Klubi i Shkrimtarëve “Petro Marko” Vlorë, me mbështetjen e Bashkisë organizoi “Ditën vlonjate të poezisë”, një aktivitet që organizatorët synojnë ta shndërrojnë në një traditë.
Në këtë veprimtari, e para e dimensioneve të tilla që zhvillohet në qytetin e Vlorës ishin të pranishëm poetë e shkrimtarë nga rrethe të ndryshme të vendit, nga Kosova, apo edhe krijues që jetojnë e punojnë jashtë vendit, si në Greqi etj. Aktiviteti hodhi bazat e analizës për krijimtarinë e autorëve vlonjatë në vite, duke evidentuar emrat e spikatur, apo ata që kanë hedhur hapat e para në rrugën e letërsisë.
Të pranishmit theksuan se, poezia vlonjate i ka bazat e saj në traditën e krijuar nga emra të tillë sikurse Ali Asllani, apo autorë të tjerë, të njohur apo më pak të njohur, për shkaqe e faktorë të ndryshëm. Kjo traditë, që ka mbijetuar në dekada, ka mbërritur deri në brezat e sotëm, për të shërbyer si referencë në krijimtarinë e mëtejshme. Poetët dhe shkrimtarët janë përballur e po përballen me vështirësi, por kjo, sipas të pranishmëve, e bën edhe më të bukur artin.
Të pranishmit ndoqën me interes ligjëratat nga Myrteza Mara, Idajet Jahaj e Ilir Mborja.
Kryetari i Klubit të Shkrimtarëve “Petro Marko” Vlorë, Myrteza Mara, falënderoi Bashkinë e Vlorës dhe Kryetarin Shpëtim Gjika për mbështetjen për artin dhe letërsinë në qytetin e Vlorës.
Me këtë rast nënkryetari i Bashkisë Arben Beqiraj dorëzoi titullin “Mirënjohja e Qytetit të Vlorës”, akorduar nga kryetari i Bashkisë, Shpëtim Gjika, për tre emra të njohur në fushën e krijimtarisë letrare e të publicistikës, mes të cilëve Duro Mustafaj, Luan Çipi e Andrea Petromilo.
Po ashtu, Ilir Mborja u vlerësua me Çmimin “Mirënjohje e Klubit” Petro Marko”.
Në këtë atmosferë u zhvillua edhe konkurrimi për interpretimin e poezisë më të bukur nga të pranishmit.
Juria e përbërë nga aktori Ilirjan Ali, poeti Nase Jani dhe gazetare Marjeta Mërkuri njëkohësisht moderatore, bëri vlerësimet përkatëse. Çmimi i Karrierës u akordua për poetët Qerim Skënderaj dhe Thodhori Baba-Vlorë, çmimi special për Riza Haziri-Mitrovcë dhe Beatriçe Balliçi-Elbasan, ndërsa çmimi i tretë në poezi për Zamira Agalliu-Vlorë, Eriselda Prifti-Fier. Çmimi i dytë në poezi u nda për Idajet Jahaj dhe Laureta Petoshati-Vlorë, ndërkohë që çmimi i parë ju dha poetes Anila Toto-Vlorë dhe Sabit Idrizi-Mitrovicë.
Në këtë aktivitet u nderua kujtimi i krijuesve vlonjatë që janë ndarë nga jeta vitet e fundit, mes të cilëve Ferhat Çakërri, Anastas Bita, Fadil Zeqiri, Miliano Stefa, Petrit Qejvani dhe Jonida Osmani.( Harilla Koçi)
Krimet serbe në Kosovë
Pritje madhështore e Dr.N.Pllanës në Middel East Technical University në Ankara, njëri ndër Universitetet më prestigjioze në botë/
Nga: Jeton Dukagjini/Ankara/
Me ftesën e Prof. Dr. Hüseyin Bağcı– Shef i departamentit të marrëdhënieve ndërkombëtare dhe kontributin e absolventit të këtij Universiteti z.Jeton Dukagjini, në amfiteatrin e mbushur plotë me studentë dhe profesorë, ku morën pjesë edhe Ambasadori i Republikës së Kosovës z.Avni Spahiu, Ambasadori i Republikës së Sllovenisë, Prof.dr. Milan Jacbek, Namik Shabi, Enis Krasniqi, Oktay Pomak, Penet Kokalari, Laura Agolli, Dr.sc.Onur Bahçecik, Tolgahan Akdan, Murat Demirel, Dr.sc. Taner Zorbay – historian, etj.u promovuan suksesshëm libri Terrori i Serbisë Pushtuese mbi Shqiptarët 1844-1999, filmi dokumentar Rrugëtimi i një libri nëpër botë, dhe Dr.Pllana mbajti një ligjëratë para studentëve dhe mësimdhënësve të këtij Universiteti për gjenocidin serb mbi shqiptarët, me titull: Një foto sa njëmijë fjalë. Filmi dokumentar ishte i përkthyer me titra në gjuhën turke u ndoq me një interesim të veçantë nga të pranishmit, nga se për 30 minuta aq sa zgjati ky film, ishte aq përmbajtësor sa që, rrugëtimi shumëvjeçar i Profesor Pllanës nëpër botë dhe promovimi i suksesshëm i veprave të tij në më shumë se 45 qendrat kryesore evropiane e botërore, deri në Amerikën mike dhe Australinë e largët, nxiti kurreshtjen e studentëve dhe profesorëve të këtij Universiteti, që të zhvillohet një debat shumë i frytshëm mes tyre dhe Profesor Pllanës, përmes pyetjeve të shumta, e të cilat merrnin përgjigje shumë konkrete nga Prof. Pllana, që pastaj shoqëroheshin edhe me duartrokitje frenetike nga të pranishmit në Amfiteatër. Pamjet shokuese të librit të ilustruar në 7 gjuhë të huaja: shqip, anglisht, frengjisht, gjermanisht, serbisht e maqedonisht, me më tepër se 500 foto, por edhe niveli i lartë shkencor dhe argumentues, i pasuruar me dokumente të rëndësishme arkivore, bënë që studentët e këtij Univeristeti, dhe jo vetëm këta, të binden me fakte për gjenocidin serb mbi shqiptarët dhe vrasjen e pafajshme të tyre, të më shumë se gjysëm milioni civilëve (djem e vajza, burra e gra, pleq e plaka, gra shtatzëna, invalidë e fëmijë të të gjitha moshave) brenda periudhës së viteve 1844-1999. Andaj, u bindën sa i domosdoshëm ka qenë intervenimi humanitar dhe ushtarak i NATO-s në Kosovë, për ta shpëtuar nga zhdukja kolektive popullin tonë të shumëvuajtur e liridashës.
Ja edhe ligjërata e Profesor Pllanës para këtij auditoriumi të rëndësishëm të këtij Universiteti:
Një foto sa njëmijë fjalë
E kaluara historike e popullit shqiptar ka qenë shumë e rëndë. Luftërat ishin të vazhdueshme dhe shkatrrimtare, ndër më barbaret që njeh historia e njerëzimit. Trashëgimia e kulturës materiale dhe shpirtërore e shqiptarëve dëshmon lashtësinë historike dhe autoktoninë shqiptare në tërë gjeografinë e tyre etnike, andaj edhe në Kosovë. Synimi i pushtuesit serb, së paku që nga viti 1844 e këndej, ishte që duke zhdukur këtë pjesë të popullit shqiptar të zhdukte edhe këto dëshmi. Duke zhdukur gjurmët e së kaluarës, pushtuesi plasoi tezën false se gjoja Kosova është tokë serbe dhe se historia e saj filluaka nga mesjeta. Populli shqiptar, ndër popujt më të vjetër të Ballkanit, duke mbrojtur tokën dhe lirinë e vet, shumë herë u përgjysmua nga luftërat, u pre, u dogj, u vra dhe u masakrua nga zjarrvënësit e Ballkanit – pushtuesit serbë.
Për dhunën serbe mbi popullin shqiptar ka argumente të shumta. Ato janë të pranishme që nga ardhja e sllavëve në këto troje të Ilirisë. Dhunë është bërë në mënyrë sistematike, herë me metoda perfide e herë haptazi. Shkalla e çmendurisë dhe e urrejtjes patologjike ndaj shqiptarëve ka shku deri aty sa edhe foshnja është nxjerr nga barku i nënës shqiptare, siç ka ndodhur edhe në luftën e fundit në Kosovë, 1998/1999.
Në të gjitha këto veprime dhune, pos organeve shtetërore, ushtarake e policore serbe, gjithmonë janë implikuar edhe Akademia e Shkencave dhe Arteve të Serbisë, por edhe Kisha ortodokse serbe.
Kjo dhunë dhe kjo barbari është e dëshmuar me më tepër se 500 fotot e saj, edhe në këtë libër që po e promovojmë sot, e cila është e sajuar në këto gjuhë: shqip, anglisht, frengjisht, gjermanisht, turqisht, serbisht e maqedonisht.
Gjenocidi serb mbi shqiptarët zyrtarizohet nga “Naçertania” e Ilija Garashaninit, e vitit 1844 dhe vazhdon deri në mbarim të shekullit XX. Prej atëhere politika serbe ka hartuar 24 elaborate për zhdukjen kolektive të popullit shqiptar nga faqja e dheut. Përmasat tragjike të këtij krimi nuk e kanë rrezikuar paqen vetëm në Ballkan por edhe në tërë rajonin. Ky është shkaku që e kemi parë të rrugës të ofrojmë argumentet tona për politiken gjenocidale serbe, e cila u ndërpre vetëm me Intervenimin humanitar e ushtarak të NATO-s në Kosovë, në vitin 1999.
Po sjellim vetëm dy-tri të dhëna nga historia serbe, të vërtetuara edhe nga arkivat e tyre, citoj:
“Kur ushtria jonë hyri në Sanxhakun e Nishit më 1878, fshatrat mbetën të shkreta. Nuk dihej si ishin quajtur më parë. Çdo gjë ishte shkretëruar”…”gjobat, arrestimet, vrasjet, zbatimi i pamëshirshëm i masave policore, prerja e pyjeve, ndjekjet, lëshimi i qenve, puna angari, rrënimi i varrezave i detyrojnë shqiptarët ta marrin rrugën e Anadollit”.
Më 1941, një kryeçetnik shkruante: “ Do të jem shumë i lumtur kur Kosta Peçanci do të më jap urdhër – Llapi, Sitnica dhe Drini do të bartin dy muaj koka të shqiptarëve. Atje në Kosovë nuk do të mbetet asnjë plis për fare”.
“ A do ti formojmë kampet e përqëndrimit. Të gjithë shqiptarët janë kriminelë..”shkruhej më 1945.
Ndërkaq në planin e Kryekriminelit, satrapit të Ballkanit – Millosheviq 1989-1999, për shfarosjen e popullit shqiptar thuhej:
Në Kosovë toka e djegur duhet të përfshijë të gjitha anët e saj.
Tymi i vatrave shqiptare të dëshmojë se ato vise janë fikur përgjithmonë.
Kufomat e karbonizuara dhe shtëpitë e bëra shkrumb të shkaktojnë trishtim vdekjeprurës.
Botës t’i themi: “Po i vrasim se po na detyrojnë”.
Toka e Shën Savës duhet të hakmerret. Shqiptarët i pastron vetëm thika dhe zjarri(Kisha serbe).
Gjenocidi serb në periudhën e viteve 1878-1912
Gjatë viteve 1878-1912, pushtuesi serb, duke shfrytëzuar disponimin antishqiptar të Evropës, okupoi dhe serbizoi 714 fshatra shqiptare të Sanxhakut të Nishit. Sipas llogarive që i ka bërë Komiteti “Mbrojtja Kombetare e Kosovës, populli shqiptar i Sanxhakut të Nishit është dëmtuar për 40 miliardë dollarë.
Krimet serbe në Kosovë 1912-1915
Politika dhe dhe diplomacia e qeverisë së Nikolla Pashiqit, për ta mbajtur Kosovën do të përdorë dy metoda perfide:
Do t’i izolojë dhe do t’i burgosë udhëheqësit kryesorë shqiptarë në krye me Hasan Prishtinën. I liron në fund të marsit 1913, kur e kishte kuptuar se në Londër çdo gjë kishte marrë fund.
Qeveria serbe në Kosovë organizon nënshkrimin e peticioneve në emër të shqiptarëve, gjoja se ata dëshirojnë të mbesin nën Serbinë.
Të dhënat që ruhen në Arkivin e Serbisë (dokum. Nr.1246) dëshmojnë së në Turqi, nga terrori serb dhe malazez janë shpërngulur një numër shumë i madh i shqiptarëve. Dokumenti dëshmon edhe këtë të vërtetë: në Anadoll, 395 anije evropiane kanë bartur 239.807 shqiptarë. Në këtë numër nuk janë llogaritur fëmijët nën moshën 6 vjeçe.
Komiteti i Kosovës ka argumente se gjatë viteve 1912-1915 në Anadoll janë shpërngulur afro 500.000 mijë shqiptarë, kurse sipas Ligjit mbi kolonizimin e Kosovës(1914) në Kosovë janë vendosur 20.000 serbë dhe 5.000 malazez.
Gjatë kësaj periudhe janë vrarë e likuiduar qindra e mijëra shqiptarë.
Kosova gjatë viteve 1918-1941 shndërrohet në Kamp të përqëndrimit.
Vrasjet dhë shpërnguljet e shqiptarëve vazhdojnë gjithnjë me intensitet e më të shtuar.
Në Konferencën e Paqes në Versajë, më 1919, Qeveria e Mbretërisë SKS, në mënyrë perfide arriti ta mënjanojë çështjen e Kosovës. Ata i shkruajnë Konferencës se gjoja shqiptarët dëshirojnë t’i bashkohen Serbisë.
Sipas të dhënave në Arkivin e Jugosllavisë (Fondi S. 14), më 1919 -1921 fillon dërgimi i popullatë së Kosovës në kampet e përqëndrimit në Leskovc e në Nish. Në këto kampe ishin të vendosura 640 familje shqiptare. Në këtë periudhë vriten mijëra e mijëra shqiptarë. Në këtë libër që po e promovojmë sot është edhe numri i të vrarëve sipas prefekturave.
Konventa jugosllavo – turke për shpërnguljen e shqiptarëve më 1938
Kjo Konventë planifikonte spastrimin e viseve shqiptare nga viti 1939 deri më 1944.
Sipas dokumentit (DASIP B. Drushtvo Naroda u Zhenevi, viti 1939, D.II/39 – Konvencija o iseljavanju Albanaca prinudnim putem), në periudhën e viteve 1918-1941, Serbia i ka dëmtuar shqiptarët për 30 miliardë dollarë me rrëmbimin e pronave dhe dëme të tjera materiale.
Në viset shqiptare të ripushtuara nga Jugosllavia likuidohen 49.000 shqiptarë. Pasuria e tyre u ipet kolonistëve serbë që ishin kthyer sipas direktivës së Politbyrosë së Komitetit Qendror të PKJ-se.
Në Kuvendin e Bujanit (dhjetor 1943-janar 1944) përfaqësuesut e shqiptarëve deklarohen se dëshirojnë të bashkohen me Shqipërinë. Evropa edhe kësaj here heshti dhe i tradhtoi shqiptarët, duke kënaqur apetitet hegjemoniste të Serbisë.
Krimet ndaj shqiptarëve vazhdojnë edhe nga pushteti i dal pas Luftës së Dytë Botërore. Elaboratet famkeqe te Çubrilloviqit dhe të Drazha Mihajlloviqit për zhdukjen kolektive të shqiptarëve vazhdojnë deri më 5 shkurt 1945.
Shtabi i Titos për likuidimin e shqiptarëve 1950-1966
Edhe në shtabin e Titos, i themeluar në vitin 1950, ku sidomos veçoheshin kriminelët Aleksandër Rankoviç e Kërsta Cërvenkovski, janë përdorur metodat më barbare kundër shqiptarëve, sidomos ato nëpër burgje. Metoda të ngjashme janë përdorur edhe nga regjimi i kriminelit Millosheviq, nga viti 1989 deri në qershor të vitit 1999.
Më 23 mars 1989 Kosovës i suprimohet me dhunë Kushtetuta e vitit 1974.
Luftërat e përgjakshme gjenocidale që u bënë në hapësirat e ish- Jugosllavisë, gjatë viteve 1990-1999, sidomos mbi boshnjakët dhe shqiptarët, dëshmuan sa e padrejtë ishte historia, kur më 1918 u lejua krijimi i Jugosllavisë artificiale. Prandaj ishte e pashmangshme edhe lufta çlirimtare në Kosovë, të cilën e zhvilloi Ushtria Çlirimtare e Kosovës, e cila triumfoi në qershor të vitit 1999, me ndihmën dhe përkrahjen e Evropës, Britanisë së Madhe, Turqisë dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës në krye me Aleancën Veriatlantike, kur përfundimisht regjimi fashist serb kapitulloi në Kosovë, por duke lënë pasoja të mëdha të cilat populli i Kosovës po i vuan edhe më tutje. Vrasja e më shumë se gjysëm milioni shqiptarëve të pafajshëm midis viteve 1844-1999, si dhe vrasja e më tepër se 15.000 njerëzve civilë dhe zhdukja e më tepër se 1700 shqiptarëve të pafajshëm vetëm në luftën e viteve 1998/1999, edhe më tutje rëndon mbi supet e popullit tonë të shumëvuajtur e liridashës, e të mos flasim për dëmet materiale që janë shumë të mëdha.
Për krimet që janë bërë gjatë këtyre viteve, Këshilli i Sigurimit i OKB-së themeloi Gjykatën Ndërkombëtare të Hagës për krimet e luftës në ish – Jugosllavi, por fatkeqësisht prap Serbia kursehet dhe nuk akuzohet për gjenocid!!?
Më 17 shkurt 2008, Kosova shpallet shtet Sovran dhe i pavarur, të cilin deri më tani e kanë njohur ndërkombëtarisht më shumë së 100 shtete të Evropës dhe botës. Ajo synon të bëhet anëtare e BE dhe e mekanizmave të tjerë euro – atlantik, që në një të ardhme jo të largët ta ketë edhe ulësen e vet në Organizatën e Kombeve të Bashkuara.
Jufaleminderit për vëmendjen Tuaj!
ANKARA, 17 dhjetor 2014
Oraniku i Dibrës
Nga Moisi Murra/
Kryevendi i Dibrës,Oraniku historik,prej 6 shekujsh akuzon, thërret e kërkon indentitetin e tij. Ësht ë i vetmi qytet në botë që prej gjasht ë shekujsh nuk thirret Oranik,por shehër. Sllavo-turqitosman kanë patur të drejt ta zhdukin emërin Oranik.Sllavët nuk donin që ky qytet i vogël namëmadh të kishte histori. Turqit osman nuk mund ta duronin atë emër që nga 24 betejat që zhvilloi Skenderbeu gjithësej, 19 u zhvilluan rreth Oranikut dhe në Oranik. Po ç’thonë të dhënat historike? Kodiku i manastirit të Matkës Oranikun(Orehovnik në tekst) e përmend si një vendbanim të madh,por në korrnizat e një fshati. Po sipas këtij kodiku,në ditarin e vitit 1338,në Oranik ka pasur një kishë me emërin Sveti Gjorgji (Shën Gjergji). Përmendja e Oranikut,si fshat, në vitin 1338, nënkupton se themelet e tij duhen kërkuar shumë vite më parë. Aty nga çereku i parë i shekullit XV,Turqia Osmane bëri një organizim të ri në sistemin qeverisës.Në tokat Shqiptare ajo ngriti sanxhaqet e para, në Gjirokastër në 1431 dhe në Dibër në 1437. Në Dibër,qendër e sanxhakut u bë Oraniku.Tri vite më vonë,më 1400, Turqia Osmane emëroi pushtetar vendor e ushtarak, sanxhakbej, në Oranik, Skenderbeun. Pavarësisht se kjo qe një administratë osmane,viti 1400 duhet ta konsiderohet vit i themelimit të administratës së parë vendore në Dibër. Aq më tepër se kryevendor ka qënë Gjergj Kastrioti-Skenderbeu. Në Kodiku e manastirit të Slepçanit,të vitit 1544 Oraniku figuron si qytezë e Dibrës. Edhe në defterit turk të Sanxhakut të Ohrit,të vitit 1583 të Sanxhakut të Ohrit,Oraniku vazhdonte të ishte qendër e gjithë krahinës së Dibrës.Bullgari ST.Stamatov,duke iu referuar Kodikut të manastirit të Shën Jovan Bigorit, shkruan se qyteti i sotëm është formuar nga fshati i quajtur Rahonik (Orahonik). Studiuesi maqedonas Toma Tomovsk, duke iu referuar gojës së popullit thotë se : “Qyteti i Dibrës është ngjitur me fshatin e vjetër Rahovnik ose Orjahovo”. Me fjalë të tjera Tomovski thotë se trualli i sotëm i qyteti nuk është Oraniku. Por këtë e kundërshton fortë Haki Sharofi,i cili shkruan se Shehri i Dibrës është ndërtuar mbi gërmadhat e Oranikut të moçëm. Gjat ë gjith ë koh ës s ë pushtimit osman Oraniku ka shërbyer si qendër administrative e Dibrës së Epër dhe e Dibrës së Poshtme .Haki Sharofi thotë se Uraniku (kështu e shkruan H.Sharofi-M.Murra) me rrethinë, në vitin 1912 ka pas këtë kufij:në veri ujët e Banjës së Madhe, në lindje Malin e Kërçinit,në jug lumin e Radikës dhe në perendim Drinin e Zi. Vetë qyteti ngushtohej brenda këtyre kufijve:në veri Kllëçbaba,në lindje guri i Hamza Begut,në jug çezma e Copës e vorrezat,në perendim Lama e Stafës,Xhelis Tepja(kodra e Kuvendit të dheut), Paraspuri. Qyteti nis të hedhë shtat sipas tipologjisë së banesave orjentale me ndërtimin e Xhamisë së Mbretit, ose Xhamia e Hynqarit, në vitin 1468.Pas Xhamisë së Hynqarit qeveria turke ndërtoi një xhami,një teqe ,një banjë,një furrë,një hanë.Pastaj nisi ndërtimi i qytetit,që për ndërtesat e bukura, të ndërtuara nga duartë e mjeshtërve vendës, një arqitekt i huaj e ka quajtur Oranikun “Stamboll i Vogël”. Ndërsa një tjetër arqitekt, duke bërë fjalë për Shehrin e Dibrës ka shkruar se: “ ishte qytet i shtëpive në pozicione.Sa shtëpi aq pozicione.Ky ishte vendi i vilave me avlli dhe kopshte,i thurur krejtë me gjelbërim dhe i gershetuar me qorrsokake dhe rrethoja”. Veç banesave familjare u ngritën dhe një rrjetë i gjërë ndertesash tregtare. Kështu në vitet 1830-1840 në qytet numëroheshin 250 dyqane. Në këtë kohë edhe numëri i popullsisë kishte kapur shifrën 8400. Sipas Sami Frashërit,në vitin 1891 Oraniku kishte 420 dyqane si dhe një seri objektesh si : xhami 9,teqe 5,medrese 10,Ruzhdie1,iptadie sabiane 11, kisha1,iptadije për të krishterët, bujtina 9,banja publike 2. Ndërsa në vitet 1900-1912 rrjeti i dyqaneve kishte arritur në 462. Në qytet zhvillonin tregti, nga të gjitha llojet e sherbimeve si : bakejt, duhanxhijt, terzitë, opingarët, berberët, teneqepunuesit, kallajxhujtë,sheqerxhijtë,bozaxhijtë, furtarët, armëtarët, nallbanët, kasapt,sahatçijtë, sobaxhijtë, jorganxhijtë, kafexhijtë, bojaxhijtë etj. Në Oranik ishin ndërtuar vepra arkitektonike të rralla si:Xhamia e Hynqarit, Karvansaraj, Varrezat e Hoxhollit, Hamami i Vjetër, Hamami i Ri(Banjat e Re),Banjat termale të Banjishtit dhe Kosovrastit etj. Interesant është një shkrim i gjetur në shtëpinë e një dibrani dhe i botuar nga arkitekti D.Grabjan ku thuhej : ” Në qoftëse humb Stambolli Dibra do ta ndërtojë përsëri, por në qoftëse mbaron Dibra, Stambolli nuk do ta rindërtojë ate”. Në etapën e fundit të veprimtarisë së saj Lidhja Shqiptare e Prizrenit kaloi me seli në Oraniku. Veprimtarit politiko shoqërore që u shvilluan në këtët kohë e në vazhdim bënë që personalitet më të qënësishme kombëtare shqiptare shqiptare t’i kthejnë sytë nga Oraniku historik. Dhe kjo fale atdhetarëve emblematik të qyteti të Dibrës si : Ilias Pashë Dibra,Selim Rusi,Said Najdeni, Hafiz Sherifë Lëngu, Haxhi Vehbi Agolli,Selim Daci, Shaqir Jegeni, Sefedin Pustina, Riza Rusi, Hamdi Ohri, Shyqyri Iljas Pashë Dibra, Irfan Ohrit, Eqerem Cami, Qamil Daci, Ramis Daci,Haki Sharofi,Haki Stërmilli,etj Sipas Haki Sharofit qyteti i Dibrës,që në shekulline XII kishte tri mijë shtëpi me 20000 banor. Këtë shifër na jep dhe Sami Frashëri në vitin 1891. Sot qyteti është qendër komune, me të njëjtin emër dhe përfshinë 17 fshatra,katër prej të cilëve, Bomova, Vlasiqi, Kojnara dhe Taraniku,janë të pa banuar.Sipërfaqja e qytetit është 145,67 km²; ndërsa popullsia në vitin 2013 arriti në 19.542 banorë.Sipas rregjistrimit të vitit 2002 përbërja etnike e qytetit rezulton të jetë : Shqiptarë 10 768 (73,95%), Maqedonë1 054 (7,24%), turq 1 415 ( 9,71%), romë 1 079 (7,41%),vllehë 2, Serb 22, boshnjakë 2,të tjerë 219. Sipas konfeksioneve fetare qyteti ka këtë përbërje: Ortodoksë 668 ( 4,58%) , Muslimanë 13 763 (94,52%), Katolikë 55 (0,37%),të tjerë 55. Nga Oraniku historik kanë dalë burra shteti, udhëqes popullor, diplomat, klerik të shquar, aktor, këngëtar, ushtarak, gazetar, poet, arsimtar, biznesmen të fuqishem etj etj. Ka ardhur koha,dhe pse shum vonë që të merret një nisëm që kryevendi i Dibrës të thirret me emërin e tij: ORANIK
SHUARJA E ROZIT, LAJM QE PIKELLOI KOMUNITETIN SHQIPTAR
Nga Frank Shkreli/
Të shtunën më 13 dhjetor ndërroi jetë në Boston të Shteteve të Bashkuara të Amerikës Rozi Theohari e njohur si shkrimtare, publiciste, poete, përkëthyese dhe autore e dhjetëra veprave në prozë dhe poezi – veprat e së cilës njihen jo vetëm në radhët e komunitetit shqiptaro-amerikan, por edhe anë e mbanë trojeve shqiptare në Ballkan.
Unë e kujtoj Rozin nga komunikimet që shkëmbenim nga hera në herë me e-mail ndërkohë që i ruaj të gjitha librat e saja që ajo pati mirësinë të m’i dërgonte gjatë viteve. Lajmi i papritur se Rozi — e njohur në Shqipëri dhe në diasporën shqiptare në Amerikë si shkrimtare dhe publicist e dalluar, ndërroi jetë në Boston –pikëlloi dhe varfëroi komunitetin shqiptaro-amerikan, miq e dashamirë dhe të gjithë ata që e njohën atë për së afërmi dhe për së largu. Rozi ishte e dashur me të gjithë dhe puna e saj çmohet dhe respektohet nga të gjithë. Ajo mbante lidhje edhe prej së largu me njerzë — siç ishte rasti me mua, ndonëse nuk ishim takuar ndonjëherë — nga ajo njohuri edhe unë e ndjejë zbrasëtinë që ajo la në komunitetin shqiptaro-amerikan. Komunikimi im i fundit me Rozin ishte në tetor, kur ajo pati mirësinë të më postonte librin e saj botuar kohët e fundit në Tiranë, me titull, “Potpuri Dardhare, Kujtime nga Fëmijëria dhe Jeta e Shkollës”. Sikurë paska dashur të linte pas jo vetëm amanetet e saja, por edhe një pëmbledhje të drejtë për drejtë të kujtimeve të saja, të cilat përbëjnë bazën e këtij libri. Aty, ajo shkruan për jetën dhe veprimtarinë atdhetare të dardharëve që kishin emigruar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës andej nga fillimi i shekullit të kaluar, e për të cilët shprehet Rozi, “Nënat dhe gjyshet tona dardhare u thinjën duke pritur tërë jetën që t’u këtheheshin shëndosh e mirë bashkshortët nga Amerika”.
Në Librin e fundit që më dërgoi Rozi me dedikimin e saj, ajo përshkruan hollësi mbi emigrimin e dardharëve, të cilat thotë ajo për ‘të përbëjnë edhe një “sfond historik tepër domethënës dhe mbështetës për ngjarjet e përjetuara prej meje e të pasqyruara në këto faqe kujtimesh”. Duke iu drejtuar lexuesit, në librin e saj të fundit, ajo e konsideron këtë “sfond historik” si “një fill real i pashmangshëm qytetërimi e fisnikërie që lidhë brezat e ndryshëm dardharë, ashtu siç është edhe plaga e dhimbshme e kurbetit, që ka përcaktuar në një masë të madhe jetën e atij fshati.” Nën efektin e kësaj klime, shkruan Rozi Theohari, ka rrjedhur edhe ai vrag ngjarjesh , “ku kam qenë e përfshirë edhe unë në kohën time, e të cilat në mënyrë figurative i kam emërtuar, “potpuri dardhare”, paqyrimi i të cilave mëton të tregojë jo thjesht jetën e një vajze dardhare, por edhe vlerat e gjithanshme natyrore, atdhetare, morale e njerëzore të Dardhës, fshtatit tonë të dashur. Ato vlera që përbejnë magjinë e papërsëritshme të atij këndi të bekuar në prehër të Moravës”, shkruan Rozi në paraqitjen e veprës së saj të fundit, të cilën ma kishte postuar, siç duke pak kohë para se të sëmuhej.
Veprat dhe puna e autores Rozi Theohari janë vlerësuar nga lexues të thjeshtë dhe nga personalitete shqiptare dhe amerikane. At Artur Liolini, Kancelari i Katedralës Orthodokse Shën Gjergji në Boston është shprehur në një mesazh drejtuar Rozit se, “Vërtetë, jeni shkrimtare jo vetëm me laps, por me zemër, sytë e mendje të pastër e të thellë… Shkrimet tuaja përmbeldhin jo vetëm faktet, por edhe frymën. Të gjithë duhet tu jemi mirënjohës”, shkruan udhëheqsi i Kishës Orthodokse Shqiptare në Amerikë. Ndërsa ambasadori i parë i Shteteve të Bashkuara në Shqipëri, William Ryerson falenderon Rozin për prezantimin e historisë së shqiptarëve mërgimtarë, sidomos atyre që kanë emigruar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, duke u shprehur se, “Ardhësit e parë shqiptarë këtu në Amerikë kanë ndikuar në lidhjet mes dy vendeve tona dhe mendoj se ata duhet të jenë krenarë për rritjen e miqësisë mes Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë deri në atë nivel që ka arritur sot”, është shprehur ish-ambasadori i parë amerikan në Tiranë. Ndërkohë, i ndjeri Peter Prifti e ka vlerësuar punën e Rozit Theoharit duke thënë se, “Me shkrimet tua, z. Theohari, jo vetëm që e informoni dhe e edukoni lexuesin, por ato në përgjithësi janë shkruar me fantazi poetike dhe vende vende me metaforë të gjetur…Mund të them”, shkruan Profesor Prifti se, “në fushën e shkrimeve për shqiptarët e Massachussetsit — të gjallë e të vdekur — ti ke arritur të bëhesh dhe të njihesh si “Zëri i Shqitarizmit”. Ndërsa përkthyesja Donika Omari e ka vlerësuar më së miri punën dhe personin e Rozi Theoharit duke u shprehur se kontributi i saj paraqitet me “Shumë fisnikëri, me shpirt plot dashuri për gjyshër e prindër, për të afërm e për të largët, për të huaj e për bashkatdhetarë, qofshin ata nga Dardha e origjinës a po nga Kosova e jashtë kufijve.” Donika Omari thotë në një letër drejtuar Rozit e botuar në librin “Potpuri Dradhare” se Rozit nuk i mungonte energjia, kureshtja, dhe as përgatitja por mbi të gjitha këto cilësi, ajo thotë se Rozi dallohej për ndjeshmëri dhe talent.
Anëtare dhe pjesëmarrëse e denjë në aktivitetet e komunitetit shqiptar në Shtetet e Bashkuara, përveçse kontriboi me shkrimet e saja në fushën e publicistikës në shqip dhe anglisht, Rozi ishte përveç tjerash edhe anëtare aktive e Shoqatës se Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë dhe e Organizatës Pan-Shqiptare Vatra. Raimonda Moisiu, Kryetare e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, në njoftimin për vdekjen e anëtares Rozi Theoharit, e cilësoi atë si një “transmetuese e përhapjes së humanizmit”, duke shtuar se “Pena e saj publicistike mjaft e njohur me editoriale, reportazhe, ese, opinione e kolumnat e saj në shtypin shqiptar në Shqipëri, në gazetën Dielli, Illyria, revista Kuvendi dhe Fjala e Lirë në Londër, paraqesin Amerikën në dy plane, si Vendi i Lirisë e i demokracisë, i mbështetur në ligje të palëkundshme dhe vendi i mijëra emigrantëve shqiptarë.” Aktive dhe e palodhur deri në ditët e fundit të jetës së saj, në reagimin e saj, Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, me rastin e vdekjes së Rozit, shprehet se, “Në vazhdën e traditës Rozi Theohari, në raport me vitet dhe me epokën, nuk rresht së shkruari, sjell të gjalla ëndrrat, shpresat, kontributin, veprat, idetë e shqiptarëve të parë të vendosur në Boston – e quajtur ndryshe Rilindja Kombëtare e Nolit, Konicës, Qerim Panaritit e Sotir Pecit, Josif e Vasil Panit, Goni Katundit, Kol Tromarës, Anthony Athanas, Kristaq Trebicka e At Arthur Liolini, Kosovës e Çamërisë, e shqiptarëve të vjetër e të rinj, që jetojnë e punojnë në Boston. Ajo manifestoi talent, energji, vullnet dhe ndjenja thellësisht humane”, përfundon njoftimin Shoqata e Shqkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, me rastin e vdekjes së Rozi Theoharit (Çeku).
Ndërsa, ndër reagimet e para ishte edhe reagimi në emër të Organizatës së Gruas Shqiptaro – Amerikane “Hope & Peace” (Shpresë dhe Paqë), nga themeluesja Mimoza Dajçi e cila shprehet për vdekjen e Rozi Theoharit duke thënë se, “Me shumë hidhërim po e përjetojmë humbjen e të ndjerës Rozi! Ajo nuk do t’i mungojë vetëm familjes, shqiptarëve por dhe popullit amerikan, e cila me penën e saj të ndritur bëri të njohur në botë intelektin, guximin, butësinë e ngrohtësinë e femrës shqiptare”, shkruan Mimoza Dajçi, në emër të Organizatës së Gruas Shqiptaro-Amerikane.
Lajmi i vdekjes së Rozit u prit me pikllim të sinqert prej të gjithë atyre që e njihshin atë në komunitetin shqiptaro-amerikan dhe më gjërë. Rozi kishte një rreth të gjërë simpatizuesish për natyrën e saj fisnike dhe ishte shumë e shoqërueshme. Ajo la gjurmë në historinë e jo vetëm të komunitetit shqiptaro-amerikan por edhe në Dardhën e saj të dashur dhe mbarë shqiptarizmin. Familjes, farefisit, dardharëve kudo në mërgim dhe në Shqipëri, dhe të gjithë përkrahsve të veprimtarisë tone kulturore, për humbjen e bijës tuaj fisnike dhe të gjithë atyre që e njohën Rozi Theoharin — nga afër dhe nga larg — ngushëllimet dhe përdhimtimet më të sinqerta.
***
KUSH ËSHTË ROZI THEOHARI – Marrë nga libri I fundit “Potpuri Dardhare”.
Rozi Theohari vjershat dhe prozat e veta i botoi qysh në vitet’ 60 në gazeta e revista të ndryshme si “Drita”, “Hosteni”, “Shqiptarja e re”, “Fatosi” etj. Ka lëvruar vjershat humoristike e tregimin humoristik, si për të rriturit, ashtu dhe për fëmijet. Për lexuesin e rritur ka botuar disa libra: “Telashe nga emancipimi” (1969), “Në mungesë të gruas sime” (1973), “Shoku Ndricim hapi kasafortën” (1977), “Pa diagnozë” (1978), “Teto Kalina” (1990). Në vitin 1987 ka shkruar skenarin e filmit artistik “Familja ime.” Për lexuesit e vegjël ka botuar dy përmbledhje me tregime.
Rozi emigroi ne Amerikë në vitin 1994 me familjen e saj. Përvec dy fakulteteve, atij Ekonomik dhe të Historisë e të Filologjisë, të kryera në Universitetin e Tiranës, në vitin 2000 ajo perfundoi me sukses e u diplomua nga North Shore Community College në Lynn, Mass, USA, në degën “Artet Liberale.” Emri i Rozi Theoharit u vendos në Librin e Nderit “The National Dean’s List”, 1997-1998, si studente e dalluar dhe e nderuar e kolegjeve amerikane. Që prej 13 vjetësh në Amerikë vazhdon të jetë anëtare e shoqërisë së nderit “Phi Theta Kappa”.
Në vitin 2002 ajo botoi në anglisht vellimin me poezi “Two Halves”, në vitin 2003 botoi në anglisht e shqip poemën “Rozafat”, në vitin 2004 romanin “Lajthitje Dimërore”, në vitin 2005 librin “Mbi thinja fryn erë”, ne vitin 2006 librin publicistik “Jehona Skënderbegiane”; në vitin 2007 vëllimin poetik “Rozafa’s Tears On The River Drina” në tri gjuhë, anglisht, rumanisht dhe shqip.
Rozi vazhdon një aktivitet të mirë letrar në USA. Ajo është anëtare e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë dhe boton rregullisht në revistën “Pena” të kësaj shoqate. Po ashtu, boton vazhdimisht në gazetën shqiptaro-amerikane “Illyria”, si dhe në gazetat lokale te Massachusettsit, përfshirë edhe gazetën Dielli etj. Ka vite që ajo ishte edhe anëtare e disa klubeve të shkrimtarëve amerikanë dhe boton poezi në anglisht në gazetat lokale të Bostonit dhe merr pjesë aktive në aktivitetet kulturore dhe shoqërore të Bostonit dhe shtetit Masaçusets.
Për vitin 2005 Rozi Theohari është nderuar nga Shoqata e shkrimtarëve shqiptaro-amerikanë me çmimin “Pena e Artë” për librin “Mbi thinja fryn erë”.
Rozi Theohari në vitin 2006 fitoi Honour Prize në Konkursin Letrar Ndërkombëtar të “Maison Naaman Pour la Culture”, duke u bërë dhe Anëtare Nderi e kësaj shoqate. Në vitin 2011 u nderua me çmimin “Mirënjohje” nga Shoqata “Kosova” e Bostonit. Në vitin 2012, Rozi u nderua me Çmimin “Service Award” nga North Shore Community College, Massaçusets. Po në vitin 2012 ajo u nderua me çmimin “Fan S. Noli”, nga Klubi i Shkrimtarëve Shqiptarë në botë, “Drita” për librin e saj “Kur çelin magnoliet në Boston”.
Promoting Entrepreneurship and Innovations in Kosovo
By: Valon Xoxa/
In honor of Global Entrepreneurship Week Kosovo Diaspora organized on 20 November 2014 the first video conferencing via Google Hangout connecting Kosovo’s government with the Albanian diaspora. Global Entrepreneurship Week is the largest celebration of the innovators and job creators. The forum brought together leading representatives from Kosovo and abroad who promoted a culture of entrepreneurship and encouraged economic development.
The Google Hangout forum was the first all-virtual interview connecting people from all over the world, with live A&Q session. The topic was “Diaspora Virtual Initiatives: From A Concept To Success. Ideas, Challenges, Possibilities”. The participants included: LorikPustina (Prishtina), Head of Public Affairs at the Kosovo Ministry of Diaspora; ErmiraBabamusta, Ph.D. (London/New York), international relations expert; FlamurMavraj(Oslo), creative designer/web developer; Alban Nevzati (Zurich), Managing Partner of ODA Lab; KosovareKrasniqi, Project Manager at Balkanspring; Mark Kosmo Ph.D., Director of the MAASBEA (Massachusets Albanian American Society) and Behar Xharra (Dhaka), founder of Kosovodiaspora.org.
The Google Hangout forum was organized by Liza Gashi, QëndresaKrasniqi, Albion Curri and Behar Xharra. QëndresaKrasniqi served as the moderator of the live video-conference, and Albion Curri managed the technical aspects.
“This virtual forum was put together in an effort to organize and shed light to the ideas proposed by the Diaspora and ways in which they could be promoted. The message sent through this hangout by Kosovo Diaspora is that such meetings are an effective way of creating a communication culture between Kosovar businesses, Kosovo Government and the Diaspora,” stated QëndresaKrasniqi, manager of the Kosovodiaspora.org platform.
LorikPustinapresented the Ministry of Diaspora initiative “The Diaspora Registry” which seeks to collect demographic data pertaining to the number of people of Kosovar origin, the number of people who have emigrated from Kosovo and businesses owned by Kosovars. This project is intended to be completed by 2016 andit will continue to be active afterwards. Every individual, born or whose origin traces back to Kosovo can register through the official page http://rdks.info. Lorik Cana is one of the supporters of the Kosovo Registry Initiative.
For this project, the ministry of Diaspora has been cooperating closely with KosovoDiaspora.org and Economic Inclusion of Kosovar Diaspora in an attempt to gather large data. “The impact of our Diaspora will be tenfold once we realize their true numbers,” stated LorikPustina, Head of Public Affairs at the Ministry of Diaspora.
Alban Nevzatiintroduced the first Albanian interactive application “Hirushja”, an App that seeks to help Diaspora young children learn Albanian. This is the first ever-interactive application with Albanian fairytales where children (age 3-8) can learn the alphabet. The application is a project of Oda Lab and Lepuroshi Learning Center and it will be available on iOS and Android on 15 of February 2015. For more information visit www.Oda-Lab.com.
“Hirushja” is yet another educational tool for the Albanian children, especially for the Diaspora children who seek to learn the language. Hirushja will be one of the fairytales that will be launched under the educational center “Lepuroshi”, a collection of interactive activities for children. This is a fun way for them to learn, read stories and play,” said Alban Nevzati, Managing Partner at Oda Lab, Zurich, Switzerland.
KosovareKrasniqidiscussed female entrepreneurship, the ICK Business Development Centre in Kosovo and its cooperation with the Norwegian Ministry of Foreign Affairs in the project initiative “Balkanspring” (Balkanspring.com). This initiative enables domestic products from Kosovo to reach global markets. Until now, this initiative has reached 50 domestic producers including minorities and an estimate of 2000 domestic products from Kosovo.”Beside the existing businesses, Balkanspring has managed to register an additional 19 new businesses that will contribute for Kosovo’s economy,” said Krenare Krasniqi, Project Manager at Balkan Spring in Norway.
Mark Kosmo of the Massachusetts Albanian American Society (www.maasbesa.org) talked about a proposal for promoting professional exchange between members of the Diaspora and their professional counterparts in Albania and Kosova. He is also in contact with Harvard University about their Albania Project and how to promote the role of the Albanian Diaspora in Albania’s economic development. The Harvard project is supported by the Open Society Foundation of Albania (Soros).For more information visit http://projects.iq.harvard.edu/albaniagrowthlab/overview.
ErmiraBabamusta spoke about the contribution given towards strengthening diplomatic ties between the United States, Albania, Kosovo and UK, by emphasizing a great historical friendship and cooperation with the Albanian Diaspora. Also, Babamusta mentioned her initiative, the petition to protect human rights of Albanians, and her collaboration with Albanian Roots, Kosovo Consulate in New York, VATRA, important meetings with US officials to lobby for Kosovo’s independence, and other success stories of community engagement.
“The Diaspora is always ready to engage in issues concerning the wellbeing of Albanians. I am very thankful to the US and UK for being such strong supporters and the voice of the Albanians in the international arena. I value the great friendships we have between our countries,” stated ErmiraBabamusta, co-founder of Democracy and Unity Foundation (www.DemocracyandUnity.org).
Flamur Mavraj concluded with suggestions on the aforementioned projects, from the technical and developing point of view. Mavraj proposed a closer collaboration between Open Data Kosovo and Kosovo Statistics Agency in utilizing statistical data. He also discussed the idea of outsourcing, a business strategy through which many companies could overcome difficulties and lack of staff in Kosovo.
This event highlighted the importance of leadership programs, innovative ideas, female entrepreneurship, small business, job-creation and other causes that shape the entrepreneurship spirit to build a better future for Kosovo.
- « Previous Page
- 1
- …
- 665
- 666
- 667
- 668
- 669
- …
- 900
- Next Page »