Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Despite improved rankings in Southeast Europe the 2023 RSF Index shows media in dire situation

by

Rafaela Prifti/

On The World Press Freedom Day, Washington Post in partnership with Reporters without Borders held a live special event with Secretary of State Anthony Blinken and top journalists about the state of global freedom of press. The speakers strongly emphasized that “to stand for Press Freedom means standing for journalists.” Media watchdog – Reporters Without Borders (RSF) warned that journalists across the globe are coming under unprecedented attacks from governments.

In its annual report, released earlier today, the RSF said authorities were becoming more aggressive and emboldened towards reporters. Clayton Weimers of the RSF US Bureau in Washington DC cited the remarks of the UN Secretary-General Antonio Guterres on the eve of World Press Freedom Day to underscore that “all our freedom depends on press freedom”.

Index is an annual assessment from Reporters Without Borders (RSF) about the state of journalism in 180 countries and territories. Dielli attended the live event and submitted questions in writing with respect to the state of the press freedom in Albania.  

The report ranks Albania in 96th place in 2023 that is up from 103rd place in 2022, but the RSF states that “editorial independence in Albania is threatened by partisan regulations, and journalists are victims of organized crime and, at times, of police violence, worsened by the government’s failure to protect them.” Kosova is ranked in 56th place, North Macedonia 38th.

The event highlighted that 2022 was a difficult year for journalism. According to the RSF, 55 journalists and four media workers were killed at work in 2022. The year 2023 is especially “volatile’ said Weimers, Chief of RSF, US Bureau due to the increased aggressiveness by authorities towards journalist and disinformation. Digital platforms and social media have made it easier for extremists and bad actors to push false narratives and harass journalists. “The emerging technologies such as AI are used by state propaganda to dilute the truth and muddle the water,” said Weimers. Ultimately their purpose it to sow distrust in the media.

Secretary of State Anthony Blinken weighed in on the vital importance of democracy as the bedrock of the press freedom. To shore up support for the journalists and to protect their invaluable work, Secretary Blinken said that the administration has dedicated more funding and programs such as Media Freedom Coalition, Media Freedom Fund.   

According to the 2023 World Press Freedom Index, the United States ranks 45th out of 180 countries and territories. The top five places are Norway, Ireland, Denmark, Sweden, Finland.  

“EDITORËT E “DIELLIT” NË 110 VITE HISTORI”, NJË KRYEVEPËR PUBLICISTIKE MË RËNDËSI PËR HISTORINË E “VATRËS”, “DIELLIT” DHE SHQIPTARËVE TË AMERIKËS

by

Sokol PAJA/

Studimi “EDITORËT E “DIELLIT” NË 110 VITE HISTORI” i lënë në proces botimi nga editori i ndjerë i Gazetës “Dielli” Dalip Greca, përbën një kontribut shkencor dhe publicistik të jashtëzakonshëm për historinë e gazetës më të vjetër që botohet në mërgatën shqiptare. Studimi “Editorët e “Diellit” në 110 vite histori” është një vepër monumentale në historinë e “Diellit”, “Vatrës” e shqiptarëve të Amerikës. Nëpërmjet këtij botimi lexuesi njeh në detaje organizimin patriotik, kulturor e politik të shqiptarëve të Amerikës dhe ndihmën e fuqishme për Kombin dhe Atdheun. Dalip Greca e drejtoi “Diellin” për 12 vite dhe la gjurmë të pashlyshme në historinë e gazetës “Dielli” dhe Federatës “Vatra”.

Dalip Greca ishte një gazetar me shumë eksperiencë, profesionist i lartë, menaxher i suksesshëm dhe gazetës “Dielli” i dha menjëherë një energji, një frymë, një stil të veçantë që e ktheu gazetën fuqishëm në treg. Studimi “Editorët e “Diellit” në 110 vite histori” është i pari studim për jetën e veprën e editorëve të Gazetës “Dielli” duke sjellur risi dhe fakte historike pak të panjohura për publikun. Në këtë libër të lënë në dorëshkrim, Dalip Greca ka lënë një punim fenomenal. Studimi “Editorët e “Diellit” në 110 vite histori” analizon me detaje themelimin e “Vatrës”, punën e jashtëzakonshme dhe barrën që kanë hequr mbi supe editorët e “Diellit”, rolin e “Diellit” në mjedisin shqiptar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, jetën e personaliteteve më të shquara të kombit shqiptar që drejtuan “Diellin” e “Vatrën” në 110 vite histori. Libri “Editorët e “Diellit” në 110 vite histori” i ndarë në nëntë kapituj përmbledh tërësisht veprat dhe kryeveprat e patriotëve shqiptarë në mërgatën e Amerikës që shkrinë talentin dhe kontributin e tyre në “Vatër” e në “Diell”. Fan Noli, Faik Konica, Kristo Floqi, Refat Gurrazezi, Bahri Omari, Qerim Panariti, Eftim Natçi, Andon Frasheri, Kostandin Çekrezi, Nelo Drizari, Xhevat Kalljaxhi e deri te profesor Arshi Pipa vijnë të skeduar mjeshtrisht dhe të analizuar në veprimtarinë e tyre nën drejtimin e “Diellit” e pa dyshim dhe të “Vatrës”. Falenderim dhe mirënjohje Federatës “Vatra” për botimin si një vlerësim dhe amanet për përkushtimin, kontributin dhe dedikimin me të cilin Dalip Greca punoi në “Diell” e në “Vatër” për 12 vite.

Libri ka në brendësi ngjarje, argumente dhe të dhëna të shumta e të rëndësishme për historinë e “Diellit” dhe të “Vatrës”.

Falenderim special studiuesve Idriz Lamajt e Dr. Paulin Markut të cilët dhanë ide, sugjerime, perspektiva dhe mbështetje në çdo hap të botimit të këtij libri. Mirënjohje dhe për vajzën e Dalipit Elisabeta Greca e cila ndihmoi në redaktim, korrektim, grumbullim të materialeve origjinale të lëna në dorëshkrim nga Dalip Greca. “Vatra” dhe “Dielli” kane qenë dhe do të jenë një urë lidhëse e fuqishme me institucionet e larta amerikane e jetëdhënëse e traditës, kulturës e ruajtjes së vlerave tona kombëtare në mërgatë e Amerikës. Dalip Greca si Editor i Diellit punoi, drejtoi dhe udhëhoqi me fanatizëm nën frymën e Nolit, Konicës, Floqit, Gurrazezit, Omarit, Kallajxhiut, Pipës e shumë intelektualëve të lartë që punuan dhe lobuan fort në shërbim të shqiptarisë dhe kombit tonë. Veprimtaria e gjërë e “Vatrës” e “Diellit” rrëfyer nga Dalip Greca si kronikan i kohës së lavdishme që shkroi e punoi, pasuron historiografinë tonë kombëtare dhe identitetin tonë kombëtar. Dalip Greca ndërroi jetë papritur ne 15 maj 2022 duke lënë pas një dhimbje të thellë dhe zbrazëti tek familja, miqtë, dashamirësit dhe komuniteti shqiptar. Ai la pas një trashëgimi të shkëlqyer shkrimesh, hulumtimesh e kontributesh historike, mediatike, letrare, politike dhe publicistike. Dorëshkrimi i papërfunduar, studimet, kumtesat dhe materialet e gjendura në arkivin personal të Dalip Grecës për editorët e gazetës “Dielli” në 110 histori të “Vatrës”, vijnë të ideuara nga autori, me rend tematik, kohor dhe organizacional të vendosur nga grupi i punës cituar më lart.

Kontributi i Dalip Grecës dhe pas vdekjes, ashtu siç punoi me pasion e përkushtim në të gjallë të tij, vlen për tu vlerësuar për rëndësinë dhe vlerën e veçantë që ka libri për historinë e “Diellit” e Federatës “Vatra”. Libri “Editorët e “Diellit” në 110 vite histori” është botuar mbi bazën e materialeve të gjetura në proces punimi prej Dalip Grecës dhe vijnë në formën autentike ashtu siç ai i ka lënë në dorëshkrim. Libri është një kontribut i shquar në historinë e shtypit të shkruar shqiptar. “Editorët e “Diellit” në 110 vite histori” përbën një udhërrëfyes për gazetarët, historianët, studiuesit e letërsisë e gjuhësisë dhe kërkuesit shkencor në katedrat universitare që njihen me një libër me vlera të shumëfishta historike e mediatike. Për 12 vite Dalip Greca jo vetëm që e shkroi historinë e tij unike në “Diell” e në Vatër por sot na la pas një studim me vlerë të çmuar për historinë tonë kombëtare dhe historinë e shqiptarëve të Amerikës.

Presidentja Osmani ka dekoruar post mortem me Urdhrin “Hasan Prishtina”, ideologun, politikanin, filozofin dhe liderin Arbën Xhaferi

by



Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani Sadriu, ka dekoruar sot post mortem me Urdhrin “Hasan Prishtina”, ideologun, politikanin, filozofin dhe liderin Arbën Xhaferi, në një ceremoni të organizuar në Ambasadën e Kosovës në Shkup, ku të pranishëm ishin edhe disa nga pjesëtarët e familjes së tij.

“Arbën Xhaferi do të kujtohet e vlerësohet përherë për vetëdijen e lartë intelektuale, artikulimin politik largpamës, mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave njerëzore e kombëtare të shqiptarëve në Kosovë dhe sidomos në Maqedoninë e Veriut si dhe për afirmimin e orientimit properëndimor të kombit shqiptar në frymën e rilindësve tanë”, ka thënë Presidentja Osmani.

Në emër të familjes së Arbën Xhaferit, i biri i tij Iliri, falënderoi Presidenten Osmani për respektin institituconal të treguar ndaj filozofit, intelektualit dhe liderit Arbën Xhaferi.

KUSH SI VOTOI PËR KOSOVËN NË KËSHILLIN E EVROPËS?

by

Prof.Xhelal Zejneli/

Komiteti i ministrave të Këshillit të Evropës, në seancën e mbajtur më 24 prill të vitit 2023 vendosi të ngrihet procedurë për shqyrtimin e kërkesës së Kosovës për t’u pranuar në këtë organizatë.

Për këtë propozim votuan 33 shtete:

Andora, Austria, Belgjika, Britania e Madhe, Bullgaria, Çekia, Danimarka, Estonia, Finlanda, Franca, Gjermania, Holanda, Irlanda, Islanda, Italia, Kroacia, Letonia, Lituania, Lihtenshtajni, Luksemburgu, Mali i Zi, Malta, Maqedonia e Veriut, Monako, Norvegjia, Polonia, Portugalia, San-Marino, Sllovenia, Suedia, Shqipëria, Turqia, Zvicra.

Kundër këtij propozimi votuan 7 shtete: Azerbajxhani, Gjeorgjia, Hungaria, Qiproja, Rumania, Serbia, Spanja.

Abstenuan në votim 5 shtete: Bosnja dhe Hercegovina, Greqia, Moldavia, Sllovakia dhe Ukraina.

Nuk votoi 1 shtet – Armenia.

* * *

Komiteti i ministrave të Këshillit të Evropës ka 46 shtete anëtare.

Kërkesa e Kosovës do t’i përcillet Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës.

Votimi për pranimin e Kosovës në Këshillin e Evropës mund të realizohet brenda një viti.

* * *

Ish-zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme dhe i Punëve Evropiane i Sllovakisë, Peter Stano (1975- ), tani zëdhënës i përfaqësuesit të lartë të BE-së për Politikë të Jashtme¸ Zhozep Borel (Josep Borrel Fontelles, 1947- ), deklaroi se institucionet e Brukselit janë në dijeni se Serbia votoi kundër aplikimit të Kosovës për anëtarësim në Këshillin e Evropës.

Hungaria është një shtet që e ka njohur pavarësinë e Kosovës. Është për t’u ardhur keq sesi ky shtet, i udhëhequr nga kryetari Viktor Orban (Viktor Mihály Orbán, 1963- ), votoi kundër propozimit që Kosova të bëhet anëtare e Këshillit të Evropës.

Ministri i Punëve të Jashtme i Serbisë, Ivica Daçiq (Ivica Dačić / Ивица Дачић, 1966- ) ishte zemëruar tej mase për votën e Malit të Zi, në favor të Kosovës, ndërsa kryeministrja Ana Bërnabiq (Ana Brnabić / Ана Брнабић, 1975- ), në shenjë proteste dhe hidhërimi për abstenimin e Greqisë në votim, si duket nuk do të marrë pjesë në Forumin VIII Ekonomik që mbahet në Delfi të Greqisë më 26-29 prill 2023.

* * *

Këto ditë Uashingtoni dhe Brukseli mbështetën drejtësinë:

– Kosova do të fitojë liberalizimin e vizave;

– I njohën zgjedhjet në veri të Kosovës; dhe

– Votuan me shumicë që Kosova të jetë anëtare e Këshillit të Evropës.

* * *

Vota e Serbisë kundër aplikimit të Kosovës për anëtarësim në Këshillin e Evropës paraqet shkelje të Marrëveshjes për normalizimin e raporteve që Kosova dhe Serbia arritën gjatë vitit 2023.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti dhe kryetari i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, më 27 shkurt të viti në vazhdim, u pajtuan në Bruksel për një marrëveshje që ka të bëjë me normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet dy vendeve. Ndërkaq, në takimin e mbajtur në Ohër më 18 mars të viti 2023 këta u duk sikur u pajtuan për Shtojcën e zbatimit të kësaj marrëveshjeje.

Sipas nenit 4 të kësaj marrëveshjeje, Serbia nuk do ta kundërshtojë anëtarësimin e Kosovës në institucionet ndërkombëtare. Rrjedhimisht, vota e Serbisë kundër aplikimit të Kosovës për t’u bërë anëtare e Këshillit të Evropës, paraqet shkelje të nenit të lartpërmendur.

* * *

Thirrja e autoriteteve të Beogradit drejtuar serbëve të Kosovës për të mos dalë në votim në veri, është në kundërshti të plotë me parimet e demokracisë.

Për sjelljet destruktive të sipërthëna, Uashingtoni dhe Brukseli duhet të marrin masa ndëshkuese ndaj Serbisë.