Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

VATRA PËRKUJTOI 80 VJETORIN E GJENOCIDIT GREK MBI SHQIPTARËT E ÇAMËRISË

by

Sokol Paja/

New York, 29 qershor 2024- Federata Pan-Shqiptare e Amerikës “Vatra” përkujtoi në Selinë Qëndrore në New York 80 vjetorin e gjenocidit grek mbi shqiptarët e Çamërisë. Në fjalën e hapjes Sekretari i Vatrës Dr. Pashko Camaj theksoi se gjenocidi grek mbi shqiptarët e pafajshëm të Çamërisë ishte një ndër ngjarjet më të tmerrshme të ndodhura ndaj popullsisë shqiptare. Në kumtesën e Ndriçim Kullës lexuar nga Nancy Kajo u tha se: “Zhdukja me çdo kusht e minoritetit shqiptar të çamërisë u bë një nga detyrat më të rëndësishme të grekërve për të realizuar të ashtuquajturën “Ide të madhe” të tyre, edhe pse ishte një detyrë agresive dhe kishte në thelb kryerjen e një akti çnjerëzor. Grabitjet e dhunshme të pasurisë së shqiptarëve, stimulimi i grekërve për t’u vendosur në fshatrat me popullsi çame dhe për të ndryshuar strukturën e përbërjes së popullsisë dhe shfrytëzimi arbitrar i pasurisë së tyre ishin veprime të përditshme që u bënë gjithmonë me urdhëra të qeveritarëve të Athinës veprime këto të stilit fashist”. Alket Veliu

Drejtues i Fondacionit Çamëria “Hasan Tahsini” në kumtesën e dërguar për këtë përkujtimore lexuar nga editori i Diellit shprehet se: “Masakrat dhe spastrimi etnik, duke dëbuar dhe shpërngulur me dhunë popullsinë shqiptare myslimane të Çamërisë, përbëjnë një ngjarje tragjike që ka lënë gjurmë të thella në historinë e kombit tonë. Kanë ndodhur krime monstruoze, që kapërcejnë çdo lloj imagjinate kriminale, krime të cilat kanë mbetur pa u ndëshkuar dhe, akoma më keq, as nuk pranohen nga pasardhësit e ekzekutorëve të këtyre krimeve” thuhet ndër të tjera në kumtesën e z.Veliu. Patrioti i shquar çam Ahmet Xhafo në fjalën përshëndetëse të dërguar për këtë takim shprehet se gjenocidi grek ishte “një krim që ndodhi mu në zemër të qytetërimit europian e askush nuk reagon, fatkeqësisht as shteti shqiptar. Shteti grek vodhi e sekuestroi me dhunë pasuritë, tokat, bizneset, bagëtitë, e shtëpitë e shqiptarëve. Ende sot asnjë falje, asnjë kompensim, as asgjë, vetëm harresë, por shqiptarët e Çamërisë nuk do të harrojnë përjetë”. Aktivisti i çështjes kombëtare Bashkim Shehu e cilësoi gjenocidin ndaj shqiptarëve të Çamërisë si një ndër ditët më dhimbshme të historisë sonë kombëtare dhe se shqiptarët nga Amerika duhet të punojnë për çështjençame. Poeti Mhill Velaj përgëzoi Vatrën për aktivitetet patriotike, apeloi që shqiptarëve të Çamërisë tu garantohen të gjitha të drejtat e mohuara shekullore dhe shprehu ngushëllime për humbjen e mikut të madh të Vatrës, Diellit e shqiptarëve të Amerikës Atë Antonio Bellusci. Pjetër Marku nga akademia “Mirdita” i bëri apel politikës shqiptare që të mos e harrojë kurrë çështjen çame. Në përfundim të përkujtimores, patrioti nga Kosova Toni Musaj shtroi një koktail për të pranishmit.

IL POPOLO ROMANO (1920) / “PËRFORCIMI I MARRËDHËNIEVE SHQIPTARO-ITALIANE” — DEKLARATA E MEHMET BEJ KONICËS, MINISTRIT TË PUNËVE TË JASHTME TË SHQIPËRISË, NË ROMË

by

Mehmet Bej Konica (1881 – 1948)
Mehmet Bej Konica (1881 – 1948)

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 29 Qershor 2024

“Il Popolo Romano” ka botuar, të mërkurën e 10 nëntorit 1920, në ballinë, deklaratën e Mehmet Bej Konicës, ministrit të Punëve të Jashtme të Shqipërisë dhe kreut të delegacionit shqiptar në Romë, në lidhje me përforcimin e marrëdhënieve shqiptaro-italiane, të cilën, Aurenc Bebja, nëpërmjet blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Deklarata e kreut të delegacionit shqiptar në Romë

Burimi : Il Popolo Romano, e mërkurë, 10 nëntor 1920, ballinë
Burimi : Il Popolo Romano, e mërkurë, 10 nëntor 1920, ballinë

Shkëlqesia e Tij Mehmet bej Konica, ministër i Punëve të Jashtme të Shqipërisë dhe kryetar i delegacionit shqiptar që mbërriti në Romë për të lidhur një marrëveshje përfundimtare me Italinë, pati mirësinë të më priste dhe të më bënte fjalë për fjalë deklaratën e mëposhtme :

“Delegacioni shqiptar ka kënaqësinë të sjellë përshëndetjet e përzemërta të popullit shqiptar për popullin e madh të Italisë. Shqipëria i është mirënjohëse Italisë për dashamirësinë e treguar ndaj saj për veprën e burrit të shquar të shtetit, Kryeministrit z. Giolitti, kreu i denjë i qeverisë së një vendi të madh, pohimi i lartë i të cilit për integritetin dhe pavarësinë e Shqipërisë ka fituar shpirtin e popullit tonë. Lidhjet historike dhe tradicionale mes Italisë dhe Shqipërisë, të cilat keqkuptimet e fundit as nuk mund të na bëjnë t’i harrojmë dhe as t’i dobësojnë, janë të destinuara të bëhen më të ngushta ndërsa simpatitë e trashëguara forcohen me shqyrtimin praktik të interesave të përbashkëta. Italia, djepi i rilindjes së qytetërimit modern, do të jetë një fener ndriçues për kombin shqiptar drejt përparimit dhe kulturës.

Pushtimi turk i Shqipërisë në shekullin e pesëmbëdhjetë fatkeqësisht e pengoi vendin tonë të merrte pjesë në zgjimin e përgjithshëm të botës perëndimore. Ky përfitim i vonuar na u rezervua në shekullin e njëzetë dhe do ta marrim nga të njëjtat duar që në kohë të tjera ia dhanë pjesës tjetër të Evropës.

Delegacioni shqiptar, i cili sapo kishte ardhur, kishte vetëm kohë për të shkëmbyer disa vizita kortezie. Ne do të fillojmë menjëherë bisedat dhe, nisur nga dispozitat e të dyja palëve, jemi të bindur se së shpejti do të arrijmë në rezultate të kënaqshme për të gjithë dhe të destinuara për të qenë pikënisja e një epoke të re në marrëdhëniet e Shqipërisë me fqinjin e saj të madh.”

Këto deklarata të rëndësishme do të priten shumë mirë nga publiku italian, i cili ka qenë në pritje të tyre.

Ato vendosin vijën e natyrshme të politikës së re shqiptare, të vetmen nga e cila përfiton realisht Shqipëria.

Prandaj, ne presim me besim rezultatin e këtyre negociatave, të cilat përkojnë gjithashtu me ato të Santa Margherita Ligure.

F. Argondizza

Performanca e debatit të Biden nxit panik tek demokratët 

by

Përktheu nga AP Rafael Floqi 

Image
Image

ATLANTA (AP) – Mbi të gjitha, aleatët e Joe Biden donin që ai të demonstronte forcë dhe energji në skenën e debatit për të ndihmuar në zgjidhjen e pyetjeve në lidhje me mprehtësinë fizike dhe mendore të 81-vjeçarit demokrat.

Por në skenën më të madhe në politikën amerikane të enjten mbrëma, Biden nuk i përmbushi pritjet e tyre modeste.

Dhe në fund të përballjes 90-minutëshe, aleatët e presidentit demokrat – strategët e partisë dhe votuesit e radhës – ranë në panik të plotë pas një debati të shoqëruar nga pengesa të përsëritura, pauza të pakëndshme dhe një stil të foluri, që shpesh ishte e vështirë për t’u kuptuar. Publikisht dhe privatisht, demokratët vunë në dyshim nëse partia mund ose duhet ta zëvendësojë atë si kandidatin presidencial të partisë kundër ish-presidentit republikan 78-vjeçar Donald Trump këtë vjeshtë.

“Nuk jam i vetmi që po i thyhet zemra tani. Ka shumë njerëz që e panë këtë sonte dhe u ndjenë tmerrësisht për Joe Biden, “tha ish-senatorja demokrate Claire McCaskill në MSNBC. “Nuk e di nëse mund të bëhen gjëra për ta rregulluar këtë.”

Tani për tani, pyetja më e madhe për Biden është nëse dëmi është i përhershëm. Shumë votues ende nuk janë akorduar në zgjedhjet që janë ende më shumë se katër muaj larg. Presidenti dhe aleatët e tij kanë grumbulluar miliona dollarë që ende nuk janë shpenzuar për reklama dhe për të lëkundur infrastrukturën shtetërore. Dhe ka precedentë për rikuperimin nga performancat e debatit të ashpër, duke përfshirë rimëkëmbjen e Barack Obamës nga një takim i pabarabartë me Mitt Romney në vitin 2012. Demokrati John Fetterman vazhdoi të mposhti një rival republikan në 2022, pasi pati një debati disa muaj pasi pësoi një goditje në tru.

Bixhozi i Bidenit

Fushata e rizgjedhjes së Biden-it në vitin 2024 bazohej gjithmonë në një lojë që votuesit do të mbështesnin përfundimisht një politikan 81-vjeçar të përjetshëm me vlerësime të dobëta miratimi në një revansh që pak amerikanë e dëshirojnë. Pavarësisht nga detyrime të tilla, ekipi i Bidenit këmbënguli se ai ishte i pozicionuar në mënyrë unike për të ndaluar kthimin e Trump në Shtëpinë e Bardhë – ashtu siç bëri katër vjet më parë.

Ata kanë parashikuar prej kohësh se koalicioni politik fitues i Biden-it do të përqafonte përfundimisht presidentin demokrat pasi t’i kujtohej mjaftueshëm lidershipi kaotik i Trumpit. Por kishte pak shenja të një besimi të tillë në vazhdën e performancës dërrmuese të debatit të Bidenit.

“Ishte një fillim i ngadaltë. Kjo është e qartë për të gjithë. Unë nuk do të debatoj për këtë pikë”, tha zëvendëspresidentja Kamala Harris në CNN pas debatit. “Po flas për zgjedhjen në nëntor. Po flas për një nga zgjedhjet më të rëndësishme në jetën tonë kolektive.”

Zëvendësuesit e Bidenit ishin të ngadaltë për të hyrë në dhomën e spin-it pas debatit në Atlanta. Dhe kur më në fund u shfaqën, ata shmangën pyetjet nga shtypi. Në vend të kësaj, ata kundërshtuan listën e gjatë të gënjeshtrave të Trump gjatë debatit. Ndër të tjera, Trump nuk i mohoi ata që sulmuan Kapitolin më 6 janar 2021.

Guvernatori i Kalifornisë, Gavin Newsom, një kandidat i mundshëm presidencial në të ardhmen, i cili ishte zëvendësuesi më i shquar i Bidenit në dhomën e spinit të Atlantës, u bëri thirrje demokratëve të mos panikoheshin.

“Unë mendoj se është e padobishme. Dhe mendoj se është e panevojshme. Duhet të hyjmë, duhet të mbajmë kokën lart”, tha Newsom në një intervistë në MSNBC. “Duhet ta mbështesim këtë president. Ju nuk ktheheni për shkak të një shfaqjeje. Çfarë lloj feste e bën këtë?”

Shenjat e ankthit

Presidenti Joe Biden dhe republikani Donald Trump u ngatërruan për politikën – dhe njëri-tjetrin – në debatin e tyre të parë presidencial të fushatës së 2024-ës. Megjithatë, shenjat e ankthit ishin të dukshme pasi demokratët filluan të inkurajojnë hapur partinë për të gjetur një alternativë ndaj Bidenit. Disa zyrtarë të partisë vunë në dukje një postim në mediat sociale nga ish ndihmësi i fushatës së Obamës, Ravi Gupta.

“Çdo demokrat që njoh po dërgon mesazhe se kjo është e keqe,” shkroi Gupta në X. “Vetëm thuajeni publikisht dhe filloni punën e vështirë për të krijuar hapësirë në konventë për një proces përzgjedhjeje. Unë do të votoja dhe për një kufomë para Trumpit, por ky është një mision vetëvrasës.”

Sipas rregullave aktuale të Partisë Demokratike, do të ishte e vështirë, nëse jo e pamundur, të zëvendësohej Biden si kandidati i partisë pa bashkëpunimin e tij ose pa qenë të gatshëm zyrtarët e partisë të rishkruajnë rregullat e saj në konventën kombëtare të gushtit.

Presidenti fitoi shumicën dërrmuese të delegatëve demokratë gjatë procesit primar shtet pas shteti. Dhe rregullat e partisë thonë: “Delegatët e zgjedhur në konventën kombëtare të premtuar për një kandidat presidencial duhet të pasqyrojnë me gjithë ndërgjegjen ndjenjat e atyre që i zgjodhën.”

Por rregullat e DNC-së nuk kanë të njëjtat rregulla strikte të “delegatit të pabesë” që bën RNC, të cilat injorojnë votat kundër duke shkelur zotimin e një delegati në pozitë.

Republikanët, ndërkohë, ishin të mërzitur për performancën e dobët të Biden. Por shefi i fushatës së Trump-it hodhi poshtë bisedat nëse demokratët do të përpiqeshin të emëronin dikë tjetër përveç Bidenit.

“Ka kaq shumë ekspertë politikë në X, kështu që ne do të dëgjojmë shumë prej tyre, jam i sigurt, në ditët në vijim, sepse ata të gjithë kanë zhvilluar kaq shumë fushata,” tha me sarkazëm Chris LaCivita. “Por e vetmja mënyrë që të ndodhë është nëse Joe Biden tërhiqet vullnetarisht dhe ai nuk do ta bëjë këtë.”

Vëzhguesit e debatit në kampet e Biden dhe Trump duket se bien dakord për diçka: Biden kishte një natë të keqe.

Ja pse do të ishte e vështirë për demokratët të zëvendësonin Joe Biden 

Debati i së enjtes mund të jetë i ngulitur në mendjet e votuesve për të ardhmen e parashikueshme me Biden dhe Trump që nuk janë planifikuar të takohen përsëri në skenën e debatit pas 75 ditëve të tjera.

LaCavita tha se Trump do të ishte në debatin e ardhshëm “me drita të ndezura”. Zëdhënësi i fushatës së Biden, Kevin Munoz konfirmoi se Biden do të merrte pjesë gjithashtu në revansh.

Por privatisht, këshilltarët e Biden sugjeruan se fushata nuk do të fitohej apo humbiste kurrë në një tubim, bisedë apo debat. Ata theksuan planet për të mbajtur një orar agresiv në javët dhe muajt në vijim.

Të premten, Biden ishte planifikuar të bënte fushatë në Karolinën e Veriut ndërsa Harris ishte në Nevada.

Megjithatë, mbështetësit e Bidenit u përpoqën të gjenin ndonjë shpresë menjëherë pas debatit.

“Kjo ishte performanca më e keqe në historinë e debateve presidenciale televizive,” tha Tim Miller, një ish-strateg republikan, i kthyer në mbështetës të flaktë të Bidenit, në dhomën e spin, duke tundur kokën me mosbesim.

PATRIOTË NGA MIRDITA VIZITUAN VATRËN

by

Sokol Paja/

New York, 28 qershor 2024 – Patriotët nga Mirdita z.Pjetër Marku kryetari i akademisë artit, shkencës dhe letrave “Mirdita”, gazetari Aleksandër Ndoja dhe Vat Biga nga shoqata “Bajraktari” vizituan Federatën Pan-Shqiptare të Amerikës “Vatra”. Ata u pritën nga Sekretari i Vatrës Dr. Pashko Camaj dhe editori. Përgjatë bashkëbisedimit vëllazëror Sekretari Dr. Camaj foli rreth vizionit të Vatrës, lobimit dhe organizimit, ndërsa editori u shpjegoi në detaje rrugëtim historik të Federatës “Vatra” e gazetës “Dielli”, kontributin për çështjen kombëtare, aspekte të veprimtarisë së mërgatës shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe veprimtaritë më të rëndësishme të zhvilluara gjatë vitit nga “Vatra”. Z.Aleksandër Ndoja gazetar prej shumë vitesh në Shqipëri, njëherit Kryeredaktor i revistës “Mirdita” tha se nuk mund të quhet e e suksesshme, pa vizituar këtë qender të shqiptarizmës, ku dhe sot ndjen praninë e Nolit, Konicës e shumë të tjerëve me gjithë madhështinë e veprës së tyre me nisje 112 vite më parë. Duke vijuar më tej Ndoja u shpreh se kjo Federatë erdhi si mision në histori në ato kohë të trubullta dhe këte mision e mbajti kryefjalë me dekada me radhë.

Duke folur për revistën ai u shpreh se vërtetë ka emrin “Mirdita” por ne faqet e saj ka Mirditë po aq sa ka Kosovë, Çamëri, Medvegjë, Ulqin apo çdo metër të hapësirës tonë mbarë kombëtare. Në fund ai falenderoi për pritjen nē këtë “oaz” historik e atdhetar të shqiptararizmës njëherit në emër të Akademisë së Artit, Shkencës e Letrave “Mirdita” premtoi bashkëpunim në të ardhmen. z.Pjeter Marku, piktor në Akademi të Arteve të Tiranës, falenderoi për Vatrën për mikpritjen dhe shtoi se një grup intelektualësh mirditas 11 vite më parë themeluan një shoqatë me të njejtën emër, ndërsa vendosëm dhe nxjerrjen e një reviste e cila nuk u ndal kurrë në rrugëtimin e saj. Sot jemi në numrin e 43 të saj. Kjo revistë tashme shkon në mbi 50 shtete. Çdo fundviti shoqata jonë dhe revista organizon takimin vjetor me pjesmarrjen e mbi 300 vetave ku ndajmë dhe çmime. Qëllimi ynë është identifikimi i mirditasve kudo janë në botë, por dhe miqve të Mirditës e vlerave kombëtare të kombit shqiptar, tha ndër të tjera z.Marku. Miqtë i dhuruan disa kopje të revistës “Mirdita” dhe librin e autorit Andris Lleskai “Laku i Plakut”.

U përurua “Parku Kosova” në Romë

by

Me datë 27 qershor 2024, në një atmosferë të mrekullueshme festive, Ambasadorja e Republikës së Kosovës në Itali, Sh.S. Lendita Hexhitasim, së bashku me Komunën e Romës, përuruan “Parkun Kosova” në zemër të Qytetit të Përjetshëm, brenda Fshatit Olimpik në lagjen Parioli, me rastin e 25-vjetorit të Çlirimit të Kosovës.

Ceremonia u hap me fjalimet zyrtare të Ambasadores Lendita Haxhitasim dhe të Këshilltarit për Kulturë të Komunës së Romës, Prof. Miguel Gotor. Të pranishëm ishin përfaqësues të institucioneve italiane, ambasadorë dhe anëtarë të Trupit Diplomatik, miq dhe bashkatdhetarë.

Gjatë fjalës së saj, Ambasadorja Haxhitasim theksoi se “kjo ceremoni nuk është vetëm një tribut për bukurinë e vendit tonë, por gjithashtu promovon guximin dhe vendosmërinë e popullit kosovar në rrugën e tij drejt lirisë, me Italinë si aleat. Në 25-vjetorin tonë të Çlirimit, inaugurimi i “Parkut të Kosovës” në kryeqytetin e Italisë është simbol i paqes dhe i miqësisë dhe bashkëpunimit mes popujve dhe vendeve tona. Republika e Kosovës dhe Republika Italiane ndajnë një lidhje të veçantë, të ndërtuar mbi respektin e ndërsjellë, mbështetjen dhe bashkëpunimin.”

Më pas, Ambasadorja shprehu një falënderim të sinqertë dhe të thellë ndaj Italisë dhe Kryetarit të Komunës së Romës, z. Roberto Gualtieri, edhe në emër të komunitetit kosovar në Itali. “Populli italian ka ofruar ndihmë dhe solidaritet për kosovarët gjatë kohëve të vështira. Studentët e rinj që do të performojnë më pas me valle tradicionale kanë lindur në Itali nga prindër kosovarë të mirëpritur gjatë luftës. Sot, bashkatdhetarët kosovarë që jetojnë në Itali janë plotësisht të integruar në të gjithë territorin, duke kontribuar në mënyrë aktive në strukturën sociale dhe ekonomike të vendit. Edhe në emër të tyre, falënderoj Komunën e Romës dhe Kryetarin Gualtieri për inaugurimin e “Parkut të Kosovës”, shtoi Ambasadorja Haxhitasim.

Në këtë ceremoni festive, Ambasada e Kosovës dhuroi gjithashtu një pemë, si shenjë miqësie dhe bashkëpunimi midis dy popujve. “Pema e kamfores e mbjellë sot për këtë rast simbolizon miqësinë e qëndrueshme mes popujve kosovar dhe italian, e përfaqësuar gjithashtu nga komuniteti historik arbëresh dhe pikërisht në Kalabri, në Komunën arbëreshe të Frasnitës, vitin e kaluar kemi përuruar “Sheshi Kosova”, i cili sot, së bashku me “Parkun Kosova” në Romë, përfaqësojnë vende takimi dhe integrimi, që shpresojmë të bëhen simbole të bashkimit dhe ruajtjes së rrënjëve tona për brezat e ardhshëm. Shpresoj që “Parku Kosova” të bëhet një pikë referimi për të gjithë dhe një shprehje e gjallë e vlerave të popullit tonë”, nënvizoi Ambasadorja.

“Fshati Olimpik në Romë përfaqëson jo vetëm një vend historik, por edhe një simbol të vëllazërisë të promovuar nga sporti dhe filozofia olimpike. Përmes këtij vendi, ne mund të reflektojmë mbi historinë dhe gjeografinë botërore, dhe sot mund të festojmë edhe demokracinë dhe Republikën më të re të Evropës, Shtetin e Kosovës. Megjithëse e re në moshë, Kosova ka fituar tashmë tre medalje të arta olimpike falë xhudokëve të saj, tre vajzave tona të arta, dardaneve Majlinda Kelmendi, Distria Krasniqi dhe Nora Gjakova, duke treguar kështu talentin dhe vendosmërinë e saj në sport. Parku Kosova në Fshatin Olimpik të Pariolit në Romë është një njohje e merituar edhe për këtë sukses”, u shpreh Shkëlqesia e Saj Lendita Haxhitasim.

Në fjalën e tij, Këshilltari për Kulturë i Komunës së Romës Gotor, rikujtoi historinë e Fshatit Olimpik, ndërtuar për të pritur atletët që morën pjesë në Olimpiadën e XVII-të të Romës në vitin 1960. Këshilltari shprehu entuziazmin e tij për vendimin e dedikimit të një zone të gjelbër të Kryeqytetit italian për Kosovën, të karakterizuar nga dimensioni i dukshëm ndërkombëtar, e promovuar nga pasioni i madh dhe impulsi i fortë i Shkëlqesisë së Saj, Ambasadores Haxhitasim, e cila e dëshiroi shumë këtë Park për Kosovën dhe kosovarët në zemër të Romës. Sporti bëhet gjithnjë e më shumë një mundësi e veçantë për të promovuar një mesazh vëllazërie dhe bashkimi. Urimi i Këshilltarit Gotor ishte që kjo zonë e kryeqytetit italian të jetë një homazh për një Shtet që, megjithëse i vogël nga pikëpamja gjeografike dhe demografike, është me siguri i pasur me histori dhe kulturë.

Pas fjalimeve zyrtare dhe zbulimit të pllakës, pasuan vallet tradicionale kosovare, të interpretuara nga katër balerina të trupës së vallëzimit “Bajram Curri”, studentet Eliesa, Anesa, Eleonora dhe Altina. Ritmi dhe pasioni i muzikës tradicionale përfshinë të gjithë publikun, duke bashkuar të ftuarit në një valle të bukur kosovare.