Ju nuk e keni njohur kurrë diktaturën

June 30, 2019 by dgreca

Në vend të përgjigjes për zotin Palmer/

Nga Reshat KRIPA/

Dëgjova intervistën e Zv/Ndihmës Sekretarit të Shtetit për Evropën Matthew Palmer, dhënë zotit Ilir Ikonomi, gazetar i medias së njohur “Zëri i Amerikës” dhe të them të vërtetën mbeta shumë i deziluzionuar, pasi nuk mendoja kurrë që një figurë e lartë e shtetit amerikan të dilte përkrah një qeverie të korruptuar që po organizon zgjedhje të paligjëshme në Shqipëri. Në këto çaste para syve më del një shprehje e studiuesit të njohur Giovani Sartori që në studimin e tij “Edhe një herë për teorinë e demokracisë” shkruante:

”Njerëzit që kurrë nuk e kanë njohur diktaturën dhe tiraninë e kanë të lehtë të jepen pas retorikës për lirinë duke harruar fare realitetitn e thjeshtë dhe të tmerrshëm të shtypjes së njimendtë atje ku ekziston përnjimend“.

Unë mendoj se ju zoti Palmer jeni pikërisht një nga këta persona. Ju nuk e keni njohur kurrë diktaturën dhe si i tillë nuk jeni në gjemdje të gjykoni.Për të mësuar se kush ishte regjimi komunist dua t’ju tregoj viktimat e shkaktuara nga rregjimet komuniste në botë. Për këtë po i referohem të dhënave të librit “Jashtë kontrollit“ të personalitetit të njohur amerikan Zbigniev Brzhezhinskij që shekullin e njëzetë e quan “Shekulli i megavdekjes“.

Ja të dhënat e këtij personaliteti mbi viktimat e shekullit të XX-të: Lufta e Parë Botërore 13 milion Lufta e Dytë Botërore 35 milion Viktima të holokaustit komunist 66 milion Nga këto gjatë periudhës së: Leninit 8 milion Stalinit 25 milion Mao Ce Dunit 29 milion Pol Potit 1 milion Diktatorët e Europës Lindorë 3 milion Janë të njohura tashmë moritë e shumta të krimeve të komunizmit. Le të tregojmë disa shembuj të tjerë të nxjerra nga ky libër 1 milion të ekzekutuar në fund të viteve 20-t 1 milion të ekzekutuar dhe 2 milion të vdekur në kampet e punë së detyruar vetëm gjatë viteve 1937-1938. 7 milion fshatar të vdekur gjatë procesit të kolekivizimit 360.000 robër lufte të vdekur nga konditat e këqija 140.000 ushtarë polakë të ekzekutuar 200.000 oficerë polakë të ekzekutuar afër Minskut, zbuluar në fundin e viteve 80-të. 14.736 oficerë polakë të ekzekutuar më 5 mars 1940, me urdhër të Berias, shefit të KGVD-së dhe të miratuara nga vetë Stalini si edhe 10.685 të burgosur të tjerë politikë 15.000 oficerë të tjerë polakë të ekzekutuar në pyllin e Katinit. Lezoni zoti Palmer këto të dhëna në librin e Brzhezhinskijt dhe bëni krahasimin. Gjatë dy luftrave botërore, numri i viktimave ishte vetëm 48 milion, ndërsa gjatë holokaustit komunist ai arriti në 66 milion, shifër që sipas të dhënave të Këshillit të Europës arrin në 100 milion.

Më lejoni tani t’ju bëjë të ditur shifrat zyrtare të krimeve të regjimit komunist të

shpallura nga Komisioni tre palësh i përbërë nga përfaqësues të Ministrisë së Drejtësisë, Komitetit Shtetëror të të Përndjekurve Politikë dhe Shoqatës Kombëtare të të Përndjekurve Politikë. Sipas këtij komisioni rezultojnë këto të dhëna:

1. Të ekzekutuar 6.023 persona

2. Të vdekur në burg 1.065 “

3. Të burgosur 17.300 “

4. Të sëmurë mendorë 260 “

5. Të internuar deri në vitin 1954 22.000 “

6. Të vdekur në internim 9.000 “

Po t’i shtojmë kësaj shifre numrin e fëmijëve të internuar nën katërmbëdhjetë vjeç, si dhe ata që janë internuar pas vitit 1954 dhe që nuk janë përfshirë në këto lista, atëhere rezulton se numri i përgjithshëm i atyre që kanë pësuar direkt persekutimin i kalon të 100.000 personat. Duke marë parasysh se gati 70% e tyre i përkasin periudhës deri në vitin 1954, kur popullsia e vendit nuk i kalonte të 1.000.000 personat, rezulton se mbi 10% e asaj popullsie është persekutuar direkt. Po t’i shtojmë kësaj edhe pjestarët e tjerë të familjeve të tyre, atëhere përqindja arrin përmasa rrënqethëse.

E pra, zoti Palmer, të gjithë këta martirë të rënë për një Shqipëri të lirë dhe demokratike, kishin si udhërrëfyes të tyre Shtetet e bashkuara të Amerikës, vendin e lirisë. Ndaj ne sot nuk mund të kuptojmë se si ka mundësi që Shtetet e Bashkuar të Amerikës të mbështesin një qeveri që në përbërjen e saj ka pikërisht lakejtë e ati regjimi që i solli vendit tonë kaq shumë viktima, madje ka në krye edhe një individ që ka qenë pjesëmarrës i këtyre krimeve. Ky është kryetari aktual i Kuvendit të Shqipërisë. Lidhur me sa më sipër më lejoni t’ju bëjë të ditur shprehjen e zotit Benesh, përfaqësues i grupit demokrat çek, në seancën e miratimit të rezolutës së Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Europës:

Unë nuk kam frikë as nga nazizmi, as nga komunizmi, por nga lakejtë e tyre që i kanë ndihmuar rregjimet ish-komuniste të qëndrojnë në këmbë.

E pra lakejtë që mbajtën në këmbë regjimin komunist sot janë në krye të shtetit.

Tani le të hyjmë në çështjet konkrete. Ju deklaruat se mbështesni zhvillimin e zgjedhjevë më 30 qershor 2019. Më lejoni t’ju bëjë disa disa të dhëna mbi zhvillimin e zgjedhjeve për pushtetin lokal më 2015 dhe atyre parlamentare në vitin 2017, sipas Komisionit Qëndror të Zgjedhjeve:

Duke hedhur një vështrim për rezultatet e zgjedhjeve për pushtetin lokal në vitin 2015 do të shohim se pjesëmarja në këto ishte 47,5 %. Nga kjo përqindje 63,48 % e saj ose 30,15 % e votuesve dhanë votën për koalicionin e majtë. Rekordin në këto zgjedhje e mban Bashkia Vlorë ku pjesëmarrja ishte 35 % dhe nga këto koalicioni i majtë fitoi 61,7 % të saj ose 21,59 të votuesve të bashkisë.

Gjithashtu në zgjedhjet parlamentare të vitit 2017 pjesëmarrja në votime ishte 46,77 %. Nga kjo përqindje koalicioni i majtë fitoi 48,34 % ose 22,6 % e votuesve të vendit.

Duke u mbështetur në këto të dhëna rezulton se në rast se zhvillohen zgjedhjet më 30 qershor ku, natyrisht koalicioni i djathtë nuk do të marrë pjesë, pjesëmarrja në votime do të jetë nën 30 %. Atëhere a do t’i njihni ju zgjedhje të tilla? A do t’i njohin institucinet ndërkombëtare? A do t’i konsiderojnë si të drejta dhe legjitime? A ka ndodhur në ndonjerin prej vendeve perëndimore një fenomen i ngjashëm me këtë që po ndodh në Shqipëri? Ne jemi në pritje të këtyre përgjigjeve.

Pyetjes së bërë nga gazetari se si do ta interperetonit faktis se në në 35 bashki votimi do të kryhet pa kundërshtarë politikë pasi kanë vetëm nga një kandidaturë, atë të partisë qeveritare, madje kryeministri ka deklaruar se do t’i fitojë të 61 bashkitë, ju iu përgjigjet se e shifkeni fare normale kur opoziat bojkoton zgjedhjet. A nuk është kjo kthim në sistemin monopartiak të shëmbur njëzetenëntë vite më parë? Më thoni zoti Palmer, a ka ndonjë vend tjetër në botën perëndimore që të zhvillojë zgjedhje të tilla? Po të ketë, ju lutem ma bëni të ditur.

Në intervistën tuaj zoti Palmer u shprehët se me krijimin e Gjykatës Kushtetuese do të zgjidhet çdo gjë në vendin tonë, pasi vetëm kjo gjykatë ka kompetencat e deklarimit pro apo kundër të zgjedhjeve të zhvilluara. Por a e dini se cilët do të jenë anëtarët e ardhshëm të kësaj gjykate?

Lidhur me sa më sipër më datën 20.06.2015, Dega e Shoqatës Antikomuniste e të Përndjekurve Politikë Demokrate të Shqipërisë për Tiranën, në të cilën unë isha kryetar, i dërgoi Komisionit Parlamentar për Reformën në Drejtësi dhe Komisionit Parlamentar për dekriminalizimin, si dhe për dijeni ish-Ambasadorit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, zotit Donald Lu, shkresën me Nr. Prot. 5, me anën e së cilës i propozonte komisioneve të mësipërme që në ligjet përkatëse të shtohej edhe një nen ku të përjashtoheshin nga zgjedhja në organet e larta të Kuvendit të Shqipërisë, Pushtetit Ekzekutiv dhe atij të Drejtësisë, të gjithë ata ish-gjykatës, ish-prokurorë dhe ish-hetues pjesëmarrës në gjyqet e periudhës komuniste që kishin dhënë dënime të padrejta, si dhe bashkëpunëtorët e ish-Sigurimit të Shtetit dhe ish-punonjësit e organeve të diktaturës së proletariatit Prisnim një përgjigje prej tyre por jo vetëm komisionet në fjalë, por edhe ambasadori Lu, nuk denjuan të na kthenin një përgjigje. Një gjë e tillë na shkaktoi një dhimbje në ndërgjegjen tonë. Ishte shtresa e jonë ajo që u përndoq dhe u eliminua egërsisht nga sistemi komunist vetëm e vetëm sepse kishim besim se zgjidhja do të vinte pikërisht nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Por përgjigja nuk erdhi. Përse?

Sot zhvillohet vetingu vetëm për sasinë e pasurive që ka deklaruar sejcili gjykatës i Këshillit të Lartë Gjyqësor, Gjykatës Kushtetuese, Gjykatës së Lartë, gjykatave të apelit dhe atyre të shkallës së parë, prokurorëve të Prokurorisë së Përgjithëshme dhe prokurorive te rretheve, dhe pa u thelluar në të kaluarën e sejcilit prej tyre., siç parashikonte propozimi i më sipërm i shoqatës tone. Kjo ka sjellë që në krye të këtyre organeve të jenë ende shumë nga ata që na pushkatuan, na dënuan, na internuan dhe na mohuan çdo mjet jetese. Këta do të jenë edhe në krye të Gjykatës Kushtetuese për të cilën ju thoni se keni besim se do t’i zgjidhë çështjet. Por a do të ketë dëshirë kjo gjykatë të veprojë ndershmërisht kur dihet përbërja e saj?

Në atë këto çaste më kujtohet një film gjerman që kam parë në fëmininë time. Ishte një prodhim i pasluftës dhe titullohej ‘’Vrasësit janë midis nesh‘’. Në qendër të filmit ishte një mjek nazist që ndonse në aparencë tregohej njerëzor, në të vërtetë ishte mishërimi i mizorisë. Në laboratorët e tij kryente eksperimente nga më monstruozet për torturimin dhe shfarrosjen e njerëzve. Pas mbarimit të luftës edhe ai si shumë të tjerë dolën në bangën e të akuzuarve.

Kanë kaluar vite që atëherë. I kam harruar pothuajse të gjitha skenat e atij filmi. Vetëm njëra nuk më është shkulur nga kujtesa, finalja e tij. Mjeku i kapur me të dy duart pas hekurave të burgut duke thërritur:

– Jam i pafajshëm! Jam i pafajshëm!

Ndërsa në sfond prapa tij, si përgënjeshtrim i të gjithë kësaj, shfaqeshin torturat, pushkatimet, varrosjet për së gjalli, djegiet në dhomat e gazit që ai kishte projektuar. Një skenë e paharruar. Një zgjidhje e përkryer regjizoriale.

Duke kujtuar këtë skenë pyes:

– A ka vrasës midis nesh? Cilët janë ata?

Pergjigja është një dhe e prerë. Po. Janë ish-hetuesit dhe ish-punonjësit e sigurimit të shtetit. Janë ish-prokurorët dhe ish-gjykatësit e pashpirt, që mbartin në ndërgjegjen e tyre qindra dhe mijra të vrarë apo të vdekur nëpër burgje , të cilëve nuk u dihen as varret. Janë ish-spiunët e sistemit që presin rastin për të dalë përsëri në dritë dhe për të groposur përsëri njerës të tjerë. Përse nuk vepron drejtësia? Përse nuk dënohen si mjeku gjerman?

Por janë edhe një lloj tjetër vrasësish, më të rrezikshëm dhe më kriminelë se të parët. Janë ata që, ndonse sot janë të veshur me petkun e demokratit, presin ditën e nesërme për t’i ngulur thikën pas shpine demokracisë së brishtë që po ndërtohet. Po të shohësh mirë, ata mund t’i gjesh kudo. Mund ti gjesh në partitë politike, në shoqatat bile edhe në parlament. Në vend të ndëshkimit të merituar ata sot bredhin lirisht duke derdhur helm në ndërgjegjen e njerëzve. Ata ngjiren duke thërritur:

– Jemi te pafajshëm! Fajin e kishte sistemi i përmbysur!

Sikur të mos ishin këta njerëz të pa princip që e mbajtën gjallë atë sistem për gati një gjysëm shekulli..

Po kush pra qenka fajtori për gjithë këtë katrahurë që ka mbuluar vendin? Kush është fajtori? Mos vallë qenkemi ne që e paguam me jetët tona???

Këto janë mendimet që unë doja t’jua parashtroja juve zoti Palmer. Në rast se do t’ju bjerë rasti t’i lexoni do t’ju lutesha të më kthenit një përgjigje. Ky do të ishte një xhest fisnikërie nga ana juaj.

KONICA SIKUR I GJALLË

June 21, 2019 by dgreca

– Pamje të rralla filmike të Faik Konicës në një regjistrim të panjohur në Nju Jork, shkurt 1938 –

Nga Agron Alibali/

Rilindasit apo themeluesit e shtetit shqiptar, si imazh figurash historike, na vijnë sot kryesisht përmes riprodhimeve të rralla në pikturë ose fotografi. Imazhe filmike për ta kemi pak ose aspak.

Për fat, sot njihen mjaft foto të Faik Konicës, dhe të reja zbulohen vazhdimisht. Mirëpo fakti që Konica arriti ta jetojë shkapërcimin teknologjik të imazhit të zëshëm dhe lëvizës, me fjalë të tjera, zbulimin e radios dhe kinemasë, sugjeronte që zëri dhe figura e gjallë e autorit dhe diplomatit të shquar do të mund të pluskonin diku, dikur.

Zëri i Konicës

Zëri i Konicës u zbuluar për herë të parë në gusht 2004 në koleksionin e pasistemuar të Bibliotekës së Kongresit Amerikan në Uashington. Merita u takon dy ekspertëve të bibliotekonomisë, përkatësisht Dr. Etleva Domi të BKSH-së, dhe Z. Grant Harris të Bibliotekës së Kongresit. Bëhej fjalë për intervistën e Konicës të nesërmen e pushtimit fashist të Shqipërisë, dhënë gazetarit Hilmar Robert Baukhage [1889v- 1976], në zyrat e NBC-së [National Broadcasting Corporation], Red Network, në kryeqytetin amerikan.

Duke cituar prof. Aurel Plasarin, Grant Harris do të më shkruante se kjo besohej të ishte e para dëshmi e njohur e regjistrimit të zërit të Konicës.

E dhënë në rrethana tragjike për kombin shqiptar, intervista e Konicës e 8 prillit 1939 është model i ligjërimit publik nga një diplomat i sprovuar, para opinionit të vendit pritës.

Sipas z. Harris, në 9 dhjetor 2004 dy kopje të regjistrimit të intervistës së plotë të NBC-së me zërin origjinal të Konicës iu dhuruan përkatësisht Ministrit të Kulturës së Shqipërisë dhe Drejtorit të BKSH-së të asaj kohe në një aktivitet të posaçëm të organizuar në Bibliotekën e Kongresit.^[1]

Mirëpo, sikurse ka përmendur me mprehtësi prof. Nasho Jorgaqi, Konica do të vijojë të na befasojë me gjetje të tjera të pranisë dhe veprës së tij në vendet e ndryshme ku ka jetuar.

Një foto e panjohur

Dhe vërtet, një foto të rrallë të Faik Konicës e hasëm vetëm para disa javësh. Fotoja ishte marrë me rastin e vizitës së tre motrave të Mbretit Zog në Sh.B.A. në shkurt – mars 1938.

Foto 1 – Princeshat Myzejen, Ruhije dhe Maxhide, në hollin e vaporit italian që i barti në portin e Nju Jorkut, 28 shkurt 1938. Në sfond, Faik Konica; burimi ACME, Hoff Jackson [Arkiva personale, A.A.].

Vizitën e tre princeshave shqiptare e kemi mbuluar tjetërkund.^[2]Këtu mund të përmbledhim vetëm kaq: vizita e Princeshave Ruhije, Sanije dhe Mexhide u përdor me zgjuarësi nga Mbreti Zog për të forcuar marrëdhëniet dy-shtetërore në një periudhë tejet delikate të gjendjes ndërkombëtare, si dhe për të arritur pajtimin e madh me Nolin. Kujtojmë se vetëm një vit më parë, tre princeshat e reja kishin ndërmarrë një turne të suksesshëm në mbarë Shqipërinë për të nxitur heqjen e mbulimit të grave shqiptare myslimane, në mbështetje të politikave modernizuese të të vëllait të tyre.

Mirëpo vizita në Sh.B.A. e grave të hirshme nga Shqipëria u prit me interes të pazakontë edhe nga shtypi amerikan.^[3]Kurse shtypi sensacional deklaroi se princeshat shqiptare vinin në Amerikë për të gjetur burrë, çka e kishte irrituar pa masë Konicën.

Në fund gjithshka shkoi më së miri. Princeshat u pritën për çaj në Shtëpinë e Bardhë nga Zonja e Parë, Eleanor Roosevelt. Kurse komuniteti shqiptaro-amerikan i Bostonit, si dhe vetë Fan S. Noli Kryepeshkopi i Kishës Ortodokse Shqiptare në Amerikë, dhe dikur kundërshtar i ashpër politik i Zogut, u rezervuan atyre një pritje vërtetë të ngrohtë.^[4]

Takimi i parë me shtypin amerikan i princeshave të shoqëruara nga Konica u krye ende pa zbarkuar, në hollin e klasit të parë të vaporit transoqeanik italian Conte di Savoia, pasi të gjithë udhëtarët e tjerë ishin larguar.

Foto 2: Holli Gran Colonna, i klasit të parë të vaporit Italian Conte di Savoia, ku u filmuan tri motrat e Zogut bashkë me Konicën.^[5]

Sikurse shihet në foton e rrallë historike, të sjellë më sipër, tri motrat e Zogut, princeshat Maxhide, Ruhije dhe Myzejen, paraqiten të ulura në poltronë dhe të veshura plot shije. Në krah të tyre, në qendër të fotos, shpaloset Faik Konicës, në një nga daljet më të gjalla të tij. I veshur si përherë, plot sqimë, Faiku mban një pallto ngjyrë të errët, me shallin e çelët dhe me kapelën e mbajtur me dorën e djathtë. Rreth 70 gazetarë dhe fotoreporterë amerikanë e britanikë bombardojnë vizitoret e shquara nga vendi i vogël dhe ekzotik ballkanas me pyetje dhe me shkrepje fotosh e kërcëllitje flashesh.

Mirëpo pritësi i princeshave, Ministri shqiptar Faik Konica, dhe shoqëruesi i tyre, Asim Jakova, nuk iu përgjigjën pyetjeve të gazetarëve. Ata lexuan vetëm një deklaratë të shkurtër për shtypin, duke u justifikuar se princeshat ishin të lodhura nga udhëtimi i gjatë. “Myzejeni, Ruhija dhe Maxhidja buzëqeshin para kamerave, por diplomati-përkthyes as që e vuri ujët në zjarr të pyeste nëse ato kanë ardhur këtu për të gjetur burrë”,shkruante më shpoti gazeta New York Herald Tribune.^[6]

Konica me zë dhe figurë

Fotoja e panjohur e princeshave me Konicën shërbeu si udhërrëfyes për hulumtim të mëtejshëm. Po të vërejmë me kujdes, ajo na sjell në plan të parë, me shpinë, edhe disa kameramenë. Çka do të thotë se, për ngjarjen, duhet të kenë ekzistuar edhe kronika filmike.

Në fakt, regjistrimin e parë e kemi si pjesë të një kronike të Pathé News, shërbim lajmesh filmike dhe dokumentarësh, i ofruar në Britaninë e Madhe dhe SHBA nga vitet 1910 deri më 1970.

Kronikë filmike 1 – Albanian Princesses Visit New York, British Pathé, 1 mars 1938^[7]

Kronika e shkurtër prej 24 sekondash e Pathe Gazettefillon me mbërritjen e princeshave në Nju Jork me transoqeanikun italian Conte di Savoia.

Më tej, gazetari amerikan hamendëson nëse qëllimi i vizitës së princeshave është për pushime apo për motive politike? Kronika përfundon me supozimin e një komentatori amerikan, së cilës Konica i trëmbej më shumë se gjithshka: “Flitet se ato janë në kërkim të ethshëm [sharp lookout] për një burrë të pasur amerikan…” Edhe pse Konica këtu nuk na shfaqet, zemërimin e tij mund ta parafytyrojmë lehtazi.

Sikurse u përmend më lart, Konica kreu rolin e përkthyesit dhe kontrolloi me kujdes të gjithë ceremoninë. Ai nuk ngurroi aspak që të ndërhynte kur vërente se gazetarët amerikanë bënin pyetje që, sipas tij, ishin të papërshtatshme.

Disa nga batutat e Konicës ndaj gazetarëve ishin:

“I thought you were going to ask decent questions”, [“Mendova se do të bënit pyetje të përshtatshme…”]…Dhe kur një gazetar këmbënguli, Konica nuk përtoi t’ia përplaste: “Why don’t you grow up”? [“Sa i papjekur që jeni, xhanëm?”].^[8]

Ndërsa këto shkëmbime të Konicës me gazetarët amerikanë ende nuk i kemi të përcjella në kronikat filmike të kohës [në foto shfaqen jo pak por pesë kameramenë], gjithsesi kërkimi këmbëngulës rezultoi në gjetjen e imazhit filmik të këtij takimi, ku Konicën më në fund e shohim të gjallë, me zë dhe figurë, bash me temperamentin e tij të shpenguar dhe sfidues.

Videoklipi historik është regjistruar nga British Movietone News,një shërbim dokumentar lajmesh që veproi nga vitet 1929 deri më 1979, dhe mban gabimisht datën 8 mars 1938.

Foto 3 – Paraqitje e titullit dhe numrit rendor të videoklipit të British Movietone.

Merita për gjetjen e rrallë vjen edhe falë bashkëpunimit me studiuesen e re dhe të pasionuar të Konicës, Dr. Loreta Loli, autore e një disertacioni shterues për prozën e Faik Konicës.^[9]Me të vërtetë, duke kërkuar një inçizim tjetër zanor të intervistës së Konicës të shtatorit 1930 për rrjetin CBS [Columbia Broadcasting Corporation], që Dr. Loli e përcjell si përshkrim në disertacionin e saj,^[10]dhe duke vijuar hulumtimin tonë në linjën e vizitës së motrave të Zogut, mbështetur në foton e mësipërme, befas hasëm në imazhet e gjalla filmike të Faik Konicës, të shkurtit 1938.

Foto 4 – Pamje e videoklipit të British Movietone.^[11] Përherë perfeksionist, xhentëllmen dhe “kujdestar” i rreptë i princeshave përballë ndërhyrjeve shpotitëse të reporterëve vendas e të huaj, Konica shfaqet aty duke iu vikatur gazetarëve në anglisht: “Wait a minute!”[Prisni një minutë!]. Pastaj Konica tund kokën me mosbesim të dukshëm, por të përmbajtur. Ai qetazi tërhiqet, pasi kameramenët thonë “Ready” [gati], dhe menjëherë Konica jep miratimin duke u përgjigjur edhe ai “Ready”. Mund të konkludojmë me saktësi se batutat e përcjella më sipër të Konicës me gazetarët do të kenë qenë në vijim të këtij shkëmbimi hyrës. Me sa kemi dijeni, ky është imazhi i vetëm filmik, me zë dhe figurë, i njohur deri tani, i Faik Konicës, autorit dhe diplomatit të shquar shqiptar.^[12] Viedoklipi historik i Faik Konicës dhe princeshave shqiptare, me gjatësi prej 29 sekondash, mund të shikohet i plotë këtu poshtë, i bërë tashmë publik drejtpërdrejt nga arkiva e AP-së dhe British Movietone. Regjistrimi filmik i ngjarjes nga AP është paksa më i gjatë, dhe i ndryshëm nga Movietone, pasi në fillim ka material të tepërt. Rrjedhimisht, imazhet tona nisin pak më vonë, dhe Faik Konicën e shquajmë – të gjallë më në fund – në sekondat 5 – 8.

Kronikë filmike 2 – Imazhi, me zë dhe figure, i Faik Konicës me tri princeshat shqiptare, Nju Jork 28 shkurt 1938, [Arkiva AP].

Tragjikisht, vetëm 13 muaj më vonë, me 8 prill 1939, Faik Konica do të mbetej pa atdhe dhe pa punë, dhe do të protestonte fuqishëm kundër pushtimit fashist të vendit të tij në intervistën me z. Baukhage të përcjellë në krye.

Kurse të tri motrat, princesha të pafata, do të nisnin kalvarin e gjatë dhe tronditës të mërgimit të detyruar, ku kujtimet e vizitës në SHBA do të mbeteshin tashmë veç një vegim i largët, i bukur por i hidhur, dhe si mirazh që kurrë nuk kishte qenë i vërtetë.^{^[13]}

Agron Alibali

^[1]Në aktivitet u luajt për herë të parë në publik edhe regjistrimi i intervistës së Konicës. Për më shumë në lidhjen: https://www.zeriamerikes.com/a/a-30-a-2004-12-10-10-1-85539627/372801.html. Në prill 2019 intervista e Konicës u transkriptua, u përkthye dhe dhe u ridha e plotë nga gazetari Ilir Ikonomi gjatë konferencës me rastin e 110 vjetorit të gazetës Dielli, organ i Federatës Pan-Shqiptare Vatra, the Heart, në Nju Jork.

^[2]Agron Alibali, “Faik Konica – Dritëhijet e një diplomati”, Argeta Sh.p.k. Tiranë, 2016, ff. 422 – 433.

^[3]Shih p.sh. The New York Times, February 20, 1938, Sisters of King Zog Will Visit This Country, Hope to Reconcile Exiled Bishop in Boston.

^[4]Shih citimin 2 më lart. Edhe Nash Rabler, A Balkan Sister Act! “Rule Ruritania!” Myzejen, Ruhije & Maxhide, Fly The Albanian Flag On A Semi-Official Visit To The States!

^[5]Burimi: http://theesotericcuriosa.blogspot.com/2014/10/a-balkan-sister-act-myzejen-ruhije.html

^[6]Agron Alibali, “Faik Konica – Dritëhijet e një diplomati”, Tiranë, 2016, Argeta, f. 427.

^[7]https://www.britishpathe.com/video/albanian-princesses-visit-new-york

^[8]Po aty. A nuk mund të konsiderohet kjo batutë si e përshtatshme për klasën e sotme politike shqiptare?

^[9]Me Dr. Lolin pata rastin të jem bashkëautor i një kumtese analitike në seancën plenare të Konferencës Shkencpore për 110 vjetorin e “Diellit”, në prill 2019, Nju Jurk. Disertacioni i Dr. Loreta Lolit, Proza e Faik Konicës – Tiranë, tetor 2018, gjendet tek http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2018/12/LORETA-LOLI-Proza-e-Faik-Konic%C3%ABs.pdf

^[10]“Kur Shqipëria mbretëron në Amerikë”,nga Naum Th. Trebicka, Dielli, 16 shtator 1930, ff. 2-3, përcjellë në disertacionin e Dr. Loreta Lolit, f. 257.

^[11]Movietone dhe arkiva përkatëse u blenë më pas nga Associated Press [AP].

Dokumentari i shkurtër gjindet në arkivën digjitale të British Movietone, tek www.movioetone.com me këto të dhëna:

Film Title:	No Title	Play Clip
Card Title:	KING ZOG’S SISTERS – SOUND
Location:	New York, America
Date:	08/03/1938
Length:	21 secs
Story Number:	32786
Description:	N/
Shot List.:	The three sisters of King Zog of Albania pose in New York, where they are staying, for Movietone’s Camera.
Keywords:	Princess Myzejen of Albania, Princess Ruhije of Albania, Princess Maxhide of Albania

^[12]Për plotësi, ekziston edhe një kronikë e tretë e ngjarjes, por pa zë, ku Konica – dhe princeshat në atë moment – shfaqen me shpinë. Kronika prej 19 sekondash titullohet: Sisters of King Zog on U.S. Tour, Clip ID 61340. Konica shfaqet në sekondën 5-8. Kronika pa zë gjindet tek https://www.efootage.com/stock-footage/61340/Sisters_Of_King_Zog_On_U.s._Tour/

^[13]Ndërkohë, arkivës së AP-së i drejtuam një kërkesë me shkrim për mundësinë e dhurimit të një kopjeje të saktë e të plotë të dokumentarit të British Movietonepër Arkivin Qendror Shtetëror të Filmit dhe për Bibliotekën Kombëtare të Shqipërisë në Tiranë.

Shoqata ”Trojet e Arbrit” 15 Vjet në shërbim të Trojeve Arbërore

June 14, 2019 by dgreca

Nga Nue Oroshi/*

Ishte dimri i ftoftë i vitit 2004 në Kiel të Gjermanisë kur e ftova mikun tim veprimtarin dhe atdhetarin Avni Bilalli që të pimë kafe së bashku dhe të bisedojmë për çështje kulturore e kombëtare siç e kemi traditë tash e 22 vjetë më radhë.Mikut tim ja shpreha brengën se si është e mundur që atdhetari Xhafer Deva të kishte 100 vjetorin e lindjes dhe asnjë organizim kombëtar mos të bëhet askund.Edhe pse zyrtarisht ka vite që kishte rënë nga skena politike regjimi pansllavisto-komunistë por që kishte mbetur në kokat e disa historianëve kjo ideologji e mbrapshtë. Miku im, Avni Bilalli që rrjedh nga një familje atdhetare, që e kishin kundërshtuar komunizmin ku gjyshi i tij Bilalli ishte vrarë nga komunistët me 72 plumba kurse babai dhe axhallarët e Avni Bilallit kishin qenë bashkëluftëtarë të Shaban Palluzhës, Mehmet Gradicës,Bislim Bajgorës,Ymer Selacit dhe shumë atdhetarve tjerë më përkrahu pa kursyer që të jepë kontributin e tij në të gjitha format.Pasi që qytetin e Kielit e konsideronim qytet të vogël për një evenimentë të tillë kombëtar, shkencor dhe atdhetar vendosëm që organizimin e kësaj akademie shkencore me titull:“Akademi përkujtimore me rastin e 100 vjetorit të lindjës së Inxhinjer Xhafer Devës dhe 58 vjetorit të rënies heroike të Kapidan Mark Gjon Markut“, ta mbajmë pikërisht në Hamburg., ku përgatitëm ftesat, siguruam sallën dhe mblodhëm mjete financiare për një aktivitet të tillë kombëtar.Gjatë përgatitjeve të këtij organizimi përmes telefonit biseduam edhe me dy veprimtarë kombëtar, prof.dr.Muhamet Shatrin dhe Tomë Mrijaj. Profesor Muhamet Shatri në atë periudhë kohore ishte sekretar shkencorë në Institutin e Historisë kurse Tomë Mrijaj ishte sekretar në Lidhjen Shqiptare të Prizrenit.Gjatë mbledhjeve dhe takimeve që mbanim në Hamburg u njoha edhe me Selman Etemin, një veprimtarë i hershëm dhe një intelektual i qetë,i cili përveç kontributit organizativ,për 15 vjet me radhë e barti barrën e lekturimit dhe redaktimit të materialeve shkencore.Pas, shumë peripecive më,12 dhe 13 Qershor 2004 në Hamburg e mbajtëm Akademinë përkujtimore ku morën pjesë intelektual nga Shqipëria,Kosova,Maqedonia,Mali i Zi,Çamëria,Evropa dhe Amerika.Për herë të parë arritëm që ta mbajmë një akademi shkencore ku filloi të lëvizë dhe të dalë në shesh e drejta historike. Pas përfundimit të Akademisë vendosëm që puna e metutjeshme të vazhdoi me organizimin e akademive dhe sesioneve të tjera shkencore në formën e një këshili organizativ për ndriçimin e historisë shqiptare.Kryetar të këtij këshilli e zgjodhëm prof.dr.Muhamet Shatrin ndërsa sekretar mr.sc.Nue Oroshin.Ky këshill organizues për ndriçimin historisë shqiptare e ka vazhduar punën për katër vjet deri sa në vitin 2008 kur kemi ra dakord të themelojmë Shoqatën e Intelektualeve Shqiptarë“Trojet e Arbrit“ku kryetar u zgjodh prof.dr.Muhamet Shatri,nënkryetar mr.sc.Nue Oroshi ndërsa arkatar dr.sc.Besim Morina,ku edhe u bë regjistrimi zyrtar i shoqatës “Trojet e Arbrit“.Meqense puna ishte mjaftë e hapur dhe duhej që të kontaktonim studiues nga të gjitha viset shqiptare atëherë caktuam edhe koordinatorët e Shoqatës “Trojet e Arbrit“.Koordinatorë për Shqipëri,Mal të Zi dhe Çamëri e zgjodhëm atdhetarin Mentor Quku i cili për 10 vite e kreu me përpikmëri punën e ti duke afruar intelektualë të mëdhenj që u bënë pjesë e pandashme e organizimeve tona.Koordinator për Kosovë u zgjodh prof.dr.Muhamet Shatri,koordinator për Maqedoni prof.dr.Ramiz Abdyli,koordinator për Amerikë dhe Australi Tomë Mrijaj dhe koordinator për Evropë Nue Oroshi.Shoqates “Trojet e Arbrit “me shkrime dhe përkrahje iu bashkua edhe publicisti i vyer dhe nipi i atdhetarit Mustafa Merlika Kruja,Eugjen Merlika si dhe atdhetari Abas Fejzullahi kryetar i Bashkimit te Intelektualeve shqiptar në Zvicerr që dha një kontribut të çmuar,pa harruar edhe Fatbardha Mulleti Saraqi,një studiuese e vyer dhe qe kontriboj shumë në publikimin e studimeve të krimeve komuniste qe kishte bërë komunizmi në trojet Shqiptare kundër femrës shqiptare si dhe atdhetarja dhe e burgosura politike në kohën e diktatures komuniste Rukie Rama e cila dha një kontribut te çmuar në përkrahjen e sesioneve shkencore.Ka vjet që Shoqatës iu kanë bashkangjitur edhe gjashtë studiuese te reja ,prof.dr.Bahtie Gërbeshi Zylfiu, dr.Ermelinda Kashah, Ma.sc.Leonora Laçi,Mr.sc.Rezehana Hysa,dr.sc.Entela Kasi,Dr.sc.Rovena Vata, qe jane duke kontribuar bukur shumë, në aspektin shkencor dhe organizativ,si dhe kater studiues shumë të vyer dr.sc. Kastriot Marku,Fatmir Minguli, mr.sc.Paulin Zefi,dhe prof.dr.Zeqir Kadriu,që i kanë dhënë freskinë e duhur në aspektin shkencor dhe organizativ Shoqates “Trojet e Arbrit“.Pa harruar të përmendi këtu edhe dy studiueusit nga Çameria jonë shkrimtarin e madhë Arben Kondi dhe veprimtarin e studiuesin Ahmet Mehmeti,qe afruan shum studiues nga Çamëria dhe shumë studime të frytshme për Çamërinë ku edhe botum librin enciklopedik per Historin e Çamërisë.Gjatë punës 15 vjeçare shoqata “Trojet e Arbrit“ ka arritur që në gjirin e saj të përfshi intelektualë të profileve të ndryshme si historianë,letrarë,publicistë dhe veprimtarë,kombtarë.

Gjatë kësaj periudhe kohore 15 vjeçare Shoqata “Trojet e Arbrit “ka mbajtur 19 sesione shkencore, 8 akademi dhe ka botuar deri më tani 17 vepra shkencore me një tirazhë prej gjithsejt 10.311 faqësh duke u bërë kështu institucioni më i madh shkencorë dhe atdhetarë për ndriçimin e historisë tonë shqiptare. Këtë vit do ta shohin dritën edhe dy librat të reja që janë në përgatitje e sipër.

Gjatë këtyre 15 viteve të punës sonë shkencore dhe atdhetare jemi shoqata e vetme shqiptare qe kemi mbajtur organizime shkencore në të gjitha trojet etnike shqiptare dhe në diasporën e madhe atdhetare. Deri më tani sesionet shkencore dhe akademitë i kemi mbajtur në: Hamburg,Prizren,Shkodër,Klinë,Rreshen,Istog,Ferizaj,Kukës,Prizren,Shkup,Krujë,Gjakovë,Kllokot(Viti),Durrës,Gjirokastër,Lezhë,Prishtinë, Gjenevë,Berlin,Aschafenburg,Bruksel,Soloturn dhe Kiel.

Gjatë këtyre sesioneve dhe akademive shkencore për çdo sesion shkencor për 15 vjet ju kemi mbetur besnik studiuesve tanë duke botuar gjithmonë edhe veprat në afat rekord.

Asnjëherë nuk ka ndodhë që të mbajmë një sesion shkencor dhe që të mos jetë botuar libri i sesionit paraprak.Nëpër botimet tona deri më tani kanë botuarë punimet e tyre profesorët dhe studiuesit më eminënt shqiptarë nga të gjitha trojet etnike shqiptare dhe diaspora e madhe atdhetare,tek “Trojet e Arbrit “deri më tani kanë botuar 300 autor prej një deri në gjashtëmbëdhjetë punime shkencore.

Shoqata “Trojet e Arbrit“ për 12 vjet me plot sukses u udhëhoq nga prof.dr.Muhamet Shatri,i cili edhe pse në rrethana aspak të lehta ia doli që të organizoi sesione dhe akademi shkencore me një nivel mjaftë të lartë shkencor.Prej vitit 2016 shoqata “Trojet e Arbit“ udhëhiqet nga Nue Oroshi,ideatori i këtij projekti shkencor dhe kombëtar që nga themelimi më,12 Qershor të vitit 2004.Rrethanat që veproi dhe punoi kjo shoqatë nuk ishin aspak të lehta.Meqë ne ka 15 vjet që e mbajtëm dhe po e mbajmë primatin në shkencën shqiptare, si dhe vijën e vërtetë shkencore ku historinë po e shkruajmë ashtu siç ka ndodhur dhe jo ashtu siç e dëshiron ta dikton politika, shpeshherë nuk u shikuam me sy të mirë nga politikanë megalloman dhe trushperlarë apo politikanë që nuk shohin larg qullit të tyre.Përkundër shumë pëngesave dhe mos mirënjohjes nga ana e politikës për atë që po e shkruajmë për herë të parë historinë e vërtetë shqiptare shoqata “Trojet e Arbrit“ është duke e vazhduar punën me plot sukses.

Edhe për vitin 2019 shoqata “Trojet e Arbrit “ka planifikuar një aktivitet të ngjeshur shkencor dhe atdhetar.Më, 27 nëntor në Prizren ,shoqata “Trojet e Arbrit“ do të mbajë një sesion të veçantë Shkencor për Gjergj Kastriotin -Skënderbeun.Në këtë sesion shkencor do të marrin pjesë historianët e Mesjetes shqiptare ku do të paraqitën me të arriturat shkencore lidhur me historinë e Gjergj Gjon Kastriotit-Skënderbeut.Ky sesion shkencor do të përgatitet me projektin e historianit më të madh të Mesjetës shqiptare prof.dr.Jahja Drançolli,i cili per 15 vite dha një kontribut të çmuar në përkrahje të shoqates“Trojet e Arbrit“.28 Nëntori i vitit 2019 për shoqatën“ Trojet e Arbrit“ por edhe për të gjithë shqiptarët atdhetarë do të jetë një ditë gëzimi.Pikërisht në këtë ditë të madhe historike në Prizrenin historik do të vendosët Monumenti i Gjergj Gjon Kastriotit -Skënderbeut. Monumenti ka filluar të punohet dhe në këtë datë do të jetë i gatshëm të vëndosët.Edhe një herë i bëjmë thirrje shqiptarëve atdhetar që mos ta ndalin hapin por të na përkrahin financiarisht për këtë projekt kombëtar që do t´iu mbetët trashegimi breznive shqiptare.Kurse përmbylljen e javës së “Trojeve te Arbrit“për vitin 2019, do ta bëjmë më, 30 nëntor 2019 ku shoqata“Trojet e Arbrit“ do të organizon një sesion të madh shkencor më rastin e 90 vjetorit të vrasjës se historianit,arkeologut,studiuesit dhe atdhetarit Atë Shtjefen Gjeçovi në Zym të Hasit.

Në fund falëndëroj të gjithë Intelektualët e Shoqatës “Trojet e Arbrit“ që na përkrahën për 15 vjet me radhë që me studimet e tyre mundësuan ndriçimin e historisë së vërtetë shqiptare,asaj historie që u përbuzë e u nëpërkëmb ku edhe sot e asaj dite po nëpërkëmbet. Ndjej dhëmbje të madhe për të gjithë ata studiues dhe atdhetarë që na përkrahën dhe që sot nuk janë në mesin tonë,dhe që nuk janë të paktë siç ishin profesori Mentor Quku,studiuesi Willy Gjon Kamsi,atdhetari dhe i burgosuri politik në burgjet komuniste për 46 vjet Kapidan Dedë Gjon Marku,akademik Mark Krasniqi,fotografi i vyer Angjelin Nenshati,prof.dr.Riza Sadiku,akademik Gjelosh Gjokaj,mr.sc.Mehmet Gjoshaj,Nikolin Destanisha,Mr.sc.Jetish Kadishani,Kryetari i BKDSH Emin Fazlia,veprimtari Ibrahim Metaj,luftëtari i dy luftërave të nacionalizmës shqiptare Mark Avdyli Ndreja,luftetari i Shaban Palluzhës Hajriz Demaku,veprimtari i shoqates Nexhat Shatri,pa harruar vëllain tim të ndjerë Frrok Oroshi i cili për vite të tëra bëri një punë bukur të madhe në aspektin e logjistikës.Një falëndërim të veçantë i bëjmë edhe të gjithë donatorve qe na ndihmuan financiarisht, që rrugëtimi ynë mos të ndalet por të ecë përpara në mesin e të cileve dua ti veçoj dy emra veprimtarët Tomë Mrijaj dhe Sabri Maxhuni Novosella. Shoqata “Trojet e Arbrit “pati edhe prezentime mediatike edhe pse jo aq të shumta nga aktivitetet qe i kryen për çdo vit,për këtë një kontribut të çmuar e dhanë gazetarët ,publicistët dhe shkrimtarët Petrit Palushi,Aleksandër Ndoja, Entela Binjaku,Agron Shabani, Mikel Gojani,Entela Komnino, Ismet(Marin)Sopi,Mifail Bytyqi,Rrustem Rugova,Enver Sulaj,Qazim Morina dhe shumë të tjerë,paharruar ti falëndërojmë televizionet,gazetat, dhe portalet që i dhanë jehonë punës se shoqatës si dhe dizajnerin tonë shumë punëtor ma.sc.Adil Beqaj i cili për 15 vite punoj pa u ndalur asnjëherë në dizajnin e17 veprave enciklopedike.Falënderoj edhe ata kundërshtar, që për 15 vjet me radhë na luftuan në forma të ndryshme,herë haptas e herë fshehurazi ,sepse na dhanë forcë që projekti i “Trojeve te Arbrit “të ecë sa më suksesshëm në rrugëtimin e tij historik.Ky rrugëtim do të vazhdoj deri sa shkenca shqiptare të vëndoset në binarët e vërtetë të saj.Rugëtimi ynë nuk do të ndalet edhe kur do të shkrihen kufijtë ndër shqiptarë sepse rruga jonë është shkencore,por misioni ynë është historik për bashkimin e Trojeve shqiptare në një shtet të përbashkët në Shqipërinë Etnike.

*Per me shume fotografi shihni ne Facebook Gazeta Dielli

VATRA’S EDUCATIONAL FOUNDATION

June 9, 2019 by dgreca

VATRA’S EDUCATIONAL FOUNDATION/

Vatra’s Educational Foundation is currently accepting scholarship applications for the 2019-2020 academic year. Vatra has provided financial support in the form of scholarships to hundreds of Albanian American students for over fifty years. Vatra will be awarding several scholarships in the amount of $500-$1,000 to deserving students.

CRITERIA TO APPLY:

The applicant must be enrolled as a full-time student at a college/university during the 2019-2020 academic year.
The applicant must be of Albanian descent. Priority will be given to members of Vatra and their children/grandchildren.
Previous Vatra scholarship recipients are eligible to reapply for a total of two academic years. No more than two scholarship awards will be granted to the same applicant.

NECESSARY DOCUMENTS

Scholarship Application Form (online)
An official (sealed) transcript from your school (copies will not be accepted).
Two letters of recommendation by individuals who have known you for at least one year. One of the recommendations must be written by either a professor, high school teacher, or guidance counselor. The letters must be sealed and signed.
A résumé (no more than one page long) with a section on extracurricular activities. (8 ½ x 11).
A personal statement on the topic of what you hope to accomplish in your field of study, not to exceed one page (8 ½ x 11, single-spaced).

EVALUATION CRITERIA

Academic records
Extracurricular activities
Recommendation letters
Personal statement

Late applications will not be considered.

DEADLINE AND SUBMISSION

All required documents must be received by Friday, September 13, 2019. Awards recipients will be notified via email by Friday, September 20, 2019.

Interested applicants, please send an e mail to Mithat Gashi, Chair of Vatra’s Educational Foundation: Mithat.Gashi@gmail.com to request a link to the digital copy of the application.

Reagime: Transkripti i 6 audio-pergjimeve ‘Avdylaj-Dako’

June 5, 2019 by dgreca

Nga Rafaela Prifti/

Sot gazeta gjermane Bild e cila ka shitjen më të madhe në Europë
publikoi transkriptin e 6 audio-përgjimeve në qendër të të cilave
është Astrit Avdylaj, i arrestuar në kuadër të operacionit ‘Volvo 4’.
Në bisedat telefonike të publikuara nga Bild, Avdylaj flet me Vangjush
Dakon, kryebashkiakun e Durrësit dhe zyrtarë të tjerë lokalë, për vota
dhe favore të tjera. Midis të tjerave, incizimet përgënjeshtrojnë pretendimet e Dakos se njohja me Avdylajn është rastësore si takime me qytetarë në fushata. Gjithashtu nga përgjimet kuptohet se i proceduari Astrit Avdylaj është i informuar edhe për takimin e Dakos me kryeministrin e vendit Edi Rama. Publikimet në mjetet e informimit vendor dhe europian kanë shkaktuar një furi me komente në rrjetin e mediave sociale nga zyrtarë e politikanë të opozitës, ish-deputë të partisë
demokratike dhe kandidatë socialistë për poste bashkiake.
Në këtë situatë ndërhyn ‘ligji’ i cili deri tani nuk është dëgjuar dhe synimi është “ruajtja e sekretit hetimor”. Prokurorja e Përgjithshme e Shqipërisë, qysh nga viti 2017, Arta Marku, i bëri thirrje prokurorisë kompetente që të hetojë me shpejtësi nxjerrjen në publik të akteve që përbëjnë sekret hetimor dhe të vihet para
përgjegjësisë penale kushdo, prokuror, oficer i policisë gjyqësore apo
dikush tjetër që ka poseduar për shkak të ligjit CD-të dhe në vend që
të ushtronte funksionet ligjore dhe të kryente hetimin objektiv, ka
bërë publikimin e tyre.