Saimir Kadiu/

Fati ndonjëherë shkruan histori që as skenaristi më i mirë nuk mund t’i imagjinonte. Kjo është një nga ato. Thomas Jefferson dhe John Adams, dy nga Etërit Themelues më të rëndësishëm të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, vdiqën të dy pikërisht në të njëjtën ditë: 4 korrik 1826.

Nuk ishte vetëm një ditë. Ishte pikërisht pesëdhjetëvjetori i Shpalljes së Pavarësisë që ata vetë kishin ndihmuar në kete ngjarje.

Jefferson ndërroi jetë në shtëpinë e tij në Virxhinia, Adams në Massachusetts, pa dijeni për njëri-tjetrin.

Por historia nuk mbaron këtu…

Rastësia bëhet pothuajse e mbinatyrshme kur zbulojmë se pesë vjet më vonë, më 4 korrik 1831, James Monroe, presidenti i pestë i Shteteve të Bashkuara, gjithashtu u largua nga jeta tokësore në të njëjtën ditë simbolike të kombit të cilit i kishte shërbyer.

Tre Etër Themelues, tre Presidentë, një datë vdekjeje. Kur historia shfaq këto sinkronizime të jashtëzakonshme, është e vështirë të mos ndalosh asnjë çast për të reflektuar mbi ndërthurjen misterioze të jetës, vdekjes dhe simboleve kombëtare.

Frano Kulli/

1) Pa u ulur ende në sedien papale, por, mbasi në konklavën e radhës kishte dalë tymi i bardhë, që jepte lajmin e shugurimit të tij, udhëtimin e parë prej aty Papa Françesku e pati bërë me atë makinën modeste, që përdoronte më përpara kur ishte kardinal. Kjo pati sjellë disi habi e pak zhurmë gjithashtu, por edhe një ndalesë në vëmendjen e opinionit botëror. Si diçka e pazakontë, që nuk kishte ngjarë tjetër herë më parë. Por që gjithashtu qe edhe shenja e parë për t’u vënë re se këtu e këndej do të kishim një Papë më liberator, një Papë më pranë thjeshtësisë e më pranë të të thjeshtëve. Një Papë…edhe “të periferive”. Sepse vetë Krishtërimi, në gjenezën e vet nuk është i elitave.

Më pas, në kornizën kohore të një viti ai dha kumtin e një vizite; të së parës vizitë në Europë, krejtësisht në periferi të saj. Në periferi jo për nga pozita gjeografike por për tjetër pozitë e përbërës të tjerë… “Dua t’ju kumtoj – do të përmblidhej kumti i tij aso here – që, duke pranuar ftesën e ipeshkvijve dhe autoriteteve civile shqiptare, dëshiroj të shkoj në Tiranë më datë 21 shtator 2014. Me këtë udhëtim të shkurtër dëshiroj të përforcoj në besim Kishën në Shqipëri e të dëshmoj inkurajimin dhe dashurinë time ndaj një vendi që ka vuajtur gjatë pasojat e një ideologjie të së kaluarës”, pati deklaruar deklaruar Papa.

Si e tillë, kjo nuk kishte për të qenë vetëm një vizitë pastorale (baritore), ndër katolikët e në kishën shqiptare. Pa mëdyshje ishte më e rëndësishmja vizitë e bërë në këtë vend nga ndonjë personalitet tjetër botëror në harkun kohor të 21 vjetëve, pas vizitës së Papës Gjon Pali II më 25 prill 1993. Po ne, të familjarizuar edhe me këtë mishmash allashqiptar, ku hierarkia e vlerave dhe e gjërave dhe, për rrjedhojë, edhe dukja, shpërfaqja e tyre është përgjithësisht e rrëmujshme, e patëm përcjellë si gati të zakonëshme ngjarjen kulmore. Veçanërisht establishmenti politik e publik i këtij vendi. Kurse ipeshkvijtë dhe autoritetet kishtare, sigurisht ishin duke bërë detyrat e veta, ata më së shumti komunikoin me grigjën e besimtarëve katolikë ashtu siç ua do rendi më strikt i misionit të tyre, në rastin e një udhëtimi apostolik që Ati i Shenjtë do të bënte në Kishën tonë dhe më pak po komunikonin me publikun përtej kësaj grigje.

Kurse Mesazhi i Papa Françeskut ishte fare i zgaqur dhe nuk linte aspak vend për të bërë diçka të tillë. Ai po vinte në Shqipëri për “të përforcuar në besim Kishën në Shqipëri”…por edhe për të “dëshmuar inkurajimin dhe dashurinë e tij ndaj një vendi që ka vuajtur gjatë…”. Ja cilat janë dy motivet kryesore pse Ai vinte në Shqipëri. Në Shqipërinë së cilës pa dyshim edhe Ati i Shenjtë i njihte dhe ia çmonte shumë, si një vlerë të spikatur qytetërimi, bashkëjetesën ndërmjet tri besimeve që mbajnë shqiptarët…Krenaria dhe mburrja jonë, ndër të mburrjet e pakta të arsyeshme.

Ai do të vinte për shqiptarët, besimi i të cilëve kishte nevojë ende për ripërtëritje, të cilët janë të zhgënjyer me ritmet e ecjes dhe në nevojë për të ringjallur shpresën, të dëmtuar edhe prej pasojave të ideologjisë së shkuar komuniste, po edhe prej reminishencave të saj po e po.

Prej Tij, pastaj ne shqiptarët kemi Të Lumë 40 Martirët tanë, në tempullin e përbotshëm të Kishës. Shumica prelatë të kishës, por edhe laikë e besimtarë të feve të tjera. Një dhuratë plot hire për ne.

2)

Më pas, i gjithë pontifikati i tij, e gjithë koha e veprimi i tij Papal, do të ndiqte trajektoren drejt thelbit të rëndesave botërore , në gjetjen e kauzave që e zbusin egërsinë e jetës së njerëzisë e të popujve. Ishte i pari Papë që vinte nga urdhëri jezuit dhe mori emrin Françesku, pa numër rendor, emrin e Shenjtit simbol të të varfërve e të pamundurve, I pari Papë që vendosi të mos jetojë në pallatin apostolik; theu shpesh rregullin po kurrë shpirtin dhe përballoi për këtë , me urti e dinjitetin e Shenjtërisë së Tij edhe kundërshtí të shumëandejshme . Ishte i pari Papë që vizitoi vende, në të cilat kurrë nuk kishte shkelur një Papë, nga Iraku në Korsika ; qe i pari Papë , që vendosi një deklaratë vëllazërie me një nga autoritetet më të mëdha islame, e fshiu dënimin me vdekje nga Katekizmi.

E jetoi kohën e Shenjtërisë së vet në një botë të trazuar, me lufta të mëdha e të vogla nga cepi në cep të botës dhe numërohen mbi 300 apele kundër luftës e po kaq thirrje të zëshme për paqen, gjithashtu. U gjënd pranë emigrantëve e mbrojtjes së kauzave të tyre, më përshpirtërinë e vet të dallueshme; proverbiale do të mbetet sentenca e përsëritur e Tij: siamo i figli di emigranti.

Gjithnjë e pa u ndalë për asnjë çast udhëhoqi shëmbëlltyrën e një kishe të hapur , një kishe nënë të besimtarëve, përtej një kishe “të lodhur në Europën e Amerikën e mirëqenies”.

3)

Dhe, mbasi ai u nis e shkoi në Shtëpinë e Atit Qiellor, gjejmë testamentin e tij. Edhe këtu, i rrallë e i dallueshëm në kauzën e vet të të thjeshtësisë apostolike… Ka porositur që trupi të vendoset në një arkivol të thjeshtë. Ka porositur, gjithashtu që të mos varroset në Bazilikën e Shën Pjetrit, por në bazilikën e Santa Maria Maggiore. Gjë që nuk ka ndodhur prej më se një shekulli.Dhe…mbi varrin e tij duhet të shkruhet vetëm emri: Franciscus.

Përgatiti Rafael Floqi/

Papa Françesku, Papa i parë i Kishës Katolike të Amerikës Latine që magjepsi botën me stilin e tij modest dhe shqetësimin për të varfërit, ka vdekur, njoftoi kardinali Kevin Farrell, Camerlengo e Vatikanit. Ai ishte 88 vjeç.

Çfarë duhet të dini:

• Shkaku i vdekjes nuk është ndarë ende: “Në orën 7:35 të mëngjesit të sotëm, peshkopi i Romës, Françesku, u kthye në shtëpinë e Atit”, tha kardinali Kevin Farrell në një njoftim për vdekjen. Françesku, i cili vuajti nga sëmundje kronike të mushkërive dhe që i ri kishte hequr një pjesë të njërës mushkëri, u shtrua në spitalin Gemelli më 14 shkurt 2025, për një krizë respiratore që u zhvillua në pneumoni të dyfishtë. Ai kaloi 38 ditë atje, shtrimi më i gjatë në spital i papatit të tij 12-vjeçar.

• Papa tjetër është ende për t’u vendosur: Vdekja e një pape vë në lëvizje një sërë ritesh dhe ritualesh të orkestruara me kujdes. Kardinalët e kualifikuar përfundimisht votojnë për një pasardhës papal në Kapelën Sistine.

• Françesku u bë papë në vitin 2013: Jorge Mario Bergoglio i lindur në Argjentinë solli një frymë të freskët në një institucion 2000-vjeçar. Ai mori detyrën ndërsa ndikimi i Kishës Katolike u zbeh gjatë papatit të trazuar të Papa Benediktit XVI, dorëheqja e befasishme e të cilit çoi në zgjedhjen e Françeskut.

Cilët kardinalë shihen si pretendentë për të qenë si Papë të ardhshëm?

Çdo mashkull katolik i pagëzuar ka të drejtë, megjithëse vetëm kardinalët janë zgjedhur që nga viti 1378. Fituesi duhet të marrë të paktën dy të tretat e votave nga ata kardinalë nën moshën 80 vjeç dhe kështu të kenë të drejtë të marrin pjesë.

Ja një vështrim në disa nga kandidatët e mundshëm:

Kardinali Peter Erdo

Erdo, 72 vjeç, kryepeshkopi i Budapestit dhe primat i Hungarisë, u zgjodh dy herë kryetar i Këshillit të Konferencave Episkopale Evropiane, në 2005 dhe 2011, duke sugjeruar se ai gëzon vlerësimin e kardinalëve evropianë që përbëjnë bllokun më të madh të votuesve të zgjedhësve.

Kardinali Reinhard Marks

Marksi, 71 vjeç, kryepeshkopi i Mynihut dhe Freisingut, u zgjodh nga Françesku si këshilltar kryesor në vitin 2013. Marksi më vonë u emërua në krye të këshillit që mbikëqyr financat e Vatikanit gjatë reformave dhe shtrëngimit të rripit.

Kardinali Marc Ouellet

Ouellet, 80 vjeç, nga Kanadaja, drejtoi zyrën me ndikim të peshkopëve të Vatikanit për më shumë se një dekadë, duke mbikëqyrur zyrën kryesore të pastrimit për kandidatët e mundshëm për të kryesuar dioqezat në mbarë botën.

Një udhëzues se si zgjidhet Papa i ardhshëm

Vdekja e një pape fillon një ritual shekullor që përfshin betimet e shenjta nga kardinalët që zgjedhin një pasardhës, shpimin e fletëve të votimit me një gjilpërë dhe fije pasi të jenë numëruar dhe më pas djegien e tyre për të prodhuar ose tym të bardhë ose të zi për të sinjalizuar nëse ka një udhëheqës të ri për 1.3 miliardë katolikë në botë.

Ja një vështrim në procesin:

Kush është në krye?

Pasi Papa të ketë vdekur, camerlengo, ose kamerlengo, duhet të vërtetojë vdekjen dhe të vulosë banesën papale. Ai drejton detyrat administrative dhe financiare të Selisë së Shenjtë derisa një papë i ri të marrë detyrën.

Puna kryesisht ceremoniale e Camerlengo-s aktualisht mbahet nga kardinali Kevin Farrell, kreu amerikan me origjinë irlandeze i zyrës laike të Vatikanit, i cili gjithashtu njoftoi vdekjen të hënën në mëngjes.

Sa është koha?

Vdekja e një pape fillon një sekuencë të saktë ngjarjesh që përfshijnë konfirmimin e vdekjes në shtëpinë e papës, transferimin e arkivolit në Bazilikën e Shën Pjetrit për shikim publik, një meshë funerali dhe varrim. Varrimi duhet të bëhet ndërmjet ditës së katërt dhe të gjashtë pas vdekjes së tij.

Pas funeralit, ka nëntë ditë zie zyrtare, të njohura si “novendiali”.

Gjatë kësaj periudhe, kardinalët mbërrijnë në Romë. Për t’i dhënë të gjithëve kohë për t’u mbledhur, konklava duhet të fillojë 15-20 ditë pas shpalljes së “sede vacante”, megjithëse mund të fillojë më shpejt nëse kardinalët bien dakord.

Kush mund të zgjedhë një Papë?

Vetëm kardinalët nën moshën 80 vjeç kanë të drejtë të votojnë. Rregulloret aktuale e kufizojnë në mënyrë nominale numrin e zgjedhësve në 120, por papët shpesh e kanë tejkaluar këtë tavan. Sipas statistikave të Vatikanit të përditësuara së fundmi, ishin 135 kardinalë nën moshën 80 vjeç dhe me të drejtë vote. Kardinalët mbi moshën 80 vjeç mund të zgjidhen Papë.

Ata mbi 80 vjeç nuk mund të votojnë, por mund të marrin pjesë në mbledhjet e para-konklavës, të njohura si kongregacione të përgjithshme, në të cilat diskutohen problemet e kishës. Pikërisht në këto takime në vitin 2013, kardinali i atëhershëm Jorge Mario Bergoglio foli për nevojën që kisha të shkonte në “periferitë ekzistenciale” për të gjetur ata që vuajnë – një fjalim i hapur që ndihmoi në zgjedhjen e tij.

Presidenti italian Sergio Mattarella thotë se akti i fundit publik i Papa Françeskut ndihej si lamtumira e tij e fundit

Në një mesazh ngushëllimi pas vdekjes së Françeskut të hënën, Mattarella u përqendrua në atë që Françesku vendosi të bënte të dielën e Pashkëve, kur u shfaq në të njëjtën lozhë ku u prezantua për herë të parë me botën pas zgjedhjes së tij në 2013 dhe dha bekimin e Pashkëve Urbi et Orbi (latinisht “për qytetin dhe botën”).

Pasi dha bekimin, Françesku kënaqi turmën prej rreth 35,000 njerëzish me një përshëndetje të gjatë nga celulari i tij.

“Një mendim spikat mbi gjithçka – atë që ai vendosi të bënte dje – në Pashkë, me bekimin e tij për botën dhe turneun e tij në shesh mes besimtarëve, me kujtimin e tij të fundit për parimin e humanizmit si kriterin e sjelljes për çdo person”, tha Mattarella. “Sot duket si një përshëndetje për kishën, për gratë dhe burrat në mbarë botën.”

Presidenti Trump shprehu ngushëllime Presidenti Donald Trump postoi në Truth Social: “U prehsh në paqe Papa Françesku! Zoti e bekoftë atë dhe të gjithë ata që e donin!”

JD Vance takoi Papa Françeskun në Vatikan të dielën. Vatikani tha se ata u takuan për disa minuta në Domus Santa Marta “për të shkëmbyer urimet e Pashkëve”. Vance dhe Papa janë ngatërruar ashpër mbi migrimin dhe planet e administratës Trump për të dëbuar në masë emigrantët.

Vatikani thotë se publiku i gjerë ka të ngjarë të jetë në gjendje të bëjë nderimet e fundit duke filluar nga e mërkura

Data do të konfirmohet kur kardinalët të mblidhen të martën në mëngjes, për herë të parë që nga vdekja e Françeskut, për të marrë vendimet e para në lidhje me planet e funeralit dhe çështje të tjera urgjente.

Arkivoli i Françeskut do të zhvendoset nga kapela e hotelit Domus Santa Marta, ku ai jetonte, në Bazilikën e Shën Pjetrit për ta parë publikun.

Sipas një rituali të ri Françesku të miratuar vitin e kaluar, trupi i Papës do të vendoset në një arkivol druri, me një arkivol zinku brenda. Papa do të jetë i veshur me petka liturgjike të kuqe, me mitra – mbulesa tradicionale e peshkopëve – dhe një lloj shalli prej leshi pallium.

Kur trupi futet në bazilikë, këndohet litania e shenjtorëve. Kamerlengo, kardinali Kevin Farrell, drejton procesionin.

Në një ndryshim të urdhëruar nga Françesku, trupi i Papës nuk do të vendoset më në një varg të ngritur në bazilikë. Përkundrazi, arkivoli i thjeshtuar prej druri është vendosur përballë shtyllave, me qiriun Pasqual afër.

Asnjë datë për funeralin nuk është shpallur, por duhet të mbahet nga katër deri në gjashtë ditë pas vdekjes.

Mik i madh dhe i paharrueshëm i Shqipërisë

Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama e quajti Françeskun “mikun e madh dhe të paharrueshëm i Shqipërisë ”. Për udhëtimin e tij të parë europian në vitin 2014, Françesku zgjodhi Shqipërinë, një tokë prej 3 milionë banorësh që është kthyer në një simbol të dialogut ndërfetar. Shqipëria është një komb kryesisht mysliman, me komunitete më të vogla katolike dhe ortodokse që përgjithësisht jetojnë në harmoni. Të gjithë ata vuajtën rëndë nën diktatorin stalinist Enver Hoxha, i cili e shpalli Shqipërinë shtetin e parë ateist në botë në vitin 1967. Autoritetet fetare të të gjitha besimeve u vranë, u torturuan, u burgosën ose u dërguan në kampe pune.

Koreografia e Zotit

Kryepeshkopi i Nju Jorkut, Kardinali Timothy Dolan u mrekullua sesi vdekja e Papa Françeskut erdhi vetëm një ditë pas të dielës së Pashkëve.

“Ne kurrë nuk mund të koreografikojmë lindjen ose vdekjen tonë, kjo është gjithmonë në duart e Zotit. Por nëse mund ta koreografit, nuk mund ta koreografikoni më mirë se ajo që ndodhi,” u tha Dolan gazetarëve në Katedralen e Shën Patrikut në Manhatan herët të hënën.

Papa Françesku ka vdekur. Ai ishte Papa i parë i Amerikës Latine në histori, i cili magjepsi botën me stilin e tij modest dhe shqetësimin për konservatorët e varfër, por të tjetërsuar me kritikat ndaj kapitalizmit dhe ndryshimeve klimatike. Ai ishte 88 vjeç.

PAPA FRANÇESKU NDËRROI JETË TË HËNEN E PASHKËVE 

“Shqiponjat fluturojnë lartë, por kthehen në folenë e tyre” (Papa Françesku)

Nga Frank Shkreli  

Papa Françesku ndërroi jetë mengjesin e ditës së Hënë të Pashkëve – shkoi nga kjo botë, “Papa i popullit”, (The people’s Pope), siç njihej anë e mbanë botës. Por ishte veçanërisht edhe Papa i Kombit shqiptar – i shqiptarëve kudo. Si një simbol tepër domethënës për të treguar këtë dashuri të posaçme për Kombin shqiptar, Papa Françesku, pak mbasi ishte zgjedhur udhëheqës i Kishës Universale Katolike, kishte vendosur të vizitonte Shqipërinë –vendin e parë evropian – pasi ishte zgjedhur zevëndës i Shën Pjetrit. “Jam shumë i gëzuar që gjendem mes jush, në tokën e fisme të Shqipërisë, tokë heronjsh, që kanë flijuar jetën për pavarësinë e vendit, tokë martirësh, të cilët e kanë dëshmuar fenë në kohët e vështira të përndjekjes. Ju falënderoj që më ftuat ta vizitoj atdheun tuaj, “tokën e shqiponjave”, si edhe për pritjen tuaj kremtore”.

Para se të shkelte në tokën shqiptare, Papa Françesku kishte njoftuaar botën se kishte pranuar ftesën e Kishës Katolike Shqiptare dhe të udhëheqësve politikë të vendit, se me 21 shtator, 2014 do bënte vizitën e tij të parë në Shqipëri dhe të parën vizitë si udhëheqës i Kishës Katolike në kontinentin evropian.  Para mijëra pelegrinëve në Vatikan, Papa qe shprehur se po shkonte në Shqipëri me qëllim “për të inkurajuar pakicën katolike në atë vend, si edhe popullin shqiptar në përgjithësi, i cili ka vuajtur shumë dhe për një kohë të gjatë, si pasojë e ideologjive të kaluara, nën një diktaturë komuniste, e cila e shtypi dhe e izoloi popullin shqiptar nga bota, për pothuaj një gjysmë shekulli”.  Ndërkohë që një zëdhënës i Vatikanit ka theksuar për gazetarët se vizita e parë e Papës në Europë, po bëhej në një vend me një histori persekutimesh shoqërore dhe fetare, si dhe në një vend të prekur nga varfëria e vazhdueshme. Por siç vunë në dukje lajmet e kohës, vizita e Papa Françeskut në Shqipëri ka pasur për qëllim, gjithashtu, që ndër të tjera, me vizitën e tij në trojet shqiptare, udhëheqësi i Kishës Katolike, të tregonte nderimin dhe të deklaronte respektin e tij për bashkëjetesën dhe tolerancën fetare që, historikisht, ekziston midis shqiptarëve të feve të ndryshme. Një traditë kjo dhe një thesar kombëtar, i cili është pasqyruar, botërisht, si shembull bashkëjetese ndërfetare dhe ndërkombëtare, jo vetëm në Balkan dhe në Europë, por edhe më gjerë. 

“Ju përgëzoj posaçërisht për një karakteristikë fatlume të Shqipërisë, që duhet ruajtur me shumë kujdes e vëmendje: e kam fjalën për bashkëjetesën paqësore dhe bashkëpunimin ndërmjet anëtarëve të feve të ndryshme. Klima e respektit dhe e besimit të ndërsjelltë ndërmjet katolikëve, ortodoksëve e myslimanëve është pasuri e çmueshme për vendin dhe fiton rëndësi të veçantë në kohën tonë, në të cilën grupet ekstremiste e shtrembërojnë kuptimin e vërtetë fetar dhe i përçudnojnë e instrumentalizojnë dallimet ndërmjet besimeve të ndryshme, duke i kthyer në faktorë të rrezikshëm përplasjeje e dhune, e jo në mundësi për dialog të hapur e të respektshëm, për përsiatje të përbashkët rreth domethënies që ka besimi në Hyjin e zbatimi i ligjit të tij”.

Vizita e Papës Françesku në Shqipëri në shtator 2014, ashtu siç ishte edhe vizita e Papës Gjon Palit të Dytë më 1993 në tokën arbërore, megjithë historinë e persekutimeve të regjimit komunist ndaj kundërshtarëve të tij, qofshin ato për arsye fetare ose politike, tregon se gjithçka ngjallet e përtërihet, se e mira më në fund, triumfon mbi të keqën, se e Vërteta ngallënjon mbi gënjeshtren.  “Me këtë vizitë të shkurtër dua të vërtetoj mbështetjen time për Kishën Shqiptare dhe njëkohsisht të dëshmoj inkurajimin dhe dashurinë time për një vend i cili ka vuajtur, aq shumë dhe gjatë, nga pasojat e ideologjive të kaluara.” (Papa Françesku)

Me 21 shtator të vitit 2014, në Tiranë, Ati i Shenjtë Françesku iu drejtua mbarë popullit shqiptar, ndërsa e përshëndeti përzemërsisht pore dhe duke i lënë shqiptarëve, disa porosi, që sidomos, në ditën e kalimit të tij në amshim, mund të jenë më aktuale se kurrë për realitetin politik e shoqëror të vendit, pa harruar kurrë se “shqiponja nuk e harron folenë…prandaj, fluturoni lart!” U ka thenë Papa Franaçesku shqiptarëve. Pastaj, “uroj që Shqiponja, të cilën e shikojmë në Flamurin e vendit tuaj, t’ju kujtojë gjithnjë shpresën, për ta mbështetur përherë besimin tuaj në Hyjin, që nuk zhgënjen, por është gjithnjë përkrah nesh, posaçërisht në çaste të vështira”.

Fjalët e përzemërta gjatë vizitës së Papa Fraçeskut gjatë vizitës së tij në Shqipëris dhe përshëndetjet e mëvonshme për Kombin shqiptar dhe vuajtjet e tija gjatë historisë kanë kumbuar gjatë viteve dhe vazhdojnë të tingëllojnë edhe sot — ditën e kalimit të tij në amshim — në veshët e shqiptarëve dhe të udhëheqsve të tyre. 

Me të marrë lajmin e kalimit në amshim sot të Papa Françeskut, liderët shqiptarë – në Shqipëri dhe në Kosovë – kujtuan fjalët e tij dhe përkujdesjen e veçant të tij të vazhdueshme dhe të sinqert të Papa Françeskut për Shqipërinë, për Kosovën dhe mbarë Kombin shqiptar.

Ja disa prej reagimeve sot të udhëheqsve shqiptarë në portalet e tyre zyrtare, me rastin e kalimit në amshim të Papa Françeskut, mikut të shqiptarëve:

Në një mesazh ngushëllimi pas ndarjes nga jeta të Papa Françeskut, Presidenti i Republikës, Bajram Begaj, ka vlerësuar figurën e tij si simbol të dashurisë universale, dhembshurisë dhe përkushtimit pa dallim feje apo kombësie. “Shenjtëria e tij, Papa Françesku, sot u ngjit në qiell, pranë Atit, për të çuar në qiell atë që la trashëgimi në tokë – dhembshurinë, dashurinë dhe përkushtimin ndaj çdo njeriu, çdo besimtari e çdo feje,” – u shpreh Presidenti Begaj, i cili është pritur dy herë në audiencë nga Ati i Shenjtë.

                               Ndërsa Kryeminsitri i Shqipërisë, Z. Edi Rama është shprehur me rastin e kalimit në amshim të Papa Françeskut me këtë foto më sipër dhe me këto fjalë: “Lamtumirë, Ati i Shenjtë, mik i madh e i paharrueshëm i Shqipërisë.” 

“Do të vij në Kosovë”, ishte premtimi i Papa Françeskut gjatë audiencës që kisha me të në Selinë e Shenjtë, shkruan Presidentja e e republikës së Kosovës, Dr Vjosa Osmani, “duke treguar sa shumë dashuri kishte për vendet më të vogla, sidomos për popullin e përvuajtur të Kosovës. Këtë vizitë, fatkeqësisht nuk arriti ta realizojë, sepse Shenjtëria e Tij, Papa Françesku kaloi në amshim, por do të kujtohet si një udhëheqës shpirtëror që me përulësinë, mençurinë dhe dashurinë e tij të pakufishme i dha botës një shembull të rrallë njerëzie dhe shërbimi…Populli i Kosovës do t’i jetë gjithmonë mirënjohës për fjalët e ngrohta dhe kujdesin e vazhdueshëm që Papa Françesku tregoi ndaj nesh. Ai ishte një zë që i dha rëndësi vuajtjes së të pafajshmëve dhe shpresës për një të ardhme më të ndritur…Në emër të qytetarëve të Republikës së Kosovës, shpreh ngushëllimet më të sinqerta për këtë humbje të madhe për Kishën Katolike dhe për mbarë njerëzimin. Mendimet dhe lutjet tona janë me besimtarët katolikë në mbarë botën. U prehtë në paqe shpirti i Shenjtërisë së Tij!” (Presidentja Vjosa Osmani)

                                Në reagimin e tij, Kryeministri i Republikës së Kosovës, Z. Albin Kurti shprehu tronditjen e tij për ndarjen nga jeta të Shenjtërisë së Tij, Papa Françeskut dhe ekujtoi takimin e tij në Vatikan me Ppap Françeskun:  “Takimi im me Papën më 22 qershor 2023 — gjatë të cilit riafirmuam përkushtimin tonë të përbashkët për forcimin e bashkëpunimit ndërmjet Vatikanit dhe Republikës së Kosovës — mbetet një nga momentet më domethënëse gjatë kohës sime si Kryeministër deri tash. Ai bënte pyetje për Kosovën, për rininë e fëmijët dhe fliste për paqën me dashuri e për popujt me dhembshuri. Është një takim që do ta kujtoj gjithmonë me kujdes dhe mirënjohje. Pushoftë në paqe Papa Françesku. Trashëgimia e tij e mirësisë, përulësisë dhe guximit moral le të vazhdojë të frymëzojë dhe ndriçojë botën për brezat që vijnë”, ka shkruar Kryeministri Kurti në portalin e tij.

Ndërsa lideri i Partisë Demokratike në opozitë, ish-Presidenti dhe ish-Kryeministri i Shqipërisë, Dr Sali Berisha kujtoi gjithashtu takimin e tij me Papa Françeskun.  Në ditën e parë të papnisë së tij, shkruan Z. Berisha se e kishte ftuar Papa Françeskun të vizitonte Shqipërinë, vizitë që u realizua me rastin e lumturimit të 38 martirëve të Kishës Katolike Shqiptare. “Pata fatin ta takoj ditën e ngjitjes së tij në Fronin e Atit të Shenjtë dhe shprehu ndjenjat më miqësore për shqiptarët dhe Shqipërinë dhe në të vërtetë Shqipëria do ishte ndër vendet e para që Shenjtëria e tij do vizitonte. Ai erdhi në Shqipëri për një ngjarje të madhe për Kombin Shqiptar dhe mbarë krishtërimin, lumturimin në një ditë të 38 martirëve të Kishës Katolike Shqiptare, të ekzekutuar nga diktatura staliniste e Enver Hoxhës.  Ikja e tij në jetën e pasosur është sot një kujtesë se burri, njeriu, mbetet në këtë jetë me veprat e veta, me mësimet, me trashëgiminë”, tha sot në reagimin e tij Dr Sali Berisha.

Ndërsa, ish-Presidenti i Shqipërisë, Z. Ilir Meta u shpreh “thellësisht i pikëlluar” për ndarjen nga jeta të Shenjtërisë së Tij, Papa Françeskut, theksoi se është, “Përherë falenderues për vëmendjen e veçantë, ndihmën dhe mbështetjen e pakursyer, që Shenjtëria e Tij i dha kombit shqiptar në momentet të vështira, si dhe në kapërcimin e sfidave shpirtërore, sociale e ekonomike.  I paharruar do të mbeten për mua takimi dhe bashkëbisedimi me Shenjtërinë e Tij.  Të paharruara do të mbeten mesazhet e vyera dhe frymëzuese të Papa Françeskut për popullin dhe në veçanti për rininë e mrekullueshme gjatë vizitës së tij historike në Shqipëri: “Shqiponjat nuk e harrojnë folenë, por fluturojnë lart. Ju lutem mbajini ata në Atdheun e tyre dhe Shqipëria të shpëtojë nga dimri demografik. Duhet bërë gjithçka për të shtuar shpresën për rininë tonë, sepse ku ka rini, ka shpresë”, thuhet në reagimin e Z. Ilir Meta.

premtën që kaloi.

Baba Mondi me Papën në nj[ mga vizitat e tija në Vatikan

Nga takimi midis Papa Françeskut dhe 

Kryetarit të Komunitetit Mysliman Shqiptar, 

H. Bujar Spahiu në Vatikan, më 6 maj, 2022

Për të interesuarit — Disa nga shkrimet e autorit të lidhjeve midis Vatikanit, Papa Françeskut dhe shqiptarëve, gjatë viteve: 

Në një nga takimet e Papa Françeskut me shqiptarët në Vatikan

Frank Shkreli: Papa Françesku në Mongoli pritet nga motrat e Shën Nënë Terezës, do të inaugurojë një qendër të re për t’u kujdesur për më të varfërit | Gazeta Telegraf

Frank Shkreli: Papa Françesku me kardinalin shqiptar Ernest Simonin për bekimin “Urbis et Orbi”, me rastin e Pashkëve, 2023 | Gazeta Telegraf

Papa Françesku: Falenderon Kardinalin për dëshiminë në 60-vjetorit të arrestimit komunist. Frank Shkreli: Simoni, martir i gjallë i kombit | Gazeta Telegraf

Frank Shkreli: Vizita e ardhëshme e Papa Françeskut në Kosovë | Gazeta Telegraf

Frank Shkreli: Bektashinjtë shqiptaro-amerikanë në vizitë tek Papa Françesku | Gazeta Telegraf

Frank Shkreli: Papa Klementi i XI me origjinë shqiptare, mbrojtës i identitetit kombëtar të shqiptarëve | Gazeta Telegraf

Frank Shkreli: Shqipëria jonë e vogël bën edhe njëherë jehonë globale. Lumnohen në Shkodër Át Luigj Palaj e Dom Gjon Gazulli | Gazeta Telegraf

Frank Shkreli: Kardinali shqiptar Ernest Simoni – “martir i gjallë” i diktaturës komuniste viziton Shtetet e Bashkuara | Gazeta Telegraf

Frank Shkreli: Një vit që po fillon mbarë për Republikën e Kosovës, qytetarët e së cilës treguan se janë pro Perëndimorë | Gazeta Telegraf

Nga Frank Shkreli/ Morali i protestës dhe thirrja e Papës: Mos injoroni hallet e njerëzve | Gazeta Telegraf

Frank Shkreli: Një fotografi vlen më shumë se 1000-fjalë | Gazeta Telegraf

Frank Shkreli: Qëndro, Shqipëri! | Gazeta Telegraf

Frank Shkreli: Shqiptarët të bashkuar përsëri në Vatikan rreth Gjergj Kastriotit Skënderbe | Gazeta Telegraf

Frank Shkreli: Gjergj Kastriot Skënderbeu, i përgjithmonshmi i fisit shqiptar | Gazeta Telegraf

Frank Shkreli: Shenjtëresha e shqiptarëve, Nënë Tereza | Gazeta Telegraf  —

E të tjera…

Agim Baçi/

Sociologu i famshëm, Niklas Luhman, në librin e tij, “Teoritë e shoqërisë” shprehet se “besimi është akt themelor i jetës sociale”. Pra, ne kemi faktet para syve, por kemi humbur besimin. Ne kemi kemi skandale të faktuara, por kemi humbur fuqinë tonë dhe qëndrimet morale përballë të keqes, përballë të padrejtës. Sepse ne publikojmë qëndrime në rrjete sociale por nuk bëhemi bashkë në një protestë kundër të keqes, kundër mashtrimit, kundër atyre që vijnë si të fortë për të na rrëmbyer votën.

Sa nga ne e dënojnë sot shpifjen, gjuhën e urrejtjes? Sa nga ne i refuzojnë politikanët që krenohen se arrijnë të vënë në vështirësi kundërshtarin përmes bullizimit, përmes sajimit të fakteve, sajimit të gënjeshtarve, të linçimit, dhe jo të dhënies së argumenteve? E nëse ne nuk arrijmë të jemi ndëshkues ndaj atyre që na gënjejnë, që mashtrojnë që përhapin dhunë, që ushqejnë urrejtjen, që bullizojnë, atëherë, përse duhet të presim ndryshimin?

Pra, ne sot jemi përballë faktit se, jo se nuk dimë për politikat e mbrapshta, por përballë faktit se këto që dimë sot nuk i përkthejmë në qëndrime morale, në reagime vetjake për të drejtën.

Ideja se “populli e di” nuk ka asnjë kuptim nëse ne nuk e mbrojmë të drejtën duke kërkuar aleancë të fortë. E nëse nuk reagojmë, ata që na drejtojnë do e kontrollojë gjithnjë e më shumë zemërimin tonë, duke na dhënë iluzionin se kemi demokraci përmes denoncimit në rrjete sociale, ndërkohë që këto qëndrime të veçuara, egosite të secilit prej nesh, mbeten thjesht në linçime e jo bashkim për një kauzë të drejtë. Madje në jo pak raste gjithçka mbetet thjesht në linçime anonime, në sharje.

Këto qëndrime të veçuara, egosite, më shumë se sa fuqinë tonë për të ndryshuar diçka që e kontestojmë, forcojnë hijen e komploteve rreth nesh, – “komplote” që i shërbejnë më së shumti atyre që duan të kontrollojnë këtë zemërim të qytetarëve ndaj keqqeverisjes përmes asaj që na e shesin për trasnparencë.