David Harris: Shembulli pozitiv historik i shqiptarëve për strehimin e hebrenjve, të promovohet në botë/

Nga Frank Shkreli/

Të premten varroset në një ceremoni private Nancy Reagan, e veja e ish-Presidentit amerikan Ronald Reagan dhe njëra prej femërave më të njohura dhe më me influencë në shekullin 20, e cila ndërroi jetë të djelën që kaloi në moshën 94-vjeçare.   Ajo do të varroset pranë bashkshortit të saj në mjedisin ku gjëndet Biblioteka Presidenciale e ish-presidentit të 40-të të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, në Luginën e bukur Simi të shtetit Kalifornia.  Presidenti Obama urdhëroi që flamuri amerikan të valvitet gjysëm shtizë anë e mbanë vendit, për të kujtuar dhe për të nderuar ish-zonjën e parë të Amerikës, e cila deklaroi ai, do të mbahet mend si një zonjë e parë e këtij vendi plot mirësi dhe meshirë.  Presidenti Obama shtoi duke thënë se, “Dashuria e saj për Presidentin Reagan është e dokumentuar mirë siç është edhe fakti se ajo i është gjëndur pranë bashkshortit të vet në periudhat vërtetë më të vështira të jetës dhe karierës së tij politike”.

Ndonëse fillimisht ka pasur edhe karierën e saj si aktore në Hollywood, Nancy Reagan kishte deklaruar në një intervistë kohë më parë se, “Në të vërtetë jeta ime ka filluar kur jam martuar me bashkshortin tim”, duke vërtetuar atë, që tani gjithkush e di, se për 52 vjetë martesë, Nancy dhe “Ronnie”, siç e quante ajo, ishin plotësisht të përkushtuar ndaj njëri tjetri.  Ish-Presidenti George W Bush i dërgoi ngushëllimet e tija familjes duke theksuar se Nancy Reagan, me jetën dhe veprat e saj,“ishte krejtësisht e dedikuar ndaj bashkshortit të saj dhe ndaj Athdeut”.   Ndërsa kryetari i Komitetit Kombëtar të Partisë Republikane, Reince Priebus u shpreh se ish-Zonja e parë e Shteteve të Bashkuara, “ka frymëzuar mbarë Amerikën me sjelljet e saj dinjitoze dhe të ngrohta”.

Për ata që e kanë njohur atë për së afërmi, Nancy ishte një grua e jashtzakonshme dhe sipas disa ish-ndihmësve të Presidentit Reagan, ajo ishte njëkohsisht edhe këshilltarja e tij më e ngushtë dhe më e besueshmja.  Madje, njëri prej këshilltarëve të tij kryesor, Ed Rollins tha me rastin e vdekjes së Nancy Reagan, se “Ajo kishte instinkte politike të mirëfillta, ndoshta më të spikatura se vet Presidenti Reagan”, shkruan Rollins dhe shton se Z. Reagan i kishte thënë atij me një rast se, “Ai nuk do të ishte bërë kurrë president pa inkurajimin dhe këshillat e saja.”  Ish-këshilltari Rollins e cilësoi Nancy Reagan kur ishte në Shtëpinë e Bardhë, si një “Zonjë shtëpie e mrekulluesheme dhe pritëse, e cila kishte rivendosur dinjitetin në Shtëpinë e Bardhë”, pasi siç shprehet ish-këshilltari i Shtëpisë së Bardhë, “Ajo e konsideronte Shtëpinë e Bardhë si ‘shtëpinë e popullit’ dhe si e tillë”, theksonte ajo shpesh, “meriton që ajo të trajtohet dhe të ruhet me respektin më të madh.”

Ndër qindra prononcime nga zyrtarë të lartë amerikanë të dy partive kryesore amerikane si dhe nga udhëheqës botërorë të cilët shprehën ngushëllimet e tyre me rastin e ndarjes nga kjo jetë e Nancy Reagan, ishte edhe Sekretari Amerikan i Shtetit John Kerry, i cili u shpreh se, “Dedikimi dhe dashuria e saj për familjen, ishin një frymëzim për të gjithë ne.”  Krye-diplomati amerikan e cilësoi me këtë rast Presidentin Reagan si, “Njërin prej optimistëve më të mëdhej të këtij kombi, i cili me guximin dhe me mençurinë e tij ndihmoi në fitoren e Luftës së Ftoftë, ndërkohë që Nancy ishte ortakja dhe këshilltarja më e besueshme e tij, që e këshilloi atë gjatë gjithë kësaj periudhe dhe mëtej.”   Duke shprehur ngushëllimet e tija, John Kerry përfundoi duke pohuar se, “Nancy Reagan ka lënë përshtypje pozitive të pashlyeshme anë e mbanë Amerikës”.

Një prej këtyre mbresave të pashlyeshme, për të cilat flet Kerry, sidomos për ne shqiptaro-amerikanët, por edhe për të tjerë ishin takimet në Shtëpinë e Bardhë dhe veçanërisht ftesa që çifti Reagan i kishte bërë Nënë Terezës për të vizituar Shtëpinë e Bardhë më 20 qershor,1985, me qëllim për ta dekoruar atë me medaljen më të lartë civile të Shteteve të Bashkuara, “Medalja Presidenciale e Lirisë”, për humanizmin dhe për veprimtarinë e saj në mbështetje ndaj më të varfërve të botës, sidomos më të varfërve të Indisë.  Me atë rast, Presidenti Reagan e përshëndeti Nënë Terezen duke thënë se, “Në këtë shtëpi të madhërishme kanë ardhur shumë vizitorë, por asnjë nga ata që kanë vizituar nuk është më i veçantë, në krahasim me mysafiren tonë të dashur që ka ardhur sot këtu, Nënë Terezën”.

“Disa persona, shumë pak në të vërtetë”, ka theksuar Presidenti Reagan, “Janë në kuptimin e vërtetë të fjalës, qytetarë të botës.  Nënë Tereza është një prej tyre. Ne e duam atë aq shumë, sa që i kërkuam asaj të pranonte dekoratën tonë, gjë që ajo e pranoi menjëherë me përvujtëninë që e dallon atë”, u shpreh Reagan.   Me bashkshorten Nancy pranë tij, Presidenti Reagan ka thënë se, “Dekoratave të shumëta që ka marrë Nënë Tereza gjatë viteve, përfshirë edhe Çmimin Nobel për Paqë, me dashuri të thellë dhe respekt të madh ia shtojmë edhe një tjetër duke i dorëzuar asaj edhe Medaljen Presidenciale të Lirisë”, që është çmimi më i lartë që Presdienti amerikan u dorëzon personave me merita dhe kontribute të jashtzakonshme ndaj sigurimit dhe interesit kombëtar të Shteteve të Bashkuara, ndaj paqës në botë dhe për arritje të veçanta në fushën e veprimtarisë publike ose private.

Në fjalimin e rastit në ceremoninë e dorëzimit të dekoratës së Medaljes Presidenciale të Lirisë Nënë Terezës, Presidenti Reagan e ka karakterizuar murgeshën me origjinë shqiptare si, “Heroinën e kohëve tona.”  Ai tha me atë rast se ndonëse kjo medalje tradicionalisht u jepet shtetasve amerikanë, Z. Reagan shpjegoi se në shënjë nderimi dhe admirimi të thellë për punën e saj, po i akordohet kjo dekoratë Nënë Terezës, pasi “Shpirtmirësia në zemrat e disa individëve, i kapërcen të gjithë kufijtë kombëtar dhe tejkalon të gjitha konsideratat e vogëla nacionaliste”, u shpreh ish-presidenti amerikan Reagan duke folur për Nënë Terezen.

Me atë rast, Nënë Tereza falenderoi Presidentin Reagan dhe bashkshorten Nancy, për nderimin që i bënë duke u shprehur se, “Unë nuk jam aspak e denjë për këtë dhuratë bujare që më akordohet nga Presidenti ynë, nga bashkshortja e tij dhe nga populli i Shteteve të Bashkuara. Por e pranoj për lumturinë e madhe ndaj të Madhit Zot, si dhe në emër të miliona njerëzve të varfër…ndonëse duke ma dhënë mua këtë dekoratë, ju në të vërtetë po ua jepni atyre, me dashuri dhe interesim të madh”, ndaj më të varfërve.

“Por, dashuria” i ka thënë Nënë Tereza çiftit Reagan, “fillon në shtëpi, në familjen tuaj dhe fillon duke u lutur së bashku. Lutjet pastrojnë zemërat dhe zemërat e pastëra shohin Perëndinë.  Dhe nëqoftse ju shikoni imazhin e Perendisë në njëri tjetrin, ju do të kini edhe dashuri për njëri tjetrin dhe paqë me njëri tjetrin. Veprat e dashurisë janë vepra paqeje dhe dashuria fillon në familje”, është shprehur Nënë Tereza para çiftit Reagan, qershorin e vitit 1985.

Janë absolutisht të pa zakonta marrëdhënjet që Presidenti Reagan dhe bashkshortja e tij Nancy – të cilët konsideroheshin si njëri ndër çiftet më aristokrate në Amerikë dhe ndoshta në botë — kishin vendosur me Nënë Terezen, përfaqsuesen e më të varfërve në botë.   Anë e mbanë botës, Nënë Tereza kishte takuar me shumë udhëheqës politikë e fetarë.  Por dalloheshin marrëdhënjet e saja me Presidentin Ronald Reagan dhe me Papa Gjon Palin e dytë, sidomos gjatë dekadës së luftës së ftoftë të 1980-ave.  Ishin këta të dy, protagonistët kryesorë të luftës kundër komunizmit, Presidenti Reagan dhe Papa Gjon Pali i dytë, me të cilët duket sikurë Nënë Tereza kishte lidhje të ngushta.

Për Papën Gjon Palin e dytë, ish-udheheqsi sovjetik Mikhail Gorbachov është shprehur se shëmbja e komunizmit do të kishte qenë e pamundur pa kontributin e Papa Gjon Palit të dytë.  Ndërsa për Presidentin Reagan, Nënë Tereza ka thënë kur presidenti amerikan që plagosë në një atentat kundër tij — se ajo ishte e bindur se shpëtimi i jetës së Presidentit Reagan nga plagët që kishte marrë nga atentati, në të vërtetë ishte “Një akt hyjnor”.  Lind pyetja se çka dinte kjo bijë shqiptare për këta dy burra të mëdhej të shekullit 20-të dhe çfarë frymëzimi prisnin këta të dy prej kësaj murgeshe të thjeshtë me origjinë shqiptare — kujdestarja e më të varfërve në botë — gjatë një periudhe historike dhe aq vendimtare për fatin, e jo vetëm Europës, por të mbarë njerëzimit?