Ndue Shabaku/

Me delikatesën sikur po përkujdesej për një të porsalindur, instrumentisti sistemoi në mjetin e rrugëtimit violinën. Mënyra si e shikonte dhe si e vendoste instrumentin në postin që i jepte sigurinë, tregon me çfarë ndjesie artisti ka ardhur nga zemra e Shqipërisë Elbasan në qytetin Brescia të veriut të Italisë. Në Nocciano të rajonit Abruzo u hodh baza e urës së bashkëpunimit të Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptarë në Itali me entet artistike të Elbasanit. Rasti e solli që ata të bashkëpunojnë me ne me rastin e festimit të dhjetëvjetorit të krijimit të Lidhjes. Enkas erdhi një skuadër në dukje e qetë, por me zjarrin shpërthyes brenda. Udhëhiqnin skuadrën Drejtori i Zhvillimit të Kulturës dhe Çështjeve Sociale të Qarkut Elbasan Bledi Gremi, Drejtori i Artit dhe Kulturës së Bashkisë Elbasan, Kliton Kapaj, përfaqësuesit e shoqatës “Kujtesë për vazhdimësi”, Petrit Hodo dhe Xhimi Vila, Drejtori i Turizmit dhe Trashëgimisë, Artur Guni.

U shfaqën të rreshtuar në skenë orkestra e përbërë nga Enriketa Peni, violonë, Adem Balliçi, violinë, Desart Shmili, violinçel, Mirjan Sulovari, fizarmonikë e perkusion, Arbër Çerri, kitarë, Ilirian Zdrava, kitarë, dhe Tzeni Soulkovski. Kapiteni “arrogant” i orkestrës, violinisti virtuoz Zeqir Sulkuqi dirgjoi dhe prezantoi ato që kishin përgatitur për të zbukuruar ditëfestën e 10-vjetorit të krijimit të Lidhjes sonë. Ritmi i gjallë e intensiv i pjesëve orkestrale, me tone sa gazmore, aq shpërthyese rrëmbyen të pranishmit. Vivaldina, Çardash, Zingarela, por edhe të gjitha vallet e pjesët e interpretuara të autorëve të huaj edhe tanët patën impakt të fortë tek spektatori.

Shpesh herë fati të shpërblen aq shumë, sa vihesh në dyshim a e meriton vërtetë mrekullinë. Mrekullinë që të kesh në skenë para syve e në linjë me dëshirat e papërmbajtura këngëtarë të kalibrit si Kastriot Tusha dhe Ulpjana Aliaj. Tenori me bukuri zëri të rrallë, me përgatitje profesionale tepër të kualifikuar, me autoritetin e përmasat e artistit me popullaritet të pallogaritshëm, Kastriot Tusha, solli për ne këngë në italisht dhe në shqip. I dinim të gjithë gati përmendësh këngët dhe u munduam të bashkojmë zërat me të tijin.

Gjithnjë nën shoqërimin e orkestrës tepër simpatike, solemnitetin dhe bukurinë me shije të rrallë artistike solli prania në skenën tonë e sopranos Ulpjana Aliaj. Në momente të alternuara interpretoi me zërin e bukur e talentin kristalin dy fragmente të Baccio dhe Romeo e Xhuljeta. Aq të bukura ishin edhe këngët në duet nga dyshja e ëndrrave tenori Kastriot Tusha dhe sopranoja Ulpjana Aliaj. “Si dukat i vogël je” dhe “Lule Borë”, që janë këngë antologjike në fondin e artë të këngës shqiptare, të interpretuara nga kjo dyshe me vlera të cilësuara, provokojnë përjetime e ndjesi të veçanta tek adhuruesit e këngës. Bukuri e shije u dhanë interpretimeve të tyre vallet e fluturave të shkollës shqipe “Mësonjëtorja” në Brescia.

Një vlerësim të veçantë si Lidhje i atribuojmë kompozitorit të palodhur Aleksandër Kolshi, i cili me profesionalizmin e dinamizmin e tij mundësoi realizimin e koncertit dhe gjithë aktivitetit.

E fillova nga fundi, pasi institucioni i mikut për shqiptarin është shenjtë. Në rastin tonë, nderimet për ta janë gjithmonë pak, sepse dhjetëvjetorin e festuam me një dhjetë me shumë yje.

Para koncertit festiv, u zhvillua një ceremoni tepër e bukur me paradë artistësh, me oratori, me përshëndetje, me fjalime me prezantime e nderime. Ndezi situatën festive këngëtari i famshëm Kastriot Tusha me himnet kombëtare të vendit ku jetojmë dhe kombit tonë. Prezantuesit Mimoza Leskaj, Lori Duka, Andrea Znachetta ftuan të përshëndesin zonjën Anila Pojani, Konsulle e Përgjithshme e Republikës së Shqipërisë në Milano. Nga Bashkia e qytetit Elbasan solli përshëndetjet Drejtori i Artit dhe Kulturës, Kliton Kapaj, i cili vlerësoi shumë arritjet artistëve në Itali dhe rëndësia që ka bashkëpunimi për zhvillimin dhe promovimin e artit e kulturës. Me shumë emocion solli kujtimet e tij Presidenti themelues i lidhjes Tonin Nikolli. Fillimet e lëvizjes kulturore, themelimi i Lidhjes dhe ecuria në vite kanë lenë shenja të pashlyera.

– Unë jam një gjethe. Ndërsa zemra e vërtetë e Lidhjes sonë ka qenë dhe është sekretarja historike Lori Duka, – tha poeti i kuotuar, ndoshta, edhe si kalim i stafetës në dorën e rinisë.

Përshëndeti me respekt për lidhjen Ambasadori i Kombit dhe mbartësi i titujve më të lartë që atribuohen nga shteti italian dhe Vatikani, Komendatori Petrit Kozeli. Pati dhe përshëndetje të tjera direkt nga salla dhe me videomesazh. Një sintezë të ngjarjeve kryesore që karakterizuan jetën e Lidhjes, të aktiviteteve të përkohshme e të përhershme, të angazhimeve të anëtarëve, aktivistëve, këshilltarëve, drejtuesve e gjithë artistëve që bashkëpunuan gjatë kësaj dekade, referoi Presidenti i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptarë në Itali, Skender Lazaj.

E kush tjetër më shumë se kënga, zbukuron një festë. E kush e nderon festën sa anëtarja e nderit e Lidhjes, sopranoja Anila Gjermeni! Është realiteti më cilësor i Lidhjes sonë. Ajo di të zotërojë plotësisht skenën me zërin e ëmbël, me bukurinë dhe finesën e interpretimit. Ajo di ta përcjellë këngën me mjeshtri dhe të depërtojë tek dëgjuesit. Në gjuhën italiane interpretoi artisti elegant Neptun Gjati. Me zërin tepër të bukur, përcjell tonalitetin e gjallë të këngës italiane. Veçse ka ruajtur prej 600 vjetësh rrënjët e gjuhës arbreshi Mimmo Imbrogno. Me kitarën e tij mitike doli në skenë dhe këndoi dy këngë që publiku i di përmendësh.

Kësaj feste i dhanë dinamizëm, freski e bukuri skuadra e prezantimit. Piktori tiranas Andrea Zanchetta Tufina veç punës së madhe si organizator, angazhimeve për përgatitjen e targetave, me simpatinë e tij i dha ngjyrë e freski prezantimit, duke rreshtuar me mjeshtret e prezantimit, Mimoza e Lori. Fjalë përgëzuese meritojnë edhe Arjeta Previzi e prof.. Rajmonda Mara, që punuan për organizimin dhe mbarëvajtjen e aktivitetit. Falënderojmë vajzat shqiptare Romina Shoraj e Samira Tafa që fiksuan në foto gjithë aktivitetin.

U ndiem mirë nga prezenca e disa të ftuarve që erdhën për herë të parë. Kemi ndier ngrohtësinë e pjesëmarrjes së shLuljeta CerekupuAssociazione Comunità Albanese in Italiao me Presidenten e re Luljeta Cereku, Associazione Comunità Albanese in Italia, përfaqësuar nga presidenti Ahmet BHaki Mazeqata “Shqiponja”, Reggio Emilia me një skuadër të bukur me president Hasan Bulçarindra Kulturore “Margarita Xhepa”, përfaqësuar nga Drejtori i saj Hasan Bulçari, shoqata “Alba” e përfaqësuar nga sekretari Dedin Paci, Shoqata “Rinia” e përfaqMimoza Selmaniidenti ErioEgla Tejaani, Shoqata “Ura” Centro Culturale ODAkrimtarja Mimoza Selmani dhe prof.Gezim Guga DEdmir Cekrezientro CultAdmir Plakaërfaqësuar nga drejtuesit Gëzim Gezim Guga, Edmir Cekrezi e prof.. Admir Plaka, Shoqata “ArbJasin Dautino, shoqata “ShqiponjaE Valle Camonica, përfaqësuaSilvi Silvanaresidenti Jasin Dauti, shkolla “Mësonjëtorja” përfaqësuar nga mësuesit Silvanaana Tika, Santiliano Aliaj, Amantia Qeveri.

Gjithashtu përshëndesim me adhurim të gjithë pjesëmarrësit në këtë festë të artistëve tanë që investojnë gjithçka për publikun.

Hisen Berisha/

1 Qershor 2025, Pejë e Dukagjinit – Në këtë ditë të veçantë, kur historia, miqësia dhe sakrifica bëhen një, dy burrave të mëdhenj që lanë gjurmë të pashlyeshme në rrugëtimin historik të popullit shqiptar drejt lirisë dhe dinjitetit, ua urojmë me respekt dhe mirënjohje të thellë ditëlindjet!

Gjenerali William Walker, diplomati i luftës, i lirisë, e paqes, mbetet përgjithmonë në kujtesën tonë si njeriu që alarmoj botën për masakrën e Reçakut.

Zëri i tij tronditi ndërgjegjen ndërkombëtare dhe e ktheu Kosovën në çështje urgjente për botën demokratike. Pa atë akt guximi diplomatik, rruga jonë drejt lirisë do të ishte shumë më e gjatë dhe më e dhimbshme.

Dr. Elmi Berisha – Kryetar i Federatës “VATRA” në Washington, veprimtar i palodhshëm i çështjes kombëtare, zëri i përfaqësimit të dinjitetshëm të shqiptarëve në SHBA, dhe veteran i brezit të rezistencës paqësore aktive dhe luftës së UÇK për liri. Sot, si ligjërues i UBT në Kosovën e lirë, vijon misionin e përbashkët për një komb të bashkuar në vlera, dije dhe dinjitet.

Të festosh njëkohësisht ditëlindjen e dy njerëzve që kontribuan për lirinë dhe përfaqësimin e shqiptarëve, është dëshmi e një bashkimi të përjetshëm mes sakrificës dhe shpërblimit të saj, në një datë simbolike – 1 Qershor – në një tokë që dikur ishte fushë lufte dhe sot është vend paqeje.

Gëzuar, Gjeneral Walker!

Gëzuar, Dr. Elmi Berisha!

Nder e respekt i përjetshëm për gjithçka keni bërë për popullin shqiptar dhe për gjithçka vazhdoni të bëni!

Kosova ju falënderon! Kombi shqiptar ju kujton me nder!

———

Congratulations to General William Walker and Prof. Dr. Elmi Berisha

June 1, 2025 – Peja of Dukagjin

Today, in Peja of Dukagjin, on this special day when history, friendship, and sacrifice become one, we respectfully and gratefully extend our heartfelt birthday wishes to two great men who left an indelible mark on the historical journey of the Albanian people toward freedom and dignity!

General William Walker, the diplomat of war, freedom, and peace, remains forever in our memory as the man who raised the alarm about the Reçak massacre.

His voice shook the international conscience and turned Kosovo into an urgent matter for the democratic world. Without that courageous diplomatic act, our path to freedom would have been far longer and more painful.

Dr. Elmi Berisha – President of the “VATRA” Federation in Washington, tireless activist for the national cause, dignified voice of Albanian representation in the United States, and veteran of the generation of active peaceful resistance and the UÇK’s war for freedom. Today, as a lecturer at UBT in a free Kosovo, he continues the shared mission for a nation united in values, knowledge, and dignity.

To celebrate the birthdays of two individuals who have contributed to the freedom and representation of the Albanian people is to witness a lasting bond between sacrifice and its reward—on a symbolic date, June 1st—in a land that was once a battlefield and is now a place of peace.

Happy Birthday, General Walker!

Happy Birthday, Dr. Elmi Berisha!

Eternal honor and respect for all you have done for the Albanian people and all you continue to do!

Kosovo thanks you! The Albanian nation remembers you with honor!

Dr. Selman Mëziu/

Po është zëri i ambël i fëmijëve fytyr qeshur dhe gazmor. Është zani i luleve të sapo çelura në kopshtin e jetës. Është zëri i filizave të rinj të lindur e hedhur shtat në qytetin e rilindjes të kombit italian, Firence. Janë fëmijët e bijave e bijëve të shqipërisë natyrale. Ato janë dhe do të mbeten pasuria ma e çmuar e kombit tonë. Ato janë shpirti dhe zemra e një populli të ‘’shkyer,, nga kanibalët e kohërave. Por krenar e trimërushëm duhet të shkruaj: Jo nga kultura, dinjiteti, besa, trimeria e guximi që nga e kaluara e largët dhe ‘’mbjellur” ne hullitë e të ardhmes së ndritur. Por nga…. Ato do të mbeten lulet me petalet, thekët, pistili i një populli me dy koka, trup e krahë shqiponje mbi fushën e kuqe që shpreh lumenjt e gjakut të derdhur në shtatoret e shekujve për të mbijetuar.

Vallë po sot çfarë duhet të bëjmë ne ikanakët? Mirësisht nuk është koha e vringëllimit të shpatave, as e kryqëzimit të zjarrit të topave e pushkëve. Prandaj vështroi i habitur këtë statuje kureshtëndjellëse në rreth qarkullimin përpara Derës së Madhe Romake në Firence. Vallë cila është domethënia që na ka ‘’fshehur,, pamja e jashtme e këtyre dy shtatoreve të pa baraz peshuar të dy grave, njëra në kambë e tjetra e shtrire mbi kokën e saj? Duke ‘’rrëmuar,, gjej shkrimet e skulptorit te madh Mikelanxhelo Pistoleti (25.06.1933. Në shkurt 2025 propozuar për çmimin nobël). Fakte të ‘’skalitur ,, në libra. Dy blloqeve të mermerit nxjerrë diku në krahinën e toskanës, ai ju ka dhanun kuptimin: E njejta grua, statuja në kambë, del nga Dera e Madhe me harqe gurë skalitur Romake për të parë botën. Tjetra me fytyrë duke shikuar e buzëqeshur drejt hyrjes të Derës në fjalë duke i sjellur Firences zhvillimin modern të të gjithë anshëm nga udhëtimi nëpër botë.

Hedh vështrimin poshtë skulpturës së gruas së shtrirë dhe shikimi më kapi lokalin me emrin ‘’Petrarka.,, Në anën e djathtë shtrihet bulevardit me caracat kurorë xhveshr të emërtuar Françesko Petrarka (Areco,1304-1374) shkrimtar, poet, filozof, filiolog). Pikerisht këtu në këtë kryqëzim historik e kultural u formua shoqata ‘’Adriatiku.,, U firmos në një leter të thjeshtë nga trembëdhejtë anëtarët të ulur përqark një tavoline të gjatë. Bijë e bija pothuajse nga e gjithë atdheu nanë Shqipëria. Ishte mbas dite ora 16 e 35 minuta e ditës së diel të datës 26. 01. 2025. Sapo lindi një agim i ri kulture, diturie, shkollimi, bashkimi për mëmëdhetarët. Qellimet, të drejtat, detyrat janë shkruar në statutin e saj. Ideatorët e realizuesit do të shënoheshin Naim Doda dhe Artan Bakiasi. Një faqe e re e një lëvizeje të re kulturore me shkëndia, rrezatime e flakërime atdhedashurie e bashkëjetese kulturash.

Nis udhëtimi shtigjeve me të njohura e të panjohura i shoqatës ‘’Adritaiku.,, Hapet dritaria e komunikimit ne teknologjitë e kohës FB, realizuar nga Korab Zhuja. Vërshojn nga te gjitha anët urimet ma të ngrohta. Dhe ja nje grimce prej tyre:‘’Udhëtofshi drejt objektivave tuaja, për gjallërimin e kulturës e gjuhës se ambël shqipe këtu në Firence.

Sejcili shkruante për punërat e ardhshme për ‘’ programe afat shkurtëra e afatë gjata. Ndërsa nga zemra dhe thellësitë e shpirtit të anëtareve të shoqatës buronte urimi ndezës energjish e lëvizjeve drejt së ardhmes plotë punë të bashkërenduara, të vullnetshme e frutdhanëse. Dhe ja si shprehet njëri prej tyre: ‘’Kam besim se gjymtyrët drejtues, presidenti Naim Doda, kryesia dhe shoqatë formuesit do të ecin përpara më plotë veprimtari kulturore. Urime, të na rroi ajo sa ma gjatë e gjallë, plotë energji krijuse lëvizese, realizuese.,,

Hidhen për diskutime stema e shoqatës ‘’Adriatiku,, Njëkohesisht emri i shkollës dhe stema e saj. Hapja e dyerve të shkollës përparësi mbi përparësi. Disa kerkojnë sëpari ligjërimin e shoqatës në institucionet përkatëse. Por edhe hapja e një llogarie për shoqatën në një bankë. Konceptimi i librezës së antarsisë dhe i kartë vizitës të shoqatës. Sigurisht dhe i stemës që duhet të ketë të varur në qafë çdo anëtar i saj. Diskutime debate, zgjidhje, edhe keqkuptime e mëdyshje rreth tyre, edhe për lekët për t’u shpenzuar sa ma pakë. Arsyeja kuptohet sepse financime nuk kemi e kuota njeqind euro për gjithë sejcilin është e vogël.

Anëtar të shoqatës marrin pjesë në festën e 17 shkurtit, çlirimit të të Dardanisë. Të buzeqeshur me ideale të freskëta me dije të thella për historinë e saj. Ndërkohë vjen një ftesë për takim nga ambasadorja e saj ne kryeqytetin italian Roma. Përseri hynë në mes nesh preukipime për pregatitje. Cilët do të ishin përfaqësuesit, nje program i shoqatës duhesh parqitur atje, ndonjë dhuratë për ambasadoren duhesh. Dhe pas djersitjesh të shumta dhe rezultati. Ja se çfarë shkruan ambasadorja Nita Shala në ditën e takimit me 12. 03. 2025: ‘’ Shoqata “Adriatiku” është themeluar rishtazi në Firence, dhe sot pata kënaqësinë t’i prisja në Ambasadë Z. Naim Doda, Znj. Ardita Repishti dhe Znj. Filloreta Altari. Diskutuam për rëndësinë e ruajtjes dhe promovimit të rrënjëve, gjuhës e kulturës së bukur shqipe, dhe mësova për dedikimin e Shoqatës në këtë drejtim.

Rendin marthonomaket tanë Naimi, Artani, avokat Elidoni etj. Nga zonat Gavinana, Shën Donini, te sheshi Dalmacia etj. duke biseduar me përgjegjësa të lokaleve. Shkojn dhe shikojn sallat si mjedise klasash. Tërheqje, mos dakortësi, largësi për nxanësit disa nga arsyet e mos përcaktimit të tyre. Ndërsa grupi karakterizohet nga vullneti, përgjegjshmëria për idealin që duan të arrijn. Bashkëpunim e demokraci e pastër në diskutime, marrdhënie midis anetarëve të shoqatës. Dy anëtar të rinj i shtohen asaj E. Mazreku V. Kabashaj.

Ja lexojm se si konceptohet hapja e një shkolle në qytetin e rilindjes evropiane një anëtar i shoqatës më, 11. 02. 2025: ‘’ Dritare të reja dije e kulture na duhen neve ikanakëve shqiptar për të mbajtur gjallë gjuhën tonë, kulturën tonë, traditat e zakonet tona, ashtu siç kanë bërë vëllezërit tanë arbëresh në Itali për më shumë se 600 vjet, dhe bashkëkombasit tonë në Argjentinë, Australi, Gjermani, SHBA etj. Po qe se ne do të organizohemi e do të mbajme ndezur pishtarin e dijes, gjuhës e kulturës do t’iu vijmë në ndihmë shqiptarve, vëllezërve tonë në shtetin nanë e kjo është detyra e kujtëdo këtu në Firence, Itali dhe kudo në botën e madhe ku jemi shpërndarë.

Dhe ja një përmbledhje çështjesh për këtë luftë ku në ballë kanë qenë anëtarët e shoqatës ‘’Adriatiku,, N. Doda, A. Bakias, L. Kalivaçi. Lexojm kumtin e A. Repishti më 19. 03. 2025: ‘’…shumë energji e cila humbet, pa u kanalizuar në punët tona si: shkolla, emrat e regjistruar, projekte konkrete për veprimtaritë në vazhdim, objektiva për të ardhmen, synime, plane e grupe pune, buxhetet e detajuara, kontakte për rrjetëzim, etj, etj… ku të gjithë mund të japin kontribut, sipas mundësive.,, Nuk vonojn dhe hapet llogaria në një bankë, vijnë lajme të mira për sigurimin e abetareve, filluan të vijnë vullnetar mesuse të reja për veç Filloretës , Arditës, etj. Shpërndahen kartvizitat, librezat e antarsisë, stema e njohjes ku shkruhen dhe emrat. Paraqitet stema e shoaqatës ‘’Adriatiku,, dhe e shkollës shqipe me emrin ‘’J. de Rada,, me madhësi të ndryshme. Këto jane punë të lavderueshme të anëtarit të shoqatës Korab Zhujës dhe mendimeve të anëtarëve të shoqatës. Hartohet dhe diskutohet një propozim për një program afat gjatë, hartohen plan pune mujore, vihet në program që me datën 19. 04. 2025 të hapet shkolla shqipe. Grupi i punës të ngarkuar me hapjen e shkollës vendos që lokali ‘’Rifredi,, pranë sheshit Dalmacia të hapet ajo. Lajme i mirë që ndërmarrja e ‘’Karroceria G. P. L.,, financon hapjen e saj. Ne si shoqatë në një mbledhje shprehëm mirënjohjen për bujarinë, zemërgjërsinë për kontributin e treguar. Arrijn në kompiutra programet e pregaditur për rregjistrimin e fëmijëve të parë. Ato çdo ditë shtoheshin. Ky lajm i bereqetshëm ju shtoi gëzimin Naimit e Artanit si nismëtarët e punëshumtit për hapjen e shkollës shqipe. Padyshim edhe gjithë anëtarëve te shoqatës “Adriatiku”.

Vështrojn të emocionuar klasën e mobiluar. Bardhësojn muret e saj. Ato duken sikur ju buzëqeshin fëmijëve të sapo ardhur. Mbi tavolinën përball klasës janë mesueset me tufa lulesh në dorë. Mbi atë rrezatojn librat ‘’Gjuha Shqipe,, fletoret me figura kuptim plote për nxanësit, mbajtëset e lapsave e penave. Aty pranë një vizatimi i një nxanësi, kundruall saj një gomë, lapsa, stilolapsa, diku nga fundi, kutia me lapsa me ngyra. Në mes tavolinës një kapele e kuqe me shqiponjë dhe dy flamuj të vegjël, i shqipërisë dhe i Dardanisë (Kosovës) që ndriçojnë dritë atdhedashurie. Dhe ja si përshkruan inxhinier F. Kapaj këtë dite 19.04.2025: ‘’Sot ishte vërtetë ditë e bukur, e veçantë, dita e parë e dhënies së mësimit shqip në Firenze. Një punë shumë impenjative, sidomos nga Ardita, Leta Naimi, Artani etj. Nuk e prisja të kishte gjithë këtë pjesëmarrje (25 nxanës). Gjithë ata fëmijë të bukur, flamuj, fletore, qeleshe me shqiponjë.

Në këtë ditë të shënuar ndodheshin prindër, nana dhe baballar me fëmijët për dore, mesueset vullnetare si Tonine Maçaj, Saimire Kopshti F. Altari, Dafina Shima, A. Repishti, Denisa Nine, Etleva Gjinaj, anëtar te shoqatës ‘’Adriatiku,, Erzen. Mazreku, N. Doda, A. Bakiasi, Valon Kabashaj, Inxh. F. Kapo, Av. E. Kalivaçi, S. Gjergji. Nje ditë me vone do t’i bëjnë jehonë kesaj ngjarje; Gazeta ‘’Delli,, në Njujork dhe Gazeta ‘’Tema,, me artikullin e shkruar nga A. Repishti, ndërsa menjëherë do të botoi lajmin ‘’Ballkan Web,,. Intervistë do të jap në ‘’Dritare TV,, presidenti i shoqatës tonë Naim Doda. Kuptohet gëzim e krenari ndjejnë prindërit e fëmijëve, anëtarët e shoqatës ‘’Adriatiku.,, Befasuese është që për një kohë të shkurtër, hapi për herë të parë dyert e dijes një shkollë shqipe në qytetin e Firences.

Një lajm tjetër të gëzueshëm na përcjell President Naimi më, 21.04.2025 ‘’Përshëndetje të gjithëve!Jemi duke u kthyer nga qyteti i Bolognjës me Artanin me mision të kryer. Dërgesa e parë prej 17 librash për shkollën e morëm, siguruar nga ambasada shqiptare në Milano.,, Me përkushtim e korrektësi, sipas rregullave ndiqet vazhdimi i shkollës në të shtunën e dyte. Dhe ja çfar shkruan i përkushtuari i saj N. Doda: ‘’ Sot, në orën e dytë të mësimit, u shpërndan librat ku ishin prezentë 20 fëmijë. Gjatë kësaj ore mësimi, ne shkruam shkronjat A dhe B dhe mësuam për pjesët e trupit. Për detyrën e shtëpisë, u kërkua që fëmijët të mësojnë në shqip pjesët e tij…Abetare e mjete të tjera për mësimin u dhuruan edhe nga ‘’Qendra e Botimeve të Diasporës.,, Të cilët shoqata i falenderoi. Këto botojn vazhdimisht revistën’’Flasim Shqip.,, kushtuar shkollave shqipe e mësuesëve që punojn intensivisht dhe vullnetarisht. Ditët të mbushura me plotë punë e veprimtari vazhdojn si motori lëvizës e qëllimi i lartë i krijimit të shoqatës ‘’Adriatiku.

U shkëpute një reshpe borë e bardhë nga Bolzana. Ishin të qeshur atë ditë të bukur të ditës së diel të 25.04.2025, kur zbritën në qytetin e lashtë e të ri të Firences. Ato u pritën nga anëtar të shumtë të shoqatës ‘’Adriatiku,, krahë hapur e me plotë mirësi. Ishin mësues, nxanës, prindër të shkolles shqipe ‘’Artur Lleshi.,, Ajo ka filluar që prej tetë vjetesh mësimin e gjuhës shqip fëmijëve. Filloreta na priu të gjithëve në vizitat e shumta në vëndet ku artitektura dhe historia janë ngjizur. Kënaqësia ishte e madhe edhe për neve të shoqatës edhe për shqiptarët mysafir. U ndamë si vëllezër e motra të njohura prej vitesh, me përqafime e falenderime të ndërsjellta.

Sejcila kombësi kishte ngritur ‘’kaliben, e vetë në mjediset e hijeshuara me shkurre zbukuruese, përqark ndërtesës të lokalit ‘’Rivfredi.,, Edhe shoqata ‘’Adriatiku,, u paraqit ditën e një majit me gatimet e veta mëvetëse shqiptare. Merrnin pjese shumë shtetas të huaj kuptohet ikanake nga bota. Seicili u paraqit me gatimet të shijshme, me plotë kulturë e pastërti, delikatesë amvisesh e amvisësh. Shoqata jonë perfaqësohej nga, N. Doda, A. Bakiasi i veshur me kostum kombëtar, A. Repishti, L. Kalivaçi dhe qeleshe bardhi Z. Zefi. Ndërsa F. Altari u paraqit me disa lloje gatimesh mjaft të shijshme e të pëlqyeshme. Ishte edhe kjo një veprimtari e programuar dhe e realizuar me sukses. Dita kaloj e gëzueshme duke nxjerrë në pah traditat tona kombëtare dhe kulturën plotë shije e larmi gatimesh.

Një mëngjes me diell këtë të shtunë të shtatëmbëdhjet majit. Rrezet e tia përshkojn mbulesën e ilqeve shekullore në oborrin e lokalit ‘’Rifredi.,,. Ndërsa brenda klasës ku bëhet mësim çdo të shtunë nga ora 14 e 30’ deri në 15 e 30’ janë sjellur disa portrete patriotësh e luftëtarësh. Si dhe shumë libra për bibliotekën të gjitha këto nga veprimtari ndër ma energjikët të shoqatës A. Bakiasi. Punë intensive e bashkërenduar për të realizuar me sukses përurimin e hapjes së shkollës shqipe.

Pasi u diskutua vendosja e portreteve filloi puna. Altini mori çekiçin e gozhdët ndërsa Erzeni i jepte kornizat me portretet. Ato u venddosën sipas një ideje duke respektruar e ndërthurur portretet e shqipërisë së veriut, jugut e të mesme. Sepse heronj të kombit ndahen njëri nga tjetri me 50-100 vjetë heroizëm dhe veprimtari patriotike. Dhe ja kush ishin: nga Ismail Qemali te Adem Jashari, nga Marko Boçari te Isa Boletini, nga Bajram Curri te Çerçiz Topulli etj. etj. Në një fotografi tjetër ku shkruhej ‘’Mendje ndriturirt e kombit shqiptar,, ndodheshin nga Pashko Vaso te Fan S. Noli, nga Jeronin De Rada te Gjergj Fishta, nga Elena Gjika te Kostandin Kristoforidhi etj. etj. Gjithëkujt këto pamje i ngjallin krenari kombëtare e mbushin me ndjenja patriotizmi e atdhe dashuri.

Pastaj mbrin i papërtueshmi e organizatori N. Doda me makinë mbushur plotë me buqeta të freskëta me lule, ushqime të shumta e të disa llojshme për koktejin, disa libra, dokumenta të shkollës etj. Po punonin me kujdes për rregullimin e sallës të festës, Lediani dhe Mario Uçi. Provoheshin mikrofonat, paraqitja me projektor e stemës së shoqatës e shkollës ‘’J. De Rada,, vendosja e flamujve etj. Ndërsa diku në një qoshe të sallës, sistemoheshin taviolonat e vendoseshin, ushqime, pije etj. Punonin plotë kujdes Erzeni, Altini dhe Violeta Pecolla nga malsitë e Gjakovës. Filluan të vijnë anëtar të tjerë të shoqatës si M. Minxha, F. Kapo, A. Repishti, mësuset etj. Koridori i gjatë i lokalit po mbushej me nxanës dhe prindër fytyr qeshur e të gëzuar, si për festë.

Në mesin e koridorit të lokali ‘’Rifredi,, majtas hyrjes për në klasë ishte një tavolinë me dy karrike ngjitur. Pranë saj afroheshin prindërit me fëmijet për dore, të veshur bukur, të krehur, fytyr qeshur. Artani dhe Erzeni i pyesnin: A e keni të rregjistruar femijën? Kur përgjigja ishte po dhe paraqitesh dokumenti. Shkruhej emri dhe mbiemri dhe firma prindit pranë, orës së hyrjes në klasë të fëmijës. Mirëpo kishte edhe ato që me fëmijët përdore kërkonin të fillonin shkollën. Atëhere plotësohej nga ato një formular rregjistrimi. Pastaj paguhesh sigurimi i fëmijës. Dhe vetëm pastaj ai ose ajo mund të fillonin mësimin. Orteku i rregjistrimeve shtohet, edhe nga dy mësuese të reja vullnetare si Mirsada Curri dhe Nesrine Bajrami. Ato plotësuan fletën e tyre dhe më pas ju dha edhe stema e shkollës bashkë me rrypin për t’u vendosur në qafë, sigurisht i plotësuar me emër e mbiemër etj.

Erdhi ambasadorja, erdhi ambasadorja!- u dëgjuan disa zëra. Sa kaq u pregatit shiriti i kuq, tabakaja me gërshanën etj. Dhe ja momenti historik aq shumë kohë i mirëpritur. Nita Shala, Ambasadoria e Dardanisë, pret shiritin e hapjes së shkollës së parë shqipe në qytetin e kulturës, artit, rilindjes italiane, Firence. Pranë saj Luljeta Çobani, përfaqësuse e ambasadës shqiptare në Milano; mesuseja A. Repishti. Dhe ja emocione të furshme, duartrokitje ushtuese në hapsirat e koridorit të zbukuruar si për festë. Natyrshëm buçiti urimi i gëzueshëm nga zemrat: ‘’E gëzofshi shkollën fëmijë!,, ‘’Edhe juve mirë se u gjendet midis nesh,, dëgjojm nën za urimin e brishtë gazmor të nxanësve nga mosha 5-15 vjeç.

Ato dhe të ftuarit hynë në klasën e zbukuruar hijshëm si për festë. Plotë rrezatime, ndrisnin flamujt e Kosovës, Shqipërisë dhe Italisë, me stemën e madhe të shkollës e të shoqatës ‘’Adriatiku,, përballë klasës. Ju uroi mirëseardhjen të gjithëve Presidenti i shoqatës Naim Doda. Ndërkohë zemrat e të pranishmëve u përfshinë nga dallgë të furishme emocionesh e fytyrat ju ndritën nga rrezet e një dielli të brendshëm, kur njëri nga nxanësit, recitoi vargjet e poetit tonë rilindas Naim Frashëri:

‘’Gjuha jonë sa e mirë,

sa e ëmbël, sa e gjërë,

sa e lehtë, sa e dlirë,

sa e bukur, sa e vlerë.,,

Duartrokitje të forta dhe zëra të shumtë bravo, bravo, të lumtë, te lumtë. Nëpermjet mikrofonit Presidenti Naim Doda foli duke i ftuar në sallen ku do të zhvillohej festa. Ja se si shkruan gazeta ‘’Kombi,, (La Nazione,, Firenze,18 maggio 2025) ‘’Në Firence u hap shkolla e parë e kulturës dhe gjuhës shqipe. Ajo u përurua ditën e shtunë pas dite në lokalin’’Rifredi,, Merrnin pjesë autoritete të Bashkisë Firence të ambasadave të Kosovës, Shqipërisë dhe 100 prindër, mësuese, të ftuar etj. Gjithashtu në shkollë janë rregjistruar deri tani 45 nxanës.

Drejtuesi i festës Av. Ledian Kalivaçi ftoi me anë të mikrofonit për të folur ne podium Benedeta Albaneze bashkëpunëtore e Kryetarit të Bashkisë Firence, e cila vuri në dukje randësinë e mësimit të gjuhës shqipe për fëmijët shqiptar, si nevojë bashkimi e ndërthurje të dy kulturave etj. Pastaj e mori fjalën Ambasadoria e Kosovës N. Shala. Mikrofoni ju dha Luljeta Çobani, Rosan Rosi Sekretar i Përgjithshëm i Sindikatave të Italisë; Diana Fatos Kapo, Anëtare e Këshillit për qytetin e Firences; Valon Kabashi dhe Myrteza Minxha anëtar të shoqatës ‘’Adriatiku,, Sejcilit prej folsëve ju dhuruan tufa me lule të freskëta shumë ngjyrshe nga nxanesit e shkollës.

Pastaj filloi koktei. Tanima dëgjoheshin trokitia e gotave dhe bisedat në grupe, banin fotografi, shkëmbenin numrat e telefonave, kart vizitat e të dhuronin ndonjë libër njeri tjejtrit, pse jo me muzikën e atoplantit të kërcenin valle të ndryshme.

Në mbyllje shkëputëm një reagim të datës 17.05.2025 në FB., kushtuar kësaj feste të kurorëzuar me plotë sukses. ‘’Të hapësh një shkollë në dhe të huaj, është të hapësh fletët e një dere për të mësuar gjuhën e shkruar e të folur, është të fillosh të veshë gurët e themelit për të rizgjuar e shkatërruar prangat e padijes të një kombi. Me qëllim që të ushqehet me rrënjët e dijes që është gjuha dhe me ”fotosintezën,, e njohurive e historisë, traditave etj. të shkruash librat në të gjitha gjedhët. Këto do të jenë më pas shtatorja e artë e e dëshmive të të qenurit një komb. Ju faleminderit mësueseve vullnetar, bija e bijë të sakreficave për shqiptarizmën, prindërve me femijët, lulet e shqipërisë së ardhëshme, të ftuarëve të shumtë dhe organizatorëve, shoqatës ‘’Adriatiku”

Shkolla Shqipe “Gjergj Fishta” në bashkëpunim me “Vatra Long Island” ju fton në festën e fëmijëve më 31 maj 2025.

Një delegacion i lartë i Këshillit Ndërfetar të Shqipërisë (KNFSH) mori pjesë në ceremoninë solemne të fronëzimit të Papa Leonit XIV, e cila u mbajt në Sheshin e Shën Pjetrit në Vatikan, në prani të mijëra besimtarëve dhe përfaqësuesve të komuniteteve fetare nga mbarë bota.

Delegacioni shqiptar përbëhej nga Mons. Gjergj Meta, Kryetar i Këshillit Ndërfetar të Shqipërisë dhe njëkohësisht Kryetar i Konferencës Ipeshkvore të Shqipërisë, H. Bujar Spahiu, Kryetar i Komunitetit Mysliman të Shqipërisë, Hirësia Nikolla, përfaqësues i Fortlumturisë së Tij, Kryepeshkopit të Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë, Fortlumturi Joanit, H. Dede Edmond Brahimaj, Kryegjysh Botëror i Bektashinjve, Pastor Ergest Biti, Kryetar i Vëllazërisë Ungjillore të Shqipërisë (VUSH), dhe Prof. Asoc. Dr. Genti Kruja, Sekretar i Përgjithshëm i KNFSH-së dhe njëkohësisht President i organizatës ndërkombëtare “Religions for Peace Europe”.

Pjesëmarrja e këtij delegacioni të lartë shqiptar u vlerësua si një dëshmi e fortë e harmonisë ndërfetare që karakterizon Shqipërinë dhe e përkushtimit të komuniteteve fetare shqiptare ndaj dialogut, bashkëpunimit dhe paqes. Delegacioni u prit me nderime nga autoritetet e Selisë së Shenjtë dhe zhvilloi takime me përfaqësues të lartë të Kishës Katolike dhe komuniteteve të tjera fetare, si Patriarku Ekumenik i Kostandinopojës Bartholomew, etj.

Pas ceremonisë, delegacioni shqiptar u përshëndet nga Cardinal Monsignor George Koovakad, Prefekt i Dikasterit për Dialogun Ndërfetar në Vatikan (Dicastery for Interreligious Dialogue). Në emër të dikasterit që ai drejton, Kardinali Koovakad shtroi gjithashtu dhe një drekë zyrtare në nder të delegacionit ndërfetar, ku merrnin pjesë edhe përfaqësues të komuniteteve fetare nga vende të ndryshme të botës.

Ky takim miqësor dhe simbolik u zhvillua në një atmosferë të ngrohtë dialogu dhe respekti të ndërsjellë, duke theksuar rolin gjithnjë e më të rëndësishëm të bashkëpunimit ndërfetar në promovimin e paqes globale, të drejtave të njeriut dhe dinjitetit të çdo komuniteti.

Fronëzimi i Papa Leonit XIV shënon një kapitull të ri në udhëheqjen shpirtërore të Kishës Katolike, ndërsa prania dhe angazhimi i Këshillit Ndërfetar të Shqipërisë në këtë moment historik është një dëshmi e qartë e modelit unik të bashkëjetesës dhe tolerancës ndërfetare që ofron Shqipëria.