Featured – Page 455 – Dielli

Dy ambasadorë mendjendritur në Vatrën Panshqiptare

January 8, 2018 by dgreca

Nga Mariana Bulku/

Me 6 janar pikërisht në datlindjen e Fan S Nolit në mjediset e Vatrës Panshqiptare në Nju Jork u prezantua botimi më i fundit i studjuesit dhe diplomatit Mal Berisha (anëtar nderi i Vatrës) ;Herman Bernstein,ambasador i ShBA në Shqipëri në vitet 1930-1933″ Një vepër që ka ngjallur interes nga analistët dhe mediat e Tiranës nuk kishte se si të mos prezantohej pikërisht në ato mjedise që duan të mbajnë gjallë histori për të cilat historia shqiptare ka heshtur për 50 vjet. Në dhjetor të vitit 2014 ambasadori Mal Berisha pas një pune kërkimore nxorri nga arkivat dhe solli nën dritën e botimit publikimin e parë mbi Bernstein duke ia prezantuar një audience mjaft të larmishme amerikano hebreje por edhe shqiptaro-amerikane në mjediset e Yivo Institute for Historical research. Pak vjet më vonë vjen edhe botimi i plotë , një studim tashmë i thelluar mbi jetën e Bernstein , antologjinë e veprës, letërkëmbimet, publikimet dhe deri tek diplomacia e tij , raportet me Tiranën e asaj kohe, rolin që mundet të luajë diplomacia aktive në kushtet e një vendi që përjeton kriza të njëpasnjëshme deri tek ato që vejnë në pikpyetje identitetin. Vepra më e fundit është në vazhdën e botimeve “Shqiptarët lisa mbi truallin ilir”, “Jeta e jashtzakonshme e Charls Telford Ericksonit në Shqipëri” ,”Realite shqiptaro- britanike” e të tjera vepra që Shqipërinë e shohin me sytë e të huajve, sy që dijnë ta dallojnë realitetin dhe që dijnë ta duan dhe ta mbrojnë Shqipërinë në ditët e saj të vështira.

Në vatrën e ftohtë të 6 janarit 1018 nuk munguan vatranët e vjetër dhe të rinj që nga Agim Karagjozi ish drejtues i Vatrës deri tek Andrra Berisha më e brishta dhe bukra andërr shqiptaro- amerikane. Nuk mund të mungonte mendimi i bazuar në fakte e dokumenta nga studjuesi dhe ish gazetari i Zërit të Amerikës zoti Idriz Lamaj, apo mendimi i hollësishëm i editorialistit të Diellit zotit Dalip Greca, përshendetja e hyrëse e kryetarit të Vatrës Dritan Mishto e dashamirësia e tij për ti pasur në fondin e vatrës këto histori por natyrshëm diplomacia kulturore që ambasadori Berisha aplikoi sukseshëm

në Londër funksionoi dhe në këtë rast përmes prezencës së tenorit kosovar Riad Ymeri i cili Fjalët e Qiririt të kryerilindasit Naim Frashëri i solli me tingujt e Limoz Dizdarit duke i bërë ato mure të ftohtë veshur me foto shekullore të perjetojnë rilindje të vërteta me evokimet e veprës së Mal Berishës, fjalë të kryerilindasit Frashëri në ditlindjen e Nolit .

Një ambasador amerikan i viteve 30 në Shqiperi përmes një studimi të hollësishëm nga një prej ambasadorëve shqiptarë më të suksesshëm i cili aplikoi me sukses gjatë shërbimit të tij diplomatik diplomacinë kulturore , historike , akademike duke lënë gjurmë aty por janë veprat studimore e historike te zotit Mal Berisha që do lejnë gjurmë historike mbi të shkuarën tonë të pashkruar.Pse autori rrëmoi në vitet më të ndritshme të historisë tonë për të cilat ajo vet pak flet?!Nuk munguan as pyetje si këto dhe natyrshëm edhe falenderimet mirënjohëse të veprimtarit të spikatur zotit Harry Bajraktari.

Cilat janë analet burimore ,dokumentet historike që shfrytëzon Berisha kur arkivat shqiptare nuk i shpëtuan dot kurrë tranzicioneve politike me bazë historike?!

Si lindën kontaktet me Yivo institute for historical research ?!

Si një prezantim në mjediset e atij institucioni model të kujtesës, udhëtoi në kohë e u shndërrua në një dokument historik , trashëgim me vlerë për brezat.

Është pikërisht vepra “Herman Bernstein 1930-1933” që vjen në vemendjen e lexuesit, studjuesit, diplomatit , shqiptarit që përmes punës së dy diplomatëve :Bernstein&Berisha ndriçon anët e panjohura të historisë tonë. Është një vepër ku kupton shumëçka por mbi të gjitha pohon se Amerika e ka dashur shumë Shqipërinë dhe shqiptarët atyre viteve kjo duket në përmasën shumëdimensionale të ambasadorit amerikan në Shqipëri Bernstein.

Një studim i thelluar në antologjinë e veprës së Bernstein, historinë e jetës, raportet njerëzore me miq e bashkëpunëtor ku theksohet ajo me mbretin Zog, dokumenta, letërkëmbime, meditime çka e sjell të gjallë portretin human të atyre viteve në ditët tona përmes prezantimit të veprës nga ana e autorit i cili nuk harron kurrë të ndalojë në vatër pavarësisht angazhimeve dhe detyrimeve të tij profesionale dhe personale. Tashmë përkrah amerikanit të jashtëzakonshëm që e donte aq shumë Shqipërinë Charles Telford Erickson radhitet një tjetër amerikan, është Herman Bernsteini gazetar , poet , polemist, diplomat.

Dhe natyrshëm më bren kureshtja cili do të jetë dashamirësi tjetër që din ta dojë Shqipërinë jo me fjalë por me vepra dhe akte që na mësojnë çka na u mohua, ndriçojnë çka na u errësua ,dhe rrojnë përtej kohës së vet përsa kohë ka studjues që historinë dijnë të na e sjellin të gjallë me cdo mjet, të vërtetë,argument dhe logjikë.(Fotot nga Ilir Rizaj)

VATRA SHPALOS STRATEGJINË E ELABORIMIT TË MARRDHËNIEVE SHQIPTARO AMERIKANE

January 7, 2018 by dgreca

VATRA SHPALOS STRATEGJINË E ELABORIMIT TË MARRDHËNIEVE SHQIPTARO AMERIKANE PËRMES PREZANTIMIT TË LIBRIT “HERMAN BERNSTEIN” TË AMBASADORIT MAL BERISHA/

NGA DALIP GRECA/

Foto: ILIR RIZAI/*

1 grupi Vatra ishte e ngrohtë edhe në një ditë me temperetuara ekstreme të pasborës, kur termometri shënonte -14 gradë C. Vatranët, miq të Ambasadorit Mal Berisha, njëherazi anëtar Nderi i Vatrës, kishin ardhë për të qenë të pranishëm në promovimin e librit më të fundit të tij”Herman Bernstein-Ambasador i SHBA-ve në Mbretërinë Shqiptare 1930-1933”. Surprizë ishte ardhja e Presidentit të Nderit të Vatrës, z. Agim Karagjozi, i cili sfidoi moshën 92 vjeçare dhe temeperaturën e ulët. I shoqëruar nga i biri Zyhdi Karagjozi, anëtar i Këshillit të Vatrës, ai befasoi të pranishmit.

Moderatorja e veprimatrisë Marjana Bulku, anëtare e kryesisë së Vatrës, ka ftuar fillimisht Kryetarin e Vatrës z. Dritan Mishto për t’i uruar mirëseardhjen të pranishmëve si dhe autorit të librit, Ambasador Mal Berisha.Mishto, ka përgëzuar autorin e librit për punën studimore plot pasion dhe sjelljen para lexuesëve të figurës brilante, mikut të Shqiptarëve, ambasadorit Herman Bernstein, ashtu siç kishte bërë më përpara me një tjetër figurë të shquar që punoi aq shumë për Kombin shqiptar, amerikanin Erickson, përfaqësues i Vatrës në Konferencën e Paqes në Paris si dhe atë të San Franciskos. Kjo veprimtari e sotme, tha z. Mishto, nuk është një promovim i thjeshtë, por shpalosje e strategjisë së Vatrës për të elaboruar marrdhëniet dhe urat e miqësisë mes Shqipërisë dhe Amerikës dhe se kjo do të pasohet nga të tjera veprimtari.

Më pas z. Mishto ka sjellë në Kujtesë se dita e promovimit, 6 Janari, përkon me Festën e Ujit të Bekuar dhe me këtë rast ai uroi besimtarët ortodoks, kudo ku jetojnë. Po ashtu ai solli në kujtesë 6 Janarin , si Dita e Lindjes të bashkëthemeluesit të Vatrës dhe udhëheqësit shpirtëror të vatranëve Fan S. Noli.

Më pas z. Mal Berisha ka prezantuar jetën dhe veprimtarinë e gazetarit, shkrimtarit, përkthyesit, diplomatit Herman Bernstein, shoqëruar me projektimin në ekran të fotografive, që shpalosnin aktivitetin e ambasadorit Bernstein në Mbretërinë Shqiptare gjatë viteve 1930-1933.

Autori spjegoi se për të ardhur deri tek përfundimi i librit ai kishte përshkuar një rrugëtim të gjatë dhe se do ta kishte pasë të vështirë pa ndihmën dhe bashkëpunimin e shumë personaliteteve dhe Institucioneve, veçanërisht të Institutit YIVO(Institute of Jewish Research New York). Po ashtu ai vlerësoi dr. Elez Biberaj për ndihmesën me pasqyrën e arkivës së YIVO-s botuar në Gazetën Dielli ne vitin 1980 si dhe historianin Ilir Ikonomi për materialet e ofruara, si dhe shumë personalitete të tjerë, përfshi edhe mikun e shqiptarëve, britanikun Noel Malkolm.

Përmes fjalës së autorit Mal Berisha të pranishmët u njohën me figurën e Herman Bernstein, një personalitet shumëplanësh i Kohës, gazetarit që mbuloi ngjarjet më pikante të kohës së vet, si revolucionin e tetorit, Konferencës së Paqes në Paris, që përshkoi si gazetar kontinente, që raportoi nga frontet e luftës, që shkroi 14 libra dhe përktheu 17 kryevepra, polemistit, diplomati brilant, që pati marrdhënie të shkëlqyera me Mbretin Zog,për të cilin shkroi të parën biografi, që e lartësoi emrin e Kombit shqiptar tek amerikanët, njeriu që ngriti ura miqësie mes shqiptarëve dhe hebrejve, etj….

Pas prezantimit të z. Mal Berisha e ka marrë fjalën studiuesi, ish gazetari i Zërit të Amerikës, anëtar i Këshillit të Vatrës z. Idriz Lamaj. Ai ka përgëzuar autorin për librin kushtuar Herman Bernstein dhe është ndaluar në detaje në një nga vizitat e ish Ambasadorit Herman Bernstein në Elbasan në manastirin Shën Gjon Vladimirit. Kjo vizitë në librin e z. Mal Berisha është përfshirë në Kapitullin”Toleranca fetare në Shqipëri e përshkruar nga Bernstein.”… Një nga cilësitë fisnike që Bernstein vuri re tek shqiptarët është tolerance fetare, bashkëjetesa në Paqe dhe mirëkuptim, madje kremtimi i përbashkët i njerëzve me përkatësi të ndryshme fetare në një qendër kulti. Askush më mirë se Bernstein nuk do ta përshkruante dhe ta ilustronte këtë fakt në Ditën e Shën Gjon Vladimirit në fshatin Shijon në Elbasan. Libri sjell mbresat e drejtëpërdrejta nga peligrinazhi i datës 5 qershor 1931 në Kishën Shën Gjon Gjon Vladimirit në Elbasan.Studiuesi Idriz Lamaj solli detaje nga kjo ditë plot mbresa e Herman Bernstein.

Moderatorja ka paraqitur në vazhdim artistin, tenorin e njohur shqiptar Riad Ymeri, i cili ka apeluar për një Qendër Kulturore të Shqiptarëve të Nju Jork-ut. Nuk mund të matemi me kombe të fuqishme, por me kombe e shtete të krahasushme si Maqedonia, që e ka qendrën e vet, PO-argumentoi artisti.

Për kënaqësinë e pjesmarrësve Riad Ymeri ka interpretua Fjalët e Qirit të Poetit Kombëtar Naim Frashëri.Interpretimi është shoqëruar me duartrokitje.

Editori i Diellit paraqiti trajtesën e tij”Herman Bernstein i Ambasador Mal Berisha dhe gjurmët e mikut të shqiptarëve në Gazetën Dielli”.

Editori vlerësoi librin për nivelin shkencor të realizimit, për stilin e të shkruarit, për informacionin që sjell. Libri i ambasadorit Mal Berisha, tha editori, është fryt i një rrugëtimi të gjatë kërkimor rreth jetës dhe veprës së Herman Bernstein,veçanërisht të shërbimeve plot vlera që ai i bëri Shqipërisë. Autori i librit ka arritë që t’na përcjellë mesazhin e një personaliteti të fuqishëm, mik i tre presidentëve amerikanë, i shumë personaliteteve të larta të kohës, shkrimtarë, gazetarë, shkencëtar, artistë, njerëz të shquar. Libri na përcjell qartazi qëllimin e autorit:Zbulimi i Shqipërisë dhe shqiptarëve përmes njerëzve të Shquar, atë që Bota sot e quan –Pushteti i butë i Kombeve të vegjël në marrdhëniet ndërkombëtare.

Editori solli detaje nga kronikat, komentet dhe intervistat e Diellit për dhe me këtë përsonalitet të jashtzakonshëm. Dielli i nis kronikat që nga 31 Janari i vitit 1930 e deri në gusht 1935, kur u shua në moshën 59 vjeçare në shtëpinë e tij verore në Masachussets, miku i shqiptarëve Herman Bernstein.

*Per me shumë fotografi shihni në facebook

6 JANAR 1882-6 JANAR 2018- 136 VJET NGA LINDJA E FAN S NOLIT

January 6, 2018 by dgreca

NOLIADA/
Ese nga Namik Selmani/
6 Janari është ditë e shenjtë për të krishterët. Për shqiptarët një ditë kujtimore se na ka dhënë në jetë një njeri të rrallë një Nol të veçantë ndër më të veçantët e kombit.
Ndoshta ka patur plotësisht të drejtë i madhi Noli kur ka thënë autobiogafinë e tij se lindja e tij më 6 janar e kishte shenjtëruar jetën e veprën e tij të kaluar e të mëvonshme. Nëse do të ishte e vërtetë kjo thënie, të gjithë shqiptarët amerikanë do ia ndërronin emrin e tij dhe do i thonin me atë ndajshtim që i vihet para emrit “Shën Noli”. Po, 83 vitet e jetës së tij që nuk janë më pak e as më shumë për të dhënë portetin e një jetë guximtare, talentin, pasionin, dobinë për vete e për kombin që i përket, pse jo dhe disfatat e betejave të 83 viteve. Kërkoi pa fund shpresat e tij Të duket se në udhëkryqet që kalonte kombi ynë (O, sa shumë udhëkryqe ka patur dhe ka kombi ynë në historinë e tij shekullore!) në vitet ku Noli u bë faktor kombëtar, ai kurrë nuk i humbi shpresat e tij dhe në ato kohë kur E keqja i shfaqej shumë herë me një mijë ngjyra natëndjellëse. Mbase për të na dhënë dhe neve bashkëkombasve të tij të 50 viteve më vonë modelin e një luftëtari pa armë me plumba por na dha dhe moralin më të vyer njerëzor. Mbase ai do të ketë lakuar në një zë të përbashkët me të madhin Branko Merxhanin e kohëve moderne thënien mjaft të saktë e të bukur se “Nëse kombi im i humb shpresat, atëherë do t’i jap të miat”. Arti i rrallë poetik i Nolit e rreshtoi atë në aradhën e parë të historisë së letërsisë sonë, me një poezi tribunale, por jo nga ato poezi që harrohen në minutë, por me poezi që mbeten flamuj në kohëra për mesazhin që përcjellin, për forcën shprehëse, për frazeologjinë që përdor.për gjuhën e tij të drejtpërdrejtë. Është lirika politike që rrallë e kemi parë në autorë të tjerë dhe që bashkë me labin e meçur Ali Asllanin bënë epokën e saj. Nuk e di të vë në peshorën e Kombit tonë Atë kontribut që ka bërë secili prek dritën e gjerdanuar të shekujve për këtë komb, veç dua të them të shkruaj se Fan Noli nuk mund të mbahej mend vetëm për këmbanat e kishës së Shën Gjergjit në Boston ku ai kaloi një pjesë të madhe jetës së tij. Po kur linte pas gjëmimin e butë të këmbanave dhe shkonte në atë hyrje të thjeshtë ku banonte ai niste punë të tjetra të vyera për mbrothësinë e kombit të tij.
…..Kur erdha për herë të parë në Boston në ditët e para të qëndrimit tim, në atë qytet të bukur dhe me kurorë universitetesh që ia jep tradita e madhe sidomos ajo e Harvardit bëra vizitën e parë në Kishën e Shën Gjergjit. Në mënyrë simbolike bëra dhe një fotografi në altarin ku ai ka bërë meshën e tij Në ato ditët një mik imi, Pavlo Lako që sot nuk jeton më, më dha një dhuratë të bukur të rrallë. Ishte një disk ku ishte fjalimi i rrallë i Nolit. E dëgjova disa herë. Një fjalim që vë në mendime secilin politikan apo dhe njeri të thjeshtë që quhet shqiptar. Thjeshtësia e jashtëzakonshme e tij në veshje, në sjellje, në marrëdhëniet me shqiptarët e amerikanët kishte përballë pasurinë e madhe të mendjes së tij, kishte gjuhëshumësinë që ai kishte në çdo hap jete dhe që do të na linte me të thesarët më të mëdhenj të njerëzimit. Nuk e di se kush do ta konkurronte në anglishten e tij të saktë poetike Nolin në përkthimet e tij brilante të veprave të Shekspirit. Brenda studimit të historisë së politikës shqiptare dhe asaj botërore, ai do të hynte në majat gati të paarritshme me studimin për Beethovenin. Për Beethovenin që do të mbahet mend edhe për sfidën që ai i bëri artit të tingujve me mungesën e dëgjimit të tij me shurdhërinë e thënë pak më shqiptarçe. Kur mbaroi studimin për të ai la pas një thënie të mençur që i shërben të gjithë kohërave të jetuara dhe të pajetuara “Pa karakter të fortë të madh, nuk ka as artistë të mëdhenj” Mos vallë edhe Noli do të ishte me këtë punë të jashtëzakonshme pa asnjë motiv fitimi si bëhen sot në shumë raste në Shqipëri e në Botë një lloj siamezi me atë forcë të me atë ambicje njerëzore që ai kishte në çdo hap të jetës në çdo ditë të saj?? Mos vallë po profetizonte edhe ai pasjetën e tij të mençur, të paharruar që të trazon bukurisht shpirtin dhe imagjinatën, të nxit ambicjen dhe dëshirën për t’i shërbyer kombit të tij? Në jetën e pasjetën e tij ai merr dhe sot sa e sa vlerësime për atë që ka bërë për atë që ka shkruar për atë që ka menduar ai për kombin e tij
…Ai preku dete dhe brigje që rrallëkush nga ata që kanë qenë prijatarë të mendimit të kulturës, të politikës së kombit tone, mund ta kenë bërë . Preku brigjet e Mesdheut, të Afrikës, oqeane, dete. I provoi të gjithë kostumet e profesioneve dhe të pasioneve të rralla që ai kishte për të bërë që më vonë ose dhe në gjallje të tij ai të na krijonte një hulli të re që mund ta quajmë pa mëdyshje NOLIADË. Saga e Noliadës ishte dhe mbeti bash si Sagat e Evropës dhe Amerikës që kudo të nxjerrë hiret e saj të muzeve të skulpturave, të tingujve të vetrinave, të mbushura të rrugëve, të tryezave, të universiteteve. Provoi, edhe pse për pak kohë, kostumin e një kryministri që e pa popullin e tij nga ajo që ai donte të bënte për të dhe që nuk mundi ta bënte kaq gjatë, kaq mirë . Ishte koha që edhe Evropa kishte hallet e saj të shumta. Provoi kostumin e diplomatit dhe fjalët e tij në Paris e në Lidhjen e Kombeve në shërbim me kaq hire mençurie në shërbim të shqiptarizmit e aq më shumë edhe të anglishtfolësve e anglishtshkruesve që e panë dhe e shohin edhe sot e kësaj dite si modelin të një ligjërimi mrekullor që panë se Noli ishte përkthyesi më i mirë në botë për përkthimin e veprave të Shekspirit në gjuhët e huaja. Provoi e veshi edhe këpucët e baltosura të fshatarit dhe me simbolin e “opingës” do të bënte sa e sa shkrime dhe do të jepte zgjidhjet e tij politike. për këtë shtresë sociale të popullit tonë. Me këtë psikolgji ai e deshi po kaq shumë dhe farën e bimës, flladin e pranverës dhe do i përulej me nderim brazdës së tokës dimrave, pranverave. Atje në tavolinën e tij të punës ai vuri pranë njëri-tjetrit Shekspirin dhe Ibanjezin. Vuri Don Kishotin dhe Hamletin. Vuri mjaltimin e poezisë së Khajamit dhe filozofinë e të gjithë kohërave. Se për të gjitha kishte dhe ka nevojë kombi ynë dhe cdo komb që do mbrothësinë. Ani pse në kohën që ai ngjiste maja përkthimi shqiptarët ishin shumica analfabetë. Ani pse Aleksandër Moisiu i madh do të rizgjonte Hamletin në skenat zvicerane, ruse gjermane, amerikane..e nuk do t’i jepte magjisë së skenës shqiptare. Madje në kohët e tij ai donte të mësonte hebraishten. Për këtë dikur ai shkruan: “Katër vitet e fundit po mësoj hebraishten me qëllim që të përkthej Dhjatën e Vjetër nga origjinali dhe për këtë po punoj tani..” Dhe të mos harrojmë se ishte viti 1964 vetëm një vit para vdekjes. Për këtë i madhi Dritëro Agolli shkruan më vonë: “Fan Noli e bëri Don Kishotin të ëndërrojë shqip. E bëri Otellon të zemërohet shqip. Hamletin të pikëllohet shqip. Ai e bëri Omer Khajamin të tallet e të qeshë shqip. Me këtë ai tregoi se gjuha shqipe është nga gjuhët që mund të japë gjithë nuancat e fjalëve e tingujve e gjithë shkallët e mendimit njerëzor.”
Duke takaur e lexuar bashkohësit e tij mësojmë se ai kishte në jetë dy kostume. Me atë më të mirin u varros. O thjeshtësi që sot nuk do ta besonin kurrë politikanët tanë të sotëm!
Në të gjithë vitet e jetës së tij ai do të kishte brenda vetes statusin e emigrantit politik e ekonomik. Në të gjithë botën me shumë gjuhë e me shumë kufinj gjeografikë, emigrantët kanë një status të përbashkët me të gjithë sfidat që ata kalojnë. Dhe e provoi bukur mirë bukën e mërgimit në Athinë, në Egjipt, në Evropë në Amerikë e kudo ai ishte dhe mbeti “gur i shkulur”. Jetoi me hallet e problemet që ka çdo emigrant në botë. Kjo i dha një “pasaportë” humanizmi kur fliste për shqiptarët e Amerikës që ishin emigrantë që punonin aq shumë që e donin aq shumë atdheun e tyre. I erdhi shumë mirë edhe kostumi i klerikut të fesë ortodokse shqiptare në Amerikë. Ai kostum që e bënte atë më shqiptar se shqiptarët. E sërish duke ndjekur këto vite nga vetë imzot At Artur Liolin mësuam se ai jetonte në kushte shumë të thjeshta dhe ishte shembull edhe për të tjerët. Dukej se buzëqeshja e tij e ngrohtë rrezatonte në të gjithë cepat e kishës së Shën Gjergjit. E vetëm pak vite ai jetoi fizikisht në Shqipëri e kjo nuk e pengoi atë që të njihte mentalitetin shqiptar zakonet, traditat, gjuhën, kulturën, fenë. Të mos harrojmë se pikërisht në vitin 1924 në Beratin e bukur që mund të quhet edhe “Qyteti i Tolerancës Fetare” do të ishte prijatar i Kishës Autoqefale shqiptare gjë që do ta mbante të ndezur edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Hyri në Betejën e Shkronjës së Përkthimit si luftëtari më i fortë dhe si fitimtari më i devotshëm. Në një betejë nga më të bukrat e më afatgjata që ka patur e do të ketë njerëzimi dhe që kërkon. Ngado që shkoi e në çdo prag që hapi e në çdo tribunë ku hipi ai kujtonte Ibrik Tepen e tij që kishte kaq pak shtëpi, por dhe kaq shumë shqiptarizëm. Më vonë në brigjet e Atlantikut në Boston e pikërisht në lokalin me famë shqiptarie të mikut të tij Antoni Athanas ai meditonte për një jetë të re, për jetën që kishte kaluar. E në atë restorant që e kishin vizituar president e gjeneralë, milionerë e njerëz të kulturës së mbarë Amerikës që quhej “ Pier Fori” kishte përherë në çdo ditë të vitit një tavolinë të rezervuar për mikun e nderit Fan Noli ku ai pinte kafenë dhe takonte bashëatdhetarët e tij nga e gjithë Amerika. Aso kohe e ishte thënë prej kohësh atë dyvargësh mençuror që bashkonte shpirtërisht dy kombet tona
Mbahu nëno, mos ki frikë.
Se ke djemtë në Amerikë
Ishte përfundimi më i madh që do të bënte me kaq thjeshtë si dhe largpamësi një intelektual të së parë për marrdhëniet shqiptaro-amerikane të asaj kohe e të kohëve që do të vinin.
Noli na la pas një NOLIADË. Një frymë më të ngrohtë që nuk ta japin as zjarret më të fuqishëm të globit, na dha mesazhin e emancipimit social të përkthimit
Noli na la pas një Maratonomak të ri. Shumë më të fortë se ai i lashtësisë Jo një maratonomak si ai i një piste vrapimi që ka një cak ku e nis dhe ku e mbaron udhëtimin e tij vrapues, po një maratonomak që ka kudo pista të hapura me ambicje të madhe me synime të qarta se ku do nisesh dhe se ku do të arrish. Sa bukur të kishim sa më shumë maratonomakë si Noli që na mungojnë e na mësojnë se jeta është sfidë është luftë është përpjekje aq më shumë jeta e një kombi si yni që e ka patur sakfificën pjesë të jetës së tij, të historisë së tij .. gjer sa të vdes Në vitin 1908 ai i dërgonte një letër mikut të tij Thanas Tashkos një letër ku i shkruante për një dëshirë, për një amanet të çuditshëm që rrallë mund ta dëgjosh diku
Dhe do të luftoj.. gjer sa të vdes
Shpërblimi më i mjaftë do të jetë
Një këngë prej labësh dhe
labëreshash kur të vdes”
Përtej këtij amaneti që ai e kishte bërë më 1908 do ta dëgjonim dhe lexonim një mesazh po kaq të fortë mençuror “të rrojmë me dobi e të vdesim me dobi:” Varri i tij atje në varrezat e Fores Hillit është varri më i thjeshtë nga të gjithë politikanët e kohërave të kombit tonë . Edhe para se të mbyllte sytë e, pikërisht në lutjet e vitit 1960 ai do të shkruante të tjera fjalë monumetale për miqësinë dhe për kontributin e Amerikës në demokracinë e Shqipërisë ‘ Amerika është nëna jonë kombëtare . Ajo na ka dhënë mënyrën amerikane të jetesës, demokracinë dhe barazinë . Zoti e bekoftë Amerikën!”: Është pak të thuash se jemi krenarë me të dhe për të. Për të nuk ka nevojë që të vrapojmë për ta kujtuar, për t’u frymëzuar. çdo ditë e jetës sonë ka nevojë për t’u parë në pasqyrën e Noliadës. Për atë që kemi dhe për atë që duhet të bëjmë. Nuk është nevoja që të shkojmë shpesh në vende të ndryshme të largëta e të afërta për të marrë modele. E kur të gjithë këto modele krijojnë një hulli të re që rrezaton në kohëra atëherë të gjithë duhet të skuqemi në fytyrën e mbushur me dritë ëndrre se nuk ecim në gjurmët e tyre.
Fan Nolin na la pas vetes një VATËR. Një vatër ku në vite e shekuj do të mblidhen shqiptarët e Amerikës, të të gjithë krahinave të kombit shqiptar dhe në gjurmët më të lavdishme të të parëve do ruajnë dinjitetin e kombit.
E përtej tërë kësaj sage moderne dhe aq të vyer na duhet që të mbyllim këtë rrëfenjë eseistike me një rrëfim, monolog, quajeni si të doni, që duket se rrjedh edhe më të vrullshme, me fjalë më të mencura, tronditë se, e më farfuritëse se vetë Nili, në brigjet e të cilit ai shkruante këto radhë. Ne që jemi mësuar ta shohim atë në tribuna mentarie, politike, poetike, kishtare, diplomatike, duket se shohim në të romantikun e përjetshëm. Do të kalonin dhe 62 vjet jetë pas këtij rrëfimi. Do të kalonin 115 vjet deri në ditët tona, po ai të godet me mesazhin dhe dridhjen e zemrës noliane. Shohim një NOL-NIL të përjteshëm “ Gjithë këto mendime në trurin tim dhe asnjë në letër. Flë, po flë shpirti im i plogët si Nili, që u mbyll brenda në shkretëtirë .. Ti, o Perëndi shkolite Nilin tim nga shkretëtira dhe hidhe brënda në oqean, lëshoji të gjithë erërat. Bëje, o Perëndi shpirtin tim të këndojë e të kridhet në melodinë e detit të egërsuar. Të mbytem në shtrëngatë dashurie..”
Dhe vetë Noliada është një Kryedashuri më vete.

DIELLI-KUJTESA E VITIT 2017-KATEDRALJA SHEN TEREZA

January 3, 2018 by dgreca

Kosovë-Viti 2017, i Shugurimit të Katedrales Shën Nënë Tereza/

-Në 5 shtator 2017 u bë shugurimi i Katedrales-Shenjtërores Shën Nënë Tereza në Prishtinë nga i Dërguari i Posaçëm i Papa Françeskut, Kardinali shqiptar Ernest Simoni – Troshani, e me pjesëmarrje edhe vatranësh nga SHBA, të cilët edhe u vlerësuan e falënderuan për kontributet/

-Shqiptarët nga SHBA – Këshilli i Fondacionit për ndërtimin e Katedralës Nënë Tereza në Prishtinë, që vepron në Nju Jork dhe rrethinë, kanë kontribuar për mëse 9 vite me 2 milionë dollarë, që janë mbledhur dhe janë dorëzuar/

SPECIALE-Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI*/

PRISHTINË, 3 Janar 2018/ Në Kosovë një nga ngjarjet e rëndësishme të vitit 2017 ishte shugurimi i Katedrales-Shenjtërores Shën Nënë Tereza në Prishtinë nga i Dërguari i Posaçëm i Papa Françeskut, Kardinali shqiptar Ernest Simoni – Troshani, e me pjesëmarrje edhe vatranësh nga SHBA, të cilët edhe u vlerësuan e falënderuan për kontributet. Madje, ishte edhe pjesë e celebrimit në meshën solemne të shugurimit Marjan Cubi, anëtar i Kryesise së Vatres, njëherësh arkëtar si dhe kryetar i Komisionit për mbledhjen fondeve për ndërtimin e Katedrales, i cili kishte ardhë në Kosovë bashkë me bashkëshorten Dila.Shumë solemne dhe madhështore ishte festa.

Shugurimi i Katedralës Nënë Tereza u bë në 5 shtator 2017, në ditën që ishte e 1 vjetorit të shenjtërimit e të 20 vjetorit të kalimit në amshim të shenjëtëreshes shqiptare.

Brenda Katedralës në meshën solemne të shugurimit nga vatranët e SHBA ishte edhe Zef Balaj, anëtar i Kryesisë së Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra, që kishte ardhë në Kosovë bashkë me bashkëshorten Lina, anëtari i Këshillit të Vatrës, Lek Përlleshi, me bashkëshorten Vera, anëtari i Komisionit për mbledhjen fondeve për ndërtimin e Katedrales, Fran Marku, si dhe Nue Balaj, nip i Zefit, Tomë Paloka që do e botonte së shpejti librin “Shqiptarët më të mirë në Amerikë që i njoha unë”…

Në 31 gusht 2017, Ipeshkvi i Ipeshkvisë së Kosovës, Imzot Dodë Gjergji, i ka pritur në takim në Ipeshkvi dhe i ka shoqëruar në vizitë Katedrales anëtarin e Kryesisë së Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra, Zef Balajn, me bashkëshorten Lina, anëtarin e Këshillit të Vatrës, Lek Përlleshi, me bashkëshorten Vera, si dhe Nue Balajn, nip i Zefit, që ishin së bashku.

Shqiptarët nga SHBA – Këshilli i Fondacionit për ndërtimin e Katedralës Nënë Tereza në Prishtinë, që vepron në Nju Jork dhe rrethinë, kanë kontribuar për mëse 9 vite me 2 milionë dollarë, që janë mbledhur dhe janë dorëzuar.

Ipeshkvi i Ipeshkvisë së Kosovës, Imzot Dodë Gjergji në fjalën përshëndetëse në hapje të “Ditëve të Nënë Terezës”, në 26 gusht 2017, ka vlerësuar lart të gjitha kontributet.

“Dua me këtë rast të falënderoj të gjithë donatorët, që na kanë ndihmuar për ndërtimin e kësaj Kishe, ata që janë sot prezentë e ata që do të jenë në 5 shtator”, është shprehur Ipeshkvi Gjergji.

Mbrëmjen e 4 shtatorit 2017, pas meshës Lutja e Mbrëmësores me Lutjet e Nënë Terezës në Kishën e Shën Ndout në kryeqytet, Ipeshkvia e Kosovës ftoi edhe në darkën e falënderimit për donatorët e ndërtimit të Katedrales Nënë Tereza në Prishtinë.

Edhe në ditën e 16 gushtit 2016 një delegacion i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra në Ipeshkvinë e Kosovës dhe në Katedralen Nëna Terezë në Prishtinë u prit plot përzemërsi, repekt e vlerësim nga Ipeshkvi Imzot Dodë Gjergji.

Në delegacionin e shqiptarëve të ardhur nga SHBA ishin Agim Rexhaj, zv/kryetar i Vatrës, Marjan Cubi – arkëtar i Vatrës dhe kryetar i Komisionit për mbledhjen e fondeve për ndërtimin e Katedrales Nënë Tereza në Prishtinë, si dhe Laura Rexhaj, Dila Cubi, Fran Marku, Mhill Gjuraj, Pashk Maksuti, Mëhill Velaj. Gjatë gjithë kohës isha edhe unë – korrespondent në Kosovë i Gazetës Dielli – organ i Vatrës.

Ipeshkvi i Ipeshkvisë së Kosovës, Imzot Gjergji falënderoi dhe vlerësoi lart të gjitha kontributet dhe njoftoi delegacionin e Vatrës me të gjitha punët e kryera në Katedralen Nënë Tereza.

Ipeshkvi Imzot Dodë Gjergji vlerësoi lart organizimin dhe kontributet e Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra, të gjithë vatranëve.

“E vlerësoj veçantë mënyrën e organizimit tuaj, të Vatrës, nga të gjitha trojet shqiptare së bashku…Vatra është edhe vatër e të mirave dhe kontributeve të mëdha për kombin”, u shpreh Ipeshkvi i Kosovës.

Gurthemeli i Katedrales në Prishtinë është vënë në 26 gusht 2005 për nder të 95 vjetorit të lindjes së Nënës Terezë nga ana e Presidentit historik të Kosovës Dr. Ibrahim Rugova, Ipeshkvit të Ipeshkvisë së Kosovës Imzot Mark Sopi dhe Kardinalit të Uashingtonit Teodor Mekkerik.

“Sot është një ditë e madhe për kryeqytetin dhe për gjithë Kosovën, sepse po e bekojmë gurin e themelit të një tempulli të shenjtë, që i kushtohet Nënës së dashur shqiptaro-kosovare dhe Nënës së Njerëzimit – të lumturës Nëna Tereze – asaj që lartësoi nderin e Kosovës dhe të shqiptarëve në gjithë planetin duke i afirmuar vlerat tona dhe duke ndihmuar gjithë njerëzimin”, shprehej gjatë ceremonisë Presidenti Rugova.

“Papa Gjon Pali i Dytë e ka përkrahur personalisht ndërtimin e kësaj katedraleje”, theksonte Presidenti Rugova.

Katedralja në Prishtinë nisi të ndërtohej ndërkohë që ishte festuar 6 vjetori i Kosovës së lirë nga qershori 1999. Në 2005-tën shënohej dhe 600 vjetori i lindjes së kryeheroit kombëtar shqiptar Gjergj Kastrioti-Skënderbeu.

Korrespondenti i tashëm në Kosovë i Gazeta DIELLI me raportimet është edhe kronikë e historisë së ndërtimit të Katedrales Nëna Terezë në Prishtinë që nga vënia e gurthemelit. Ishte edhe i akredituar në Ipeshkvinë e Kosovës nga Këshilli për Media i Shugurimit të Shenjtërores Shën Nënë Tereza.

“Kosovë – Në Katedralen ‘Nëna Tereza’ Janë Ngritur Flamujt e Festës”, është titulli i reportazhit që kam shkruar e botuar në Agjenicinë shtetërore-zyrtare të lajmeve të Shqipërisë në 100 vjetorin e Nënës Terezë, në 1 Korrik 2010.

Ndërtimi i Katedralës është bërë i mundur nga donatorët e diasporës shqiptare nëpër botë. Rezultati është një Katedrale madhështore në qendër të kryeqytetit të Kosovës, e lartë 32,50 metra, e gjerë 42,30 metra dhe e gjatë 77,40 metra.

Në 2016-tën, shenjtërimit të Shën Nënë Terezës i parapriu Koncerti i Filharmonisë së Kosovës “Valsi Hyjnor” në Bazilikën Shën Pali Jashtë Mureve, në 3 shtator, me një përfaqësi mbarëshqiptare. Meshën e Shenjtërimit e udhëhoqi Papa Françesku në Sheshin e Shën Pjetrit në Vatikan në 4 shtator. Mesha e falënderimit është udhëhequr nga Sekretari i Shtetit të Vatikanit, Kardinali Pietro Parolin, në 5 shtator.

Në 26 gusht 2017, kur nisën “Ditët e Nënës Terezë” në mbrëmje feste e programi kulturor me këngë klasike dhe recitim të poezive dhe uratave të Nënë Terezës në Katedrale u hap edhe një ekspozitë e autorit Sakip Imeri e fotografive dokumentare që nga vënia e gurthemelit të Katedrales në Prishtinë.

Pjesë e veprimtarive ishte edhe ekspozita me fotografi e dokumente “Shenjtorja shqiptare nga Shkupi – korrespondenca”, e cila është hapur në Bibliotekën Kombëtare në kryeqytetin e Kosovës, me bashkëorganizim të Institutit të Historisë “Ali Hadri” në Prishtinë, Institutit të Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në Shkup dhe Ipeshkvisë së Kosovës.

Nën një nga fotografitë e ekspozitës shkruante: “Gonxhe Bojaxhiu nxënëse në shkollën fillore shqiptare të Shkupit, në vitin shkollor 1922/1923”.

Shqiptarja Gonxhe Bojaxhiu, e lindur në 26 gusht të vitit 1910 në Shkup, u bë Motra Tereze e Loretos (1929); Nënë Tereza – “Misionare e Dashurisë” (1950); Nobelistja e Paqes (1979), e Lumja Nënë Tereza (2003); Shën Nënë Tereza (2016).

Në 10 dhjetor 1979, sipas raportimit në atë kohë të gazetës tradiconale të Kosovës Rilindja, Nëna Terezë, pasi kishte pranuar Çmimin Nobël për Paqe në Oslo ka deklaruar: “Përsa i përket prejardhjes, unë jam shqiptare, indiane përkah nënshtetësia, motër murgeshë katolike, përkah thirrja, që i përkas tërë botës…”

Biografi i Nënë Terezës, Don Lush Gjergji, Vikar Gjaneral i Ipeshkvisë së Kosovës, ka shkruar: “Kush ishte Gonxhe Bojaxhiu? Bija e Kolë Bojaxhiut, me prejardhje nga Prizreni, dhe Drane lindur Bernaj – Bojaxhiu, nga Novosella e Gjakovës, por edhe më tepër bija e krishterimit tonë dymijëvjeçar, e traditës, kulturës dhe martirizimit të popullit shqiptar….

Kush ishin prindërit e saj? Kolë Bojaxhiu (1872-1919) ishte tregtar i njohur, ndërtimtar, muzikant, poliglot, patriot i shquar, por mbi të gjitha bamirës dhe babë i shumë të varfërve të Shkupit dhe të rrethinës. Angazhimin e tij për drejtësi dhe barazi e pagoi edhe me jetë, si duket qe helmuar në Beograd, sepse i mbronte të drejtat themelore të njerëzve të pambrojtur, sidomos të shqiptarëve.

Drane Bojaxhiu (1889-1972) ishte grua e mirë, shtëpiake e kujdesshme, nënë e zellshme dhe shumë e përshpirtshme, shpirt dhe zemër për çdo nevojtar, edukatorja e parë e Gonxhe Bojaxhiut.

Familja Bojaxhiu pati edhe dy fëmijë të tjerë: Lazër Bojaxhiu (1905-1981) dhe Age Bojaxhiu (1908-1973)”.“Unë jam prej Prizreni, prindërit e mi kanë lindur në Prizren”, kujtonte fjalët e Nënë Terezes, Don Shan Zefi, Kancelar i Ipeshkvisë së Kosovës, nga takimi i parë në vitin 1975, në një bisedë ekskluzive që kam zhvilluar në 100 vjetorin e lindjes së Nënë Terezës, në qershor 2010

“Isha në gjimnazin klasik në Suboticë (qytet në Krahinën e Vojvodinës në federatën e atëhershme jugosllave), ku ishim rreth 40 seminaristë kosovarë… Kur i tham se jemi nga Kosova, Nëna Tereze menjëherë u shpreh shqip, duke treguar se është nga Prizreni. Me një emocion të jashtëzakoshëm filloi të flasë shqip me ne shqiptarët…”, tregonte Zefi.

Ai tregonte se me Nënën Tereze është takuar edhe në Shkup, në vitin 1986. “Thoshte edhe atje se ishte e lindur në Shkup, se kishte prindërit nga Kosova”.

Po ashtu, Zefi tregonte se me Nënën Terezë ka pasur 3-4 takime edhe në Romë.

“Edhe recitonte, lutej në shqip. ‘Punën e pendimit’ e thoshte shqip gjithmonë…”, shprehej Zefi, derisa bisedonim në Selinë e re të Ipeshkvisë së Kosovës dhe në Katedralën në ndërtim në Prishtinë…

Në vitin 2017 Kosova ka festuar gëzuar Krishtlindjen me urimet edhe për 2018-tën e 10-vjetorit të Pavarësisë së njohur deri tani nga 115 shtete anëtare të Organizatës së Kombëve të Bashkuara, të shprehura edhe gjatë meshës së Krishtlindjes – të parën në Katedralen e shuguruar Shën Nënë Tereza në Prishtinë. “Vërtetë jemi të lumtur që sot po kremtojmë për të parën herë Krishtlindjen në këtë kishë të shuguruar, me emrin e shenjtëreshës sonë Nënës Terezë”, tha Ipeshkvi i Kosovës, Imzot DodëGjergji, i cili në porosinë për Krishtlindjen 2017 është shprehur me vlerësime e urime edhe për Vitin Mbarëkombëtar të Gjergj Kastriotit – Skënderbeut…

Per me shame fotografi shine ne facebook(dielli vatra)

VATRA- VIZITË NË SHTËPINË E Z. AGIM KARAGJOZI

December 29, 2017 by dgreca

Kryetari I Federatës PanShqiptare të Amerikës VATRA, z. Dritan Mishto I shoqëruar nga zv. Kryetari Agim Rexhaj, anëtarët e Kryesisë Zef Balaj, Marjan Cubi, anëtari i Këshillit të të Urtëve Zef Përndocaj dhe editori I Diellit, vizituan mbrëmjen e së Enjtes, 28 dhjetor 2017, Presidentin e Nderit të Vatrës, z. Agim Karagjozi, në shtëpinë e tij ne Floral Park, NJu Jork.

Z; Agim Karagjozi, i dekoruar nga presidentet e Shqipërisë me dekoratën Nderi I Kombit” dhe me Urdhërin e Artë të Shqiponjës, si dhe Qytetar Nderi i Gjirokastrës, është vatrani me i hershëm në Vatër, që nga viti 1956, dhe që e derjtoi Vatrën për 2 dekada, dha dorëheqje për arsye moshe me 18 Mars 2010, është President Nderi I Vatrës.Karagjozi uroi z. Mishto për zgjidhjen në krye të Vatrës gjatë Kuvendit të fundit të Vatrës dhe e përgëzoi për gjallërimin e Vatrës dhe veprimtaritë që ajo po organizon. Ai tha se në kohën e tij,atij dhe brezit të vet, iu desh që të luftonin për mbiejtesën e Vatrës, kohë e cila ka mbetë pas dhe ky rrezik fatmirsisht nuk është më sot.Karagjozi kujtoi veprimtaritë e Vatrës në kohën e tij, vizitat në Kosovë dhe Shqipëri, takimet dhe miqësia me Azem Hajdarin dhe Ahmet Krasniqin, vizitat e vështira në Tropojë në verën e vitit 1988, dhe kontributet që dërguan vatranët për Ushtrinë Clirimtare të Kosovës, ndihmat për të plagosurit e Luftës në Spitalin e Tropojës etj.

Kryetari i Vatrës, z. Mishto e falenderoi z. Karagjozi për kontributin dhe drejtimin e Vatrës. Ju dhe brezi Juaj , tha ai, keni meritan që e mbajtët gjallë me sakrifica Vatrën dhe dhatë gjithcka nga vetja. Është detyra jonë që ta vitalizojmë vatrën dhe ta mbajnë atë në krye të Diasporës dhe të kryejmë detyrën ndaj Çështjes Kombtare dhe ndaj Amerikës.

Më pas z. Mishto e informoi z, Karagjozi për veprimtaritë e fundit të Vatrës dhe degëve të saj nëpër shtetet e Amerikës.Ai I tregoi edhe për vlerësimin e punës së vatranëve që kane mbi 50 vjet anëtarësi e aktivitet në Vatër. Z. Karagjozi e vlerësoi si një ide pozitive vlerësimin e vatranëe të vjetër si dhe vizitat në shtëpitë e vatranëve të vjetër.

Në bisedën e ngrohtë ishte i pranishëm edhe I biri i z. Agim, Zyhdi Karagjozi, biznesmen dhe anëtar i Këshillit të Vatrës. Ai shfaqi shqetësimin për përfshirjen e rinisë shqiptare në veprimtari kriminale dhe shfaqi mendimin se Vatra duhet të punojë më shumë në këtë drejtim.

Gjatë bisedës u sollën në kujtesë shumë veprimtari të Vatrës në kohën që z. Karagjozi ishte në krye të Vatrës.

Karagjozi falenderoi për vizitën, ndërsa kryetari i Vatrës dhe shoqëruesit e tij e falenderuan për mikpritjen dhe i uruan shëndet dhe e uruan për Vitin e Ri 2018.