ÇAMERIA SHQIPTARE NUK HARROHET KURRE!

NGA SALI BOLLATI-NJU JORK/
Para disa ditësh një mik, ose më mirë siç e quan vehten ai “bashkevendas” Çam nga Preveza, Studjuesi nderuari z.Niko Stilo, më dërgon nga Gjermania ku jeton prej vitesh, pjesë të një shkrimi të publikuar në gazetën e Janinës “Ipirotikos Agon” nga një “bashkëvëndas” tjetër, nga një fshat shumë afër Paramithisë, z.Mario Bikas; përkthimi nga greqishtja simbas z.N.Stilo:
Mua këtë rrëfim ma ka treguar Konstandina Karabela nga Paramithiá.
“Në 27 shtator 1943 në mesditë, më vranë përpara avllisë së kishës Shën Nikolla të Paramithisë, babanë tim Kristo Kokora dhe Vasil Resta.
E kësisoj ne, shtatë vëllezërit mbetëm jetimë. Mihali, më i vogli ndër ne, ishte n’atë kohë vetëm dy vjeç.
Babai im mbeti atje i pavarrosur. Nëna ime nuk mundi dot ta varroste, sepse kishte frikë. Vetëm pas dy ditësh doli e vetme që të hapte varrin.
Hamdi Demi, gjitoni yn musulman, morri dy të krishterë që i kishte ruajtur fshehur në shtëpinë e tij dhe së bashku hapën gropën e varrimit. Më pas e vunë trupin e vdekur të babait tim mbi një shkallë druri dhe e sollën te varri ku edhe e varrosën.”
Me poshte Mario Bika tregon për vdekjen e Hamdi Demit, ne ditën e masakrës së madhe të Paramithias ne Qershor 1944. Ai, bashkë me shumë paramithiotë të tjerë u therr nga zervistat grekë; edhe pse shumë veta e kishin këshilluar që të largohej. Ai qëndroi në Paramithi duke deklaruar bile që nuk kishte asnjë arsye të ikte, sepse nuk i kishte bërë kurrë keq asnje njeriu“.
Ky është një nga shembujt, jo të rrallë, të respektit, ndihmës, dashurisë e të bashkëjetesës sonë midis Çamëve Shqiptarë të krishterë e musulman.
Kur para 5 vjetësh, bashkë me nipin e të ndjerit Hamdi Demi, Dr.Tahsin Demin, ishim në një vizite në Pargë; gjatë një bisede të përzemertë me zonjën Vasilika, ajo me lotë kujtoi hallën e Dr.Tahsinit, Qamilen, vajzën e Hamdiut, të martuar në Pargë, me të cilën duheshim si motra. Dhe na tregoi se Qamileja qante gjithëmonë kur kujtonte vëllain e sajë, Nelon, djalin e që e kishin vrarë bashkë me babain e tij Hamdiun zervistat më 1944 në Paramithi, duke lënë djalin jetim, Tahsinin 4 muajsh“.
Duke I paraqitur z.Vasilikë, Doktorin 66 vjeçar, ish jetimin 4 muajsh, filluan përqafimet me lotë që nuk pushonin si për ata të dy, ashtu edhe për ne që I shoqëronim. Kujtesë me Mallëngjim dhe respekt të pashembulltë, por real dhe kuptimplotë!
Këtu dua të shkruaj edhe për disa mbresa që më kanë mbetur në mëndje për ato marëdhënie vëllazërore të shkuara, por edhe të paharruara:
Mbas vrasjeve e masakrave që pësuam nga zervistat monarkofashista grekë,
ditët e fundit të Qershorit 1944, ne fëmijë, gra e pleqë të mbetur gjallë, të plagosur, të tmeruar, të xhveshur ,të palarë e të pangrënë na grumbulluan në një si kamp përqëndrimi pranë xhandarmërisë së Paramithisë.Nuk kaluan shumë orë, dhe u shfaqën aty shume gra e plaka komshije
Çame të krishtera, me rroba dhe ushqime në duar, na sollën ndihma. Bile për Tahsinin 4 muajsh vazhduan të sillnin përditë një shishe me qumësht.
Po kështu nuk më hiqet nga mendja kur po na hipnin ushtarët anglezë në kamiona të pa mbuluara dhe po na nisnin për Gumenicë. Ishte dimër I ftohtë me erë, prapë ish fqinjet tona të krishtera na sollën rroba e pallto dimri për tu mbrojtur nga të ftohtit dhe me sytë plotë me lotë qëndruan duke na përcjellur me duart e tyre
Dhe respekti bashkë me dashurine nuk u harruan asnjëherë midis neve Çamëve të përzënë me dhunë dhe Çamëve të krishterë; që megjithëse mbetën, ju mohohen edhe sot e drejta e gjuhës amtare, si edhe të drejtat e njohura botërisht për minoritetet. Jemi të gjithë Shqiptarë!
Në vitin 1966, Teto-Zybides, nëna e Tahsinit, I mungonte çertifikata e lindjes, kështu menduam ti dërgojmë një letër për ndihem z. K.Çikarelit, ustait këpucar në Paramithi, me të cilin kishte punuar I vëllai, Muhamet Bako. E postuam letrën, por përgjigja u vonua.Vetëm mbas 3 javësh na u këthye letra e pahapur.?! U çuditëm shumë nga kjo. Por mbas një jave na vjen një letër tjeter në adresën e Tetos. Kur e hapim lexojmë : E dashur motër Zybide, u gëzuam shumë kur pamë letrën që I kishe nisur babait tonë të dashur, I cili ka vdekur para dy muajsh. Kopjuam adresën tënde dhe me gëzimin e madh që jeni shëndosh e mirë, po ju drejtohemi neve motrat e tua Parashqevia dhe Lefteria me dëshirën për t’ju ndihmuar për rastin e drejtuar babait tonë të ndjer.
I shkruajtëm menjiherë dhe mbas 10 ditësh na vjen përgjigja bashkë me certifikatën e lindjes brenda, me taksën e paguar nga motrat Çikareli.por me shënimin greko bizantin poshtë çertikatës:
”Çertifikata nuk të jep të drejtën për tu këthyer në Paramithi”
Disa vite më parë, studjuesi z. E. Kushi më tregoi për tre gra Çame qe kishin ardhur nga Paramithia dhe po visitonin me kureshtje të madhe një ekspozitë mbi Çamërinë në Museun Kombtar. Ato me një gjuhë të pastër Çame e falenderuan Kuratorin për kënaqësin dhe krenarinë që ndjen duke vizituar ekspozitën. Biles e ftuan z. Kushi se në rast I krijohet mundësia të shkoi e ti takoi ato në Paramithi e te jete I sigurt që do të pritet si në shtëpin e tij me dashuri dhe mikëpritje Çame të vërtetë. U ndanë me fjalët :“Mirëse te na urdhëroni z.Kushi në Çamërinë tonë të Përbashkët”
Vjet, me rastin e dites se Pavaresise Greke, ne një grup Atdhetarësh Shqiptar me banim ne New York, anes Fifth Ave. ku po zhvillohej Parada greke, mbajtëm në duar dy pankarta :”Human Rights for Chameria” dhe
“ ARVANITAS=ALBANIANS
LIBERATORS and HEROES of GREECE”
Ne nje moment dy gra të moshuara u shkëputën nga parada dhe me një Shqipe të pastër Çamçe na falenderuan “Shumë drejtë I keni shkruar!”
Shpesh here e kam diskutuar me te njohuritë e mij se e njëjta gjë më ka ndodhur kur punoja në Bashkinë e New Yorkut; aty ishte punësuar edhe një zonjë moshatare me mua, K. Hurmuzis që e mbante vehten si greke. Por nje ditë në bisedë e sipër Kaliopi më tha se mbante mend nga gjyshja e saj tre fjalë shqip: “Ha bukë e pusho!” Atëhere unë ju ktheva me të qeshur: Ç’farë m..t grekeje je ti moj Keli?! Ti dukesh qartë se je me origjine Shqiptare!.
Si Kaliopi ashtu edhe nena e sajë 92 vjeçare, kanë lindur ne NY, ndërsa gjyshja e saj ishte nga Mesollongji dhe atje flisnin me gjuhën e nënës, Shqip
Vitin e kaluar intelektuali Atdhetar Shqiptar me banim ne Kanada, z. P.Kapllani publikoi ne Anglisht librin mbi Çamërinë “The Last Will”. Aty përshkruhet veç zgjuarësisë e vendosmërisë Çame edhe respekti e dashuria midis Shqiptarëve Çamë të krishterë e musulman që jetojnë sot e kësaj dite. Këtu dua të nënvizoi faktin se pa kaluar as nje jave nga publikimi i librit të mësipërm, Drejtoria e Shtypit e Kryeministrisë Greke në Athinë, shperndau njoftimin:”Një Shqiptar, jo Çam, me banim në Kanada botoi një libër në Anglisht për Problemin Çam”
Kështu ajo zyrë e kryeminstrit grek, që hesht duke pretenduar se “NUK E NJOHIM ÇESHTJEN ÇAME dhe se ÇAMERIA I TAKON HISTORISE?”, porsa u cfaq libri për Çamërinë Shqiptare në Kanadan e largët, jo vetëm u kujtua, por më shumë u tremb, tamam si trembet greku nga e vërteta, duke shkruajtur se ÇAMERIA SHQIPTARE JO VETEM SE EKZISTON POR ESHTE GJALLE EDHE DESHMON NE ANGLISHT!
Autoritetet greke vazhdojnë ende sot të mohojnë masakrat e ushtruara para mbi 70 vjetesh ndaj Shqiptarëve të Çamërisë, duke deklaruar me paturpësi se Çështja Çame nuk ekziston edhe mohim indirekt i Tiranes zyrtare me heshtjen që bën ndaj kétij Genocidi të cilin “rastësisht” e njohu më 1994 e që nga ajo kohë e ka mbyllur në sirtaret e të ashtuquajtur traktat “miqësie”të 1996??!
Dhe grekët e sotëm, ashtu siç I ka karakterizuar shkrimtari I mirenjohur Italian Xhovani Bokaco, janë po ata si para 700 vjetësh: ”grekët në rast se të shohin se paraqitesh I dobët, të vërsulen duke qarë e bërtitur për të rrëmbyer çdo gjë tënden; por kur shohin se ti je I fuqishëm dhe I zoti I vetes, atëhere përulen dhe bëhen gati të falin edhe njerëzit e families së tyre”
Fakti që Greqia e sotme e pocaqisur nga vjedhjet dhe huatë e marra për të mbijetuar, filluan të shesin edhe ishujt e tokat e rrëmbyera mëparë Faktikisht nuk bëhen nga njerëzit e zakonshëm, por nga politikanët e brymosur me mentalitete bizantino mesjetare. Ata vetëm për të mbajtur ofiqet e trashëguara dhe te vjedhura ne breza kanë marrë hua duke punësuar tifozat e tyre, bile duke dhenë nga ato pare të Europeanëve edhe atyre “grekëve argatë” ose siç do ti quaj ai që mba tamam mbiemrin që I takon dhulo-shërbëtori I janullatosit, ose më saktë antishqiptarit më të madh
Ata jo vetëm kërkojnë të falen borxhet me të cilat u dëfryen nëpër buzuqe, por duke menduar se Europa ju “paska ende nevojën” po I “kujtojnë asaj Europe që I krijoi dhe I mban gjallë ende,dëmshpërblime nga lufta e shkuar.
Këtu dua t’jukujtoj politikanëve të Tiranës të çdo ngjyre që I veshin vehtes, se jovetëm neve Shqiptaret e shperngulur , por edhe Çamët e krishterë, të cilëve u janë mohuar padrejtësisht të gjitha të Drejtat si Minoritet Shqiptar atje; të ngrejnë zërin në Parlamentin Shqiptar ashtu si edhe në Parlamentin Europian me thirjen kuptimplote : SHQIPTAREVE TE ÇAMERISE SI BRENDA KUFIRIT SHQIPTAR ASHTU EDHE ATIJ GREK JU TAKON TE GEZOJNE TE GJITHA TE DREJTAT E MOHUARA SI GJUHA, PRONA DHE IDENTITETI KOMBETAR SHQIPTAR!!
Dhe mos te harrohet se kjo mungese dinjiteti shqiptar u jep krahë elementave grekofilë të udhëhequr nga krye ambasadori I greqëzimit janullatos, të shprehin zyrtarisht pretendimet e tyre ndaj tokave të tjera shqiptare siç po tregojnë këto ditë në Athinë për të ashtuquajtur VE