Prof. dr. Begzad Baliu/

Vepra më e re e Profesor Ruzhdi Ushakut më ka nxjerrë para një sprove të madhe shkencore, në një kohë që jo pa rrahagjoksje jam deklaruar para miqve, se jo vetëm e kam lexuar e rilexuar veprën e tij, por edhe jam frymëzuar nga ajo, jam thelluar në fushë të dijes duke u kapur për rrënjët e saj dhe madje jam ngritur duke u ushqyer nga frytet e saj. Sikur të mos mjaftonte kjo, për tri ‘monografinat’ e tij, sikur do të thoshte Profesor Selman Riza, jo pak kemi biseduar para se të shkruheshin, jo pak kemi menduar në kohën që po shkruheshin dhe madje jo pak kemi ‘vënë në peshë’ kohën kur do të botoheshin ato. Sprova më e madhe para së cilës u gjeta është momenti kur Profesor Ruzhdi Ushaku më përzgjodhi të jem një si lajmësi i kësaj vepreje, autor i një fjale hyrëse, për të cilën fillimisht isha jo pak i emocionuar.

Tri studimet monografike janë shkruar përgjatë dy dekadash a më shumë. Trajtesat Reliktet e parashqipes (Relikte të parashqipes së folur nga koha e Aleksandrit të Madh. – Studim krahasues për gjuhën burushe të hundakëve); Mbishkrim enigmatik ilir (Drejt zbërthimit dhe zgjedhjes së një “mbishkrimi enigmatik ilir“. – Nga shekulli VI para erës së re – ); “Bindi” dhe “Dragoi” i detit (“Bindi” dhe “Përbindëshi i detit”, një relikt mitologjik – artistik e gjuhësor i shqipes. – Studim krahasues lidhur me Relievin e zbuluar në afërsi të Tempullit të Kalasë së Ulqinit), janë shkruar së bashku me një trajtesë të katërt, e cila me kërkesën e Profesorit mbetet për një vepër tjetër. Dhe për më tej, ndërmjet tyre janë shkruar dhe botuar edhe studimet e dy vëllimeve të fundit kryesisht nga fusha e onomastikës. Por këto tri studime të përmbledhura që sikur shprehet botuesi Z. Silver Kodra, “paraqesin një opus unik të një simfonie gjuhësore”, si dhe studimi tjetër që pret të botohet, mbaheshin “në margjinë”. Arsyet janë të shumta, por një nga arsyet themelore është puna e autorit për t’i shkarkuar ato nga mundësia e krahasimit të tyre nga përbërës të mundshëm mitik e folklorik, me të cilat janë identifikuar shumë studime të kësaj natyre prej vitesh, për të mos thënë prej disa shekujsh.

Në një rrethanë botimesh shpesh pamfletiste për studimet ilire në botimet shqiptare, në të cilat dominon koncepti i paradigmës paravajtëse për shqiptarët si ‘populli më i vjetër’ dhe për gjuhën shqipe si ‘nëna plakë’ e gjuhëve të botës, këtë fjalë për “Trilogjinë ilire” të Profesor Ruzhdi Ushakut, po e hapi me një paraqitje të formimit shkencor të tij.

I. Portreti intelektual dhe shkencor i autorit

Profesor Ruzhdi Ushaku lindi në Ulqin më 1 maj 1938. Shkollën fillore e kreu në Ulqin (1953), Normalen në Prishtinë (1957), ndërsa Degën e Romanistikës të Fakultetit Filozofik në Sarajevë(1964), studimet e magjistraturës në Fakultetin e Filologjisë në Beograd(1972) dhe studimet e doktoratës po në Beograd(1979). Ka kryer një varg studimesh dhe specializimesh në Francë dhe qendrat frankofone.

Është autor i veprave Kërkime filologjike (1981), Hipotetične reèenice sa SI u savremenom francuskom jeziku književnih tekstova (1983), Paralele të ligjërimit poetik (1986), si dhe vëllimeve Ulqini në gjurmët e shekujve (1991), Hulumtime etnolonguistike (2004), Studime onomastike (2006) etj. Jeton e punon në Prishtinë.

Profesor Ruzhdi Ushaku është sintaksologu, morfologu, leksikografi, onomatologu, ballkanologu, komparativsti, diakronisti, homerologu e frankofonisti, i cili me veprën e tij, studimeve shqiptare ju ka dhënë përmasat ballkanike dhe mesdhetare; i cili me metodat dhe konceptet shkencore, si pak studiues, bashkëkohës të tij, dijes shqiptare i ka dhënë frymën europiane. Me të gjitha këto dhe çështje të tjera, të cilat kanë të bëjnë me metodën, gjuhën, kulturën dhe sidomos durimin e kërkimit, Profesor Ruzhdi Ushaku radhitet ndër ata filologë shqiptarë, të cilët me metodat më bashkëkohore të kërkimit kanë prekur epokën homerike të gjuhës, traditës, historisë dhe kulturës shqiptare. Sigurisht kjo është arsyeja pse veprës së tij, në vazhdimësi i janë referuar studiuesit nga radhët e shkencëtarëve shqiptarë e të huaj.

Profesor Ruzhdi Ushaku është njëri prej personaliteteve të shquara në studimet shqiptare, ballkanike dhe ndërkombëtare, i cili e ka ndërtuar një sistem dijeje komplementare në studimet filologjike shqiptare, mbi të cilin sot mund të krijohen rrafshe të reja në studimet albanologjike. Studiues i përkushtuar dhe i formuar në institucionet më të larta akademike e universitare të Prishtinës, Sarajevës, Beogradit, Parisit etj., ai sot përfaqëson njërin prej personaliteteve të veçanta shkencore të përmasave vendore, rajonale dhe ndërkombëtare.

Gjatë një periudhe gjysmëshekullore prej mësimdhënësi dhe profesori universitar ai ka ligjëruar dhe mentoruar kandidat magjistrature e doktorate në shumë universitete vendore e ndërkombëtare, nga Universiteti i Prishtinës deri te Universiteti i Parisit; ka botuar dhjetëra vëllime shkencore e didaktike, duke përfshirë këtu edhe kryeveprat: Enigma e Aristofanit, Paralele të ligjërimit, Hulumtime etnolinguistike, Ulqini nga dritaret e kohës, Ulqini në gjurmë të shekujve, Enigma e Valdanosit etj.; si dhe, ka mbajtur kumtesa në mbi 80 konferenca shkencore kryesisht me karakter ndërkombëtar. Gjatë kësaj periudhe është nderuar me dhjetëra mirënjohje duke përfshirë edhe Mirënjohjen e nderit nga Akademia e Shkencave e Shqipërisë.

Së fundi ai i është përkushtuar shumë studimeve mbi pasurinë arkeologjike, folklorike, etno-kulturore, në të vërtetë trashëgimisë materiale e shpirtërore të shqiptarëve në hapësirën e Malit të Zi. Kjo është edhe arsyeja pse sot mund të thuhet se më parë se sa individët dhe partitë politike ta bënin betejën intelektuale për fatet e sotme të shqiptarëve në Mal të Zi, betejën e madhe intelektuale dhe shkencore për origjinën dhe trashëgiminë materiale e shpirtërore të shqiptarëve në Mal të Zi dhe në ish-Jugosllavi e ka bërë Profesor Ruzhdi Ushaku me veprën shkencore të tij.

A nuk janë këto disa prej arsyeve të mjaftueshme, që vepra e tij është botuar jo vetëm për lexuesin shqiptar po edhe për lexuesin e huaj në gjuhën malazeze, serbe, franceze, italiane, angleze e madje edhe japoneze.

(Fragment nga Parathënia e librit: Prof. dr. Ruzhdi Ushaku, Trilogjia e zbërthimeve ilire, Ulqin, 2023).

Përktheu nga AP Rafael Floqi 

ATLANTA (AP) – Mbi të gjitha, aleatët e Joe Biden donin që ai të demonstronte forcë dhe energji në skenën e debatit për të ndihmuar në zgjidhjen e pyetjeve në lidhje me mprehtësinë fizike dhe mendore të 81-vjeçarit demokrat.

Por në skenën më të madhe në politikën amerikane të enjten mbrëma, Biden nuk i përmbushi pritjet e tyre modeste.

Dhe në fund të përballjes 90-minutëshe, aleatët e presidentit demokrat – strategët e partisë dhe votuesit e radhës – ranë në panik të plotë pas një debati të shoqëruar nga pengesa të përsëritura, pauza të pakëndshme dhe një stil të foluri, që shpesh ishte e vështirë për t’u kuptuar. Publikisht dhe privatisht, demokratët vunë në dyshim nëse partia mund ose duhet ta zëvendësojë atë si kandidatin presidencial të partisë kundër ish-presidentit republikan 78-vjeçar Donald Trump këtë vjeshtë.

“Nuk jam i vetmi që po i thyhet zemra tani. Ka shumë njerëz që e panë këtë sonte dhe u ndjenë tmerrësisht për Joe Biden, “tha ish-senatorja demokrate Claire McCaskill në MSNBC. “Nuk e di nëse mund të bëhen gjëra për ta rregulluar këtë.”

Tani për tani, pyetja më e madhe për Biden është nëse dëmi është i përhershëm. Shumë votues ende nuk janë akorduar në zgjedhjet që janë ende më shumë se katër muaj larg. Presidenti dhe aleatët e tij kanë grumbulluar miliona dollarë që ende nuk janë shpenzuar për reklama dhe për të lëkundur infrastrukturën shtetërore. Dhe ka precedentë për rikuperimin nga performancat e debatit të ashpër, duke përfshirë rimëkëmbjen e Barack Obamës nga një takim i pabarabartë me Mitt Romney në vitin 2012. Demokrati John Fetterman vazhdoi të mposhti një rival republikan në 2022, pasi pati një debati disa muaj pasi pësoi një goditje në tru.

Bixhozi i Bidenit

Fushata e rizgjedhjes së Biden-it në vitin 2024 bazohej gjithmonë në një lojë që votuesit do të mbështesnin përfundimisht një politikan 81-vjeçar të përjetshëm me vlerësime të dobëta miratimi në një revansh që pak amerikanë e dëshirojnë. Pavarësisht nga detyrime të tilla, ekipi i Bidenit këmbënguli se ai ishte i pozicionuar në mënyrë unike për të ndaluar kthimin e Trump në Shtëpinë e Bardhë – ashtu siç bëri katër vjet më parë.

Ata kanë parashikuar prej kohësh se koalicioni politik fitues i Biden-it do të përqafonte përfundimisht presidentin demokrat pasi t’i kujtohej mjaftueshëm lidershipi kaotik i Trumpit. Por kishte pak shenja të një besimi të tillë në vazhdën e performancës dërrmuese të debatit të Bidenit.

“Ishte një fillim i ngadaltë. Kjo është e qartë për të gjithë. Unë nuk do të debatoj për këtë pikë”, tha zëvendëspresidentja Kamala Harris në CNN pas debatit. “Po flas për zgjedhjen në nëntor. Po flas për një nga zgjedhjet më të rëndësishme në jetën tonë kolektive.”

Zëvendësuesit e Bidenit ishin të ngadaltë për të hyrë në dhomën e spin-it pas debatit në Atlanta. Dhe kur më në fund u shfaqën, ata shmangën pyetjet nga shtypi. Në vend të kësaj, ata kundërshtuan listën e gjatë të gënjeshtrave të Trump gjatë debatit. Ndër të tjera, Trump nuk i mohoi ata që sulmuan Kapitolin më 6 janar 2021.

Guvernatori i Kalifornisë, Gavin Newsom, një kandidat i mundshëm presidencial në të ardhmen, i cili ishte zëvendësuesi më i shquar i Bidenit në dhomën e spinit të Atlantës, u bëri thirrje demokratëve të mos panikoheshin.

“Unë mendoj se është e padobishme. Dhe mendoj se është e panevojshme. Duhet të hyjmë, duhet të mbajmë kokën lart”, tha Newsom në një intervistë në MSNBC. “Duhet ta mbështesim këtë president. Ju nuk ktheheni për shkak të një shfaqjeje. Çfarë lloj feste e bën këtë?”

Shenjat e ankthit

Presidenti Joe Biden dhe republikani Donald Trump u ngatërruan për politikën – dhe njëri-tjetrin – në debatin e tyre të parë presidencial të fushatës së 2024-ës. Megjithatë, shenjat e ankthit ishin të dukshme pasi demokratët filluan të inkurajojnë hapur partinë për të gjetur një alternativë ndaj Bidenit. Disa zyrtarë të partisë vunë në dukje një postim në mediat sociale nga ish ndihmësi i fushatës së Obamës, Ravi Gupta.

“Çdo demokrat që njoh po dërgon mesazhe se kjo është e keqe,” shkroi Gupta në X. “Vetëm thuajeni publikisht dhe filloni punën e vështirë për të krijuar hapësirë në konventë për një proces përzgjedhjeje. Unë do të votoja dhe për një kufomë para Trumpit, por ky është një mision vetëvrasës.”

Sipas rregullave aktuale të Partisë Demokratike, do të ishte e vështirë, nëse jo e pamundur, të zëvendësohej Biden si kandidati i partisë pa bashkëpunimin e tij ose pa qenë të gatshëm zyrtarët e partisë të rishkruajnë rregullat e saj në konventën kombëtare të gushtit.

Presidenti fitoi shumicën dërrmuese të delegatëve demokratë gjatë procesit primar shtet pas shteti. Dhe rregullat e partisë thonë: “Delegatët e zgjedhur në konventën kombëtare të premtuar për një kandidat presidencial duhet të pasqyrojnë me gjithë ndërgjegjen ndjenjat e atyre që i zgjodhën.”

Por rregullat e DNC-së nuk kanë të njëjtat rregulla strikte të “delegatit të pabesë” që bën RNC, të cilat injorojnë votat kundër duke shkelur zotimin e një delegati në pozitë.

Republikanët, ndërkohë, ishin të mërzitur për performancën e dobët të Biden. Por shefi i fushatës së Trump-it hodhi poshtë bisedat nëse demokratët do të përpiqeshin të emëronin dikë tjetër përveç Bidenit.

“Ka kaq shumë ekspertë politikë në X, kështu që ne do të dëgjojmë shumë prej tyre, jam i sigurt, në ditët në vijim, sepse ata të gjithë kanë zhvilluar kaq shumë fushata,” tha me sarkazëm Chris LaCivita. “Por e vetmja mënyrë që të ndodhë është nëse Joe Biden tërhiqet vullnetarisht dhe ai nuk do ta bëjë këtë.”

Vëzhguesit e debatit në kampet e Biden dhe Trump duket se bien dakord për diçka: Biden kishte një natë të keqe.

Ja pse do të ishte e vështirë për demokratët të zëvendësonin Joe Biden 

Debati i së enjtes mund të jetë i ngulitur në mendjet e votuesve për të ardhmen e parashikueshme me Biden dhe Trump që nuk janë planifikuar të takohen përsëri në skenën e debatit pas 75 ditëve të tjera.

LaCavita tha se Trump do të ishte në debatin e ardhshëm “me drita të ndezura”. Zëdhënësi i fushatës së Biden, Kevin Munoz konfirmoi se Biden do të merrte pjesë gjithashtu në revansh.

Por privatisht, këshilltarët e Biden sugjeruan se fushata nuk do të fitohej apo humbiste kurrë në një tubim, bisedë apo debat. Ata theksuan planet për të mbajtur një orar agresiv në javët dhe muajt në vijim.

Të premten, Biden ishte planifikuar të bënte fushatë në Karolinën e Veriut ndërsa Harris ishte në Nevada.

Megjithatë, mbështetësit e Bidenit u përpoqën të gjenin ndonjë shpresë menjëherë pas debatit.

“Kjo ishte performanca më e keqe në historinë e debateve presidenciale televizive,” tha Tim Miller, një ish-strateg republikan, i kthyer në mbështetës të flaktë të Bidenit, në dhomën e spin, duke tundur kokën me mosbesim.

https://www.eventbrite.com/e/the-highland-lutelahuta-e-malcis-gjergj-fishta-tickets-933604083947?aff=odeieiemailshare&utm-campaign=social%2Cemail&utm-content=attendeeshare&utm-medium=discovery&utm-source=strongmail&utm-term=checkoutwidget

Gjeneral ® Piro Ahmetaj/

Në kapacitetin e ekspertit të Sigurisë Kombëtare, Rajonit dhe NATO-n, kam ndjekur me interes të shtuar rreth 850 ditë/netët e fushëbetejës së përgjakshme të Rusisë – Putiniste ndaj Ukrainës si dhe interesave të Aleancës Euroatlantike dhe vlerave perëndimore. Në të njëjtën kohë kam publikuar 10-ra vlerësime strategjike si dhe i kam ndarë ato me koleg/personalitete të sigurisë të Këshillit të Atlantikut dhe Institutit të Luftës në Washington; Qëndrën Marshall, Gjermani; Bruksel, Kolegjin e NATO-s, Romë, etj.

Pa pretenduar kurrësesi të “privatizoj të vërtetën shteruese” kam refuzuar me vetëdije të bëhem pjesë e “revanisë konspiracioniste”, pasi nuk kam kohë të shpërdoroj me mjerimin e kuvendarëve të emëruar, dalldisjet analistëve të gjithëditur dhe sekserëve të vetë (de)graduar Gjeneral, që turfullojnë nëpër banaqe mediatike për skenarë ogurzi, avionë, tanke, raketa; “pronarin e çelësit të valixhes atomike, për ditën e qametit”, duke e trajtuar kështu, “luftën jo vetëm për Ukrainën” me rrethanat e Luftës së II-të Botërore; të luftës së ftohtë apo fushatave kriminale të Bollshevikëve, Nazistëve, Stalinistëve, Putinisteve, etj.

28 muaj pas nisjes së fushatës ushtarake të Kremlinit ndaj sovranitetit të Ukrainës, më duhet të ri-sjell në vetëdijen strategjike si dhe atë publike njeherësh, se udhëheqës të deformuar nga paranojat e përjetësisë së (mbi) pushtetit, nostalgjikë të “lavdisë së ushtrisë së kuqe”; politikanë mëndjendryshkur dhe kamikazë anti-perëndimor/USA, në Kremlin, Teheran, Phenian, Beograd, e gjetkë, ose “fërkojnë duart” ose vijojnë të mbivlerësojnë fuqinë ushtarake të Rusisë me peshoren tradicionale [numër mercenarësh, tankesh; Mig/29, raketa, armë bërthamore etj], si dhe me fuqinë e helmit të prapagandës bollshevike.

Gjithësesi, në respekt të opinionit mbarëkombëtar, Rajonal, NATO-s, etj si dhe këdo të frymëzuar apo të frikësuar nga “hija e rëndë e Kremlinit”, që parashikuan skenarin më të zi: “maksimumi 3-4 muaj, (9 Maj-22) Rusia do ta celebronte me valle në Kiev fitoren e lavdishme të pushtimit të Ukrainës si dhe triumfin ndaj Aleancës Euroatlantike”, më duhet “t’i qetësoj me 6 mesazhe gjeostrategjike:

Pikësëpari, në dhjetra opinione, jam përpjekur të ndaj këndvështrime por edhe të përcjell mesazhe euro-atlantike, sigurisht dhe optimiste. Thënë këtë: “kurrësesi nuk e kam menduar, as shkruar, që përballja me një superfuqi të pushtuar nga oshilacionet staliniste, do ishte e lehtë, as që Rusia do gjunjëzohej për 24 orë apo 14 muaj”. Në të kundërt, që në krye të herës si dhe në vijim kam përsëritur se: “do të jetë një luftë e përgjakshme, relativisht e gjatë, por që do ta rraskapisë dhe gjunjëzojë Rusinë – Putiniste. Por sigurisht Luftën do ta fitojë Ukraina martire dhe vendosmëria e Perëndimit”.

Dhe ja ku jemi, mbas 850 ditë/netë luftime. Falë sakrificave dhe rezistencës sublime të Ukrainës, falë mbështetjes së fuqishme dhe të pakushtëzuar të Aleancës Euro-Atlantike si dhe përtej prapagandës dëshpëruese të Kremlinit, Rusia-Putiniste mbasi në 28 muaj ka dështuar për të arritur objektivin strategjik: “pushtimin e Ukrainës” po përpëlitet dhe rrokulliset drejt humbjes turpëruese të Luftës.

Mbas 28 muaj luftime: “Kremlini ka humbur iniciativën strategjike të luftës. E vërtetë, ka disa përparime të sforcuara në rrafshin taktik dhe po bën gjithka të ri-marrë epërsinë operacionale në fushëbetejë”. Por, pavarësisht bombardimeve si shtet terrorist ndaj popullsisë civile, Spitaleve, Shkollave, Hidrocentraleve, tubacionit ndërkombëtar të amoniakut; avantazheve nga mbrojtja në transhe për të penguar kundërofensivën e Ukrainës, Rusia ka “ humbur mbi 50 % të territoreve të pushuara; mbi 500 mijë të vrarë dhe plagosur; më shumë se 11 Trilion € shpenzime për luftën, (ose 6 vjet të GDPse Neto), duke rrënuar kështu moralin e ushtrisë si dhe kombit rus rreth luftës !

Ndërsa për borizanët e “suksesit ekonomik gjatë luftës në Ukrainë”, referuar Bankës Botërore konfirmohet se: “në listën e GDP-së për 2023, Rusia është e rreshtuar e 11 me 1, 860 trilionë €, 14 herë më pak se USA (26,954); shumë mbas Gjermanisë (4,430), Francës (3,052), Italisë (2,190), etj”.

Së dyti, Pse Rusia e ka dështuar për të sfiduar fuqinë ushtarake, kufijtë dhe interesat e Aleancës Euro-Atlantike ? Pse lufta e ka forcuar “përtej çdo pritshmërie” solidaritetin për mbështetjen e Ukrainës si dhe kohezionin mes 32 vendeve të NATO-s ?

Për shkak të kësaj lufte neonaziste, është konfirmuar anëtarësimin de-jure i Ukrainës në BE ndërsa me Finlandën dhe Suedinë, NATO u zgjerua me 2-fishin që trashëgoi nga lufta e ftohtë (16/32). Po ashtu nga vetëm 5 vende para luftës (02/2022), sot 23 prej tyre (përfshi RSh) kanë arritur 2 % të GDP-së për buxhetin e mbrojtjes. Statusi Ukrainës në Samitin e Vilnus (para 1 viti), u ri-formalizua në nivelin e “Komitetit NATO – Ukrainë”, pra edhe më afër derës së anëtarësimit. Në më pak se 1 muaj para Samitit të Washingtonit, Sekretari Stoltenberg, konfirmoi se: “bashkë me fitoren e luftës, Ukraina do të jetë vendi 33 i Aleancës”.

Pra 850 ditë luftime të përgjakshme vërtetuan (me 2-3 përjashtime nga aktorë kontrovers), se Rusia-Putiniste e ka humbur edhe shpresat për të minuar kohezionin mes NATO-s dhe BE, duke përdorur “gazin si armë gjeopolitike” apo duke kërcënuar (si shtet terrorist) me fuqinë bërthamore.

Miratimi i paketës shtesë (250 miliard) nga Senatit USA dhe 55 Miliard Euro nga BE; ndërsa në “takimin e G-7 për Ukrainën” u vendos përdorimi i aseteve (+1 miliard euro) nga saksionet e Rusisë për armatosjen e Ukrainës, etj. Kjo vendosmëri do të konfirmohet edhe në Samitin Washingtonit (9-11 Korrik 2024) si prova të forta se për Aleancen Euro-atlantike (USA/NATO/BE): “nuk ka asnjë opsion tjetër përveçse fitores me çdo çmim të luftës”!

Në planin e mbështetjes ushtarake, në terren kanë mbërritur paketa e zgjeruar e armatimeve të gjeneratës së fundit nga SHBA, UK, Gjermania dhe pothuaj të gjitha vendet e NATO-s (tanke Abrams, Challenger, Leopard, sistemeve Patriot, Dronë, Avion F-16, Helikopter luftimi, municione artilerie, etj), që janë garanci e mbështetjes deri në fitoren e Ukrainës me të keqen e përbashkët (Rusisë – Putiniste).

Shtojmë, se “kërcënimi delikuent i Putinit që Rusia do sulmojë çdo vend që armatos Ukrainën (duke nënkuptuar, USA, UK, Gjermani, Poloni, etj)”, ndërkohe që është e provuar botërisht që vetë Rusia – Putiniste po furnizon me armë shtetet dhe grupet terroriste: “këtë deklaratë e gjej edhe më cinike se e gjithë ndërmarrja e tij kriminale”. Përgjigjen me herët e ka marrë nga USA, UK, Gjermani, etj, ndërsa së fundi përgjigjen e fuqisë së forcës ushtarake e mori edhe nga Franca zyrtare, me “propozimin për ndërhyrjen edhe me trupa në Ukrainë”. Kjo vendosmëri e imponoi Putinin për të bërë “dhelprën”, pra nga kërcënimet te oferta për “marreveshje për paqen” dmth të nënështrimit të Ukrainës dhe Perëndimit për statuskuonë e territoreve e pushtuara, përfshi Krimenë. Marrëveshje (!) që jo vetëm askush nuk do ta pranojë, por as Lavrovi-Tij nuk do e besonte si ofertë për paqe të qëndrueshme!

Për sa pasojat fatale në rast përdorimi të armëve bërthamore (Rusia 5977 njësi kundrejt 5428 USA; 290 Franca; 225 UK) me të cilat Putini kërcënon se do “ti bëjë gjëmën qytetërimit”, përgjigja e perëndimit mbetet e ftohte: “nëse vetëm do të guxonte”, Rusia jo vetëm do të damkosej përjetësisht si “shtet terrorist” por edhe do të ndëshkohej/t në mënyrë shëmbullore nga fuqia e pamposhtur e USA/NATO/UK, ndërsa Putinistët do dënoheshin si nazistët: “për krime kundër njerëzimit”!

Së treti, Kremlini është vetëdemaskuar në luftën për të tronditur rendin e sigurisë globale. Që në krye të herës, (por edhe në mbi 28 muaj luftime) u konfirmua se agresioni ushtarak, nuk ishte vetëm kundër sovranitetit të Ukrainës por edhe: “kërcënim serioz ndaj rendit global të sigurisë, kufijve të demokracisë, si dhe ndaj interesave dhe vlerave Trans-atlantike (USA/UN/NATO/BE)” !

Prandaj, pas 28 muaj luftimesh Rusia – Putiniste gjendet edhe më e izoluar por dhe më e diskredituar se asnjëherë më parë në historinë e saj gjeopolitike. Për shkak të kësaj lufte rrezikon potencialisht përjashtimin nga 5-shja vendimmarrëse e Këshillit të Sigurimit/OKB ndërsa nga Gjykata Ndërkombëtare është lëshuar “urdhër arresti për krime lufte” ndaj Putinit si dhe për listën e Gjeneralëve dhe zullumqarëve rreth tij; nga 195 (përfshi Kosovën) vetëm 4 shtete terroriste e njohën këtë aventure neo-naziste; është përjashtuar nga Samitet G-8/7 (me miratimin edhe të Kinës…), nga Kampionati i Futbollit (Euro-2024), si dhe i janë ngrirë mbi 200 miliard € asete përr shkak të saksioneve ndaj Rusisë.

Vëtëm për shkak të kësaj lufte-neonaziste, Putinit refuzojnë t’i japin dorën edhe autokratët e Azis Jug-lindore. Për më qartë, ndërsa Putini pritet në bunkerin e Kim Jong-ut, në të kundërt, Presidenti Zelenski pritet “si hero” nga të gjitha kancelaritë dhe kryeqytetet e aleancës euroatlantike si dhe botës së qytetëruar.

Së katërti: megjithë jargavitjen dëshpëruese dhe ndihma të kufizuara në industrinë ushtarake, Rusia ka mbetur e “keq-zhgënjyer”, për të tërhequr Pekinin në një aventurë gjeostrategjike duke përfshirë Kinën në një front lufte ndaj Tajvanit. Në të kundërt, që në fillim të kësaj ndërmarrje kriminale, me qetësinë Aziatike, Pekini paralajmëroi Moskën për mos-vendosjen e armëve bërthamore në Bjellorusi.

Kanë dështuar edhe llogaritë e pinjollit të KGB-së si dhe “diplomatët dhe gjeneralët e lemerisur” nga Putini, të cilët nga “deliri i fitores së padiskutueshme” as nuk e kishin konsideruan që: “kur vjen fjala për interesa gjeopolitike, Kina nuk mund të jetë kurrësesi aleate e natyrshme me Rusinë në luftën kundër USA dhe BE”.

Së pesti: me gjithë perden e hekurt diçitale, putinistët e kanë humbur edhe betejën për të mbajtur gjallë kohezionin e kombit Rus. Në të kundërt, mbi 500 mijë të vrarë dhe plagosur në fushëbetejë; më shumë se 11 trilionë € kosto në 850 ditë/natë lufte, ose mbi 5 herë më shumë se Prodhimi i Përgjithshëm vjetor Neto i Rusisë (2023 = 1, 860 trilionë €); etj e kanë leqendisur moralin e ushtrisë, epërsinë strategjike, peshën gjeopolitike dhe bashkë me këto edhe krenarinë dhe kohezionin e kombit Rus.

Ndoshta për “meritë të armës bollshevike të dezinformimit” krijuan një mjegullnajë rreth shpërdorimit (si limon i shtrydhur) të mercenarit të salsiçeve (Progozhin) dhe Dodikut në Ballkan, si ndër përpjekjet për të rikuperuar kohezionin, ndërsa Moska i ka mbështetur shpresat te rekrutimi mijra mercenare/fukarenj (që luftojne për para dhe jo për Rusinë) për të mbajtur dhe avancuar vijën e frontit në fushëbetejë.

Së gjashti: Rusia – Putiniste, fatëmiresisht ka humbur edhe betejën për të ndezur një front lufte duke frymëzuar grupet kriminale, axhendën e politikanëve të korruptuar, oshilacionet e neo-Millosheviçëve në Beograd apo ekstremistët e tipit Dodik në Ballkan, duke kërcënuar “deri me agresion ushtarak” jo vetëm sovranitetin territorial të Republikës së Kosovës, por edhe prezencën e KFOR-t si dhe paqen, statuskuone dhe interest gjeopolitike të Aleancës Euroalantike në rajon.

E thënë edhe me gjuhën popullore, në këtë përballje të përgjakshme: “njëra veze do të thyhet”. Prandaj nuk besoj se edhe mendjet më të ndryshkura dhe ata që hanë nga sallata/prapaganda Ruse, mendojnë se: “është opsion që perëndimi ta humbasë këtë luftë për jetë a vdekje me të keqen e përbashkët”. Konsideruar këto, jam edhe më i bindur se bashkë me humbjen turpëruese të luftës neo-naziste për pushtimin e një vendi sovran, Ukrainës stoike, Rusia – Putinste do të gjynjëzohet në përballjen edhe fuqinë e pakonkurueshme ushtarake të USA/NATO-s, si dhe dhe interesat gjeopolitike të Aleancës Euroatlantike (USA/NATO/BE)!

Në shtesë, faktorët me peshë politike (jo vulëhumbur dhe egocentrikë të sëmurë, që premtojnë parajsa piramidale, si 50 milion për FSK, toka në Mars për ish-pronarët, etj përralla si këto që do turpëronin edhe Ali Komikun e Bagdatit) si dhe aktorët shtetërorë të Tiranës do i këshilloja që: “humbja e luftës, kolapsi ekonomik dhe diskreditimi ndërkombëtar që e pret mbas lufte Rusinë (përfshi në Ballkan), mbart një rrethanë të favorshme gjeopolitike në dobi të faktorizimit të RSh në tavolinat e vendimmarrjeve të mëdha (SHBA/NATO/UN) si dhe për të mbrojtur dhe zhvilluar interesat mbarëkombëtare në Rajon, Mesdhe, etj”.

* Autori, Gjeneral ® Piro Ahmetaj:

Ekspert për SK, Rajonin dhe NATO-n,

Zv/President i Këshillit Atlantikut; & ish:

Këshilltar për Sigurinë Kombëtare në PD,

Këshilltar i Presidentit, Zv/ShShPFA,

Përfaqësues Ushtarak në SHAPE/NATO.

Nga Keze Kozeta Zylo/

Kampionati Europian i futbollit bashkoi zemrat e shqiptarëve dhe ndezi atmosferën duke gjëmuar me brohorima nëpër sheshe, stadiume për kuqezinjtë kombëtarë që u ndeshën me kampionet e botës në futboll.  Çfarë krenarie na kanë dhënë me lojën e tyre dinjitoze. U ndjemë kryelartë për vendin tonë, treguam kulturë në tribuna, në qytete dhe kudo.

Por në këtë shkrim nuk dua të merrem me emocionet e papërshkrueshme që na dhanë futbollistët tanë, por me një Ëngjëll që edhe pse nuk ishte fizikisht ai duartrokiste nga qielli.   

E ka emrin Luan.  Luanët nuk vdesin, thonë se jetojnë dhe pas vdekjes. 

Luan Hoxha mjerisht humbi jetën tragjikisht në moshën 46 vjeçare, shtatorin e kaluar, 2023.  E kush nuk u pikëllua për Luanin, ikjen e tij të parakohshme, ai ishte një zotëri, bamirës, punëtor i palodhur…  Vëllain e tij Alketin, një flori djalë e kemi pasur në Shkollën Shqipe “Alba Life” dhe natyrisht dhimbja bëhet dhe më e madhe…

Luani e kishte ëndërr të madhe të shkonte në stadium në Gjermani që në momentin që kombëtarja u kualifikua për të hyrë në Kampionatin Europian 2024.  Ai bashkë me Admirin djalin e xhaxhait, Alketin vëllai dhe dy shokë Eltoni dhe Gjergji vendosën të blenin biletat dhe të shkonin në Duseldorf, Gjermani për të parë ndeshjen Shqipëri-Spanjë.   

Dhe ja erdhi dita e ndeshjes pas 9 muajsh, por Luani nuk mund të vinte dot, ai ka zënë vend në parajsë në qiell, se atje e ka vendin kjo racë bamirësish.  

Atëhere Amiri, Alketi, Eltoni dhe Gjergji u frymëzuan që amanetin e Luanit ta çonin në vend, se siç thotë populli amanetin nuk e tret as dheu. Të katërt si vëllezërit e Luanit stamposën bluzat e kuq e zi me fytyrën ëngjëllore të Luanit ku shkruhej: In loving Memory, of beloved brother and friend, LUAN HOXHA.

Çfarë emocioni ndjeva kur i pashë bluzat të stamposura me një Ëngjëll që dukej sikur merrte pjesë dhe duartrokiste vëllezërit shqiptarë, kombëtaren që aq shumë e donte.  

Të katërt fluturuan së bashku me Luanin në gjoks, bën tifozllëk, duartrokitje dhe për Ëngjëllin nga qielli që e dashuronte aq shumë sportin e futbollit, por më shumë ishte krenar që kombëtarja kuq e zi hyri në Kampionatin Europian. 

Të katërt udhëtuan jo vetëm si tifozë të zjarrtë, por kishin me vete dhe një Luan, çka të kujton thënien si: Është më mirë të jesh një luan për një ditë sesa një dele gjithë jetën, që s’të kujton kush.

Luani ishte në stadium, ndonëse jo fizikisht, por ishte shpirti i tij që bëri dritë nga Parajsa dhe duartrokiti si nje spektator nga qielli, Kombëtaren tonë.

Ju lumtë djema që realizuat ëndrrën e një Ëngjëlli dhe natyrisht ju keni marrë bekimin e tij.  

I përjetshëm kujtimi i Luanit!