Gjeneral ® Piro Ahmetaj/

Përtej gjetjeve strategjike, sigurisht ky opinion mbart edhe një mesazh kombëtar në mbrojtje të Presidentit Thaci, Kadri Veseli, Jakup Krasniqit, Rexhep Selimi, etj, të cilët nga bashkëçlirimtarë të Kosovës, prej më shumë se 5 vjetësh (nëndor 2020) mbahen cinikisht dhe akuzohen pabesisht nga gjykata e Hagës për: “krime kundër njerëzimit gjatë luftës 1998/99”!

Po ashtu përsëris solidaritetin vllazëror por edhe privilegjin të kontrubuoj modestisht në ndërtimin e Institucioneve të Sigurisë dhe Mbrojtjes së Kosovës, të bazuara në balancat demokratike të pushteteve, si dhe që vlerësimet, rezervat dhe këshillat strategjike (p.sh shkëputjen nga paranoja ballkanike e përqëndrimit të pushteteve), t’i ndaj z.Thaçi dhe udhëheqësit e tjerë të Kosovës së pas-çlirimit nga makineria kriminale e Millosheviçit.

Siç edhe po ndiqet nga opinioni kombëtar, dje, e mërkurë 19 nëntor, Ish-komandanti Suprem i NATO-s, gjenerali Wesley Clark, mbyll listën e dëshmimtarëve të mbrojtjes në Hagë, ndërsa gjykata ka konfirmuar se parashtrimet përfundimtare dorëzohen deri 22 dhjetor 2025.

Së dyti e çmoj me interes për opinionin mbarë-kombëtar të paraqes një përmbledhje të përditësuar: “PSE dëshmia e gjeneralit, mbart rëndësi kritike jo vetëm në mbrojtje të Presidentit Thaçi por edhe të luftës e UÇK/USA/NATO për çlirimin e Kosovës”?! “Ata që kanë luftuar për të mbrojtur familjet dhe vendin e tyre nuk mund të quhen as kriminel as terrorist”, konfirmoi para gjykatës Gjenerali *mirënjohur Amerikan.

Po ashtu, përmënd me mirënjohje, që përveç gjeneralit Clark, në mbrojtje të çlirimtarëve, kanë dëshmuar ish – ambasadori i OSBE, William Walker; ish-ndihmës Sekretari Shtetit, James Rubin, ish- përfaqësuesi OKB-së Bernard Kouchner, ish-këshilltar ligjor i delegacionit të Kosovës në Rambuje Paul Williams, etj çka konfirmon edhe qëndrimin zyrtar të ShBA se: “lufta për çlirimin e Kosovës nga pushtuesit Serb nuk ishte kurrësesi krim”, por e drejtë fundamentale e Kartës së Atlantikut (1941), Kartës së OKB (1945), etj !

Ndërsa, shpërdorimi për axhendën partiake, deri mitingjet me patriot sarahosh në Prishtinë, Tiranë e gjetkë, nuk i shërbejnë lirimit të luftëtarëve dhe as imazhit kombëtar. Për të kundërtën, kujtoj me nderim qasjen fisnike të Presidentit të Shenjtëruar Rugova me UÇK-në; vetë-dorëzimin në Hagë të Kryeministrit Hardinaj (duke i treguar botës se nuk jemi tribu/kaçak në këto troje, por ndër kombet më të vjetër të Europës); si dhe për përballjen dinjitoze të Presidentit Thaçi para “gjykatës së verbër dhe shurdhër” të Hagës, duke mbrojtur vehten, bashkëluftetarët (UÇK/USA/NATO) dhe luftën për liri në Kosovë.

Së treti, duke përsëritur përuljen për gjakun e derdhur, si dhe nderimin për sakrificat sublime të Shqiptarëve të Kosovës në shekuj, nuk mund të mos skalisim mirënjohjen kombëtare për “çlirimtarët e vërtetë” [ShBA/NATO/UK]; përfshi pêr rastin konkret, pra për mbrojtjen në gjykatën e Hagës si dhe për peshën kritike që vijojnë të mbajnë për të ndërtuar bashkëjetesën paqësore mes popujve të Ballkanit Perëndimor.

Thënë këtë, edhe për Enveristo-sovranistët e sëmurë, ngrihet një pyetje shumë e thjeshtë: “Nëse ShBA/Trump, tërheqin e trupat ushtarake nga Kosova (që sigurisht një ditë do të ndodhë) = kush është opsioni-2 i Kryeministrit në detyrë për të mbrojtur statusquonë teritoriale të Kosovës”? Pyetje që pa “lejen e vetë-vendosësve” kërkon përgjigje edhe nga Tirana Zyrtare, apo Jo?

Ndërsa për tmerrin që e ka mbërthyer z Vučič nga “Shqipëria e Madhe” dhe makthet e Millosheviçit 26 vjet mbas humbjes turpëruese me NATO-n, mund të ushqejnë agjendën e radikalëve në Beograd, interesat e Kremlinit dhe krimit të organizuar, apo sorrat rreth liqenit Ujmanit, por kurrësesi nuk trembin kombin Shqiptar si dhe as fuqinë e sprovuar (në 1999) të Aleancës transatlantike (USA/NATO/BE)!

Së treti, pavarësisht vendimit të Hagës, “në shtesë” gjeni edhe pesë gjetje si dhe 5 rekomandime strategjike:

Përtej pafajësisë së provuar së Presidentit Thaçi dhe bashkëluftëtareve të tij, këtë çështje e gjej si: “një sfidë dhe sprovë për nderin/integritetin e Gjykatës së Hagës”, për të mos vënë shenjën e barazisë mes pushtuesve gjakatarë/Serb dhe luftëtarëve të lirisë, qofshin ata Kosovarë, Amerikanë ose nga vendet e NATOs”. Pra, e gjej edhe “të fundit shanc për të mos dalë nga binarët e misionit/juridiksionit si dhe për të mos krijuar një preçedent të rrezikshëm në historinë e ndërtimit të paqes së pas-luftrave”. Nënëvizoj se ShBA, nuk e ka nënëshkruar dhe as i njeh vendimet e Gjykatës së Hagës, çka “demostron kështu edhe diferencën mes aleatëve strategjik/USA dhe aleancave antishqiptare, Ruso -Sllave.

Repektivisht faktorët dhe aktorët me peshë në Tiranë dhe Prishtinë, konkretisht Kryministrit Rama dhe Kurti, do t’Ju sugjeroja që ti tejkalojnë qofshin edhe 10-ra diferencat/mllefet politiko-primitive, pasi: “ka 101 interesa të përbashkëta që në Hagë të përfaqësohen me një Platform, një Ekip dhe një Zë” në mbrojtje jo vetëm të Thaçit etj, por edhe të gjakut të derdhur në shekuj, të luftës së drejtë për çlirimin e Kosovës nga pushtuesit Serb si dhe për zhvillimin e interesave mbarëkombetare në rajon dhe mesdhe.

Mbrojtjen e sovranitetit/statuesque-s të Kosovës si dhe zhvillimin e interesave Kombëtare në Rajon, Shqipëria dhe Kosova, do mund t’i realizojnë “vetëm duke forcuar më tej bashkëpunimin strategjik me ShBA dhe BE” (s’ka opsion-2). E thënë me thjeshtë, Prishtina dhe Tirana Zyrtare nuk do duhet kurrësesi të ndërmarrin vendimarrje që minojnë themelet e besimit nga/me USA/BE, pasi ato mbajnë ende peshë kritike për paqen dhe ardhmërinë Euroatlantike të Kombit (R.Sh dhe Kosovës).

Mbetet emergjencë Nr.1: “ngritja e një Grupi të urtësh/wise group”, me elita të gjerësisht pranuara, që përtej pazareve part-iake përulen para interesave kombëtare si dhe përgjegjësive shtetërore për ta jetësuar Platformën: “2-Shtete sovrane 1-Komb i vetëm”, e cila nuk kërcënon (as Serbinë), por kontribuon si një balancë racionale për bashkëjetesën paqësore si dhe integrimin Euroatlantik të rajonit.

Ndërsa aktorët dhe strategjistët/kolegët në Washington, do t’ju sugjeroja që perspektivën e dialogut strategjik me Kosovën ta para-kushtëzojnë JO me “deliret bollshevike të pushtetarëve që venë e vinë”, por mbi një Matricë Masash të Mirëbesimit Reciprok (MMMMR), të monitoruara nga USA/BE.

Analizë nga Rafael Floqi/

Bazuar tek informacionet e medias.

Mbyllja më e gjatë në historinë e qeverisë amerikane ka marrë fund, me pothuajse askënd të kënaqur nga rezultati përfundimtar. Demokratët nuk arritën të përfshijnë dispozitat për sigurimin shëndetësor që kërkonin në marrëveshjen e shpenzimeve. Ndërkohë, republikanët, të cilët kontrollojnë pushtetin në Uashington, nuk shpëtuan nga fajësimi, sipas sondazheve dhe disa zgjedhjeve shtetërore dhe lokale që shkuan keq për ta.

Pasojat e mbylljes goditën miliona amerikanë, duke përfshirë punonjësit federalë që mbetën pa paga dhe pasagjerët e linjave ajrore që u përballën me vonesa apo anulime udhëtimesh. Ndërprerja e programeve të ndihmës ushqimore çoi në radhë të gjata në bankat e ushqimit dhe shtoi stresin emocional gjatë sezonit të festave. Kjo preku edhe një pjesë të familjeve shqiptare të cilat marrin ndihma ushqimore, SNAP dhe WIC.

Marrëveshja përfshin ligje dypartiake të përgatitura nga Komiteti i Appropriation-eve të Senatit për të financuar disa pjesë të qeverisë, ndihma ushqimore, programet për veteranët dhe degën ligjvënëse. Të gjitha financimet e tjera do të shtyhen deri në fund të janarit, duke u dhënë ligjvënësve më shumë se dy muaj kohë për të përfunduar ligjet e tjera të shpenzimeve.

Presidenti Donald Trump nënshkroi ligjin të mërkurën, vetëm disa orë pasi Dhoma e Përfaqësuesve e miratoi. Senati e kishte miratuar të hënën.

Si filloi mbyllja

Demokratët vunë disa kushte për të mbështetur një projekt-ligj afatshkurtër për financimin, por kërkesa kryesore ishte zgjatja e një kreditimi tatimor të përmirësuar, që ul koston e sigurimit shëndetësor përmes tregjeve të Affordable Care Act.

Ky kredi u rrit gjatë përgjigjes ndaj pandemisë COVID-19 dhe më pas përmes ligjit të madh të energjisë dhe shëndetësisë të Presidentit Biden, dhe ishte planifikuar të skadonte në fund të dhjetorit. Pa të, mesatarisht, sipas demokratëve sigurimet shëndetësore do të dyfishoheshin për miliona amerikanë, dhe mbi 2 milionë njerëz do të humbnin mbulimin shëndetësor vitin tjetër, sipas Projektimeve të Zyrës Kongresuale të Buxhetit.

Lideri demokrat i Senatit, Chuck Schumer, tha: “Asnjëherë familjet amerikane nuk kanë përjetuar situate, ku kostoja e kujdesit shëndetësor rritet dyfish në një çast.”

Ndërsa demokratët kërkuan negociata, republikanët thanë, se duhet të miratohej fillimisht një projekt-ligj për financimin.

Presioni mbi demokratët

Viti i parë i mandatit të dytë të Presidentit Trump ka parë largimin e mbi 200,000 punonjësve federalë përmes pushimeve nga puna, zhvendosjeve të detyruara ose programeve të dorëheqjes së shtyrë nga administrata republikane. Agjenci të tëra që nuk përputheshin me prioritetet e administratës janë shpërndarë, ndërsa miliarda dollarë të miratuara më parë nga Kongresi janë bllokuar ose anuluar.

Demokratët kanë mbetur shpesh në dorë të gjykatave për të ndaluar disa përpjekje të Trump-it, por kanë qenë të pafuqishëm përmes ligjit. Ata gjithashtu nuk kanë mundur të ndalojnë uljen e taksave të mëdha dhe ligjet e kontrollit të imigracionit që republikanët mbështetën duke prerë shpenzime të ardhshme për programet e sigurisë sociale si Medicaid dhe SNAP.

Lojrat e fajësimit

Sipas sondazheve, rreth 60% e amerikanëve thonë se Trump dhe republikanët në Kongres kanë “shumë” ose “mjaft” përgjegjësi për mbylljen, ndërsa 54% thonë të njëjtën gjë për demokratët. Të paktën tre të katërtat e amerikanëve mendojnë se të dyja palët kanë një pjesë të përgjegjësisë, duke treguar se askush nuk ka shpëtuar pa faj.

Dëmet nga mbyllja

Zyra Kongresuale e Buxhetit thotë se ndikimi negativ ekonomik do të rikuperohet pjesërisht pas përfundimit, por jo plotësisht, duke vlerësuar humbjen e përhershme ekonomike rreth 11 miliardë dollarë për një mbyllje gjashtë-javore.

Përtej shifrave, mbyllja krijoi vështirësi të shumta për amerikanët: punonjësit federalë mbetën pa paga, udhëtarët përjetuan vonesa ose anulime fluturimesh, dhe përfituesit e programeve të ndihmës ushqimore mbetën pa mbështetje.

Senatori Jerry Moran, R-Kan., tha: “Kjo dështim dëmton të përbuzurit dhe ekonominë tonë këtu në vend, por gjithashtu dërgon një mesazh të rrezikshëm për botën që po na vëzhgon. Tregon se aleatët tanë nuk mund të na besojnë si partner dhe që kundërshtarët tanë mund të shohin se nuk mund të punojmë së bashku për të përmbushur detyrat më themelore të Kongresit.”

Si e gjykojnë njerëzit e zakonshëm mbylljen e qeverisë

Zakonisht përpiqen të përcaktojnë fajtorin duke kombinuar dëshmi të drejtpërdrejta, besimin ndaj institucioneve dhe perceptimet e tyre personale. Ata shikojnë dëshmi vizuale si video apo fotografi, dëgjohen dëshmitë e të pranishmëve dhe ndjekin raportet zyrtare ose rrjedhjet informale nga burime të besueshme. Në të njëjtën kohë, historiku i veprimeve të qeverisë, motivet politike dhe narrativat e komunitetit apo mediave ndikojnë shumë në gjykimin e tyre. Në të njëjtën kohë, historiku i veprimeve të qeverisë, motivet politike dhe narrativat e komunitetit apo mediave ndikojnë shumë në gjykimin e tyre.

Njerëzit gjithashtu gjykojnë punën dhe luftën e partive politike, duke krahasuar premtimet me veprimet reale, ndikimin e vendimeve mbi jetën e përditshme dhe mënyrën se si secila parti menaxhon konflikte dhe kriza. Shpesh, opinionet e formuara pasqyrojnë bindjet ideologjike të individëve, dhe në mungesë të informacionit të qartë, spekulimet dhe teoritë konkurruese marrin vend, duke krijuar një mozaik perceptimesh mbi përgjegjësinë për ngjarjen dhe performancën politike.

Perspektiva për komunitetin shqiptaro-amerikan

Shqiptarët në Shtetet e Bashkuara, të shumtë në sektorët federalë dhe privatë, u prekën drejtpërdrejt nga kjo krizë. Punonjësit federalë shqiptarë përjetuan vonesa në paga, ndërsa familjet shqiptaro-amerikane që varen nga ndihmat ushqimore përballuan një stres shtesë. Për bizneset shqiptare që lidhen me shërbimet, fluturimet e vonuara dhe anulimet e udhëtimeve shkaktuan humbje të konsiderueshme.

Megjithatë, komuniteti u tregua i bashkuar, duke organizuar ndihma vullnetare dhe mbështetje për familjet më të prekura. Ky incident thekson rëndësinë e angazhimit qytetar dhe politik të shqiptaro-amerikanëve për të siguruar që zëri i tyre të dëgjohet në krizat kombëtare.

Në thelb, mbyllja përfundoi, por pa fitues të qartë, ndërsa komunitetet, duke përfshirë edhe atë shqiptaro-amerikane, vazhdojnë të ndjejnë pasojat ekonomike dhe sociale.

Nga Rafael Floqi/

(Kur republikanët dhe demokratët e përdorin urinë si armë politike)

Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, kriza e fundit e programit SNAP (Supplemental Nutrition Assistance Program) – që u pezullua pjesërisht gjatë bllokimit të qeverisë federale – nuk është vetëm histori për numra, por për njerëz. Rreth 42 milionë amerikanë, ose një në tetë qytetarë, varen nga ky program për të siguruar ushqimin e përditshëm. Dhe megjithatë, në një vend që shpenzon miliarda dollarë për mbrojtje, për teknologji e për fushata elektorale, ndihma për më të varfrit është kthyer në monedhë pazari politik midis republikanëve dhe demokratëve.

Pas ndërhyrjes së dy gjykatave federale, administrata e presidentit Donald Trump u detyrua të rifinancojë pjesërisht programin SNAP, i cili kushton rreth 8 miliardë dollarë në muaj. Por vendimi nuk erdhi si akt i mirëkuptimit politik, por si rezultat i presionit ligjor. Të dyja partitë — republikanët që kontrollojnë Shtëpinë e Bardhë dhe demokratët që mbajnë shumicën në Kongres — po përpiqen të kthejnë krizën në fitore elektorale, duke harruar se në mes të përplasjes politike gjendet një kategori e harruar: njerëzit që nuk kanë ç’të hanë.

Republikanët: Disiplinë fiskale mbi urinë

Administrata Trump justifikoi pezullimin e ndihmës me argumentin se “fondet kishin mbaruar” për shkak të mbylljes së qeverisë. Por ky arsyetim fsheh një strategji të qartë politike: të paraqesë programet sociale si barrë buxhetore, për të fituar pikë te votuesit konservatorë që kërkojnë “disiplinë fiskale”. Në të vërtetë, kursimi i përkohshëm është iluzion; kostoja njerëzore është shumë më e madhe.

Duke reduktuar SNAP-in, republikanët po japin sinjal se shteti nuk duhet të mbajë përgjegjësi për varfërinë, por individi. Kjo filozofi, megjithëse tingëllon si vetëpërgjegjësi, në praktikë lë miliona familje të pambrojtura përballë krizës ekonomike dhe inflacionit që ka goditur fort klasën e mesme dhe të ulët amerikane.

Demokratët: Moralistë në fjalë, oportunistë në veprim

Nga ana tjetër, demokratët janë përpjekur ta përdorin krizën për të ndërtuar kapital moral dhe elektoral. Udhëheqësi i tyre në Kongres, Hakeem Jeffries, deklaroi se “Amerika është në rrugën e gabuar dhe demokratët ofrojnë një alternativë më të mirë.” Por çfarë kanë bërë realisht për ta parandaluar krizën? Përtej deklaratave dhe konferencave për shtyp, asnjë iniciativë konkrete për të mbrojtur përkohësisht përfituesit e SNAP nuk u miratua në kohë.

Në vend që të kërkojnë zgjidhje të përbashkët, demokratët preferuan ta kthejnë krizën në armë propagandistike kundër Trump-it, duke harruar se varfëria nuk ka ngjyrë partie. Ata folën për drejtësi sociale, por nuk propozuan asnjë kompromis buxhetor që të lejonte rifinancimin e menjëhershëm të programit. Në fund, deklaratat e tyre dolën më shumë si retorikë zgjedhore sesa si mbrojtje e vërtetë e të varfërve.

Uria si mjet politik

Në të dyja anët e spektrit, SNAP u përdor si armë në betejën për pushtet. Republikanët e përdorën si provë të “tepricës shtetërore”, demokratët si dëshmi të “pamëshirës së qeverisë”. Dhe ndërsa Washingtoni përplasej në debate televizive, vullnetarët në Missouri dhe Georgia mblidhnin kuti ushqimore për t’i shpërndarë në familjet që nuk kishin më ndihmë.

Në një moment simbolik, senatori demokrat Raphael Warnock e përshkroi situatën me fjalë të forta:

“Ata po vënë përballë njerëzit e sëmurë me njerëzit e uritur.” Një akuzë që vlen për të dyja partitë, sepse të dyja kanë zgjedhur të luajnë politikë me fatin e të pambrojturve.

Një demokraci që harron njeriun

Kur një shoqëri arrin në pikën që gjykatat duhet të urdhërojnë qeverinë të mos lejojë që qytetarët të uriten, atëherë problemi nuk është më buxhetor, por moral. Amerika nuk vuan nga mungesa e parave, por nga teprica e cinizmit. Një sistem politik që mat suksesin me sondazhe e jo me mirëqenien e qytetarëve është një sistem që e ka humbur shpirtin e vet.

Përfundim: Koha për të ringritur politikën mbi dinjitetin

Kriza e SNAP është kujtesë se asnjë parti nuk ka monopolin e dhembshurisë. Republikanët fshihen pas dogmës së tregut të lirë, demokratët pas fjalëve për drejtësi sociale, por të dy harrojnë themelin e kontratës sociale: askush nuk duhet të flejë i uritur në një vend që e quan veten “tokë mundësish”.

Nëse Amerika dëshiron të rikthejë besimin te politika, duhet të fillojë pikërisht aty ku ka dështuar më shumë: tek respekti për njeriun e zakonshëm. Sepse një demokraci që ndërton pushtetin mbi shpinën e të varfërve, rrezikon ta humbasë jo vetëm moralin, por edhe shpirtin e vet kombëtar.

Prof. Dr. Fejzulla Berisha/

Procesi i njohjes ndërkombëtare të një shteti të ri përbën një test të aftësive diplomatike, kapaciteteve për lobim global dhe menaxhimit të koalicioneve strategjike. Njohja e fundit e Kosovës nga Siria përfaqëson një moment historik për shtetësinë e saj dhe simbolizon suksesin e një diplomacie të koordinuar dhe të mbështetur fuqimisht nga aleatë strategjikë dhe koalicione ndërkombëtare.

Ky hap nuk është thjesht formal; ai reflekton një proces shumëplanësh që përfshin negocime bilaterale, rajonale dhe multilaterale, duke konsoliduar legjitimitetin ndërkombëtar të Kosovës dhe duke forcuar pozitën e saj në arenën globale. Arritja është rezultat i koordinimit të ngushtë ndërmjet Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Arabisë Saudite, Turqisë, Izraelit dhe partnerëve të tjerë me ndikim, të cilët kanë ndihmuar në krijimin e një rrjeti global mbështetjeje që mundësoi njohjen nga Siria.

I. Rrjeti Ndërkombëtar i Mbështetjes për Kosovën

Diplomacia kosovare ka zhvilluar një rrjet global mbështetjeje, i strukturuar mbi tre shtylla kryesore:

1. Mbështetja e SHBA-së

Shtetet e Bashkuara kanë luajtur rol vendimtar si ndërmjetësues strategjik, duke përdorur kanale bilaterale dhe multilaterale për të lobuar tek vendet që nuk e kanë njohur Kosovën. SHBA-ja ka organizuar takime të nivelit të lartë midis zyrtarëve kosovarë dhe atyre sirianë, ka ofruar ekspertizë juridike dhe politike, dhe ka garantuar mbështetje diplomatike të vazhdueshme.

Shembull konkret: Në janar 2025, një delegacion i udhëhequr nga Ministria e Jashtëm e Kosovës zhvilloi një seri takimesh në Uashington dhe Riad, ku SHBA-ja shërbeu si ndërmjetësues i besueshëm. Ky bashkëpunim lehtësoi një kuadër garantues për njohjen nga Siria.

2. Përfshirja e vendeve arabe dhe rajonale

Arabia Saudite, duke përdorur kanalet e saj diplomatike në Lindjen e Mesme, ka influencuar politikën e Sirisë për njohjen e Kosovës, duke argumentuar se kjo është e rëndësishme për stabilitetin rajonal dhe marrëdhëniet multilaterale. Përfshirja e vendeve arabe ka qenë vendimtare për krijimin e një klimë besimi dhe përgatitjen e terrenit për vendimmarrjen siriane.

3. Roli i Turqisë dhe Izraelit

Turqia ka shfrytëzuar lidhjet kulturore dhe historike me vendet arabe për të lehtësuar dialogun strategjik midis Kosovës dhe Sirisë. Izraeli ka ofruar mbështetje strategjike, duke demonstruar rëndësinë e koalicioneve rajonale dhe multilaterale, dhe duke kontribuar në konsolidimin e legjitimitetit ndërkombëtar të Kosovës.

Shembull konkret: Takimet diplomatike në Riad (Shkurt 2025) dhe Ankara (Mars 2025) rezultuan me një kuadër negociues që përfshinte stabilitetin rajonal, të drejtat e pakicave dhe kontributin e Kosovës në paqen rajonale, duke bindur palën siriane për njohje.

II. Rëndësia Strategjike e Njohjes nga Siria

Njohja nga Siria ka një ndikim të dyfishtë: simbolik dhe praktik.

Dimensioni simbolik:Ky hap tregon se shtetësia e Kosovës po pranohet edhe nga vende jashtë perëndimit tradicional, duke rritur legjitimitetin ndërkombëtar të vendit dhe afirmuar Kosovën si aktor të pavarur dhe demokratik. Njohja nga një vend me profil kompleks politik si Siria shërben si precedent diplomatik për shtetet që ende nuk e kanë njohur Kosovën.

Dimensioni praktik:Hapi hap rrugë për thellimin e marrëdhënieve diplomatike dhe ekonomike me vendet arabe dhe lindore, duke forcuar pozicionin e Kosovës në forumet ndërkombëtare. Njohja mund të ndikojë në pjesëmarrjen e Kosovës në organizata rajonale dhe ndërkombëtare ku Siria ka rol vendimtar.

Shembull konkret: Pas njohjes, janë zhvilluar diskutime për bashkëpunim ekonomik në energji, infrastrukturë dhe arsim, ku Siria mund të funksionojë si ndërmjetësues rajonal, duke rritur mundësitë e projekteve të përbashkëta.

III. Dinamika e Diplomacisë Multilaterale

Ky sukses është rezultat i një strategjie shumëdimensionalë:

Diplomacia bilaterale: Takimet një-në-një adresuan shqetësimet specifike të Sirisë dhe ofruan garanci mbi qëndrimet politike dhe rajonale të Kosovës.

Diplomacia rajonale: Aktivizimi i Turqisë dhe Arabisë Saudite krijoi presion të koordinuar dhe një klimë bashkëpunimi strategjik.

Diplomacia multilaterale: Përdorimi i forumit ndërkombëtar (Bruksel, OKB, Konferenca për Lindjen e Mesme) për shpërndarjen e informacionit dhe fuqizimin e njohshmërisë së Kosovës si shtet i pavarur dhe demokratik.

Shembull konkret: Në Konferencën për Lindjen e Mesme në Bruksel (Prill 2025), diplomatët kosovarë, të mbështetur nga SHBA dhe Turqia, prezantuan argumente mbi stabilitetin rajonal, të drejtat e pakicave dhe kontributin e Kosovës në paqen rajonale, duke bindur palën siriane për njohje.

IV. Precedentë Historikë dhe Analizë Krahasuese

-Rastet e Balltikëve (Estonia, Letonia, Lituania, 1991): Njohja nga vendet jashtë Bashkimit Sovjetik, e ndërmjetësuar nga SHBA dhe vendet skandinave, rrit legjitimitetin dhe konsolidon shtetësinë e re.

-Sudani i Jugut (2011): Mbështetja e SHBA-së dhe vendeve të Bashkimit Afrikan siguroi njohjen ndërkombëtare dhe hap rrugë për pjesëmarrjen në organizata ndërkombëtare.

-Kosova (2008–2025): Njohja nga Siria pasqyron një model të ngjashëm, ku koalicione globale dhe rajonale garantojnë legjitimitet dhe ndikim strategjik.

Këto precedentë tregojnë se njohja nga vende me profil kompleks politik ka një efekt multiplikues mbi legjitimitetin dhe mund të nxisë njohje të reja nga shtete të tjera.

V. Impakti Rajonal dhe Global

Rritja e legjitimitetit ndërkombëtar: Kosova konsolidon statusin si aktor global dhe partner i besueshëm.

Përshtatja me interesat rajonale: Njohja tregon gatishmërinë për dialog dhe bashkëpunim rajonal, duke hapur ura për marrëveshje ekonomike dhe politike.

Influenca mbi vendet e tjera: Ky precedent mund të stimulojë shtete që nuk e kanë njohur Kosovën për të bërë të njëjtën gjë, duke përdorur argumentet diplomatike të provuara me Sirinë.

VI. Rekomandime Strategjike për Konsolidimin e Suksesit

Vazhdimi i lobimit aktiv: Përdorimi i kanaleve bilaterale dhe multilaterale për vendet që ende nuk e kanë njohur Kosovën.

Përforcimi i rrjetit diplomatik global: Përfshirja e shteteve me ndikim rajonal dhe global për të siguruar mbështetje strategjike dhe legjitimitet politik.

Shfrytëzimi i njohjeve të reja: Avancimi i marrëveshjeve ekonomike, politike dhe kulturore me vendet partnere.

Promovimi i imazhit të Kosovës: Prezantimi i Kosovës si shtet demokratik dhe i angazhuar në paqe, stabilitet dhe bashkëpunim rajonal, duke rritur besueshmërinë ndërkombëtare.

Njohja e Kosovës nga Siria përfaqëson një arritje diplomatike strategjike dhe precedent historik, që tregon fuqinë e lobimit ndërkombëtar, efektivitetin e rrjetit global të mbështetjes dhe aftësinë për të konsoliduar shtetësinë në arenën ndërkombëtare. Ky rezultat forcon legjitimitetin ndërkombëtar të Kosovës, hap mundësi të reja për bashkëpunim ekonomik, politik dhe rajonal, dhe e pozicionon vendin në një rol më të fortë dhe me ndikim strategjik global.

Fitim Zekthi/

Shqipëria ka një klasë politike tmerrësisht të korruptuar. Sistemi politik i ndërtuar prej saj, prej më shumë se tre dekadash, ka krijuar gradualisht një sistem të mbyllur, i cili qeveris në bashkëpunim me krimin e organizuar dhe me biznesin klientelist që përfiton rentat, kontratat dhe privilegjet e të mirave publike. Sasia e pushtetit, e parave dhe e fuqisë për dhunë, kërcënime apo shantazh që zotëron kjo klasë politike është e frikshme. Gjatë këtyre tre dekadave, ajo ka ndërtuar një nga ambientet ose habitatet me pandëshkueshmërinë më të madhe, jo vetëm në Ballkan, por në gjithë hapësirën nga Rusia deri në Paqësor. Drejtuesit e kësaj klase politike janë, pa dyshim, ndër më të pasuruarit në ndonjë vend. Fakti që kjo klasë politike, politikanët e saj të lartë, drejtuesit qeveritarë apo ish-qeveritarë, sulmojnë egërsisht SPAK-un dhe GJKKO-n tregon jo vetëm që ata për herë të parë po preken, po ndihen të prekshëm dhe të hetueshëm, por edhe që SPAK-u është në anën e së drejtës.

Sado dobësi që të ketë SPAK-u dhe GJKKO-ja, dy institucione të vogla përballë ngrehinës tredekadëshe të pushtetit gjigant e korruptiv, të paprekshëm deri tani, janë në anën e drejtë. E drejta nuk mund të jetë kurrë në anën e një klase korruptive tredekadëshe, që ka masakruar ligjin, rendin, pronën dhe paranë publike pa mëshirë, kur kjo klasë nis më në fund të hetohet nga një prokurori apo gjykatë që për herë të parë në këto tre dekada nuk janë emëruar prej saj. Ky kor i tmerrshëm i klasës politike kundër SPAK-ut tregon vetëm fuqinë, pushtetin dhe korrupsionin e kësaj klase. Ky kor do behet edhe me i eger, bashkepunimi i tij mes vedi me i hapur dhe klasa politike do sillet plotesisht si nje parti e vetme. Ajo luan gjithçka, në lojë ka lekuren, parate, historine e saj. Mjere njerezit e gjore qe jo vetem jane rregjuar prej vjedhjes por duhet te durojne edhe luften e politikes kunder SPAK qe qenka, sipas tyre, organizatë terroriste kundër kombit.