Analiza – Page 190 – Dielli

Celebrating receiving the “Woman of the Year” Award from the Motrat Qiriazi organization

May 2, 2022 by s p

Nga Keze Kozeta Zylo/

Mirenjohje dhe e nderuar qe u vleresova nga Motrat “Qiriazi” si GRUAJA E VITIT 2022
Të dashura motrat “Qiriazi”,
E nderuar presidente e organizatës së mirënjohur “Motrat Qiriazi” znj. Isidoros Tsamblakos dhe gjithë Bordi që ju punoni si motra,
Jam fort e nderuar dhe e pranoj me përulje çmimin e lartë: Gruaja e Vitit 2022 që më keni afruar si Organizatë e mirënjohur “Motrat Qiriazi”. Sa herë lexoj apo dëgjoj për organizatën, në ninëzën e syve të mi vjen një dritëz e përtejme që shndrit midis Motrave Qiriazi dhe Shkollës Shqipe “Alba Life” Ambasador i Kombit, apo kudo ku mësohet SHQIP. E kush më shumë se Motrat Qiriazi mund të përmendet pranë mësimit të Gjuhës Shqipe tek ne në NY, për aktin e tyre si zonjat rilindase në Korçë ku filloi historia më e ndritur e mësimit shqip! Sa fatlume jeni motra te dashura të Bordit dhe të gjitha ju anëtaret e kësaj organizate që festoni dhe nderoni nënat, motrat shqiptare kudo ku janë! Me të drejtë Parashqevi Qiriazi duke folur, më 8 mars 1950, me rastin e Ditës Ndërkombëtare të gruas ne kujtimet e Skender Luarasit shkruhet se: ‘’Sa e gëzuar jam të qëndroj midis jush në këtë sallë…Sot gruaja shkundi zinxhirët e skllavërisë dhe cila zemër shqiptare nuk gëzohet për këtë ditë të shenjtë që nuk e kishim shijuar për shumë shekuj”!Në shkollat tona shqipe në të gjithë Nju Jorkun ato janë histori frymëzuese ndaj dhe ata e këndojnë me krenari Këngen e Alfabetit Shqip, të shkruar prej Sevasti Qiriazit:Armiqëtë o shqipëtarë/ Po përpiqenë/ Shkronjat turçe dhe greqishte/ Të na apënë/ Le t’i mbajnë ata per vetëhe/ Kemi tonatë.Parashqevi Qiriazi, u bë “ylli i mëngjesit” i emancipimit të gruas ne Unesco. Parashqevi Qiriazi ishte gruaja e parë që shkroi një libër shkollor në gjuhën shqipe dhe e vetmja grua që mori pjesë në Kongresin e Manastirit që kodifikoi Alfabetin e shqipes në nëntor 1908.S’ka emër më të bukur se të quheni të gjitha motra, ndoshta ju mund të jeni në pikëpamje apo lëvizje të ndryshme si yjet në qiell, por së bashku ndriçoni hapësirën shqiptare kudo ku jeni.Dhe ju këtë emër të madh me pagëzimin e organizatës suaj “Motrat Qiriazi” e keni mbajtur me nder dhe ballin lart!Une dua të falënderoj gjithë koleget e mia duke filluar me gruan e vitit artisten e shkollës shiqpe Lindia Mezin Lole që kanë ecur bashkë me ne këto 15 vjet në udhën e ndritur të mësimit të gjuhës shqipe dhe që sot një pjesë të tyre i kemi midis nesh si Arta Xhaferri, Blerim Gjocaj, Majlinda Tafaj, Dr.Manjola Duli, Davida Hasanaj, Anxhela Alushaj, Aferdita Delaj, suportues dhe dashamires si Agim Hasanaj, Perparim dhe Violeta Likollari etj. Ju lutem një duatrokitje për dy tavolinat atje si dhe dy koleget e mia amerikane në Susan Wagner, edukatoret Arlene Amodio dhe Anastasia DiBerardino-Turnbull.Unë dua të falënderoj familjen time të shtrenjtë, bashkëshortin dhe kolegun tim Qemal Zylo, vajzat Valbonen dhe Klodianen që më kanë mbështetur me fuqinë e zemrës dhe durimin në penën time, 8 librat e botuar dhe në aktivitetet në Diasporë. Dua të falënderoj mbesat e mia Sarandën dhe Emmën, si dhe Dean dhe Richard Jon të cilet nuk munden dot, sepse dhe kohë pandemie është…, por me krenari do t’ju them se kurrë të rriten duhet të jenë suporter të Motrave Qiriazi. Une jam e lumtur sot që në krah kam nenen e vitit, miken e penës si Pertefe Leka dhe kolegen edukatoren e vitit zonjushen Jonela Hasani qënderohen dhe cmohen nga organizata juaj me shumë vlera. Une shpreh mirënjohje të pakufishme për ju duke u frymëzuar nga thënia e John Kenedit presidentit amerikan se: “Ndërsa shprehim mirënjohjen tonë, nuk duhet të harrojmë kurrë se vlerësimi më i lartë nuk është të thuash fjalë, por të jetosh sipas tyre”.
Nga fjala e mbajtur ne mbremjen Gala qe u organizua ne Vista Skylounge ne Queens nga Organizata “Motrat Qiriazi”
1 Maj, 2022Queens, New York

Të kujtojmë atdhetarin, mësuesin, gjuhëtarin, Ilia Dilo Sheperi

May 1, 2022 by s p

Botue me rastin e 175-vjetorit të vdekjes.

Nga Anton Çefa

Lindi në vitin 1872, në Sheper të Zagorisë, në atë trevë të begatshme atdhetarizmi, plot vlagë ideali, ndjenje dhe vullneti patriotik. Jetoi në periudhat më kyçe të historisë sonë, vlerësoi me zgjuarësi detyrat parësore të secilës prej tyre dhe i ndriçuar nga ato, përcaktoi rrugën e vet të jetës e të punës, duke u rreshtuar gjithnjë në krahun më përparimtar të shqiptarizmës dhe, me përkushtim fisnik, nuk kurseu asgjë në dobi të Shqipërisë.

Në periudhën e parë të jetës, duke ndjerë jehonën burrërore të Lidhjes së Prizrenit, u bë shërbestar i gjuhës. Tek dituria, që fillon me gjuhën e ëmbël të nënave, ai vendosi altarin tek i cili do të lutej dhe edhe do të flijohej, po qe nevoja, për lirinë dhe begatinë kombëtare. Vetëm kultura do të davariste mjegullat e iniorancës që kishte endur robërimi shekullor, do të dritësonte ndërgjegjet e tulatura dhe do të ndizte zjarrin e shenjtë të dashurisë për atdheun. Kështu, që në moshë të re, Ilia zuri vend në llogoret e arsimimit të popullit, edhe pse e dinte fort mirë se atje ai do të ndeshej, për jetë e për vdekje, me armiqtë e kombit: pushtuesit osmanë dhe Patrikanën e Stambollit.

Patrikana, armiku më i egër i gjuhës e i shkollës sonë- një nga armët më të rrezikshme në sendërtimin e qellimeve djallëzore të greqizimit të krahinave tona të Jugut- e ndoqi dhe e përndoqi me të gjitha mënyrat që dinte e që përdorte ajo dhe në të gjitha shtigjjet e liga dhe rrugët kriminale, që përshkonte ajo tinëzisht e haptas; por burri nuk jepej. Atëherë ajo vendosi ta zhdukte. A nuk kishte dënuar e ekzekutuar në mënyrat më barbare sa e sa kolegë të shkollës e të idealit të Ilias?

Nën padinë se “mësonte gjuhën shqipe dhe se shkollën greke të fshatit e kishte kthyer në shkollë shqipe, Patrikana e dënoi me vdekje. Padia qe më se e vërtetë: megjithse, shkolla shqipe në Sheper u hap në vitin 1917, Ilia e pati kthyer shtëpinë e vet në shkollë, ku mësohej gjuha shqipe, që në vitin 1907.

Dënimit kapital të Patrikanës, mësuesi i urtë iu përgjegj me stoicizmin e idealistit të vërtetë: “Edhe kur të më prisni kokën, në grykën time do të gjeni një “a”, një “b’ dhe një “c”. Nuk di ndonjë shkollë tjetër kombëtare që të jetë ndërtuar mbi themele të tilla të lavdishme vetëflijimi e heroizmi, por këtë dukuri kaq të thjeshtë e kaq të faktuar nuk e kanë pranuar dhe nuk duan ende ta pranojnë kojshitë tanë, të cilët edhe sot e kësaj dite, na e mohojnë gjuhën dhe shkollën amtare në Çamëri dhe gjithandej nëpër Greqi.

Mbas shpalljes së Pavarësisë, Ilia Dilo Sheperi e afirmoi veten si personalitet i fuqishëm në fushën e arsimit e të shkollës shqipe, duke bërë një punë të madhe për hartimin e teksteve dhe programeve mësimore të shkollave të shtetit të ri shqiptar, në përshtatje me kushtet e reja të krijuara në vendin tonë.

Idealin e përvojën e tij për ngritjen e shkollës kombëtare shqipe, ai e dëshmoi, gjithashtu, si pjesëmarrës aktiv i Kongresit Arsimor të Lushnjës (1920) dhe Kongresit Arsimor të Tiranës (1922).

Gjatë këtyre viteve, ai punoi pa u lodhur, si mësues në shkollat e mesme dhe si inspektor arsimi në zonat e Gjirokastrës e të Vlorës, duke i kushtuar një vëmendje të veçantë zgjërimit të rrjetit shkollor, pa lënë mbas dore përmirësimin cilësor të mësimit e të edukimit.

Veprimtarinë e frytshme në fushën e shkollës dhe të arsimit, Ilia, gjithnjë e shoqëroi me një aktivitet të dendur, në fusha të tjera në shërbim të çështjes kombëtare.

Në vitin 1919, më 23 nëntor, në prag të Kongresit të Lushnjës, ai qe në radhën e parë të atyre intelektualëve patriotë gjirokastritë, që themeluan shoqërinë “Vëllezëria”, në Gjirokastër, e cila zhvilloi një veprimtari të dendur “për mbrojtjen e kufijve të Atdheut, për njohjen e të drejtave tona kombëtare nga Fuqitë e huaja,… si edhe në drejtim të përhapjes së arsimit në gjuhën amtare. Shoqëria shënoi, gjithashtu, disa arritje sidomos në fushën kulturore-artistike, sportive, etj.” (Shefik Osmani, “Fjalor i pedagogjisë”, Tiranë, 1983, f. 705).

Dashuria e flaktë për gjuhën shqipe, aftësitë e shquuara intelektuale dhe përvoja e tij e gjatë si mësues u jetësuan në një hulli të veçantë të veprimtarisë së Ilia Dilo Sheperit, në atë të shkencës gjuhësore. Në vitin 1927, ai botoi tekstin: “Gramatika dhe sindaksa e gjuhës shqipe”, i vlerësuar si një nga tekstet më të mira të gramatikës sonë për arsimin e mesëm. I ndërtuar mbi kritere të rrepta shkencore, ky tekst ndikoi mjaft për të konsoliduar shumë pikëpamje deri atëherë të pastabilizuara. Për vlerat shkencore të kësaj vepre, prof. Enver Hysa ka shkruar: “Gramatika e tij plotësonte një zbrazti, dhe vinte një gur themeli në gramatologjinë shqipe. Kjo gramatikë është një burim me rëndësi për historinë e zhvillimit të gjuhës letrare e të terminologjisë shkencore gjuhësore të përdorur në të, ajo shërben edhe sot në punën e gramatikanëve si një vepër me vlerë të madhe që nuk mund të mos merret parasysh për idetë dhe mendimet e reja, për zgjidhjet shkencore që ka dhënë për probleme të veçanta, sidomos të morfologjisë, të fjalëformimit e të gjuhës letrare në veçanti.” (“Zagoria”, gazetë e shoqatës atdhetare-kulturore “Çajupi”, nr. 2, prill 1997, f. 3).

Mbas daljes në pension, në vitin 1933, ai iu kushtua punës shkencore. Me politikën, Ilia merrej kur atdheu dhe politika kishin nevojë për personalitetin e tij. Pavarësia qe fituar, shteti shqiptar i 1913-ës i shpëtoi copëtimit të plotë, sado që një pjesë e mirë e trojeve mbetën nën robërinë e fqinjve. Kongresi i Lushnjës dhe Lufta e Vlorës i rivendosën themelet e Shqipërisë. Gjatë gjithë kësaj periudhe, ai kishte dhënë ndihmesën e vet, ndihmesën e vyer të një patrioti të madh. Për Shqipërinë e robëruar i qante zemra dhe i dhimbte shpirti, por e mbante shpresa. Një ditë qe shprehur: “Shqipëri pa Kosovë nuk ka, ashtu siç nuk ka Kosovë pa Shqipëri”.

Pushtimin fashist e priti me fyerjen dhe urrejtjen e një atdhetari. Ftesën “e politikës” me shkue në Romë për t’i vënë Viktor Emanuelit kurorën e Skënderbeut, e priti me përbuzje dhe e hodhi poshtë në mënyrë të prerë. Jetoi, duke u gëzuar për luftën kundër pushtuesit dhe i kënaqur që djali i tij, Jani, pa u lajthitur si shumë të tjerë nga propaganda pansllaviste me lëvozhgë internacionalizmi e demokracie, qe rreshtuar në krahun e drejtë të atdhetarëve të vërtetë, në krah të Mithat Frashërit; por e pau, e ndjeu dhe e paralajmëroi rrezikun e madh komunist që po i kërcënohej Shqipërisë.

Në vitet e luftës përjetoi edhe një fatkeqësi: djegien e bibliotekës nga gjermanët, me hjekësinë tinzake të Dushan Mugoshës. Pau aty të digjet e të bëhet shkrumb puna shkencore e sa e sa viteve: botimi i dytë i përpunuar i Gramatikës, përfunduar që në vitin 1935, një tekst stilistike për shkollat e mesme, punën e nisur për një fjalor të gjuhës shqipe, shënime dialektologjike, materiale folklorike e etnografike të mbledhura me mund nëpër fshatrat e Zagorisë, një libër të përkthyer nga greqishtja dhe një tjetër të përkthyer nga anglishtja dhe, sidomos, dy vëllime me fjalimet e tij, letra dërguar Patrikanës, Papës së Romës, personaliteteve të ndryshme evropiane, albanologëve, etj., shumë dokumenta të historisë sonë – një pasuri e vërtetë kombëtare e pa zëvendësueshme.

Vdiq në vitin 1945 dhe u varros në fshatin e tij të dashur, në Sheperin e sofrës së madhe patriotike, i nderuem prej të gjithëve.

Fatkeqësitë do ta ndiqnin edhe pas vdekjes. Fanatizmi komunist, me veprime të huaja për natyrën dhe zakonet shqiptare, të huajtura nga sllavët, simbas mësimeve të Miladinit dhe Mugoshës, nuk mjaftoi që i varrosi gjithë vlerën e veprimtarisë patriotike të një jete të tërë, por i dhunoi edhe kufomën dhe varrin.

Në vitin 1979, me urdhër nga qarqet më të larta të diktaturës, i thyen varrin dhe mbasi i zvarritën kockat rrugëve të katundit, i hodhën në humnerë. Ky procesion i llahtarshëm u krye në sytë e banorëve të Sheperit, nën mbikqyrjen e forcave të sigurimit. (Sipas dëshmisë së Foni Dilos, nip i Ilias).

Demokracia bëri përpjekje për vlerësimin e figurës së tij dhe i dha titullin “Mësues i Popullit”. Me jetën dhe veprën e tij atdhetare e shkencore, ai qe dhe do të mbetet mësuesi i të gjitha breznive të ardhshme shqiptare. Lapidari i tij, i ngritur me afsh dashurie e dhimbjeje, në zemrën e popullit të thjeshtë, që di të vlerësojë më shumë se të gjitha organizmat shtetërore dhe akademitë, pret një të ardhme më të qetë të atdheut, për t’u ngritur i mermertë mbi truallin për të cilin shkriu jetën.

Komisioni i Organizimit të Festës së 110 vjetorit mblidhet në Vatër më 4 Maj

May 1, 2022 by s p

Komisioni i Organizimit të Festës(Darkës Solemne) të 110 vjetorit të Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA do të mblidhet në Selinë Qëndrore në Vatër më 4 Maj 2022 në orën 6.30 PM. Komisioni i Organizimit të Darkës Solemne për 110 vjetorin e Vatrës përbëhet nga Besim Malota- Kryetar, Nazo Veliu, Mondi Rakaj, Bashkim Musabelliu, Anton Raja, Agustin Mirakaj, Tasim Ruko – Anëtarë. Kryesia e Vatrës në mbledhjen e fundit të datës 26 Prill 2022 autorizoi z.Besim Malota që të shtojë anëtarë të rinj dhe ekip me të rinj e të reja për një organizim energjik e dinjitoz të festës Gala. Për anëtarët jashtë New Yorkut takimi mundësohet në zoom. Kërkohet pjesëmarrje dhe angazhim serioz për të përmbushur një angazhim patriotik e vatran për të dalë faqebardhë në festën e Vatrës së të gjithë shqiptarëve.

NESER TE VATRA “Shenjtorja Nënë Tereza” – Leksion dhe Bashkëbisedim në Vatër

April 29, 2022 by s p

NESER TE VATRA “Shenjtorja Nënë Tereza” – Leksion dhe Bashkëbisedim në Vatër / Ftohet komuniteti shqiptar në New York e më gjërë që të marrë pjesë

Topic: Mother Teresa and the Illyrian Foundations of Western Civilization.

Abstract: Employing the life, missionary work and legacy of Albanian-born Saint Teresa of Calcutta as a case study, over the last twenty years Gëzim Alpion has argued that not only Christianity remains firmly embedded in the Illyrian tradition but that it also constitutes one of the long-ignored links between modern Albanians and their Pelasgo-Illyrian ancestors. Equally important, he contends that Mother Teresa’s ethno-spiritual roots, and her own attitude towards and application of the Christian faith illustrate some perennial features of her nation’s spiritual tradition that can be traced in the ancient Illyrians’ belief systems. Drawing on his main publications – Mother Teresa: Saint or Celebrity? (Routledge 2007) and Mother Teresa; The Saint and Her Nation (Bloomsbury Academic 2020 and 2022) – and work in progress on Mother Teresa’s ‘Dark Night of the Soul’, in his talk Alpion argues that this sainted nun’s understanding and application of Christianity offer new evidence that ancient Illyrian civilization is at the heart of the triadic composition of ancient European civilization, and that Illyrians played a key role in laying the foundations of ancient Greece and Rome. Alpion concludes that ancient Illyria paved the way for the emergence of ancient Greek and Roman civilisations just as Mother Teresa’s formative years are vital to understanding the extraordinary religious and humanitarian figure she eventually became. This causality, he advises, requires further cooperation between Albanian and non-Albanian scholars which, in turn, would, hopefully, make scholarship about Albania less dependent on ‘freelance’ type specialists.

Dr. Gëzim Alpion

The University of Birmingham, UK

Brief Biography

Gëzim Alpion has a BA from Cairo University and a PhD from Durham University, UK. He lectured at the Universities of Huddersfield, Sheffield Hallam and Newman before joining the Department of Sociology at the University of Birmingham, UK, in 2002. His specializations encompass the sociology of religion, nationalism, fame, race, media, film and authorship.

His main publications include ‘Mother Teresa: Saint or Celebrity?’(Routledge, 2007), ‘Encounters with Civilizations: From Alexander the Great to Mother Teresa’ (Routledge, 2017), ‘Mother Teresa: The Saint and Her Nation’ (Bloomsbury, 2020) and a number of studies in academic journals and edited collections. Sponsored by Arts Council England, Alpion’s plays ‘Vouchers: A Tragedy’ (2001) and ‘If Only the Dead Could Listen’ (Globic Press, 2008) were well-received by both audiences and critics in England in the 2000s. Alpion’s features and op-eds have appeared in a number of international newspapers and magazines including ‘The Guardian’, ‘The Independent’, ‘The Conversation’, ‘The Tablet’, ‘Hindustan Times’, ‘The Middle East Times’, and ‘The Hürriyet Daily News’.

In his recent publications Alpion has explored the concept of charism/a from a sociological and public theology perspective, Enoch Powell’s populist rhetoric in the context of the eugenics discourse, and the reasons for the absence of modern spiritual icons in celebrity studies. An editorial board member for various scholarly journals, including ‘Celebrity Studies’ (Routledge), Alpion is currently developing the idea of ‘fame capital’ as a variable in an intranational and international context, examining ‘the Dark Night of the Soul’ phenomenon from a sociological perspective, and exploring the role of religion in fabricating national identity. In recent years, Alpion has delivered over 70 keynote addresses and talks in 15 countries.

Alpion is considered “the most authoritative English-language author” on St Teresa of Calcutta, “the founder of Mother Teresa Studies”, and “one of the most intelligent and acute observers on the subject of Albanian culture”. He received the ‘Ambassador of Nation Award’ and the ‘Mother Teresa Award’from the Prime Minister and the President of Albania in 2019 and 2021, respectively.

Contribution to Mother Teresa Studies

Over the last two decades, Alpion has explored a number of aspects of Mother Teresa’s life and work as a private individual and public personality, arguing that they complement each other. Here are some of Alpion’s contentions in his publications and work in progress on this sainted woman.

A charismatic personality of Mother Teresa’s calibre and global reach does not come about by chance. To provide a well-rounded portrait of this influential figure, one needs to approach her in the context of her familial background, ethnic, cultural and spiritual milieus, the Albanian nation’s spiritual tradition before and after the advent of Christianity, and the impact of the Vatican and other influential powers on her people since the early Middle Ages.

Mother Teresa’s childhood traumas, ordeals and achievements indicate that her life and her nation’s history, especially her countrymen’s relationship with Roman Catholicism, are interconnected. Unravelling this interconnectedness is essential to understanding how this modern spiritual and humanitarian icon has come to epitomise her ancient nation’s cultural and spiritual DNA, and provide further evidence of the triadic – Illyro-Greco-Roman – foundation of ancient European civilisation.

Mother Teresa played an active role in the construction of her public imagesince the inception of the Missionaries of Charity in the late 1940s. She understood the value and power of mass communication before this became the focus of the Second Vatican Council.

Although essentially a spiritual person, Mother Teresa was not above and beyond politics. Throughout her missionary life, this charismatic ‘revolutionary’ never tired of building bridges like few other influential personalities.

Mother Teresa literature continues to suffer from polarised views about her work and legacy held by her supporters and detractors. Mother Teresa Studies, on the other hand, is still at an early stage. One of its challenges is to bridge the chasm between these two opposing camps. This is paramount to fathoming one of the most complex and enduring personalities of the modern age.

Pse Elon Musk e bleu Twitter-in ?

April 29, 2022 by s p

Elon Musk tha duke bërë shaka, se ai “po blinte Coca-Cola-n për të rikthyer kokainën në të “

Analizë nga Rafael Floqi

Të hënën, Elon Musk bleu Twitter për dyzet e katër miliardë dollarë. Musk, C.E.O. i Tesla-s dhe njeriu më të pasur në tokë, planifikon ta kthejë private kompaninë e mediave sociale dhe ka thënë se dëshiron që Twitter t’i përmbahet nga afër parimeve të fjalës së lirë, të cilat, në një deklaratë, Musk e quajti “shkëmbi i qendryeshëm i një demokracie funksionale”. (Në të njëjtën deklaratë, ai e përshkroi Twitter-in si “sheshin dixhital të qytetit agorën- ku debatohen çështjet jetike për të ardhmen e njerëzimit.”) Vetë Musk cicëron shpesh dhe supozohet se ai do të vazhdojë të përdorë platformën, dhe potencialisht të rikthejë llogarinë e ish-presidentit Donald Trump. Ai gjithashtu mendohet se ka më pak të ngjarë të bllokojë njerëzit për shkelje të politikave të platformës, të cilat vetë mund t’i ndryshojë.

Po pse ai e bleu Twiter-in ?

Elon Musk tha duke bërë shaka se ai “po blinte Coca-Cola për të rikthyer kokainën” *ndërsa për atë që planifikon të bëjë më pas pas blerjes së Twitter prej 44 miliardë dollarësh. Në një seancë të së mërkurës vonë me 87 milionë ndjekësit e tij në Twitter, Musk më pas ripostoi një meme, duke sugjeruar që ai duhet të blinte McDonald’s në mënyrë që të rregullonte makinat e prishura kronike të akulloreve të zinxhirit të restoranteve. “Dëgjo, nuk mund të bëj mrekulli”, shkroi ai më vonë në Twitter.

Musk u zotua se do ta bënte Twitter-in një “argëtim maksimal”. Ai postoi disa postime në Twitter në mbrëmjen e së mërkurës vonë dhe deri të enjten në mëngjes javës që shkoi, në të cilat ai ofroi disa sugjerime për ta përmirësuar faqen. “DM-të në Twitter duhet të kenë kriptim nga fundi në fund si sinjal, kështu që askush nuk mund të spiunojë apo hakojë mesazhet tuaja”, shkroi Musk në Twitter. Musk është zotuar të blejë Twitter dhe të ndryshojë politikat e tij të moderimit të përmbajtjes në mënyrë që të nderojë misionin e tij origjinal si një platformë që promovon fjalën e lirë.

Musk gjithashtu duket se po shijonte memet që janë postuar duke tallur punonjësit e Twitter-it, të cilët thuhet se janë të mërzitur për planet e shefit të Tesla-s për të blerë kompaninë me bazë në San Francisko.

Analistët e Wall Street theksojnë ndikimin që ka pasur marrja e menjëhershme e Twitter nga Musk në kompaninë e tij të makinave elektrike, Tesla. Tesla ka humbur më shumë se 100 miliardë dollarë në vlerë pasi investitorët spekuluan se Musk mund të duhet të shesë aksione për të financuar kontributin e tij të kapitalit prej 21 miliardë dollarësh për blerjen e tij prej 44 miliardë dollarësh të Twitter.

Tesla nuk është i përfshirë në marrëveshjen me Twitter, megjithatë aksionet e saj janë vënë në shënjestër nga spekulatorët pasi Musk nuk pranoi të zbulojë publikisht se nga vijnë paratë e tij për blerjen.

Rënia prej 12.2% e aksioneve të Tesla-s të martën barazohet me një rënie prej 21 miliardë dollarësh në vlerën e aksioneve të tij në Tesla, e njëjtë me 21 miliardë dollarë në para të gatshme që ai angazhoi për marrëveshjen me Twitter. Nëse Musk do të blinte Twitter, Kina mund të kërcënojë të kufizojë gjurmën e Teslës në vend nëse ai nuk luan me top dhe nuk merr parasysh diktatet e Partisë Komuniste Kineze në lidhje me platformën e mediave sociale – duke minuar kredencialet e tij “absolutiste të fjalës së lirë”.

Themeluesi i Amazon, Jeff Bezos, i trondituar nga marrja e Twitter-it nga Musk, vuri në pikëpyetje nëse ai mund të përfundonte duke fuqizuar Kinën – vetëm për të arritur më vonë në përfundimin se teoria e tij ishte “ndoshta” e largët.

Kjo është për shkak se ai ka disa besime të vërteta politike dhe sociale rreth mënyrës se si duhet të drejtohet Twitter, dhe ai ndihet sikur nuk po drejtohet në atë mënyrë. Unë gjithashtu mendoj se ai merr shumë kënaqësi dhe dobi nga cicërima dhe dëshiron që ai të jetë i optimizuar për përdorimin e tij. Vlera e kompanisë së tij rritet nga të qenit një personazh publik shumë i çuditshëm në Twitter, dhe kështu ai sheh qartë shumë vlerë në tweeting, dhe ndoshta dëshiron ta zotërojë atë për vete.

Tesla është një kompani, një kompani relativisht e vogël makinash, që prodhon makina të mira elektrike të nivelit të lartë, apo jo? Dhe vlera në bursë e Teslës, e cila e bën Elon Musk njeriun më të pasur në botë, vjen nga një optimizëm i jashtëzakonshëm në lidhje me aftësinë e ardhshme të Teslës për të prodhuar më shumë makina dhe për t’u bërë lojtari dominues në prodhimin e makinave ndërsa makinat bëhen më elektrike. Gjithashtu, ai është thjesht një lloj vizionari futurist – ai po ndërton tunele që duket se mendon se do të jenë e ardhmja e transportit. Ai po dërgon raketa në hapësirë. Dhe kështu vlera e këtyre kompanive në treg rrjedh kryesisht nga pritshmëritë rreth asaj se sa para do të fitojnë në të ardhmen, në krahasim me sa para kanë bërë në të kaluarën. Dhe këto pritshmëri ndihmohen ndoshta nga të paturit e një themeluesi karizmatik, të zhurmshëm, i cili bën shumë shaka në internet dhe është vetë një personazh fantastiko-shkencor, dhe e portretizon veten si një personazh fantastiko-shkencor dhe që u bën thirrje njerëzve që e pëlqejnë këtë, duke duke bërë shaka.

Ai është një djalë vërtet i zgjuar. Një mënyrë e mundshme për të treguar këtë histori është se Twitter nuk fiton aq shumë para në krahasim me Facebook dhe kompani të tjera të mediave sociale. Nuk është një kompani aq e madhe për sa i përket kapitalit të tregut. Ai mund të thotë, “Shiko, unë marr kaq shumë vlerë nga kjo qasje e drejtpërdrejtë ndaj publikut.” Zotërimi i atij aksesi të drejtpërdrejtë në publik – zotërimi i asaj gjëje që krijon kaq shumë vlerë për Elon Musk dhe Teslën – duhet të jetë disi e vlefshme, qoftë duke rritur vlerën që krijon për Teslën, qoftë duke gjetur një mënyrë për të fituar para nga vlera që krijon për yjet e sportit dhe personazhet e famshëm dhe Donald Trump dhe shumë njerëz të tjerë. E dini, tweet-et e Donald Trump kur ishte në Twitter mund të krijonin miliarda ose triliona dollarë lëvizje në treg, apo jo? Dhe Twitter kurrë nuk fitoi shumë para nga kjo. Nuk është e qartë se si do të bënte kompania, por nëse je ulur mbi një gjë që mund të krijojë kaq shumë vlerë, me siguri, nëse je vërtet i zgjuar, atëherë mund të nxjerrësh një vlerë prej saj.

Shembulli klasik në pesë vitet e fundit ka qenë rritja e aksioneve të memeve: kompani si AMC dhe GameStop morën vlerësime shumë të larta në treg dhe rritën shumë. e parave përmes mediave sociale, popullaritetit dhe memeve të lojërave.

E gjithë kjo ka kuptim intuitiv, kuptim të thjeshtë. Nëse je personi më i pasur në botë dhe i bezdisshëm, dhe vazhdimisht luan një lojë kompjuterike, dhe merr shumë kënaqësi dhe ndjenjë identiteti nga ajo lojë, ndoshta pak i varur, atëherë në një moment mund të kesh disa sugjerime për përmirësime në lojë.” Në një nivel, kjo është një llogari më personale e dëshirës së tij për të blerë Twitter-in Dhe pastaj ka llogarinë më financiare, ose të biznesit, të cilën sapo e keni shpjeguar. Por, në të njëjtën kohë, duket se është pothuajse e pamundur t’i ndash këto dy gjëra, përveç nëse mendon se e gjithë sjellja e tij është një performancë e përpunuar ose diçka që nuk mendoj se dikush e beson vërtet.

Ai tha gjëra të tilla si ai dëshiron më shumë fjalë të lirë, ai dëshiron të mos ndalojë përgjithmonë njerëzit, ai dëshiron më pak varësi nga reklamat, sepse ai mendon se kjo është e keqe për lirinë e fjalës – që, meqë ra fjala, është. Unë mendoj se, nëse nuk moderoni Twitter-in, do të fikni reklamuesit. Nëse nuk ju interesojnë reklamuesit, atëherë mund të keni një Twitter më të pamoderuar. Gjëra të tilla. Musk sapo shkroi në Twitter se ai dëshiron që kritikët e tij më të këqij të mbeten në Twitter, sepse kjo është ajo që do të thotë liria e fjalës.

Nga perspektiva e financave të korporatave, ideja është që ju të blini Twitter dhe që më pas do të jetë një kompani private ku ai thjesht do ta kontrollojë atë. Pra, ai nuk ka nevojë t’i paraqesë një plan biznesi, për shembull, bordit të drejtorëve të Twitter ose aksionarëve të Twitter. Ai thjesht mund të thotë linjën e biznesit: ti merr paratë dhe ik, dhe më pas është kompania ime për të kontrolluar. Kështu ai tha disa gjëra. Ata nuk janë të detyrueshëm për të. Nëse ai zotëron kompaninë, ai zotëron kompaninë dhe ai mund të bëjë atë që dëshiron.

Koncepti i tij për fjalën e lirë duket gjerësisht në përputhje me atë që është bërë një qasje më e djathtë ose konservatore ndaj çështjeve të të folurit, e cila në thelb argumenton se kompanitë e mediave sociale nuk duhet t’i ndalojnë njerëzit për gjëra që konsiderohen të papërshtatshme ose gjuhë të urrejtjes ose çfarëdo tjetër. Natyrisht, Twitter ekziston në shumë vende që kanë më pak mbrojtje të fjalës së lirë se ne, dhe shpesh qeveritë u kërkojnë kompanive të mediave sociale të shtypin fjalimin që nuk u pëlqen. A keni një ide se si Twitter i ka trajtuar ato çështje në përgjithësi dhe se si ai mund të ndryshojë?

Drejtuesit e Twitter që krijuan rregullat thanë se dikur kishin pasur pikëpamje rreth fjalimit në internet që ishin të ngjashme me atë të zotit Musk. Ata besonin se politikat e Twitter duhet të jenë të kufizuara, duke imituar ligjet lokale. Por më shumë se një dekadë e përballjes me dhunën, ngacmimin dhe manipulimin e zgjedhjeve ndryshoi mendjen e tyre. Tani, shumë drejtues në Twitter dhe kompani të tjera të mediave sociale i shohin politikat e tyre të moderimit të përmbajtjes si masa mbrojtëse thelbësore për të mbrojtur fjalën.

Pyetja është nëse edhe zoti Musk do të ndryshojë mendje kur të përballet me qoshet më të errëta të Twitter?

“Ju keni thënë se dëshironi më shumë ‘fjalë të lirë’ dhe më pak moderim në Twitter. Çfarë do të thotë kjo në praktikë?” Punonjësit e Twitter shkruan në një listë të brendshme të pyetjeve që shpresonin t’i bënin zotit Musk, e cila u njoftua nga The New York Times.

Një pyetje tjetër e bërë: “Disa njerëz i interpretojnë argumentet tuaja në mbrojtje të fjalës së lirë si një dëshirë për të hapur derën për ngacmime. A eshte e vertete? Dhe nëse jo, a keni ide se si të rrisni lirinë e fjalës dhe të mbani derën e mbyllur ndaj ngacmimeve?”

Zoti Musk nuk është prekur nga paralajmërimet se planet e tij janë të gabuara. “Reagimi ekstrem i antitrupave nga ata që i frikësohen fjalës së lirë i thotë të gjitha”, shkroi ai në Twitter të martën.

Unë mendoj se të gjithë e kanë pasur të vështirë të merren me këto çështje. Po përshtypja ime është se, megjithëse Eloni duhet të operojë ndërkombëtarisht, konteksti i tij për fjalën “fjala e lirë” është kryesisht ai amerikan.

Nuk e di nëse dikush tjetër në qeveri mund ta ndalojë këtë. Nëse po mendoni nga parimet e para, dhe nëse besoni se Twitter është, në një farë kuptimi, agora sheshi i qytetit, siç e ka quajtur Elon Musk, atëherë mund të jeni nervoz për një miliarder të çuditshëm që ta kthejë atë privat, apo jo?

Përshtypja ime është se stereotipi është në thelb i saktë. Ndikimi nuk përkthehet në llojin e vlerës së dollarit që marrin kompanitë e tjera të mediave sociale. Shitja e reklamave në Instagram është shumë e lehtë, sepse po shikoni fotografi të bukura të gjërave që mendoni se janë të mira, dhe më pas ata ju tregojnë një fotografi të diçkaje tjetër që ata mendojnë se ju mund të mendoni se është e bukur. Dhe pastaj shkoni ta blini, apo jo? Modeli i reklamave në Instagram është shumë i drejtpërdrejtë. Modeli i reklamimit në Facebook është: Ne dimë gjithçka për ju, kështu që ne e dimë që po kërkoni të blini një makinë. Pra, këtu është një reklamë makine apo çfarëdo tjetër. Për modelin e reklamave të Twitter, ata nuk dinë shumë për ju. Stereotipi është se ju jeni atje për të luftuar dhe për të bërë shaka të çuditshme dhe për të trullosuarnjerëzit. Rasti i përdorimit të Twitter nuk është aq miqësor për reklamat sa kompanitë e tjera të mëdha të mediave sociale. Dhe kështu, nga njëra anë, me siguri ka një ndikim më të madh në botë, sepse ju jeni atje për të pasur debate politike. Dhe, nga ana tjetër, është më e vështirë të fitosh para. Ai nuk është personi i parë që vëren se ky është një produkt jashtëzakonisht me ndikim me një biznes disi të dobët.

Ai e përsëriti zotimin të mërkurën mbrëma, duke postuar në Twitter: “Që Twitter të meritojë besimin e publikut, ai duhet të jetë politikisht neutral, që në mënyrë efektive do të thotë të shqetësojë të djathtën ekstreme dhe të majtën ekstreme në mënyrë të barabartë”.

Unë mendoj se është një problem vërtet i vështirë – por, nëse dini, të ndërtoni raketa dhe gjëra të tjera. Kjo tregon se ai mund të jetë në kërkim të një problemi tjetër të vështirë për ta trajtuar.

Coca Cola origjinale prodhohej nga bima e Cocas që prodhon kokainën