Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

THE VIRTUAL KICK OFF NIGHT OF NEW YORK TRUE VENTURE FILM FESTIVAL

by

CONVERSATION WITH THE INITIATORS AND ORGANIZERS OF THE PROJECT, ELONA PAJA AND JULIAN BIBA-

by Rafaela PRIFTI-

Last Sunday NEW YORK TRUE VENTURE FILM FESTIVAL PRESENTED ITS AWARDS ON LINE. Twelve members of the Jury’s Festival with impressive careers in the movie industry, music and media presented the nominations in two dozen categories ranging from Best Music Video, Screenplay, Director to Best Human Rights, Experimental, Documentary Production and Feature Narrative. Can you talk about the categories?
Elona: The festival received a pretty good number of submissions and obviously for the jury it was difficult to select from some really great entries. During the rating process from each jury member, we noticed very small differences and the decision was made to expand the number of categories and consequently the awards. It ultimately shows appreciation for the filmmaker’s work by a professional jury. To borrow a quote from Walt Disney: “We don’t make movies to make money, we make money to make more movies!” And this is what motivates the independent filmmakers.

The official website of NYTVFF described it as an event dedicated to empowering independent filmmaking. Elona Paja, the Executive Director, and you, as Director of the Festival, have decades of experience in the movie business. How strongly do you feel about your stated misssion for this particular project?

Julian: What brought us together is our passion about cinematography. Obviously we both have our previous experiences in this industry – Elona as a journalist and director of documentaries and TV series; while I have been mostly alternating as a screenwriter,  director and producer. Our partnership fitted all the elements of a film festival project. In the meantime we are cooperating in several productions that are in the pipelines. Elona is ambitious and I like this. She is a great reader of people’s abilities, which is a highly valuable asset. She supports talented people and is constantly in search of new and exciting ideas. Our energy and mindset combined are well suited for the common goal of empowering independent filmmakers.


The First Edition of the Festival and the pre-recorded Award Show premiered virtually on Sunday. In previous interviews you had mentioned that the Festival is the high point of hard work, passion and the pursuit of your dream. How did the event play out in your mind as a red carpet award night?

Julian: I’m lucky to work beside a professional of live shows like Elona, so I didn’t have any doubt that our awards night would be fantastic and very entertaining so that the filmmakers and the audience would want to come back for the next edition’s red carpet awards ceremony. The online presentation I think showed we are serious and ambitious on reaching these goals.


The project was launched late November 2019. You knew that any such endeavour is bound to face and deal with obstacles yet the coronavirus pandemic was truly out of the range of predictions. You had to reschedule the deadline for the submissions and push the date of the awards show from May to September 2020. You held out hope for a live show for months. Can you both describe to me the awards ceremony outside of the pandemic reality – the release of the recorded event versus the live one?

Julian: The awards ceremony was to take place at a magnificent Manhattan venue and we had booked the whole list of performers such as musical bands, singers and dancers who would go in front of a live audience, but the pandemic made it impossible.

Elona: Yet we firmly believe that we shall have our chance on our second edition. It will be the triumphant night of the artists that deserve the audience’s applause for their achievements. One of our ideas is to invite the winners of the Festival’s first edition but this is still in the planning stages for now.


How was the awards show and presentations received online according to comments and reactions? I happened to speak by phone with Elona a few times while she was cutting and editing the video in the late night hours and I could hear the exhaustion in her voice.  

Elona: The online event went even better than we thought it would. Naturally, there were several days of hard work to prepare the whole one and a half hours video that premiered online, but it was well worth it. We got numerous congratulatory messages from the posts and privately on our festival’s Facebook page from winning filmmakers and who were thankful for participating and from many colleagues and friends.

Julian: Here is one of the messages sent by a filmmaker: “Hello people I’m Janer Mena, Thank you for the official selection to Uno Más. For me this recognition is very important because with this film I can visibly show my town and the history of my family. Thanks for the best director award, it’s my first prize and this is my motivation to make more films like Uno Más!”

We felt good about Janer’s and other winners’ success because we are ourselves filmmakers and know what a great motivation is a festival’s prize.

How challenging is it to support independent films and be competitive in the business and in a market that has seen no shortage of indies? Since True Venture is New York based, are you part of or affiliated with any Independent Film Centers in the city or around the country?


Julian: I believe that by giving the filmmakers from all over the world the possibility to screen and compete in NYC and network with other filmmakers, we offer an opportunity to increase their compatibility and exposure with local and international filmmakers. This was our first edition but it is our hope that as we go on  the festival will be embraced by many filmmakers and be recognized by important cinematographic entities, although, the festival is an independent organization as most film festivals around the globe are.

As a filmmaker, screenwriter, director, you have said that the deeper you step into the art of film the more there is to discover and the more you wish to explore. Can you share some of the things that you are discovering and want to further explore in your trade?

Julian: I started my involvement in this industry with script writing before I was asked to direct or to produce or even act. It is a good thing I like challenges. My attitude has always been: “I’ll do it if I know how or I will learn how to do it, so I can get it done!” So, I learn constantly starting from my own mistakes, to collaborating with other professionals, trying new styles of writing, directing or producing. Acting helps me understand how to write a better dialogue in my scripts, whereas directing sharpens my skills on what is doable on the set and what is not. I am fully aware that the art of cinematography is vast and worth discovering.

As an International Film Festival, True Venture received entries from Europe, North and South America, Asia etc. You have said you were impressed with the young Albanian filmmakers from Albania and Kosova and the quality of their artistry as being undistinguished by more established names in the business. What can you tell us about their film debut and their work?

Elona: True Venture received submissions from all over the world. Kosova and Albania were also represented with new and talented filmmakers who were award recipients from other festivals. I say “new filmmakers” because they have been known in the last few years. We recognize the difficulties of film production especially back home. We were proud that the jury of mostly American professionals singled some of them out for their creative work. After all we know it is competitive and it is really tough to stand ou0 in the movie business.

Organizing and managing the production of this scale, even though it was moved online due to the pandemic, requires a different set of skills. What was your previous experience? How did you hone in your abilities to bring the idea of an International Film Festival to fruition? 
Julian: I have worked on film festivals projects and in one of them I have been a member of the jury. In the last four years I have participated in several festivals in US, Canada and Europe where my films were screened. All this is an experience on its own but also gave birth to the idea of a festival where filmmakers can mingle and exchange in a friendly and welcoming environment. As filmmakers this is how we learn from each other and expand our network that often leads in collaborations and progressive future works. We are hardworking people who believe that everything is possible if there is a goodwill of getting things done for the common good.

What is the takeaway from the first edition and what do you anticipate for the next edition?

Julian: First of all we hope not to deal with similar situations such as the pandemic. We like to have experienced guest speakers to talk to the audience on the screening days about certain areas of the industry like: how to write a marketable screenplay; how to find funding and distribute films. All these and more are important for a filmmaker and might be of help to them in their future careers.

You both are Albanian filmmakers who initiated the project that could also elevate Albanian culture and artistic identity. Your aim is not just the launching of the Film Festival but to start off an annual event. Can you elaborate more on your vision for the future?

Julian: This is an international festival and welcomes filmmakers from all over the world. Indeed we are pleased to see Albanians participants. This not only elevates our culture and artistic identity but we hope it would help filmmakers in our home country to get proper recognition and support from the governments as well, which would lead to more and better films as a practice that has been proven successful for some countries in the Balkan region. 
Congratulations and Good Luck! 
 
To check out the nominations, winners and the awards night, go to the NYTVFF Facebook link: www.facebook.com/NYTVFF

Or on YouTube: 
https://youtu.be/nmS29UIlDEw

MUZEU I AT GJERGJ FISHTËS DO LARTËSOHET NË MADHËSHTINË E POETIT KOMBËTAR

by

Paulin Zefi, Përgjegjës i Trashëgimisë Kulturore Lezhë, rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, punën e jashtëzakonshme për ndërtimin Muze të shtëpisë ku ka jetuar Poeti Kombëtar At Gjergj Fishta, punën për restaurimin e Kishave dhe monumenteve të tjera në Lezhë. Me Paulin Zefin bisedoi gazetari i Diellit, Sokol PAJA.


MUZEU I AT GJERGJ FISHTËS, NGA HARRESA TE DALJA NË DRITË

Përsa i përket Shtëpisë ku At Gjergj Fishta ka jetuar periodikisht, përgjegjës për lënien e këtij objekti në harresë të plotë janë të gjitha qeveritë pas vitit 1991 dhe sidomos “Ministrat e Kulturës”. Nga viti 1991 dhe deri më 2008, ky objekt ka patur statusin si Monument Kulture i kategorisë së parë, por ende nuk kam arritur ta kuptoj arsyen ose qëllimin dashakeqës të vendimit që është marrë më 5 qershor 2008, duke i dhënë statusin si Monument Kulture i kategorisë së dytë. Megjithatë, ky vendim nuk është asgjë në krahasim me lënien kriminale në harresë për 29 vite me rradhë! Unë personalisht, duke nisur nga viti 2014, krahas fushatës mediatike intensive, lobimit nga të gjitha anët, dërgimit të projekteve dhe kërkimit të donatorëve, jam kujdesur me financat e mia modeste edhe për mirëmbajtjen e këtij objekti, hapësirës muzeale dhe 150 m rrugë, e cila e lidh shtëpinë me rrugën e asfaltuar. Siç e kam theksuar vazhdimisht në Media dhe po e perifrazoj, për periudhën 2014-2020, ka munguar vetëm leja nga ana e Ministrisë së Kulturës, sepse financat nuk kanë qenë kurrë problem. Edhe pronarët e objektit, të cilët i kam ndihmuar personalisht për të siguruar dokumentacionin e objektit në vitin 2015, kanë qenë gjithmonë dakord. Më janë vetëofruar me dhjetra donatorë dhe shumë të tjerë të cilëve u kam kërkuar ndihmë. Me to mundet të kisha restauruar dhe ndërtuar edhe 50 shtëpi dhe jo vetëm këtë objekt. As projektet sʼkanë munguar (dihet). Projektin e parë ma kanë kthyer mbrapsht në tetor 2014, kurse ky fundit që është miratuar me 18 shtator 2019 është konceptuar fillimisht nga unë, projektuar nga arkitekti-projektues, Dodë Zhuba, dhe preventivuar nga ing. Sokol Toma. Fati im i madh dhe sidomos i këtij Monumenti ishte se ish-Kryetari i Bashkisë, Z.Fran Frrokaj, me ka caktuar si koordinator i Bashkisë Lezhë për të bashkëpunuar me Qeverinë Shqiptare në lidhje me “Projektin e 100 fshatrave”, ku bëjnë pjesë Fishta dhe Ishulli i Lezhës. Gjatë pranverës dhe verës së vitit 2019, kam qenë i angazhuar personalisht me grupin e punës së bashku me Profesorë dhe studentë të Universitetit Polis, për punën në terren dhe hartimin e projekteve. Projektin për restaurimin e shtëpisë e kam dërguar dorazi në Ministri të Kulturës në mars 2019, por në muajin maj është përjashtuar nga prioritetet e Qeverisë dhe pas lobimit të vazhdueshëm pranë Ministres Elva Margariti dhe ndërhyrjes së Kryetarit të Bashkisë, Z.Pjerin Ndreu, ky projekt u rikthye sërish në vëmendje. Në terren erdhën specialistët e I.M.K. dhe hartuan variantin final, i cili është miratuar në K.K.R. më 18.09.2019. Pastaj e kam bërë publike më 23 tetor 2019, me rastin e 148 vjetorit të lindjes së At Gjergj Fishtës dhe lajmi u përhap me një shpejtësi të rrufeshme, duke ngrohur zemrat e shumë patriotëve, por sidomos të adhuruesve të të madhit “FISHTA”. Përsa i përket financimit të projektit, unë kam qenë gjithmonë i gatshëm nëpërmjet donacioneve, por Ministria e Kulturës vendosi të pranojë një donacion tjetër, atë të kompanisë “4A-M”, me president Z.Ardit Metaliaj, të cilin e falenderoj shumë. Pra, Ministria ka dhënë vetëm lejen, por financimin dhe punën po i kryen kompania “4A-M”. Procesi i punimeve tashmë ka hyrë në fazën përfundimtare dhe falë angazhimit intensiv të ing.Sokol Toma, me të cilin kam një bashkëpunim të shkëlqyer, po kryhet një punë shumë cilësore. Modestisht e them se në këtë objekt kanë kontribute deçizive vetëm 4 persona: 1) unë që jam angazhuar me të gjitha format prej 6 vitesh me rradhë, 2) Z. Pjerin Ndreu, i cili ka ndërhyrë për rikthimin e projektit në vëmendje, 3) Znj. Elva Margariti për miratimin e projektit dhe 4) Z. Ardit Metaliaj, i cili po financon dhe po kryen të gjitha punimet me paratë e veta. Të tjerët, i falenderoj shumë vetëm për mbështetjen e tyre morale, por mirënjohjen time më të thellë do ta kem gjithmonë për përfaqësuesit e Medias vizive dhe asaj të shkruar, e sidomos për gazetarët e nderuar të Lezhës, të cilët më kanë mbështur dhe vazhdojnë të më mbështesin në mënyrë të pakursyer. 

26 MONUMENTET E KULTURËS NË LEZHË

Brenda hapësirës integrale të Bashkisë Lezhë kemi 26 objekte të cilat gëzojnë statusin si Monumente Kulture, që në bazë të rëndësisë dhe vlerave historike e arkitekturore janë vlerësuar kryesisht si Monumente Kulture të kategorisë së parë. Natyrisht që në këtë territor kemi edhe shumë objekte të tjera, që janë asete shumë të çmuara të Trashëgimisë sonë Kulturore Kombëtare, të cilat nuk janë bërë ende pjesë e listës së objekteve të mbrojtura nga Shteti Shqiptar, por falë një fushate të cilën e kam nisur që në vitin 2014, kësaj liste i janë shtuar dhe do të vazhdojnë ti shtohen edhe shumë objekte apo site arkeologjike që i plotësojnë kriteret për ta fituar një status të tillë. Lezha ka një fat shumë të madh, madje mund ta konsideroj si një qytet të përkëdhelur nga fati, sepse përveç pozicionit të favorshëm gjeografik dhe peisazhit natyror, në zemër të qytetit ka disa asete me vlera të paçmueshme siç është Parku Arkeologjik i Lezhës, brenda të cilit përfshihen jo vetëm strukturat murale antike ilire të Lissusit të Sipërm, atij të Mesëm dhe atij të Poshtëm ose Breglumor, por gjithashtu edhe Nekropoli mesjetar, Kështjella jonë e hijshme dhe Katedralja mesjetare e Shën Nikollit/Përmendorja e Vendvarrimit të Gjergj Kastriotit-Skënderbeut etj. 

LEZHA, NJË FSHAT NJË MONUMENT KULTURE

Pothuajse në çdo njërin prej 65 fshatrave të Lezhës, kemi Monumente Kulture ose Monumente Natyrore të mbrojtura nga Shteti, por edhe site arkeologjike me vlera të jashtëzakonshme siç janë Tumat Ilire në Malin e Rrencit në Shëngjin dhe ato në Fushën e Papërdhokut në fshatin Kaluer. Po ashtu, kemi me dhjetra objekte kulti, duke nisur nga Bazilikat Paleokristiane dhe deri te Kishat e shumta mesjetare, por edhe me qindra kulla karakteristike të malësive të Veriut të Shqipërisë, banesa popullore qytetare apo fshatare etj. Për fat të keq pjesa më e madhe e këtyre aseteve dhe sidomos objektet e mbrojtura nga Shteti Shqiptar, si rezultat i mungesë së vëmendjes nga ana e institucioneve përgjegjëse kanë arritur një shkallë të lartë amortizimi, disa prej tyre janë rrënuar dhe shumë të tjera po rënkojnë që nga themelet. Në vitin 2014 kur unë mora detyrën si Përgjegjës i S.K.K.-Lezhë në D.R.K.K.-Shkodër, ndërmora menjëherë një fushatë intensive sensibilizimi në Media dhe me këtë rast falenderoj nga zemra të gjithë gazetarët e Lezhës dhe TV kombëtare e lokale. Paralelisht me fushatën mediatike u angazhova me të gjitha mundësitë për mirëmbajtjen e Monumenteve të Kulturës, duke nisur nga ato që ndodhen në vendlindjen time si: Shtëpia ku At Gjergj Fishta ka jetuar periodikisht, Kisha mesjetare e Shën Shtjefnit në Blinisht, Ura e Madhe ose Ura e Shkinës në Blinisht, udhëhoqa një ekspeditë arkeologjike me autorizim të Ministrisë së Kulturës në truallin ku ndodhej kulla në të cilën ka lindur At Gjergj Fishta dhe më pas, falë mbështetjes së miqve të mi donatorë vijova ndërhyrjet pranë Urës së Plakut Gjon në Rraboshtë, çlirova nga vegjetacioni dhe mbeturinat inerte e plastike rrënojat e Kishës mesjetare të Shën Gjon Pagëzorit në qytetin e Shëngjinit (kjo nuk është M.K.), largova grumbullin e madh të mbeturinave të depozituara prej 27 vitesh pranë banesës popullore qytetare të Sali Bajram Zekës në lagjen Varosh (Lezhë), realizova ndërhyrjet e para mirëmbajtëse pranë banesës popullore qytetare të Esat Mlikës në lagjen Skënderbeg (Lezhë), po ashtu restaurova Teqenë N’Sulti, në Malësinë e Lezhës, fillimisht me financat e mia dhe i përfundova ato falë mbështetjes financiare nga miqtë e mi të nderuar donatorë. 

BUSTI I AT FISHTËS NË SHTËPINË E TIJ

Më 30 dhjetor 2014, falë një donacioni, ngrita bustin e At Gjergj Fishtës pranê shtëpisë ku ai ka jetuar periodikisht dhe gjatë intervalit kohor mars 2014 – tetor 2015, kam çliruar nga vegjetacioni i lartë dhe nga mbeturinat e depozituara në vite, të gjitha Monumentet e Kulturës që ndodhen në territorin e Bashkisë Lezhë. Të gjitha këto ndërhyrje i kam realizuar me 0(zero) mbështetje financiare nga Ministria e Kulturës, sepse raportet e mia me ish-Ministren e Kulturës, Znj.Mirela Kumbaro, janë karakterizuar vetëm përplasje të vazhdueshme, të cilat nisën për Shtëpinë ku At Gjergj Fishta ka jetuar periodikisht dhe kulmuan pasi kundërshtova vendosjen dhe bëra të mundur heqjen e pllakatit të sulltan Sulejmanit të madhërishëm nga porta kryesore (lindore) e Kështjellës së Lezhës, veprime, të cilat më kushtuan me largimin tim nga detyra më 16 tetor 2015. Fatmirësisht më 13 janar 2017, ish-Kryetari i nderuar i Bashkisë Lezhë, Z.Fran Frrokaj, të cilit do ti jem gjithmonë mirënjohës, më besoi detyrën e Përgjegjësit të Sektorit të Trashëgimisë Kulturore pranë Bashkisë Lezhë, detyrë të cilën e ushtroj edhe sot. Menjëherë pas emërimit në këtë pozicion kam nisur fushatën mediatike për rehabilitimin e plotë të Katedrales mesjetare të Shën Nikollit/Përmendorja e Vendvarrimit të Gjergj Kastriotit-Skënderbeut dhe me hartimin e projektit. Varianti i parë ka përfunduar në muajin mars 2017 dhe variantin e dytë, më të plotë, të konceptuar nga ana ime dhe të punuar nga ing. Sokol Toma, e kam dërguar dorazi në I.M.K. më 21 dhjetor 2017. Brenda pak ditësh ka ardhur në vend një grup pune nga I.M.K. dhe kanë nisur punën për hartimin e variantit final. I vetmi problem ka qenë mosrealizimi i plotë i disa ndërhyrjeve të parashikuara në projekt, sepse duke u arsyetuar për mungesë fondesh, Ministria e Kulturës “i cungoi” gjatë rrugës, dhe për këtë arsye unë u jam drejtuar për ndihmë donatorëve, duke bërë të mundur rehabilitimin e portës kryesore ilire të qytetit antik të Lissus-it, rindërtimin e plotë të  “Varrit simboli” në zemër të Katedrales mesjetare të Shën Nikollit/Përmendorja e Vendvarrimit të Gjergj Kastriotit-Skënderbeut dhe trajtimin e të gjitha objekteve prej bronzi.

MUZEU ETNOGRAFIK I LEZHËS

Përsa i përket ndërtimit të Muzeut Etnografik Lezhë pas 28 vitesh mungesë, i cili është një muze model në vendin tonë, realizimin e tij ja kam kërkuar Kryetarit të nderuar aktual të Bashkisë Lezhë, Z.Pjerin Ndreu, pikërisht që në ditën e parë kur ai ka marrë detyrën. Falë tij, i cili angazhoi menjëherë Zv/Kryetarin e Bashkisë Lezhë e mikun tim të nderuar, Z.Ermal Pacaj, stafin e Drejtorisë së Urbanistikës dhe Drejtorisë së Shërbimeve pranë Bashkisë Lezhë, u bë e mundur një bashkëpunim dhe punë me të vërtetë e shkëlqyer, të cilën e finalizuam në një kohë rekord dhe ceremoninë e inaugurimit e kemi mbajtur pikërisht më 23 tetor 2019, në kuadrin e 148 vjetorit të lindjes së At Gjergj Fishtës. Impakti i krijuar në komunitet, media dhe në opinionin publik ka qenë i jashtëzakonshëm, sepse njerëz të panumërt më përgëzonin dhe më falenderonin si brenda në muze, ashtu edhe në zyrë, në rrugë, në rrjetet sociale etj. Merita kryesore për ndërtimin e këtij muzeu, i takon pikërisht Kryetarit të Bashkisë, Z.Pjerin Ndreu. 

KISHA MESJETARE E SHËN BARBULLËS NË PLLANË 

Gjatë vitit 2019-2020 është bërë e mundur restaurimi i plotë i dy Monumenteve shumë të rëndësishëm: Kisha mesjetare e Shën Premtes në Balldre dhe Kisha manastirore e Shën Lleshdrit (Shën Aleksandrit) në Pruell, Spiten, e para falë donacioneve dhe angazhimit të klerikut katolik dhe studiuesit, Dom Nikë Ukgjini, dhe e dyta falë vetë banorëve të fshatit dhe angazhimit të klerikut katolik italian e famulliarit, Don Alessandro. Ndërsa aktualisht, po vijojnë punimet pranë Kishës mesjetare të Shën Barbullës në Pllanë, ku financimet ashtu si në rastin e Kishës së Shën Premtes në Balldre, janë siguruar nga Dom Nikë Ukgjini. 

PUNËT E MËDHA NË VAZHDIM

Prioritetet e mia për të ardhmen janë: 1) vendosja e shtatores monumentale të Heroit tonë Kombëtar, në Sheshin Gjergj Kastrioti, shtatore, të cilën së bashku me realizuesin e saj dhe skulptorin duarartë, Ardian Pepa, e kemi magazinuar në Tiranë dhe ka plot 18 muaj që po presim miratimin e lejes nga Ministria e Kulturës, 2) ndërtimi i një kompleksi muzeal te trualli i kullës ku ka lindur At Gjergj Fishta, 3) rikonstruksioni i plotë i Kishës mesjetare të Shën Shtjefnit në Blinisht, 4) ringritja e Kishës mesjetare të Shën Gjonit në Shëngjin ku e kam gjetur donatorin, por do ta bëj publike kur gjithçka të jetë gati për nisjen e punimeve, 5) rikonstruksion i Kishës mesjetare së Shën Gjon Pagëzorit në Mërqi, 6) rikonstruksioni i “Ndërtesës së Qelës” në Kashnjet dhe 7) konservimi e restaurimi i Urës së Plakut Gjon në Rraboshtë. 

KRYEMINISTRI HOTI INFORMON QEVERINË PËR TAKIMET E WASHINGTONIT DHE TË BRUKSELIT

by

-Në mbledhjen e Qeverisë, Kryeministri Avdullah Hoti ka falënderuar Shtëpinë e Bardhë, Shtetet e Bashkuara të Amerikës, për vëmendjen e jashtëzakonshme që kanë për rajonin dhe për Kosovën dhe për normalizimin e marrëdhënieve në mes të dy vendeve në Ballkanin Perëndimor – Kosovës e Serbisë/

-Kryeministri Hoti: Shumë shpejt do të kemi në Qeveri edhe planin e punës për realizimin e marrëveshjes në Uashington, e cila ishte e suksesshme/

-Konferencë për shtyp – Kryeministri Hoti: Marrëveshja e Uashingtonit hap i madh drejt njohjes reciproke në mes Kosovës dhe Serbisë/ 

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

PRISHTINË, 9 Shtator 2020/ Kryeministri Avdullah Hoti sot në mbledhjen e Qeverisë së Kosovës ka  njoftuar kabinetin qeveritar për vizitën në Uashington – marrëveshjen e nënshkruar nË 4 Shtator 2020  nË Shtëpinë e Bardhë në prani të Presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump,  dhe vizitën në Bruksel, si dhe për takimet e zhvilluara.

Kreu i Qeverisë ka theksuar se marrëveshja në Uashington për normalizimin e marrëdhënieve ekonomike Kosovë-Serbi është një hap drejtë arritjes së marrëveshjes se gjithanshme finale mes dy shteteve.

Në aspektin ekonomik, marrëveshja identifikon projekte dhe financime miliardëshe për realizimin tyre, ndërsa në aspektin politik marrëveshja shënon edhe një hap në ndërtimin e identitetit diplomatik të shtetit të Kosovës me njohjen nga Izraeli.

Kryeministri Hoti ka rikujtuar se gjatë vizitës në Uashington janë zhvilluar edhe takime të tjera të rëndësishme me zyrtarë të lartë amerikan, duke veçuar takimin me sekretarin e shtetit Majk Pompeu dhe takimet në MCC. Kryeministri ka thënë para kabinetit qeveritar se shumë shpejt do të kemi në Qeveri edhe planin e punës për realizimin e marrëveshjes në Uashington, e cila ishte e suksesshme.

Kryeministri Avdullah Hoti ka njoftuar kabinetin edhe për vizitën në Bruksel dhe takimet që ka zhvilluar atje. Në Bruksel ka pasur takimin e nivelit të lartë më palën serbe për çka do të raportohet edhe në Kuvendin e Kosovës. Gjatë vizitës në Bruksel janë zhvilluar takime me zyrtarët evropianë për temat që kanë të bëjnë me rimëkëmbjen ekonomike dhe për Agjendën e Reformave Evropian.

Gjatë vizitës në Bruksel, Kryeministri ka zhvilluar edhe një takim me sekretarin e përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg, ku është vlerësuar bashkëpunimi i mirë gatishmëri e dyanshme për të thelluar këtë bashkëpunim në të mirë të paqes dhe sigurisë në rajon.

Qeveria e Republikës së Kosovës, e drejtuar nga kryeministri Avdullah Hoti, ka zhvilluar mbledhjen e rregullt, të 29-të, në të cilën ka miratuar tri projektligje, pesë vendime për shpronësimin e pronave të paluajtshme për interes publik dhe disa vendime të tjera nga fushat e përgjegjësive kushtetuese dhe ligjore.

KRYEMINISTRI HOTI: MARRËVESHJA E UASHINGTONIT HAP I MADH DREJT NJOHJES RECIPROKE NË MES KOSOVËS DHE SERBISË

Pas mbledhjes së Qeverisë së Republikës së Kosovës, Kryeministri Avdullah Hoti, edhe në një konferencë me gazetarë ka njoftuar për vizitat zyrtare që ka zhvilluar në Uashington dhe në Bruksel. Fillimisht, kryeministri Hoti tha se tashmë është bërë publike në faqe të Kryeministrisë marrëveshja e arritur në Uashington, e cila është hap tepër i madh, hap i jashtëzakonshëm drejt marrëveshjes finale për normalizim të plotë të marrëdhënieve në mes Kosovës dhe Serbisë, që nënkupton njohje reciproke në mes të dy vendeve.

Kryeministri Hoti, me këtë rast, ka falënderuar Shtëpinë e Bardhë, Shtetet e Bashkuara të Amerikës, për vëmendjen e jashtëzakonshme që kanë për rajonin dhe për Kosovën dhe për normalizimin e marrëdhënieve në mes të dy vendeve në Ballkanin Perëndimor.


“Marrëveshja që është arritur i ka dy elemente kryesore: e para është pjesa ekonomike për të cilën kemi negociuar një kohë, ku përfshihen projekte infrastrukturore siç është autostrada Prishtinë-Merdar, hekurudha Prishtinë-Merdar, fizibiliteti për hekurudhën që lidh Prishtinë me Detin Adriatik, mbështetje financiare për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme, investime në energjetikë përmes sjelljes së gazit në Prishtinë, ndërtimi i Termocentralit me gaz dhe rrejti shpërndarës i gazit në Kosovë”, tha kryeministri Hoti, duke theksuar se krejt këto janë projekte që do të mbështeten nga DFC dhe MCC, dy organizata të Qeverisë Amerikane, projekte këto që kalojnë mbi 1 miliard dollarë amerikan.

Po ashtu, kryeministri Hoti potencoi se është interes i madh i Shtëpisë së Bardhë që këto projekte të fillojnë së zbatuari  menjëherë.

“Unë besoj që për disa muaj ju do të shihni punët konkrete që lidhen me këto projekte”, tha kryeministri Hoti, duke shtuar se tashmë është angazhuar Zyra për Planifikim Strategjik dhe se besonte se në mbledhjen e ardhshme do të jetë në rend të ditës një plan i veprimit, ku specifikohen detyrat konkrete për ministritë përkatëse dhe agjencitë e ndryshme në tërë sektorin publik për zbatimin e kësaj marrëveshje.

Shtylla e dytë e kësaj marrëveshje, sipas kryeministrit Hoti, është njohja nga Izraeli, të cilën ai e cilësoi si shumë të rëndësishme për shtetin e Kosovës.

“Çdo njohje është e rëndësishme, pa dyshim, por janë disa që janë vërtet të rëndësishme, për shkak të sinjalit që dërgojnë dhe kjo është njohja e parë në tri vjetët e fundit, që nënkupton se është thyer trendi negativ i njohjeve ndërkombëtare për shtetin e Kosovës”, tha kryeministri Hoti.

Më tej, kryeministri Hoti tha se kushdo që ka dyshime se kjo marrëveshje e cenon sovranitetin e shtetit të Kosovës, ai beson se kjo pikë e marrëveshjes dhe njohja e arritur 22 minuta pas nënshkrimit të marrëveshjes në Zyrën Ovale, e nxjerr se e ka gabim, sepse, siç u shpreh ai, “me këtë marrëveshje fuqizohet sovranitet i shtetit të Kosovës”.

Po ashtu, kryeministri Hoti tha se ka pasur takime të rëndësishme në Uashington, duke veçuar takimin me Sekretarin e Shtetit Michael Pompeo, nga i cili ka marrë mbështetje të plotë si gjithmonë për orientimet dhe proceset euroatlantike të Kosovës. Kryeministri Hoti tha se Sekretarin Pompeo e ka informuar për procesin e dialogut që është duke ndodhur në Bruksel.

“Jo vetëm se ka koordinim të ngushtë në procesin e dialogut mes Uashingtonit dhe Brukselit, por ka koordinim të plotë në këtë proces dhe kjo neve na jep siguri që të ecim përpara në këtë proces, pa u hamendur fare duke ditur se ne do të shkojmë drejt një marrëveshje përfundimtare për normalizim të plotë të marrëdhënieve për njohje reciproke dhe për stabilizim të plotë të regjionit dhe integrim të plotë euroatlantike”, tha kryeministri Hoti.


Para gazetarëve, kryeministri Hoti tha se ka pasur takim edhe me MCC-në, program ky i nisur nga Qeveria Mustafa për të investuar në punësimin e femrave në efiçiencë të energjisë dhe tash do të fillohet edhe me programin kompakt për të sjell gypin e gazit nga Maqedonia e Veriut në Prishtinë për të shpërndarë atë në familje dhe industri dhe për të ndërtuar termocentralin me gaz këtu në afërsi të Prishtinës, dhe pastaj me Korporatën Amerikane për Financim Zhvillimor, e cila do të financojë pjesën më të madhe të projekteve që janë pjesë e marrëveshjes.

“Unë pres që në javën e fundit të shtatorit të kemi përfaqësuesit e kësaj korporate në Prishtinë për të konkretizuar këto projekte. Bashkë me mua për të gjitha këto projekte në Uashington ka qenë ministri i Infrastrukturës, i cili ka prezantuar detajet teknike të këtyre projekteve para  institucionet përkatëse në Uashington”.

Kryeministri Hoti njoftoi edhe për takimet në Bruksel, të cilat ai i vlerësoi të rëndësisë tepër të madhe.

“Ndjehem i kënaqur që brenda 3 muajsh të qeverisjes kemi arritur të konsolidojmë miqësitë e dëmtuara për një kohë dhe të kthehemi aty ku e kemi vendin, pranë partnerëve tanë, të marrim mbështetjen e tyre për hapat që po i bëjmë drejt integrimit të plotë në strukturat euroatlantike”, pohoi ai.

Po ashtu, kryeministri Hoti tha se “është mbajtur takimi i nivelit të lartë me palën serbe si pjesë e procesit të dialogut për të draftuar marrëveshjen përfundimtare për njohjen reciproke, jo për diçka tjetër.

“Vlejnë parimet të cilat i kemi miratuar në qeveri dhe janë prezantuar gjerësisht para Kuvendit dhe para të gjitha palëve të interesuara sa i përket procesit të dialogut. Nuk bisedohet në asnjë tavolinë për integritetin territorial, nuk bisedohet në asnjë tavolinë për karakterin unitar të shtetit të Kosovës; bisedohet vetëm për marrëveshjen finale për njohje reciproke, për elemente të marrëveshjes finale”, tha kryeministri Hoti, duke theksuar se ka bërë kërkesë për të raportuar në Kuvendin e Kosovës, sapo të kthehet Kuvendi nga pushimi.

Përtej kësaj, kryeministri Hoti tha se në Bruksel është takuar edhe me Komisionerin për Fqinjësi dhe Zgjerim. “Është hera e tretë që e takoj Komisionerin, i cili është përgjegjës për Pakon e rimëkëmbjes ekonomike. Pritjet janë që në fillim të tetorit, javën e parë të tetorit të bëhet e qartë Pakoja për rimëkëmbje ekonomike e BE-së për Ballkanin Perëndimor në vlerë prej disa miliarda eurosh dhe ne presim që brenda saj të financohen edhe disa projekte të mëdha infrastrukturore që i ka edhe Kosova, që i kemi dorëzuar para një jave me letër zyrtare te Komisioneri”, tha kryeministri Hoti.

Takim të rëndësisë së veçantë kryeministri Hoti e ka cilësuar edhe atë me Sekretarin e NATO-s, Jens Stoltenberg, duke thënë se për një periudhë të shkurtë në bazë të komunikimit që ka vendosur para disa javësh me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, e ka takuar dje në Selinë e NATO-s në Bruksel, duke vlerësuar rolin që ka NATO-ja në ofrimin e sigurisë në Kosovë dhe regjion, sepse prezenca e NATO-s përmes KFOR-it në Kosove jep elementin e sigurisë përtej Kosovës.

“E them me kënaqësi që sot Kosova është shndërruar në një bazë të NATO-s, që do të mbetet këtu përgjithmonë edhe atëherë kur Kosova të bëhet pjesë e NATO-s dhe kemi konfirmuar para tij zotimin tonë që të punojmë ngushtë me strukturat e NATO-s në planin për transformimin e FSK-së, ashtu siç është miratuar ai plan dhe zotimin tonë dhe interesimin tonë të palëkundur që sa më shpejt, posa t’i përfundojmë proceset politike nëpër të cilat jemi duke kaluar, të shkojmë me procedura për anëtarësim të plotë në këtë aleancë ushtarake dhe politike të Perëndimit”, tha kryeministri Hoti.

ARIANA KOSOVA HOXHA, KANDIDATE PËR ZGJEDHJET POLITIKE NË RAJONIN MARCHE – ITALI

by

Ariana Kosova Hoxha Kryetarja e parë e lidhjes së mësuesve shqiptarë në Itali rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, angazhimin profesional dhe politik si kshilltare në zgjedhjet e 20 shtatorit në Rajonin Marche –Itali, në një intervistë dhënë gazetarit të Diellit Sokol PAJA. 

KUSH ËSHTË SHQIPTARJA QË SYNON TË FITOJË NË RAJONIN MARCHE

Kandidatja shqiptare për zgjedhjet rajonale në Itali në Rajonin Marche, Ariana Kosova Hoxha ka lindur në Durrës në 1977 dhe është kryetarja e parë e lidhjes së mësuesve shqiptarë në Itali, njëkohësisht presidente e shoqatës së studentëve shqiptarë për Universitet e Maçeratës dhe Camerinos në Marche Itali. Pas shkollës së mesme ndoqi studimet e larta për mësuese e ciklit të ulët në Universitetin “Aleksandër Xhuvani” në Elbasan. Për tre vite punoi mësuese në shkollën Shaqe Mazreku në Durrës. Gjatë vitit 2002 trasferohet në Itali ku sjell në jetë dy vajzat e saj Giulia dhe Sara. Dashuria dhe ëndrra për një të ardhme më të mirë i japin forcën për të rifilluar studimet në dhe të huaj sikurse edhe njohjen e diplomës shqiptare. Në Itali diplomohet në: Shkencat e edukimit dhe formimit në Universitetin Luigi Bertelli( Macerata),  Master në Pedagogji për dizabilitetin( disabilitá e marginalitá LM 85. Universiteti Luigi Bertelli, Macerata), Master në shkencat politike në Universitetin Spocri, Macerata. Aktualisht studion në Fakultetin e Juridikut për Cooperazione internazionale,Universiteti i Camerinos. Në 20 dhjetor 2014 fillon të shkruaj si gazetare publiciste në gazetën Orizzonti della marca në qytetin Camerino dhe më pas në gazetën online Cronache Maceratesi të qytetit të Maçeratës. Gjatë panairit të librit në vitin 2016 zbulon hapjen e shkollës së parë shqipe në qytetin e Maçeratës dhe zgjidhet nga nënkryetarja e komunës të jetë mësuesja e gjuhës dhe kulturës shqipe. Protagoniste e shumë seminareve universitare në Itali të cilët do t’ i japin mundësinë e krijimit të projekteve për binjakëzimin e universiteteve italiane me universitetet shqiptare sidomos me Universitetin Hasan Prishtina në Prishtinë dhe Ukshin Hoti në Prizren. Para një viti mundësoi marrëveshjen ndërkombëtare ndërmjet Ministrisë së Arsimit të Kosovës dhe Universitetit të Camerinos themeluar në vitin 1336. Falë kësaj marrëveshje sot në Camerino studiojnë 14 studentë shqiptarë të ardhur nga Malisheva, Mitrovica, Kaçaniku, Gjakova, Fushë Kosova, Prizreni dhe Prishtina. Çdo fundjavë prej 4 vitesh drejton mësimin e gjuhës dhe kulturës shqipe në mënyrë vullnetare për fëmijët shqiptarë të lindur në Maçerata dhe Tolentino nga familjet që i përkasin të gjitha trevave shqiptare. Shqiptarja e parë në qytetin e Maçeratës që u punësua në zyrën e gjendjes civile dhe aktualisht është edhe pedagoge në qendrën Anffas të qytetit për të rinjtë me aftësi të kufizuar dhe autizëm. Njohja e diplomës shqiptare nga Ministria e Arsimit italian MIUR dhe studimet universitare në Itali po i mundësojnë pjesëmarrjen në konkurset shtetërore italiane për mësuesi në ciklin e ulët dhe në gjimnaze për degët Filozofi dhe Psikologji.

SHQIPTARËT NË RAJONIN MARCHE

Ariana Kosova Hoxha jeton në Rajonin Marche, Rajon i populluar nga shqiptarët që në Mesjetë. Në qytetin e Loretos ndodhet kolegji ku që nga viti 1500-1800 studiuan rreth 1000 studentë shqiptarë ndërmjet tyre Andrea dhe Pjetër Bogdani, Pjetër Budi, Gjon Buzuku, Frank Bardhi e shumë të tjerë të cilët studionin në italisht dhe latinisht por zhvilluan gramatikën e gjuhës shqipe duke botuar librat e parë edhe pse fetarë në gjuhën shqipe.  Sot në këtë Rajon jetojnë shqiptarë nga të gjitha trevat shqiptare, punojnë ,të rinjtë studiojnë në universitetet që janë krijuar në Marche konkretisht në vitin 1290 Universiteti i Maceratës dhe në vitin 1336 Universiteti i Camerinos. Më parë ndonjë nga shqiptarët ka marrë pjesë në kandidaturat komunale, por asnjëherë në kandidaturën Rajonale. Vendimin e mora nga dëshira dhe vullneti i mirë i bashkëatdhetarëve tanë. Ndihej nevoja që dikush ti përfaqësonte edhe në institucionet politike italiane. U diplomova vitin e kaluar për Master në Shkencat Politike, ndërsa tani po studioj për Marrëdhënie Ndërkombëtare ndaj mu duk e drejtë që njohuritë e fituara në studime ti vë në dispozicion për të mirën e çdo qytetari. Kur komunikova me një nga miqtë e mi gazetar italian për vendimin e kandidaturës e priti mjaft mirë dhe falë tij mu ofruan 4 kandidatura, por duhet të zgjidhja dy, një për këshilltare komunale në listën: La nostra città dhe kandidatura më e rëndësishme ajo Rajonale: Marche Coraggiose.

PROGRAMI POLITIK

Votuesit e interesuar për të votuar janë nga të gjithë komunitetet, por edhe italianë. Votuesit me kombësi të huaj shohin një shpresë për të ardhmen nëpërmjet një përfaqësuese që i përket një komuniteti të huaj. Kush ka sakrifikuar në jetë njeh edhe vështirësitë e tjetrit drejt integrimit. Programi im është: 

-Imigracioni dhe integrimi

-Arsimi, binjakëzimet e universiteteve shqiptare dhe italiane

-Mjekësia

-Punësimi

-Mbrojtja e personave të brishtë: Të moshuar dhe njerëzit me aftësi të kufizuar

ARSIMIMI I STUDENTËVE SHQIPTARË

Politika për mua ka filluar me kohë. Kur njeh ligjet ndihmon edhe popullin. Në të shkuarën ka patur ligje përsa i përket shëndetësisë për qytetarët e vendeve extra komunitare dhe askush nuk i dinte, perpiqesha ti ndihmoja të gjithë pa dallim kombësie. Politika në arsim, zbulimi i bursave universitare dhe kam mundësuar ardhjen e 25 studentëve shqiptarë nga Kosova dhe 10 nga Shqipëria. Politika sociale: vjet fitova një konkurs dhe punova pranë asistentëve socialë në komunën e qytetit. Pikërisht prezenca ime në një ambjent të tillë më bëri të shoh dhe të njoh probleme të ndryshme shoqërore sikurse edhe nevojën për ti zgjidhur dhe për ti ardhur në ndihmë çdo qytetari. Nuk jam ndalur kurrë edhe në mësimdhënien e gjuhës dhe kulturës shqipe tek fëmijët shqiptarë të lindur në Itali. Kam punuar falas dhe e kam bërë me shumë dashuri, ndaj sot gjatë fushatës elektorale janë pikërisht prindërit e nxënësve që po japin kontributin maksimal duke shpërndarë lajmin kudo. Shpresoj që informacioni të përcillet kudo dhe shqiptarët të votojnë kandidaten e tyre. Nëse do të fitoj do të ndryshoj shumë problematika në lidhje me jetën e shqiptarëve si për shembull: mungesa e zyrës konsullore në Rajonin Marche, problemet e bashkimit të viteve të punës, nënshtetësia e fëmijëve shqiptarë që lindin në Itali, pra mos të presin të mbushin 18 vjeç për tu ndier italianë para ligjit dhe ndihen të huaj në vendin ku linden sikurse të huaj në truallin e origjinës.

MESAZHI PËR DIASPORËN NË USA

Mesazhi patriotik: Gjaku nuk bëhet ujë, ndaj kudo që të shkojmë nëpër botë duhet të njohim dhe të mbrojmë identiten tonë. Shpesh kur jam në seminare recitoj vargjet e At Gjergj Fishtës: “Gjuha shqype” për ti kujtuar çdo shqiptari që fëmijëve duhet tu flasim me gjuhën e shpirtit. Të punojmë së bashku për ti falur fëmijëve tanë një të ardhme të sigurt por të vetëdijshëm që jemi shqiptarë. 

Stoltenberg – Hoti: Kosova sa më parë të bëhet anëtare e NATO-s

by

Avdullah Hoti from Kosovo visits NATO and meets with NATO Secretary General Jens Stoltenberg

-Kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti, u takua, me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg/

Avdullah Hoti from Kosovo visits NATO and meets with NATO Secretary General Jens Stoltenberg

-NATO-ja përkrahje të gjithanshme për Kosovën, për të siguruar një mjedis paqësor dhe një të ardhme të sigurt për të gjithë qytetarët e saj/

Avdullah Hoti from Kosovo visits NATO and meets with NATO Secretary General Jens Stoltenberg

Bruksel, 8 Shtator 2020-Gazeta DIELLI/ Kryeministri i Qeverisë së Republikës së Kosovës, Avdullah Hoti, në kuadër të vizitës zyrtare në Bruksel, është pritur në selinë e NATO-s nga Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg.

Avdullah Hoti from Kosovo visits NATO and meets with NATO Secretary General Jens Stoltenberg

Në këtë takim, në të cilin u bisedua për zhvillimet politike dhe ato të sigurisë në vendin tonë, kryeministri Hoti shprehu falënderimin e tij dhe të popullit të Kosovës për misionin e KFOR-it në Kosovë, duke theksuar se prania e NATO-s/KFOR-it, është e një rëndësie të veçantë për forcimin e paqes dhe të stabilitetit në këtë pjesë të Evropës Juglindore. 

Kryeministri Hoti e ka falënderuar sekretarin Stoltenberg edhe për ndihmën që u ka dhënë KFOR-i institucioneve të Republikës së Kosovës për menaxhimin e pandemisë COVID-19.

Duke e vlerësuar rolin e Aleancës Veriatlantike për paqen dhe stabilitetin ndërkombëtar, kryeministri Hoti theksoi përkushtimin e Kosovës për ndërtimin e një të ardhmeje euroatlantike dhe synimin që Kosova sa më parë të bëhet anëtare e NATO-s.

Ndërsa, Sekretari Stoltenberg tha se NATO-ja do të ofrojë edhe më tej përkrahje të gjithanshme për Kosovën, për të siguruar një mjedis paqësor dhe një të ardhme të sigurt për të gjithë qytetarët e saj. 

Në fund të këtij takimi, kryeministri Hoti e ftoi Sekretarin Stoltenberg të vizitojë Kosovën, sa më parë që t’i jepet rasti, theksohet në komunikatën e dërguar nga Zyra për Komunikim Publik – Zyra e Kryeministrit.