Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

“Beteja e Kosovës”

by

Ledio Xhoxhi/

Më 15 qershor 1389 u zhvillua “Beteja e Kosovës”, beteja më e madhe e zhvilluar në Fushën e Kosovës, në afërsi të Prishtinës.

Kjo betejë u zhvillua midis ushtrive të një koalicioni kundërosman, i kryesuar nga princi serb Lazar dhe ushtrisë osmane, e komanduar nga Sulltan Murati I. Pas fitores në Betejën e Maricës, më 1371, osmanët vazhduan pushtimet e tyre në Ballkanin Qendror, duke arritur deri në trevat shqiptare dhe serbe. Për sundimtarët e Evropës Juglindore po bëhej e qartë se vërshimi osman nuk mund të përballohej me forcat e tyre të veçuara. Në ushtrinë e koalicionit të gjerë që u formua në këto kushte, morën pjesë forca serbe, boshnjake, hungareze, kroate, çeke, polake, bullgare, rumune e shqiptare. Burimet osmane vënë në dukje pjesëmarrjen e gjerë dhe rolin e rëndësishëm të forcave shqiptare, midis të cilave ishin, ndër të tjerë, sundimtari i Shkodrës Gjergj II Strazimir Balsha, vëllezërit Junt dhe Teodor Korona Muzaka nga Shqipëria Qendrore; ky i fundit mbeti i vrarë në fushën e betejës.

Në “Betejën e Kosovës” osmanët patën epërsinë numerike me forca, që mendohet të kenë qenë rreth 100 mijë veta, kundrejt rreth 40 mijë të ballkanasve. Beteja përfundoi me fitoren e osmanëve. Një luftëtar i ri me origjinë shqiptare, Milosh Kopiliq, depërtoi deri te çadra e Sulltanit dhe vrau Muratin I, ndërsa për hakmarrje osmanët i prenë kryet princit Lazar të zënë rob. Fitorja e Kosovës u hapi osmanëve rrugën për pushtime të reja në Ballkanin Qendror e Verior dhe për depërtimin e mëtejshëm në trevat shqiptare.

Në fotografi: Beteja e Kosovës, nga Adam Stefanović, 1875.

VATRA URON BESIMTARËT MUSLIMANË: GËZUAR KURBAN BAJRAMIN

by

Të dashur bashkombas të besimit Islam

Më lejoni që në emër të Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës “Vatra”, të gazetës “Dielli” të familjes sime dhe në emrin tim t’ju uroj përzemërsisht: Gëzuar Kurban Bajramin.

Kjo festë e shenjtë qoftë për të gjithë ju, familjet e miqtë tuaj një moment lumturie, bashkimi, gëzimi, harmonie, suksesi, paqeje e dashurie me bekimin e Zotit tonë.

Kjo festë e bujarisë që lartëson zemrat e shpirtrat tanë në respekt, dëgjesë e dashuri ndaj Zotit e njëri-tjetrit, le të na gëzojë vatrat tona familjare e kombëtare, le të afrojë sa më shumë me Krijuesin e gjithësisë.

Me fat Kurban Bajrami e me zemër plot përherë.

Bujaria e sakrificat në emër të Zotit, familjes e kombit qofshin përherë të bekuara e të shenjtëruara.

Urimet më të përzemërta vëllezër e motra të dashur.

Me respekt e gëzim

Kryetari i VATRËS

Dr.Elmi BERISHA

VATRA FESTOI 25 VJETORIN E ÇLIRIMIT TË KOSOVËS

by

Sokol Paja/

New York, 15 qershor 2024- Federata Pan-Shqiptare e Amerikës “Vatra” përkujtoi me nderim dhe respekt 25 vjetorin e çlirimit të Kosovës. Një një ceremoni festive të organizuar në Selinë Qëndrore të Vatrës, në këtë ditë historike kryetari i Vatrës Dr. Elmi Berisha shprehu mirënjohjen e përjetshme Shteteve të Bashkuara të Amerikës e NATO-s për ndihmën e jashtëzakonshme për çlirimin e Kosovës e mbështetjen e jashtëzakonshme që i kanë dhënë shqiptarëve të Kosovës në veçanti e shqiptarëve në trojet etnike në përgjithësi. Kryetari Berisha falënderoi Batalionin Atlantiku për ndihmën dhe kontributin e çmuar, të gjithë shqiptaro-amerikanët e mbarë vatranët me në krye Marjan Cubin, të cilët meritojnë vlerësime e nderime të veçanta. z.Berisha uroi festën duke shpresuar në bashkimin kombëtar te te gjitha trojeve shqiptare si aspiratë e përjetshme e çdo shqiptari. Sekretari i Vatrës Dr. Pashko Camaj theksoi se shqiptarët e Kosovës u çliruan nga regjimi gjenocidal i Millosheviçit falë mbështetjes ndërkombëtare e përpjekjeve të lavdishme të luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.
Studiuesi Dr. Paulin Marku në fjalën e tij theksoi se lufta e Kosovës e vendosi bashkësinë ndërkombëtare në pozitën përcaktuese të një vendimi konkret e përcaktues për popullin shqiptar në Kosovë, të vuajtur dhe të dhunuar prej dekadash prej pushtuesit serb. Populli shqiptar i epur për liri e pavarësi frymëzoi çdo shqiptar anëkënd botës. Ngritja dhe organizimi i Ushtrisë Çlirimtare te Kosovës me në ballë familjen e Adem Jasharit frymëzonte shqiptaret brenda dhe jashtë kufijve që ti bashkoheshin lëvizjes ushtarake për liri e pavarësi. Ishin të shumtë shqiptarët e diasporës që ju bashkuan luftës, siç ishin shqiptaret e diasporës. Sipas Dr. Markut ndërhyrja e NATO-s në Kosovë ishte dëshmi e mbrojtjes së vlerave njerëzore dhe shtonte besimin e shqiptarëve ndaj forcës së armatosur se të drejtat e shqiptarëve po rivendosen në vendin e duhur, bazuar ne konceptin e sigurimit të të drejtave të njeriut në Kosove, të cilat ishin sfida te mëdha dhe ne qarqet ndërkombëtare. Çlirimi i Kosovës ishte ngjarje e madhe dhe përben arritje të jashtëzakonshme për shqiptarët, pas shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë.
Studiuesi Prof. Elez Osmani në kumtesën e dërguar me këtë rast shprehet se: Lufta e Ushtrisë Çlirimtare ishte bijë e të gjitha përpjekjeve të atdhetarëve shqiptarë, të cilët asnjëherë nuk ishin pajtuar me pushtimin sllav, asnjëherë nuk kishin pushuar së kërkuari liri dhe mëvetësi. Çlirimi i Kosovës është përmbyllje e një pjese të procesit historik të bashkimit kombëtar, i cili do të bëhet një ditë, deshën apo nuk deshën qendra të caktuara të Evropës, citon prof. Osmani. Lavdi përjetë dëshmorëve të kombit tonë, heronjve, luftëtarëve e çlirimitarët që dhanë gjithçka për lirinë e shtrenjtë të shtetit e kombit shqiptar. Rroftë përjetë e mot Kosova e lirë, demokratike dhe Euroatlantike.

Roli i OKB-së në Kosovë

by

Prof. Dr. Sylë Ukshini/

Sot, në punimet e Konferencës shkencore: “Kosova 1989-1999: organizimi dhe qëndresa për çlirim”, organizuar nga Instituti i Historisë në Prishtinë dhe Instituti i Historisë në Tiranë, prezantova kumtesën me titull: “Roli i OKB-së dhe lufta e Kosovës 1998/99”,

Prishtinë, 14 qershor 2024. Në këtë punim, evidentova se angazhimi i OKB-së në harkun kohor 15 vjeçar, nga 1992-2008, paraqet një moment kulmor të ndërkombëtarizimit të krizës së atëhershme të Kosovës si rrjedhë e rezistencës civile dhe të armatosur të shqiptarëve të Kosovës. Qysh në kohën sap o ndodhnin bombardimet e NATO-s, Annan në diskutimet e tij me krerët e qeverive, ishte bërë e qartë se vendosja e një force ndërkombëtare duhet të miratohet nga Këshilli i Sigurimit. Këshilli i Sigurimit është gjithashtu i nevojshëm për të zbatuar marrëveshjet kalimtare për Kosovën. Ajo luan një rol kyç në çdo zgjidhje politike. Unë besoj se OKB ka një rol për të luajtur në kërkimin e një zgjidhjeje diplomatike, por ne jemi ende në fazat e hershme. Megjithatë, besoj se duhet të shfrytëzojmë çdo mundësi për diplomaci dhe do ta bëjmë.

“Vendosja e një force ndërkombëtare (NATO) për të mbrojtur refugjatët e kthyer është vendimtare. Ka diskutime serioze për natyrën dhe përbërjen e kësaj force. NATO fillimisht deklaroi se duhej të ishte një forcë e NATO-s, tani po flasim për ‘bërthamën‘”, Annan.

Ndërsa, qëndrimi i Kofi Annanit në kohën e bombardimeve të NATO-s ishte në mbrojtje të Kosovës, ndërsa emërimi i Marti Ahtisaarit si përfaqësues special i OKB-së për udhëheqjen e bisedimeve shqiptaro-serbe paraqet momentin më të suksesshëm të OKB-së. Nëse Ban Ki-moon e kishte përkrahur Planin e Ahtisaarit në mars të vitit 2007, Këshilli i Sigurimit as nuk e përkrahu dhe as nuk e refuzoi një plan të tillë. Sidoqoftë, mungesa e një konsensusi në Këshillin e Sigurimit bëri që pavarësia e Kosovës të shpallet me 17 shkurt 2008 jashtë sistemit ndërkombëtar, fakt ky që e ka vështirësuar mjaft shumë procesin e konsolidimit të shtetit të Kosovës në planin ndërkombëtar dhe anëtarësimin e tij në organizatat multilaterale.

Në këtë kontekst, bilanci i angazhimit 15 vjeçar të OKB-së në Kosovë dhe për Kosovën është tejet pozitiv dhe i suksesshëm. Prandaj, nëse e krahasojmë me dialogun 13 vjeçar të BE-së, del se kontributi i BE-së në Procesin e Brukselit është më pak se modest.

Për dallim nga Këshilli i Sigurimit, ku Rusia dhe Kina e kanë të drejtën e vetos, BE-ja është bërë peng i 5 vendeve mosnjohëse të Kosovës si Qiproja, Sllovakia, Rumani, Spanja dhe Greqia dhe më shumë ka përqafuar me naivitet narrativën ruse për Kosovën si një rast precedent.

Shoqëria, e mira, e keqja, e vërteta dhe gënjeshtra

by

Dr. Eugent Kllapi/

Ndërtimi i imazhit të një shoqërie krijohet në mënyrë protagoniste midis së mirës dhe së keqes, të vërtetës dhe gënjeshtrës. Në qendër të saj si në përralla, tregime, legjenda apo filma, telenovela si element kryesor narrative ka gjithmonë një hero dhe një antihero që shpëton botën, vendin shoqërinë, komunitetin apo edhe vetveten.

Këtë lloj heroi që në mënyrë simbolike kthehet në mit, në legjende, në tabu e në disa raste totem(disa raste pasi vlerat dhe normat evolojne ashtu si kuptimi i së keqes dhe të mirës) më shumë se kurrë e ngre media dhe për leverdishmëri gazetarët që po t’i kruash nga pak në sipërfaqe iu del figura e Antiheroit. Vetë ky antihero me të madhe, sikur të ishte nën trysninë e neurozes, do që të ngrejë Heroin me mjetet e tij nëpërmjet medias. E do këtë hero për t’u identifikuar me të, për të krijuar simbolikën e së mires dhe të së drejtës, kuptimin e të vërtetës e ngritur dalëngadalë kjo nga genjeshtra.

Heroit të kësaj shoqërie i ngelet vetëm të legjitimojë antiheroin e vlerave, pasi ai nuk mundet dot të legjitimojë identikitin e vetvetes pa këtë imazhologji që më shumë se media nuk e ngre dot vetë. Shoqëria i beson vetëm kësaj medie, sepse ajo ngre heroin. Në këtë lloj forme heroi ben paqe me antiheroin, merren vesh ose bejne marreveshje pasi nje hierarki te vertete virtytesh, vlerash e normaah nuk ka per orientim shoqerie. Ato i krijojne antiheronjte e kohes se sotme qe ne nje fare kuptimi per perkushtimin dhe zellin qe kane per keto cilesi mund te quhen edhe promotore te heroizmit. Gabimisht ne kete mbeshtetje te madhe te vlerave e njejtesojne edhe vlen me heronj. Si ata gazetaret qe behen me shume se letrare, pastaj politikane te deshtuar, kthehen gazetare me 30 mije euro ne muaj dhe ne letraret me te shitur te planetit si mit dhe tabu shoqerore sepse ai eshte i vetem si hero, nuk mund te kete tjeter.

Antiheroi edhe sikur te kete bere 1 mije e nje prapesira praseprape mund te quhet hero i fjales dhe i mendimit te mire dhe te drejte, te vertete pasi ato po mbron pavatesisht qenies antihero. Mbase ai i ndjek dhe instiktivisht me nje intuite qe e ndjell gjithmone shejtan budallai ose i djall-ezuari, po ne fund te fundit edhe djalli nje nga engjejt e bijte e Zotit eshte, me kete intuite do te pastrohet e pagezohet tek Jordani si Jezusi qe ne kete rast eshte media. Ai mund te jete i paafte, amator, amoral apo aprofesional po c’rendesi ka kjo kur me suksesin e tij kerkon te drejtoje shoqerine tek heroi.

Me kalimin e kohes gjithe antiheronjte, vulgaret, maskarenjte, debilet, te paaftit, servilet etj promovohen identikisht si nje embleme e heroit te ardhshem, ata jane dhe po formohen edhe si heronj te se tashmes, si marke, si brand apo kut mates.

Sic i thone nje fjale te hershme, e gjithe bota rrotullohet nga pak nga budalleku megjithese nje i zgjuar sikur thoshte dikur se te gjitha te keqiat ndodhin nga injoranca.

Po pra ka ardh koha kur edhe te semuret mendore(per bihevoristet nuk ka te semure po te ndryshem nga normalet) mund te jene Heronj te shoqerise. Injoranca mund te prodhoje vlera dhe norma, mund te krijoje Heronj drejtues per shoqerine. Heronj te djallezuar dhe antiheronjte Heronj!!! Ku t’i kerkoj rrenjet e tua Parti!