(Një fitore e vetëvuajtjes heroike)/
Nga Rexhep KASUMAJ/
1.
“Mbaje mend mirë biri im, vendi i dytë i përket humbësit”, i thoshte në fillimvitet 60-të i ati Xhosef, pasunar e diplomat i shquar, Xhonit të ri, që i kishte hyrë betejës e gatitej të fronsohej në Shtëpinë e bardhë! Dhe punët do rridhnin ashtu që (diku me votën rregullare e diku të trafikuar nga Monro e Sinatra nëpër kazinot e tymta) ai t’ia dhuronte kundërshtarit politik vendin e të dytit, e pra të humbësit deshpërimtar.
Saherë reflektoj për sprovimin elektoral të vullnetit politik në Maqedoni, më pëlqen ta rievokoj, si një çelës të artë, këtë mendim të vyer të emigrantit irlandez. Urtia e plakut të Kenedëve, s’do të dëshmohej e njëmendtë vetëm në Amerikën e largët. Më dramatikisht se atje, ajo do t’nxënte jetë në Ballkan, ku vendi i humbësit nuk është vetëm politik e personal, por, mbi të gjitha, jetik e kolektiv. Atje, e shumta, do të shuhej një karrierë, kurse këndej në arenën e ashpër të mbijetetesës historike, prishen përjetë fatet e vogla në stuhinë e kohëve të mëdha. Madje, ndërsa nëvojat komunitare në shoqëritë e lira, kanë një dimension e interpretim tjetërsoj, kryesisht rivandikues e individual – në hemisferën e mugët përplot “hazjajinër” të idolatruar e shpupuritës, çdo përplasje cënon djegshëm vetë ekzistencën e tij: gjëndjen dhe ardhmërinë e tejandejme!
2.
A do gjente, vite më pas, truall e kuptim këshilla proverbiale “për vendin dytë humbëtar”, në atdheun e Ali Ahmetit, si ka qejf ta quajë ai me dedikim përulës Maqedoninë? Absolutisht! Veçse me një të lehtë ndryshim: këtu humbësi nuk përjeton blamazh publik a demisionim të justifikuar – por glorifikohet si triumfator! Si ngaherë, në një ornament oriental, ranë e jehuan këmbanat e fitores në njërin dhe u zymtuan dritaret e mbyllura në kampin tjetër. Po kush kje fitimtari i lumtur dhe cili humbësi i pikëlluar? Pyetja duket e palëndë sepse kjo ndarje rolesh nuk është aspak klasike: humbamanë të vërtetë janë krejt bashkë! Që nga agu i shumëpartisisë, ata do të mundnin alternativisht njëri-tjetrin në orët e farsës zgjedhore, por të dy, për vetë kundrimin kryeposhtë të gjërave, do të dilnin përgjithmonë humbës!.. Natyrisht, efekti i “fitoreve humbëse” do t’ishte i keqvlefshëm veç për votrat politike me ndjekës, ithtarë e vdektarë të thjeshtë në fatamorganën e lirisë! Kasta meskine do ti shijonte fort favoret pushtetare, legalisht a dorëfshtësisht, ndër vitet e balsamit që pikon vajtueshëm nga Shkronjat e gjakosura të Ohrit. Mirëpo mrekullia libertare, ajo fitorja e ëndërruar që pajisë me fuqinë e vetëvendosjes, nuk do të ndodhte kurrë.
Ç’mjerim! Fitimtari, edhe kësaj here nga radhët e Integrimorëve të ekzaltuar ahmetjanë, ngjan, prandaj, iluzorisht i tillë: një levë e mirëmbrehur në përpjekjen për të mashtruar si turma altari elektorët e shkretë, po duke rënë ngadalë dhe viktimë e besimit të gënjeshtrës së vet. Në fakt, Ai, dashnori i përbetuar i koekzistencës (që nëse s’do të mbruhet një ditë n’politikë – si parashikon naivisht B. Blushi – do të ngjizet në shtratin bashkëshortor) ka fituar, ndaj, vetëm kundër shqiptarëve të krahut përballës, kurse ka humbur keqas në raport me bllokun e sllavëve, të rrjeshtuar në armiqësi e përçmim. Ndërkaq, kriter, masë reale e fitores dhe, pra, çështje e të gjitha çështjeve nuk është kurrësesi mundja e shqiptarit, por mposhtja e sllavit. Një mposhtje që do arrinte njëjtësinë e baraspeshuar mes korpusit etnik dhe votës së ligjëruar në shkallë të vendimmarrjes paritive në Kuvendin qendror, atje ku akoma ndjehet tehu a prapaskena e teatrit bizantin!..
Por, jo! Prijësi i tipit të mbetjeve sovjetike zonash të iruna kaukazjane, por që, për origjinalitet, ngërthen dhe veçanësi stili autoritar (nuk merr poste, si kudo në botën e qytetnisë, po tërheq fije nga thellësia e errtë mistike), gjëndet prore andej: në anën tjetër të arsyes së lartë të shtetit dhe pozitës së brishtë të kombit! Po si? Ja pra: në mënyrë të suksesshme e besnike ia del, tash sa vite, të mundë shqiptarin dhe të disfatohet nga rivali sllav. Ky është përfundimi dhe asnjë stoli a sofizëm terminologjik nuk e rrotullon dot. Poashtu ky është motivi i ngrohtë i mburrjes çekulibruese dhe i vetëdehjes snobiste në mejhanet e intrigave provinciale. Një skemë trishtuese që, duke pasur në magmën e saj paedukatën kombëtare dhe padijen monumentale, i ka rezervuar stoikisht popullit shqiptar i cili bën gjysmën (në mos më tepër) e banorësisë maqedonëse, një vend përpjestimisht të poshtëm, tepër të poshtëm: vëndin e dytë të humbësit, të një humbësi tragjik!
Ky status lexohet edhe në prekjen e përditshmërisë edhe në strategjinë e afatgjatësisë: në rangimin konstitucional, në të drejtat politike dhe në emnesën shtetërore. Në rangim – sepse sllavët rezultojnë gjithnjë bartës unitar të shtetësisë, e shqiptarët spostohen “ndër të tjerë”, pastaj në të drejta – sepse, civilisht e nacionalisht, bashkëvendësit e Ahmetit, këtij këmbëputhësi të sllavomëdhenjëve artificialë, janë të nënshtruar dhe, së mbrami, me emërtimin sepse sllavët, duke arnuar biografinë e rreme etnike me copëza të vjedhura, i kanë dhënë nocionit gjeografik atribut të nyjëtuar kombëtar, kurse shqiptarëve, nga ana e tyre, u mbetet veçse pozicioni i një bashkësie të huaj minoritare në trojet e tyre autoktone që nga mbamëndja njerëzore.
Janë infantile a spekuluese teoritë se këso udhe ushtrohet vlera mondane e demokracisë multikulturale. Asaj kanë filluar ti tundin fletëvdekjen dhe në Europë. Para ca vitesh pati një debat të ethshëm gjerman mbi “Leit-kulturën” dhe përparësinë e saj ndaj kulturave dytësore të ngulimtarëve të vonë. Për dallim nga përvojat europianiste me emigrantë, këtej kultura e maqedonësve sllavë, anise inferiore në objektivitetin historiko-etnik, pretendon sipërinë duke prodhuar e ushqyer, ashtu, segregacionin brutal ndaj mbipranisë së rrënjësve shqiptarë. Çdo lektyrë shkollore e fushës shpjegon se segregimi e demokracia e bekuar nuk takohen e s’kohabitojnë dot asnjëherë. Është kjo dyta që, si një formulë, tretet në bizhu falsiteti të neotiranisë! Nuk admirojmë qasjet etnofauliste (si ajo e Miss Durhamit për ta), por shtrëngohemi të kujtojmë se sllavët maqedonës nuk posedojnë as resursin e as legjitimitetin për këtë hierarki tabelare që shtynë shqiptarët drejt fundit të saj!..
3.
A bëjnë, vallë, shqiptarët rezistencë, luftë e parlamentarizëm me një të vetmen yshtje e bilans, mundjen edipiane të vetëvetes? Ndërkohë që maqedonësit sllavë organizohen në principin e rrezikut shqiptar, këta vetë, për çudi, pa kultivuar maturisht një kauzë të ngjashme simetrike, organizohen me një perfeksion negativ poashtu mbi rrezikun, tashmë brendashqiptar! Ideja politike është shmagjepsur fare dhe, në leckërinë e saj, ngrihet kulti i pushtetit të kuotës së mëshiruar! Dhuratë më danaike s’mund të prisnin flamujt e krekosur të renesancës folklorike sllave në ngasjen për të asgjësuar vendarët e hutuar dhe për të pronësuar territoret e tyre të lashta! Dhe ja akti dëftues: Ngadhnjysi mbi njeriun e vet dhe rrëzimtari i përulshëm në pragun e njeriut sllav, shpallet krenueshëm kurorëmbajtës i lavdisë! Një krenari mizore që endet shesheve të injorancës me përkushtim kopshtari të devotë për ruajtjen e “mëkatit të zanafillës” që pat përcaktuar nismërisht natyrën e kësaj tampon-sajese të ndërgjegjes robnore.
Marrëzi, oh ç’marrëzi që përtall kulturën elementare politike dhe trondit themelet e kodit moral kombëtar! Njëj gjirizi të tillë ndotës mund të prehet vetëm shpirti i çoroditur politik shqiptar, që, si do thoshte Niçe, feston ende saturnalet, këtë orgji të dhimbshme të vetëvuajtjes heroike!
ZOTI E RUAJTE SHQIPERINE DHE SHQIPTARET!!!
*TIRANE-BEOGRAD, NJE RRUGE E RE QE DO TE NDERTOJE EUROPA E SHEKULLIT TE XXI, MBI NJE SHTRAT TE PERGJAKUR TE SHEKULLIT TE XX.
*(Federata e Ballkanit-Perendimor, nje utopi europiane e shekullit te XXI, e ngritur mbi utopine europiane te shekullit te XX, Jugosllavine, e cila me shperberjen e saj u la me gjakun e popujve jo serb)
Nga Petro DANGELLIA/
Me fillimin e mijevjecarit te III pas lindjes se krishtit, pikerisht ne vitin 2000, ne kancelerite diplomatike te disa shteteve europiane u mendua per ngjizjen e nje femije, te cilin pasi e krijuan e pagezuan me nje emer te bukur, “Viset e Ballkanit-Perendimor”. Kumbari i kesaj femije ishte Franca, mikja e vjeter e serbeve dhe grekeve. Kush ishte ky femije i mbare, cfare e lidhte dhe ku dallonte ai nga Jugosllavia plake, e vdekur ne vitin 1999. Per te kuptuar se c’eshte ky femije, kthehemi 100 vjet prapa dhe shikojme se si lindi nje femije tjeter, qe u plak dhe vdiq ne vitin 1999.
Ne vitin 1919 Europa Plake, nga mitra e saj e pergjakur, lindi femijen e fundit dhe e pagezoi me emrin Mbreteria Jugosllave. Ne kete mbreteri futi edhe gjysmen e shqiptareve. Me te drejte nje jo europian (themi jo europian per nje qe nuk ka ment e nje europiani) do te pyeste: Po shqiptaret sllave jane, dhe ne se nuk jane sllave, cfare kerkojne ata ne nje mbreteri sllave?!!!
Kesaj pyetje, me aq ment sa kam, po mundohem t’i jap pergjigje une. Ne gabohem, me ndreqni. Si cdo mbreteri, edhe kjo mbreteri kishte nevoje per sklleverit e saj; dhe europianet si te mencur qe ishin, nuk mund te krijonin nje mbreteri pa skllever. Prandaj, ndane nga kopeja e shqiptareve gjysmen e tyre dhe ua dhane sllaveve te jugut, qe t’i perdornin per c’tu vinte per dore. Jugosllavet, prej shqiptareve qe u rane per hise, ca i vrane, ca i burgosen, ca i degdisen ne Kostamoni, ne Turqi, dhe ata qe mbeten brenda mbreterise u perpoqen t’i konvertonin ne sllave.
Aty nga mesi i shekullit te XX ne Jugosllavi pushtetin e mori nje mbret i kuq, i cili e perzuri mbretin me gjak blu. Ky mbret meqenese ishte i kuq, i kembeu emrin mbreterise dhe e quajti Republika Federative Jugosllave. Ky mbret i kuq e kishte emrin Josif. Ai mori bekimin e carit te Rusise, edhe ai me emrin Josif. Dy Josifet u muarren vesh, qe edhe gjysma tjeter e shqiptareve, qe kishte mbetur jashte mbreterise se vjeter, te futej brenda mbreterise dhe te quhej “principata e shtate jugosllave”. Madje, dy Josifet, donin qe te fusnin ne kete thes me emrin federate, gjithe sllavet e Ballkanit. Por bullgaret, sado qe ruset i kane mik per koke, si kokeforte qe jane, nuk pranuan. Mirepo, fati i shqiptareve dhe numri ters, shtate, qe dy Josifet donin t’u vinin; beri qe dy Josifet te ziheshin me njeri tjetrin per “mustaqet e Celos”. Keshtu, Shqiperia, e “lindur me kemishe” dhe e mbrojtur nga Zoti, shpetoi kesaj here.
Tani, qe te mos zgjatemi ne muhabet. Te gjithe e dime, qe dhjete vjetet e fundit te shekullit te XX, te mijevjecarit te ll, Jugosllavia plake mbyti ne gjak, veten dhe popujt qe kishte nen vete. Shqiptaret nen Jugosllavi, ne kapercyell te shekullit te fundit te mijevjecarit te ll, ngriten krye, rrembyen armet dhe kerkuan te clirohen nga zgjedha njeshekullore. Ne krah atyre u dolen anglo-saksonet. Shqiptaret e jugosllavise krijuan shtetin e tyre me emer sllav, Kosovo. Europianet varen turinjte dhe ua mbajten “vath ne vesh” kete shqiptareve.
Pikerisht nga ky “vath ne vesh” do tu vijne ca te keqia shqiptareve te Kosoves, por edhe atyre te Shqiperise. E fundit nga keto ishte Gjykata Speciale, e cila nuk eshte gje tjeter, por nje gjykate e ngritur nga europianet per te ndeshkuar shqiptaret qe moren armet dhe ju kundervune planeve qe kishte Europa. Por ka dhe me, Franca ua vuri “kufirin tek thana”, pra tek lumi i Ibrit shqiptareve, duke ja lene veriun e Mitrovices serbeve. Por ka edhe me, Europa, 60.000 serbeve te Kosoves u la 20 vende ne parlamentin e shtetit te Kosoves, sikur keta te ishin 600.000. Por ka edhe me, Europa e Krishtere, qendrat historike te shqiptareve i ktheu me ligj si qendra historike te serbeve. Ka dhe shume, e shume nga ky “vath ne vesh”, si planet e plakut Ahtisari. Por ketu nuk eshte vendi t’i tregojme te gjitha.
“Vathi ne vesh” i Europes u tregon shqiptareve se zot per ju, jam une, dhe jo ata “pertej detit”. Une ju copetova me 1913, une ju fus nen serbet edhe me 2013. Mesazhi eshte i qarte: Ju shqiptare, kudo qe jeni, asnjehere mos t’ju shkoje ne mendje te rrembeni armet dhe te ndryshoni bemat e Mia (Europes). Ne te kundert do te ndeshkoheni. Nuk donit ju, qe nje pjese e juaja te qendronte nen Serbi (Kosova); Atehere une ju fus te gjitheve nen Serbi (Kosove Shqiperi, shqiptaret e Maqedonise dhe ata te Malit te Zi). Doni me per Belulin!!
Meraku mbetet merak, thote populli. Dhe Europa, o e krijon prape Jugosllavine, o plas!!!
Historite, na tregon Drejtori i Akademise Diplomatike te MPJ te Shqiperise, Shaban Murati ne librin e vet “Profile te Diplomacise Europiane ne Ballkan”; fillojne qysh ne vitin 2000:
“…Nje fantazme e rrezikshme sillet korridoreve te zyrave te BE-se ne Bruksel. Kjo eshte fantazma e jugosllavizmit, e cila enderron te krijoje ish-Jugosllavine. (Serbi, Mal i Zi, Maqedoni, Bosnje-Hercegovine, Kosove dhe Shqiperi)…Jehonen e kesaj fantazme e beri gjermani Hans Koshnik…ne fakt propozimi i Koshnikut nuk eshte ndonje gje e re, sepse qe nga viti 2000, zyrtarisht termi “Ballkan Perendimor” u imponua nga diplomatet franceze…”(vepra ne fjale, artikulli “Integrim rajonal apo Jugosllavizim Rajonal”, dt.08.05.2005, faqe 54)
“…Nga pikepamja strategjike, kjo nuk eshte e re per Brukselin, ku nostalgjiket projugosllave jane, per fat te keq, ende te shumte ne numer…formuluan konceptin e imponuar dhe pa baza teorike, juridike dhe gjeografike te “Ballkanit Perendimor” ne vitin 2000, e deri tek krijimi i nje zone te perbashket “te tregtise se lire”, e cila do te shnderohet edhe ne nje bashkim doganor te vendeve te “Ballkanit Perendimor”, shihet si nje ide fikse e atyre qarqeve shteterore dhe diplomatike europiane, qe insistojne ne modelimin ne formen e ish Jugosllavise. Fantazma jugosllave shetit ne mendjet dhe zyrat diplomatike te BE-se…”(vepra ne fjale, artikulli “Fantazma Jugosllave shetit ne BE”, dt.05.02.2006, faqe 88)
Me tej, vazhdon profesor Murati: “Ne disa shtete anetare te BE ka ende zyrtare te larte, qe vuajne nga sindroma e jugosllavizmit me qender Serbine dhe qe enderrojne ta fusin sebashku ne BE kete ”grup jugosllav”, qe ata i kane vene emrin e sajuar “Ballkan Perendimor”. Kjo sindrome arkaike…mund te shkaktoje qe, neser, te paguaje per Serbine, edhe Kosova, edhe Shqiperia …”(vepra ne fjale, dt.20.03.2005, faqe 49)
Po shqiptaret cfare bejne, do te pyesni Ju. Po ua rrefej. Nje ish minister i jashtem i Shqiperise shkon para do kohesh ne Beograd, ku nuk kerkon asgje dhe sic thote populli, shkoi shul dhe erdhi lloz. Por ajo u quajt nje vizite historike.
Vazhdojme me tej. Ne qershor te vitit 2013, ne kulmim e fushates elektorale ne ndihme te koalicionit “Per nje Shqiperi Europiane”, dy udheheqesit e dy partive te majta, ne mbyllje te fushates elektorale ne qytetin e Shkodres, ne podiumin e dy partive shqiptare, duket ish presidenti Serb Boris Tadic . Cfare i lidh me ish presidentin serb dy udheheqesit politike shqiptare?!!! Per kete precedent te rralle Asnje nuk foli. Nuk folen partite e djathta. Nuk foli asnje politikan, i djathte, apo i majte qofte; pavaresisht se ne parlament ngrihen si gjela dhe bejne patriotin. Nuk foli asnje media. Megjithese nga mengjesi ne darke, kakarisin dhe u shurdhojne veshet shqiptareve me lloj lloj lajmesh. Nuk foli asnje analist, as nga te varurit dhe as nga ata te “pavarurit”. Nuk foli asnje gazetar, ose sic e quajne veten moderator, as nga ata “pa dinjitet”, dhe as nga ata “dinjitozet”, te cilet ne emisionet e tyre “patriotike” na tregojne fotografite mbi ura. Nje politikan serb ne mes te politikaneve shqiptare, ngjante si ujku ne mes te deleve. A ishte kjo nje ogur i mire, apo nje ogur i keq, koha do ta tregoje.
Po kush eshte Boris Tadic? Ja cfare na thote per te profesor Murati:
Me 23 dhjetor te vitit 2004, kryeministri V.Koshtunica, kryeparlamentari P.Markovic dhe presidenti B.Tadic, leshuan nje deklarate te perbashket ku kercenojne komisionerin e BE-se, per Bosnjen lordin Pedi Eshdaun dhe komunitetin nderkombetar, se Serbia ka interesa partikolare per “Serpska Republiken”…me date 22 dhjetor 2004 parlamenti serb miratoi ligjin per reabilitimin e cetnikeve, krimineleve serbe te Luftes se Dyte Boterore…Me 1 shkurt 2006 Presidenti i Serbise B.Tadic deklaroi me nje megalomani tipike se “Serbia eshte qendra gjeostrategjike e Rajonit“…Boris Tadic, duke qene ne nje vizite zyrtare ne Sarajeve me 29 qershor 2006, ju bashkangjit qendrimeve separatiste te serbeve te Bosnjes me deklaraten, se eshte e pamundur qe komuniteti nderkombetar te kundershtoje referendumin serb per pavaresi ne Bosnje…ne Kroaci Boris Tadici perseriti oferten e vitit 1991 te Miloshevicit per ndarjen e Bosnje-Herxegovines, ne Maqedoni kerkoi perseri te shiste kerkesen efmere per kufirin Maqedoni-Kosove, ne Sarajeve hodhi poshte kerkesat e drejta te Bosnje-Herxegovines per separacionet e luftes, qe Serbia duhet t’i paguaje popullit te Bosnjes per masakrat dhe shkaterimet qe i shkaktoi me 1992-1995…
…Boris Tadici duket me shume si nje hibrid i nje fytyre te re, me dizenjon e nje fytyre te vjeter, te politikes serbe…Qendrimet dhe deklaratat kryesore te Boris Tadicit ne Zagreb, Podgorice, Shkup dhe Sarajeve ishin mbi nje platforme kompromisi me nacionalizmin serb, e cila megjithe retoriken demokratike; duket sikur ka dale nga MEMORANDUMI FAMEKEQ I AKADEMISE SERBE, qe u be platforme ideologjike e agresioneve serbe kunder gjithe popujve joserbe ne ish-Jugosllavi, memorandum qe mban edhe firmen babait te tij, LUBOMIR TADICIT.
Ky ishte i ftuari i dy partive te medha te majta ne mitingun elektoral ne Shkoder ne qershor te vitit 2013. Si nje rast i rralle, por per here te pare pas 22 vjetesh, ne Shkodren qe ishte bastion i se djathtes, pas zgjedhjeve te qershorit 2013, fitoi e majta. Me te drejte mund te shtrojme pyetjen: Mos valle ajo fitoi ne Shkoder me mbeshtetjen e Serbise?!!!
Ja cfare na thote profesor Murati lidhur me te majtet shqiptare, qe kane qene ne pushtet pas vitit 2000:
“Eshte per te ardhur keq qe ish-udheheqes te Shqiperise, me mendjelehtesine me te madhe, kur ishin ne postet e tyre, nga me te lartat e shtetit shqiptar, profeconin se ne fillim duhet te behet integrimi rajonal e pastaj integrimi europian i rajonit, nje formule derivate e modelit jugosllav te Ballkanit ”(vepra ne fjale, artikulli “Fantazma Jugosllave shetit ne BE”, dt.05.02.2006, faqe 89).
Me te drejte shtrojme pyetjen: Mos valle prania e Tadicit ne Shkoder, ka qene uvertura e krijimit te Jugosllavise se Re, me te keqe se e para. Kjo pasi ne te paren ishin edhe sllovenet dhe kroatet dhe mungonte Shqiperia. Ne kete te dyten kemi vetem serbe te Serbise, serbe te Malit te Zi, serbe te Bosnje-Herxegovines, serbe te Maqedonise edhe se fundmi, si qershia mbi torte edhe serbet e Kosoves. Serbe dhe serbe dhe serbe prape, serbe te pasosur dhe shume nate. Cfare pune kane shqiptaret ne nje shtet sllav me dominim absolut te serbeve?!!! C’duan shqiptaret ne mes te zogorise?!!!
Jemi nga muaji nentor 2013, muaji i festave kombetare. Bash ne prag te ketyre festave, Ministri i Jashtem i Shqiperise flet per nje vizite “historike” te kryeministrit shqiptar ne Serbi. Nuk shkoi disa muaj dhe kete e konfirmoi zv.kryeministri i Serbise. Ja ku mbritem ne muajin prill 2014 dhe vete kryeministri, nepermjet nje gazete serbe, u jep “sihariqin” shqiptareve se do te shkoje ne Serbi. Si do te shkoje, si ai…ne dasem, per muaj mjalti do te shkoje? Cfare plane te erreta fsheh ky udhetim?!!! A ka marre mandat nga shqiptaret, per ate qe ka nder mend te beje? A mendon se shqiptaret do t’ia falin, nese ai ka ne mendje ndonje tradheti kombetare?!!!
Mbase europianet i kane premtuar statusin ne kembim te marteses se Shqiperise me Serbine. Pasi kjo pune nuk ka filluar sot. Krushka Europe ka 15 vjet qe merret me kete pune. Europianet kane thene: Ne fillim realizoni “tregtine e lire”. Kjo pike eshte realizuar, pasi qeveria paraardhese aq shume e ka zhvilluar tregtine e lire me Serbine, aq sa mallrat e skaduara serbe kane mbytur Shqiperine. Kesaj “tregtie te lire” i sherben edhe e ashtuquajtura “Rruga e Kombit”, e cila ne te vertete eshte “Rruga e serbeve” per te dale ne Adriatikun shqiptar. Investimet strategjike per energjine dhe tregtine energjitike, qeveria e meparshme i ka lidhur me Serbine. Shume koncesione dhe investime ne Shqiperi u jane dhene firmave me origjine serbe. Ne vazhdim te kesaj, qeveria e sotme, kur ishte ne opozite, cirrej se Fazllicit i ishte dhene tenederi i linjes se interkonjuksionit Shqiperi-Kosove. Ndersa sot, kjo qeveri perfundoi punen e nisur nga qeveria e meparshme, dhe po Fazllicit ja dha tenderin.
Mbase edhe fakti, qe qeveria shqiptare nuk e can shume koken per Radiken, kete aresye ka. Pasi mendon se se shpejti do te jemi nje shtet me sllavet. Keshtuqe derdhet Radika ne Drin, apo derdhet ne Vardar, njesoj eshte. “Vaji mbetet ne lakra”. Mire me Radiken. Po per Vjosen pse nuk can koken? Apo ka plane qe ne te ardhmen i gjithe lumi Vjose t’i kaloje Greqise, nga burimi deri ne gryke-derdhje. Matotheos! Zoti na ruajte!
Europianet kane thene: Ne vazhdim, pasi te keni zhvilluar “tregtine e lire” me njeri tjatrin, hiqni doganat dhe beni bashkimin doganor. Per te mos rene ne sy, fillimisht qeveria e jone do te heqe doganat me Kosoven. Kosova do te heqe doganat me Serbine. Ja ku u realizua edhe bashkimi doganor Shqiperi-Serbi, pa cak pa bam.
Kjo nuk ka asnje ndryshim nga parapergatitjet e bashkangjitjes se Shqiperise si republike e shtate Jugosllavise ne vitet 1946-1948. Ne ate kohe qeveria shqiptare hoqi doganat me Jugosllavine dhe realizoi paritetin midis lekut dhe dinarit jugosllav. Pasojat e ketij veprimi qene rrenuese per ekonomine shqiptare. Leku shqiptar, qe ishte i forte u shkaterua. Heqja e doganave dhe pariteti i monedhave beri qe mallrat shqiptare jugosllavet t’i blenin me ca letra pa vlere si ishte, dinari. Tregu shqiptar u boshatis nga mallrat e nevojes se pare, te cilat i rrembyen serbet e urritur. Kete politike kapitulluese e njeh mire z.Kristo Frasheri, i cili ne ate kohe ka punuar ne Banken e Shqiperise. Kete politike kapitulluese dhe shkaterrimtare per ekonomine shqiptare ne ate kohe e ka kundershtuar ashper dhe drejte i madhi Dhimiter Pasko, shkrimtari me i dashur i femijve shqiptare, autori i “Xinxifillos”, njeriu i mire Mitrush Kuteli.
Keshtu, pasi te jete realizuar bashkimi ekonomik; bashkimi politik do te jete nje formalitet. Ja ku u realizua edhe “bashkim-vellazerimi” i ri pas 70 vjetesh midis sllaveve, serbeve dhe shqiptareve. Eshte po ai “bashkim-vellazerim” qe realizuan dy Josifet ne mes te shekullit te kaluar. Por me nje ndryshim, ai qe nje “bashkim-vellazerim” midis proletareve dhe komunisteve serbe dhe atyre shqiptare; Ky i sotmi eshte nje “bashkim-vellazerim” midis borgjezise serbe dhe politikaneve gjakprishur shqiptare.
Mbase ne mbeshtetje te ketij bashkimi rajonal BE, pikerisht ne vitet 2000 ka nxitur krijimin e Nismes Adriatiko Joniane (NAJ), e cila u zyrtarizua në Ankona, Itali, më 20 Maj 2000. Në aktivitetin themelues morën pjesë shtate vende, midis të cilëve ishte edhe Shqipëria. Sot vendet anëtare të NAJ-it janë tetë dhe përkatësisht Shqipëria, Bosnje dhe Hercegovina, Kroacia, Mali i Zi, Greqia, Italia, Serbia dhe Sllovenia. Qartazi duket qe i teti eshte Serbia.
Nje profan me te drejte mund te thote se Serbia merr pjese ne kete Nisme, pasi ajo ka dalje ne detin Adriatik, apo detin Jon. Jo miq te dashur. Serbia nuk ka dalje jo vetem ne keto dy dete. Por nuk ka dalje ne asnje det te botes. Serbia ka vetem kufi tokesor. Por kete te vertete e di gjithe bota, por BE nuk e njeh gjeografine, ajo nuk e di qe Serbia nuk ka dalje ne detin Jon dhe ate Adriatik. Per BE 2+2=5. Disa shtete te fuqishme ne BE dhe qarqet e tyre kane interesa te vecanta ne Serbi. Vertet Serbia nuk ka dalje ne det. Por, per disa shtete te Europes Qendrore rruga per te dale ne disa dete, kalon nepermjet Serbise. Pra, Serbia te dashur miq “ka dalje ne det”, ose medomosdo dhe me cdo menyre duhet te dale ne det, nepermjet bashkangjitjes me shtetet qe kane dalje ne det. Pra, nuk eshte cudi qe “Nisma Adriatiko-Joniane” te jete nje suport per shtetin e ri jugosllav ne Ballkan, qe per te mashtruar popujt i vendosin emra te bukur “Ballkani Perendimor”, “Nisma Adriatiko-Joniane” etj. Qofsha i gabuar! Per ta bere me te plote konvertimin nga “Shtete Joniane-Adriatik” ne “Shtete Jugosllav ballkanik”, cyten shqiptaret qe te dalin vete e te propozojne qe tek shtetet detare te futen edhe Kosova me Maqedonine.
Kjo nismë,- vijoi më tej kryeministri Rama,- synon ta kthejë Adriatikun dhe Jonin, në një liqen të madh dhe të pasur të Europës së bashkuar, si një instrument për zgjidhje të përbashkëta për makro-rajonin”.
Keto jane cudira te papara. Tre shtete qe nuk kane pare ndonjehere det me sy, Serbi, Maqedoni dhe Kosove i bashkangjiten nje aleance te shteteve bregdetare!!!!
Vazhdojme me “Nismen” dhe daljen ne det. Serbia megjithese nuk ka dalje ne det, por nepermjet Danubit eshte pjese e rruges lumore me te madhe te Europes, sidomos asaj qendrore. Kesaj po ti shtojme edhe lumenjte Morava dhe Vardar, te cilet Serbia, Maqedonia dhe Greqia duan t’i bejne te lundrueshem; atehere Serbia del ne detin Egje. Por nepermjet ketyre lumenjve, neqoftese kthehen te lundrueshem, del ne detin Egje edhe Gjermania me Austrine, kete te mos e harojme. Pra nderhyrjet per Radiken mund te vijne qe nga larg. Me rruge tokesore nepermjet Kosoves dhe Shqiperise (“Rruges se Kombit”) Serbia del ne detin Adriatik. Serbia eshte nje shtet ne udhekryq. Prandaj Europa (shtetet qendrore te saj) kerkon te ndertoje nje shtet te madh me qender Serbine, ku nepermjet saj, te kete dalje ne disa dete. Pare ne kete kendveshtrim, pritja qe ju be kryeministrit shqiptar ne Gjermani dhe Austri dhe mbeshtetja, qe ju dha prej tyre, nuk eshte cudi qe lidhet me kete projekt. Ne do ju fusim ne BE, Ju do te futenii ne zgjedhen serbe. Ndryshe BE-ne shikojeni me dylbi. Franca po eshte nje mike disa shekullore e serbeve. Hollanda shkon pas Frances dhe Gjermanise. Italia e do rrugen te hapur Durres-Beograd. Atehere kjo eshte BE. Po Inglitera. Po SHBA. Do te jene dakort me kete shtet amalgame te serbeve me shqiptaret. Nuk e dime.
Cfare fiton Shqiperia ne kete rast? Shqiperise, si lemoshe, i japin statusin e futjes ne Europe. Por a e meritojne politikanet shqiptare futjen e Shqiperise ne BE? Neqoftese do te me pyesnin mua si qytetar, une do te thosha se Shqiperia nuk e meriton te hyje ne Europe. Pasi ne Shqiperi nuk ekzistojne ato standarte qe gezojne qytetaret e europiane. Shqiperia eshte plot me plehra. Shqiperia i ka rruget me gropa dhe balte. Qytetaret shqiptare i hedhin plehrat akoma nga ballkoni ne rruge. Ne Shqiperi shteti nuk kontrollon ushqimet qe u jep te hane shtetasit e vet. Ne Shqiperi shteti nuk u siguron barnat shtetasve te shtruar ne spitale. Ne Shqiperi ka nje Universitet per 100 student. Ne Shqiperi ka nje varferi te tejskajshme migjeniane. Qytetaret europiane nuk vuajne per buken e gojes, ashtu sic vuajne 40 per qind e qytetareve shqiptare. Qytetaret europiane nuk jane te sunduar nga politikane bandite, vrastare, reptile dhe hajdute te babezitur, ashtu sic sundohen qytetaret shqiptare.
Po a e meritojne shqiptaret si komb dhe si race, qe Europa, pas 500 vjetesh ndarje, t’i beje pjese te saj. Po e meritojne. Shqiperia vete eshte Europe. Europa zanafillen e saj e ka ne gadishullin e Hemit. Shqiptaret, per nga cilesite dhe virtutet e tyre (jo politikanet shqiptare, te cilet jane race zvaranikesh), jane me shume se europiane. Shqiptaret jane nje komb i qyteteruar mijeravjecar. Qyteterimi i tyre filloi me Pellazget dhe vazhdoi me Iliret, Dardanet, Epirotet. Por ky qyteterim i shkelqyer u nderpre me dhune nga pushtimi romak 1500-1700 vjecar dhe pushtimi osman 500 vjecar. 2200 vjet nderprerje nuk jane pak. Megjithate, shqiptaret ne genin e tyre, ruajten qyterimin e te pareve te tyre, intelektin dhe zotesine si race.
Me sa duket, me kete miratim qorthi te platformave europiane per rikrijimin e Jugosllavise me nje emer te ri mashtrues per shqiptaret “Viset e Ballkanit Perendimor”; qeverite shqiptare qe nga viti 2000 e kendej, dashje pa dashje, i jane futur rruges se tradhetise kombetare. Kjo nuk ka asnje ndryshim nga ajo qe deshironte te realizonte Esat Pashe Toptani me 1914, plot para 100 vjetesh. Edhe ai donte ta fuste Shqiperine nen sundimin e Serbise. Veshjet, kostumet dhe aktoret ndryshojne, cfaqja dhe drama shqiptare mbetet e njejte edhe pas 100 vjetesh. Shqiptare tregohuni vigjilente! Ata qe e kane drejtuar Shqiperine keto 100 vitet e fundit, nuk e kane pase per gje qe ta shesin Shqiperine per interesat e tyre personale.
Thote populli: Jane bere hesapet pa hanxhine. Dhe hanxhiu eshte populli shqiptar, te cilin qarqet europiane dhe politikanet servile shqiptare (kudo qe jane) nuk e kane llogaritur.
Asnjehere shqiptaret nuk do te pranojne nje sundim te serbeve.
Asnjehere ata nuk do te pranojne te jene ne nje shtet me sllavet, e per me teper me serbet.
Ashtu sic nuk mund te rine nen nje cati, djajte me engjejte. Ashtu nuk mund te rine nen nje shtet, serbet me shqiptaret.
Europianet te mendohen mire: Nga martesa qe ata mendojne te bejne do te linde nje monster, nje perbindesh, si minotauri i lashtesise.
Europa e krishtere, eshte mire qe t’i rrije sa me larg MEKATIT.
Po i mbyll keto shenime me fjalet profetike te Shaban Muratit:
“Eshte ANTIHISTORIKE cdo perpjekje per rikrijimin e nje Jugosllavie me emrin “Ballkani perendimor”, te drejtuar nga Serbia. Me te nuk do te fitonte as integrimi, as STABILIZIMI dhe as europianizimi i Ballkanit” (vepra ne fjale, artikulli “Integrim rajonal apo Jugosllavizim Rajonal”, dt.08.05.2005, faqe 57).
ZOTI E RUAJTE SHQIPERINE DHE SHQIPTARET!!!
Petro Dangellia, 30 prill 2014.
SHQIPTARËT NË MAQEDONI-PSE NUK I MORËN TRE DEPUTETËT E DIASPORËS?!
Nga Ramiz LUSHAJ/
1.
Risi: në Elektoriadën 2011 u shtuan edhe tri njësi zgjedhore. Kjo kërkesë e kahershme edhe e partive politike shqiptare. Nga këto njësi elektorale, kemi si thuhet në përditshmëri: “Deputetët e Diasporës”. Kësaj nuk ia ka mbrri ende as Shqipëria, as Kosova, as Mali i Zi.
Kështu, Kuvendi i Maqedonisë ka 123 deputetë gjithsej.
Në dy zgjedhjet e fundit (2011, 2014) kjo risi prodhoi vetëm fitore për partinë maqedonase në pushtet, VMRO-DPMNE. Të tre deputetët në dy herat elektorale janë të saj.
Në koft se VMRO-DPMNE nuk do t’i kishte fitue këta tre deputetë, atëherë situata paszgjedhore në Maqedoni do të ishte disi ndryshe, pasi kjo forcë politike që doli e para në zgjedhjet e 27 prillit do të kishte 58 deputetë. Prapë ky numër i deputetëve do të ishte nga ma tw lartit që koalicioni VMRO-DPMNE me 22 parti politike ka siguruar në tetë palë zgjedhje parlamentare. Mirëpo nuk do ta kishte fuqi aq të madhe për diktat e hjekësi në zgjedhjen e kryetarit të Parlamentit, në ndamjen e portofoleve ministrore me partitë shqiptare, etj.
Përndryshe: këto tre mandate të Diasporës e kanë ngritë partinë e Gruevskit në kuotën e 61 deputetëve gati sa në vitin elektoral 2008. Ajo sot mundet të formojë qeverinë në koalicion vetëm me koalicionin maqedonas GROM (Partia Opsioni Qytetar për Maqedoninë, Partia Liberale, Partia Përparimtare Serbe në Maqedoni, Lidhja e Forcave të Majta të Titos e Partia e Demokratëve të Lirë) që ka fitue një deputet.
Kësisoj, Koalicioni Qeverisës i Gruevskit kap 28 parti politike nga 47 parti që morën pjesë në zgjedhjet e fundprillit 2014. Numerikisht mbi gjysmën e tyre.
2.
Çështja shtrohet hapur e qartë: A munden partitë politike shqiptare në Maqedoni që të fitojnë tre deputetët e Diasporës ndërkontinentale? Sigurisht që po. Shembujt flasin vet. Po i hedhim një sypamje Amerikës.
“Kërçova e dytë” në Çikago (SHBA) në zgjedhjet lokale të vitit 2013 i dha fitoren shqiptare pas 70 vitesh komunës së Kërçovës tue zgjedh një kryetar komunar shqiptar (Fatmir Dehari i BDI), pasi rreth 1.000 shqiptaro-amerikanë kërçovas, me vullnetar kombëtar e shpenzimet e tyre mortën pjesë në votim.
Kryebashkiaku i Tiranës metropolitane, Lulzim Basha, në janar 2013 në përurimin e xhamisë së Sahatit në Dibër të Madhe në fjalën e tij përcolli simbolikën e “Tri Dibrave”, ku njëra prej tyre është në Amerikë. Rreth 15.000 dibranë thuhet se jetojnë në Nju Jork me rrethina, aqsa “Staten Island” thirret edhe “ishulli i dibranëve”, të cilët i dhanë tone luftës së UÇK-së në Maqedoni e fitoren e thellë kandidatit të BDI mr. Ruzhdi Lata në Dibër të Madhe.
Në Nju Jork, në zonën e “Tri Shteteve”, kemi diasporë të madhe të shqiptaro-amerikanëve të Strugës, të cilët i dhanë fitoren në komunën e Strugës, Ziadin Selës, kandidatit të PDSH.
Njësia zgjedhore nr. 8 e “dy Amerikave” në vitin 2011 ka pasë 1.824 votues të regjistruar në 24 vendvotime në Nju Jork, Uashington, Çikago, Detroit (SHBA) e Toronto (Kanada) po votuan vetëm 994 prej tyre. Fitoi VMRO-DPMNE, partia e Gruevskit.
Në zgjedhjet parlamentare të sivjetme (sipas të dhanave paraprake) në SHBA-Kanada ishin të regjistruar 3.337 votues e morën pjesë në votime 1.776 prej tyre. Kandidati Pavle Sazdov i VMRO-DPMNE fitoi mandatin e dytë si “deputet i Diasporës”, ashtu sikurse edhe kandidati Tefik Abdullahi i BDI në Çikago (me komunitet të madh të shqiptarëve nga Kërçova e Prespa) mori rreth dy herë ma shumë (351 vota) se kandidati i VMRO-DPMNE.
Dihen të gjitha ndikimet elektorale të partisë maqedonase VMRO-DPMNE me koalicionin e saj, si shkelja ekstreme e Kodit Zgjedhor, ndihma shtetërore infrastrukturore për votuesit e saj maqedonas (si dërgimi në qendra votimi me autobuza, etj.), përfshirja e ambasadave e konsullatave të Maqedonisë në përkrahje të partisë maqedonase në pushtet, votimi me pasaporta të vjetra, etj. Dihen dhe mungesa të mëdha të emrave të shqiptaro-amerikanëve nga Kërçova, Dibra e Madhe, Struga, etj. të cilët figuronin edhe në lista votimi në vendlindje qyshse nga zgjedhjet lokale, etj. Po asnjana nga partitë, as BDI e aq ma pak PDSH, as LSDM e opozitës maqedonase nuk mund të kërkojnë ripërseritjen e zgjedhjeve në “Dy Amerikat” pasi nuk ua mundëson as rezultati i tyre elektoral i pakët.
BDI e Ali Ahmetit duhet ta ketë aksiometrike fitoren e deputetit të saj në Diasporë (Dy Amerikat) për dy arsye: Flitet se numri i shqiptarëve nga FYROM (Ish Republika Jugosllave e Maqedonisë) në Amerikë (në zonën e “Tre Shtetshit”) si kumton gazetari dibran Beqir Sina në Nju Jork, kalon mbi 25 mijë vetë. Kanë votuar vetëm 478 shqiptaro-amerikanë për dy partitë politike shqiptare: BDI e PDSH. Një shifer që mund t’i bahen dhjetra komente nga ma të ndryshmet. Tjetër: PDSH duhet t’i matin ma mirë forcat e veta politike, pasi kandidati i saj Ferki Bekteshi në Amerikë-Kanada ka marrë vetëm 3 apo 4 vota(!)
Ndoshta PDSH duhej t’i hapte rrugë elektorale BDI në “Dy Amerikat”, pasi prania e saj nuk pati vota elektorale, po krijoi imazhin në Diasporë se “shqiptarët në Maqedoni janë të përçarë në parti politike”, etj. çka ndikoi sadopak në pjesmarrjen në votime, sidomos diaspora e Strugës, etj.
3.
Në njësinë zgjedhore nr. 7 që përfshin në hartën elektorale shtetet në Europë-Afrikë, ndryshe nga zgjedhjet e vitit 2011, gati u trefishue numri i të regjistruarëve për votim dhe u mbi trefishue numri i pjesmarrjes së votuesve. Natyrisht u rrit edhe numri i votuesve shqiptarë. Ishin gjithsejt rreth 3.500 vetë. Përndryshe mbi 1.000 shqiptarë ma shumë se ç’ishin krejt votues nga Maqedonia në vitin 2011 në zonën Europë-Afrikë.
Votimi në Europë-Afrikë dritëroi një fakt të errët të partive politike shqiptare në Maqedoni: koalicioni politik elektoral në mes tyre. Sikur tri partitë politike shqiptare: BDI, RDK (Rilindja Demokratike Kombëtare e Rufi Osmanit) e PDSH të dilnin sëbashku me një kandidat fitorja ishte mëse e sigurt përballë kandidatit Risto Mançev (inxhinier në Itali) të VMRO-DPMNE, i cili fitoi mandatin e dytë si deputet i Diasporës Maqedonase.
Po mundej të ndodhte edhe tjetra: të fitonte i vetëm edhe kandidati i BDI gostivarasi Ismail Beluli, biznesmen në Zvicër, i cili mori rreth 3.000 vota. Kandidati i RDK, Enver Osmani, mori rreth 500 vota, ndërsa kandidati i PDSH, Shpend Saiti (në Zvicër) mbi 100 vota (sipas të dhanave jo përfundimtare).
Në njësinë zgjedhore nr. 9 Australi-Azi, ku figurojnë të regjistruar për votim 3782 votues, mbi katër herë ma shumë se në vitin 2011. Mirëpo pjesmarrja në votim ishte e pakët. Kjo njësi zgjedhore mund t’i lihej edhe PDSH të Menduh Thaçit e mbështetur nga të gjitha partitë e tjera shqiptare. Mirëpo, BDI doli e vetme me kandidatin e saj Driton Maliku, ku edhe mund të fitonte po të kryente ma shumë punë kryehere, pasi numri i shqiptarëve në Australi të shkuar nga Maqedonia është i madh, disa herë ma i madh se numri i të regjistruarëve për votim.
4.
Në tri njësitë zgjedhore për “deputet i Diasporës” (në ato nr. 7, 8, 9) në zgjedhjet parlamentare të 27 prillit 2014 figurojnë të rregjistruar rreth 21.000 shtetas të Maqedonisë (edhe shqiptarë) me të drejtë vote. Sipas një përllogaritje: mbi tre hërë ma shumë se në zgjedhjet parlamentare të 5 qershorit 2011.
Ish Republika Jugosllave e Maqedonisë (FYROM) ende nuk e ka të saktësueme diasporën e saj shumetnike, pasi në regjistrimet e saj manipulon herë pas here e ma së forti në dam të shqiptarëve etnik. Agjensia për Emigrim flet për 433.233 shtetas të Maqedonisë (edhe shqiptarë) në diasporë. Ministria e Punëve të Brendshme për 125.000 vetë. Komisioni Shtetëror Zgjedhor i Maqedonisë publikon se vetëm 68.000 shtetas të Maqedonisë kanë të drejtën e votës në tre njësitë zgjedhore në Diasporë.
Sidoqoftë shqiptarët në Maqedoni, ma saktë: BDI e Ali Ahmetit, ishte afër mundësisë reale për të fituar tre “deputetë të Diasporës” apo, tekefundja vetëm dy prej tyre, në Amerikë e në Europë. Kështu, BDI do të ishte sot me 21 apo 22 deputetë në Parlamentin e Maqedonisë.
Nëse sivjet partive politike shqiptare në Maqedoni ua mirëkuptojmë shfajësimet e ndryshme, etj., në elektoriadën tjetër parlamentare do të ketë vetëm përgjegjësi politike e qytetare për mos fitoren e tre “deputetëve të Diasporës”.
FAN S NOLI DHE KOMUNIZMI
*Noli dhe shtypi shqiptar në vitet 30-40/*Letërkëmbim arkivash. Noli dhe idetë tij prej patrioti demokrat/
NGA AGIM XH DESHNICA/ BOSTON/
Më 6 janar 1882, lindi në Ibrik Tepe të Turqisë Fan S. Noli. Ky shkrim dokumentar synon të paraqes vetëm një pjesë nga jeta e larmishme e këtij patrioti të madh demokrat.
Në botimet zyrtare të Qeverisë së Mbretit Zog, “Shqipënija më 1937”, me rastin e kremtimeve të 25 Vjetorit të Pavarësisë Kombëtare, në kreun për historinë e kultures, shkruhet: “me të janë lidhur emnat më të bukur e më të mallëngjyer të shkrimtarëve t’onë të kaluar. Çdo alfabet pati një serë të gjatë asi shkrimtarësh, po mbi të gjithë vetëm katër shkëlqejnë si yje të pa shoqë, Naimi, Fishta, Konica e Noli,” Në albume të përkryer me fotografi pa retush, krahas figurave të shquara të kombit, ndrinte dhe portreti i hijshëm i Fan S. Nolit. Po atë vit Faik Konica do të thoshte: ”At Noli do të mbetet në historinë e Shqipërisë si burri që arriu i pari me hir të vullnetit dhe hollësisë së tij, të flasi gjuhën shqip në meshë. Dita që meshoi për të parën herë, është ogur i bardhë n’udhë të përparimit t’onë. Dhe as e harrojmë, as mund të lëmë të tjerët të harrojnë.”
Në vitet e Luftës së Dytë Botërore në një varg lajmesh, ndihet shqetësimi i madh i Nolit për fatin e Atdheut përballë fashizmit dhe komunizmit. Ai është i gatshëm të bashkëpunojë me të gjithë ata që janë ngritur dhe përpiqen për shpëtimin e popullit shqiptar nga çdo rrezik. Për mungesë hapësire japim vetëm pak njoftime që nisin nga viti 1939 deri më 1968.
Dielli, 7 dhjetor 1939. Nën titullin „Flamuri ynë”, shënohet.“ „U ngrit më 28 nëntor 1912 – u robërua prap më 12 prill 1939… Fjala e Peshkop Nolit i shton shpresat e popullit për çlirimin e Shqipërisë“…Lufta që po bëjnë aleatët në Evropë, ka për qëllim mbajtjen e qeverimit demokratik edhe shpëtimin e kombeve të vegjël nga robëria e fuqive lakmonjës. Shqiptarët duhet të punojnë për lirinë e tyre kombëtare, se liria nuk fitohet pa sakrifica.“
Dielli 27 mars 1943. Pas marrjes së letrës nga Tajar Zavalani F. S Noli shkruan kryeartikullin: „Origjina, shvillimi, dhe e pritmja e Bashkimit të Shenjtë“:…Atëhere puna mbeti t’i flisja Faik Konitzës dhe t’a fitonja për idenë e Bashkimit të Shenjtë. Konitza kundërshtoj me rreptësi Bashkimin e Shenjtë me Zogun në krye… Luftova disa dit’ e net me radhë që t’i mbushnja mendjen që s’kish tjatër më e mirë se kjo. Më në funt Konitza u bint. U bint dhe qendroj në fjalën e tij gjer në orën e vdekjes.“
Dielli 11 gusht 1943: „Lufta në Shqipëri nukë pushoj kur shkelnë italianët Shqipërinë të Premten e Zezë. Populli shqiptar nukë dha armët atë ditë të zezë; i fsheu a i hodhi mi sup dhe mori malet.“ Po në këtë datë njoftohen emrat e komandantëve antifashistë: „Kapiten Hysni Lepenica, Myslim Peza, Dr. Safet Butka, Kolonel Bajraktari, Baba Mustafa, Kristo Peshtani dhe Karagjozi etj.„
Dielli 18 shtator 1943: „Mbreti Zog kërkon hyrjen e Shqipërisë në rrethin e Kombeve të Bashkuara.“
Dielli 25 shtator 1943: Balli i Çlirimit Kombëtar dhe Zogu kërkojnë si dhe tërë patriotët e vërtetë bahkimin e gjithë Shqipërisë.
Dielli 2 tetor 1943: „Fjalë e Imzot Nolit në radio ka bërë përshtypje të madhe në Shqipëri dhe jashtë Shqipërisë.“
Noli dhe idetë tij prej patrioti demokrat
Ashtu si më parë edhe pas vitit 1946, Fan S Noli nuk ka pasur asnjë iluzion për sistemin komunist, si në Shqipëri ashtu dhe në botë. Mjafton të lexohen letrat e dërguara Konicës, ku zhvlerson librat “Kapitali”e “Manifesti Komunist.” Manifesti i vërtetë i Nolit, është krijimi i ndritur, Hymni Flamurit. Për idetë që mbart kjo poezi optimiste mjaftojnë vetëm dy strofa:
O Flamur gjak, o Flamur shkabë,
O vënt e vatr’ o nën’ e babë,
Lagur me lot, djegur me flagë,
Flamur i kuq, Flamur i zi !
Flamur që lint Shën Kastandinin,
Pajton Islamn’ e Krishtërimin ,
Çpall midis feve vllazërimin,
Flamur bujar për Njerëzi.
Më 1944 me urdhër të E. Hoxhës, pas torturash shtazarake, do të vritej patrioti demokrat, ish kryetari i Shoqërisë Bashkmi Zai Fundo, teksa luftonte krahas nacionalistëve shqiptarë për lirinë e Kosovës. Për këtë akt barbar Noli u shpreh: “Ç’i mbetet Shqipërisë, po i prishëm njerëz të mëdhenj, si Fundoja?”
Në 18 tetor 1951, Noli bënte të ditur: „Unë nuk jam dhe nuk kam qenë kurrë një anëtar i një organizate komuniste. Unë asnjëherë në jetën time nuk kam bërë një predikim komunist ose prokomunist ose antiamerikan. Përkundrazi unë kam lartësuar udhën demokratike Amerikane të jetës dhe theksova faktin historik se Shqipëria i detyrohet për indenpendencën e saj krye krye Amerikës e në mënyrë të veçantë Presidentit Uillson. Kurrrë kisha ime, as unë nuk jemi nën juridiksionin e ndonjë Synodhe ose Patriarkati të huaj, komunist ose tjatër. Si Kishë Orthodokse Shqiptare në Amerikë, të cilin e kryesoj, kjo është në pikpamjen administrative indipendente. Unë nuk kam të bëjë as me emërimet as me dorëheqjet e peshkopëve ose të arkipeshkopëve në kishat orthodokse të Shqipërisë. Kështu që, unë nuk jam përgjegjës në asnjë mënyrë për dorëheqjen e Kryepeshkopit Kisi dhe emërimin e pasardhësit të tij, Kryepeshkopit Vodica.
Në librin origjinal „Album-II 1966“ Boston të Nolit, fshehur prej syve të lexuesve në kohën e diktaturës, në parathënien e ish kryeredaktorit të Diellit, Qerim Panariti del në shesh e vërteta rreth poezisë satirike‚ “Sulltani dhe Kabineti“, botuar në gazetën Dielli më 1961, kundër diktatorit Hoxha dhe qeverisë së tij, e komentuar krejt ndryshe nga analistët komunistë: Po në këtë parathënie shkruhet edhe për ngjarjen aq shumë të përfolur, e mbërritjes së një legate apo grupi diplomatësh sovjetikë në Tiranë, pa dijeninë e kryeministrit Noli dhe ministrit të jashtëm e shpërdoruar nga historianët komunistë, si një fakt simpatie ndaj BS: „Kundërshtarët e Nolit“-shkruan Panariti- „s’kanë hequr dorë as sot që t’i ngjitin vulën e kuqe; s’kanë hequr dorë as sot, kur Noli s’është më me neve që të mpronjë veten. Po të kishin kundërshtarët e Nolit vetëm një çerek derhemi mënt në kokë dhe pakëz fisnikëri, do ta merrnin me mënt, që dhe sikur të deshte Noli të lidhte relacione diplomatike me Bashkimin Sovjetik , kushtet politike në Shqipëri në Dhjetor 1924, ishin aq të mërzitura sa Noli pothuajse po pregatitej t’i linte shëndet Shqipërisë përgjithëmonë.“ Këtë problem e ka trajtuar edhe Prof. Robert C. Austin. Pas shqyrtimit të mjaft dokumenteve arkivore, ai arrin në përfundimin, se në një kohë, kur midis shteteve europiane dhe Bashkimit Sovjetik ishin vendosur lidhje diplomatike, gjithashtu dhe qeveritë shqiptare, kishin zhvilluar bisedime për lidhje të njëjta, pa pritur e pa dijeninë e Nolit më 16 dhjetor 1924 një delegacion diplomatësh sovjetikë mbërriti në Tiranë. “Ministria e Jashtme”,- shkruan Prof. Austin- “njoftonte më 17 dhjetor Nolin se vizat i kishte dhënë konsulli në Vjenë…Më 18 dhjetor u njoftuan Përfaqësitë Diplomatike se, për shkak të situatës ndërkombëtare, delegacionit sovjetik prej tetë vetësh i ishte kërkuar të largohej dhe i gjithë grupi ishte nisur për në Itali po atë mbremje… “
At Artur Liolin në shkrimin Noli dhe komunizmi“ sqaron: “Pasi Noli mësoi mbi egërsitë e regjimit komunist në Shqipëri, ai u distancua, gjë që duket qartë, kur ai nuk pranoi të kthehej asnjëherë në Shqipëri, as për të marrë titujt e ofruar nga Qeveria Komuniste- pa tjetër për qëllime të errta komprometuese–dhe as për hulumtime shkencore, as për të hyrë në çështje të mjegualluara fetare.Në fund , si mund ta ftonte senati i shtetit të Masaçusetsit Nolin për të dhënë bekimin e hapjes së sesioneve të vitit 1963, nëse Noli do të ishte një „komunist?“ Apo si mund ta ftonte Nolin „komunist“ presidenti Lindon Xhonson posaçërisht në Shtëpinë e Bardhë në korrik 1964 për të bekuar në Uashington dhe për të dhënë fjalimin me rastin e 400 vjetorit të Shekspirit? Argumentet ndryshe nuk pinë ujë.“
Letërkëmbim arkivash
Seria e letrave zyrtare me Qeverinë Komuniste për çështje të rëndësishme kombëtare gjatë vitit 1946, na bën me dije për shqetësimin e madh të Nolit për Atdheun. Në fund të atij viti, ndihet zëmërimi i tij ndaj sjelljes së delegatëve që dërgonte E. Hoxha për bisedime me porosi të rrepta. Pas kritikave dhe lajmeve të hidhura që arrinin nga Shqipëria, më 1947 “bekimet” e marrëdhëniet diplomatike të Nolit kanë marr fund. Vatra patriotike do të cilësohej:“organizatë reaksionre që kaloi në mbrojtje të politikës antishqiptare të qeverisë Amerikane. Në vitin 1960 pjesa patriote u largua prej saj dhe krijoi organizatën “Shqpëria e Lirë.”(?!) Pra, një shtrëmbërim ky, kur dihet se kjo organizatë, u krijua me nxitjen e ndihmën e qeverisë komuniste. si kundërshtare e Vatrës Një dokument domethënës, botuar në gazetën Dielli, janar-mars 2003, flet qartë për sa u tha më lart:
RPSH
Ministia e P. të Jashtme V.F.L.P.
N. 353-19 Res. Pers. Tiranë 1947
Promemorie
Shokut Thedhor Heba
Nga informatat e sigurta që kemi, na rezulton se ndër Shqiptarët e Amerikës, të cilët e kanë simpatizuar lëvizjen t’onë nacional-çlirimtare po shënohet një ftohtësi ndaj Pushtetit Popullor, dhe është frikë që kjo ftohtësi me kohë të marrë proporcione të gjera…Ki parasysh se ka edhe disa reaksionarë, që me propagandën e tyre, po mundohen t’a ushqejnë ftohtësinë në rradhët e shqiptarëve ndaj nesh…
Do të marrç kontakt me të gjithë ata që kanë një farë influence dhe do të jeç në lidhje të vazhdueshme me krerët e Shoqërisë Vatra dhe Organizatës Shqipëria e Lirë. Po fshehurazi besimin duhet t’a mbështetësh vetëm ndër krerët e “Shqipërisë së Lirë”..“Vatra“ dhe „Dielli“ kanë një histori dhe të kaluar të shkëlqyer dhe lidhen tepër ngushtë me traditat kombëtare. Prandaj është zor që ato të vazhdojnë të përkrahin regjimin t’onë tek i cili çmojnë vetëm luftën e çlirimit po nuk pranojnë ideologjinë dhe sistemin e tij.
Shokut Dr. John T. Nasse,*) do t’i dorëzosh të hollat**) dhe do t’i rrëfesh, vetëm sa për të marrë njoftim të përmbajtjes së saja, letrën që i drejtohet atij dhe i bashkangjitet kësaj Promemorie.”
P. Ministri i P. të J
Hysni Kapo d.v)
P.S –*) Dr. J T Nase, përkrahës i regjimit komunist në Shqipëri. Kryetar i Shoqërisë Shqipëria e Lirë me gazeten, ”Liria.” **). 5000 dollarë.
Përkujtimi i Nolit
Me rastin e 100 vjetorit të lindjes, në vitin 1982 Federata Vatra dhe UNESKO, përkujtuan me nderim Fan S. Nolin, në mbledhje të posaçme shkencore, ashtu siç i takonte birit të Kombit Shqiptar. Asokohe në Shqipëri u botua një shkrim fyes ndaj tij, në gazetën Bashkimi, përgatitur nga kalemxhijë me gjasa “nolistë”, nënshkruar nga diktatori E. Hoxha. Për anëtarët e partisë ky shkrim qe një urdhër, të mos merrej pjesë në Konferencën përkujtimore! Shumë ftesa u anulluan. Salla e Kuvendit e caktuar më parë, u zevendësua me sallën e vogël të Institutit të Lartë të Arteve. Në qendër të presidiumit, ngrihej busti i diktatorit i ndriçuar nga prozhektorët. Lart në këndin e djathtë, fotografia e Nolit e zvogëluar tej mase me urdhër të sekretarit shkencor të Akademisë së Shkencave, kish humbur në muzg. Për cilin bëhej mbledhja përkujtimore, për Fan Nolin apo Enver Hoxhën? Ata që ishin ulur lart, u njoftuan të zbrisnin poshtë dhe së bashku me dëgjuesit në fund të sallës të afroheshin në katër radhët e para. Në ato çaste kur hidhje sytë drejt fotografisë në kënd e dëgjoje kumtesat e profesorëve, kishe përshtypjen se Noli, në shenjë proteste, ishte larguar nga salla. Për Nolin në Shqipëri, nuk u ngrit asnjë përmendore. Emri i tij nuk u vendos në asnjë institucion shkencor, madje në asnjë shkollë të mesme. Me anën e botimeve të cunguara u kuptua se numëri i veprave të Nolit nuk duhej të kapte nivele të larta. Në ndërtesën e Akademisë së Shkencave fotografi të shumta të diktatorit vareshin kudo dhe busti i tij zbardhte në ballë të sallës së mbledhjeve. Befas një punonjës i Akademisë, zbuloi në Qendrën Arkeologjike, ndërmjet arkash të mbuluar nga kartona, letra dhe pluhur, bustin e Skenderbeut, vepër e skulptorit të shquar Odhise Paskali. Të rimkëmbur e mbarti për në Akademi. Kohët ndryshuan, perdja e hekurt u gris, muri i Berlinit u shëmb, shtatoret e tiranëve u rëzuan. Në selinë e Akademisë së Shkencave, fotografitë dhe busti i bardhë i diktatorit u zhdukën. Tashmë çdo vizitor atje merr frymë lirisht tek sodit Skënderbeun dhe Fan S Nolin.
Dielli në kohën e re
Federata Panshqiptare Vatra me gazetën Dielli në fillim të viteve 90, u shpërngul në Nju Jork. Kryetari i sotëm i Vatrës është patrioti Dr. Gjon Buçaj. Kjo organizatë atdhetare, me gazetën e historike Dielli, vijon të jap ndihmesën e saj për çështje të ndryshme kombëtare. Vatra dhe Dielli janë burime të pashtershme në shërbim të historisë së vërtetë të Shqipërisë dhe të figurave të shquara të kombit. Në përfundim nga shkrimet përkujtimore veçojmë: Dielli, Janar –Mars 2005.
Konica për Nolin: „Ç’humbje, që nuk i jepet rasti të organizojë në Shqipëri një universitet popullor. Leshzi me sy të mprehtë, një fizionomi e qeshur , gati të pres një shaka dhe ta kthejë me uzure, mendjehapur, njohës i gjuhëve romane dhe skandinave. Atë Noli nga kultura dhe karakteri i tij më kujton shpesh kishtarët e Përlindjes Italiane.“
Ernest Koliqi: „Stefan Stilian Noli, një ndër personalitet ma të spikatuna qi shprehi nga gjini i vet kombi shqiptar, paraqitet si nji fytyrë poliedrike, d.m.th. e shumanëshme.“
Hasan Dosti: „Fan Noli ka qenë një fytyrë qendrore në historinë e vendit tonë. Ky simbolizon sinthezën e virtyteve të racës arbërore.“
Agim Vinça: „Noli nuk qe asnjëherë indiferent karshi dramës tragjike të popullit shqiptar të mbetur padrejtësisht jashtë kufive shtetërorë, pas vitit 1913, edhe pse kishte lindur jashtë atdheut, në një koloni në Turqinë Evropiane , ai do ta shohë Shqipërinë, jo si torzo të vitit 1913-s, por si tërësi etnike. Si krijues, si publicist edhe shpirtëror, por edhe si burrë shteti, ai e ngriti zërin kundër dramës tragjike në Jugosllavi dhe në Greqi, në regjimet e tyre monarko-fashiste, në vitet 20-30 të këtij shekulli, por edhe më vonë. Kosova dhe Çamëria ishin për të plagë që kullojnë gjak në trupin e kombit.“
Prof. Robert C. Austin: „Zëdhënësi kryesor i një Shqipërie republikane dhe të demokratizuar ishte Peshkop Fan S Noli, i vendosur të ç’rrënjoste trashëgimin 500-vjeçare të sundimit osman. Edhe pse pa dyshim ishte e dukshme për momentin fitorja e përkohëshme e Nolit përfaqësonte mundësinë e fundit për ndryshimin e doktrinës qendrore të politikës së brendëshme dhe të jashtme të Shqipërisë.“
Leka i I: „Lajmi i hidhët i humbjes së patriotit të madh të Monsinjor Nolit na shqetësoi së tepërmi . Shërbimet e mëdha, që ka sjellë Atdheut kanë qenë e mbeten përgjithmonë të çmueshme . Shpirti i Tij u qetësoftë në paqe e qetësi. „
Princi Skënder Zog:“Fan S Noli ka qenë një patriot dhe shkrimtar i madh.”
Të “fortët” profesorët e djeshëm, këto shkrime e deklarata nuk dëshirojnë t’i prekin. Dje u digjeshin duart, sot u mpihen.
Rrëfimi i Nolit, vargu i gjatë i dokumeteve dhe i shkrimeve nga autorë të shumtë, hedhin dritën e së vërtetës, për jetën e tij politike në përputhje me fazat e zhvillimit të ngjarjeve historike. Udha e shkelur prej këtij atdhetari të madh, duket qartë tek shkon drejt përëndimit të praruar europian dhe amerikan, për lumturinë e popullit dhe lulëzimin e Atdheut.
Gazeta Dielli
Fragmente nga poema “Sulltani dhe kabineti” i F.S.Nolit
Shoke sot kam panair
Shoke bemeni sehir
Sillni kupat e gostise
Sillni shishet e rakise
Kupe e pare jam aga
Kupe e dyte jam pasha
Kupe e trete shpall ferman(lajmerim)
Ngjesh nje palle e jam sulltan
Jam Ali Qopeku i pare
Qen si une s’keni pare
Pra kur leh duartrokisni
Zbrazni topa e brohorisni
Jam imami e jam dovleti
Padishahu e Muhameti
Jam xhehnemi e jam xheneti
Kiameti e selameti
Kush do ligj e Republike
Me statut e me llogjike
E ka pisk e ngordh si horr
Ne konop si tradhetor
Shkruaj ti bashkeqatip
Shkruaj mprehte e me tertip
Mlidhi llomatite e mia
Shkrepi neser tek xhamia
***
Ti Selim qe s’di kendim
Je vezir per arsim
Mbylli shkollat se na nxine
Me kalemn e tradhesine.
***
Ty Abdyl xhahil nefer
Ty te bera serasqer
Mprih hanxhar e mprih sepate
Varr e ther po pa shamate
***
Ty or Hajrulla sevda
Ty te bej kezllar aga
Ti haremin ma permbush
Plot me cupa shege e rrush.
Sillme lule dhe burbuqe
Qimezeza, qimekuqe,
Ca te kolme, ca te thata
Ca te vogla, ca te gjata.
Vall mos u cudit me mua
Qe te gjitha nuk i dua
Qe te gjitha do t’i mbledh
Njeze vetem do te zgjedh.
Ate njeze or vella hadem
Ty ta fala si hanem
Ty ta fala si dhurate
Sehir beje dite e nate
Ty te shqepi tirania
Mua hamja dhe rakia
Qe te gjitha o Perendi
Na i ben me urtesi
Na dhe brire mbreterore
Na stolise me kurore
Na leshove neper dhente
Dhe na fluturuan mendt
Kur Serbia do t´i shpallë të pavlerëshme……. ?
Nga Fahri XHARRA/
“P ë r mua ë s h t ë z g j i d h u r ç ë s h t j a e K o s o v ë s. Kjo do të thotë se ajo nuk ekziston më si Krahinë Jugore.Brezin tuaj e këshilloj që mos të shpenzoni energjinë në çështjen e Kosovës,ngaqë historia atë e ka zgjidhur pa ju”.Qosiq thekson se ai:” pari në vitet e gjashtëdhjeta kam dalë në opinion me idenë për ndarjen e Kosovës,por ajo nuk ka kaluar… Nëse në një luftë humbasim 60 për qind të meshkujve,ashtu na kishte ndodhur ne,nëse në vend aq shumë rrënohet dhe plaçkitet si Serbia,atëherë ajo luftë nuk mund të festohet,kështu si sot kremtohet – vetëm si fitore… Ne nuk guxojmë më të luftojmë..Nuk kemi potencial biologjik,e aq më tepër patriotik.Besoj se paqja është kushti i vetëm i ekzistimit tonë.Ka shumë ngjashmëri procedimet,ultimatumet dhe raportet e fuqive evropiane ndaj Serbisë më 1914 e 1941.Shumë ngjashmëri.Natyrisht, askush ka ka ultimatume ndaj nesh,mirëpo mendoj se tash ato trysni janë perfide në metodologjinë e tyre,ngase bartën ne sferën ekonomike dhe jetën e përgjithshme të popullit.Dhe,që ajo trysni të jetë e tolerueshme,ose të zvogëlohet,është e domosdoshme që të gjitha forcat të punohet për aleanca të reja (Dobrica Qosiqit,dhënë javores serbe “Nedeljnik)
Por, kjo nuk mjafton! Ta ndjekim pak historikun . Të shofim se si ata e planifikonin zhbërjen tonë ; e donin rritjen teritoriale me toka të huaja , me njerëz të huaj. E mendonin dhunën (jo vetëm që e mendonin) si mjet për arritjen e idesë së tyre t´errtë për ne. . Deri diku edhe ia arrijtën ! Ku qëndronte plani i tyre , dhe ku është qëllimi im?
Sërbia e madhe e quajtur edhe ideologjia serbomadhe e mendonte bashkimin e tokave
”serbe” , ato toka ku ata ” jetojnë ” dhe ”dikur jetonin”. Ku mund të ketë Serbi të madhe të shtrirë mbi toka të huaja.? Por planet me emra të ndryshëm dhe autorë të ndryshëm shtriheshin mbi tavolinat e zyreve të tyre dhe të kancelarive europiane gjatë gjithë kohës( që nga fillimi i shekullit të 19-të)
Ilia Garashanini(1844) dhe Načertanija e tij. Naçertanja ( plan, prashikim) ishte një program i msheft i politikës së jashtme të Serbisë. Plani ishte bazë e politikës serbe, që ajo të mos përkufizohet në kufijt e sotëm të saj (1884 fxh) , por duhet që ti bashkoj të gjithë popujt serb që ata na rrethojnë (Ilia G. Načertanije) (Čerta je i temelj srpske politike, da se ona ne ograničava na sadašnje njene granice, no da teži sebi priljubiti sve narode srpske koji ju okružavaju (Ilija Garašanin, Načertanije) .Sipas të famshmës Naçertanje :”Serbia duhet të punoj në çlirimin e Serbëve dhe Sllavëve të tjerë dhe ti bashkon krahinat për rreth saj , Bosnja , Hercegovina , Mali i Zi , Shqipëria Veriore , Kosova , Sanxhaku (që ishin ende ndër Perandorinë osmane 1884) si dhe të tjerat që ishin nën Austrohungarinë.”
Serbët e dinin që perandorisë osmane i viente fundi , dhe mendonin ( dhe ia arrijtën ) që të shkëpusin sa më shumë toka të ”saja”.Serbia karshi botës e paraqitëte ” të drejtën e saj të shenjt historike ” e cila bazohej në ”Carevinën Serbe të Dushanint ” të shek.14-të. ” Sërbia duhet që nga shteti turk të merr gurë pas guri ,dhe nga ky material i mirë të ndërton mbi themelet e vjetra dhe të forta të carevinës serbe një shtet të madh serb”
Kush ishin ata serbë që do i bashkoheshin shtetit ”amë” të Serbisë? Vuk Karaxhiçi shkruante (1849) : ”Të gjithë serbët dhe nga gjithkund” Ai mendonte serbët në këtë
mënyrë: ” Serbët e tri feve , ata të ”fesë greke” (ortodoksisë sllave) e quajnë vetën Serb,
( paramnendoni se çfarë numri i madh i shqiptarëve ortodoks është përfshirë në këtë grupim , duke pasur par syshë edhe vetë Vuk Karaxhiqin), të tjerët me ”fenë turke ” që quhen turq dhe të tretët ”të fesë së Romës” që quhen Latin.
Herët , shumë heret (1807) Kisha Serbe i kishte dërguar misionarët e vet (Arsenije Gagović-i, Stevan Stratimirović-i ) tek Cari i Rusisë që t´ia paraqesin dhe propozojnë planin pë ” ribërjen e “Carstva Slavjano-Serbskoga” , po në këtë vit edhe vladika i Malit të Zi ( Mali i Zi nuk kishte shtet në atë kohë ) Njegoshi e dërgon edhe ai planin e tij tek Cari i Rusisë për zgjerimin e Malit të Zi edhe kah Hercegovina dhe Dalmacia .(1807)
Por sidoqoft bazat e teorive dhe ambicjeve serbomëdha i ka themeluar Vuk Karaxhiqi.
Planet dhe apetitet serbe nuk kishin të ndalur . Paraqitet në skenë Jovan Cvijiçi i cili e shihte përparimin politik të Serbisë me anën e teorive serbomëdha. Ai i e kishte në ”qef” jugun e Ballkanit , mendonte në Maqedoninë e sotme dhe në Shqipërinë Veriore.. ” që ishin tejet të rëndësishme për zhvillimin e Serbisë” Merrni me mend që vendimet e Kongresit të Berlinit (1878) atij nuk i pëlqenin dhe se sipas tij :”Serbia ka mbetur shtet në shtetrrethim” dhe ” serbët , popull i burgosur” dhe në mënyrë që ajo (Serbia fxh) ”ta fitonte pavarësinë saj i duhej patjetër dalja në detin Adriatik ” Edhe Dubrovniku ” ishte ” serb , sipas tij. Cvijiçi nuk shihte ëndrra , a i e dinte që ”problemi ” serb zgjidhet vetëm me luftë . Dhe, atë e bënë dis herë.
Shumë plane , shumë përgatitje në vazhdimësi . Në vitin 1937 ,docenti i Fakultetit filozofik ne Beograd Vasa Çubriloviç, iu pat dëduar organeve shtetërore të Jugosllavisë një dokument të besueshëm me titullin ” Shpërngulja e Shqiptarëve” i cili flet për ”zgjidhjen e problemit Shqiptar, gjegjësisht si thot ai për shpërnuljen e koordinuar , sistematike dhe energjike” të shqiptarëve nga Jugosllavia, Çubriloviçi i propozon metodat e dhunës , tmerrit , presionit, korruptimit, dërgimin e njësive paraushtarake për kalljen dhe e fshatrave në mënurë që të arrihet shpërngulja masovike e banorëve shqipëtar nga tokat e tyre.
Në vitin 1939 , Nobelisti i ardhshëm (1961) , Ivo Andriç-i hynë në grupin e prejektuesve më të urryer për ndarjen e Shqipërisë dhe shpërnguljen e shqiptarëve musliman¬ë.
Po viti 1941, qeveria fashiste e Jugosllavisë , e përgatitë planin tjetër të kohës , i njohur si ”Serbia homogjene ” e Stevan Moljeviçit.” Duhet të ”korrigjohen gabimet e vitit 1918”,thot ai, dhe vazhdon:”Na duhet Serbia hogjene me hyrje dalje të pakufizuar nëpër detëra , dhe që serbët të jetojnë të bashkuar pa përzierje tjera racore”
Po ,Qeveria e Nediçit me planin : “Sve Srbije” ( Të gjitha Serbitë) 1943 ?
Po, Meorandumi i ASHAS (SANU) 1968 ?
Po ,Plani Vuk Drashkoviqit 1990 ?
Po ,Plani i Milosheviqit ” Krnja Jugosllavija” ?
E more Zot !
Mendoni që do të kemi qetësi nga Serbët ? Kurrë . Por ,fatbardhësisht që kësaj rradhe e kemi zgjedhur mikun.
Deri diku kishte me u lehtësue shpirti sikur Serbia të tregonte vullnet të mirë dhe para botës të shpallte që të gjitha këto plane janë të anuluara. Kur?
Pra , kur Serbia do t´i shpallë të pavlerëshme…….
- « Previous Page
- 1
- …
- 887
- 888
- 889
- 890
- 891
- …
- 970
- Next Page »