publik duhej të debatonin për programet elektorale për zhvillimin e Shqipërisë, merren me një marrëzi artificiale “Shteti Bektashi”. Politikanët inteligjentë i krijojnë “karremet” politiko-elektorale me qëllim shmangien e vëmëndjes publike kur nuk kanë çfarë i ofrojnë më publikut, zgjedhësve. Rama është konsumuar totalisht. As arnojcat, shtojcat e pataricat patronazhisto-aktivistë nuk i japin më oksigjen. Nga realja kalohet në abstrakte. Njeriu ka nevojë të mashtrohet. Njeriu shpesh herë priret të besojë më shumë një gënjeshtër sesa një të vërtetë. Qenies njerëzore i pëlqen të manipulojë dhe të manipulohet. Një taktikë të tillë ndoqi dhe kryeministri Berisha kur pllakosi kriza ekonomike në Shqipëri 2009-2010. Në vend të një plani shtetëror masash për daljen nga kriza, hodhi në publik çmendurinë: “Do prodhojmë bombën atomike në Velipojë”. Media dhe ekspertët i kushtuan muaj debatit, kriza e asokohe kaloi në një tjetër fazë, publiku u manipulua, kritika dhe pakënaqësia u tjetërsua, eksperimenti publik e politik kaloi me sukses.

Përtej shakasë së dhimbshme: krijimi i një shteti mbi baza fetare në Shqipëri, është antikushtetues, antikombëtar, antimoral, antihistorik, antiidentitar. Trajtimi preferencial sot i një komuniteti fetar në një shtet multifetar do të prodhojë nesër pasoja të pariparueshme e të pa imagjinueshme. Çmenduria e krijimit të “Shtetit Bektashi” jo vetëm që nuk promovon harmoninë fetare shqiptare por e shkatërron atë. Nxit ndasi, dhunë, urrejtje, përçarje, ekstremizëm e fanatizëm. Me këtë ide idjote, Rama shkatërron dhe trashëgiminë e shkëlqyer e historike të Bektashinjve shqiptarë që luftuan për komb dhe atdhe pa asnjë dallim feje, krahine apo ideje, veç për kombin e flamurin kuq e zi. Bektashinjtë janë në altarin e artë të lirisë dhe historisë sonë kombëtare. Klerikët Bektashi kanë kontribuar e luftuar heroikisht e historikisht për një Shqipëri të bashkuar jo të ndarë në shtete, copa apo pjesë. 70% e bashkëpunëtorëve të Ismail Qemalit ishin Bektashianë, ata krijuan shtetin e pavarur shqiptar, ata ishin vetëm për një shtet, për një komb. Ideja e shtetit bektashi është tallje dhe maskaradë që iu bëhet bektashinjve shqiptarë. Nuk ka nevojë shteti eksperimental prej kartoni i i Ramës që bektashinjtë ti dëshmojnë botës harmoninë fetare, ata e kanë dëshmuar me shekuj atdhedashurinë, paqen e vëllazërinë.

Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë e thotë qartë:

*Republika e Shqipërisë është shtet unitar dhe i pandashëm.

*Në Republikën e Shqipërisë nuk ka fe zyrtare.

*Shteti është asnjanës në çështjet e besimit e të ndërgjegjes dhe garanton lirinë e shprehjes së tyre në jetën publike.

*Shteti njeh barazinë e bashkësive fetare.

Kaq mjafton për ti thënë idesë së çmendur të të çmendurit Rama: NDAL, sot, nesër dhe përgjithmonë.

BE-ja sfidon shtetësinë e Kosovës

by

Prof. Dr. Sylë Ukshini/

BE ose duhet ta tërheq vendimin për njohjen e Kosovës si ojesë e Serbisë ose dialogu përfundon në këtë pikë!

– BE nuk e njeh Kosovën si shtet, sepse 5 vende anëtare janë kundër!

– BE në mënyrë të njëanshme njeh territorin e Kosovës si pjesë të territorit të Serbisë!

– BE, po ashtu, është është lehtësues i dialogut të Brukselit;

– Për më tepër, qeveria e Kosovës ka detyrimin që të shpallë zyrtarisht si të pavlefshme dhe ilegale pasaportat e Serbisë, të lëshuara nga e ashtuquajtura “Drejtori Koordinuese për Kosovë dhe Metohi” për serbët e Kosovës. Kjo është një hap i domosdoshëm për të mbrojtur integritetin e shtetit dhe për të forcuar sovranitetin e tij.;

– Në këtë situatë, edhe opozita, OJQ, gazetarë dhe të gjitha instituciomet në vend duhet të ngrejnë zërin për këtë cenim brutal të shtetësisë së Kosovës;

– Nëse të gjithë heshtim, sinderi më tani, mos u befasoni kur BE do të kërkoj kthimin e disa trupave serbe në Kosovësë, pasi Rezoluta 1244 ende është në fuqi;

– A ka kuptim të bisedohet në Bruksel derisa mbetet në fuqi një vendim që cenon rëndë sovranitetin e shtetit të Kosovës?

Vendimi i BE-së për njohjen e pasaportave të paligjshme serbe brenda Kosovës, i publikuar sot në Gazetën Zyrtare të Bashkimit Evropian, është një tjetër tregues i këtyre tensioneve. Është koha që të gjithë aktorët në Kosovë të reagojnë dhe të insistojnë për një qasje më të drejtë dhe të respektueshme ndaj sovranitetit të vendit. Shih më posjtë linkun:

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=OJ:L_202402495

Presidentja Vjosa Osmani dhe kryeministri Albin Kurti përkujtuan heroin e Kosovës, Afrim Bunjaku

by

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani ka kujtuar Rreshterin Afrim Bunjaku në një vjetorin e rënies dëshmor.

Postimi i plotë i Presidentes Osmani:

Sot një vit, Rreshteri Afrim Bunjaku ra dëshmor, për të treguar edhe një herë, siç kemi dëshmuar ndër shekuj, se kjo tokë është atdheu ynë i përjetshëm.

Se liria nuk ka çmim.

Se Kosova është dhe do të mbetet e pandashme, e liria dhe kufijtë tanë të paprekshëm!

Sot e përgjithmonë!

Kryeministri Kurti vizitoi vendin e rënies së Heroit Afrim Bunjaku, përurohet emërtimi i rrugës “Afrim Bunjaku”

Pas vizitës tek familja e Heroit Afrim Bunjaku, në njëvjetorin e rënies së tij dhe homazheve tek varri i të ndjerit, Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti së bashku me Kryetarin e Kuvendit, Glauk Konjufca, ministrin e Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla, ministrin e Administrimit të Pushtetit Lokal, Elbert Krasniqi, ministren e Ekonomisë, Artane Rizvanolli, Drejtorin e Policisë së Kosovës, Gazmend Hoxha, vizituan vendin e rënies së rreshterit Bunjaku, përkatësisht në fshatin Banjskë të Zveçanit, ku në nderim të tij u zbulua tabela e rrugës që do të mbajë emrin “Afrim Bunjaku” sipas vendimit të mbledhjes së 221-të të Qeverisë.

Në deklarimin e tij para medieve, kryeministri Kurti potencoi se Banjska e 24 shtatorit 2023 ka qenë një plan për të sulmuar Kosovën ka qenë një agresion kundër sovranitetit shtetëror, integritetit territorial, paqes, sigurisë, kushtetutshmërisë, dhe ligjshmërisë.

“Plani ishte që të ndahet Kosova, plani ishte që të aneksohet një pjesë e territorit dhe rënia e Afrim Bunjakut nuk ishte e kotë, përkundrazi ajo është fitore e madhe e shtetit të Kosovës për të gjithë qytetarët pa dallim dhe në mbrojtje të tërësisë tonë territoriale. Kosova është një dhe e pandashme”, deklaroi kryeministri.

Gjatë vizitës në vendin e rënies së heroit Afrim Bunjaku, kryeministri Kurti ishte bashkë me policët që para një viti në orët e hershme të mëngjesit të 24 shtatorit 2023 u ballafaquan me paramilitarët e Radoiçiqit, të cilët ndanë detaje nga ballafaqimi me sulmin.

Kryeministri Kurti, shprehu mirënjohjen e tij të thellë dhe falënderime të përjetshme ndaj policisë sonë për të gjithë punën, angazhimin dhe kontributin në sigurinë e vendit.

Sot, përkujtojmë ndarjen nga jeta të Mirash Ivanaj

by

Muzeu Historik Kombëtar/

Mirash Ivanaj (12 mars 1891 – 23 shtator 1953), një personalitet i shquar në kohët kur jetoi e punoi por jehona e veprimtarisë dhe e përpjekjeve të dalluara të tij, sidomos në fushën e Arsimit, do të ndihej më shumë në vitet që do të pasonin edhe pse i harruar dhe mbase për shumë shqiptar i panjohur në ditët e sotme. Ai ishte një nga intelektualët më të spikatur, pedagog, publicist, jurist, filozof, poet por Ivanaj dallonte dhe për cilësitë e karakterit të tij, si një njeri serioz,patriot, trim, i palëkundur në bindjet e tij, idealist,i ndershëm por mbi të gjitha ai do të mbahet mend për drejtësinë ekzemplare që shpaloste në jetën e përditshme dhe në veprimtarinë e tij në punët e shtetit.

Ivanaj rridhte nga një familje patriotike prej viseve shqiptare të Malit të Zi, ku mësimet e para i mori në Mal të Zi dhe Serbi, kurse studimet e larta i kreu me anën e një burse në Universitetin e Romës, ku fitoi dy laura për letërsi-filozofi dhe jurisprudencë duke përfunduar me rezultate të shkëlqyera pavarësisht jetesës së vështirë prej bursisti në shtet të huaj. Duhet nënvizuar se në këtë kohë Ivanaj zotëronte afro dhjetë gjuhë të huaja të përvetsuara falë intelektit të tij të shfaqur që në vogëli dhe vullnetit të tij të palëkundur. Ivanaj, gjatë studimeve në Itali dhe më pas kur u kthye në Atdhe duke ju përkushtuar punëve tepër delikate që iu ngarkuan, ka bërë një jetë të veçuar, i lidhur ngushtë me librin, fletoret, dokumentet që hartonte. Pasi erdhi në Atdhe, në vitin 1923, u vendos në Shkodër ku themeloi,bashkë me të vëllain, Martinin, revistën “Republika” si një mjet për të shpalosur idetë e lirisë, demokracisë dhe të atdhedashurisë në realitetin e ndërlikuar shqiptar dhe për të ndriçuar me idetë republikane me të cilat ishte njohur e formuar në Itali, botën shqiptare në përgjithësi dhe politikën në veçanti.